Hoe ziet reformatie huwelijkl
gemengd huwelijk?
en een
Zondag trekt Stille Omgang
door de straten van/Breda
Mensen e%luzcn
KOERSVERLOOP OP
AMSTERDAMSE BEURS
Bij de dood van Louis
Saalborn
Acht van de tien families
op de wereld zijn
ongeschikt behuisd
EEN VERTEKEND BEELD
Intentie voor deze dag:
bekering van Rusland
VMMIERMI na ZOON».».
Van 14 tot en met 21 juni 1957
15
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 22 JUNI 1957
15
Er zijn op de lange en moeilijke weg naar
meer onderling begrip en waardering tussen
katholieken en protestanten heel wat obstakels
die opgeruimd moeten worden. Wanneer men
over het Mandement heen is, verschijnt er altijd
wel weer iets anders, het processieverbod, het
Haarlemse huwelijksgeval of wat dan ook. Het
is daarom verheugend te mogen constateren,
dat toch aan beide zijden uiteindelijk vele goed-
willenden zijn, die deze hindernissen „nemen" en
die moedig voortgaan op de ingeslagen weg. Het
jongste nummer van „De Protestant", gewijd
aan het huwelijk en het gemengde huwelijk, is
zoveel als een „reisboek" van die moeizame
tocht. De katholiek treft er een eerlijke poging
in aan tot meer begrip voor het standpunt van
zijn Kerk, maar ook hier en daar gebrek aan
begrip. Al met al is toch het feit dat een der
gelijk nummer kon verschijnen op zich al een
reden tot hoop en vertrouwen.
bijdrage welke prof. dr. A. Bronk-
horst leverde onder de titel ,,De
r.-k. beschouwing van het huwelijk".
In onze vorige kroniek hebben we
betoogd dat er tegenover de ongelovi
ge wereld altijd nog veel meer is, dat
katholieke en protestantse Christenen
verenigt, dan dat hen verdeeld houdt.
Prof. Bronkhorst gaat blijkbaar ook
van deze gedachte uit. Hij gaat eerst
nauwgezet na in welk opzicht de ka
tholieke en de protestantse huwelijks
opvatting elkaar dekken. Dat levert
meer op dan men op het eerste ge
zicht zou vermoeden.
1. En voor katholieken en voor pro
testanten is het huwelijk een godde
lijke instelling.
2. De voortbrenging in het huwelijk
is voor de mens geen kwestie van
instinctieve noodzaak, maar een ze-
We beginnen nu maar bij de zwakke zijden van het huwelijksnum
mer van „De Protestant"Wie zich als katholiek zet aan de lezing van
de verschillende bijdragen doet meermalen een ervaring op, die hij
ondervindt in bijna alle protestantse weergaven van het katholieke
standpunt. Hij treft een beeld aan waarin hij zichzelf niet geheel
herkent. De katholieke leer wordt wel ten naastenbij correct weergege
ven en toch.... hier en daar worden accenten gelegd, worden dingen uit
hun verband gerukt waarvan de katholiek wel moet zeggen: zo denken
wij nu juist niet
Een paar voorbeelden. Wanneer ge
steld wordt, dat de katholieke kerk
de maagdelijke staat waardeert bo
ven het huwelijk en dus het huwelijlk
alleen maar ziet als iets dat „toege
laten wordt", terwijl de Re
formatie het beschouwt als een roe
ping van Godswege, dan kan de ka
tholiek die tegenstelling niet accep
teren. Voor hem immers is het huwe
lijk evenzeer een roeping. Pius XII
heeft in zijn jongste encycliek inder
daad de verhevenheid van de maag
delijke staat boven het huwelijk op
nieuw bevestigd. Maar hij heeft daar
bij zeer duidelijk verklaard, dat niet
het ongehuwd-blijven op zich waarde
ring verdient, maar alleen dan in
dien het wordt aanvaard „omwille
van het rijk der hemelen". Hij
spreekt uitsluitend over degenen, die
zich volledig aan de dienst van God
willen geven en daarom vrijwillig on
gehuwd blijven. God dienen is het
hoogste, dat de mens kan bereiken
in dit en in het andere leven, het is
het enige blijvende en dat is de re
den waarom de levensstaat die daar
op wordt gebaseerd verheven is boven
alle andere.
