Nut van het E
steeds meer
speranto
erkend
agblad
Amerikaanse boeren laten hun
akkers braak liggen
Kraaien als zwarte roofridders
in en om de Biesbosch
Vlekken op menbelen? Prachtbijts Cefa-Bever!
Auto-examen is simpel: Je moet
alleen alles maar goed doen
Zo speelde
men elders
Om landbouwoverschot weg te werken:
ransatlantisch luchtverkeer
neemt gestaag toe
Aanrijding op
onbewaakte
Samenstelling
het
van
nest
VIERDE BLAD
DINSDAG 16 APRIL 1957
Veertig jaar geleden stierf dr. Zamenhof
„Om elkaar te begrijpen, moet
men elkaar verstaan
GEEN UTOPIE
NIEUW!
Speculatieve maatregelwaarmee
niet iedereen het eens is.
SMARTEGELD
Kankeronderzoek en
het roken
KOB-studiedag
op Bouvigne
Voetbal over
de grenzen
In april 1917 stierf dr. L. L. Zamenhof, de eenvoudige Poolse
oogarts, die heel zijn leven had gewijd aan de verwerkelijking
van het ideaal: een wereldhulptaal.
I Armoe, tegenstand, spot, ze werden hem niet bespaard.
Maar hij hield vol. Zijn ideaal bleek gefundeerd op een zui
ver fundament, Op de leuze, die hem als jongen al bezielde: de
mensen zullen elkaar nimmer begrijpen, als ze elkaar niet leren
verstaan. Het werk, door hem begonnen, vertoont groei en ont
moet de laatste tijd zelfs een aanmerkelijke waardering.
Voor een tijd terug was esperan
to voor velen een hobby. Die tijd is
voorbij. We zitten nu in de periode
van de „officiële fundering": taal
kundigen testen de geniale vondst
yan Zamenhof op haar wetenschap
pelijke waarde; mensen uit de prak-
tijk toetsen de mogelijkheden aan
de keiharde realiteit van zeer uit
eenlopende en wisselende behoeften;
officiële instanties bestuderen de we
gen naar verwerkelijking.
De resultaten hiervan geven steeds
meer zekerheid omtrent de uiteinde-
lijke succesvolle doorbraak van het
ideaal, maar het betekent tevens heel
lïeel werk „achter de schermen", in
Studeerkamers en conferentiezalen.
V Deze nuchtere werkelijkheidszin is
de reden, waarom men er in de gro
te v/ereld minder van hoort, dan ve
len zouden verwachten.
[Het is echter eveneens waar, dat
dg zuivere doelstelling van het espe
ranto meer en meer wordt ingezien
als waardevol en dat het praktische
gebruik van esperanto steeds veelvul
dige!' wordt.
Het doel van Esperanto
Esperantie bedoelt niet, de nationale
talen te verdringen of te vervangen.
Niet alleen dat dit een hopeloze po
ging zou zijn (er bestaan 3424 talen
en dialecten!) en een doelloze poging
tevens, omdat de ene „dagelijkse
voertaal" toch weer zou uiteengroei
en in dialecten en talen, maar het
zou ook een veelvuldige politieke en
culturele moord betekenen: taal en
volk en cultuur zijn nu eenmaal on-
lpsmaakbare elementen.
Esperanto bedoelt ook niet, het aan
leren van „vreemde" talen te be
perken of af te schaffen. Meerdere
talen kennen betekent meerdere vol
keren kennen, betekent een bredere
culturele ontwikkeling genieten.
[Esperanto bedoelt wèl aan iedereen
een middel te verschaffen, gemak
kelijker tot internationaal contact te
komen.
Het ideaal is: ieder lere zo goed
mogelijk zijm eigen taal; ieder lere
daarnaast de wereldhulptaal, waar.
door allen in staat zijn onderling con
tact te hebben: ieder lere naar be
hoefte, aanleg en wens één of meer
nationale talen.
1 Welnu, uit de praktijk is bewezen,
dat esperanto gemakkelijker te leren
is dan welke taal ook, dat men door
esperanto te leren berer zijn eigen
taal leert kennen en dat men erdoor
wordt gedisponeerd, om vlugger en
beter vreemde talen te leren.
«Bezien we een ogenblik de feiten:
Een eerste feit is, dat de mens
Steeds meer internationaal wordt ge
oriënteerd. Of we nu de handel be
schouwen, of de nieuwsvoorziening,
of het toerisme, of de wetenschap,
de cultuur, de politiek, de sport, de
jeugdbeweging, de vakbeweging, ra-
dien televisie, steeds meer blijkt,
dat tegenwoordig praktisch iedereen
op een of andere manier deel heeft
•an liet internationale verkeer.
