STAAT VAN OORLOG EN BELEG IN INDONESIË Brits vliegtuig stortte neer Hulp Y.S. aan Israël Betwist gebied Belgisch West-Brabant is vol gemengde gevoelens Waterman had een aanvaring Gaza hoort onder UNO Voorzorgen in Hongarije 22 Doden Eoka wil strijd staken, als Makarios wordt vrijgelaten niets van! Soekarno praktisch dictator PRINS DER NEDERLANDEN" Ramp te Manchester HEERLIJK, ZO'N VAKANTIE Verbinding B. op Zoom-Mark wordt actueler dan ooit DAGBLAD VOOR ZEELAND Veel bewolking Verklaring Lloyd: Roeslan Abdul gani wil Soekarno en Hatta verzoenen 15 MaartPetoefi Loonsverhoging in landbouw gefiatteerd BURGEMEESTERS AAN HET WOORD Lodc Craybeckx: „Ik snap er 97e JAARGANG No. 22403 Uitgave N. V Uitgevers Mij. Neerlandia. Verschijnt elke werkdag. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16. Tel.: Directie. Redactie en Administratie 3351 Verantwoordelijk Hoofd redacteur: J. J. H A. Bruna. Redactieraad: J. M. A C. v. Dongen, C J. v. Hootegem, Mr. Dr. A J J M. Mes, Mr. H. M. L. da Recbtei P V. M Veicauteren, L. J v 't Westende. Abonn pnj» bij vooruitbet f 6.50 p. kwartaal, p. post t 7.20, p. week (uitsl bij niet postbestell.) f 0.50. Incasso wordt berekend. Losse numm. 13 ct. Postrek. 278841 Voor God, Koningin en Vaderland V R IJ DAG 15 MAART 1957 Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.35 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.85 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland uitsluitend in de Zeeuwse editie f 0.14 per m/m. (Ingezonden Mede delingen f 0 35 per m/m). Bij contract aan zienlijke reductie; volledig tarief en Alge mene Voorwaarden worden op aanvraag verstrekt. Staatwerk 3 ct. per m/m extra. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet wensen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98. Telefoon 2236 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Telefoon 102 (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, Tel. no. 35). DE JAPANSE regering heeft van de Perzische oliemaatschappij een voor stel ontvangen tot gemeenschappelijke exploUatie van nieuwe olievelden in Noord-Perzië. DE AMERIKAANSE elfde luchtlan dingsdivisie in Duitsland zal worden uitgerust met een batterij raketten, die van een atoomlading kunnen wor den voorzien. PRINSES Helena Wladimirowna, die in 1902 met prins Nicolaas van Grie kenland trouwde, is gisteren op 75-ja- rige leeftijd te Athene overleden. MEER dan 2500 employés van de Rijksspaarbank in Brussel zijn een staking van 24 uur begonnen voor ho ger salaris. IN DE VER. Staten is in twee dagen tijds de reis van 37 verkeersvliegtui gen vertraagd, doordat anoniem werd gewaarschuwd voor aanwezigheid van een bom. In alle gevallen bleek het alarm vals. BE FINSE pianist Kosti Vehanen, die begeleider van de beroemde zangeres Marian Anderson is geweest, is op 70- larige leeftijd in Aabo gestorven. EEN TE WENEN wonende Ameri kaan, Landon, heeft in het klooster Sankt Goettweig nabij de Oostenrijk se hoofdstad, een manuscript van een ïïds van Haydn gevonden. DR- J. P. A. HOEFNAGELS te Nij megen is benoemd tot president-cura tor der katholieke universiteit, zulks ter vervulling van de vacature, ont staan door het aftreden van mr. J. R. van Schaik. F® NEDERLANDSE journalist W. Mooyman, tot voor kort werkzaam als redacteur aan de Nieuwsgier te Dja karta, heeft Indonesië omdat hij Qaar nog als Nederlands officier had gediend moeten verlaten en is gis teren op Schiphol aangekomen. Weersverwachting- van het KNMI te de Bilt tot vanavond, v eel bewolking en voornamelijk ten noorden van de grote rivieren af en toe wat lichte regen. Ma tige tot vrij krachtige wind tus sen west en zuidwest. Weinig