Protestants kommentaar
We kunnen ons voorstellen dat de
herderlijke brief over het huwelijk,
die mgr. de Smedt, bisschop van
Brugge, liet verspreiden onder de
300.000 gezinnen van zijn bisdom,
voor de doorsnee protestant moeilijk
verteerbare kost is. Maar iets meer
goodwill had de- recensent van „De
Protestant" toch wel kunnen opbren
gen. In de hele brief treft hij maar
één zinnetje aan („Zie, zegt de
Heer Jezus Christus, Ik sta aan de
deur van uw huis en klop") dat
hoopgevend is „voor de duizenden,
die zich nog blijven richten naar zijn
(de bisschop van Brugge) voorschrif
ten, ook in het huwelijlk. En die dus
de énige Goede Herder nog niet of
nauwelijks tenvelle gevonden hebben.
Wanneer hij valt over gangbare
uitdrukkingen als „ouders die hun
zoon of dochter aan God schenken
als priester,, broeder of zuster" en
daarbij noteert: „Zijn het de ouders
die „schenken" of het kind dat een
beslissing neemt!", dan proeft men
daaruit toch wel een volkomen ge
mis aan begrip voor het katholieke
denken, dat een dergelijke geforceer
de tegenstelling eenvoudig niet kent.
Bij enige informatie had de schrijver
ook kunnen weten, dat de Katholieke
Kerk niet de kwestie stelt: óf moe
der óf kind; dat haar leer niet is:
de moeder „opofferen" terwille van
het kind; maar dat zij in alle geval
len rechtstreeks doden van menselijk
leven, volwassen of niet, als moord
volstrekt verwerpt.
(Advertentie)
delijke taak, die verantwoordelijkheid
meebrengt en veronderstelt.
3. Altijd kan er slechts sprake zijn
van een verbintenis tussen één man
en één vrouw.
4. God heeft het huwelijk als on
verbrekelijk bedoeld. In de wijze
waarop men aan dit beginsel meent
te moeten vasthouden, gaan katho
lieken en protestanten uiteen, maar
het principe staat voor beiden even
vast.
5. Man en vrouw zijn gelijkwaardig.
6. De waardering voor het sexuele
leven is in de katholieke kerk en
bijv. bij Luther zeer verschillend,
maar voor allen is het huwelijk iets
betrekkelijks, geen laatste, absolute
waarde in ,het koninkrijk Gods". Men
kan tenvolle mens zijn zonder gehuwd
te zijn. De persoon van Christus
maakt dat duidelijk.
7. Een Christelijk huwelijk is alleen
mogelijk als het door man en vrouw
wordt aanvaard in een sfeer van
offerbereidheid en zelfverloochening.
Op de verschillen die prof. Bronk
horst aangeeft, hopen we in een vol
gend artikel in te gaan. Wij eindigen
ditmaal met er op te wijzen, dat men
in deze kwestie evenmin als in andere
van protestanten een duidelijke uni
forme uiteenzetting mag verwachten
van DE protestantse opvatting. De
protestant kent geen „ex cathedra",
geen bindende verklaring van boven
af. Zelfs een stuk als het herderlijk
schrijven van de Generale Synode
der N.H. Kerk over het huwelijk heeft
niet het gezag die een encycliek voor
katholieken heeft. Het is voorlichting
aan de kerk, gegn gezagvolle uit
spraak van de kerk.
J. v.d. M. pr.
VERMAKELIJK...
In de raadsvergadering van St. Jan
steen op 31 mei jl. was de stem van
de heer van Daele te beluisteren.
Hij zegt niet veel, maar als hij iets
zegt, dan slaat hij spijkers met koppen.
Er was nl. een voetbalwedstrijd gehou
den te Heikant tussen de Veteranen en
HW. Hij maakte de voorzitter er op
attent, dat er geruchten" gingen, dat
deze gehouden was, zonder rekening te
houden met de vermakelijkheidsbelasting.
De adviseur voor het spekken van de
gemeentekas wist, naar het schijnt, an
ders niets meer te zeggen.
Wij zijn wel benieuwd naar de vol
gende raadsvergadering, wat voor de
heer van Daele dan wel het zwaarst zal
wegen.
HEIKANT. SPECTATOR.
