Nieuwe land- en waterwegen voor west-Brabant
0 Dros
Hoogste Eifeltoppen door
stuwdammen verbonden
TEGEN OVERSTROMING EN DROOGTE
Grootste waterreservoir van
West-Europa
BLIKGROENTEN
Reeds 80 jaar
Uw dagelijkse hulp!
Aantal schapen in
Australië stijgt
Een „meester"lijke advocaat
WYNAND FOCKINK
ADVOCAAT
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 17 APRIL 1957 9
CidMsro
AMSTEW>Af1
lUTUCHT
TILBURG
LOOSENDAAl
mm
OP
'zoom-i
ANTWERPEN
BRUSSEL
pro RNhout]
ANTWERP EN
pru55el
iCORfJ ELI MUNSTER
IKIEINHAU O^BERMAUBACH
Staubecken
iweifali
WAIHEI'-
><URTGEN
NIÖEGGEN
GERMETER
Dreilögerbach- JL.
Talsperre
Kali-/
Perre
ICHMIDT.
/^Kur
t Talsperre^
WOFFElSf^JI
BACHOVysJ
HEIMBACH
BEIGIEN
jKREIS^MONSCHAUl
'EINRUHR Burg
0 Vogelsongr
I1MGENBROICH
VsSf ERKEN$RUHR
J 1KR€IS SCHUIOEN
J?
MONSCHAU'
Perlenbach-Tolsp.
ikÓHÖFEN
«DREIBORN
SCHLEIDEN
//schHneseiffen
WAHlERSCHIltf
ffeilENTHAl
londesgrenx*
Kfeisgrenx»
JVtrUnl
NU EEN BESLISSING
over het Moerdijkkanaal
niet meer behoeft te wor
den afgewacht om de nood
zakelijke werken in west-
Brabant te kunnen aanvan
gen, kan ook worden begon
nen met de aanleg en de
verbetering van de vaar
wegen, waaraan dit gewest
het meest behoefte heeft.
OP KAART I ziet men
aangeduid:
1de haven van Bergen op
Zoom, die toegankelijk
wordt gemaakt voor grote
binnenvaartschepen;
(j Hierop aansluitend
wordt een kanaal gegra
ven, dat Bergen op Zoom
zal verbinden met de Steen-
bergsche Vliet ten noorden
van Roosendaal en van
daaraf verder met de Mark
bij Standdaarbuiten.
Het tracé van dit kanaal
komt overeen met een ge
deelte van het tracé van 't
Moerdijkkanaal volgens het
concept-Van Cauwelaert-
Steenberghe. Voor de Bra
bantse behoeften is het
echter niet nodig, dat het
de afmetingen krijgt van
het ontworpen Moerdijk
kanaal. Het zal nochtans
schepen tot 1350 ton door
gang moeten kunnen bie
den.
3 In de gedachtengang
van de Commissaris der
Koningin, prof. dr. de Quay,
zou in de derde plaats de
verbreding van het Mark
kanaal van Terheijden tot
Oosterhout en de verrui
ming van de Donge aan de
orde dienen te komen.
VANAF BERGEN OP
ZOOM tot Geertruidenberg
ontstaat dan een uitsteken
de aaneensluitende vaarweg
ter beschikking van west-
Brabant: het Mark-Vliet-
kanaal tot Standdaarbuiten,
de Mark van Standdaarbui
ten tot Terheijden, het
Markkanaal van Terheijden
tot Oosterhout en tenslotte
de Oosterhoutse haven en
de verbrede Donge. Van
deze laatste verbinding
kan ook Tilburg profiteren
via het Wilhelminakanaal,
dat te zijner tijd over zijn
gehele lengte dient ver
breed.
HAVENS:
TOFGANKEt'JK VOOR SCHEREN TOT 600 Een
SCHEEPVAARTWEGEN s
BEVAARBAAR VOOR SCHEPEN TOT Boete»
1000 -
t. "eo
tm ..urn 2eoe
leeo
15eo
2eeo
uoe#>
TUBURG
V
(Advertentie)
Op kaart II zijn schema
tisch de nieuwe landwegen
aangegeven, welke ter ver
dere ontsluiting van West-
Brabant in uitvoering
kunnen worden genomen,
nu het wachten op de be
slissing over het Moerdijk
kanaal geen verdere belem
mering vormt voor het aan
pakken van de voor dit
gewest noodzakelijke wer
ken.
VAN NOORD TOT ZUID
komen er drie belangrijke
verkeersaders, die het ge
bied boven de rivieren met
de streek Antwerpen ver
binden:
I de weg van Gorcum via
Oosterhout en Breda
naar Antwerpen; hiervoor
is de brug by Gorcum in
uitvoering. Zuidelijk van
Breda is voor een latere pe
riode een nieuwe parallel
weg naar Antwerpen ooste
lijk van Rijsbergen voor
zien;
de weg van Rotterdam
via Moerdijk en Roosen
daal naar Antwerpen, die
waarschijnlijk oostelijk van
de spoorlijn Roosendaal
Zwaluwe zal lopen (zulks
in afwijking van een vroe
ger plan);
O de zgn. Zoomseweg van
de Volkerakdam via
Steenbergen en Bergen op
Zoom naar Antwerpen.
