Kentering in Nederlandse culturele
activiteit in Frankrijk
Sterke groei van de
wereldtankervloot
REIS.
Fa. DE PREE
Gaza, Akaba en Jordanië
struikelblokken voor de
Eisenhower-doctrine
een eerste stoker
PARKET- en
PLASTICVLOEREN
worden
dagelijks
gerold
met
Expositie van
Mondriaan
Schoenmaker
a r i e v e n
Adverteren
doet VERKOPEN
VRIJSTELLING en
UITSTEL
MILITAIRE
DIENSTPLICHT
B. S A L V E R O A
Overstromingen
in oost-Java
Harich tot tien
jaar veroordeeld
„PARKON" Vloerenbedrijf - Breda
voor 50
AlZIAi1. omslagen.
En voor de kinderen:
maar voor: 5 10 RIZ LA omslagen:
het echte Franse
sigarettenpapier
met een
wereldreputatie.
het bekende
oranje pakje
Bij M. OOMENS BOEKHANDEL BREDA uit voorraad leverbaar: 08-15 KAZERNE - OORLOG - EINDE. Compleet f 14,90
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 11 MAART 1957
(Van onze Parijse correspondent)
Er schijnt een verheugende kentering te zijn gekomen in
de Nederlandse culturele activiteiten in Frankrijk. In het prille
begin van dit jaar werd in tegenwoordigheid van president Coty
en Prins Bernhard het Nederlandse Instituut geopend, dat in de
toekomst in belangrijke mate kan bijdragen het vele en vrucht
bare werk van onze culturele attaché, de heer Sadie de Gorter te
vergemakkelijken. Dank zij de ruimte en het permanente contact
centrum waarover men nu voortaan kan beschikken, kunnen
vele goede vondsten voortaan met succes worden uitgewerkt,
waarvoor de Fransen ons dankbaar zullen zijn, omdat ze nu te
enen male een niet te miskennen belangstelling hebben voor
onze culturele verrichtingen.
Rembrandt, v. Gogh en v. Dongen zijn
slechts enkele van de vele Nederlan
ders, die ook hier terecht worden
gerekend tot de grootste meesters.
Momenteel bevolken wij de vele, Pa
rijse kunstacademies weer mede en
onze hedendaagse, in Frankrijk wo
nende kunstenaars genieten zeer de
aandacht. Op grond van dit alles
moest de confrontatie dringend wor
den uitgebreid en in dit opzicht kan
het Nederlandse Instituut te Parijs
goed werk verrichten.
Eveneens in januari trad voor het
eerst de vereniging „les artistes du
Benelux" met een goed gekozen ten
toonstelling van doeken van Bel
gische, Nederlandse en Luxemburgse
schilders in het zaaltje van Madame
van Dfjck, afstammelinge van de
grote meester, in het openbaar op en
de belangstelling, welke de Franse
pers aan de dag legde, was een
nieuw bewijs van onze culturele
goodwill.
Rembrandt en
Mondriaan
Evenzeer verheugend Is het, dat
men thans ook Rembrandt naar
Frankrijk wil brengen. In Maart zal
er In het Nederlandse Instituut een
grote Rembrandt-tentoonstelling wor
den gehouden, die met één slag de
harten zal veroveren. Nog prettiger
echter is het nieuws, dat ook onze
grote Mondriaan in maart aan de
beurt komt.
En vooral naar deze expositie kijkt
een wellicht niet overweldigend tal
rijk, maar niettemin wel een zeer be
langrijk publiek verlangend uit. Deze
tentoonstelling, die helaas niet in het
Palais des Arts Modernes kan worden
gehouden en evenmin in het Neder
landse Instituut en daarom moet wor
den ondergebracht in de te kleine
ruimte bij Denise René kan een cul
tureel hoogtepunt worden...
