-ZONDER WIEROOK-
Wordt Anna Anderson nog
ooit vorstin Anastasia?
Eerst bezuiden de Apennijnen klopt het
hart van
Italië
Elektronisch carillon
Nederlands antwoord
op Russisch protest
Michel Angelo naast Fiat en Dante naast Dior
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 4 MEI 1957
Glimlacb der
wereld
Mooiste plein van
Europa
Perugia als een
spin gerekt
Rome voor altijd
mijn huis
De streek van
kathedralen
Beroemder dan de
Rivièra
Gebed bij een
bankbiljet
Bewijzen
Films
BOEKENPLANK
De twee zwaarden
Het land, dat sinds 1951 mijn
tweede vaderland is geworden,
bezit alle schoonheden die
denkbaar zijn. Ik spreek dan
nog niet eens van de Dolomie
ten, de meren, de Rivièra, Mi
laan en zo, want dat alles ligt
per slot nog pas aan de toe
gangsweg naar het hart van
Italië, dat eerst bezuiden de
Apennijnen begint te kloppen.
Bedenkt u immers wel, dat als
u vanuit Nederland eindelijkin
Milaan bent aangekomen, u nog
niet op de helft van uw reis
bent naar bv. Apulië, een van
de allermooiste Italiaanse stre
ken. Italië begint pas in Flo
rence en zuidelijker!
Ligt daarboven dan heus niets?
Natuurlijk wel. Laat zo mogelijk Ve
rona, Bergamo of Bologna de eerste
Italiaanse stad zijn, die u in uw leven
ziet. Op de piazza dell'Erbe in Ve
rona zou men zich niet verbazen als
men Shakespeare zou tegenkomen,
omringd door alle personages uit .zijn
Romeo en Juli, die hier in de S. Ze
gen al achter u. Cremona is al voor
bij, met de hoogste klokketoren ter
wereld. Eveneens Vicenza, de stad
die door Palladio werd volgebouwd
met de mooiste van zijn dromen. En
meest sfeervolle abdij (Pomposa) lig-
U staat In Bologna aan de voet der
Apennijnen, aan het begin van het
echte Italië, en wilt nog even weten
wat achter u ligt? Achter u ligt de
vallei van Aosta, de mooiste toe
gangsweg tot Italië. Achter u ligt Ve
netië, waarvan u na drie dagen nog
weinig zult begrijpen, maar dat na
drie weken voor u de glimlach der
wereld zal worden. Achter u ligt ook
het grootsteedse Padova, waar zich
in de Arenakapel de mooiste fresco's
bevinden, die door mensenhanden
ooit werden gepenseeld. Achter u ligt
de Certosa di Pavia, in zulk een uit
bundige schoonheid, dat zelfs de tem
pel van Salomon niet prachtvoller ge
weest kan zijn. Ook Italië's mooiste
vissersdorp (Comacchio) en 's lands
nokerk (een van de mooiste romaan-
se kerken van dit land) liggen begra
ven. Bergamo is interessant om het
heerlijke oude stadsgedeelte, dat ver-
droomd rond de momumenten hoog
boven de grootsteedse lage stad ligt.
En Bologna is een van de elegantste
steden van Italië, waar de immense
galerijen even koel en even schoon
zijn als de chic geklede vrouwen,
en waar men ervaart hoe «aast het
Italië van de ruisende olijven en de
beschamplichte kathedralen, van de
bloeiende oleanders en de hoogste ar
tistieke prestaties der mensheid, ook
het hypermoderne Italië ligt wan de
flatgebouwen en de dieseltreinen, van
een luxe waarvan zelfs wij Nederlan
ders geen voorstelling hebben.
Wanneer u met Verona, Bergamo
of Bologna begonnen bent, hebt u al
bemerkt hoe in dit Italië Michel An
gelo naast Fiat staat, hoe Dante en
Dior er hand in hand gaan. U bent
nog niet eens tot het hart van dit
land doorgedrongen, en toch zoudt u
de eerste niet zijn, die nu reeds be
dorven bent voor de rest van Europa,
omdat dit land u totaal heeft gegre
pen.
natuurlijk ook Ravenna, waar een
duizelingwekkende kleurenweelde
aan mozaïeken een doorkijk geeft
naar de eeuwigheid.
