n
ERNSTIG GESCHIL
ONDER PASTOORS
fiJ
Amerika, het
toverwoord
Bc
n
(15) bij botsing gedood
Bergse grondwerkers
aanvaarden werk niet
NISPEN:
Weer
Op de rijksweg Etten-Breda
Vijf gewonden
Oriëntatierit te
St.-Willebrord
werd verdaagd
OVERAL EEN
TIENDE VAN
Kinderen een groot probleem
TT
Keuningin onder stof
van herinnering
Onbevangen
voorlichting
St
Reg
twee
Cti'
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 12 JUNI 1957
„Willem Ruys" brengt
missionarissen naar
de missie
PTT muziekconcours
Tegenvaller voor Breda
Pater Ben. Emmen
met vakantie
Twee families komen
tussen de krijtlijnen
Hogere lonen in
Britse scheepsbouw
Nieuw record Suez
De Noordpool Expres
1000 jaar dorp
800jaar kerk
LANGS DE KAMPEN IN YOEGOSLAVIE
Waarom die
voorliefde
ZEVEN MILJOEN
DOLLAR NODIG
Robert Oboussier
vermoord
(Van onze verslaggever)
Op de weg Breda-Etten, nabij
de kruising Neerstraat is gister
middag om kwart over vijf een
personenauto, bestuurd door
mevr. Brooymans-de Schutter
van de Amalie-hoeve in de Bies-
bosch, op een stilstaande bestel
auto gereden. De botsing kwam
zo hevig aan, dat het 15-jarige
dochtertje Corrie, die naast haar
moeder zat, met haar hoofd door
de voorruit werd geslagen. Ver
moedelijk heeft een stalen raam
lijst daarbij haar halsslagader
doorgesneden. Zij overleed kort
nadien door bloedverlies.
Mevr. Brooymans en de vier kin
deren die achter in de wagen zaten,
werden allen licht gewond. De be-
stuurster liep een hersenschudding op door de bliksem getroffen.
en kwesturen aan de borst. Het doch
tertje Marijke had een hersenschud
ding. Adje en Marianneke, eveneens
dochtertjes, kwamen er met zeer
lichte verwondingen af. Een nichtje
Annemieke uit Oud-Vossemeer kreeg
een oogblessure.
Mevr. Brooymans was met de kin
deren op weg naar Withof te Etten,
waar de meisjes op kostschool zyn.
Vermoedelijk werd zij door fel zon
licht verblind, zodat zij geen acht
sloeg op de bestelauto van de heer
K. uit Etten, die voorgesorteerd stond
om de Neerstraat in te rijden. Met
een behoorlijke snelheid botsten de
wagens op elkaar.
Passerende automobilisten zorgden
ervoor, dat onmiddellijke geestelijke
en geneeskundige hulp werd ingeroe
pen. Mevr. Brooymans en de vier
gewonde meisjes werden naar het St.
Ignatiusziekenhuis te Breda vervoerd.
Hun toestand was gisteravond zeer
redelijk. Later werd het stoffelijk
overschot van de verongelukte Corrie
eveneens naar Breda overgebracht.
De Ettense rijkspolitie regelde het
verkeer en had bovendien geruime
tijd werk met het vaststellen van de
identiteit van de vijf kinderen.
Mevr. Brooymans is wedirwe. Enige
jaren geleden is haar man dodelijk
Een frontale botsing ontstond er
tussen deze auto en een voor links
afslaan voorgesorteerde bestelauto
ter hoogte van de kruising Necr-
straat onder Etten op de rijksweg
Breda-Etten. Hoogstwaarschijnlijk
is de bestuurster van deze auto door
het zonlicht verblind. Haar auto
reed daardoor in nolle breedte ach
ter op de stilstaande bestelauto.
(Van onze correspondent)
VÜftlen grondwerkers uit Bergen
op Zoom, die werk konden krijgen
bjj de firma Smits-Pijpleidingen uit
Nijmegen, hebben dit werk niet aan
vaard. De firma Smits is momenteel
bezig met de aanleg van buizen aan
Zoomvliet in de omgeving van de
Wouwse Tol.
Ofschoon we gisteren bij de bevoeg-
de instanties geen zekerheid konden
krijgen, bestaan er bij de grondwer
kers zelf twee lezingen over dit geval.
