Tulpenrally wordt pracht karwei Hensen en lM,uzen „De familie Hernat KOERSVERLOOP OP AMSTERDAMSE BEURS J. VLAK MAAKT BEVRIJDINGSMONUMENT VIERDE BLAD ilasblaü J&Iera ZATERDAG 9 MAART 1957 11 I ele onverkende kilometers Koorddanser bakt pannekoeken boven stadsplein BESPREKING VOOR VERTREK Sovjet-kunstenaars vallen de Paus aan 55 Herdruk bij tiende sterfdag van Felix Timmermans Geïnspireerd door het kasteel van Loon-op-Zand Elektronisch brein BOEKENPLANK Weerzien in Berlijn Eervolle opdracht aan Roosendaals amateur-beeldhouwer Talrijke werkstukken Het nieuwe monument Spaar nu met „full speed" verder! een gloednieuwe serie kleurenplaatjes Defensie-uitgaven der Nato-landen Defensie-lasten West-Europa Uittil Ittttttlttt Eerste manoeuvres Westduitse leger VAN MIERLO es ZOON o. Van 4 tot 8 maart 1957 11 De fijn-rijders, die wit van de spanning het nieuws hebben vernomen dat de Tulpenrallye doorgaat, de fijn-rijders dan zeg gen, dat de rit er beter op is geworden doorde benzine- schaarste. Velen zullen van die opvatting on dersteboven zijn. Het grootste natio nale auto-evenement dreigde immers dezelfde weg op te gaan als de Ral- lye de Monte Carlo, omdat Nasser rommel maakte bij het Suez-kanaal en een van de eerste gevolgen was, dat de sport-automobilisten hun spul len konden opbergen. De fameuze rit naar Monte Carlo werd afgelast en (zeiden de pessimisten) met de Tul- pen-Rallye zou het wel niet anders gaan. Duizend maal weg met die Nas ser. Dezelfde mensen houden thans vol, dat het achteraf bezien nog niet zo beroerd is afgelopen. Zij hebben daarvoor uiteraard hun redenen. De voornaamste oorzaak ligt in Frankrijk, waar de rijders zo langzamerhand de (opgewonden) ge moedsstemming hebben bereikt om hun land met kolonies en al te ver patsen voor een paar liter benzine. Tot dusver maakte de Tulpenrallye juist in Frankrijk geschiedenis. Men vond er jaar na jaar andere routes en andere vallen, maar telkens wa ren er toch bekende trajecten bij en een hele serie cols en bergpassen hoorden al zo'n beetje bij de vaste inventaris. De avontuur-chauffeurs vreesden, dat het op de duur een beetje eentonig zou worden. Wel con stant moeilijk, maar nogal veel idem- dito. Bovendien zou zelfs een boch tenzoeker als Piet Nortier in de toe komst geen nieuwigheden meer we ten te vinden. Maar nu Frankrijk al vóór meij wist of de rallye zou doorgaan zon der meer- kon worden afgeschreven, werden de organisatoren gedwon gen naar andere streken uit te zien. Zij hebben die gevonden in Duits land en Oostenrijk, waar thans eén telefoontje van de Nederlanders voldoende is om alle denkbare au toriteiten, die met het geval te fna- ken hebben, in vuur en vlam te zet ten. De Franse gewoonte-route ver dween. De karavaan zal weliswaar van Belfort tot Straasburg over Fran se grond rijden, maar ze moeten voor de grens voldoende tanken om weer terug in Duitsland te kunnen komen. Jongens, die op dit traject zonder benzine komen te zitten, kun nen worden afgeschreven. Zij zullen finishplaats Noordwijk nimmer meer zien.... De zenuwen Dit is een heel verschil met voor gaande jaren, toen de slag steeds in Franse bergtoppen viel. Het terrein is verlegd naar het oosten, naar on- verkend terrein, naar nieuwe kilome ters. Vooral de debutanten (waaron der de STEM-ploeg) wrijven zich de handen Warm van voldoening, want de route zal voor de oude rotten, de stoer kijkende habitués precies het zelfde