En zodra u nu, bezuiden de Apen
nijnen, in het gewest Toscane bent
aangekomen en dan nog liefst in de
stad Siena, staat u in het hart van
Italië. Hoog op drie heuvels ligt dit
magische Siena, en de bouw van deze
stad, de sfeer en de kerken, het is
alles weergaloos. Vanaf het mooiste
plein dat Europa kent lopen elf
straatjes omhoog en dan weer om
laag, waar de stad plotseling ophoudt
en zich een landschap uitstrekt vol
ontstellende kleurenpracht. Men moet
Dit hoort bij het hart van Italië:
tige einder. Vanaf de Taormina
dat gezien hebben, hier bij Siena. of
bij Vallombrosa en La Verna, of aan
de Chiantiweg rond Greve. In geen
geval moogt u het intieme Lucca
overslaan, en zeker niet het bij Ne
derlanders nog nauwelijks bekende
Volterra.
Als u op de weg tussen Cecina en
Colle di Val d'Elsa plotseling zes
honderd meter boven de vlakte dit
onvergetelijke Volterra ziet oprij
zen, schijnt het een fata morgana.
De stadsmuren trekken twaalf,
vijftien meter hoog, een ring rond
de bergtop, en de binnen deze mu
ren gelegen plaats heeft het Mid
deleeuws karakter volmaakt be
waard.
En wat in Volterra, en de andere
Toscaanse plaatsen, altijd weer treft
is dit: dat deze prachtige architec
tuur, deze rijkdom aan vormen, heeft
kunnen opbloeien in tijden zó ber
stensvol onzekerheid en angst,
moord, cynisme en bandeloosheid. Of
wordt er in Italië altijd een even
wicht hersteld? Pest, moord en mar
teling, maar ook de evenwichtige lij
nen van kerken en pa'eizen. Zedenbe
derf. verraad en bloed, maar door
de gebrandschilderde ramen van de
kathedralen daalt het licht als een
regen in de kerk.
Maar men valt van nu af van de
ene v/olk van verrukking in de an
dere! Want aan dit Toscane grenst
het gewest de Marken, met die
droom van een stad die Urbino heet
En grenst ook dat mysterieuze ge
west Umbrië. Inderdaad: wie Um-
brië's hoofdstad Perugia niet bezocht,
kent eigenlijk Italië niet! Deze stad
ligt als een spin gerekt tegen de heu
veltoppen, en overal eindigen de po
ten van die spin op een pleintje,
vanwaar men dan uitzichten heeft
over de valleien. Het panorama vanaf
de porta Sole werd reeds door Dante
in zijn Paradiso bezongen. In de $erte
weet u, dat unieke Gubbio, waar het
hoofdplein is opgehangen aan grote
bogen en daarom het hangende plein
van Italië genoemd wordt. Naar de
andere zijde ligt het verrukkelijke
Todi, met de mooiste architectoni
sche prestatie van de renaissance: de
S. Maria della Consolazione van Bra
mante, als een magische ruimte tus
sen hemel en aarde. De kathedralen
van Spoleto en Orvieto zijn er, het
arendsnest Trevi, en natuurlijk ook
Assisi, waar de aarde overal door de
zolen van S. Franciscus is aange
raakt en waar de 20e eeuwse mens
gaat luisteren naar de stilte in het
eigen hart. In dat Assisi bemerkt u,
dat geen enkele Italiaanse reis ge
maakt kan worden, zonder uit te ko
men in het eigen binnenste, als laat
ste pleisterplaats.
Een stralend vergezicht op een weelderig landschap en een hef-
ziet de Etna er zo uit.
Slapend onder de hete zon boven Sicilië geen eiland, maar een
wereld ligt hier een dorpje: daken en daken, als een kudde
rond de kerk, die in het midden oprijst.
Zoals het eigenlijk onzin is (vergeef
me het woord) om te menen, in korte
tijd iets van Rome te kunnen zien,
zo zou het ook een belediging zijn
aan deze mooiste stad ter wereld, in
dien ik er binnen het bestek van dit
artikel iets over zeggen zou. Laat het
u voldoende zyn, te zeggen: geen
stad is mij bekender en vertrouwder
dan deze, en iets van mijzelf heeft
in dit Rome voor altijd zyn huis.
Die moderne woonwijken op de
monte Sacro, de piazza Addis Abbe-
ba, en elders, volkomen doorademd
van pure bouwtechniek, en moderner
zelfs nog dan in Stockholm! Die ker
ken! En, o neen, niet alleen die van
het triomferend Christendom, want
veel mooier ook al komt daar de
vreemdeling minder vaak zijn die
van de verborgen God, zoals de S.