Een deel van hen zegt, dat de firma
Smits reeds voldoende werknemers
in dienst had en hen dus niet gebrui
ken kon. Een ander deel overigens
het grootste maakt er een loon-
kwestie van. De uitvoerder van de
Nijmeegse firma, de heer Kruize,
zou hen een uurloon van f 1.16 gebo
den hebben, zodat men gemiddeld on
geveer f 45.. per week netto zou ver
dienen. Op de vraag van de grond
werkers of men niet in akkoord of
bijvoorbeeld per strekkende meter
mocht werken, zou de heer Kruize
geantwoord hebben dat dit niet mo
gelijk was. Hierop zouden zij ver
klaard hebben voor een dergelijk laag
loon niet te gaan werken. De meesten
van hen waren werkzaam op het
nieuwe sportveld van het Bergse Mol-
lerlyceum aan. de N.Z. Zoom. Dit is
een z.g. onttrekbaar object, dat in
het kader van de aanvullende werk
gelegenheid uitgevoerd wordt door de
N.V. Grontmij en waar zij een be
duidend hoger uurloon verdienen dan
door de firma Smits bedonggn.
Verschillende grondwerkers hebben
gistermiddag nog contact opgenomen
Morgen vertrekt wederom een gro
te groep missionarissen en broeders
met de „Willem Ruys" naar de mis
sie. Onder hen bevindt zich mgr. Ma-
nek. Apostolisch Vicaris van Laren-
tuka, op Flores, die een langdurig
bezoek aan Nederland en andere lan
den van Europa gebracht heeft. Even
eens naar de missie vertrekken G. A.
Krol, J. L. A. Brans, W. P. A. Fa-
sol, M. S. Janssen, P. J. Nobel en J.
F. Pijnenburg, allen van de kapucij
nen te Tilburg; F. Croonen en W.
Kivits, beiden van het Heilig Hart te
Tilburg. De broeders zijn; A. J.
Broeders en W. van Dam, beiden
van de stichting St.-Marie te Bergen
op Zoom, en G. J. A. van Dal, van de
Broeders van Huybergen, eveneens
te Bergen op Zoom.
Op tweede Pinksterdg werd de
tweede dag van het nationaal con
cours voor P.T.T.-muziekverenigin-
gen te Den Bosch gehouden. Het was
de dag voor de Brabantse korpsen,
want zowel Breda als Tilburg en
Eindhoven waren onder de deelne
mers. Voor Breda is het concours een
tegenvaller geworden. Het degradeer
de met 337 punten van de afdeling
uitmuntendheid naar de eerste afde
ling. Tilburg promoveerde met 405
punten van de eerste afdeling har
monie naar de afdeling uitmuntend
heid. De grote verrassing bracht
utrecht dat het Amsterdamse record
van Hemelvaartsdag nog met drie
punten sloeg en met 439 punten be
halve de eerste prijs in de ere-afde-
ling ook nog de wisselbokaal be
machtigde, die tot op heden steeds in
het bezit van Amsterdam is geweest.
met hun organisatie om deze kwestie
uit de doeken te doen. Vermelden we
nog, dat we gistermiddag bij de offi
ciële instantie in dit geval het ge
westelijk arbeidsbureau Bergen op
Zoom geen uitsluitsel konden krij
gen, omdat de ambtenaar, die deze
grondwerkers bemiddeld had, niet
aanwezig was.
In het provinciaal huis van de Paters
der H.H. Harten te Bavel, N.-Ginne-
ken, arriveerde pater Benitus Emmen
ss.ee., Pro-Vikaris van het Aposto
lisch Vikariaat van de Cook Eilanden
in Oceanië. Hij is sinds 1948 in deze
missie werkzaam en hoopt nu enige
maanden vakantie in het vaderland
door te brengen.
Zaterdag a.s. zullen de gezinnen
Klep uit Leur en Piet van Steen uit
Fijnaart elkaar voor de derde maal
op het voetbalveld bekampen. De
baten komen ten goede aan de Fij-
naartse r.-k. muziekvereniging .Unie'
die ter gelegenheid van haar 85-jarig
bestaan festiviteiten organiseert. Het
gaat om een wisselbeker, die moet
worden veroverd door drie overwin
ningen. De mannen van Piet van
Steen hebben reeds tweemaal een
overwinning geboekt. Technisch wa
ren ze demeerdere. Beweerdwordt,
dat de mannen van de Appelaarse-
dijk speciaal in training gingen om
hun snelheid op te voeren. De Leu-
renaren spreken echter over een ge
heim wapen om de zegetocht van de
Van Steenen te stuiten.
De door de St.Willebrordse Motor
auto en bromfietsenclub voor tweede
pinksterdag uitgeschreven oriëntatie-
rit ten bate van de tweede parochie
kerk te St. Willebrord, is na 10 kilo
meter gestaakt wegens een storende
fout in de route-aanduiding.
De rit zal nu over twee a drie we
ken opnieuw worden verreden, na
verkregen goedkeuring. Alle deelne
mers verklaarden zich met dit be
sluit van de wedstrijdleiding akkoord.
