O
Nederlandse beeldhouwkunst
DE MAN j door Ids. v. d. Floeg
MET DE LUCIFER
Uitgestelde werken
van het wegverkeer
HET ATOOMVLIEGTUIG
letste
lie zege
INTERNATIONAAL NIVEAU
Dominee
uit pastorie
gezet
k;;!Le^ *°uwn'
RADIO
5 7
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 1 JULI 1957
57
iter
Europees
oetbal-
)ioen
Belangwekkend overzicht in museum Boymans
Talent en vakkennis
In 's Gravenpolder
Nieuwe (en hoge)
energiebron
/W en geXcud
i V,a°t .en
RWe,la me"1-
,°duct .|t,tn\nen»
Drink het koel!
Agente: FIRMA BAYINCS-BEYERSBERGEN
Haag weg 250 Breda Tel. 37950
Mr. Bajetto hoofd
van nieuwsdienst
Wereldomroep
Josephine Baker
wil scheiden
Zoeken naar
nieuwe
mogelijkheden
TELEVISIEPROGRAMMA
|antes, kon men
in de Franse
Intal favorieten
Ingschattend de
je warmte heeft
der mogelijken
lerden echter zon-
lieelneming uitge-
l'oblet voelde zich
opeens niet goed
het contact met
Idlometer worstel-
Tg door. vergezeld
ludant André Tro-
Becht aan toe was.
ten seintje aan de
I: kilometer verder
|tzelfde.
Variatie
|vinningen van de
de etappezeges
Anquetil en de
in de tijdrit,
zondag doorbro-
fens, de 25-jarige
ne Tour rijdt, be
ierden Belgen, die
naar Roubaix
|m de ploeg van
binnenkomen,
een waarlijk im-
pet de Parijzenaar
France) na on-
het peloton ont
leen zo hard door
spoedig de brui
eer liet terugval-
Niet bang
et in deze tempe-
Ig", was het oor-
lideel der volgers
Ik hebben ook ve-
Tld er zo over ge-
lens zag met zijn
)m en zijn wils-
de afgezonderde
9. En hij was als
bg niet bang voor
|Lens. Hij reed in
nt tempo, dat om
liddeld van 36.03
|weinig, maar liet
de toeschouwers
doorzien.
ange triomftocht
[bij aankomst in
noet zijn geweest
r het applaus dat
I heeft gevolgd,
[n de Noordfranse
ereboog van wa-
pinslangen van de
Jiers, die zo'n ple
it natte en frisse
lin de volgwagens
voortdurend met
issers te rijden,
aan de hemel te
laatste wedstrij-
r het voetbaltoer-
kampioenschap van
n de wedstrijden in
ren: Nederland
iderlandDuitsland
ïalepoule: 1 Duits-
-21; 2 Zweden 2
3 Nederland 2—0
id af en slen-
met driftige
de fakir hem
;ek!" sist hij.
voortlopend een
:egje in, „waar
s ik haar straks
g ik je aan bij
hij merkt in
an de gedaante
iring haastig in
een pilaar in-
In enkele dagbladen is de laatste weken aandacht
besteed aan het verschijnsel van een teveel aan exposities
op het gebied van de beeldende kunst. Betoogd werd o.a.
dat men door de bomen het bos niet meer zien kon, dat op
deze manier een tentoonstelling niet meer de „grote gebeur
tenis" kan zijn die ze behoort te zijn en dat de kwaliteit
van het getoonde doorgaans nauivelijks middelmatig kan
heten. Dat dit gelukkig niet opgaat voor alle exposities,
bleek ons bij een bezoek aan het Museum Boymans in
Rotterdam, waur de Nederlandse beeldhouivkunst wapen,
schouw houdt.
Niet alleen de reeds sinds jaar en
dag erkende groten" zonden werk
in, ook enkele jongeren kregen hun
kans en het resultaat is verrassend.