verandering in temperatuur, verwachting van het Belgische Weerkundig Instituut: Matige tot zwakke wind uit west tot zuidwest. Bewolkt tot mooi. Des ochtends nevel of mist. Vandaag; zon onder 18.44 uur. oïffi'G0? uur- Morgen: zon op 6.52 uur. Maan onder 6.34 uur. De tewaterlating van het nieuioe passagiers-vrachtschip van de KN SM, de „Prins der Nederlanden", die gisteren op de werf van P. Smit jr. N.V. te Rotterdam plaats vond. Boven: Het moment, waarop de fles champagne tegen de scheepshuid stuk slaat. Op het podium, rechts H.M. de Koningin, links Z.K.H. prins Bernhard. Onder: Onder har telijk 'gejuich van de hoge gasten glijdt het schip naar zijn 'element. De Britse minister van buitenland se zaken, Selwyn Lloyd, heeft op nieuw in het Lagerhuis bevestigd, dat Groot-Brittannië voorstander is van de een of andere vorm van in ternationaal bestuur over de strook van Gaza. Bij d^e opening van het debat over het Midden-Oosten kwam Lloyd met een basis voor een regeling tussen de Arabische landen en Israël: 1. Garanties voor de Arabische staten tegen expansie van Israël. 2. Waarborgen voor Israël, dat het niet vernietigd zal worden. 3. Compromisregelingen inzake vluchtelingen, grenzen en water wegen. 4. Intussen is het bewaren van de vrede aan de grenzen noodzakelijk. De socialistische woordvoerder Aneu- rin Bevan oogstte zowel bij socialis ten als bij conservatieven applaus, toen hij verklaarde, ,,dat geen enkele natie, hoe rijk ook, de vrede in het Midden-Oosten kan bewaren, enkel en alleen door onze bescherming door de hare te vervangen." President Soekarno heeft gisteren de staat van oorlog en beleg voor geheel Indonesië afgekondigd. Hij deed dit des morgens half elf plaatselijke tijdna zijn onderhoud met premier Ali Sastroamidjojo, die in liet Merdeka-palels het ontslag van het kabinet aan de president had aangeboden. Vanaf datzelfde moment werd de staat van oorlog en beleg van kracht. Dit betekent, dat Soekarno thans, als opperbevelhebber der Indonesische strijdkrachten, praktisch dictatoriale bevoegdheden heeft. Bij het voorlezen van een dagorder in een binnenlandse radio-uitzending zei hij, „dat de afkondiging van de noodtoestand een kwestie van leven of dood voor het land betekent". Hij heeft de ministers verzocht aan te blijven, totdat een nieuw kabinet zal zijn gevormd. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft meegedeeld dat de Verenigde Staten voornemens zijn op korte termijn besprekingen met Israël aan te vangen over hervatting van de Amerikaanse hulp aan dit land. Deze hulp werd in oktober jl., toen Israël aanval, stopgezet. Het gaat hier om economische hulp verlening, waarvoor de V.S. 20.000.000 dollar hebben uitgetrokken. Dit bedrag was indertijd beschik baar gesteld voor leningen aan Israël, dat met dit geld overtollige Ameri- - kaansa landbouwprodukten kocht. Zijn afkondiging van de staat van oorlog en beleg toelichtend, verklaar de Soekarno: Juist op het kritieke ogenblik, dat internationale toestan den om ons heen een toppunt berei ken, buitenlandse subversieve activi teiten in ons gebied aan de orde van de dag zijn, heersen tweedracht en strijd ook onder ons. Nog erger, her haaldelijk werden pogingen gedaan tot een greep naar de macht tegen de centrale regering. In de provin cies is achtereenvolgens het gezag overgenomen. Hij zei: ,,Wij kunnen niet toestaan, al deze dingen op hun beloop te la ten; dit zou het ineenstorten van de grondvesten van onze staat beteke nen, ontbinding van de eenheid van onze staat, het verlammen van het gezag van de staat." Soekarno merk te op, dat het vanzelf sprak, dat het vacuum, veroorzaakt door het ont