De vakverenigingsleiders van de
Britse scheepsbouwindustrie hebben
eon aanbod tot loonsverhoging voor
200.000 arbeiders variërend van 9 tot
11 shilling in de week, aangenomen,
waarmee een geschil van een jaar
oorzaak van de algemene staking in
het begin van dit jaar uit de weg
is geruimd.
De vakverenigingsleiders gingen
eveneens akkoord met de eisen van
de werknemers voor een bevriezing
van het loonpeil voor tenminste een
jaar en volgden dusdoende de aanbe
veling van de regeringshoven van on
derzoek op.
Gisteren zijn vijftig schepen door
het Suezkanaal gevaren, een nieuw
record sedert het kanaal twee maan
den geleden heropend werd.
De Egyptische kanaalautoriteiten
overwegen dagelijks vier i.p.v. drie
konvooien door het kanaal te laten
varen.
Reizen per autobus neemt ieder
jaar toe. Streken waar tot voor
kort geen behoorlijke verbindingen
waren, worden door de autobus ge
opend voor de toeristen en de za
kenlieden. Dit geldt ook voor het
deel van Noorwegen dat binnen de
poolcirkel is gelegen.
Weldra (begin juni) zal namelijk
in die barre noordelijke streken de
Pool-expres gaan rijden.
De route van deze busdienst be
gint in Saltdal (bij Bodö) en loopt
dan naar Kirkenes in het hoge
noord-oosten van Noorwegen.
De afstand van beginpunt tot
eindpunt bedraagt 1336 kilometer.
De gehele route ligt ten noorden
van de poolcirkel. De reis duurt vier
dagen van Saltdal naar Kirkenes
en eveneens vier dagen van Kir
kenes naar Saltdal. Men is dus met
een retourtje acht dagen op reis in
de poolstreken.
Het is de langste busroute (voor
vaste diensten) van Europa. Men
rekent op veel passagiers, want de
belangstelling voor Europa's Hoge
Noorden beweegt zich in sterk op
gaande lijn.
1>
.g-g r- v
f i if if 4
- - .-4»». - J-
De geschiedenis van Roosendaal begint in Nispen. Niet zon- geraakte bleek vrij eenvoudig. De
i i ti ii abdii van Tongerloo was onderhorig
der reden zijn de beste Roosendaalse organisatoren vertegenwoor- aanJde bisschop van Kamerijk. Wei
digd in het feestcomité, dat in augustus het duizendjarig bestaan
van het dorp en het achthonderdjarig bestaan van de parochie
gaat vieren. In het bijzonder zijn ook de witheren van de abdij
van Tongerloo bij het feest geïnteresseerd, want zij waren het,
die dank zij het charter van 1157, ondertekend door de Luikse
bisschop Hendrik II, hun zegenrijke arbeid begonnen in de pa
rochie, die (zoals in de eerste bijdrage verteld), een oppervlakte
besloeg van omtrent zeventienduizend hectaren.
Tussen 1157 en 1266 bleef de paro
chie Nispen ongerept. In het laatst
genoemde jaar kwam een eerste
splitsing tot stand, want er werd be
sloten in Roosendaal tot stichting van
een hulpkerk over te gaan. Het duur
de meer dan zeventig jaar alvorens
het Nispense gebied nogmaal werd
verkleind. Was in het noorden de
,,Sint Jan" van Roosendaal tot stand
gekomen: in het zuiden kwam er een
nieuwe parochie en wel te Kalmpt-
hout. Dat was in 1338. De Nispense
parochie bleef echter van een ach
tenswaardige omvang. Het gebied
strekte zich nog altijd uit over het
tegenwoordige dorp, inclusief Esschen
Nieuwmoer, Wildert, Horendonk en
Kalmpthoutsehoek.
De dochters van Nispen, die de zelf
standigheid machtig waren geworden,
zouden de moeder gaan overvleugelen
Maar voorlopig bleef de rol van Nis
pen erg voornaam. Dit was niet het
minst te danken aan de Esschense ge
meenschap. Dit dorp, zo blijkt uit een
verklaring van paus Gregorius IX,
bezat een eigen rechtbank, onderwor
pen aan 't gezag van de abt van de
Tongerloose abdij. In 1929 erkende
hertog Jan II Esschen met Kalmpt
hout als 'n heerlijkheid. Vanaf die tijd
droeg de prelaat van Tongerloo de
luisterrijke titel van ,,Heer van Es
schen en Kalmpthout". Dezelfde pre
laat was uiteraard hevig geinteres-
seerd bij het welzijn van de paro
chie Nispen.