Abstracte school
De doorsnee Fransman, in het al
gemeen wel iets cultureler dan
onze landgenoten, heeft wellicht
nimmer van Mondriaan gehoord
en pas de laatste jaren heeft een
groter deel van het begaafde pu
bliek ontdekt, dat de in 1944 te
New-York overleden Nederland
se meester met zijn neo-plasticis-
mc in feite niet alleen één der
grondleggers was van de abstrac
te school, maar eveneens sterke
invloed uitoefende op de heden
daagse bouwkunst.
dige initiatief om de grote Mondri-
aan-expositie te organiseren niet in
het officiële Palais des Arts Moder
nes kan worden ontwikkeld. Er komt
zeker nog bij, dat men hier maar on
gaarne de aandacht afleidt van het
expressionnisme, waarmee de kunst
nu eenmaal een markt heeft gevon
den en de belangstelling voor Mon
driaan, dus voor het neo-plasticisme
en het abstracte stijgt volgens velen
toch al beangstigend snel; wel is men
momenteel bereid de aan Mondriaan
toekomende waardering zij het met
de bijna gebruikelijke vertraging van
dertig jaren te verlenen.
„Bon ton
De laatste tijd zijn Mondriaan, van
Doesburg. Van der Leek en de
bouwmeesters Oud en Van 't Hof
met hun ware abstractie onderwerp
van gesprek geworden in de kunst
salons en het hoort zelfs tot de „bon
ton-' er iets over te weten. Het blijkt
dan vaak, dat vooral het feit, dat
sterk tot de verbeelding spreekt, dat
in een tijd, toen alle anderen nog
aarzelden, Pieter Mondriaan conse
quent elke zinnelijke waarneming
durfde uitsluiten. Dit bracht hem tot
meetkundige vlakken en constructies,
die veelvuldig in natuur en techniek
blijken voor te komen. Voor de con
frontatie, waaraan we in deze tijd
zo'n behoefte hebben kan de Mondri-
aan-tentoonstelling van onschatbare
betekenis zijn.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen)
Geboren: Johannes Pil-
meyer-Nijsten. Maastricht;
Fred'dy Broekhuysen-Meuf-
fels. Maastricht; Paul Don-
ders-Knal, Venlo.
Overleden: Maria Menge-
lers-Kubben, 60 jaar. Spau-
beek; Paultje Wehrens-Da-
moiseaux. 3 maanden, Den
Helder; Egidius Heynen. 77
iaai. Maastricht; Anna Ans-
sems-Meertens, 76 jaar, Mar
graten; Theodoor Hillen, 58
jaar, 's-Gravenhage.
DIRECT gevraagd
VOOR
een
met diploma schoenmaker
en schoenwinkelier
Brieven onder no. 60009-O
bureau „Dagblad De Stem"
Hulst.
Ten dele ligt deze betrekkelijke on
bekendheid voor de hand Pieter Cor-
nelis Mondriaan, op 7 maart 1872 te
Amersfoort geboren, toog in 1910
naar Parijs waar in deze tijd alle
grote meesters elkaar rendez-vous
gaven. De invloed van het Parijse i
kubisme was hij spoedig te boven en
toen hij wegens het uitbreken van de
wereldoorlog terug keerde in Neder-1
land, bereikte hij al spoedig de een- j
zame hoogte van de grootsten. Wel
licht omdat de Fransen hem nog i
moeilijk kunnen vergeven, dat hij niet
gelijk een Picasso, een Vincent van
Gogh en een Van Dongen zijn roem
Frans maakte, door in Frankrijk te
blijven, wellicht ook omdat zijn diepe,
hervormde levensovertuiging vele
werken van deze kunstenaar, wiens
doeken immers zo voorbeeldig één
bleven met zijn overtuiging voor de
Fransen van toen niet te waarderen
waren, keerde men zich van Mon
driaan af.
K eo-plasticisme
Teruggekeerd in Nederland, met
misschien toch iets in zijn fragiele
kleuren van het lie de France, be
gon hij steeds meer zijn vaak aan de
natuur ontleende onderwerpen te ab
straheren in composities van horizon
tale en verticale lijnen om tegen het
«inde van de eerslc wereldoorlog sa
men met Van Doesburg „De Stijl"
op te richten en definitief de grond
slagen te leggen voor zijn neo-plasti-
oisme, dat door zijn uitwerking nog
meer invloed kreeg op de architec
tuur dan (voorlopig) op de schilder
kunst.