slag van ,,het zoveelste kabinet", vol gevaren was en dat hij daarom de krijgswet voor het hele gebied van de Indonesische republiek had afge kondigd. Compromis? Verwacht wordt, dat de presi dent zal instemmen met een compromis, dat voor een nieuwe regering tot stand kwam tussen de nationalistische partij en de Nahtadul Ulama, doch politieke waarnemers geven als hun opi nie, dat zulk een kabinet niet door de gebieden buiten Java zal worden gesteund. In het alge meen gelooft men niet, dat het nieuwe kabinet communisten zal bevatten. Hedenavond zal Soekarno als gast heer optreden van de territoriale commandanten van geheel Indonesië, die onder leiding van de chef-staf van de landmacht, generaal-majoor Na- sution, bijeenkomen ter bespreking van de militaire aspecten van de hui dige situatie. De voorzitter van het Indonesische parlement, mr. Sartono, heeft bekend gemaakt, dat het parlement niet bij een zou komen, zolang het kabinet demissionair is. Intussen doet de minister van buitenlandse zaken, die op non- actief is, Roeslan Abdulgani, naarstig pogingen tot hereniging van Soekarno en de oud-vice-pre- sident Hatta. In een officiële boodschap tot zijn volk riep Soekarno het Indonesische volk op ,,de revolutie van 17 augus tus 1945 (die tot heden nog niet is voltooid) af te maken." .,Wij moeten onze nationale een heid en vrede versterken, onze staat beschermen en de organen, instellin gen en hiërarchie ~n de staat be hoeden en eerbiedigen," aldus de pre sident. Tot de staatsorganen in het alge meen en de strijdkrachten in het bij zonder gaf Soekarno o.m. de volgen de „uitdrukkelijke" orders: Breng uit geen enkele overweging constitutionele wijzigingen teweeg. Het is immer juist onze taak onze staatsregeling te waarborgen. Sluit geen wettige instellingen van de staat. Wij zijn juist de handhavers van het gezag van de staat. Het betwiste gebied van Baar- le is Belgisch. Aldus kan men lezen in een document, dat dezer dagen is gevonden door de ge meente-secretaris van Baarle- Hertog, die in zijn schaarse vrije tijd alles verzamelt, wat met de grenskwestie aldaar te maken heeft. Het document, dat nieuw licht kan werpen op de reeds jaren hangende affaire, dateert uit 1893. Een van onze verslag gevers vertelt er, elders in dit blad, meer van. Gewapende militie heeft gisteren te Boedapest de wacht betrokken bij het standbeeld van Petoefi, Hongaarse dichter en held uit de revolutie van 1848. Zoals bekend, zal deze revolutie van daag in Hongarijë herdacht worden. Men is van mening, dat dit stand beeld waarschijnlijk een brandpunt zal vormen voor demonstratie tegen het huidige communistische regime in Hongarije. Vele mensen droegen gisteren strik jes met de nationale kleuren van het land. De regering-Kadar heeft kinderen beneden de veertien jaar verboden zich vandaag op straat te be£i;ven, indien zij niet door een volwassene worden vergezeld. Leerlingen van middelbare scholen mogen niet in groepjes door de straten lopen. Verscheidene leerlingen van mid delbare scholen, waarvan wordt aan genomen dat zij onder bepaalde om standigheden als „leiders" zouden kun nen optreden, zijn gisteren door de politie in preventieve hechtenis ge nomen. Het betreft hier scholieren van veertien tot zeventien jaar. Een Viscount turbinc-schroefvliegtuig van de Britse lucht vaartmaatschappij B.E.A. is gisterenmiddag, komende van Am sterdam, vlak bij het vliegveld Ringway van Manchester neer gestort en in brand gevolgen. De vijftien passagiers en de vijf bemanningsleden van het viermo torige toestel kwamen om het leven. Het toestel stortte neer op een paar huizen. Onder de puin hopen daarvan werden een moe der