Golden Fiction
Franco wil aan Spanje
meer vrijheid geven
De schat van Matabonga
ipagblaD PcSïero
MENING EN COMMENTAAR
Activiteit in
Zuidpool
Ouder ons gezegd...
toch maar liever
Joe Meany
in Nederland
Klank- en lichtspel"
Gentse St.-Baafsabdij
in
NIEUWE
IMPASSE
ZAKFN
OMGEDRAAID
NIET TE
ZWAAR NEMEN
AT EEN
ONDERLIJKE
ERELD
SAN O STOL
TWEEDE BLAD
DINSDAG 19 MAART 1957
F de Belgische „Nieuwe Gids"
welke te beschouwen is als het
blad van staatsminister F. v. Cau
welaert, wordt in verband met de
waterwegenkwestie opgemerkt, dat
de Nederlandse regering geen maat
regelen zou mogen nemen, die een
latere aanleg van het Moerdijkka
naal bemoeilijken of duurder ma
ken. Dit zou het geval zijn, indien
tussen Bergen op Zoom en Moer
dijk een kanaal wordt gegraven
voor schepen tot 600 ton met kunst
werken en bruggen, die geen reke
ning houden met de mogelijkheid
tot verbreding van de vaarweg tot
een zeekanaal voor schepen van
2000 ton.
De sociale lasten in
Frankrijk
Falanx echter tegen
TELEVISIEPROGRAMMA
door CEORCE F. WORTS
P*EN typisch feit is het, dat in het
Britse Lagerhuis de links-soci
alistische leider Bevan onder luid
applaus van de Conservatieven nu
de UNO op haar verantwoordelijk
heid ten aanzien van Israël en
Egypte heeft vastgespijkerd. Het
zou een verschrikkelijke gebeurte
nis zijn, zei hij, het zou een klap
zijn voor staatslieden in heel de we
reld, als Ben Goerion zich nu ge
plaatst zou zien tegenover een daad
van trouweloosheid van de zijde
van hen, die hem overreedden de
troepen uit Gaza terug te trekken.
De UNO is er ook verantwoordelijk
voor er op toe te zien, dat vrije en
ongehinderde passage door het Ka
naal wordt toegestaan aan alle na
ties, Israël inbegrepen.
Maar wat moet er dan gebeuren,
als Nasser al die schone beginselen
en toezeggingen aan zijn dictators
laars lapt? Op die vraag kon Bevan
geen bevredigend antwoord geven.
En die vraag spitst zich toe tot ac
tualiteit.
Israël heeft al duidelijk te ver
staan gegeven, dat het eventueel
weer een militaire operatie zal toe
passen, als men in Washington en
New York niets anders weet te be
denken dan praten en sussen. Daar
door zou zeker opnieuw een ern
stige toestand ontstaan. Doch te
rugwijken voor de brutaliteit van
een dictator kan tot nog veel erger
dingen leiden. Dat heeft de historie
nu toch onderhand wel bewezen.
Het Belgische blad draait hiermee
de zaken weer eens om. Minister
Luns heeft verklaard, dat Neder
land de vrijheid heeft gekregen om
de noodzakelijke werken in Noord-
Brabant *1 verrichten, omdat de
Belgische regering nog geen stand
punt kon bepalen ten aanzien van
de aanleg van een Moerdijkkanaal
Als consequentie daarvan zal bij een
later verzoek om de aanleg van een
nieuwe Schelde-Rijn-verbinding re
kening moeten worden gehouden
met de dan bestaande toestand.
Het is dus geenszins de bedoeling
van de Nederlandse regering een
eventuele toch komende nieuwe
Schelde-Rijn-verbinding te bemoei
lijken of duurder te maken. De
„Nieuwe Gids" daarentegen zou op
nieuw de noodzakelijke werken in
Noord-Brabant willen bemoeilijken
door het uitstel van de definitieve
beslissing over het Moerdijkkanaal.
Het doen herleven van deze impasse
kan niet worden geduld.