Een tweede feit is, dat de com
municatiemiddelen (auto, trein, boot
vliegtuig; radio, telefoon, televisie'
llex) steeds consequenter worden in-
*steld op economisch gebruik van
ld, geld en inspanning.
en derde feit is, dat de taal hét
mmunicatiemiddel bij uitstek is en
rader de taal worden alle andere
immunicatiemiddelen doelloos, zin
ras, waardeloos, onmogelijk.
Een vierde feit is, dat, vanzelf en
gewild, een nivellerende tendens
nawijsbaar is tussen de talen en dat
er al een groot internationaal woor
den-repertoire bestaat: eveneens, dat
de behoefte aan een internationaal
ügespreks-middel" steeds pijnlijker
J?rr SevoeW; het is toch niet toe-
Y' hg, dat sinds de internationalisa
tie van het moderne leven 286 proe-
voor een internationale taal (ook
ïver wetenschappelijke!) werden
itworpen?
1 [et ligt helemaal in de lijn van
T. ontwikkeling, dat men bij het ver
volmaken van de communicatiemid-
Op het fundament van deze feiten
en deze behoefte werd ook het espe
ranto ontworpen.
En waar alle andere proeven mis
lukten, daar slaagde deze poging.
Want het vijfde feit is onaanvecht
baar: het esperanto functioneert, het
bewijst steeds weer opnieuw haar
praktische bruikbaarheid en doelma
tigheid.
Als 2200 Congressisten uit 44 lan
den acht dagen lang vergaderen, be
sprekingen voeren, over de meest uit
eenlopende onderwerpen disputeren,
wetenschappelijke groepsbijeenkom
sten houden, toneel- en andere cultu
rele avonden organiseren, godsdien
stige bijeenkomsten en kerkdiensten
middel, de taal, niet vergeet en ook
hier de wetten van doelmatigheid
rentabiliteit bewust toepast.
IS iet vergeefs
houden zonder dat speciale maatre
gelen of voorzieningen vereist zijn,
zonder dat taalverschillen moeilijkhe
den veroorzaken, dan staat dit toch
wel in duidelijke tegenstelling met
een algemene Vergadering van de
U.N.O., waar de tolk- en vertaalsys
temen tientallen miljoenen guldens
kosten en waar men nóg spreekt van
een taal-chaos!
Trouwens, wist U, dat er 85 grote
Esperanto-tijdschriften bestaan? dat
een twintigtal radiostations regelma
tig uitzenden in esperanto? dat de
bibliotheek van de Britse Esperanto-
ver. 28.000 nummers telt? dat aan
31 universiteiten en hogescholen leer
stoelen of lectoraten bestaan voor
esperanto? dat de wereldtaal voor fol
ders of diensten wordt gebruikt bij
het Internationaal Arbeidsbureau (I
LO), de Wereldgezondheidsorganisa
tie, de Wereld - Metereologische Or
ganisatie, bij luchtvaartmaatschappij
en als BEA. BOAC, KLM, SWISS
AIR; door de grote Jaarbeurzen;
werd gebruikt bij de E 55; wordt
gebruikt door de Wereltentoon-
stellingscommissie te Brussel; dat de
PAX-Christibeweging het esperanto
erkende als officiële congrestaai; dat
de UNESCO het esperanto officieel
erkende? dat de laatste tijd een bij
zonder sterke belangstelling te con
stateren valt voor esperanto bij de
communistische regeringen? dat de
K.R.O. iedere zaterdagavond katho
liek nieuws in esperanto uitzendt ten
dienste van de katholieken „achter
het ijzeren gordijn" voor hen de
enige bron?
Zo zouden we pagina's met feiten
en feitjes kunnen vullen.
Het werk van Zamenhof is niet te.
vergeefs geweest!
(Advertentie)
HULSTKAMP
Jonge Genever
Prijs per liter f. 7.75
per halve liter f. 3.95
(OM (.hulstkamp) weer
De Amerikaanse boeren zullen dit jaar minder akkerland be
bouwen dan sinds 1917 het geval is geweest. Het Amerikaanse
ministerie van landbouw heeft verklaard, dat slechts 135 mil
joen ha grond zal worden ingezaaid en beplant. De minister
van landbouw, Ezra Benson, hoopt dat daardoor de geweldige
overschotvoorraden in de regeringspakhuizen van alle moge
lijke soorten landbouwprodukten zullen verminderen en dat de
landbouwprijzen zullen stijgen.