Sabina, de S. Saba en, de mooiste
kerk van geheel de stad, de S. Gio
vanni a porta Latina. De trappen van
Rome, watervallen van blanke tre
den, waarop het klimmen een féést
is. Bloemverkoopsters, mannequins
en schildersmodellen, staan tegen de
ballustraden. Kinderen gaan juichend
op en af. En in de tuinen rondom
bloeien en geuren overal de olean
ders.
Dat de Italiaanse bergen in schoon
heid de Zwitserse evenaren, zal men
nooit beamen als men de Abruzzen
niet kent en die verrassend mooie
stad L'Aquila bezocht heeft, waar al
les in het teken staat van het getal
99: er zijn 99 wijken, 99 kerkjes, 99
fonteinen, waarvan de grootste spuit
uit 99 stralen. Groter verrassing nog
biedt het gewest Apulië, in zuid-oost-
Italië. Geen streek in Europa heeft
zoveel romaanse kathedralen bijeen:
de meest wonderlijke is die van Troia
maar geen is zo slank als die van
Barletta, geen zo superbe als die van
Trani, geen zo majestueus als die van
Altamura, en de erekroon geef ik
aan die van Bitonto. Maar bij de-
kathedralen blijft het niet in dit ge
west. Er ligt de hoofdstad Bari. wel
haast even chic en cosmopoliet als
Parijs. Er ligt de rococostad Lecce,
waar uw ogen zich vól zuigen aan de
goudbruine kleuren der straten en
van de balkonnetjes watervallen van
bloemen hangen. Als een keizers
kroon boven het land staat er Euro
pa's mooiste kasteel, het Castel del
Monte. Vanaf het terras ziet u over
al tegen de horizon witte sneeuwber
gen liggen, die bij nader toezien ech
ter spierwitte stadjes blijken te zijn.
Ostuni, Gallipoli, Fasano en vooral
Ostuni, de „citta bianca", Italië's
meest witte stad, één geconcentreerd
geheel van puur en puur wit tegen de
blauwe lucht.
de teen van de Italiaanse laars
ligt het gewest Calabrië. Deze kust
strook zal eens beroemder zijn dan
de ganse Rivièra! Of dit onverdeeld
gunstig is, weet ik echter niet. Want
dan zal er de visser wel niet meer
zijn, aan het station van Sybaris, die
mij meer van de historie vertellen
kan dan de leerboeken.
De wijzen zullen dan wel niet meer
als herders rondtrekken, maar leer
stoelen in psycho-analyse hebben ge
opend. En vermoedelijk zullen dan
ook aan deze kust de hondenbars ver
rijzen. waar gemanicuurde poedels
hun cocktail kunnen drinken. Maar
de goden zullen dan in Calabrië ge
storven zijn en de Madonna zal er
geen tranen meer wenen.
Op Sicilië zullen echter altijd wel
de Griekse tempels blijven staan, in
al hun grandioze en majesteitelijke
soberheid. Nergens elders zijn de
drieduizend jaar oude bouwwerken
geplaatst in mooiere landschappen,
nergens zijn de tuinen nog voller van
Oosterse pracht. De Siciliaanse lente
mee te maken, is een hoogtepunt in
elk mensenleven. Als u b.v. staat bij
de S. Maria del Gesü, hoog boven
Palermo, en dan neerziet op de gou
den schelp (zoals de Moren de vlakte
van Palermo hebben genoemd), hele
maal bezaaid met citroenen, sinaas
appelen cn bananen, waarvan die
zwoele geur naar boven stijgt, wel
dan schiet elk uitdrukkingsmiddel te
kort om te vertellen wat u dan voelt.
Dit Sicilië is geen eiland, het is een
wereld. Hier wonen de mensen in een
bonte en kleurrijke omgeving. Lava,
lachen en tranen. Moorse fonteinen,
sinaasappelbossen, rotsen, klippen en
viaducten. Mensen die God aanroe
pen of vervloeken in duizend termen;
een land. bezocht door engelen en
duivels, door geestverschijningen' en
de tranen van Christus.
En heel dit Italië moet u nu genie
ten met kleine teugjes als een wijn.
Geen snelle rondritten maken, maar
u beperken tot één stad of streek.