Overigens kan een vaarweg van
Bergen op Zoom naar de Mark, die
het tracé van het Moerdijkkanaal
volgt, de eventuele latere aanleg
van dit kanaal altijd nog vergemak
kelijken, mits daarbij een verbre
ding voor schepen van 2000 ton niet
wordt bemoeilijkt. Doch deze voor
ziening mag niet het karakter krij
gen van een Belgisch servituut op
ons territoir.
IN, de Belgische pers zijn nog al
scherpe reacties losgekomen op de
verklaring van minister Luns om-
tent het Moerdijkkanaal. Daarbij
keert men zich echter vooral tegen
de Belgische regering, die de kwes
tie zou hebben veronachtzaamd of
althans op de meest geschikte mo
menten geen stappen zou hebben
ondernomen in Den Haag. Ook prof.
dr. van Geetruyen uit een dergelij
ke mening in de „Gazet van Ant
werpen".
In de Brusselse „Standaard"
vraagt men zich af, of Spaak slaapt
en zoekt men een reden voor de
gang van zaken in een Waalse strek
king van de Belgische politiek,
waardoor dan Vlaamse, hier met
name Antwerpse belangen zouden
worden verwaarloosd.
Men zal intussen goed doen in
aanmerking te nemen, dat bij der
gelijke uitingen ook partijpolitieke
motieven een rol spelen, waardoor
het mogelijk wordt, dat een bepaal
de kwestie, die maar enigszins aan
leiding tot kritiek biedt, wordt aan
gegrepen om de regering in moei
lijkheden te brengen. Minister
Spaak is hierbij toch steeds al een
welkom doelwit van de oppositie.
Wij willen de huidige liberaal-
socialistische regering van België
tegen de oppositie, welke zij vaak
maar al terecht ondervindt, niet in
bescherming nemen. Wij mogen
echter wel constateren, dat de be
hoefte aan die oppositie de uitin
gen in de Belgische pers nog al eens
schriller kleuren geeft, dan anders
zakelijk zou geschieden. Dit heeft
ook invloed op de Belgische pers
stemmen over het Moerdijkkanaal,
die men daarom ook weer niet al
te zwaar moet nemen.
De Amerikaanse schout-bij-nacht
Dufek, die uit het Zuidpoolgebied in
de Verenigde Staten is aangekomen,
heeft te New York meegedeeld, dat
de Verenigde Staten in het Zuidpool
gebied vijf nieuwe bases hebben in
gericht vour het onderzoek in het in
ternationale geofysische jaar. Geen
van de bases heeft militaire beteke-
s, aldus Dufek.
De Verenigde Staten hadden reeds
twee bases in dat gebied.
Dufek deelde mee, dat de Russen
hun plan tot het vestigen van een
basis op de Zuidpool hebben opgege
ven. Dit is overgelaten aan de Ame
rikanen.
Verder zei hij zeer onder de indruk
te zijn gekomen van de samenwer
king tussen de landen die dan het on
derzoek deelnemen. Bij de Ameri
kaanse expeditie is een Russische
waarnemer en bij de Russische een
Amerikaanse.
In de zeven Amerikaanse bases zijn
in totaal 338 Amerikanen onderge
bracht, van wie de hejft uit niet-mi-
litair personeel bestaat.
(Advertentie)
g De Jam voor mannen
Zwaardemaker
Orange
0 Marmelade
1 ZWAARDEMAKER
(Advertentie)
Op elke honderd frank loon of sala
ris, die een Franse werkgever aan
zijn personeel betaalt, moet hij 35.20
frank aan bijkomende lasten betalen
voor de sociale verzekeringen, gezins
bijslagen en vakantiepremies.
Deze bijkomende lasten lopen in de
verschillende bedrijfstakken uiteen.
Het hoogst zijn zij in de metaalin
dustrie, waar zij 41.34 procent bedra
gen en het laagst in de industrie van
brilmonturen (31.14 procent).
Ongeveer 40 procent van de bijko
mende lasten wordt gevormd door de
premies voor de gezinsbijslagen, on
geveer 25 procent door de sociale
verzekeringen, 15 procent voor de
vakantiepremies en 8 procent door de
premies voor de verzekeringen tegen
arbeidsongevallen. De rest 12 pro
cent wordt gevormd door betalin
gen, die geen verplicht karakter heb
ben, zoals stortingen in fondsen voor
gezondheidszorg.
