Kernenergie niet door splijting maar
door versmelting
BONT laten BEWAREN
is ruimte BESPAREN
MEYER iJHoSEPHY
nare dagen
E. Klinker!
KRUIDENIERSZAAK
ervaren etaleur
Attentie!
wanneer U
een fiets
FELIX|
«Pn
40 et
f" Victoria
Bekwame machinezetters
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 1 MEI 1957
Belangwekkend atoomonderzoek
door Duitse geleerden
Hoge temperaturen
in Hamburg
iVief groter
dan schrijftafel
TANDARTS
GOES
Donderdag 2 mei
Afwezig
in onze speciaal gekoelde
BONTKLUIS
is Uw bont verzekerd tegen
BRAND - DIEFSTAL - MOTSCHADE
BREDA
EINDSTRAAT 26
a r i e v e n
TE KOOP
ANNEX WONING (bouwjaar 1935)
te HULST, Bierkaaigtraat 27.
ONBEBOUWD TERREIN.
4- MEISJES
JONGENS
MANNEN
BONTMANTELS TE KOOP
ECHT WERK voor MEISJESHANDEN
DE N.V. DE FAAM
Fabriek van Suikerwerken Breda
ADVERTEREN
IS
BEKEND BLIJVEN
HOUDGREEP
KEUKENUITZET
Juncker 1
Onder de weinig-zeggende benaming: „Project voor op
meting van temperatuur" is in Hamburg een wetenschappelijk-
technisch onderzoek gaande, dat voor het winnen van kernener
gie uit vreedzame toepassing van de waterstofbombeginselen
wel grote betekenis zal krijgen. De waterstofbom functioneert
volgens het beginsel der kern ver smelting, in tegenstelling tot de
kernsplijting, die in de „oude" atoombom en de thans op vele
plaatsen ontstane atoomkrachtwerken wordt toegepast. Bij de
kernspijting worden kernen van splijtbaar materiaal, zoals ura
nium 235 of plutonium door beschieting met snelle deeltjes ver
nield, waarbij grote hoeveelheden energie vrij komen. Bij de
kernversmelting daarentegen, worden twee kleinere atoomker
nen tot een grotere verenigd en daarbij komen nog veel grotere
hoeveelheden energie vrij. Het voorbeeld voor dit proces wordt
in de natuur gevonden. De energie van de zon is afkomstig van
versmelting van waterstofkernen tot helium.
De gedachte aan kernversmel
ting kwam al in de twintiger ja
ren op. Begin der dertiger jaren
namen Harteck, een fysio-che-
micus uit Hamburg en de En
gelse kernfysicus Oliphant sa
men in Rutherfords beroemde
wetenschappelijke instituut in
Manchester versmeltingsproeven
van atoomdeeltjes met behulp
van een accelerator.
Steerne, von Weiszacker en Bethe
stelden de eerste theorieën op over
de kernversmeltingsprocessen in de
zon. In 1952 brachten de Amerikanen
de eerste waterstofbom tot ontplof
fing.
Aanvankelijk werd gezegd, dat de
kernversmelting in tegenstelling tot
de kernsplijting alleen voor bommen
geschikt was, maar niet voorin
dustriële opwekking van energie.
Maar het wetenschappelijk onderzoek
nam al spoedig de taak op zich dit
proces te „temmen".
Men staat pas aan het begin, maar
de contouren van een oplossing van
dit probleem worden al zichtbaar.
Aangezien zware waterstof, het ru' -e
materiaal voor de kernversmelting,
praktisch onbeperkt ter beschikking
staat, terwijl uranium, de grondstof
voor de kernsplijting betrekkelijk
schaars is, zou het vinden van een
technisch-bruikbaar procédé voor het
winnen van thermo-nuclaire energie
door kernversmelting wel alle ener
gie-prol lemen van de mensheid op
lossen.
Sinds in Duitsland weer atoom-on
derzoek is toegestaan, zijn Duitse ge
leerden zich met dit onderzoek gaan
bezighouden. Binnen het kader daar
van valt ook dit „temperatuuropme-
tingsproject" in Hamburg.
Atoombom
ols ontsteker
Bij de kernversmelting laat men
twee atoomkernen van de zware wa
terstof, ook deuterium genoemd, met
zeer grote snelheid tegen elkaar bot
sen, waardoor zij zich tot een atoom
kern van het edelgas helium vereni
gen. Gasdeeltjes bewegen zich des te
sneller naarm- te de temperatuur ho
ger is.