Italië moet niet worden gegeten,
maar gesavoureerd. Men moet ervan
genieten als van een goed geïllus
treerd boek, waarvan men langzaam
de pagina's omslaat.
En ook dit: veel te veel mensen
zoeken in Italië het verleden. Maar
in dit land bij uitstek van de schoon
heid bliksemen nieuwe ideeën, het
weerlicht aan de horizon van de Ita
liaanse toekomst. Als u wilt weten
wat moderne bouwkunst is, moet u in
Milaan de hoogste wolkenkrabbers
van Europa gaan bekijken. Noem mij
een metro, een ondergrondse, die
mooier is dan die v^n Rome? Om te
weten wat sociale voorzieningen zijn,
ga men naar de fabrieken van Mar-
zotto en Olivetti. Het ijsstadion van
Cortina, de stations van Rome, Flo
rence en Venetië, de autosnelweg
tussen Genua en Serravalle. de win
kels van Turijn en Bari. Neen, denk
niet dat ik alles in Italië rooskleurig
zie. daarvoor sta ik midden in de rea
liteit.
Maar juist daarom, weet ik dat
men hier het wonder zal scheppen
van een moderniteit met behoud van
de geestelijke waarden. In Italië is de
toekomst uitgebroken, inderdaad!
Maar daarnaast: op de vierbaans
autosnelwegen van dit land zal het
voor Madonna's altijd veilig blyven.
Of wilt u een andere zin, die heel
Italië en het Italiaanse volk typeert?
In Italië zullen de mensen altijd met
open oog de goden blijven zien, ook al j
staan die goden straks op de daken j
van de atoomcentrales.
Dr. L. VAN EGERAAT j
Men kan nooit genoeg eerbied voor geld hebben, want de arbeid
die het vertegenwoordigt, heeft zweet en bloed gekost. Voor het geld
moet men op zijn hoede zijn, het kan de mens dienen maar ook
vernietigen.
„Uw rijkdom is verrot, uw gewaden zijn verteerd door de mot; uw
goud en zilver zijn verroest en hun roest zal tegen u getuigenZiet,
het achterstallige loon der arbeiders, die uw akkers hebben gemaaid,
schreeuwt luid tegen u op; de kreten der maaiers dringen door in de
oren des Heren Sabaot". (Jac. v, 2-4)
Verkoopt uw bezittingen en geeft er aalmoezen van. Maakt u beur
zen, die niet slijten, een onuitputtelijke schat in de hemel, waar geen
dief kan bij komen en waar geen mot hem wegvreet. Want waar uw
schat is, daar is ook uw hart". (Luc. XII, 33)
Zie Heer, dit bankbiljet, ik ben er bang van.
Gij kent zijn geheim, Gij kent zijn
geschiedenis.
Wat is het lomp.
Het bevangt mij, want het spreekt niet,
Nooit zal het zeggen wat het in zijn plooien
verborgen houdt.
Nooit zal het al de inspanning en de strijd
weergeven, die erin besloten liggen.
Het is vochtig van menselijk zweet,
Het is met bloed, met ontgoocheling, met
verguisde waardigheid besmeurd.
Het gaat gebukt onder het gewicht van de
menselijke arbeid waaraan het zijn
waarde te danken heeft,
Het is zwaar, Heer, zo zwaar.
Het bevangt mij, ik ben er bang van,
Want het heeft doden op zijn geweten,
Al die arme drommels die zich dood gewerkt
hebben, daarvoor4.
Om het in hun bezit te krijgen en het voor
enkele uren als hun eigendom te
beschouwen,
Om er een beetje genoegen, een beetje
vreugde van te krijgen
Door hoeveel handen is het gegaan, Heer?
En wat heeft het gedaan op zijn onhoorbare
reizen?
Het heeft witte rozen aan een stralende
verloofde aangeboden,
Het heeft het suikergoed op het doopfeest
betaald, de rose baby gevoed.
Brood bracht het op tafel van het huisgezin.
Het liet de jeugd lachen en gaf de ouderen
vreugde,
Het heeft de reddingbrergende doktersvisite
betaald,
Het heeft aan de knaap zijn leerboek
geschonken.
Het jonge meisje heeft het gekleed.
Maar. het heeft de brief verzonden die een
vijandschap teweegbracht.
Het heeft de moord gepleegd op het kind in
de moederschoot.