Het braak laten liggen van
cultuurgrond is allerminst een spon
taan gebaar van de Amerikaanse
boeren. De in 1955 door de rege
ring opgerichte grondbank heeft ve
le boeren er toe verleid de gronden
maagdelijk te laten liggen, doordat
ze voor iedere niet-bebouwde acre
een bepaald bedrag aan smartegeld
krijgen.
Een kleine miljoen landbouwers
hebben met de grondbank contrac
ten getekend, waarin ze zich bereid
verklaren om tegen een vergoeding
van gemiddeld 25 dollar per acre,
tezamen rond tien miljoen hectare
grond ongemoeid te laten. Het geld
verschaft de regering, die anders
minstens evenveel, zo niet meer geld
aan de boeren zou moeten betalen
in de vorm van garantieprijzen voor
onverkochte hoeveelheden landbouw
produkten. De aanwezige overschot-
voorraden hebben het land aan be
lastinggelden reeds aanzienlijk meer
dan acht miljard dollar in de vorm
van subsidies gekost en het opslaan
alleen in pakhuizen kost de staat per
dag al meer dan één miljoen dollar.
De kern (ongeveer de helft) *van het
braakliggende land is tarweland. On
verkochte tarwe neemt in de rege
ringspakhuizen ook de meeste plaats
in- Autoriteiten van de grondbank
schatten, dat dit jaar ruim 200 mil
joen bushels tarwe minder geoogst
zullen worden; minstens twee mil
joen balen minder katoen; 150 mil
joen ponds tabak en 500 miljoen
pounds rijst alsmede vele andere
agrarische produkten.
Gevaarlijk
°e ,boeren, hebben echter in het
velleden wel bewezen, dat ze on-
vui a'-raaaibeperkins nog wel mo-
gelijkheden zien om de produktie op
to VfiDvon TMd-T cl, ::i_
■olgens sir William P. Hildred,
■irecteur-generaal van de inter-
nauonale vereniging voor het
■chtverkeer (IATA), zullen in
■953
ongeveer 1 miljoen perso-
Pen gebruik maken van de lucht
■lensten over het noorden van
Atlantische Oceaan.
er de aandacht op,
»enst?.nWVCering van de g°edk°Pe
■f,h= ,nkLasse ln het Noordatlan-
K ft luchtverkeer geleid heeft tot
Slarifi st'iging van de Europese
haunkomstcn. De 956.000 Noord-
„aae '°eristen, die in de vijf
Mt.J*3* deze toeristen-klasse be-
Bhhir. ar £uroPa hebben gevlogen,
Kn inn"1 ?.Ur°Pa aanzienlijk meer
Bnp..: miljoen dollar uitgegeven,
»i, jp no! Van 325 miljoen dol-
''BiR-r)pv-ZlJ besteed hebben aan vlieg-
T'ientaSSir w"iren het EuroPese
rtr. J a.m merkte op,
W1 tale dollaruitgaven van deze
^■nvi Me v1neVK °tr v?eii-'k waren aan
Jri voor el u6t bedrag' dat Ame-
■Bd hall u0ermg van het Plan"
de aandacht jdi Hij vestigde
andacht op, dat deze dollar
uitgaven ook voor de Verenigde Sta
ten een gunstige uitwerking hebben
daar zij Europa in staat stellen meer
Amerikaanse goederen in te voeren.
Derde klasse
Het welslagen van de toeristen
klasse is voor de luchtvaartmaat
schappijen aanleiding het volgend
jaar een derde klasse in te voe
ren in het Noordatlantische
luchtverkeer.
Hoewel het vervoer van toeristen op
de Noordatlantische routes is toege
nomen, zijn de winsten der lucht
vaartmaatschappijen niet in aanzien
lijke mate gestegen. Dit is volgens
sir William Hildred toe te schrijven
aan de stijging der exploitatiekosten.
Het aantal passagiers, dat in het
Noordatlantische luchtverkeer wordt
vervoerd, is gestegen van 329.656 in
1951 tot 785.000 in 1956. Tweederde
van dit aantal naakte gebruik van de
toeristen-klasse. In dezelfde periode
zijn de inkomsten der luchtvaart
maatschappijen uit het transatlan
tische vervoer gestegen van 100 mil
joen dollar in 1951 tot bijna het dub
bele hiervan in 1956.
helpen. Irrigatie, grotere bemesting
en intensievere bewerking van het
land kunnen, de opbrengst ten zeer
ste stimuleren. Het is dus zeer wel
mogelijk, dat de produktieverminde-
ring niet zo groot is als minister
Benson en ondergeschikten hopen.
Zo heel erg gelukkig met het suc
ces van de grondbank, noch met de
landbouwpolitiek van de regering is
feitelijk niemand in Amerika. Het
verminderen van de landbouwproduk-
tie om de voor Amerika aanwezige
overproduktie af te remmen is in
economisch opzicht wellicht noodza
kelijk, maar ook tevens gevaarlijk.