Er is iets van het Parijse onbe-
Voor vrede en rechtvaardig
heid in het Midden-Oosten: on
der deze leuze tracht de rege-
ring-Eisenhower het naar de
Amerikaanse president genoem
de plan tot immunisering van
de Arabische wereld tegen het
communisme in binnen- en bui
tenland te verkopen.
In Amerika zelf zijn de me
ningen over de doelmatigheid
van de „Eisenhower-leer" scherp
verdeeld.
Dulles, die het plan, dat voorziet
in militaire en economische hulp
verlening aan de Arabische landen
en het verlenen van militaire bij
stand, indien daarom wordt verzocht,
in de machtige senaatscommissie
voor buitenlandse aangelegenheden
moest verdedigen, stuitte daarbij op
zoveel tegenstand, dat hij zich tot
ware uitbarstingen van woede liet
verleiden. Vooral wegens het ont
breken van enig ander hoopgevend
project is het echter toch waarschijn
lijk, dat president Eisenhower.de
door hem gewenste volmachten van
het Congres krijgt.
In West-Europa is men op zijn
zachtst gezegd niet bijster optimis
tisch gestemd ten aanzien van de
resultaten van een in de praktijk
gebrachte „Eisenhower-leer". Men
meent daar, op grond van een eeuw
oude ervaring, beter dan de Ame
rikanen te weten, welke politiek voor
het Midden-Oosten de beste is. En
waar het naar het inzicht van Britten
en Fransen de houding van Wa-
shington is geweest, die de laatste
i stoot bij het slopen van de West-
europese invloed in de Arabische we
reld heeft gegeven, is men er ge-
neigd, de rerikanen nu voorlopig
maar zelf te laten modderen in een
mede door hun toedoen ontstane ge
vaarlijke en uiterst ingewikkelde situ
atie.
Kans voor Sowjet
Een vierkante tegenstander is
natuurlijk de Sowjet-Unie. De
westelijke verdeeldheid heeft de
Russen voor het eerst in hun.
geschiedenis de weg naar het
Midden-Oosten geopend. En zij
zijn zeker niet bereid lijdzaam
toe te zien bij een vervanging
van de verloren gegane Brits-
Franse hegemonie in de Arabi
sche wereld door een oppermach
tige positie van Amerika.
Vaste voet hebben zij reeds ge
zet in Syrië; Nasser, aan wie de
Russen, tegen alle verboden van de
Ver. Naties in, opnieuw wapens zijn
gaan leveren, maakt zich steeds af
hankelijker van hen.
Blijven tenslotte de direct bij de
„Eisenhower-leer" betrokkenen: de
Arabieren. In Washington geeft men
hoog op van de successen, die zou
den zijn behaald tijdens de onderhan
delingen met koning Ibn Saoed van
Saoedi-Arabië, die onlangs Washing
ton bezocht. Maar zelfs deze genot-
zieke vorst, die voor zijn paleizen,
zijn Cadillacs, zijn slavinnen geheel
is aangewezen op de Amerikaanse
olie-royalties, heeft zich niet open
lijk voor de „Eisenhower-leer" dur
ven uitspreken. Te goed weet hij,
dat hij zich daardoor de openlijke
vijandschap van zijn tot een extreem
nationalisme opgezweepte volk op de
hals zou halen.
De anti-westerse Nasser van Egyp
te is het idool van deze mensen. Ove
rigens is dit Saoedi-Arabische volk,
in tegenstellinf met zijn kleine clan
hagen blijven hangen en misschien van heersers, straatarm, voor 95
dat daarom het verrassende en moe- j procent analfabeet en voor een groot
deel ten prooi aan de walgelijke ziek
ten, die onafscheidelijk zijn van bit
ter gebrek. In de rest van de Ara
bische landen is het niet anders. Kan
men zich een betere voedingsbodem
voor het communisme voorstellen?
Eerst rust en vrede....
Lieden met inzicht in de Ara
bische toestanden erkennen, dat
er met een jrootspheepse econo
mische hulpverlening in het Mid
den-Oosten nog veel voor het
Westen kan worden bereikt. Maar
zo voegen zij daaraan toe, daar
voor is een langdurige periode
van rustige en vreedzame ontwik
keling nodig. En zo'n ontwik
keling is ondenkbaar, indien Ame
rika verder vasthoudt aan een
politiek, die de kool en de geit
tracht te sparen.