Veelzijdigheid van vormgeving en op
vattingen omtrent toepassing van
technische mogelijkheden, verschei
denheid in geestelijke accenten en
alles bijeen een overtuigende hoeveel
heid werk dat getuigt van talent en
vakmanschap op internationaal ni
veau. Bij dit laatste denken we niet
eens uitsluitend aan Mari Andries-
sen, John Raedecker, prof. J. Bron-
ner, Fred Carasso. V.P.S. Esser,
Charlotte van Pallandt, Sondaar,
Wertheim of Krop.
Wie zijn ogen verzadigd heeft aan
Honkbalspeler" van Esser of Dok
werker" van Andriessen, een portret
van Raedecker of Wertheim of een
rompstudie van Bronner, is geneigd
het bezoek aan het museum een uur
te onderbreken om al die in hem
neergestorte uitingen van kracht en
schoonheid rustig de tijd te geven
zich een belangrijke en blijvende
plaats te veroveren in zijn bewuste
schoonheidservaring. Daarna kan hij
de zalen weer betreden om het werk
van de anderen te aanvaarden of te
verwerpen overeenkomstig de over
tuigingskracht van de kunstenaars en
de ontvankelijkheid van het eigen ge
moed.
Dwingende eisen
Want dit is naar ons inzicht het
meest belangrijke van de expositie in kan tonen.
Boymans: de resultaten van vele eer
lijke gevechten van begaafde kunste
naars tegen de weerbarstige mate
rie vragen een positief oordeel. Men
kan er eenvoudig niet langs met een
schouderophalen of een haif-dicht
oog. Ze eisen stuk voor stuk dwin
gend uw aandacht, bezitten om het
zo eens te zeggen een „eigen per
soonlijkheid" die volledig weigert
zich door anderen te laten verdrin
gen.
Omdat het iverlc zo deskundig is
geselecteerd, verdragen alle „per
soonlijkheden" elkaar met terug
wijzing van vreemde invloed en
met onverkort en niet te bescha
digen gaafheid van eigen kracht.
Ook voor de „minderen" geldt dit.
Tevoren zij met nadruk gezegd, dat
met „minderen" door ons beslist niet
een botte afwijging-op-kwaliteit wordt
bedoeld. De inzendingen van Paul
Grégoire. Niel Steenbergen óf Hein
Koreman - om drie kunstenaars eigen
het zuiden te noemen - zouden dat
o.a. zeer beslist niet verdienen. Een
speels-spirituëlc Steenbergen hand
haaft zich in dit gezelschap voortref
felijk, Grégoire blijkt een talentvol
leerling van prof. Bronner, zoals Ko
reman aan professor Esser alle eer
bewijst die een hard werkend en be
gaafd leerling maar bewijzen kan.
Van Koreman kan men het betreuren
dat hij niet meer dan drie kleine
bronzen toont en de bezoeker der
halve slechts kan doen vermoeden,
dat hij ook en misschien wel juist in
het monumentale werk zijn kracht
Ten andere is er op deze expositie,
dank zjj het voordeel van zaal-ruimte
in tegenstelling tot de openlucht (zo
als in het park Sonsbeek te Arnhem),
aan kleine plastieken, penningen en
portretten veel te bewonderen. In dit
opzicht is er goede gelegenheid tot
vergelijking van enkele vrij sterk uit
eenlopende opvattingen, die bij na
dere beschouwing overigens vrjjwel
allemaal leiden tot vreugde over het
feit, dat ons land sculptureel nog
steeds op een zeer hoog niveau staat.
L. B.
van de Geref. Gemeente in hërsteld
verband de mogelijkheid besproken
een pastorie te laten bouwen voor hun
predikant. Ds. Cabaret, die voor hij
predikant werd, het schildersberoep
had uitgeoefend heeft dit beroep na
zijn afzetting weer opgenomen omdat
zijn gemeente hem geen volledig trac-
tement kan bieden. Daarnaast dient
hij de gemeente in het ambtelijk
werk.