„VRIJE" NATUUR
Zoals u misschien wel zult weten, gin
gen vele van onze stadgenoten en ook
daarbuiten hun vrije dagen doorbrengen
bij Moerdijk. Als het mooi weer was ten
minste. Alwaar zij geheel vrij en blij
konden zwemmen en zonnen, zonder die
verfoeilijke bordjes van „Verboden dit
en dat". Zonder de heren in hun witte
pakjes, met hun: mijnheer wilt u zo
vriendelijk zijn, of: u mag niet, of: dit
is verboden, enz. Laat diegenen die graag
in een zwembad ofwel „waskom" willen
zwemmen hun zin, maar wij prefereren
het vrij stromend water, dat zo heerlijk
fris kan zijn, met een geheel vrije om
geving, waar allen het zo gezellig kon
den maken (voor allen). En waar men
ook geen brood met zand hoeft te eten,
dank je. Nu staat er een lange rij prik
keldraad. Waarom? Laat die stormboten
van het ministerie van oorlog maar er
gens anders oefenen dan op die plaats,
waar zovelen een prettig weekend heb
ben gehad (of nog zullen hebben?).
BREDA. J. M.
BETAALD VOETBAL? (II)
In uw veelgelezen dagblad trof ik za
terdag 1.1. onder „Papier voor uw pen'
een ingezonden stuk met bovenstaand
opschrift Onderaan stond „voor kritiek
houd ik me aanbevolen".
Nu geachte heer, hiertegen moet ik
fel protesteren. U noemt zich een trouw
supporter, maar als alle clubs zulke sup
porters hadden konden ze wel inpakken.
Iemand die geen entree wil betalen kan
beter bij wedstrijden wegblijven. Ik zelf
zit al jaren in de voetbalbeweging en
weet heel goed wat er allemaal komt
kijken op financieel gebied. Tk denk hier
aan de uitgaven voor ballen, doelnetten,
Positieve kritiek
Te lang hebben we eigenlijk stil
gestaan bij de tekorten van verschil
lende beschouwingen in „De Pro
testant". Over het geheel is de toon
positief. Dat geldt bijzonder van de
(Advertentie)
Op 4 november van het vorig jaar iverd de wereld plot.
seling opgeschrikt door de gruweldaden tegen het Hon.
gaarse volk. Op die dag realiseerden wij ons weer een toe.
stand, die al jaren lang in het oosten bestaat, maar waaraan
wij in de loop van de jaren gewoon zijn geworden, waarbij
velen van ons zich als 'f ware hebben neergelegd.
Het is de toestand van de „Zwijgende Kerk", waarvoor
Z. H. de Paus telkens opnieuw ons gebed vraagt; de toe.
stand van de landen onder het communistisch regiem.
Spanning wèg
Nerveus, onzeker, ge
jaagd. Kauw en word
kalm. Kauw en geniet
van de lekkere smaak.
Kauw en wees zeker
van een frisse mond.
Kauw Wrigley P.K.
In Nederland overal en
altijd sportief verkeer
Een sportief gebaar op de weg is
welkom als een tintelende lente
dag. Sportieve gebaren worden
steeds meer gemaakt. Auto's
stoppen voor voetgangers, prima
Fietsers geven voorrang aan een
oude dame. Gelukgewenst! Een
brommer gaat hoffelijk voor een
fiets op zij. Goed zo! Het Verbond
voor Veilig Verkeer vraagt nog
meer sportieve mensen voor een
veilig verkeer.
Bouwen is een wereldvraag
stuk. Want hoewel er over de
hele wereld per jaar 150 mil
jard gulden voor bouwwerken
worden uitgetrokken, leven
acht van de tien families van de
wereldbevolking in ongeschikte
behuizingen.
Deze cijfers zijn genoemd te De
venter door de directeur van het
„Bouwcentrum" te Rotterdam, ir. J.
van Ettinger, die de deelnemers aan
hanH»?ngres van de vereniging van
sn?au m bouwmaterialen toe
sprak. Miljoenen kinderen, zo ver
volgde de heer van Ettinger, krijgen
het voor hen geschikte onderwijs niet
omdat schoolgebouwen ontbreken.
Er is een groot tekort aan ziekenhui
zen en andere bouwwerken, om van
de achterstand in de wegenbouw nog
maar niet te spreken.
Sprekend over de woningnood in
Nederland zei de heer van Ettinger,
dat Nederland moet oppassen, dat het
„miracle Hollandais" geen „debacle
Hollandais" wordt. Beter bouwen en
meer bouwen hoeft echter niet alleen
een kwestie van grotere materiele
investering te betekenen. Tot de gees
telijke investering voor het bouwpro-
bleem rekende hij bijvoorbeeld de
kwestie van de materialenstudie.