Het deelde alcohol rond en verwekte de
dronkaard.
Het vertoonde de film die „niet voor kinde
ren toegankelijk" was en nam de weer
zinwekkende grammofoonplaat op.
Het verleidde de jongeling en maakte van
de volwassene een dief.
Het kocht, voor enkele uren, het lichaam van
een vrouw.
Het betaalde het wapen waarmee de misdaad
gepleegd werd en bekostigde de planken
van de doodkist.
Heer, ik bied U dit biljet van tienduizend
franken aan,
met zijn blijde mysteries
met zijn droeve mysteries
Ik dank U voor alle leven en alle vreugde
die het gegeven heeft,
Ik vraag vergiffenis voor al het kwaad dat
het stichtte.
Maar bovenal, Heer, bied ik het U aan voor
al die menselijke arbeid, al dat menselijk
zwoegen, waarvan het een symbool is
en die tenslotte morgen, als ontastbare
munt, omgewisseld zullen worden in Uw
eeuwig leven.
(Uitgeverij Lannoo - Tielt)
Italië is óók modern. Dit getuigt
deze foto van een der wolken
krabbers, die Milaan (maar
Milaan niet alleen) heeft ge
bouwd.
Enige tijd geleden deed een
rechtbank te Berlijn een uit
spraak, die een einde moest ma
ken aan de talloze geruchten en
verhalen, die de ronde deden om
trent een zekere Anna Anderson
en die haar voorgoed bestempel
de als een bedriegster en simu-
lante.
Wie was deze oude, zieke vrouw,
die met nog een dame in het
Zwarte Woud een onderkomen
had gezocht? Direct na haar
komst in de omgeving van het
piaatsje Unterlengenhardt gons
de het van geruchten. Geruch
ten geuit op de wankele basis
van de hypothese en voortgeko
men uit de zucht naar bevredi
ging van nieuwsgierigheid.
In 1920 kwam Anna Anderson
eerst goed in het nieuws. Zij pro
beerde zich toen nl. te verdrin
ken en slechts met enige moei
te slaagde de politie er in haar
te redden. Twee jaar bracht ze
daarna door in een zenuwinrich
ting, waar een verpleegster
Marie Peuthert haar in haar
slaap Russisch hoorde spreken.
Deze verpleegster merkte ook
voor het eerst de sprekende ge
lijkenis op, die de vrouw vertoon
de met de Czarendochter Anas
tasia.
Sinds die tijd voerde Anna An
derson de titel van grootherto
gin van Rusland, waarmee zij
wilde zeggen de dochter te zijn
van de laatste Czaar aller Rus
sen, Nicolaas II, die in 1918 te
Jekaterinenburg met zijn gezin
werd vermoord.
Er zijn veel mensen, die zich
nooit hebben kunnen neerleg
gen bij de uitspraak van het Ber-
lijnse hof en daarom rolt de steen
nog steeds en zal de geschiede
nis waarschijnlijk tot in lengte
van dagen onopgehelderd blijven.
Maar hoe gaat het in deze we
reld? Het mysterieuze, het onbe
kende spreekt de massa aan.
Zelfs een uitspraak van een
rechtbank vermag de interesse
van het publiek niet te vermin
deren.
Voortdurend sprong" Anasta
sia dan ook terug in het nieuws.
Voortdurend ook scheen men meer
geloof te gaan hechten aan haar
beweringen, 'n Advocaat Kurt
Vermehren uit Hamburg wierp
zich op om de belangen van de
52-jarige vrouw te verdedigen,
men sprak over haar in regerings
kringen, maar de sluier van on
bekendheid rondom haar identi
teit werd niet gelicht.
De uitspraak van de rechtbank
was indertijd gebaseerd op ver
klaringen van een Oostenrijker
Hans Joachim Mayer. Deze man
In de toren van de
r.-k. kerk ,,De Goede
Herder" te Wassenaar
is dezer dagen een uit
Amerika afkomstig
elektronisch carillon
opgesteld, dat op een
demonstratiereis door
Europa ongeveer zes
weken in ons land zal
blijven. Dit klokkenspel
is reeds gedemon
streerd in Fatima (Por
tugal) cn in de „Sacre
Coeu te Parijs.