Onaangenaam incident
Wie er pastoor was te Nispen, op
het moment dat Roosendaal een hulp
kerk kreeg toegewezen, is niet be
kend. Het is echter mogelijk dat hij
een zekere Hendrik is geweest, want
deze eerwaarde trad ook op in 1288
toen de pastoors van Nispen en Wouw
het niet met elkaar eens konden wor
den over hun parochiegrenzen.
Ofschoon hun parochies groot
genoeg waren betwistten zij elkaar
een stuk gebied. Dit had automa
tisch tot gevolg, dat er ook een
geschil ontstond tussen de abdij
van Tongerloo en die van Sint Ber
nards. De parochie Wouw, zo be
slisten de te hulp geroepen scheids
rechters, zou zich in de toekomst
uitstrekken van de kerk van Wouw
af tot aan het midden van de
„Langevaart", vandaar in rechte
lijn tot aan het uiteinde „Vrede-
pael" en van dit einde tot het mid
den van het Groot-Ottermeer.
Het grensgeschil is het enige, be
kende wapenfeit uit de tijd van pas-
„Usa ba akarunk menni" „Wij willen naar Amerika". Dui
zenden malen wordt deze wens geuit door duizenden Hongaren,
die na de mislukte vrijheidsstrijd in hun land naar Joegoslavië
zijn gevlucht. In vluchtelingenkampen in dat land wachten zij
nu op de vervulling van deze wens. Velen van hen beginnen in
tussen te zuchten als zij het over „Usa" hebben. Immers, de Ver
enigde Staten hebben nog geen enkele Hongaarse vluchteling uit
Joegoslavië toegelaten.
Vele duizenden Hongaren zijn uit Oostenrijk naar Amerika
geëmigreerd, maar wettelijke bepalingen verhinderen de Ameri
kaanse autoriteiten, ook Hongaren uit Joegoslavië toe te laten.
Misschien komt daar eind volgende maand verandering in, want
dan zal bij het Congres in Washington een wet in behandeling
komen, die het mogelijk moet maken ook uit Joegoslavië Honga
ren toe te laten.
Waarom juist deze voorliefde voor
Amerika? ,.Ze willen zover mogelijk
weg van Europa", antwoordde een
Joegoslavische zegsman op een vraag
gesteld uit een groep journalisten uit
verschillende landen, die een rond
reis langs de kampen maakten. „Ze
zijn bang zolang ze in Europa zijn".
Maar waarom dan juist Amerika, en
niet bijvoorbeeld Australië of Zuid-
Afrika, of Canada?" „Er zijn er, die
inmiddels inderdaad besloten hebben
naar een ander land dan de Ver
enigde Staten te gaan. Zij hebben
zich gemeld bij de selectie-commissie
uit andere landen, die de kampen be
zoeken, en zij zullen binnenkort ver
trekken. Voor het einde van het jaar
zullen enkele duizenden dan ook zijn
geëmigreerd. Maar de overgrote
meerderheid: Usa. Usa, Usa. Want
daar liggen de mogelijkheden. Daar
word je gauw rijk".
Inderdaad hebben ook de vertegen
woordigers van de Hoge Commissa
ris der Verenigde Naties voor vluch
telingen, die toezicht houden op de
vluchtelingen, de indruk, dat vele
Hongaren de Verenigde Staten door
een te kinderlijke bril bekijken. Maar
wat wilt u? „Zij zijn vrije mensen,
die zelf hun toekomst kunnen bepa
len. Willen zij naar Amerika best,
als de Amerikanen hen toelaten zul
len wij hen helpen".
Grote verschillen
Er zijn onderling grote verschillen
tussen de kampen in Joegoslavië.
Men vergelijkt de kampen in Mata-
ruska Banja en in Gerovo. Matarus-
ka Banja: een groot voormglig „Ku
rort" met volledige hotelakkomoda-
tie, grote gebouwen verspreid over
een prachtig park met fonteinen en
borders, snelstromende beekjes en
wandelpaden. Gerovo: een voormalig
concentratiekamp met smerige ba
rakken. nog altijd omgeven door twee
meter brede omheiningen van prik
keldraad met op de hoeken wachtto
rens en zoeklichten. Het kale mid
denterrein roept herinneringen op die
men liefst kwijt zou zillen zijn.
En dan Bela Crkva. Het beste
kamp. dat de journalisten hebben ge
zien en tegelijk het meest trieste. In
Bela Crkva wonen 545 kinderen tus
sen veertien en achttien jaar, die zon
der hun ouders naar het buitenland
zijn getrokken. „Welcome to you",
staat er op een doek boven de in
gang. De papieren letters zijn er met
spelden opgeprikt. En de charmante
grijze redactrice van de Parijse „Fi
garo" krijgt prachtige bloemen aan
geboden. Er worden balspelen beoe
fend op het voorterrein. Er wordt ge
zongen en gelachen. Hupse meiskes
en kwieke jongens zwermen er door
heen om het kampwerk te doen. Ze
studeren, werken, spelen.