Een gulden genieting
voor 90 cent
Generalissimus Franco heeft in een vraaggesprek met een ver
slaggever van het Amerikaanse blad New York Times gezegd, dat
hij overweegt het Spaanse volk „meer vrijheden" te geven „en het
in staat te stellen loyale en constructieve" politieke kritiek te le-
(Advertentie)
veren.
Ook gaf de Spaanse staatschef te
verstaan, aldus de New York Times,
dat een herstel van het huis Bourbon
onder leiding van Don Juan thans
„meer is dan een ver verwijderde
mogelijkheid".
De kritiek op het bestuur zal wor
den toegestaan binnen de bestaande
politieke instellingen. Er zal niet wor
den teruggekeerd naar het stelsel van
vijftien politieke partijen, zoals dat
bestond bij de val van het koninkrijk
in 1931 tot aan Franco's revolte van
1936, aldus Franco in het vraagge
sprek met de verslaggever van de
New York Times.
Kritiek van Solis
José Solis, algemeen secretaris
van de „Spaanse Falanx", de
Spaanse fascistische partij, en mi
nister zonder portefeuille, heeft te
Madrid een toespraak gehouden,
waarin hij een openlijke aanval
deed op de koningsgezinder!, die
bij de jongste kabinetswijziging
hun positie hebben versterkt.
Solis, die leider is van de Spaanse
vakbonden, liet een groot gedeelte
van zijn tevoren op schrift gestelde
tekst weg, om, voor de vuist weg
sprekend, een felle politieke redevoe
ring te houden.
„Gedurende de republiek hebben
rechtsen gepoogd de lonen der arbei
ders met de helft te verminderen.
Wij willen deze personen niet terug
hebben en wij zijn er ziek van opposi
tiegroepen over „vrijheid" te horen
spreken. Deze mensen kunnen geen
vrijheid waarderen. Zij willen slechts
het verleden terug hebben."
Solis sprak tot veertigduizend Fa-
langisten uit Galicië. Zijn toespraak,
die via de radio werd uitgezonden,
maakte in Madrid diepe indruk. In
politiekringen aldaar wordt zij als een
teken beschouwd, dat de partij der
Falangisten steeds meer de politieke
vertegenwoordigster wordt van de
Spaanse vakbonden, die negen mil
joen leden tellen.
In Madrileense politieke kringen be
schouwt men Solis' toespraak als een
aanwijzing, dat ae vakbonden en de
partij der Spaanse Falanx bereid zijn
een fel gevecht om de Spaanse poli
tieke macht te leveren tegen konings
gezinden en katholieken, van wie ver
tegenwoordigers bij de jongste kabi
netswijziging belangrijke posten heb
ben verkregen.
Joe Meany, de 17-jarige Ameri
kaanse jongen, die in april als
scheepsjongen meegaat met de May
flower II, een nabootsing van het zeil
schip, waarmede de Pilgrim Fathers
drie eeuwen geleden de oceaan over
staken, is op Schiphol aangekomen.
Tot en met maandag 25 maart is
een uitgebreid programma voor hem
vastgesteld met bezoek aan Edam,
Volendam en Marken, bezichtiging
van Amsterdam, een bezoek aan Lei
den, een tocht naar Den Haag en
Scheveningen, een bezoek aan Rotter'
dam, een tocht langs de Vecht, een
bezoek aan Lelystad en aan de stu
dio's in Hilversum.
Joe Meany is de enige Amerikaan,
die met de Mayflower II in april
van Plymouth (Engeland) naar de
Ver. Staten zal zeilen, een tocht, die
ongeveer zes weken zal duren.
Gent zal deze zomer een attractie
rijker zijn. In de indrukwekkende
ruines van de uit de 7e eeuw date
rende St.-Baafsabdij zal met ingang
van 1 juli dagelijks een „klank- en
lichtpsel" worden opgevoerd, waarin
de geschiedenis van de abdij wordt
weergegeven. Hugo Claus schreef er
de tekst voor; de muziek is van Da
niël Sternefeld.