Nu, na een half jaar, zijn wij die
gruwelen haast weer vergeten en le
ven we dikwijls weer rustig verder
alsof het gevaar bezworen is. Maar
het gevaar blijft. Het politiek initia
tief is mogelijk Moskou tijdelijk uit
handen genomen. Moskou heeft van
een offensieve naar een defensieve
politiek overgeschakeld. Dit betekent:
een consolidatie achter het „ijzeren
gordijn"; een voortdurend aftasten
van Oost en West; een kalm afwach
ten van de volgende ronde. Het ge
vaar blijft met al de ellende voor de
oosterse landen, met al de dreiging
voor de vrije wereld, daaraan ver
bonden.
Het gevaar blijft en zal blijven tot
het moment, dat de eerste communis
tische staat, Rusland, zijn goddeloos
heid, zijn vijandigheid tegenover God
en Kerk zal staken; zal blijven, totdat
bij dat miljoenen-volk het godsdiens
tig element weer de plaats zal terug
krijgen, die de godsdienst toekomt,
totdat Rusland zich zal bekeren.
Maar geen bekering zonder genade;
geen genade zonder gebed
Geen wonder dus dat onze heilige
Vader de Paus het gebed blijft
vragen voor Rusland. Geen wonder
dan ook dat onze bisschop zich
daarbij aansluit wanneer Z.H. Ex
cellentie als intentie voor de Stille
Omgang van dit jaar opgeeft: voor
de bekering van Rusland".
Mogen dan zeer, zeer velen van Bre
da en van de verre omgeving gehoor
geven aan deze oproep en naast hun
gebed voor eigen intenties, deze bid-
en boete-tocht meemaken voor de
grote bisschoppelijke intentie van dit
jaar. Wanneer ik denk aan de Stille
Omgang, dan gaan mijn gedachten
onwillekeurig opnieuw terug naar 4
november. Tienduizenden zijn ook toen
stil-biddend getrokken door de stra
ten van Breda. Rustig, zwijgend, bid
dend heeft men staan wachten, tot
zijn gedeeite van de kilometer-lange
stoet zich in beweging zette, om dan
ordelijk en ingetogen de lange bid- en
boete-tocht te vervolgen.
Even massaal, even ordelijk en rus
tig, even devoot en ingetogen kan ook
de Stille Omgang zijn. Maar daar
hebben wij uw medewerking voor no
dig. Niet wij, maar u hebt dat in de
hand. Want massaal zal onze Stille
Omgang zijn, indien ieder van u ge
hoor geeft aan de oproep en deel
neemt aan deze bidtocht ter ere van
onze Eucharistische Koning. Ordelijk
en devoot zal de Stille Omgang zijn,
wanneer ieder voor zieh er op uit is
de Omgang ordelijk en devoot te hou
den.
Wij rekenen daarom op uw volle
dige medewerking, om de Stille Om
gang 1957 te maken tot een grote
en grootse Eucharistische manifesta
tie ter ere van het H. Sacrament van
Niervaart.
KAP. C. DE BEER
MODERATOR EUCH. GARDE
(Advertentie)
Bankiert Anno 18B4
8FFECTE N-CO U PONS
Laagste Hoogste Vrijd.21-6 Koersverschil
koers
koers
laatste
t.o
V.
tijdvak vorige
week
Alg. Kunstzijde Unie
197
1/4
206
198 5/8
3
Van Berkels Patent
204
1/2
214
208
6
Van Gelder Zonen
195
1/2
198
195 1/4
1 1/2
Kon. Ned. Hoogovens
312
1/2
317
312 1/2
1/2
Ned. Kabelfabriek
293
295
293
0
Philips
296
1/4
309
1/2
298 1/2
8
Unilever
470
488
472
1 1/4
Wilton - Feijenoord
249
1/2
250
Kon. Petroleum
217.70
233.70
217.90
3.45
Holl.-Amerika Lijn
176
1/2
180
178
1 1/4
Kon. Ned. Stoomboot Mij.
146
1/2
150
1/2
147
4 1/2
Ned. Scheepvaart Unie
175
179
176
2 3/4
Van Ommeren
261
268
261 5/8
6 3/4
Amsterdam Rubber
72
81
80 1/8
7 1/2
H.V.A.
122
1/4
127
3/4
127 1/2
5 5/8
Ver. Deli Mijen
94
1/4
98
1/2
97 3/4
3 1/2
3-3 Nederland 1947
86
7/8
87
1/4
86 31/32
5/32
3% Invest, cert. Ned.