Maar de journalisten kijken elkaar
„De oplossing va.n het vluchte
lingenprobleem in zijn geheel,
zowel dus van de oude als van de
nieuwe vluchtelingen, wordt
steeds moeilijker, en duurder.
Voor de uitvoering van het
program tot eind 1953 komen we
nog altijd rond 3 miljoen dollar
tekort. Maar afgezien daarvan
is zeker nog eens 4.8 miljoen dol
lar nodig om de vluchtelingen
kampen op te ruimen".
Aldus verklaarde de Hoge
Commissaris der Verenigde Na
ties voor de vluchtelingen, dr. A.
R. Lindt, tegenover een groep
journalisten die een rondreis
lansgs vluchtelingenkampen in
drie landen heeft gemaakt.
Er zijn volgens de Hoge Com
missaris twee mogelijkheden om
het probleem op te lossen: door
gaan op de ingeslagen weg der
geleidelijkheid, die een heel du
re en heel moeilijke weg zal
blijken te zijn, en: trachten van
de betrokken regeringen voor
1958 een bedrag van 7 miljoen
dollar beschikbaar te krijgen,
om in één keer grote schoon
maak" te houden. Kiest men de
tweede mogelijkheid, clan weet
men waar men aan toe is, aldus
dr. Lindt. Kiest men de eerste,
dan valt het einde nog niet te
voorzien. In Juli zal het uitvoe
rende comité van Unrcf. de or
ganisatie der Verenigde Naties
voor Vluchtelingen, een speciale
zitting houden om een beslissing
te nemen.
aan. Zijn dit politieke' vluchtelingen?
De Joegoslavische autoriteiten ha
len de schouders op. Vluchtelingen
zijn vluchtelingen, oud of jong. poli
tiek of niet-politiek.
Waarom zijn deze kinderen ge
vlucht? Het antwoord valt niet in
één zin te geven. Zeker, er zijn er,
die in de straten van Boedapest de
Russische tanks hebben bestormd,
die de Hongaarse geheime politie
mannen met zelfgemaakte projectie
len hebben bestookt.
Maar neem nu Antal Rzalia, het
meisje van 17 jaar, dat lid is van de
Kampraad. het besturende lichaam
in Bela Crkva. Zij heeft niet aan de
opstand meegedaan, want ze mocht
niet van haar moeder. Maar ze is
toch gevlucht, want haar vader kon
haar verdere studie aan een middel
bare school niet betalen en ze wilde
toch studehen. Ze krijgt geregeld brie
ven van thuis, haar ouders hebben
nu goedgevonden dat ze dan maar
in het buitenland zoekt wat ze thuis
niet vinden kon. Politieke vluchte
ling?
En de Joegoslavische autoriteiten
hebben haar en de anderen terecht
politiek asyl verleend. Ja. er zijn er
inderdaad die gevlucht zijn alleen
terwille van het avontuur. Maar, als
die kinderen worden teruggestuurd,
wat hangt hen dan boven het hoofd
Niemand die het weet en niemand
die het risico durft nemen.
Wachten
Ook in Bela Crkva wordt gewacht.
Op Amerika. En omdat juist in een
milieu als dit bij verveling de meest
ongezonde toestanden kunnen ont
staan is er een straffe organisatie.
De kinderen staan onder toezicht van
eveneens gevluchte Hongaarse
leraren, die samen met een kamp
commissie van vijf jongeren het
kamp besturen. Er wordt zo goed
en zo kwaad als dat gaat gestudeerd.
Er wordt gespeeld. Er wordt gela
chen. Er staan spotprenten op de
muren getekend. Ze hebben nog goe
de moed, deze kinderen. Ze worden
uitstekend gevoed, steken keurig in
de kleren en tonen (nogl geen spoor
van kamppsychose. Maar als er
Hongaarse volksliedjes voor de gas
ten worden gezongen, zijn er toch wel
stemmen die breken en ogen die ter
sluiks drooggeveegd worden. Want
vader en moeder zijn, hoewel niet zo
veel kilometers weg, toch heel, heel
ver. Tussen ouders en kinderen ligt
een heel regime. Als het er op aan
komt ligt Amerika dichterbij. Alleen
maar een oceaan verder.