Het „klank- en lichtspel" is voor
het eerst ontwikkeld rondom het
kasteel van Chambord in Frankrijk.
Deze nieuwe kunstvorm wordt ge
bruikt om de historie van dergelijke
oude bouwwerken weer te geven. Een
op geluidsband opgenomen stem ver
haalt de lotgevallen van het kasteel
en zijn bewoners, waarbij schijnwer
pers en binnenshuis opgestelde lich
ten telkens dat gedeelte van het his
torische gebouw uit de duisternis
doen rijzen, waar de verteller over
spreekt. Eveneens geregistreerde mu
ziek draagt zorg voor een sfeervolle
omlijsting.
Ditzelfde beginsel zal nu in de St.-
Baafsabdij toepassing vinden. Dit uit
de 7e eeuw daterende klooster, het
oudste gebouw van Gent, is van gro
te archeologische betekenis en oefent
reeds jaren een grote aantrekkings
kracht uit op toeristen.
Het klooster heeft eon belangrijke
rol gespeeld in de kerstening van het
gebied. Het werd in de 9e eeuw door
de Noormannen verwoest, maar spoe
dig daarna weer opgebouwd. In de
14e eeuw werd er het huwelijk inge
zegend tussen Margareta van Vlaan
deren en Philips de Stoute, waarmee
het Huis van Bourgondië zijn intrede
deed in de Nederlanden. Het einde
van het klooster kwam in 1539, toen
Karei V het ten dele tot een vesting
ombouwde, om de opstand van de
Gentenaren tegen zijn gezag te on
derdrukken.
In deze historische omgeving, waar
van een groot en architectonisch
uniek deel verwoestingen en de tand
des tijds heeft getrotseerd, zal dit
spel van klank en licht zich afspelen.
De muziek werd er door Daniël Ster
nefeld voor gecomponeerd, de Gentse
auteur Hugo Claus schreef het sce
nario.
HULP
Olifanten zullen helpen bij de
eerste officiële volkstelling in
Malakka. Zij zullen ambtena
ren diep de jungle in dragen.
De mannen hebben tot taak te
tellen hoeveel mensen er pre
cies wonen. De resultaten zul
len vermoedelijk echter niet
al te zuiver zijn, want op een
proeftocht liep de bevolking
van een pas geteld dorp als
de weerlicht naar het dorp,
dat nadien aan de beurt zou
komen, om zich daar nog eens
te laten meetellen. Ze vonden
het kennelijk prachtig.
Passagiers
De heer Jeremy Roder uit Wit-
tersham heeft een bon van twintig
gulden gekregen wegens het rijden
zonder voldoende controle te hebben
op het stuur. Roder werd aangehou
den, toen liij met zijn tweepersoons
wagentje op weg was naar een
feestje. Er zaten in totaal tien men
sen in.
Bil jarten
In Nottingham is men niet lang
geleden begonnen met de uitge
breidste biljartwedstrijd, die ooit ter
wereld is gespeeld. Twee mannen
daagden elkaar uit. Ze spraken af,
dat de man, die het eerst de één
miljoen caramboles zou vol maken
winnaar is. Op het ogenblik hebben r
beiden ongeveer 90.000 caramboles. v
Verwacht wordt, dat ze nog wel en-f
kele maanden zoet zijn met de par
tij, ook al spelen ze dan elke dag
een vol uur.
I
Bijnaam
hi Lone Star State (Texas)
heeft men een bijnaam bedacht
voor een fris regentje. Dat noemt
men voortaan „Eisenhowertje".
Men heeft dit verzonnen, omdat
het na een droogte-periode van
zeven jaar begon te regenen, toen
president Eisenhower een bezoek
had gebracht aan de streek.
Helikopters
De brandweer van New York
heeft een aantal helikopters
aangeschaft. De toestelletjes
zullen gereed gehouden wor
den voor het redden van men
sen uit brandende wolkenkrab
bers.