Het carillon heeft een
klankrijkdom van 92
klokken. Het bestaat uit
drie gedeelten: een
luidwerk van zes klok
ken, een 25-tal klokken
met zogenaamde oud-
Engelse klank en 61
klokken met de zoge
naamde oud-Vlaamse
klank. De tonen worden
opgewekt door het aan
slaan van uit klokke-
brons gegoten staafjes.
Ze worden versterkt en
verspreid via een spe
ciaal luidspreker-sys
teem. dat in de toren is
aangebracht. De elek
tronische apparatuur
regelt het aanzwellen
en het afnemen van het
klankvolume, waardoor
de klank van dit caril
lon nagenoeg niet te on.
derscheiden is van die
van een echt klokken
spel.
De gehele apparatuur
die thans in Wassenaar
is opgesteld, weegt 700
kg. Een gelijkwaardig
carillon van echte klok-
'.-■n zou ongeveer
200.000 kg wegen en on
geveer twaalfmaal zo
veel kosten Het elek
tronische systeem dat
door de Amerikaan
George Schulmerich
werd ontwikkeld, kan
ook worden toegepast
op luidwerken van drie
of zes of meer klokken.
In dat geval bedragen
de kosten van de appa
ratuur ongeveer een
derde van die van ech
te klokken. Een ander
voordeel van het Ame
rikaanse systeem wordt
geacht, dat het carillon
bespeeld kan worden
door elke organist en
pianist, omdat de speel
tafel gelij' is aan een
pianoklavier. De appa
ratuur kan zo worden
afgesteld, dat men elke
klok op elk gewenst
tijdstip kan laten slaan.
Nadat het carillon in
ons land zal zijn gede
monstreerd gaat het
naar Wenen, Stockholm
Oslo en Beiroet.
was als krijgsgevangene in Rus
land. Hij sloot zich aan bij de
Bolsjewieken en werd belast met
de bewaking van de keizerlijke
familie. Na de moord aldus
Mayer had hij de elf stoffelij
ke overschotten erkend.
De advocaten echter van de
vermeende Czarendochter be
weerden te weten, dat Mayer een
dubbele rol speelde. Enige tijd
tevoren zou hij aangeboden heb
ben tegen een vergoeding van
twee miljoen gulden te getuigen
voor Anna Anderson.
Naast de verpleegster Marie
Peuthert en de Oostenrijker May
er is er nog een ,,bewijs-man"
geweest. Een 73-jarige Engelse
stoker William Stevens diende in
1918 op de Britse vloot. Hij ver
haalde hoe hij met het slag
schip de Agamemnon in alle
haast van Sebastopool naar Mal
ta was gestoomd. Hoewel niemand
in de eerste plaats personen aan
boord had zien komen, bleken er
twee dagen later plotseling twee
vrouwen op het schip te zijn,
een meisje en een oudere vrouw.
De kapitein heeft er nooit een
verklaring voor af willen leggen,
maar alle officieren geloofden,
dat het meisje door de oude
re dame met veel eerbied behan
deld Anastasia was.
Wie heeft er nu gelijk? Wat is
nu de waarheid? Dit zijn vragen,
waarop het antwoord waarschijn
lijk nooit gegeven zal kunnen
worden. Vaststaat, dat de klei
ne vrouw, die beweert, de doch
ter van Nicolaas II te zijn, niet
veel kans maakt ooit de 22 mil
joen roebel vastgelegd op de
Engelse Bank de hare te kun
nen noemen.
Al tweemaal heeft bovenstaand
verhaal de pennen van de scena
rio-schrijvers in beweging ge
bracht. De eerste maal gebeurde
dit voor het maken van een film
onder regie van de Duitser Falk
Harnack, die kennelijk de zijde
van de verschoppelinge heeft ge
kozen. De tweede keer heeft het
verhaal stof geleverd voor een
Amerikaanse produktie, waarin
Ingrid Bergman en de kaalhoof
dige Yul Brynner de hoofdrollen
vertolken.
De Duitse versie wordt (van
daag al in Hulst) in de Zeeuw
se bioscopen vertoond. Zij heet
gebaseerd te zijn op een bron
nenonderzoek van documenten ge
tuigenissen en processen-verbaal.
Falk Harnack afkomstig uit
de Duitse toneelwereld geeft
een aantal omlijnde episodes uit
de periode tussen 1920 en 1953.