zijn als voor hun. Tot nu (toe wisten die mannen op hun duimpje, waar het zou spannen, terwijl de nieuwelingen pardoes in elke val reden, die men had opge steld. Op de persconferentie, die men de zer dagen in Amsterdam gaf, werd met nadruk verzekerd, dat deze ne gende aflevering niet zal onder doen voor de vorige. Het verhaal wil, dat de ploten in berg-trajecten met re den de zenuwen mogen krijgen als zij opeens zo maar een stuk rechte weg ter lengte van 200 meter hebben gereden. Dit is zo ongeloofwaardig lang, dat de meesten denken, dat ze verkeerd zitten en in paniek gaan zoeken naar bochten. Dit tekent het kaliber van de route, wanneer die dé hoogte in trekt. De dreunen zullen dit jaar uitge deeld worden in de Oostenrijkse en Beierse Alpen. Elke Tulpen-rallye man, die daar in de buurt een bocht- Advertentie) je wist. mocht meehelpen met het samenstellen van de route en het ge volg zal wel zijn, dat de deelnemers als razenden aan hun sturen zullen moeten trekken. Flinke lap Alvorens men zo ver is, heeft men echter reeds een flinke „lap" achter de rug. Vanuit Hamburg. München, Brussel of Noordwijk trekken de équi pes naar Stuttgart. Dat betekent voor ieder bijna 700 kilometer. De kunst zal zijn om vooraf uit te vissen, wel ke aanloop-route het voordeligst is. Dat zal voor de meeste deelnemers neerkomen op bekendheid met het terrein. Brussel en Noordwijk zullen dus favoriet zijn, temeer, omdat Pa rijs en Londen als startplaats zijn vervallen. Vanuit Stuttgart trekt men het Zwarte Woud in. De oude rotten stonden van dit .nieuws te kijken. Enige jaren geleden namelijk reed een Engelse deelnemer daar de mooiste, de duurste en de nieuwste politieauto aan flarden. Sindsdien hebben de plaatselijke gezagsdra gers gescholden op alles wat met een wedstrijdnummer rond rijdt. Om redenen van tactische aard bleef de Tulpenrallye er een tijdje weg, maar nu gaat men het weer proberen. De gezagsdragers hebben gezegd, dat ze al hun betere poli- tie-auto's achter slot en grendel zullen zetten, maar dat voor de rest op alle medewerking mag worden gerekend. In het algemeen ziet deze Tulpen rallye er zeker zo stevig uit als zijn voorgangers. Men denkt thans een formule voor de indeling van de wa gens te hebben uitgedokterd, die het uitgekafferde handicap-systeem van vorig jaar finaal in de schaduw stelt en die auto's van precies gelijk ver mogen tegen elkaar brengt. Daarbij mag men het nieuwe terrein van ac tie zien als een extra moeilijke attrac tie en bovendien heeft men de tra ditionele rustdag in Monte Carlo la ten vallen. Het gaat ditmaal in één ruk door. Eeuwen en eeuwen geleden bleek de koorddanser reeds present om de men^n op volksfeesten te vermaken. Menig artiest zocht het hoog in de ruimte, zijn koord gespannen tussen twee torens. Reeds in de middel eeuwen keek men daar zijn ogen op uit en zelfs vandaag is dat stoute staaltje hier en daar nog te zien. De meest bekende van deze waaghalzen is Blondin geweest. Op een hoog ge spannen kabel stak hij de woeste Nia gara waterval over en later ook de Theems te Londen en de Seine te Pa rijs. Ook balanceerde hij, op angst wekkende hoogte, staande op een stoel die met één poot op de kabel rustte. Of hij droeg de een of andere zonder ling die zich daartoe aanbood, op zijn rug over het koord. En zijn sterkste staaltje was om met een fornuis naar boven te klimmen en midden boven het stads- of dorpsplein