Eenden
Wilde eenden hebben het klaar
gespeeld een trein op de lijn naar
Reims tot stilstand te brengen. Ze
vlogen met geweld de locomotief
•binnen en maakten het daar de ma
chinist en de stokers zo lastig, dat
ze op de remmen gingen staan. Pas
na een kwartier kon men weer ver
trekken. Twee eenden hadden bij de
aanval het loodje gelegd De machi
nist en de stokers hebben ze met
smaak opgegeten.
Club
Alles is klaar om Gosport een
prachtige boksclub te bezorgen. Er
is een actief bestuur, er zijn twee
ex-kampioenen aangetrokken voor
de training en er is zelfs 600 gulden
in kas. Het enige, dat ontbreekt
zijn boksers. De jongelui in Gosport
zien er kennelijk niet zo veel in. De
enige, die zich tot dusver als lid
meldde, was een jongetje van tien
jaar.
w*u toch to graag diebt bij de rauaek wttenj
(Advertentie)
WOENSDAG, 20 MAART 1957
HILVERSUM I. 402 m. VARA: 7,00
Nws. 7,10 Gym. 7,20 Gram. 7,23 De ont-
bijtclub 8.00 Nws. 8,18 De ontbijtclub
8.50 V.d. vrouw (9,35-9,40 Waterst.)
VPRO: 10,00 Schoolradio VARA: 10,20
Gram. 10,45 Idem 11,30 Lichte muz. 12,30
Land- en tuinb.meded. 12,33 V.h. platte
land 12,38 Instr. kwint. 13,00 Nws. 13,15
Tentoonstellingsagenda 13,18 Dansmuz.
13,50 Med. kron. 14,00 Gram. 14,30 V.d.
jeugd 16,00 V.d. zieken 16,25 Voetbalrep.
NederlandLuxemburg 18,20 Nws. en
comm. 18,40 Hammondtrio 19,00 V.d.
jeugd 19;10 Subsidie-perikelen lezing
19,25 VARA-varia VPRO: 19,30 V.d.
jeugd VARA: 20,00 Nws. 20,05 Comm.
20,15 Weense muz. 21,05 Voor een kwar
tje geluk, hoorsp. 22,00 Gram. 22,15 Raad
sels van het heelal: Meten, caus. 22,30
Strijkork. 23.00 Nws. 23,15 Lichte muz.
23,50-24,00 Soc.nws. in Esperanto.
HILVERSUM II. 298 m. NCRV: 7,00
Nws. en SOS-ber. 7,10 Gew. muz. 7,45
Een woord voor de dag 8,00 Nws. en
weerber. 8,15 Gram. 8,30 Idem 9,00 V.d.
zieken 9,25 V.d. huisvr. 9,30 Gram. 9.35
Salonork. 10,05 Gram. 10,30 Morgend.
11,00 Mil. kapel 12,00 Surinaamse volks-
muz. 12,30 Land- en tuinb.meded. 12,33
Pianoduo 12,53 Gram. en act. 13,00 Nws.
13,15 Met PIT op pad 13,20 Liohte muz.
13,50 Gram. 15,20 Pianorec. 16,60 V.d. jeugd
•1-7,20 Gram. 17,40 Beursber. 17,45 Gram.
18,00 Koorzang 18,20 Gevar.muz. 18,45
Spectr. v.h. Chr. organisatie- en vereni
gingsleven 19,00 Nws. en weerber. 19,10
Orgelconc. 19,30 Buitenl.overz. 19,50 Gram.
20,00 Radiokrant 20,20 Ooncertgeb.ork. en.
sol. 21,00 Lijdensoverdenking 21,30 Geest,
liederen 22,00 De roerige wereld, rep.
22,10 Lichte muz. 22,30 Gram, 22,35
Klankb. over de viering v.d. geboortedag
van Michiel de Ruyter 22,45 Avondoverd.-
23,00 Nws. 23,15 Sportuitsl. 23,20 Gram.
23,40-24,00 Idem.