Als triest teken aan de wand prijkt
er op de buitengezette inboedel een
groot schoolbord, waarop de dominee
heeft geschreven psalm 133, vers 1:
„Ai ziet, hoe goed, hoe liefelijk is
het, dat zonen van eenzelfde huis als
broeders samenwonen".
De kerkeraad van de Gereformeer
de Gemeente in 's-Gravenpalder heeft
dominee T. Cabaret, die een jaar ge
leden een eigen gemeente stichtte, uit
de pastone laten zetten. De dominee
werd met vrouw en zes kinderen naar
de tuin verwezen, waar ook het meu
bilair werd opgeslagen.
Ds. Cabaret werd ongeveer twee
jaar geleden beroepen als predikant
van de Geref. Gemeente te 's-Graven-
polder. Vorig jaar besloot de classis
dr. Cabaret af te zetten. De predi
kant bleef echter in 's-Gravenpolder
wonen en stichtte daar een eigen
gemeente, de Geref. Gemeente in her
steld verband, waarvoor hij zondangs
optrad in het plaatselijke verenigings
gebouw.
De kerkeraad van de Geref. Ge
meente zegde dr. Cabaret na zijn af
zetting de huur van de pastorie op.
De predikant heèft zich daarna in
oktober vorig jaar tot de woonruimte-
commisie gewend, die niet direct voor
een andere woning kon zorgen. De
kerkeraad van de Geref. Gemeente
meende echter niet op de toewijzing
van een woning te kunnen wachten
Ingezetenen van 's-Gravenpolder heb
ben gisteren de zes kinderen van ds.
Cabaret in hun gezinnen opgenomen.
Inmiddels hebben gisteravond leden
NV.V vJN
Portret dr. A. V. (brons) van Joh. G. Wertheim
Amerikaanse geleerden hebben een
nieuwe energiebron ontdekt op circa
100 km boven het aardoppervlak. Op
die hoogte wordt zuurstof door de
zonnestralen gesplitst en ontstaat
atomische zuurstof, die volgens de
deskundigen kan worden aangewend
als brandstof voor motoren van een
kunstmaan, waardoor deze voor een
vrijwel onbeperkte tijd om de aarde
kan blijven cirkelen.
(Advertentie)
ALCOHOLVRIJ
elndeU dan andeAA
Sprankelendgoudgeel
Verkrijgbaar bj de Horeco-bedrljven
en Uw wijnhandelaar.
Tot hoofd van de nieuwsdienst van
Radio Nederland Wereldomroep is
met ingang van 1 september a.s. be-'
noemd mr. M. P. Bajetto, thans
werkzaam als sous-chef bij de afde
ling radio, televisie en pers van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen.
De heer Bajetto volgt als zodanig
mr. J. W. Niessink op, die met in
gang van dezelfde datum is benoemd
tot hoofdredacteur van het Utrechts
Nieuwsblad.
Bij de rechtbank van Sarlat in het
Franse departement Dordogne is een
verzoek om echtscheiding ingediend
tussen Josephine Baker en de orkest
leider Jo Bouillon. Op 5 juli zal een
poging tot verzoening worden ge
daan. Het echtpaar bewoont in Dor
dogne een landgoed waar het een
aantal kinderen van verschillende
rassen tezamen heeft gebracht.
=1=
In dit atoomtijdperk
kan het niet anders of
de mogelijkheid van 't
benutten van de
atoomkracht voor de
luchtvaart wordt ook
intensief onder de
loupe genomen. Dé
techniek staat tegen
woordig voor niets en
zo zullen binnen niet
al te lange tijd vlieg
tuigen voortgestuwd
worden door atoom
kracht.
In de Verenigde
Staten is men al ver
gevorderd, maar ook
in Rusland heeft men
niet stilgezeten.
Immers, ruim een jaar
geleden werd bekend, dat
de Russen erin geslaagd
waren een atoom-vliegtuig
te construeren en daarbij
een van de grootste ob
stakels te overwinnen, nl.
het grote gewicht van de
schilden, die vliegers en
omstanders moeten be
schermen tegen de dode
lijke uitstraling van de
atoomreactor.