,,De snelste manier om een tekort
aan voedsel te veroorzaken, is grond
braak te laten liggen, terwijl de ei
gen en wereldbevolking voortdurend
groeit.". Aldus de mening van zeer
velen in de V.S. Naar officiële schat
tingen zal alleen in de V.S. over
nauwelijks vyftien jaar de bevolking
ruim veertig procent meer landbouw
produkten nodig hebben. Die taak
zal bijzonder moeilijk worden, als nu
met rijkssteun grote stukken cultuur
grond verwaarloosd worden. Steeds
sterker wordt daarom de aandrang
op de regering, dat het by de grond
bank ondergebrachte land van over
heidswege in goede staat wordt ge
houden of gebracht, opdat als te eni
ger tijd de landbouwoverschotten zul
len zijn verdwenen, de agrarische
produktie overal weer met kracht
ter hand kan worden genomen.
Het is met het oog op het voor
gaande, trouwens helemaal niet zo
zeker, of het succes van de grond
bank wel zo groot is als van de zij
de van het departement van land
bouw wordt voorgesteld. Er schuilt
namelijk heel wat kaf onder het ko
ren, dat wil zeggen er is heel wat
landbouwgrond gecontracteerd, dat
door droogte en verstuivingen lang
zamerhand nog nauwelijks als zoda
nig aangemerkt kan worden. Het
is in dit opzicht veelzeggend, dat
ruim tweederde van het tarweland
dat bij de grondbank als braaklig
gend is aangebracht, gelegen is in
Texas, Oklahoma, Kansas en Colo
rado, alle vier staten, waarvan het
landbouwland zwaar geteisterd wordt
door droogte en verzanding. Opval
lend is ook de grote belangstelling
voor de bank door de boeren van
oostelijk Iowa, dat meer dan het
westelijk gedeelte over gebrek aan
regen klaagt.
Op de onbewaakte overweg aan de
Maagdendijk te Heemskerk is een
personenauto aangereden door de
trein, die om 14.50 uur uit Haarlem
naar Uitgeest was vertrokken.
Er deden zich geen persoonlijke on
gevallen voor. De auto werd zwaar
beschadigd. De trein had 20 minuten
vertraging.
(Advertentie)
Bij al onze wandelingen naar buiten in de
polder of de hei zien we de zwarte kraai, in
deze tijd met paartjes, in het najaar in fami
lies, en in de herfst en winter alleen of in groe
pen. Het is een forse, geheel zwarte vogel met
een grote, stevige snavel. Van een vos wordt
gezegd, dat hij sluw is, maar een kraai doet
voor hem zeker niet onder. Bij de boeren en
jagers staat hij in een slecht blaadje en niet
zonder reden. Het broeden begint tamelijk
vroeg, ongeveer half maart- Het grote, don
kere nest, kunnen we vooral op deze tijd goed
zien. Het staat, naar gelang het terrein, hoog
in de bomen of laag in de struiken of grien
den. Goed verborgen treft men het dikwijls
aan in een dichte griend op
anderhalf of twee meter van
de grond, soms goed zichtbaar
in de top van een hoge Cana
dees of populier.
De onderbouw bestaat uit grote
groffe takken. Daarop is van dunne
takjes en twijgjes een soort kom ge
maakt. Deze wordt met een flinke
laag klei en modder bestreken, dit
vormt een zeer sterke laag. Hierin
wordt dan de eigenlijke nest-kom ge
maakt, waar men van alles in vindt,
allerlei grassoorten, worteltjes, stuk
jes papier, stukjes stof, haren etc.
In de Biesbosch worden veel vezels
van boomschors als binnenvoering
gebruikt.
Het legsel
Het legsel bedraagt meestal vijf
eieren, soms vier of zes. Ze zijn zo
groot als een duive-ei, doch iets
langwerpiger. De kleur en tekening
zijn zeer uiteenlopend. Soms is de
ondergrond olijfgroen met zwarte
stipjes en vlekjes, dan weer donker
groen met zwarte kladden. Ook zijn
ze wel licht-blauw met zwarte vlek
ken. Deze eieren zijn dan iets stom
per en groter. Meestal is het eerste
ei het donkerste. Vaak treft men dus
in een nest vijf verschillende eieren
aan, waarvan het eerste dan donker
groen met zwarte kladden is, het
tweede olijfgroen met kleine vlekjes
en streepjes, het derde lichtgroen of
blauw met spikkels, het vierde
blauwgrijs met hier en daar een
vlekje, het vijfde hetzelfde of soms
effen lichtblauw, ook de onderlinge
grootte kan dan nog wat verschillen.