BRUSSEL, 324 m. 12,00 Gram. 32,30
Weerber. 12,34 Gram. .13,00 Nws. 13,11
Kamermuz. 14,00 Schoolradio 16.00 Gram,
16,15 Omr.ork. 17,00 Nws. 17,10 Gram,
17,50 Boekbespr. 18,00 Zang en. piano
18,30 V.d. sold. 19,00 Nws. 19.40 Volkszang
20,00 Hoorsp. 21,00 Gram. 21,15 Omr.ork,
22,00 Nws. 22,11 Kamermuz 22,45 Gram.
22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL, 484 m. 12,00 Gram. 33,00
Nws. 13,10 Gram. 14,10 en 14,15 Idem
15,15 Koorzang 15,30 Gram, 16,Oö Lichte
muz. 17,00 Nws. 17,10 Gram, 18,30 Jazz-
muz. 19,30 Nws. 20,00 Gevar.progr. 22,00
Nws. 22,10 Folkloristische muz, 22,55 Nws,
WOENSDAG, 20 MAAR3.1957
NCRV: 15,45-16,15 V.d. kind* NTS|
16,25-18,15 Interland voetbahveebtr.; Ne*
derlandLuxemburg KRO; 20,00 D4
gehangene, spel.
VLAAMS BELG.! 16,25-18.15 Eurov4Bl«(
Voetbalwedstr. NederlandLuxemburg
19,00 V.d. jeugd 19,30 Nws. 20,00 Gevaft
progr, 22,20 De kunstenaar en zijn droomfr
spel m. muz. 22,30 Nws. en journ.
FRANS BELG14,25-16,15 Eurovisie*
Voetbalwedstr. HollandLuxemburg 18,43
Testbeeld 19,00 Reflets du Liberalism*'
19,30 V d. kind. 20,00 Act. 20,25 Act. 21.13
Tout chante tour de moi, muz. komedif
Hierna: Wereldnws. w
28)
Jack Benders keek Hendrik nijdig
aan en balde zijn vuisten. Zijn onder
lip hing omlaag en gaf hem een
dwaas aanzien. Maar al zijn woede
was gezakt.
„Kapitein Holby", wendde Hendrik
rich rustig tot deze, zoudt u het zo
kunnen regelen, dat u mij als passa
gier meeneemt? Aleen maar tot
Honolulu?"
„Dat zal gemakkelijk gaan", ver
zekerde de schipper hem.
„En hebt u aan boord soms nog
ruimte voor iemand anders.... voor
een derde passagier?"
Kapitein Holby stak zijn lippen
naar voren en keek heel bedenkelijk.
„Dat betwijfel ik heel hard. U hebt
ue laatste hut, die nog open was al
besproken."
„Met andere woorden", vroeg Hen
drik. „U hebt dus geen ruimte voor
Jack Benders?"
„Neen", was het antwoord, of u
moest er erg bij me op aandringen.
Heel erg op staan."
„Nou Benders", zei Hendrik ge
moedelijk, „het heeft er veel van
we6. dat het een lange logeerpartij
op Matabonga voor je zal worden."
Het was duidelijk, dat Benders
reeds uit zichzelf tot die conclusie
gekomen was maar die van zich af
gezet had.
„Dat loopt niet meer zo helemaal
op rolletjes voor jou, Jack" zei Lida
met een lief lachje.
Hij keek haar ijskoud aan. Het
zweet brak hem uit en zelfs in de
gloed van het vuur onder de ketel
met kreeften zag zijn gelaat nog
bleek. Zijn stem bleef echter nog rus
tig en zacht.
.Goed zo, Rynmann", zei hij, „wat
is je voorstel?"
Hendrik nam zijn sigaar uit de
mond en bekeek die aandachtig.
„Lida heeft me verteld, dat jij drie
duizend dollar in d^ze onderneming
hebt gestoken, Benders. Ik zal je
heel schappelijk behandelen."
„Ze heeft me twintig procent gebo
den", zei Benders vasthoudend.
„Ja. dat weet ik; maar volgens
haar voorwaarde zakte dat met vijf
procent per dag en vandaag is het
tot nul gedaald."
„Ik wil de zaak nog altijd voor
twintig procent afmaken", zei Jack.