90
1/2
90 15/16
90 17/32
1/8
3% Ned. 1962-64
90
7/16
90
7/8
90 15/32
1/32
onderhoud terrein en huur. En dan de
reizen die in de competitie gemaakt
moeten worden. Ik zou deze heer willen
adviseren om bestuurslid te worden van
UW, dan kan hij poolshoogte nemen van
wat er zoal komt kijken bij een voetbal
vereniging. Ik ben er van overtuigd dat
hij na enige tijd het entreegeld met een
blij gemoed zal geven, omdat hij dan
weet dat dit aan UW goed is besteed.
DONGEN. J. S.
AAN B. EN W. VAN GOES
Wie komt langs de Den Hollanderlaan,
Blijft soms eensklaps verwonderd staan.
Als hij de zijkanten bekijkt,
Zegt hij, dat het een hooiwei lijkt.
Met schrik denkt hij: ben ik nu abuis!
Want dit hoort in de Poel slechts thuis.
Wel een groot verschil is dat,
Vergeleken bij menig andere stad.
Natuurlijk gaat het ons ook aan,
Het ontsieren van die mooie laan.
Een slordige indruk geeft zo'n pad
Het is toch de entree van de stad.
Eén wou er schrijven op een muur:
„Dit grasland hier is nog te huur."
Een ander zei heel onversaagd:
Zet liever: „Schaapherder gevraagd!"
Maar al die praat van vrouw en man
Daar wordt de zaak niet beter van.
We hopen dat men niet lang wacht,
Dat er verbetering wordt gebracht;
Dan horen we vast een andere klank.
En zeggen u bij voorbaat dank.
GOES BEWONERS VAN DE
FR. DEN HOLLANiDERLAAN
GEMENGD ZW EMMEN (II)
Vorige week verweet de heer J. Q. in
deze rubriek niet ten onrechte enige
katholieke leden van de Bredase ge
meenteraad, dat zij zich in principe te
gen gemengd zwemmen hadden ver
klaard. Inderdaad is gemengd zwemmen
in zich niet ongeoorloofd. „Was 't dit
maar wel," zullen sommigen geneigd zijn
te verzuchten. Toegegeven moet worden,
dat er dan tenminste geen probleem meer
zou zijn. Men mag immers nooit of te
nimmer het kwade doen.
De moeilijkheid schuilt dan ook hierin,
dat gemengd zwemmen op zich be
schouwd alleen het gevaar meebrengt
van te zondigen. Want volgens de ge
wone beginselen welke voor gevaarlijke
gelegenheden gelden, moet het goede in
het gemengd zwemmen minstens opwegen
tegen de grootte van het bovenomschre
ven gevaar, wil het gemengd zwemmen
niet slechts in zich, doch ook hier-en-nu
niet ongeoorloofd zijn. En het is nu juist
door dit afwegen tegen el'kaar van voor-
en nadelen, dat de controversen ontstaan.
Helaas heeft het op zijn minst de
schijn, dat de heer Q. met de hoedanig
heid „behoudzuchtig conservatief" óók
degenen bedoelde te kwalificeren, die in
een bepaald geval oordelen, dat het goe
de gevolg van gemengd zwemmen niet
opweegt tegen het kwade effect. In ieder
geval moge ik er op wijzen, dat de prak
tische (niet de principiële!) oplossing
van problemen als het onderhavige is
gebonden aan de beoordeling van ver
schillende omstandigheden. En over deze
omstandigheden zijn veelal afwijkende
meningen mogelijk, zonder dat de een
of ander uitgaat van een verouderd
standpunt.
BREDA. 3DDUARD SADéE.
MAATSCHAPPELIJK
WERK
Het maatschappelijk werk, dat een vast
facet aan het worden is van de Neder
landse samenleving, is in voortdurende
ontwikkeling. Dit brengt mee, dat ook
de opleiding tót maatschappelijk werk
zich voortdurend moet bezinnen en zijn
aandacht moet wijden aan nieuwe gebie
den van maatschappelijk werk. Het is
wellicht van belang, om er op te wijzen,
dat de scholen voor maatschappelijk werk
dus daardoor hun programma's op ge
zette tijden wijzigen en de nieuwe ge
bieden in hun opleiding betrekken.
Het lijkt gewenst om er op te wijzen,
dat steeds meer aandacht besteed wordt
in de opleiding aan de opvoeding en her
opvoeding van bevolkingsgroepen. Zo
heeft er een grondige verdieping plaats
betreffende de studie van de onmaat-
schappelijkheidsbestrijding, van het so
ciaal-culturele werk in de standsorgani
saties, van het volkshogeschoolwerk, van
de voorlichting, die door sociaal werk
gegeven moet worden in de agrarische
sector.