en haar zoontje levenloos te voorschijn gehaald. Het vliegtuig raakte bij de landing het uiteinde van de landingsbaan, doch veerde weer de lucht in en kwam enige honderden meters verder op twee huizen terecht. De huizen wer den totaal vernield. Een derde huis werd beschadigd. Ooggetuigen hebben, toen het toe stel. scheef in de lucht hangend, laag In Nicosia zijn gisteren vlug schriften van de Eoka, de Grieks -Cyprische verzetsbewe ging, verspreid, waarin ver klaard wordt, dat de Eoka be reid is alle operaties op te schorten, „zodra aartsbisschop Makarios vrijgelaten wordt". In de pamfletten wordt de recente V.N.-resolutie aangehaald, waarin de hoop wordt uitgesproken, dat een vreedzame regeling van het vraag- stuk-Cyprus op basis van het V.N.- handvest zal worden bereikt. Gouverneur Harding heeft giste renmiddag op een spoedvergade ring met zijn militaire en burger lijke raadgevers het aanbod van de Eoka besproken. De pamfletten werden uit rijdende auto's naar de mensen op straat ge gooid en door jongens op fietsen door de stad verspreid. De leider van de Turkse gemeen schap op Cyprus, Kutchuk, verklaar de dat ,,dit een nieuw bewijs is dat Grivas (de Eoka-leider) zelf beseft, dat zijn organisatie tot op haar grondvesten is geschokt." Waarnemers achten het veelbete kenend, dat in pamfletten alleen wordt gesproken over vrijlating van Makarios, niet over zijn terugkeer naar Cyprus. Eerder op de dag hadden Britse vliegtuigen boven Cyprus pamfletten uitgestrooid, waarin gezegd werd, dat de Britse strijdkrachten vastbe sloten zijn de Eoka te vernietigen. Stakingen Als teken van rouw voor het op hangen van een jeugdige landgenoot hebben Griekse Cyprioten in ver scheidene grote plaatsen op Cyprus gisteren het werk neergelegd. In Ni cosia, Limassol en Famagusta was de staking algemeen. In een internerings kamp te Larnaca hebben 700 gevan genen een hongerstaking van een dag afgekondigd. Zij verklaarden voorts drie dagen niet te zullen werken en 40 dagen te rouwen. Ook te Athene hebben de studenten van de universiteit een staking van 24 uur afgekondigd. over de huizen scheerde, harde knal len eghoord, waarna het vliegtuig om sloeg en op de huizen terecht kwam. Het scheen, alsof de piloot twee scholen nabij het vliegveld wilde ont wijken en op het open veld wilde landen. Er speelden juist veel kin deren op de speelplaatsen. Het was de eerste maal dat een Viscount" op een lijnvlucht veronge lukte. Vier Nederlanders Onder de omgekomen passagiers be vonden zich vier Nederlanders: L. de Swaan uit Amsterdam; M. de Swaan uit Amsterdam (twee broers); H. P. Ilamann uit Enschedé en J. Voort huis, een Nederlander, die in Enge land woonachtig is. De elf andere pas sagiers, die van Amsterdam waren ver trokken met bestemming Manchester, zijn voor het merendeel van Britse nationaliteit, evenals de bemanning onder captain T. E. Breheny. Het College van Rijksbemiddelaars heeft aan het Landbouwschap meege deeld akkoord te gaan met een ver hoging van de lonen in de landbouw van 3 procent en een verhoging van de vakantietoeslag tot 4 procent. Deze verhogingen kunnen worden ingevoerd met terugwerkende kracht vanaf 4 maart jl. (Van onze verslaggevers). Het grote nieuws omtrent het Schelde-Rijnkanaal, dat door minister Luns in de Eerste Kamer werd verteld, is in het westen van Brabant met gemengde gevoelens ontvangen. Heerste er een opgewekte stemming op de gemeentehuizen van Breda en Oos terhout, niet verheugd waren de burgemeesters van Roosendaal en Bergen op Zoom. druk zou kunnen bestaan, dat Roo sendaal nu blij zou zijn, dat die be ruchte kapstok is verdwenen. Deze indruk is verkeerd. Nu bestond er