Men ziet Anastasia in ziekenhui
zen en krankzinnigengestichten,
in kastelen en in handen van in
trigerende Amerikanen en fa
milieleden. Zij speelt de uitge
stotene, die overal het hoofd
rechtop houdt. Het verhaal is op
verantwoorde wijze aan het cel
luloid toevertrouwd en biedt voor
iedereen interessante ontspan
ning.
De Nederlandse regering heeft gis
teren geantwoord op de verklaring
van het Sovjetrussische ministerie
van buitenlandse zaken van 16 maart
over de Europese economische ge
meenschap en Euratom. In een aan
de Russische ambassadeur te Den
Haag, de heer Kirsanow, overhan
digde verklaring zegt de Nederlandse
regering, dat objectieve beschouwing
van de Europese verdragen niet zou
nalaten iedere verkeerde indruk bij
de Sovjetregering weg te nemen „ten
zij haar politiek geen ander doel be
oogt dan iedere poging tot samenwer
king en versterking van het Westen in
de ogen van de Europe^ publieke
opinie in discrediet te brengen".
Na te hebben geconstateerd, dat de
Russische politiek een waterdichte
scheiding in Europa wil optrekken en
iedere poging tot reorganisatie van
het Westen wil verlammen, verklaart
de Nederlandse regering zich onvoor
waardelijk voorstander van het spoe
dig in werking treden der nieuwe ver
dragen. Dit neemt evenwel niet weg.
dat zij de wil blijft koesteren positief
mee te werken aan waarachtige voor
stellen tot nauwere samenwerking op
bredere basis.
In de verklaring worden de doelstel
lingen van de Gemeenschappelijke
Markt en Euratom nog eens uiteen
gezet.
„De Sovjet-nota stelt het voor als
zouden de Europese economische ge
meenschap en de Europese gemeen
schap voor atoomenergie, de ver
deeldheid van Europa vergroten. In
dit opzicht wil de Nederlandse rege
ring er de aandacht op vestigen, dat
de aantijgingen in de Sovjetverkla
ring het feit niet mogen doen verge
ten dat de werkelijke redenen van de
ze verdeeldheid en van de spanning
in Europa niet aan de door de Weste
lijke landen gevoerde politiek ten las
te kan worden gelegd. Het doel van
hun politiek is het veilig stellen van
hun nationale onschendbaarheid en
de verhoging van het levenspeil van
hun bevolking door middel van een
vreedzame samenwerking in de ver
schillende internationale organisaties.
De betreurenswaardige houding van
gaan op de aanbiedingen tot de we
deropbouw van Europa door middel
van gemeenschappelijke samenwer
king en hulpverlening (b.v. de OEES)
heeft iedere poging om te komen tot
een economische integratie van ge
heel Europa, doen mislukken", aldus
een passage uit deze verklaring.
Als nummer 242 in de, nog steeds
uitnemende Prisma-reeks is een
historische roman verschenen, die in
de twaalfde eeuw in Engeland speelt,
een van de belangrijkste perioden in
de Engelse en daardoor ook de Euro
pese geschiedenis. In 1154 werd de
hertog van Normandië en Aquitanië,
Hendrik tot Koning van Engeland
gekroond, nadat het Engeland van
die dagen achttien jaar burgeroorlog
had gekend. Hendrik schiep orde in
het land, een rijk, dat de geschiede
nis inging als tegenrijk van de Plan-
tagenets.
Een van de grootste vrienden van
Hendrik was Thomas Becket, jongen
uit een burgermilieu, die op grond
van persoonlijke eigenschappen een
ongekende carrière maakte en zelfs
kanselier van Hendrik werd. De ko
ning wilde echter ook de kerk onder
zijn machtsbereik brengen. Hij meen
de dat te kunnen doen door vriend
Thomas, die geestelijke was, aarts
bisschop van Canterbury te maken.
Zo maakte hij de fout van zijn leven,
want Thomas bleek man van karak
ter genoeg om Hendrik te weerstaan.
De vriendschap werd natuurlijk vij
andschap en - zoals het in die tijd
ging Thomas betaalde dat met zijn
leven. Hij werd op last van Hendrik
vermoord.
Alfred Duggan heeft een uitsteken
de roman geschreven rondom dit con
flict, dat het in de geschiedenisboe
ken niet tot grote bekendheid heeft
kunnen brengen. Het is verheugend
dat de Uitgeverij Het Spectrum te
a ttcct, j -■ v- Utrecht dit werk in de Prisma-serie
de USSR door haar weigering, in te heeft opgenomen.