Om de te versmelten atoomker
nen de benodigde hoge snelheid
te kunnen geven, moeten volgens
tot nu toe onbekende procédés
temperaturen van twintig miljoen
graden en hoger worden opge
wekt. Terwijl op de zon dergelij
ke temperaturen voortdurend
heersen, moeten deze op aarde
kunstmatig worden opgewekt.
In de waterstofbom deed men zulks
door een „gewone" atoombom, die op
plutoniumsplijting berust, als ontste
ker te gebruiken. Op het moment, dat
deze ontploft in de waterstofbom
wordt de benodigde hoge temperatuur
verwekt en brengt in het omringende
versmeltbare materiaal de fusie-reac
tie aan de gang.
Het ligt voor de hand, dat deze
methode voor een thermo-nucleaire
centrale niet in aanmerking komt.
De geleerden breken zich dus thans
het hoofd hoe de enorm hoge tempe
raturen langs andere, technisch
bruikbare weg. kunnen worden opge
wekt. Daarmede zou men de sleut-1
tot een kernversftieltingscentrale in
handen hebben. De groep Hamburg-
se geleerden, onder leiding van Dr.
Kurt Diebner, wetenschappelijk ge
adviseerd door professor dr. Bagge
van het Instituut voor toegepaste
kernfysica in Kiel, begaat geheel
nieuwe wegen. Dr. Diebner was tij
dens de oorlog als kernfysicus betrok
ken bij het Duitse uranium-project,
dat tot de bouw van een kernreactor
leidde, die aan het einde van de oor
log bijna was voltooid. In 1943 nam
dr. Diebner een thermo-nucleaire
proef, die niet werd gepubliceerd. Het
huidige project- is op die proefneming
gebaseerd.
Dr. Diebner gebruikte destijds een
holle buis, volgens het mcdel van het
vooral voor tankafweer gebruikte wa
pen. Dit geschut heeft van voren een
holte, waardoor men buitengewoon
hoge concentratie van de explosieve
werking wordt bewerkstelligd. In zo'n
hol lichaam werd een lading spring
stof tot ontploffing gebracht. De on
der zeer hoge druk staande wolken
der explosie-gassen vormden zoge
naamde convergerende centra met
een buitengewoon hoge temperatuur,
bij de proefneming van 100.000 gra
den. In deze convergerende centra
werd zwaar v-ater gebracht, dat zwa
re waterstof bevat. De proefneming
mislukte, de temperatuur was nog
niet hoog ^enoeg voor de „D.D.R.-
reactie", de versmelting van twee
deuterium-kernen.
Maar wel werd bewezen, dat met
deze methode zeer hoge temperatu
ren konden worden opgewekt.
Het project bleef daarna liggen, om.
thans weer onder handen te worden
genomen. Het beginsel van deze con
vergerende intensivering zal aan de
hand van de natuurkundige wetten,
die voor dergelijke compressie-pro-
cessen gelden, de gewenste hoge
temperatuur opwekken. Dat is een
geheel ander principe dan de ontste
king door een plutoniumbom of an
dere processen tot verhoging van de
snelheid der deeltjes. Het procédé is
vooral van verbluffende eenvoud. De
eerste installatie, die thans op de te
kenborden ontstaat, zal binnen afzien
bare tijd worden gebouwd. Deze in
stallatie is veel en veel kleiner dan
de geweldige bouwwerken der kern
splijtingsinstallaties. Zij is niet veel
groter dan een schrijftafel. Ook de
kosten, hoewel zeer aanzienlijk, be
dragen slechts een klein deel van de
kosten van een reactor van het hui
dige type. Aangezien er voorts geen
grotere hoeveelheden radio-actieve
stoffen bij te pas komen, valt de
massieve bescherming tegen stralen
weg, en ook het gevaar van radio
actieve besmetting der omgeving be
staat niet. Ook ontbreekt de modera
tor-massa van de splijtingsreactor.