De eieren worden alleen bebroed
door het wijfje, waarbij het mannetje
op een afstand de wacht houdt en
voor voedsel zorgt.
Na achttien dagen komen ze uit.
De jonge kraaien komen blind en bij
na naakt ter wereld. Het beetje dons
is vuilgrijs en staat rechtop. Ook
staat een bosje op hun kopje, het
lijkt net of ze onder de schimmel
staan. De jongen groeien snel en na
een dag of tien zijn het plompe, vet
te, half kale vogels. Als ze na enige
tijd goed in de veren zitten, verlaten
ze het nest, maar blijven nog lange
tijd bij hun ouders.
Het voedsel
Kraaien staan algemeen bekend als
gespuis. Vooral het mannetje is een
grote stroper, niets ontgaat zijn
scherpe blik en alles komt hem van
pas, vooral bij het verzorgen van
zijn jongen. Speciaal in deze tijd richt
hij veel schade aan, niet zozeer aan
de landbouw als aan het wild en het
gevogelte. Een eend kan zijn nest
zo goed verbergen, dat de mens het
meestal niet vindt, doch de
kraai komt er wel achter. Ze trek
ken er dan met een man of vijf zes
naar toe en treiteren de eend net zo
lang tot ze het op haar zenuwen
krijgt en een van de rovers achterna
stuift. Daar is het dan om begonnen,
want de anderen pikken intussen de
eieren weg en de eend zit weer zon
der. De kraaien pikken eerst een
gat in het ei, nemen het zo in hun
bek en vliegen er mee weg, ergens op
een hoog punt, een dijk of iets der
gelijks, zetten ze het ei recht over
eind neer, zoals wij het in een dopje
Het i« allemaal een kwes
tie van rustig blyven. Het
is vooral ook een kwestie
van goed schakelen, goed
uitkijken, goed op de ver
keersregels letten, goed
bochten nemen en goed
voor-selecteren.
Anders niets
Dat zeggen de mensen, die
al een rijbewijs hebben.
Maar de man, die het
examen tegemoet gaat
voor het begeerde rij-
brevet, ziet het spul sche
meren. Hij snapt niets
meer van de logica. Hij is
zelfs zijn vers opgedane
ervaringen vergeten. Hij
weet niets meer van links
en rechts. Hij zal examen
doen als al de honderd
duizenden voor hem: in de
stemming om alles ver
keerd te doen.
De examinator speelt een
van de hoofdrollen in het
gebeuren.Vooraf heeft men
gehoord, dat hij een stren
ge is. Of een stille. Of een
snauwerd. Of een vitterd.
Van goede examinatoren
wordt niet gesproken Zij
schijnen er niet te zijn.
Deze man komt op het uur
nul, wanneer het examen
begint, als een gewoon
mens binnen stappen. Hij
draagt een aktentas, hij
praat met een toevallig
langs komende kennis en
soms drinkt hij vooraf
zelfs wel een kopje koffie.
Zo te zien zou je zeggen,
dat het gewoon meneer
Die-en-die is. Maar het is
de examinator.
Meteen begint de eerste
fout al te gloeien. De mees
te kandidaten denken, dat
ze nu aan het praten moe
ten gaan. Dat ze de exa
minator zo luchtig moge
lijk op de hoogte moeten
stellen van hun mening
over het weer. Dat ze hem
moeten vertellen, dat het
toch -wat is met die stij
gende prijzen. Dat ze hem
moeten vragen of hij Kees
soms kent. Het zogenaam
de „lijmen". Maar het
enige, dat ze werkelijk
moeten doen is goed rij
den
Dat is een kunst apart.
Zo'n examinator schijnt
je te kunnen verlammen
of heel gekke bewegin
gen in je benen en ar
men te kunnen jagen.
Daarom steigert de auto
bij het wegrijden en
daarom gaan er allerlei
kostbare radertjes kra
ken. Daarom staat de
wagen soms opeens stil.
Op dergelijke momenten
gebeurt pas datgene, waar
mee de slachtoffers wilden
starten: Praten. En ze
hoeven zelf niet eens te
beginnen. Dat doet de exa
minator, die zegt:
„We staan stil."
„Ik dacht al," zegt de
kandidaat.
..Gaan we nog verder
op?"
Er volgt even een perio
de van verwoed schakelen.
De motor loeit als die van
een opstijgend straalvlieg
tuig. Er gaan voorbijgan
gers omkijken Er stoppen
andere auto's. De chauf
feurs gaan uit Bet raam
hangen om te zien hoeveel
gewonden er op de weg
liggen.