OP DE KAART is boven
dien aangegeven een weg
van Werkendam over
Waalwijk naar Tilburg,
waarvoor benoorden Waal
wijk een brug moet worden
gebouwd over de Bergsche
Maas. Deze weg dient ter
verdere ontsluiting van de
Langstraat en zou ten zui
den van Tilburg een voort
zetting krijgen naar Turn
hout.
IN DE RICHTING OOST
WEST komt er een verleng
de Langstraatweg vanaf
Geertruidenberg in de
richting Zevenbergen en
Steenbergen. Deze weg
kruist in ieder geval het
tracé van het Moerdijk-
kanaalplan, zoals de
Zoomse weg het voor Bra
bant noodzakelijke kanaal
Bergen op Zoom-Vliet-Mark
zal kruisen.
IN DE RICHTING oost
west staat ook een nieuwe
weg van Bergen op Zoom
naar Tilburg op het pro
gramma, die zuidelijk van
de bestaande weg langs
Roosendaal en Breda gepro
jecteerd is. Deze weg (van
later zorg) is echter niet op
de kaart aangeduid.
(Van onze speciale verslaggever)
De Eifel is een van de interessantste gebieden van West-
Duitsland. Niet alleen de vele duizenden toeristen, die hier jaar
lijks ontspanning zoeken, zullen het hiermede eens zijn, maar
vooral ook de waterbouwkundigen, wier belangstelling op de
eerste plaats zal uitgaan naar de indrukwekkende waterkracht-
werken en stuwdammen, welke in de loop der jaren in de fluwe
lige glooiingen en dalen van het romantische gebergte zijn ge
bouwd. Een van de bekendste stuwdammen is de Urfttalsperre.
Deze werd meer dan 50 jaar geleden in gebruik genomen als een
eerste poging van de Duitse technici om enerzijds 't rusteloze
water van de Urft binnen de juiste beddingen te krijgen, waar
door overstromingen konden worden voorkomen en anderzijds
het opgevangen water letterlijk „in te dammen" om het gebied
van Aken en Düren, dat bij tijd en wijle volkomen „droog lag" al
thans enigermate van een regelmatige wateraanvoer te verzeke
ren. Het doel der technici was dus tweeledig en dermate succes
vol, dat in de navolgende jaren niet minder dan negen „Sperren"
werden aangelegd.
Deze beheersen op dit moment de
riviertjes de Roer, Olef, Urft en Ur.
Beheersen" klinkt misschien wat te
optimistisch. Er is een ernstige po
ging ondernomen met de bouw van
deze stuwdammen om catastrofale
overstromingen en droge zomers te
neutraliseren. Hierin zijn de techni
ci slechts ten dele geslaagd. Reden,
waarom twee jaar geleden werd be
gonnen met de verhoging van de be
staande stuwdammen, een gigan
tisch werk, dat overstromingen in de
toekomst uitsluit en de watervoor
ziening van Aken en Düren tot de
laatste kubieke meter garandeert
vanwege de uitbreiding van de stuw-
bekkens als gevolg van de verho- 5
ging der dammen.
1000 mm. neerslag
Tien stuwdammen alleen voor het
stroomgebied van de Roer, Urft, Ur
en Olef verraden wel een zeer op
merkelijke belangstelling voor het
'water in deze streek. Deze belang
stelling vindt echter haar natuurlij-
Aus^ra'isch statistisch bureau
schanpntoiresUliaten van de Jongste
kenc HU l bekend gemaakt. Blij-
pen van iT* j8 het aantal scha"
si 1?1 miljoen in 1955 met
laatcfofe.st.eSen tot 139 miljoen. De
rii-eei j? )aren voor de oorlog be-
joen aantal gen iddeld "1 mil-
2ïI?mInnnUrZeeland werden in 1956
me j lammeren geboren, 500.000
meer dan in 1955.
DEN HUö
otterdam
m «AA6
wtRP
ke oorzaak in de omstandigheden,
dat in dit gebied elk jaar meer dan
1000 mm. neerslag gepeild wordt.
Meer naar het zuiden meet men
nauwelijks 850 mm. Maar er is nog
een andere oorzaak, waardoor de
Westduitse regering min of meer
gedwongen werd maatregelen in de
Eifel te nemen nl. de vergaande in
dustrialisering van het revier Düren
en Aken, dat voor zijn moderne en
eigentijdse uitbouw niet zo zeer van
wege de energiebehoefte als wel van
wege de watervoorziening hoe lan
ger hoe meer op de Eifel is aange
wezen.