In een springkamer met stevige
wanden wordt een kwantum van een
der gebruikelijke springstoffen tot
ontploffing gebracht. De explosiegas-
sen hiervan verwekken volgens het
beginsel van de Diebner-proef van
1943 convergerende centra, waarin
zwaar water op een compressie-stoot
wacht. Nieuw. Js. een aanyullend .ef
fect, dat geheimgehouden wordt,
maar de werking zeer aanzienlijk
verhoogt. Na de kernversmelting ont
staat helium, ook wat tritium (de su
per-zware waterstof van de derde
soort). Daar er geen materiaal be
staat, dat tegen dergelijke tempera
turen bestand is, wordt de „muur"
van de reactie-ruimte door het zware
water zelf gevormd. Het principe
daarvoor heeft het de laatste jaren
zeer intensief gedane onderzoek van
gas-plasma opgeleverd (bij zeer ho
ge temperatu n liggen de gassen als
'een soort plasma, met een eigen fy-
siRalische functie). De weg naar tech
nische toepassing is nog lang. Ook
wanneer de nieuwe installatie, naar
verw-cht wordt, bruikbaar blijkt te
zijn. Men heeft echter al plannen het
proces periodiek te herhalen, hetgeen
voorwaarde is voor de technische toe
passing. De groep geleerden in Ham
burg, waarachter grote industrie-fir
ma's, o.m. de Duitse Babcock en Wil
cox AG. in Oberhausen staan, acht
echter het vertrouwen gerechtvaar
digd, dat binnen 10 tot 20 jaar ther
mo-nucleaire krachtcentrales al in be
drijf zullen zijn. De Duitse werk
zaamheden zijn uitsluitend op vreed
zame technische toepassing gericht.
T em per atuur meting
Wanneer dc installatie klaar is,
zullen aanvankelijk nog geen ker
nen worden versmolten. Eerst zal
men hoge temperaturen gaan op
wekken en deze meten. Dat is al
tussen 100.000 en 1 miljoen gra
den bijzonder moeilijk.
(Advertentie)
vervelendheid
helpen direct
Onder 100.000 graden wordt spec
troscopisch, boven 1 miljoen graden
met kern-fysikalische methoden (op
treden van neutronen) gemeten. Men
wü voor deze opmetingen nieuwe, be
trouwbare methoden ontwikkelen.
Pas wanneer men precies kan vast
stellen, welke temperatuur in de
convergerende centra heerst, heeft
men vaste grond onder de voeten.
Daarom draagt dit kernversmeltings-
project voorlopig de naam „project
voor opmeting van temperaturen."
Ook in Göttingen werkt een groep
geleerden onder leiding van professor
Dr. Heisenberg aan een thermo-
nucleaire reactor, die echter een an
der beginsel zal toepassen.
Hierbij wordt geen explosie in een
holle ruimte opgewekt, maar laat
men ionen, elektrisch geladen atoom
deeltjes, los op een cirkelvormig
magnetisch veld. De installatie daar
voor doet op het eerste gezicht
enigszins aan de accelerator van een
cyclotron denken.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen).
Geboren: Robert Dör-
dregter-Baas, Amsterdam
Oscar Brenninkmeijer-Wijs,
Zeist.
Getrouwd J. A. van
Steijn en J. C. Blauw-van
Marie. ScheveningenGuido
Lampe en Jeanne Heckman,
Den Haag.
Overleden: Zr. Lia
van. Wijlen, Gorssel; Lena
Meyer-Ranis, 69 jaar, Am
sterdam Constant Keunen,
43 jaar, Berkel-Enschot
Christoffel Smit, 69 jaar, Am
sterdam Catharina Soha-
gen-Groeneveld, 52 jaar. Am
sterdam.
Op 4 mei a.s, hopen onze ge
liefde ouders, behuwd- en
grootouders
Th. Rottier-Bosschaert
de dag te herdenken, dat zij
voor 50 jaar in het huwelijk
traden.
Hun dankbare kinderen
en kleinkinderen.
Clinge, mei 1951 341-0
OCHTENDHOEST?
pok PACTOLAN
Elke kat is
dól op Felix!
Nieuw
zwaarder
pak
i
JOH AIS IS ES MOERMAN,
Garagehouder te Nieuwdorp, heeft zijn zaak OVERGE.
DAAN aan de Firma MOERMAN en VAN LIERE. Hij dankt
de clientèle voor het in ruime mate genoten vertrouwen en
beveelt de nieuwe firma gaarne in haar gunst aan.
Hoogachtend, J. MOERMAN.
Nieuwdorp, 1 mei 1957.
Onder verwijsing naar bovenstaande deelt de
FIRMA MOERMAN EN VAN LIERE
U mede, dat zij het garagebedrijf heeft OVERGENOMEN
en voortzet. Zij beveelt zich hiermede beleefd bij II aan.
Fa. MOERMAN en VAN LIERE,
Garagebedrijf Nieuwdorp
Tel. 01196 315 en 419.
Nieuwdorp, 1 mei 1957.
Bewaarloon:
KORTE MANTEL v.a. 7,—
LANGE MANTEL v.a. 9.50
Gratis halen en bezorgen in west-Brabant
Telefoon K 1600—36310
Alléén bh vooruitbetaling.