Over dit prototype is
toch iets meer uitgelekt,
want het heet dat wester
se inlichtingendiensten
zoals men de huidige spio
nagediensten pleegt te noe
men enkele jaren gele
den in het bezit zijn geko
men van 'n micro-filmop
name waarop tekeningen
en afmetingen voorkwa
men van een nieuw pro
ject straaljager met ra
ket-aandrijving, die lood
recht kon opstijgen. Er
waren verscheidene idee
ën in verwerkt van Duitse
projectielen, die aan het
eind van de laatste we
reldoorlog in Russische
handen vielen. De snel
heid van dit toestel dat
GIL-OI gedoopt is - wordt
tussen de 1100 en 1350 mijl
per uur geschat.
Opmerkelijk is, dat wat
de vliegtuigvorm betreft
Russen. Amerikanen en
Engelsen langs dezelfde
lijnen schijnen te denken,
of van elkaar gegevens
trachten af te kapen. Het
afweerschild van de GIL-
OI vertoont eenzelfde ge-
dachtengang hieromtrent,
nl. met ..spiegels" van
grafiet, die de splitsende
neutronen weer terugkaat
sen de reactor in. De Rus
sen maakten dit schild uit
..losk", een of andere „ge
heime" stof waar verder
niets over bekend isEn
met dat al is de race om
als eerste met een atoom
vliegtuig in de lucht te ko
men op volle toeren geko
men.
Ook burgerlucht.
vaart
In de Verenigde Staten
is men dienaangaande
optimistisch. Onlangs
werd door een woord
voerder van de Ameri
kaanse luchtmacht ver
klaard, dat zij binnen 3
tot 8 jaar door middel
van atoomvliegtulgen de
supprematie in de lucht
tullen bezitten, o.m. met
moeder - vliegtuigen, die
zen achttal jachtbom
menwerpers met zich
mee kunnen voeren.
Toch blijven er nog pro
blemen op te lossen voor
het ontwerpen van zo'n
atoommachine.
In de fabrieken bestaan
reeds verscheidene reac
tors voor straalmotoren
die alle volgens het princi
pe van de snelle atoom
reactie werken en maar
weinig ruimte innemen.
De Russische professor
in de technologie Pokrov-
sky denkt reeds aan vlieg
tuigen voor de burgerlucht
vaart. Om de bescherming
tegen de dodelijke stralen
te vergemakkelijken, moet
de reactor in 't staartstuk
van het toestel worden in
gebouwd, terwijl de romp
;o lang mogelijk moet zijn
en de verblijfplaatsen van
de bemanning en passa
giers in het voorste gedeel
te ondergebracht. Want
hoe langer de romp is,
des te zwakker de straal
kracht en ook des te lich
ter het afweerschild kan
worden. De motor denkt
hij dan op gang te bren
gen met kerosine. Dit met
het oog op bescherming
van de omgeving van het
vliegtuig. Zolang het nog
op de grond staat, behoeft
dan de reactor niet in wer
king te treden en worden
geen vernietigende stralen
uitgezonden.
Eert vliegend
slagschip
Engeland heeft drie gi
gantische Princessvliegbo-
ten klaar staan, die wach
ten op nadere bestemming
In de Britstolfabrieken
doet men nu allerlei on
derzoekingen op atoom
gebied. Bovendien staat er
een plan op stapel voor
'n 120-tonner, die dan vrij
wel geheel de zee als ope
ratiegebied zal krijgen. Er
wordt zelfs gedacht aan 'n
vliegend slagschip, dat da
gen achtereen de zeeën
kan bevliegen en als kon
vooibeschermer dienst zou
doen.
De Engelse en Ameri
kaanse deskundigen lopen
ook met een gezamenlijk
plan rond, nl. het uitneem-
baar maken van 't staart
stuk waarin zich de atoom
motor bevindt. Dit staart
stuk kan dan op een af
gelegen punt van het vlieg
veld achterblijven, terwijl
de rest van het toestel
met bemanning, passa
giers en lading tot bij de
plaats van bestemming te
land komt. Daartegenover
staat nog een Engels-Rus
sisch idee om de reactor
en de motoren uitneem-
baar te maken, iets wat
minder moeilijkheden
schijnt te zullen opleveren.