Washington weet, dat naast Tur
kije, dat niet in het Arabische ge
bied ligt, in feite slechts Israël in
het Midden-Oostelijke gebied de enige
betrouwbare bondgenoot van het Wes
ten kan zijn.
Maar uit angst om de Arabieren
voor goed tegen zich in het harnas
te jagen, deinst het terug voor een
definitieve oplossing van het Pales
tijnse vraagstuk. Gevolg: Israël wei
gert gevolg te geven aan het bevel
tot terugtrekking van zijn troepen
uit de strook van Gaza en langs de
golf van Aka ia; Nasser dreigt met
nieuwe chicanes in het Suezkanaal,
en de zo broodnodige toestand van
vrede blijft een illusie.
Onder de Arabische heersers heeft
het Westen misschien slechts één wa
re vriend, de premier van Irak. Noeri
es Said. Maar intriges van Nasser
en de Russen dreigen de man ten
val te brengen. In de Sowjet-Unie
wordt op het ogenblik aan Irakse
communisten een militaire opleiding
gegeven. Zij zijn er toe uitverkoren
om op het gunstige ogenblik naar
Irak te worden teruggezonden en
daar een staatsgreep tegen Noeri te
steunen.
Om Jordanië
Op de achtergrond van deze ma
chinaties speelt de strijd om Jor
danië. Dit koninkrijk, een kunstma
tige Engelse schepping, heeft, nu het
heeft opgehouden een Britse basis te
zijn, elk bestaansrecht verloren.
Noeri es Said maakt als vertegen
woordiger van het hasjimitische ko-
ninkrijk Irak aanspraak op het even-
i eens hasjimitische Jordanië, 't Sterk
onder Russische invloed staande Sy
rië zou het zijnerzijds willen inlij
ven bij een Groot-Syrië. Ibn Saoed
zal in Washington zonder twijfel te
kennen hebben gegeven, dat hij de
aangewezen man is om Jordanië te
annexeren. En de Israëliërs kijken
bij dit alles scherp toe en zullen, zo
zij er de kans schoon toe achten,
zeker niet aarzelen om van hun kant
een poging tot het verkrijgen van
een veiligere oostgrens te onderne
men.
Het is daarom zeer goed mogelijk
dat Amerika's eerste taak als arbi
ter in het Midden-Oosten het beslech
ten van een ruzie om Jordanië zal
zijn, 'n taak, waarbij het zich nood
gedwongen meer vijanden dan vrien
den moet maken.
En wil de „Eisenhower-leer" succes
hebben, dan zal Amerika naast een
langdurig tijdperk van vrede juist
veel vrienden in het Midden-Oosten
moeten bezitten.
p Heden overleed tot onze
diepe droefheid na een
cortstondige ziekte, voor
den van de H.H. Sacra-
nenten der stervenden.
>nze beminde broer,
ichoonbroer en oom, de
reer
CAMILE GOOSSENS
weduwnaar van
Serafina Martinet
in de ouderdom van 83 ja-
"en
Wij bevelen de ziel van
le dierbare overledene in
uw godvruchtige gebeden
aan.
Familie Goossens
Familie Martinet
G. Herreweg-
Buijsse
Heikant, 10 maart 1957.
De plechtige uitvaart
dienst met assistentie, ge
volgd door de begrafenis,
waartoe uedele beleefd
wordt uitgenodigd, zal
plaats hebben in de kerk
van de H. Thercsia te
Heikant op woensdag
13 maart a.s. om 9.30 uur.
Zij. die geen uitnodiging
ontvingen, gelieven deze
als zodanig te beschou
wen.
DANKBETUIGING.
Langs deze weg betuigen wij
onze hartelijke dank aan het
gemeentebestuur van Hulst.