Uitsluitend voor de Zeeuwse
oplage. 3 regels of minder
f 0.80, iedere regel meer 15 ct
Bij 3 achtereenvolgende ge
lijke plaatsingen wordt de
derde piaatstng tegen nali
geid berekend
Bij plaatsing ln de gehele op
lage 3 regels of minder 1.35:
iedere regel meer 35 ct.
25 letters cijfers of lees
tekens gelrler voor 1 regel
PERSONEEL GEVR.
Voor omg. Antwerpen net echtp.
z. k. gevr. YQ,or keukenmeid en
huisknecht chauffeur. 'Indien be
kwaam hoog loon. Br. met ref.
madame v. Eersel, risidance
Wagram Dii'k 409 Duinbergen
Heist. België. 631
Dringend gevr. in geen zware
post, zéér bekw. meid, bovèn de
20 jr., hulp van werkvrouw -
kunnende zelfstandig werken
reeds gediend ^hebbende - Zich
aanbieden met zeer goede refe
renties. Loonwedde frs. 2500 p.
maand plus treinkosten. R
Verbruggen-Debbaut Groothan
del, Statiestraat 121, St. Niklaas
W. 17024
Dienstmeisje gevraagd, zelfstan
dig kunnende werken, geen
zwaar werk. Dorp 29 Stekene.
TE KOOP AANGEB.
Met de schoonmaak een nieuwe
omlijsting voor Uw foto, plaat,
ets. tegel of schilderwerk. Vraagt
prijsopgaaf, 't Jantje van Alles,
Korte Noordstraat 15 Middel
burg. Tel. 3733.22353
Vernieuw Uw kast met onze
plastic kastranden, slechts 0.80
per m.. damast 2,75 per m.,
melkwit 1.- per m., prima ta
felzeil, scheurt en kreukt niet
vanaf 4.50 per m., glashelder
1.10 per m. 't Jantje van Al
les, Korte Noordstraat 15 Mid
delburg. Tel. 3733. 22352
Grote keuze Juncker, Union,
Vesting, Gruno en Locomotief
rijwielen. Een mooi sportrijwiel
in kleur reeds vanaf 175.-. Ge
wone uitvoering vanaf 140.-.
Het beste kinderrijwiel, frame
en bagagedrager uit één stuk,
roestvrije velgen 75.-. W. Ma-
hu, Kloosterzande tel. 84.
Wollen AaBe-dekens en AaBe-
plaids zijn voor 'handelaars en
particulieren in alle kleuren
prijzen en dessins aan minimum
prijzen verkrijgbaar bij „Es-
dewe", Tilburg - Bezoekt onze
showroom Besterdplein 3, Til
burg. tel 26584 (K4250). Reis
kosten wórden terugbetaald.
25U 7-weekse hennen. L. J. Roks
Kaaistr. 30 St. Willebrord.
Kinderledikantje te koop met
toebehoren, zo goed als nieuw.
Keizersdijk 24, Raamsdonksveer
Keurig onderhouden plaatijze
ren salonwagen te koop, 7,50 m,
prijs f 150040158
Z.g.a.n. damesrijwiel te koop,
Renard, Vierwindenstr. 40 Breda
HDZ trouwringen, polshorloges,
wekkers. Jacq. Klaassen, Lies-
bosstr. 14, Princenhage 40145
2 trapnaaimach. te koop, Sin
ger, rfngspoel met 15 jaar ga
rantie f 75 per stuk. St. Anna-
straat 4, Breda. 40137
HUIZEN
Nieuwbouw f 17.000, vrije ves
tiging. Makelaars v. d. Berg
en Co., Nieuwe Ginnekienstr.
43, Breda. 40037
VERLOREN
Tussen Koewacht - Terhole -
-over Kijkuit een krik, ketting
en muursleutel verl. Tegen
bel. ter. te bez. bij V. J. Thijs,
Transport, Axel, Kijkuit K 54,
tel. 369 Hulst.
AUTO'S - MOTOREN
Voor betere gebruikte automo
bielen: Verwijs' Autobedrijf -
Roosendaal, Hoogstraat 75, tel.
4583 en 4859. Verkoop onder vol
ledige garantie. Regelmatig keu-
ze uit 50 stuks Betaling te re
gelen
DIVERSEN
Grote verzilvering van land-
bouwvakantiebonnen op zater
dag 4 mei van 2 tot 5 uur bij
Jos Blommaert, Nieuwe weg 36
Hulst.