„Hij is stuk," zegt het
slachtoffer.
„Hij is# niet stuk." kapt
de examinator. „Hij staat
alleen in zijn derde ver
snelling."
Soms wordt dit te veel.
Er is een voorbeeld van
de man, die de examen
auto na tweehonderd me
ter tot stilstand bracht,
uitstapte en verdween. De
examinator reed terug
naar de startplaats en in
formeerde daar of hem dit
misschien was geleerd. Dit
was niet het geval. Het
was de man alleen tot-hier
komen zitten. Hij had op
eens het schone beeld van
auto rijden in mekaar ge
jast. Tegenwoordig fietst
hij. Zijn gezicht staat te
vreden.
Uiteraard heb je men
sen, die de rij-proef over
leven. Zij hebben dan nog
een zweet-kwartiertje te
goed in de vorm van het
theoretisch examen. Voor
dat doel moeten zij in een
donker kamertje komen,
waar de-examinator begint
met het stellen van bitter
moeilijke vragen en ver-
keerssituafties ontwerpt
alsof hij met de kandidaat
bezig is een. nieuwe We*
genwet samen t» stellen.
Wanneer alles is afgelo
pen heeft geen mens nog
het lef te zeggen, dat hij
wel geslaagd zal zijn. Ze
zeggen allemaal: „Gezakt.
Pech gehad. Hufter van
een examinator. Iedereen
zakt de eerste keer." En
zo voort.
Niet één kandidaat neemt
een mooie indruk mee van
de examinator Ze blijven
hem zien als de man, die
hen het vrijuit rijden be
lette en zijn best deed om
hen zo lang mogelijk te
laten sukkelen.
Dat dit maar goed, héél
goed is, geven ze eigenlijk
later zelf toe als ze schel
den op de kerels-die-niet-
kunnen-rijden, de niet-
dimmers, de hardrijders,
de voorrangsgekken, de
benzine-egoïsten, de fiet
ser-krakers, de doodrij
ders, die allemaal dat be
nauwde examen hebben
meegemaakt en die alle
maal het begeerde rijbe
wijs op zak hebben.
Ze hebben het meest be
langrijke van dat examen
vergeten: De steeds knel
lende eis om het goed te
doen, alleen maar goed.
Met een auto kun je alleen
maar helemaal goed óf he
lemaal fout rijden. Dat we
de examinator maar ver
geten en dit laatste ont
houden...
zetten, ze maken het gat wat groter
en slobberen het leeg. Zo worden
tientallen lege eierschalen gevonden
van eenden, patrijzen, fazanten, snip
pen enz. enz. Niet de eieren van de
zangvogels, want die worden met
schaal en al verslonden. Ze zijn zelfs
zo brutaal de nest-korven van de
tamme eenden bij de boeren, die toch
dicht bij huis liggen, leeg te halen.
Dan staan nog jonge haasjes, jonge
konijntjes en verschillende soorten
jonge vogels op het menu.
Een jong eendje, dat te ver van
zijn moeder vandaan geraakt, is voor
de kraaien, zo gaat het ook met de
jonge kwartels en patrijzen en voor
al de nestblijvers, de hulpeloze jon
gen van de merel, de lijster enz. Zo
ziet u, dat de kraaien niet voor niets
gespuis genoemd worden.
Bestrijding
Door de jagers wordt er op de
meeste plaatsen nogal werk van ge
maakt om ze zo kort mogelijk te
houden, doch op veel plaatsen laat
dit te wensen over. De kraaien wor
den veelal bestreden met het ge
weer, ze zijn echter zeer moeilijk
aan hun huid te komen.
Ook worden de nesten uitgestoten.
Ze bouwen dan echter weer een
nieuw nest en men is nog niets ver
der. Daarom worden de eieren, als
ze nog vers zijn, soms wel met een
naald doorstoken. Ze komen dan niet
meer uit.
Het fosforei
Door jagers en jachtopzichters
worden veelal gifteieren gebruikt
voor het bestrijden van kraaien, ek
sters en Vlaamse gaaien. De roeken
zijn niet zo schadelijk, ofschoon ze
ook wel van de fosforeieren eten,
doch speciaal naar de nesten zoeken
doen ze niet, zoals de kraaien. De
automobilisten hebben wel eens last
van kraaien. In grote kolonies broe
den ze in hoge bomen langs de wegen
en zodoende valt nog al eens een
klodder op de voorruit. De fosfor-,
eieren worden door de jagers of
jachtopzieners bij de wapenhandel
gekocht. Ook worden ze wel gemaakt
van eieren, die voor de consumptie
ongeschikt zijn.
Dit zijn eende-eieren of bebroede
eieren, die onbevrucht bleken te zijn.