Men wil dan de moto
ren in een met lood bekle
de betonnen ruimte mon
teren en daarnevens onder
gronds werkkamers aan
brengen van waaruit dan
de atomische brandstof
kan worden afgevoerd en
de motoren met de reactor
kunnen worden gecontro
leerd.
De ervaringen dienaan
gaande opgedaan in de
Engelse atoom - proefsta-
;ions hebben inmiddels be
wezen, dat zulk een auto
matische bediening heel
goed mogelijk is.
In bovenstaande kaart zijn in beeld
gebracht de door de bestedingsbe
perking uitgestelde werken, die van
belang moeten worden geacht voor
het wegverkeer. Eén blik is vol
doende om te zien, dat Brabant
ernstig wordt gedupeerd; het aan
tal werken in dit gewest dat uitge
steld moest worden, is zelfs het
grootste van het hele land.
DINSDAG, 2 JULI 1957
HILVERSUM I. 402 m. AVRO: 7,00
Nws. 7,10 Gym. 7,20 Gram. VPRO:
7,50 Dagopening AVRO: 8,00 Nws. 8,15
Gram. 9,10 V.d. vrouw 9.15 Gram. 9,35
Waterst. 9,40 Morgenw. 10,00 Gram. 10,50
V.d. kleuters 11,00 Lirfite muz. 11,30 Ba
riton en piano 12,00 Gram. 12,30 Land-
entuinb.meded. 12,33 Orgel en piano 13,00
Nws. 13,15 Meded. of gram. 13,20 Metro-
pole ork. 13,55 Koersen 14,00 Pianorec.
14,30 Het spastische kind en wij, caus.
14,45 Smaken verschillen 15,40 Canada
90 jaar 16,10 Viool en piano 16,30 V.d.
jeugd 17,20 De dierenwereld en wij, caus.
17,30 Amus.muz. 18,00 Nws. 18,15 Tennis-
kamp. te Wimbledon 18,25 Gram. 18.30
Regerinigsuitz.Dr. M. J. Adriani: Om
gang met de natuur 19,00 Paris vous
parle 19,05 Ik kan ook kieken, caus. 19,15
Tenor en piano 19,45 Filmpraatje 20,00
Nws. 20.05 Marinierskapel en mannen
koor 20,50 Gevar.progr. 22,15 Act. 22,30
Pianorec. 22,45 Sopr. en gitaar 23,00 Nws.
23,15 Beursber. v. New York 23,16 New
York Calling 23,20-24,00 Gram.
HILVERSUM n. 298 m. KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,15 Vlaggenparade, rep.
7,45 Morgengeb. en lit. kal. 8,00 Nws. en
weerber. 8,15 Gram. 8,55 Hoogmis 10.15
V.d. kleuters 10,30 Gram. 11,00 V.d. vrouw
11.30 Gram. 12,00 Angelus 12,03 Gram.
12.30 Land- en tuimb.meded. 12.55 Zonne
wijzer 13,00 Nws. en kath.nws. 13,20
Dansork. 13,50 Gram. 14,00 Mil.ork. 14,30
Wij vrouwen van het land 14,40 Bra
bants ork. en sol. 15.25 Viool en piano
(Tussen 16.00 en 18,Oo Ronde v. Frank
rijk) 16,00 V.d. zieken 16,55 Atoomkracht
sprookje of verderf, caus. 17,00 V.d. jeugd
17,40 Beursber. 17,45 Regeringsuitz.: Ru
briek verklaring en toelichting: Melk en
volksgezondheid. Een vraaggespr. met
prof. dr. C. den Hartog, directeur v.h.
voorlichtingsbureau voor de voeding 18,00
Strijkork. 18,15 Lichte muz. 18,30 Gram.