Boven in het jongensgebouw
staat een klein ventje door een
venster uit te kijken naar de
blauwige schimmen van de
Joegoslavische bergen aan de
horizon. Hij steekt met zijn
schouders amper boven de ver
veloze vensterbank uit. De ho
rizon, een wijd uitzicht. Usa-
ba akarunk menni: Is er ook
uitzicht voor hem?
toor Hendrik. Er volgen echter nog
veel meer feiten.
Franse hulpbisschop
Het staat vast, dat in de veertien
de eeuw twee pastoors d£ scepter
over de parochie zwaaiden. Misschien
waren het er meer, maar de namen
van Johannis van Steenbergen en Ma-
thias van Ceulen zijn bewaard geble
ven. De laatste was notabene de wij
bisschop van Kamerijk.
Hoe was het mogelijk, dat een Fran
se hulpbisschop ook nog eens pastoor
van Nispen kon zijn Het is niet zo
moeilijk te verklaren. In de middel
eeuwen was 't niet altijd 'n wet van
Meden en Perzen, dat de bediening
van een parochie werd verzorgd door
personen, die het directe werk in de
parochie deden. Het feitelijke paro-
chiehoofd en ook aldus de geeste
lijke, die de tienden kreeg toegewe
zen kon best ergens anders zijn
domicilie hebben. Zo was dat ook
met de aangehaalde hulpbisschop.
Hoe hij als Kamerijker aan Nispen
iswaar diende Tongerloo de voorstel
len in wie er in aanmerking kwam
voor de verzorging van de parochie
en de daaraan verbonden voordelen,
maar hpt gebeurde niet zeiden, dat
de bisschop aandrong een privilege
tp verlenen aan iemand uit zijn on
middellijke omgeving. Dit had ten
aanzien van Nispen plaats. Met Al
phen geschiedde hetzelfde.
Rond 1354 genoot Reynaldus de Ursi-
nis. de latere kardinaal van het Kern-
penland. de voordelen die verbonden
waren aan de kerk van Alphen.
Centrale figuur
Hoe de Nispenaren in de veertiende
eeuw hebben geleefd is niet zo moei
lijk te raden. Het waren eenvoudige
pachters, die de pastoor als de cen
trale figuur van hun gemeenschap er
kenden. De pastoor was het gezag
van de parochie. Hij werd op handen
gedragen. Met Pasen en Kerstmis
droegen de inwoners hun beste broden
naar de pastorie. Op andere hoge
feestdagen kwamen zij met een ande
re gift. Op bruiloften en uitvaarten,
bij vreugde en droefheid, de pastoor
was te gast. Van alle lammeren, bijen
ganzen, vlas, kalveren, varkens, ra
pen, raapzaad, hooi en spurrie kreeg
hij officieel een tiende. De pastoor
was dus ook economisch een sterke
figuur. Witheren als Hendrik, Johan
nis en Mathias hebben het zeer zeker
niet slecht gehad.
Wat beleefden echter de pastoors
van de volgende eeuw
OOST-ROZEBEKE
De meimaand is weer voorbij en
ge peist misschien dat ik van Ons
Lie-Vrouwke aan u ga schrijven,
vermits wij in België geen keuni-
ginneke kennen. Onzen Boudewijn
wil er maar nie mee afkomen.
Zoudt gij, Nederlanders, er ons
geen kunnen lenen Gij hebt ze
maar genog, gij schudt ze uit uwen
mouw. Wij hebben dat in uwen
gazet van gepasseerde maandag ge
zien en gelezen. Ge hebt 'n zeil-
keunigin, ge hebt 'n lichtkeunin-
gin, 'n kersen-, 'n druivenkeunin-
gin, 'n ijsco-keuningin en wij Bel-
2jen hebben niks, niks.
Er zijn ier Vlaamse vrouwen, die
uw foto uit Sneek met al die keu-
ninginnen er op. hebben uitgeknipt
en in 'n kaderke gezet. En atten
dant zijn ze fel zjaloers van al uw
keuninginnen. Ze zitten naar jullie
Sneek te snakken. En dan lezen wij
ook nog in uwen gazet van 't „heu-
mielkeuingin" uit Bolsward. Wad
ies heamiel? Hoe ziet er dat uit?
Wij kunnen er hier geene kop aan
krijgen en wij vragen ons af: waar
om zouden wij geen frites- en moules-
keuningin benoemen? Waarom geen
caricollen-keuningin? Nu weet gij na
tuurlijk nie, wa „caricollen" zijn.