„Je zult de zaak moeten afmaken
voor het dubbele van je onkosten en
vrije overtocht naar Honolulu. Van-
middag heb je tegen me gezegd, dat
je een zakenman bent. Naar mijn op
vatting kan iedere zakenman zichzelf
gelukwensen, die honderd procent van
zijn belegde geld maakt. Ik wens je
dus geluk, Benders, met zo'n bofje!"
Benders keek hem met een van
haat verwrongen gelaat aan.
Hendrik tipte zorgvuldig de as van
zijn sigaar af. „Zes duizend in con
tanten en vrije reis en verblijfkosten
tot Honolulu toe en dat in prettig
gezelschap.... of een lang en geluk
kig leven onder de bewoners van Ma
tabonga. Je hebt maar voor 't kie
zen!"
Heel bedaard, als werd hem het
hart niet als het ware uit het li
chaam gerukt, antwoordde Jack Ben
ders: „In orde, Rynmann. Jij wint!"
„Wat heeft kapitein Han Russel in
die kokosnotendop gegrift?"
Jack sloot de ogen. Hij trok zijn
mondhoeken omlaag. En op dat
ogenblik voelde Lida bijna medelij
den met hem, toen hem de woor
den met zichtbaar pijnlijke krachtsin
spanning over zijn lippen kwamen:
„Aan Amelie Russel te Winniton,
U.S.A. Beloon brenger dezes vorste
lijk voor het overbrengen van deze
sleutel, die je toegang geeft tot onze
schat. Meet van het kruis te begin
nen een el af voor elke dag, dat de
kleine Han geleefd heeft en wel in
de richting, waarin Peter Fransen
verdwenen is en daarna zoveel maal
honderd el als het uur van ons trou
wen, in de richting, waarin je hebt
leren schieten".
Benders kuchte een paar maal en
schraapte zijn keel. De ondertekening
luidde: „Han Russel, Matabonga".
De volgende morgen, kort na zons
opgang vonden ze de schat, na zorg
vuldig 364 el van het lavakruis in
noordelijke richting gemeten te heb
ben en van dat punt af 300 el in
oostelijke richting.
De tinnen kruithoorn lag begraven
in losse grond en was dik met ko
kosvezels omwikkeld. Het deksel zat
volkomen vastgeroest, doch Hendrik
wist het los te krijgen. Hij keek in
de bus en overhandigde die aan Li
da. Er steeg een exotische geur van
sandelhout uit op, vermoedelijk was
er eens wierookpoeder in bewaard
geworden. De kruithoorn was voor
meer dan de helft met kostbare ste
nen gevuld.
„Lieve deugd!" riep Lida en nam
er een handvol stenen uit, die ze op
haar handpalm in het zonlicht liet
schitteren.
Het waren losse stenen, groot en
ouderwets geslepen, maar in haar ve
baasde ogen waren ze wondermooi
van kleur, warm diep rood en blauw,
van robijnen en saffieren, helder
groen van smaragden. De diaman
ten schoten stralen en fonkelden in
het licht.
„Wat geweldig Henk! Wat gewel
dig!" zei ze bijna fluisterend.
„Ik zou hun geschiedenis wel eens
willen weten", zei Hendrik.
„Misschien is het wel zo goed, als
we die niet weten".
,Je zou zeggen, dat ze afkomstig
waren uit de schatkamer van een of
andere Indische radjah", meende
Hendrik. „Misschien heeft de oude
Han hem wel het dobbelen geleerd!"
Lida liet de stenen als een schit
terende waterval van haar ene hand
in de andere glijden.
„Hoeveel zouden ze wel waard zijn
Henk?"
„Als het industriediamanten waren,
zou ik ze wel kunnen schatten. Maar
hun waarde als sieraad ligt niet in
mijn lijn, maar als ik er naar gis
sen moet, zou ik zeggen zoiets van
een kwart miljoen".