Deze worden voor een paar centen
aan de broederij gekocht. Zelfs
eieren, waar het kuiken dood in zit,
kunnen worden gebruikt. In deze
eieren wordt een gaatje gemaakt, er
wordt een beetje struif uit geschud of
gezogen en met een grote injectie
spuit of plastic oliespuitje wordt één
of anderhalve kubieke centimeter
fosforolie ingespoten. Het gat wordt
dichtgeplakt, het geheel wordt goed
geschud, er wordt een stempel op ge
zet „vergift" en het ei is klaar om
uitgelegd te worden.
Het voordeel van deze fosforeieren
is, dat ze vanzelfsprekend alleen door
het roofwild worden opgenomen. In
weiland, waar vee graast, kunnen ze
niet gebruikt worden. Wanneer
kraaien of eksters van deze eieren
eten treedt de dood niet ter plaatse
in, doch meestal 's nachts op de
slaapplaats. Er treden ontstekingen
op aan maag en darmen, soms treedt
een chronische ontsteking op. Een
jaar of wat geleden werd niet zo
nauw gekeken met het leggen van
fosforeieren, ook niet door de politie.
Fosforeieren behoren echter niet tot
de tot jagen geoorloofde middelen,
zodat een speciale vergunning tot het
uitleggen er van nodig is, die de
minister van Landbouw kan geven.
Ook moet door de uitleggers de nodi
ge voorzichtigheid worden betracht,
vooral met het oog op de jeugd.
Wanneer in bos, hei of polder fos
foreieren zijn uitgelegd, meestal twee
bij elkaar, waar met grote letters
op staat gedrukt VERGIFT kunnen
de mensen, die ze toevallig zien lig
gen, er meestal niet met hun vingers
afblijven. Wee» echte» verstandig! u
zult er wd niet van doodgaan en uw
hond ook zo maar niet als hij er
van eet, doch veiligheid voor alles.
Er dient op veel plaatsen door de
jagers daadwerkelijk aangepakt te
worden. Soms zitten hele troepen
kraaien op het land en zelfs de kievit
waagt het niet op zulk land te broe
den en als je zo eens van Made bin
nen door naar Hooge Zwaluwe rijdt
Dr. Ernest Wynder heeft op een
vergadering van de Amerikaanse
vereniging voor kankeronderzoek ver
klaard, dat het roken veiliger kan
worden gemaakt, als het wasachtige
laagje, dat de ruwe bladeren en ste
len van de tabak bedekt, wordt ver
wijderd en als men er in slaagt de
verbrandingstemperatuur te verla
gen.
Bij proeven op muizen had hij ont
dekt, dat het waslaagje een belang
rijke rol speelde. Het aantal kanker
gevallen bij muizen verminderde,
naarmate de wassubstantie bij een
lagere temperatuur werd verbrand.
Bij 880 graden, de temperatuur van
een brandende sigaret, trad bij 27
procent van de muizen binnen vijf
maanden kanker op. Bij 720 graden,
het gemiddelde van de temperaturen
die in brandende pijpen waren ge
constateerd, werd een belangrijke
vermindering van het aantal kan
kergevallen vastgesteld en bij 650
graden of minder deden zich geen
gevallen meer voor.
De Amerikaanse tabaksindustrie
heeft naar aanleiding van deze ver
klaringen gezegd, dat dr. Wynder „te
vergaande veronderstellingen maakt
als hij het resultaat van enkele proe
ven op muizen (waarbij de teersub-
stantie op de huid wordt aange
bracht) in verband brengt met de
geselecteerde statistieken over long
kanker bij mensen, die zelf door an
dere geleerden in twijfel worden ge
trokken."
Vasf tussen de takken gevlochten
het nest van een zwarte kraai.
dan sta je versteld van de horde ek
sters, die je in dat kwartiertje te zien
krijgt. We zijn en blijven echter die
renvrienden en gunnen elke vogel of
zoogdier zijn léven, hoe hij zich ook
gedraagt, doch hier is door toedoen
van de mens het evenwicht uit de
natuur geraakt door het verdwijnen
van de natuurlijke vijanden van
kraaien en eksters. JËr moet dus door
de mens weer ingegrepen worden om
dit te herstellen, het gaat er maar
om ze wat kort te houden en van uit
roeien kan zelfs geen sprake zijn.
Het zal de vogelstand goed doen.
HUB.
De K.O.B. in het bisdom Breda
heeft maandag 29 april een pedago
gische bezinningsdag op Bouvigne ge
organiseerd, die om half elf aan
vangt.