Komd 'nne keer naar Brussel en ge
zult ze zien en ruuken en zien dam
pen in hun casserollen met selderij
op de handkarrekes op d n boule
vard. 't Zijn gekookte slakken van
kauwgum. Zie hoe die keuninginnen
daar fier in hunnen pot staan roeren,
ziet hoe de mond van 't wijf open
scheurt, hoort wat ze over d'n boule
vard schreeuwen.... ies 't geen keu
ningin? Is 't geen dikke keuningin-
moeder? Gij, Hollanders, hebt 'n
zeilkeuningin, waarom zouden wij
geen bier-keuningin hebben? Met de
Leuvense bierfeesten hadden ze bij
kans 'n keuningin gekroond, maar
daar is felle obstructie tegen gevoerd
„Keunink Cambrinus", riepen ze,
..kan nooit getrouwd geweest zijn.
Weet ge. wat wij hier wél hebben?
Schoonheidskoninginnen. In alle grote
en kleine gemeenten zijn er sollici-
+_inten voor Miss België. Ge hebt er
zodanig veul van, dat ge er „misse
lijk" van wordt. Keuningin van de
schoonheid aan de buitenkant.
Ze zijn natuurlijk allemaal proper
gewassen, maar, naar de binnen
kant wer nie gezien. Tóch: ik heb
dat 'nne keer gehoord van de keuning
vader, 'nne schoenmaker uit de Be-
gjjnenvest. Als ik hem kwam inter
viewen over dat stuk schoonheid (ge
weet: ik ben free-lance-journalist)
zegde hij: „Komt ge over m'n doch
ter klappen? Awel, 't ies rap gezeed.
Schrijf maar op. Van buiten „email-
Ie", van binnen „canaille".
Ik moet hem wel verbaasd hebben
bezien, want hij ging verder:
„Dat hadt ge nie gepcisd, hè? Ge
peist zekers dat ik er fier op ben
'n schoonheidskeuningin in huis te
hebben? Awel, ik heb ze buiten ge
stampt. Keunink zijn is erg....vraagt
dat 'nne keer aan onze Leopol, maar
schoonheidkeunink zijn is 'n hel. As
onze Josette tot schoonheidskeunin
gin, tot misselijke Miss was gepro
clameerd. hebben ze mijn bijkans
dood-gefeliciteerd. Sjuust alsof ik
haar geboetseerd en gebeeldhouwd
had. 't les wezelijk mijn fout nie da
ze gezond van lijf en leden ter we
reld is gekomen. Daar heeft allemg
Onze Lieven Heer 'n woordje in mee
te klappen, 't Kan die schoonberds-
jury nie schelen of de laureaat
s morgens tot twaalf uur in d'r bed
blijft leggen, of ze d'r moeder en
d'r vader laat werken ..as zij maar
tijd genog krijgt om met schoonheids
poeders en crèmetubes te voltigeren.
En ze geneert zich omdat haar vader
maar 'nne simpele schoenlapper is.
Als ze daar in de Metropole zit om
gefeteerd te worden door heren
schoonheidsspecialisten, mag d'r va
der of d'r moeder daar nie over d'n
trottoir passeren, want daar zou ze
n schoonheids-zenuw-attaque van
krijgen. Luistert goed. Sus, en dat
moogt ge gerust naar uwen Gazet
in Holland schrijven, ik heb wel
'nne keer gepeisd en ook gewenst:
was dieje schoonheidsprijs maar mis
maakt geboren. Ge zult zeggen: dad
is nie schoon gezeed en gewenst van
'n vader, maar als ze later in haar
schoonheidsetui ligt, zal ze meer kun
nen, doen met 'nnen schonen binnen
kant dan met 'nnen opgepoetste
buitenkant. Wat ge van binnen be
zit, kunt ge altijd behouden, maar,
wat er aan de buitenkant zo schoon
blinkt, m o e t ge. vroeg of laat
toch weer afgeven. Wat weet ge nog
van Miss België van 1950. van 1955?
Leggen ze nie onder 't stof van de
herinnering? En zo zal 't ook met
ons Josetteke gaan!" Swens dat wij
zo zaten te klappen, greep de keu-
nink-vader mijnen erm opeens vast
en wees door 't venster naar buiten:
„Zie, zie. wat daar gaat. dat buitje
met al die kinderkes aan haar hand
en aan haar rokken. Ziet, wat 'n
lelijk, spits gezichtje, maar haar ogen
zijn veul schoner dan die van alle
Missen België bijeen.
Da komt omdat er zo'n schone
ziel in da bultje zit. Ze heeft 'n
zieke vader, 'nnen bontwerker, die
niemeer naar de fabriek mag. Zij
verzorgt hem dag en nacht, hèm
en haar broerkes en zuskes, die ze
eiken dag naar de school brengt en
ze terug haalt. En, haar schoon op
gewekt caractère.... ze vrolijkt al
tua met haar spreekt zodanig op,
da ze hun mizerie vergeten. Wie
is er nou d e schoonheidsprijs van
België Mijn ge-emailleerde doch
ter of da bultje, da misschien nooit
iemand zal krijgen om voor haar
te zorgen, als ze oud is en niet
meer voort kan. Zie, Sus, schrijft
dat naar uwen Gazet, as ze weer
met keuninginnen gaan gooien."