nog altijd een zeer reële kans, dat het kanaal gerealiseerd zou worden. Dat was voor Roosendaal belangrijk. Nu is de vraag wat er alsnog in het belang van Roosendaal gerealiseerd kan worden*. Ik ben van mening, dat Roosendaal door het wegvallen van het kanaal er zeker niet beter voor staat, evenmin trouwens als Ouden bosch en Zevenbergen." ,,Ik vind het ook jammer, dat er niets van het kanaal komt", betoogde burgemeester ir. L. Peters van Ber gen op Zoom. „Zeker, de kapstok is weggenomen, maar wat komt er voor in de plaats? De haven van Bergen op Zoom wordt gerealiseerd. Dat is erg prettig, maar Bergen op Zoom heeft aan de haven niets als er nu door het wegvallen van de Schelde-Rijnverbinding niet hard wordt gewerkt aan een waterver binding met Roosendaal en met Breda. De verbinding Bergen op Zoom-Roosendaalse Vliet-Mark wordt nu actueler dan ooit tevo ren. Nogmaal, ik vind het jammer, dat er van het grote kanaal niets komt." Burgemeester mr. dr. L. de Gou van Steenbergen toonde zich uiterma te tevreden over de verklaring van minister Luns, omdat er nu een einde komt aan een voor west-Brabant fu nest geworden toestand. „Een beslis sing, zoals ze thans viel, is veel be langrijker dan dat we over 25 of 30 ,jaar misschien een Moerdijkkanaal zouden krijgen." Op de eerste plaats betreurden die laatsten dat er nu pas een belang rijke uitspraak is gekomen en ver volgens vonden zij liet zeer jammer, dat een Schelde-Rijn-verbinding vol gens het advies van de heren Steen- berghe-van Cauwelaert van de baan is. Zij handhaven hun standpunt, dat de west-Brabantse belangen in dc komst van het Schelde-Rijnkanaal verankerd liggen. Waren dc burgemeesters van Roosendaal en Bergen op Zoom somber gestemd, de landbouw was dit niet. In deze kringen heerste er oprechte vreugde. „Wij zullen de duizend hectaren, die aan het kanaal geofferd moesten worden thans kunnen behouden." luidde het commentaar. Burgemeester A. F. M. Freijters van Roosendaal was het somberst ge stemd. „Ik vind het erg, heel erg jammer, dat er geen kanaal komt", zei de burgemeester. „Het is in het bijzonder voor Roosendaal slecht. De Schelde-Rijnverbinding was het mid del om de grote achterstand, die west-Brabant heeft, in te halen. Het is toch wel heel erg sneu, dat er tientallen jaren werd onderhandeld over een kanaal, dat er nu niet gaat komen en dat gedurende die tijd alle belangrijke werken, die in west-Bra bant uitgevoerd moesten worden, aan de kapstok werden gehangen. De in- ,,Ik was slechts even optimistisch gestemd, toen ik het nieuws van mi nister Luns vernam", zei burgemees ter B. Funk van Oudenbosch. „Ik dacht, eindelijk is er dan toch iets wat west-Brabant weet, maar ik voegde er onmiddellijk aan toe: Hoe zal het nu gaan met de industriële ontwikkeling? Ik geloof, dat wij ons nu ten volle moeten keren naar de problemen van de Randstad Holland. Gebeurt dat, dan gaat west-Brabant toch nog een grote toekomst tege moet." Ook burgemeester B. Funk sprak over de befaamde kapstok. „Die kap stok is gelukkig weggevallen", ge loofde de burgemeester. „Ik hoop, dat er nu doortas tend zal worden gewerkt en dat niet het deltaplan een nieuwe kapstok voor west-Brabant zal worden!" „We kunnen verder Burgemeester mr. dr. C. Kortmann van Breda gaf zijn persoonlijke visie op de jongste ontwikkelingen en zei, dat hij er heel gelukkig mee was, dat de uitspraak van minister Luns is gekomen. „Het is voor Breda van een vitaal belang, dat de stad betere scheepvaartverbindingen krijgt. Ik geloof, dat we nu eindelijk verder kunnen en dat er nu eens echt iets gedaan kan worden aan de (dras tische) verbetering van de Mark. We zullen nu de