Door het toenemende aantal jongens,
dat deelneemt aan de opleiding in de
scholen voor maatschappelijk werk wordt
o.m. ook veel meer aandacht besteed aan
de opleiding voor personeelschef in be
drijven en andere grote diensten.
Het toetreden van de jongens tot de
opleiding heeft ook tengevolge, dat de
opleiding tot reclasseringsambtenaar in
het middelpunt der belangstelling komt.
Behalve het bovenstaande worden ge
heel nieuwe gebieden geëxploreerd zo
als het maatschappelijk werk bij zieken
huizen, het maatschappelijk werk betref
fende de nazorg van debielen, het maat
schappelijk werk bij het onderwijs.
Het vele werk zowel voor de individuele
mens in nood als voor de groepen onzer
samenleving, die voorlichting, hulp en
bijstand nodig hebben, vraagt steeds
meer krachten. Een beroep op jonge
mensen om dit belangrijke werk te gaan
doen, is daarom niet overbodig. De vele
vacatures vragen om een groot aantal
mannelijke en vrouwelijke krachten in
het maatschappelijk werk.
SITTARD. M. NOëL.
School voor
Maatschappelijk Werk.
GEVAARLIJKE W EG
Met grote belangstelling heb ik uw
reportage gelezen over het groot aantal
verkeersongevallen, waarvan in 1957
reeds 8 met dodelijke afloop.
Als geregeld weggebruiker is het mij
ook bekend hoe gevaarlijk het wegver
keer op de weg tussen Roosendaal en
Breda is en het aantal z.g. ,,bijna-onge-
lukken" per dag is groot, zeer groot.
Ligt hier naast rijk, gemeente- of an
dere overheidsinstellingen niet een spe
cifieke taak voor particulier initatef om
eveneens een steentje bij te dragen tot
meerdere veiligheid.
Ik heb de volgende suggestie: Plaats
op de toegangen van deze „dodenweg"
een groot bord ('s nachts eventueel ver
licht) met bijvoorbeeld het volgende:
Weggebruikersattentie!
Op deze weg waren in
1957 reeds 8 slachtoffers.
Zorg er voor, dat u niet het
negende wordt. Rijdt veilig!
Van overheidswege zal men al dadelijk
komen (misschien!?) met het toverwoord
„bestedingsbeperking". Nou> dan kan
misschien particulier initiatief wel iets
doen. Het is immers een algemeen belang.
Doch als een paal staat boven water:
deze weg moet veiliger worden.
Initiatiefnemers het woord en de daad
is aan u.
BERGEN OP ZOOM, M. F. KOMMER
Wilhelmina-kazerne. Ad j .-o.-of f
STEKELIG
Het aanbrengen van punt- of prikkel
draad langs openbare wegen is volgens
politieverordening verboden.
Maar mag een dienst als Gemeente
beplantingen dit wel? Behoeft deze zich
niets van politieverordeningen aan te
trekken?
U moet eens komen kijken in de grote
poorten die Olivier van Noordstraat,
Houtmanstraat en Willem Barendszstraat
met elkaar verbinden; naar de prachtige,
maar tevens gevaarlijke spinnewebben
van prikkeldraad, waaraan menig klein
kind zich al heeft verwond en kleding
gescheurd. Wie is hier aansprakelijk voor
de schade?
E-REDA. BUURTBEWONERS
LICHTRECLAME
OP HET DAK
Ofschoon de heer van Giesbergen-
alleen het afwijzend pre-advies niet heeft
kunnen torpederen> staan wij pal achter
hem. Of misschien wel juist daarom. En
rekent d'uytslagh niet, doch telt het doel
alleen. Verder begrijpen we niet, waar
om ze er eerst bijna allemaal tegen wa
ren (dat is te zeggen vóór de licht
reclame) en naderhand er voor (tegen),
maar strikt genomen begrijpen we nooit
zo erg veel. De eenvoudigste problemen
bezorgen ons zinkings, slapeloze nachten
en zelfs lirium. We zijn dus maar wat
blij dat men ons nooit kandidaat stelt,
of zoiets.
Maar waaróm dan géén lichtreclame?
Wij hebben niets in de pap te brokkelen,
maar, was zulks wel het geval, dan zou
den we hier een nadere> althans deugde
lijker toelichting eisen; of wellicht ook
niet. Heeft de aan onmogelijkheid gren
zende onwaarschijnlijkheid niet altijd
iets negatiefs?
Klemmende vraag: Wat heeft zich tij
dens de koffiepauze afgespeeld? „Kof
fie," aldus prof. Pofjes, „verlevendigt de
levenslust, doch verdoezelt de principes.