SUSKE VAN TESTELT
De Zwitserse componist Robert
Oboussier is te Zürich doodgestoken
aangetroffen in zijn woning. Het Hjk
was in pyjama gehuld en vertoonde
verscheidene messteken in borst, nek
en rug.
Zekere feiten duiden erop dat
componist gedood werd door iemand
die op de hoogte was van de vrijge
zellen gewoonten van Oboussier, aldus
de politie.
Oboussier was een der mede-dir«e*
teuren van Suisa. het internationaal
bureau voor muziek-auteursrechten.
Vóór de oorlog leefde hij in Duits
land, Italië en Frankrijk. Hij i« 57
jaar geworden.
In de ruime stroom van voorheb I
tingslectuur is weer een nieu» I
werkje verschenen. „Onbevangen
Voorlichting" heet het en het wil zijn
„een gesprek met jongens en meisjes
van 12-18 jaar over het seksuele le
ven." De bedoeling is, het de jongens
en meisjes in handen te geven, die I
dan later altijd nog nadere verduide- I
lijkingen kunnen vragen aan ouders I
opvoeders, geestelijken, artsen. De I
schrijver drs. P. J- Stolker heeft nooit I
begrepen waarom voorlichters altijd I
zo wetenschappelijk en zo paedag"- I
gisch of zo godsdienstig willen zijn. I
waarom ze altijd iets op het hart wil- I
len binden, de wil ijzersterk willen I
maken zondengevoel wegnemen of I
neurose voorkomen. Hij zoekt het in I
een rustig, zakelijk gesteld betoog. I
toegelicht me: enkele tekeningetjes. I
We geloven wel dat dit boekje goed I
aan zijn doel kan beantwoorden .als I
de ouders en opvoeders zich onmach- I
lig zouden willen voelen in een mon-
deling onderhoud de voorlichting op
dezelfde .rustige, zakelijke wijze tj
geven. Trouwens, het kan ook goed
als leidraad dienen voor hen, die aan
mondelinge voorlichting de voorkeur
geven. De schrijver is van oordeel,
dat het boekje al best in handen ge
geven kan worden aan jongens uit de
6e klas van de lagere school. Hier zal
menige opvoeder wellicht een vraag
teken zetten. Het hangt o.i. zo veel al
van de individuele gevallen. De Toorts
in Heemstede gaf het boekje uit.
97e J
Uitgas
Verscl
Reiger
minist
redact
J. M.
mr. d
Rechte
Westei
p. kw
bij ni<
berekt
Bure
De I
ges.Mai
Franse
Ten a
regelen
ter, dat
het vuri
Volgen
Frankrij
achttien
ten betr,
Hij zei
van 250.
vorige r
nemen,
maand z
bedrag
aan nieu
Hij zei,
vorm de
hebben. Zi
taal 300.00
brengen.
Onze Pa
ons nog tel
tieke waar
ring van Bi
af aan uite
In Algicr:
ongeregeld!
rustig en h
male loop.
Alle kran
optreden v
veroordeeld
De schild
de Kasbah
nacht door
zaak van d
IN ITALIË
100.000 arbe
voor 24 -uur
eisen een wi
DRIE BOI
noord-Ierlan
van het verl
leger. Te Cl
schadigd, el
men een tra
telefooncel.
VEERTIG K
chische dou
genomen op
Lundenberg
Warschau op
Twee Prans<
fende coupé
VOOR LINK
vlasgarens is
vanuit Neder
van een bedt
ONGEVEER
tairen, gelee
stenaars en
ren bij gele
van de verj
zabeth onder
DE HARII}
blijkens het
landse bond
over 1956/57.
resultaten d(
gaf de afge
aanvoercijfer
de wereldoo
JAPANSE I
die in Zuid-I
'hterneerd,
reaanse wat
worden tegei
Japanse karr
dat zij dat
trachtten bir
DE AANBES
nel, die was
a-s., is uitges
JIM DORSE
leider uit d
leeftijd te I
overleden.
X -Sk-
t
t
t
i
i
i
i
i 'ciwacnun
J weerkundig
i jnatige oos
i Plaatselijk
nacht nevel
Weersverw
M.I. tot
gisteravond
Zonnig en
bogere ten
ren. Zwakt
uiteenlopen
Vcrwachtin
i nacht ne
Vandaag; i
J Maan op 2:
t op 4.19 uur.