Na de laatste wereldoorlog is
de industrialisering van het ge
bied van Aken en het kolenbekken
van de Worm met Jülich en Dü
ren als streekcentra enorm toege
nomen. Bovendien is het Worm
bekken zijn natuurlijke bronnen
kwijtgeraakt door de exploitatie
van de omvangrijke plak bruinkool
tussen Bonn en Herzogenrath,
waarmee twee jaar geleden een
aanvang werd gemaakt. Ook het
Wormbekken moet het dus van de
Eifel hebben en dit gaat de hui
dige capaciteit van de stuwbekkens
te boven. Te meer, waar een be
langrijk deel van zuid-Limburg,
Kerkrade, Vaals en gedeeltelijk
Heerlen, eveneens water uit de
Eifel ontvangt.
Aan de Verbandsbaudirektor en
Regierungsbaumeister, ir. Schatz,
werd door de Bondsregering opdracht
gegeven plannen uit te werken voor
de uitbreiding en verhoging der stuw
bekkens en stuwdammen. Inmiddels
is men met de uitvoering der werk
zaamheden gestart.
Sedert de zomer van 1956 schui
ven de bulldozers door de dalen van
de Eifel, ratelen de draglines tegen
de hellingen en draaien tientallen
boren in de harde rotswanden.
Een groots werk, waaraan de
Duitse technici met trots werken.
De Bondsregering stelde 70 mil
joen D.M. beschikbaar.
Ir. Schatz verzekerde ons, dat me
dio 1958 deze werkzaamheden tot een
goed einde zullen zijn gebracht.
Vlucht voor de techniek
Wie, zoals bij de Urfttalsperre
en de Schwammenauel, van de bij
na 600 meter hoge bergkam in de
diepte blikt en het verre heuvel
land tot aan de horizon verkent,
dat over een jaar overstroomd zal
zijn, komt onder de indruk van het
tectmisch kunnen van deze eeuw
en de prijs, welke de prachtige
natuur daarvoor moet betalen.
Reeds zijn de dalen, waar liet wa
ter straks bijna vijfentwintig me
ter zal stijgen, glad geschoren. De
bergwanden lijken afgebrand. De
bewoners van enkele kleine ge
huchten hebben de vlucht geno
men. Restaurant-eigenaars, die in
het seizoen honderden gasten ont
vangen, moeten gaan verhuizen en
hebben het deels al hogerop ge
zocht. Nabij Paulushof, waarvan
wij hierbij een plaatje afdrukken,
hebben technici en toerisme van
de nood een deugd gemaakt. Hier
verrijst straks in het zacht glooien-
De grote neerslag in het
stroomgebied van de Roer en de
Eifel zijn lange jaren voor de
Duitse technici een groot pro
bleem geweest, omdat overstro
mingen als die van 1953 het ge
bied van Aken grote schade
toebrengen, terwijl door de
toenemende industrialisatie
voor Aken Jülich en Düren een
regelmatige watervoorziening
van het grootste belang is.
Om overstromingen te voor
komen en tegelijkertijd die wa
teraanvoer te garanderen is een
ingewikkeld complex van wa-
terkrachtwerken gebouwd, wel
ke thans aanzienlijk worden
uitgebreid om een maximale
capaciteit te verzekeren. In ver
band met de omstandigheid,
dat deze water-„beheersing"
ook van grote betekenis is voor
zuid-Limburg, dat jaarlijks vele
miljoenen kubieke meters wa
ter uit de Eifel ontvangt, heeft
een onzer redacteuren 'n uit
gebreid bezoek gebracht aan
deze waterbouwwerken.
Opmerkelijk is ongetwijfeld
de praktische relatie tussen de
Eifel en zuid-Limburg en wel
daarom, omdat hier een vorm
van regionale samenwerking
gevonden is, welke als voor
beeld kan dienen voor de vele
problemen, waarmede Duitsers
en Nederlanders aan weerszij
den van de 350 km lange lands
grens op regionaal niveau van
doen hebben.
de dal een unieke strandbaduit
spanning, waarvan de deskundigen
voorspellen, dat ze binnen vijt jaar
wereldfaam zal genieten.
Twee van de acht stuwbekkens zul
len belangrijk worden vergroot, een
nieuw stuwbekken is in aanleg. Hier
door zal de totale watervoorraad van
de Eifel van 158 miljoen kubieke me
ter worden opgevoerd tot 400 mil
joen. Bij een maximale toevoer is
het mogelijk zelfs 400 miljoen kubie
ke meter te reserveren, zodat de
droogste zomer nog altijd nat genoeg
is om de industrie draaiende te hou
den.
In een volgende beschouwing zullen
we dieper ingaan op de techniek
der werkzaamheden.
MoBstob:
Overzicht van het complex van stuwdammen in de Eifel
(Advertentie)
per fles f 4,75
De stuwdam nabij Paulushof met op de achtergrond het in aanleg zijnde strandbad?