Met jenever is het juist andersom." En
dat heeft hij bepaald niet van Schopen
hauer.
Hoe dan ook, wij waren altijd voor
zeeën van lichtjes in de binnenstad,
vooral wanneer we zelf niet behoefden
te betalen: en dat lijkt ons in dit geval
wel uitgesloten. Of bestond er kans, dat
de sigaretten en overhemden nóg duur
der zouden worden? Nee toch!
Als altijd in zulke penibele gevallen
gaven esthetische normen en pittoresik-
dartelende trapgeveltjes de doorslag. Zo
dragen de Ouden (die het stadskarakter
aan hun bemodderde laarzen plachten te
lappen) ook thans nog bij tot de alge
meen gevoelde behoefte aan bestedings
beperking. Het kan raar lopen. Maar
niet zo, dat wij het raadslid van Gies-
bergen af zouden vallen. We weten trou
wens niet eens, om wat voor lichtreclame
het ging, noch op welke monumentale
tent hij was geprojecteerd. Is ook niet
van belang. Het reliëf is de hoofdzaak;
en de continuïteit van het provincialisme.
BREDA. ALI GATOR.
HULP AAN POLEN
De Vereniging van Poolse Oudstrijders
de grootste Poolse onafhankelijkheids
organisatie in het buitenland, die terecht
als de avant-garde van de Poolse poli
tieke emigratie mag worden beschouwd
heeft reeds vele malen op het Westen
een beroep gedaan, teneinde de Poolse
zelfstandigheid te bespoedigen. Dit is een
gunstig teken. Het bewijst dat de Poolse
oudstrijders begaan zijn met het lot van
hun vaderland en over constructieve
ideeën omtrent de toekomst beschikken.
Nu moet het met voldoening worden
geconstateerd, dat de meeste verlangens
van de Poolse oudstrijders (hoewel nog
lang niet alle) inderdaad werden ver
wezenlijkt. Dit betreft zowel de vermin
dering vsan de kerkvervolging en de
vrijlating van Kardinaal Wyszynski_ als
last but not least de terugkeer
van duizenden Polen uit de Russisch#
gevangenissen en dwangarbeidskampen.
Want eindelijk is het zover dat dui
zenden Polen: soldaten, vrouwen, kinde
ren en grijsaards, die in strijd met elk
rechtsgevoel door de Sovjet-Unie jaren
lang gevangen werden gehouden, naar
hun vaderland terugkeren. Tot nu toe
keerden reeds terug 80.000 Polen, waar
van ca. een derde kinderen.
De repatriatie geschiedt eohter onder
de meest kommervolle omstandigheden,
want de toestand waarin deze Polen
verkeren is ontzettend.
Polen heeft dringend hulp nodig, want
het spookbeeld van de hondger en een
economische ramp is snel naderbij ge
komen. En daarom ook is het thans voor
het Westen vijf voor twaalf geworden
om het Poolse volk te hulp te snellen.
In deze noodsituatie beschouwen de
Poolse oudstrijders het als hun plicht,
de opinie van de vrije wereld wakker
te schudden en een beroep te doen op
de offervaardigheid van het Nederlandse
volk. Zo heeft b.v. de kring Vlissingen
van de Vereniging van Poolse Oudstrij
ders in het kader van deze „Hulp aan
Polen-actie" een verloting georganiseerd
en bovendien voor alle vrienden van
Polen de gelegenheid opengesteld om
giften met de vermelding „Hulp aan
Polen" te storten op postrekening 185283
ten name van de Nederlandse Handel
Mij., agentschap Vlissingen.
Maar ook giften in natura waar
onder voornamelijk kleding wordt be
doeld zijn zeer welkom.
VLISSINGEN. BILLY STRENK
TAND.PIJN
Het verhaal van de Tilburgse dame, die
van een (Tilburgs) ziekenfonds vergoe
ding eiste van door haar gemaakte kos
ten i.v.m. tandartshulp, demonstreert
weer eens duidelijk hoe gemakkelijk het
individu bekneld raakt in een goeddeels
bureaucratische staatsmachinerie. Met die
onvolprezen verzorging van de wieg tot
aan het graf gaat het gesmeerd, zolang
alles heerlijk op rolletjes loopt: maar
o wee als er ergens een kink in de kabel
komt! Dan kan de kleine man (in dit
geval de kleine juffrouw) er voor op
draaien. Hier helpt geen politieke (bona
fide) partij geen SER en geen vakvereni
ging meer. Zelfs geen ziekenfonds; of
schoon dergelijke instellingen oorspron
kelijk ten doel hadden de staatsburger
te helpen en te beschermen.