Tevens een daarnaast gelegen
Te bevragen op bovenstaand adres. 342-0
NV. ItSCUIT- tN CHOCOlADtfAltlti
heeft nog plaats voor
voor diverse werkzaamheden;
voor eenvoudig werk;
voor ongeschoold werk.
WILT V ER MEER VAN WETEN?
ROM^ U DAN EENS MET ONS PRATEN!
Wij hodden spreekuur -
te MOERDIJK op'DONDERDAG 2 MEI van
6.307,15 uur bij J. HERMUS, Steenweg 32;
te ZEVENBERGEN op DONDERDAG
van 7.45—8.30 uur GEW. ARBEIDSBUREAU.
u
>AG 2 MEI i
BUREAU. J
Van Amerikaanse familie aangeboden enkele schit
terende Persianer Pattes bontmantels, twee lange
f 295,p. stuk, twee korte f 165,en f 195.maten
4246 Te ï^rvragen: Donderdagmiddag 24 uur.
Adres: Janssen, Poststraat 14, TUburg (nobij
station.) F' 451-oo
DAGBLADBEDRIJF in het ZUIDEN
VAN HET LAND vraagt voor spoedige
indiensttreding
Hoog Bomilo. Voor woningaangele
genheid wordt alle mogelijke medewer
king verleend.
Br. onder no. 23472-00 bur, van dit blad.
BUSCH' MODEMAGAZIJNEN N.V.
te Dordrecht vraagt
die onder bekwame chef opleiding heeft
genoten en in staat is zelfstandig dames-
confectie, stoffen lingerie en modeartikelen
aantrekkelijk en modern naar voren te
brengen.
Brieven m. voll. inl. en verl. salaris te richten aan
de directie, Visstraat 27, Dordrecht. 429-00
te verrichten in een
PRETTIGE AFDELING Betaald met een
FLINK WEEKLOON en
HOGE PREMIE
wordt aan meisjes van alle leeftijden geboden door
Gehuwde dames kunnen ook voor dit werk irt aan
merking komen. Indien hele dagen werken U niet
schikt, kunt U het eens met halve dagen proberen
Reiskosten worden vergoed. Komt U eens bij ons pra
ten, het kan voor U belangrijk zijn.
Aanmelding dagelijks:
Kantoor: LIMESTRAAT 19 BREDA
tsotu
De pan is heetmaar de oren blijven
koud. Edy Isola koudgreep keukenuitzet
Die oren kunnen nooit afvallen of
loslaten, want de doorlopende ijzeren kern
vormt één geheel met de pan en is omkleed
met isolerend bakeliet. En oh wat 'n beeld
van een uitzet! Fris, fleurig, modern.
Gemaakt van gifvrij, ijzersterk
Edy keukenemaille!
EDY ISOLA
KOUDGREEP
keukenuitzet.
21-delig, slechts f 157.SO
Kleuren: in crème uitvoering
met zwarte oren, of
créme/zwart
EDY SUPER ROYAL KEUKEN-
UITZET 21-deligf vanaf f. 107.50
REM BUISVERBINDING
Plotseling kan het nodig zijn te remmen
„of Uw leven ervan afhangt." Bij een
Juncker rijwiel is een stalen nippel om
de remstang geklemd, waardoor bij
grotere belasting de remkracht even
redig toeneemt. En dat is nog maar
één van de vele staaltjes van
In één woord: af! Dat zegt U wan
neer U techniek, model, lijn,
kwaliteit en prestatie van een
Juncker rijwiel onder de loupe
neemt. Zie maar eens zo'n Juncker
Toerfiets. Het elegante model en
de lichte, soepele loop zijn onmis
kenbaar Juncker!
JUNCKER
munt uit
door
technische
perfectie
En dan de Juncker Sportfietsen
Het pittige, snelwendbare model
en de opvallend sierlijke vorm
geving springen altijd onmiddellijk
in het oog. Juncker rijwielen zijn in
elke prijsklasse tópklasse. U kunt
kiezen uit vele uitvoeringen en
remsystemen.
Wie rustig vergelijkt, kiest zeker
DE JUNCKER QUICKRUN
Het hierboven afgebeelde model
is de fraaie Juncker Quickrun, in
verchroomde uitvoering met dito
stuur, lichtmetalen velgen,
trommelremmen. Prijs 246.-
JUNCKER
juncker agenten -
in Uw woonplaats en door
het gehele land - herkent U
aan het hierboven afgebeelde
schild met de letter J. Laat U de
prachtige Juncker modellen
eens tonen!
ARtLOOORN
S I N O S ll«8