De juwelier in Honolulu, die ruim
een maand later de gissing van Hen
drik in zijn schatting verre overtrof
zei: ,,'t Zijn heel merkwaardige ste
nen en met stenen van dergelijke af
metingen en zulk een pracht kwali
teit gaat het lastig een nauwkeurige
prijs te bepalen. Feitelijk zijn ze
waard wat u ervoo. krijgen kunt en
de markt staat op het ogenblik zeer
hoog en er is veel vraag. Alleen de
juweliers in 'n heel grote stad zullen
dergelijke stenen in hun voorraad wil
len opnemen. Ze worden gewoonlijk
direct bij de grote diamanthandelaar
besteld. Rekening houdend met op
nieuw snijden en slijpen zou ik den
ken, dat ze, naar zeer beschieden
schatting, ongeveer vierhonderd dui
zend dollar kunnen opbrengen".
Lida nam het vrij rustig op. Won
derlijk. overlegde ze bij zichzelf, hoe
gemakkelijk iemand gewend raakt
aan het rekenen met dergelijke gro
te bedragen!
„Het is een prachtig spaarpotje
voor grootje", zei ze. „Wat zal ze
'n pret hebben in zoveel geld!"
Hendrik betaalde de taxatiekosten.
En toen ze weer op het trottoir
stonden, zei hij: „Het is grootmoe
ders spaarpotje niet, Lida, maar het
jouwe. Ik heb aldoor geaarzeld, het
je te vertellen, en je behoeft je er
heus niet ongerust over te maken,
maar je moogt het nu wel weten.
Kort na je vertrek heeft ze een beet
je last van haar hart gekregen. Niet
ernstig; niet meer dan een waarschu
wing, zoals de dokter zei, om op te
passen voor iedere opwinding".
„Henk!" riep Lida ongerust uit, „je
wilt toch niet.."
„Neen, schat, ik spreek beslist de
waarheid. Ze wilde liever niet, dat
je er ook maar iets van afwist, maar
ik meende toch, dat je 't wel mocht
weten. Ik heb 'n radiotelefoongesprek
met haar aangevraagd en zodra we
onze buit per luchtpost-expresse ver
zonden hebben en in ons hotel terug
zijn. kun je met haar spreken. Ze
heeft tegen me gezegd, dat ze be
gonnen was, te beseffen, dat ze niet
altijd in leven blijven kon en dat het
tijd werd, orde op haar zaken te
stellen. Enkele dagen voor mijn ver
trek uit Winniton heeft ze al haar be
zittingen, tegenwoordige en toekom
stige. op jouw naam laten schrijven,
zo dat jij er volkomen vrije beschik
king over hebt. Ze zei. dat ze liever
niet op haar dood wachtte, om jou
daardoor volkomen eigendomsrecht
op het oude huis en deze schitterend
de stukjes glas te verschaffen, za
vertrouwt volkomen op jouw gezond
oordeel. Zoals ze zei, is ze ervan
overtuigd, dat jij alles, wat recht ia
zult doen tegenover je vader en moe*
der en je broers en zusjes en dat ja
het huis en de omliggende gronden
degelijk zult herstellen en opknap*
pen".
Plotseling werd Honolulu voor Lida'»
ogen in een gulden nevel van tranen
gehuld. Ze greep Hendrik bij zijn arm
en hij drukte haar hand tegen zijn
zijde aan. Heel stevig. Ongewoon in*
nig.
„Henk, wil je nu met me trou
wen, zo gauw we dat voor elkaar
kunnen krijgen?"
„Houd je dan van me?" vroeg
Hendrik heel ernstig.
„Ja, Hendrik".
„Het is mijn gewoonte niet, een
gegeven paard in de bek 1c zien",
zei Hendrik, „noch te sputteren tegen
hemelse muziek, maar zou je ma
willen vertellen, wat deze stemmings
verandering in jou teweeg heeft ge*
bracht?"
Lida gaf niet dadelijk antwoord.
Het was een oprecht antwoord. Maar
die antwoorden waren er zo veel! Za
voelde plotseling zo heel veel voor
Henk en veel daarvan kon ze met
geen mogelijkheid onder woorden
brengen ook al wilde ze nog ZO graag.
(Wordt vervolgd}