Niet verwonderlijk, dat de eis van die
dame werd afgewezen. Alleen de moreel
zeer sterken wagen het nog op hun eentje
te gaan procederen (en te verliezen).
E>ven merkwaardig als vermakelijk is
wel, dat het (gedaagde) ziekenfonds zich
voor de Bredase rechtbank beriep op
„overmacht"; zij het dan „in de zin der
wet". Wij zouden ook niet weten, in
welke zin het anders zou moeten.
„Het al of niet rechtmatige van het
weigeren der tandartsen is volgens de
rechtbank niet ter zake,' zo lezen we.
Maar we dachten, dat het juist daarom
te doen was. De dame heeft de tandarts 1
betaald, laten we zeggen voor het trek
ken van een kies: een vergoeding voor
inderdaad bewezen diensten. Als heti
weigeren der tandartsen om zich door
de ziekenfondsen te laten ringeloren nu
inderdaad rechtmatig zou blijken, dan
heeft eiseres laten we zeggen drie maan
den ziekenfondspremie (althans het per
centage voor tandheelkundige hulp) voor
niets betaald. Laten we hopen, dat het
vaststellen van de rechtmatigheid geen
jaren in beslag neemt.
BREDA. L. PISON
Met net heengaan van Louis Saai-
bom heeft ons land een van zijn
grootste toneelkunstenaars verloren.
Het repertoire, dat hij speelde vormt
een lange lijst met tal van hoogte
punten. Saalborn was een onvermoeid
werker, die er ook in tijden van te
genspoed niet aan dacht bij de pakken
te gaan neerzitten. Toen b.v. het Pa
leis voor Volksvlijt te Amsterdam
was afgebrand en het Nieuw Neder-
landsch Toneel, waarvan hij de lei
ding had, al zijn bezittingen had ver
loren, kwam hij. de volgende dag al
met „De getemde feeks" in een reis-
decor.
Saalborn was van alle markten
thuis. Hij acteerde, regisseerde, schil
derde en schreef een roman. Zijn zil
veren jubileum vierde hij met „Eg-
mond". Hij had de' regie in handen,
speelde de titelrol en ontwierp de
decors. Bij zijn veertigjarig jubilee
werd opnieuw Goethes drama ge
speeld, nu met Saalborn in de rol
van Alva,
Louis Alexander Saalborn stamde
uit een kunstenaarsfamilie. Hij was
op 13 juni 1891 te Rotterdam geboren.
Zijn grootvader was musicus te St.
Petersburg, zijn vader Alex leidde
in de Maasstad opera en toneel en
zijn moeder was de actrice Jeanne de
Groot. In 1908 debuteerde hij al bij
zijn vader in het Amsterdamse Rem
brandt-Theater. In 1911 werd hij ver
bonden aan Het Toneel van Willem
Royaards. Hier had hij een uitsteken
de leerschool, welke hem in staat
stelde over verscheidene gezelschap-
.pen de leiding te voeren. Zo stichtte
hij het Nieuw Nederlandsch Tooneel
waarvoor hij tal van Shakespeare-
voorstellingen regisseerde. Bekend is
ook zijn grandioze opvoering van Von
dels „Lucifer". Later, in 1932, richt
te hij het gezelschap Saalborn op, in
1939 associeerde hij zich met Cor van
der Lugt Melsert en in 1945 met het
Amsterdams Tooneelgezelschap. Ten
slotte nam hij, samen met zijn
schoonzoon Lo van Hensbergen, de
directie op zich van Het Zuidelijk
Toneel. Op medisch advies moest hij
hier helaas van het acteren afzien.
Zijn laatste grote rol was die van
advocaat in Arthur Millers „Van de
brug af gezien", maar ook deze kon
hij slechts enkele keren vertolken,
vanwege zijn zwakke gezondheid.
Het vaderlands toneel heeft een be
genadigd kunstenaar verloren, wiens
naam altijd met ere zal worden ge
noemd vanwege zijn grote vakkennis
en het enthousiasme, waarmee hij
zijn collega's wist te bezielen. Het
behoeft geen betoog dat vooral ook
het zuiden zijn heengaan diep be
treurt. Het nog zo jeugdige Brabant
se ensemble heeft een bijna onher
stelbaar verlies geleden,
WILLEM v.d. VELDEN