18,45 Ronde v. Frankrijk 19,00 Nws. 19,10
Comm. 19,15 Uit het boek der boeken,
caus. 19,30 Instr. kwint, en sol. 19,50
Ronde v. Frankrijk 20,00 Gram. 20,30 Act.
20,40 Ik koos als weg door 't leven,
kiank'b. 20,50 Pianovoordr. 21,25 Wat het
is leerling te zijn, caus. 21,45 Holland
festival 1957: Radiophilharm. ork., koor
jongenskoor en sol. 22.45 Avondgeb. en
lit. kal. 23,00 Nws. 23,15-24,00 Nieuwe
gram.
BRUSSEL 324 m. 12,00 Gram. 12,30
Weerber. 12,34 Tuinh.kron. 12,40 Filmmuz.
(Om 12,55 koersen) 13,00 Nws. 13,11
Gram. 14,00 14,30 en 15,00 Idem (plm.
16,00 Ronde v. Krankrijk) 16,00 Koer
sen 16.02 Gram. 27,00 Nws. 17,10 Gram.
17,45 Boekbespr. 18,00 V.d. jeugd 18,30
V.d. sold. plm. 18,45 Ronde v. Frankrijk
19,00 Nws. 19.40 en 19,45 Gram. 20,00 V.
d. vrouw 21,00 Omr.ork. en sol. 22,00
Nws. 22,11 Vioolrec. 22,45 Gram. 22,55
Nieuws.
BRUSSEL, 484 m. 12,00 Gram. 13,00
Nws. 13,15 Gram. 14,00 Omr.ork. 15,00
en 15,30 Gram. 16,05 Dansmuz. 18,30
Gram. 19,30 Nws. 20,00 Ork.conc. 22,00
Nws. 22,10 Vrije tijd 22,55 Nws.
NTS: 20,30-20,45 Filmprogr.
VLAAMS BELG.: 19,00 V.d. jeugd 19,05
Vedetten uit de dierenwereld 19,30 Nws.,
act. en journ. 20,00 Filmrep, 20,15 Over
name v.d. BBC: rep. 20,45 Speelfilm 22,15
Nws. en journ.
FRANS BELG.: 19,00 Kunstoverz. 19.30
V.d. jeugd 20,00 Act. 20.40 En vot.re Ame
et Conscience 22.00 Toneelstuk 22,30
Kunstoverz. 23,00 Wereldnws.
23)
Op het tekenbord was een nieuw
stuk papier geprikt, waarop enkele
lijnen stonden, die blijkbaar de con
touren van daken moesten aangeven.
Verder waren alleen enkele boogven
sters getekend. Ook hier was het op
schrift reeds aangebracht: De Naam
lozen...
Het woord zei Reydel niets. Pas
sers, driehoeken en potloden lagen
over het bord verspreid, de archi
tect moest kortgeleden hieraan heb
ben gewerkt. Lange tijd keek de in
specteur naar de tekening, doch het
gelukte hem niet de afbeelding thuis
te brengen, een fantasie-ontwerp?
Hij verwierp deze gedachte dadelijk.
Wel degelijk was het een begin van
een schets van pakhuizen, die in
brand zouden worden gestoken, zo
dra de tijd daarvoor gekomen was.
Hij verwijderde de punaises, rolde
de tekening op en stak deze in zijn
zak.
In de avonduren liet hij de teke
ning zien aan De Vet.
„Jij bent geboren en getogen Am
sterdammer, De Vet, misschien weet
je ergens pakhuizen te staan met
deze daklijsten."
De rechercheur schudde zijn hoofd.
„Misschien in de buurt van Kat
tenburg," zei hij weifelend, ,,'t Kan
overal zijn.... er staan maar een
paar lijntjes op. We moeten er iemand
bijhalen van Bouw- en Woningtoe
zicht."
Korte tijd later zaten ze tegenover
een inspecteur van die dienst, doch
ook deze verklaarde, dat de tekening
te weinig was gevorderd om tot enige
gevolgtrekking te komen.