gelegenheid moeten gaan benutten." „Ik geloof, dat we verheugd moe ten zijn", zei burgemeester F. J. van Oers van Oosterhout. „Wij zullen nu kunnen werken aan betere vaarwaterverbindingen, wij krijgen nu eindelijk eens de kans waterstaatkundige werken van betekenis uit te voeren. De ont wikkeling is alsmaar vertraagd. Het was altijd die kanaalkwestie voor en na. Ik ben blij, dat er nu een uitspraak is". Agrarisch geluid De heer R. W. Janssen, de bekende landbouwdeskundige uit Roosendaal vond het prachtig, dat er beslissende 1 15? Burgemeester Lode Craybeckx van Antwerpen was reeds de hele morgen bezig met het le zen van de kranten. De Bel gische bladen schonken ook zeer veel aandacht aan de ver klaringen van minister Luns. De burgemeester zei: „Het is voor mij natuurlijk niet gemakkelijk I commentaar te geven op ver klaringen van een minister, die niet tot mijn land behoort. Ik kan U alleen maar zeggen, dat ik van de verklaring van uw minister helemaal niets begrijp. Ik snap er niets van!" Burgemeester Craybeckx be nadrukte, dat het standpunt van Antwerpen onveranderd is. „Wij wensen een kanaal. Ant werpen kan dit kanaal voor de toekomst niet missen. Wjj zullen voor de komst van het kanaal stellig blijven pleiten." woorden gesproken zijn. „Ik moet na tuurlijk een beetje voorzichtig zijn, maar wanneer ik de zaak van de zijde van de landbouw bekijk, moet ik zeggen, dat er op de eerste plaats duizend hectaren landbouwgrond ge spaard zullen blijven en vervolgens moet ik zeggen, dat er bij de boeren een grote vrees is weggenomen. Zij waren erg bang door de komst van het kanaal hun personeel te zullen verliezen, want de Schelde-Rijnver binding zou onherroepelijk een ver dere industriële expansie brengen. Ik wil niet ontkennen, dat er van het kanaal veel goeds viel te verwachten en ik wil ook niét ontkennen, dat een industriële expansie uitstekend is, ik weet zeker, dat de landbouw opge lucht is en niet alleen de landbouw, denk ik, want we verlangden toch een beslissing?" Süül Prinses Gracia van Monaco heeft voor de eerste keer haar dochtertje prinses Caroline achtergelaten on der de hoede van het Zwitserse kindermeisje Marg. Stahl om, naar zij hoopte, in Zwitserland een rus tige vakantie door te brengen met haar gemaal prins Rainier. In Lau sanne ging het echter bij de aan komst van het vorstelijk paar al meteen mis, doordat zich een dui zendkoppige menigte om prins en prinses verdrong. De foto geeft een beeld van de benarde wandeling door de stad na de aankomst daar. Het Nederlandse emigranten schip Waterman (9.177 brt.) heeft gisterenochtend in de At lantische Oceaan, op ongeveer 800 km ten zuidwesten van de Scilly-eilanden, een aanvaring gehad met het Italiaanse stoom schip Merit (7.175 brt.) De aan varing is geschied in dikke mist. Beide schepen liepen averij op, maar er was geen gevaar. De Waterman, die in totaal 800 passagiers aan boord had, keert terug naar Rotterdam. Op deze terugreis wordt Brest aangedaan, vzaar het emigrantenschip Zuiderkruis gereed zal liggen (welk schip in de afgelopen nacht van Rotterdam naar Brest vertrokken is), om passagiers en bagage over te nemen. Dan wordt de reis naar Halifax voortgezet. Onder de 800 passagiers bevonden zich 312 Hongaarse emigranten, 200 Nederlanders, die naar Canada emi greren en 250 Nederlandse emigranten voor Amerika. De Waterman, eigendom van de Rotterdamse Lloyd, heeft een groot gat boven water in het achter schip gekregen. De Merit, eigendom van een rederij in Genua, heeft even min aanzienlijke schade opgelopen. Aan boord van beide schepen is alles wel.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1957 | | pagina 1