De eerste inleiding zal gehouden
worden door inspecteur J. Acker-
mans, die zal spreken over het on
derwerp: De school moet mensen
vormen. Daarna wordt een enquête
besproken over de herinneringen aan
eigen lagere schooltijd. Na het diner
spreekt de heer H. Carpay, kweek-
sehoolleraar te Eindhoven, over het
individuele en sociale aspect van het
hedendaagse onderwijs.
Engeland
Aston Villa-Sheffield Wednesday
5-0, Blackpool-Chelsea 1-0, Bolton
Wanderes-Portsmouth 1-1, Carlton
Athletie-Burnly 1-2, Everton-Cardiff
City 0-0, Leeds United-West Brom-
wich Albion 0-0, Luton Town-Man
chester United 0-2, Sunderland-Arse-
nal 1-0, Tottenham Hotspur-Birming
ham City 5-1, Wolverhampton Wan
derers-Newcastle United 2-0.
Door een 2-0 zege op Luton Town
gebracht.
Veertien dagen voordat da Engelse
competitie ten einde is, voert Man
chester United de ranglijst van de le
divisie aan met 55 punten uit 37 wed
strijden.
Preston Northend volgt met 51 uit
38, terwijl Tottenham Hotspur en
Blackpool de 3e en 4e plaats delen
met 49 punten uit 37 ontmoetingen.
België
Beringen-La Gantoise 2-0, Standard
-Vervier» 0-0, R.C. Mechelen-Berchem
1-4, Olympic Charleroi-F.C. Tüleur
0-0, F.C. Luik-Union St. Gillis 2-2,
Beerschot-Daring 4-2, S.C. Anderlecht
-Lierse S.K. 1-1, Antwerp F.C.-Sport-
club Charleroi 3-0.
Na 27 wedstrijden heelt Antwerp
F.C. de leiding met 41 p., gevolgd
door S.C. Anderlecht met 37 p. en La
Gantoise met 36 p. Charleroi bezet de
laatste plaats met 15 p.
Frankrijk
Angers-St. Etienne 0-1, Reims-Se
dan 0-1, Lens-Rennes 3-0, Monaco-
Strasbourg 1-2, Marseille-R.C, Paris
0-3, Toulouse-Nice 4-3, Souehaux-
Metz 1-1, Nimes-Valenciennes 2-3,
Lyon-Nancy 0-1.
St. Etienne staat met 42 punten bo
ven aan de ranglijst, daarna volgen
Lens (40 p.), Reims (39 p.), en R.C.
Paris (36 p.). Rennes sluit de rij met
21 p.
2e DIVISIE A.
(Betaald)
Leeuwarden
25
16
5
4
37
80-36
Heracles
26
14
7
5
35
57-28
Rheden
26
14
7
5
35
60-45
Veendam
24
11
7
6
29
51-45
Tubantia
26
10
7
9
27
42-39
Heerenveen
26
9
9
8
27
52-57
Be Quick
25
10
6
9
26
60-41
Oldenzaal
25
7
10
8
24
43-48
Velocitas
25
10
4
11
24
49-60
Zwolse Boys
24
9
4
11
22
50-47
Zwartemeer
25
6
8
11
20
42-62
P.E.C.
25
9
2
14
20
53-74
Go Ahead
25
7
5
13
19
38-48
Ensch. Boys
26
6
6
14
18
40-53
Oosterparkers
23
6
1
16
13
34-68
le KLASSE A.
(Amateurs)
Velox
20 14
2 4 30 46-25
R.F.C.
19
10
4 5 24 43-25
Unitas
19
11
2 6 24 43-27
Zeeburgia
20 10
4 6 24 46-29
V.C.S.
19
3
3 8 19 36-31
C.V.V.
19
4 10 5 18 19-23
D.W.V.
20
7
4 9 18 37-43
U.V.V.
20
7
3 10 17 34-47
Gouda
19
7
2 10 16 25-34
Quick (H.)
19
6
4 9 16 22-34
H.R.C.
20
7
2 11 16 34-35
Rapiditas
20
5
2 13 12 16-47
le KLASSE B.
(Amateurs)
Be Quick (Z.)
22
13
5
4 31 72-44
W.V.C.
22
11
8
3 30 59-34
Quick '20
22
11
4
7 26 51-41
Hengelo
22
11
2
9 24 53-55
Zwaagwesteinde
W.V.V.
22
9
5
8 23 51-50
22
8
6
8 22 53-52
Robur et Vel.
22
9
4
9 22 42-47
Sneek
22
10
1
11 21 49-52
Achilles
22
7
4
11 18 29-41
W.A.V.V.
22
7
3 12 17 32-40
Borne
22
7
3 12 17 45-57
Arnh. Boys
22
5
3 14 13 43-66