Die nacht kwelde de inspecteur
zich slechts met één gedachte: waar
om Nonhebei die duistere uitdruk
king: „Alte Lagerhauser" had ge
bruikt.
XII
Iedere dag opnieuw nam Berke
voort de moeite naar het kantoor
van de R.O.D. te gaan, maar de
communique's die hem door de se
cretaris ter hand werden gesteld, wa
ren in de re el zo weinigzeggend.
dat hij meestal een nijdige brom luch
tend, het kantoor verliet.
„Kunnen we het geval opbergen
bij de onopgeloste moordzaken, De
Brave?" vroeg hij, toen hem weder
om een onbeduidende mededeling in
de hand werd geduwd, „het publiek
wordt ongeduldig."
„Dat brengt Reydel niet van zijn
stuk," antwoordde De Brave, het is
vandaag pas de zevende dag."
„De moordenaars hebben ondertus
sen een enorme voorsprong gekre
gen, ze zijn natuurlijk al lang in het
buitenland."
„Vermoedelijk wel, ik denk, dat de
inspecteur daar op gewacht heeft."
„Iedereen is ontevreden," zei Ber
kevoort, „met onze hoofdredacteur is
geen land te bezeilen en in „de La"
is ook niets te beleven. Niemand van
de oude vrienden laat zich daar zien"
„Daar zullen ze hun reden wel
voor hebben," veronderstelde de
Brave.
Hij liet de wagen van zijn schrijf
machine even heen en weer rijden,
zodat er een fijn belgerinkel ontstond,
wat door de journalist terecht
werd beschouwd als een verzoek om
weg te gaan.
Ontevreden Berkevoort had het
goede woord gebruikt; de openbare
mening was het, omdat het nieuws
over de moord schaars bleef; Non
hebei was het, omdat de inspecteur
zijn bureau overhoop had gehaald,
Vernimmen werd het hoe langer hoe
meer naarmate zijn kasmiddelen
slonken en zelfs de brandweerlieden
waren het, omdat ze niets anders
hadden te doen dan het koper van
hun wagens te poetsen. Het ergste
echter was Loes gramshof eraan
toe. Haar autogirovliegtuig stond,
goed bewaakt, achter het Rijksmu
seum maar van een bravourstukje in
de lucht was geen sprake.
„De motor deugt niet," zei de
Franse mecanicien, die ze had la
ten komen. „Telkens ontdek ik nieu
we gebreken; gisteren was de olie
toevoer veel te onregelmatig en van
daag is er weer iets met die bou
gies u moet nog even geduld heb
ben."
„Ik heb er vaak mee gevlogen en
nooit last gehad," sputterde zij boos.
„Morgen is de zaak voor elkaar,"
zei de monteur hoopvol en Loes stond
niets anders te doen dan naar Aer-
denhout terug te keren, waar haar
vader sinds enige dagen verblijf hield
Ook Gramshof had geen reden tot
vergenoegdheid. Op het kantoor sta
pelde hei werk zich op, en aan de
jonge Kiljan had hij maar weinig
steun, terwijl daarenboven de begra
fenis hem danig uit zijn evenwicht
had gebracht. In zijn dubbele hoe
danigheid van vennoot en voorzitter
van de Bankiersvereniging had hij in
de aula een speech moeten houden.
Hij geloofde wel, dat het hem was
gelukt de plechtigheid sober en zon
der enige sensatie te laten verlopen,
al had de aanwezigheid van een tal
rijk publiek en de pers hem in hoge
mate gehinderd. Hij had in ieder ge
val bereikt, dat de uitvaart op waar
derende wijze in de kranten werd be
schreven.