Eerw. H.H. Geestelijken,
ouden van dagen, harmonie,
buren, bruidjes. familie,
menden en kennissen voor
le gelukwensen, bloemen, ca-
ieaus en belangstelling, die
wij mochten ontvangen en
aan allen die hebben mede
gewerkt om onze 50-jarige
huwelijksdag tot een onver
getelijke te maken.
Familie J. Malcontent-
d'Hont.
Hulst, Grote Zwanestraat 15.
worden behandeld door
B SALVEEDA
Vele dankbetuigingen.
AdresAcountantsUantoor
Terheijd» nstraat IA Breda
Tel K 1600 6389
ik Betrouwbaar adres.
Alléén t ij vooruitbetaling
Uitsluitend vooi de Z,eeuw»e
iplage 3 regels of minder
t 80; iedere regel meer 15 et
3ij 3 achtereenvolgende ge
lijke plaatsingen wordt de
derde plaatsing tegen hall
?eld berekend
25 letters cijfers ot lees-
.ekens gelden voor I regel
PERSONEEL GEVK.
Een of twee deftige dienstmeis
jes gevraagd. Geen was. Schrij
ven Depreter, 164 Boeckhout-
ëcenwp? F^ve bh Antwerpen.
Vakantie instelling Amsterdam
se Bank, Noordstr. 21 Domburg
Tel. K 1188—307. vraagt v. h.
seizoen (1 apr.-l okt.) vrouwe
lijk pers. v. huish. diensten. -
Hoog loon m. goede verzorging.
Dag. aanb. aan bovenst, adres
Schildersknecht en leerling ge
vraagd L. Wöginger, Wilhelmi-
nastraat 61, St. Jansteen. 16664
Speciale wolzaak in centrum v.
Breda zoekt prima filiaalhoud
ster, in bezit van middenstands-
en vakdiploma vakgroep III
Briev enmet foto onder no. 36419
bur. v. d. blad
TE KOOP GEVRAAGD
Antiek te koop gevraagd, o. a.
meubelen, norselein, kristal, ko
peren en tinnen voorwerpen -
ouderwetse mahonie stoelen en
ronde tafels, oud goud en tafel
zilver enz. enz. J. Jansen,
Veemarktstr. 33, tel. 7936, Breda.
Vb KOOP AANGEB
Voor aankoop van jonge hen
nen 6 of 9 weeks. P. de Maat-
Saman. Oude Drijdijck 62 St.
Jansteen, Erkend Pluimveebe-
drijf. tel. 594. Hulst. 16662
Elektr. wasmachine te koop, -
compleet, in g st J vd Broecke
Dorpstr. W23 Eede. 20359
Bij aankoop van een nieuw rij
wiel kunt u uw oud rijwiel in
leveren tegen goede prijs. Ook
2e hands rijwielen kunnen wor
den aangekocht tegen inruiling
van oud rijwiel. Moffelen vanaf
f 20. C. L. Vonek, Oude Driidijk
5, Ft. Jansteen. 16674
HUIZEN
Nieuwbouw f 16.500, vrije ves-
f n-* Makelaars v d. Berg en
Co., Nieuwe Ginnekenstr. 43 -
Breda. 36*29
AUTO'S - MOTOREN
3,5 en 2,5 tons luchtbanden wa
gens, grote oartn open bakfiet
sen. open en gesloten 2 wiehge
aanhangwagentjes voor auto's
grote partij alle maten auto
banden, nieuwe accu's voor alle
wagens 15 mnd garantie, zeer
laag in prijs. J. Tijs, Talrnastr.
61, Breda .tel. 4542 36575
Volgens ,je comniissie voor de tan
kerbehoeften van de nationale petro-
leumraad zal de wereldtankervloot
medio 1965 82 pet. groter zijn dan op
J lanuari j.l. De omvang van de
tankscheepsruimte, zo maakt de com
missie verder bekend, die in aanbouw
of bestelling is of waarvoor reders
definitieve bouwplannen hebben, is
sedert 14 december j.l. toegenomen
van n draagvermogen van 28.922.600
wnooïL een draagvermogen van
o/.y«ö.720 ton.