Verder waren daar nog moeilijk
heden, die hij ondervond met de ver
nieuwing van zijn buitenlands pas
poort. 't Bleek hem, dat het in de
na-oorlogse dagen niet zo gemakke
lijk was de grenzen te passeren. De
ambtenaren, zich veilig voelend ach
ter hun tralies, waren allen even
traag en laks. Al enige keren had
hij geinformeerd hoe de zaak erbij
stond, maar de formaliteiten, die
moesten worden vervuld, waren legio
en vermeerderden blijkbaar met de
dag. Het reisbureau, dat zijn belan
gen verzorgde deed bovendien niet de
minste moeite om de slagzin ,,Er zit
schot in!", die voortdurend door de
radio werd omgeroepen, waar te ma
ken,
„Reydel schiet nog niet veel op
met zijn onderzoek." zei hij op een
morgen tegen zijn dochter, maar de
ze was zo vervuld van haar eigen
zorgen, dat zij de opmerking niet eens
hoorde.
„Die Fransman zegt, dat de mo
tor uit elkaar moet," mopperde ze.
„Als ik hier blijf moet ik de Ban
kiersvereniging vertegenwoordigen op
de soiree bij de koningin. Ik voel er
niets voor en er is niemand anders
die het doen wil."
Loes, vol aandacht opeens, klapte
in haar handen.
„Ik ga mee; 'n mooie vergoeding
voor alle narigheid, die we gehad
hebben."
Gramshof zuchtte luchthartig
zou ze blijven, ook al werd zij hon
derd jaar.
Wie verder ook reden tot ontevre
denheid had, Reydel zeker niet. Van
de vroege morgen tot de late avond
was hij in de weer. Hij vloog naar
Parijs, had daar een onderhoud met
de vendumeester en keerde diezelfde
dag naar Amsterdam terug. Een mid
dag lang nestelde hij zich in Het Huis
met de Kluis, waar hij nogal open
hartige besprekingen had met enige
beambten.
De Vet ondertussen vond het on
verantwoordelijk Nonhebei op vrije
voeten te laten.
„Zijn schuld is toch zo klaar als
de dag," zei hij.
Maar Reydel gaf geen krimp.
„Alles of niets, De Vet. Ik moet
niet alleen de brandstichter hebben,
maar ook de moordenaars, boven
dien wil ik ook de jonge Kiljan weer
in het bezit stellen van zijn juwe
len."
„Als hij ze maar niet allang heeft,"
bromde De Vet, „die brandkast is
natuurlijk opengemaakt met een
eigen sleutel; er is geen spoor van
braak Frits ligt mij niet."
„Te vriendelijk?"
„Ja. De dief moet binnengeko
men zijn door de zijdeur aan de
Singel; de portier heeft gezegd, dat
die deur nooit werd gebruikt. Frits
heeft zijn vader vóór willen zijn, hij
moet toch geweten hebben, wat er in
die doos zat."
,,De vendumeester heeft het hem
niet verteld."
„Goed, maar hij zal er zijn vader
toch wel naar hebben gevraagd."
„Zo erg vertrouwelijk waren ze
niet met elkaar."
„Nee, hun verhouding was zuiver
zakelijk en daarom is het best mo
gelijk, dat hij zowel debet is aan de
moord als aan de diefstal."
„Hij heeft zich de dood van zijn
vader erg aangetrokken."
..Pas nadat hij gehoord had, dat
Dora Höck haar congé gekregen
had, weerlegde De Vet, „en hierin
zie ik een bewijs van zijn schuld.
Aanvankelijk nam hij het betrekke
lijk kalm op, later werd hij gekweld
door wroeging, natuurlijk omdat hij
zijn vader verkeerd had beoordeeld
en ook omdat zijn vaders vermogen
niet in verkeerde handen kwam."
„Wat deed Vernimmen op de avond
van cie moord bij het huis van Grams
hof?" vroeg de inspecteur met een
lichte twinkeling van spot in zijn
ogen.
„Als satelliet van Nonhebei was hij
daar volkomen op zijn plaats," ant
woordde de rechercheur prompt.
„En wat moest Nonhebei daar
doen?
„Hij was telefonisch opgeroepen.
Gramshof wilde getuigen hebben bij
de ondertekening van die contracten"
,,Maar het was een onderhandse
acte, daar zijn niet eens getuigen bii
nodig."
(Wordt vervolgd)