4 P,e wereldvloot van tankschepen
telde op 1 januari j.l. 2.353 schepen
met een gezamenlijk draagvermogen
van 41.070.323 ton. Hierin is niet be
grepen de vloot van tankschepen der
Amerikaanse regering, die 180 vaar
tuigen met een gezamenlijk draag
vermogen van 2.773.495 ton. Ook zijn
hierin niet begrepen de tankschepen
met een draagvermogen van minder
l
dan 6.000 ton en de tankschepen van
de Sovjet-Unie en haar satellieten.
De wereldcapaciteit voor het bou
wen van tankschepen is thans tot
einde 1961 volledig bezet. Dit bete
kent, dat er thans meer tankscheeps
ruimte in bestelling of aanbouw is
dan ooit tevoren. Indien er geen enke
le order wordt ingetrokken, zijn de
scheepswerven zelfs tot einde 1964
en in 1965 volledig van werk voorzien.
Volgens de commissie waren op 1
januari j.l. in de voornaamste
scheepsbouwende landen de volgende
aantallen tankschepen in aanbouw of
bestelling: Engeland 168 tankschepen
met een gezamenlijk draagvermogen
van 4.242,780 ton: Zweden 124 sche
pen 'an 3.321.175 ton; Duitsland 90
schepen van 2.868.810 ton; Nederland
80 schepen van 2.064.930 ton; Verenig
de Staten 70 schepen van 3.013.010 ton
Noorwegen 62 schepen van 1.340.950
ton.
Ruim zestigduizend personen zijn in
oost-Java dakloos geworden, doordat
gebieden van een grote uitgestrekt
heid zijn overstroomd. De overstro
ming is veroorzaakt doordat de Bran-
tas buiten haar oevers is getreden,
Het water overstroomde met groot ge
weld sawahs, bouwland en dessa's.
Het Oostduitse opperste .gerechtshof
heeft de 35-jarige professor Wolfgang
Harich, een vooraanstaande Oostduit
se communistische intellectueel, tot
tien jaar dwangarbeid veroordeeld
wegens het „in gevaar brengen van
de staatsveiligheid".
Professor Manfred Hertwig werd
tot twee jaar en Harichs medewer
ker Bernhard Steinberger tot vier
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Harich zou voor het hof verklaard
hebben, in september-oktober 1956 te
Berlijn een ontmoeting te hebben ge
had met Georg Lukacz, een voorma
lig lid van de regering-Nagy.
Goedkoper
Gemakkelijker
en op eigen gelegenheid
OP ONZE BROMFIETSEN
Wij hebben een keus in
vele en vooraanstaande. w.o.
BEK1NI alle modellen
VESTING
LIBELLE
ZüNDAPP en vele andere
Zusterstraat 8-10
MIDDELBURG
Telefoon 2344 en 3350
Scheldestraat 45
VLISSINGEN
Telefoon 2578
maken uw woning mooier en gezelliger, bovendien
onverslijtbaar
REEDS VANAF f 8.80 PER M2
VEEMARKTSTRAAT 26 TEL. 7061
De N.V. DE VEREENIGDE OLIEFABRIEKEN
ZWIJNDRECHT
vraagt voor spoedige indiensttreding voor haar
tegendrukcentrale in continudienst
Opleiding: min. diploma A landmachinist.
Leeftijd: max. 40 jaar
Zij, die ervaring hebben in de bediening van H.D.-
ketels, genieten de voorkeur.
Sollicitaties te richten aan de Personeelsafdeling.
Behalve „meer rookgenot" schenkt RIZ LA 4--
U bovendien bij inlevering van 50 RIZLA44-
omslagen gratis bovenstaand
SIGARETTEN ROLAPPARAAT
of naar keuze eerste of tweede deel van de
fotoalbum „Voetbal-prominenten".
per 10 RIZ LA omslagen:
i leuke kleurplaten of 1 RIZ LA kleurpotlood.
12 kleurplaten gebonden in fraai omslag of
6 kleurpotloden extra verpakt in originele
RIZ LA 4-. kleurdoos.
bizlm*
In elk pakje
gratis een foto
van een
populaire v'oetba1'
RIZ LM*
Rotterdam.
GINNEKENSTIIAAT 30 GINNEKENWEG 66 Tel. 9375
1