pannekoeken te gaan bakken als stond hij thuis in de keuken! Er komt geen einde aan de prachtige verhalen in het album „De Bonte Droom van het Circus", geschreven door de circuskenners bij uitstek J. van Doveren en Fred Thomas, ge- illustreerd met talloze leuke penteke ningen. Voor slechts f 2.50 kunt u dit boek werk kopen bij uw roomboterleveran- cier of per brief (kaart) bestellen bij het Kantoor „Roomboteralbum", Post bus 47. Den Haag. Vermeld vooral dui delijk uw naam en volledig adres. U krijgt het album dan per omgaande toegezonden, onder rembours. De bijbehorende plaatjes ontvangt U gratis voor rijksbotermerken. U vindt zo'n merk op elk pakje roomboter. Neem een pakje extra voor de zondag! Deze foto toont de Amerikaanse prest dent Eisenhower (midden) tij- "ens een bespreking te Washington 'net (links) de Amerikaanse minis- ler van buitenlandse zaken, John roster Dulles en (rechts) James P, Richards, die aan het hoofd zal staan van een Amerikaanse missie naar het Midden-Oosten. De missie zal besprekingen voeren naar aan- leidtng van plannen van Eisenhower ten aanzien van dit gebied. Roerige verhalen De rijders hebben dit laatste met wat pijn vernomen. De roerigste ver halen van de rallye stammen merk waardig genoeg alle uit deze stad, waar men volgens het reglement ge noot van ,,rust". In de praktijk wa ren de genietingen echter meestal anders. Het moet herhaalde malen gebeurd zijn, dat hele équipes in het daverende nachtleven kwijt liepen en dagen later droevig naar huis telefo neerden, dat ze „wegens pech" wa ren gestrand en dat dit zo verduiveld jammer was. Over de pech werd zo weinig mogelijk uitgeweid. Ook de klassementsproeven spre ken een woordje mee. In Frankrijk was men niet erg happig op dit soort werk, maar in Duitsland en Oosten rijk zijn de beperkingen niet zo strak. Men heeft het klaar gekregen om de trajecten, waar klim- en daalproeven worden gehouden, tijdelijk voor het andere verkeer af te sluiten. Het kan dus erg veilig en toch hard gaan. De rallye-rijders, die dit seizoen zo wat alle grote ritten aan hun neus hebben voorbij zien gaan, zitten thans te springen om een karwei als dit. Bij de Tulpen-rallye verwacht men dan ook, dat ze als tijgers zo snel zullen inschrijven. Men heeft alvast een limiet gesteld: Ten hoogste drie honderd ploegen zullen de genoegens van de negende Tulpenrallye mogen smaken... Het congres van Sovjet-kunstenaars heeft maandag in de Sovjet-hoofdstad ongemeen scherpe aanvallen tegen de Paus geuit. De beeldhouwer Konjen- kow verweet de Paus, dat hij in Zijn ene hand het kruis en in het andere de atoombom draagt. „Alle boze machten zijn in het Vaticaan beli chaamd, de bloeddorstige geestelijk heid probeert haar klauwen om de keel der mensheid te leggen, in een inquisitie, die zich om geweten noch talenten bekommert". De Pravda, het orgaan van de communistische partij heeft de rede letterlijk gebracht. Het feit, dat de schrijver-schilder Felix Timmermans tien jaar geleden in zijn geboorteplaats Lier overleed is in Vlaanderen op allerlei wijzen her dacht. Een toneelbewerking van zijn Boerenpsalm had veel succes, er wer den hier en daar spreekbeurten gehouden en tentoonstellingen gearrangeerd, er verscheen een boek van zijn vriend drs. José de Ceulaer over ,,De mens in het werk van Felix Timmermans" en voor de jeugd bezorgden K.S.A.- Jong Vlaanderen en V.K.S.J. een hulde-aibum. Tevens kwamen enkele wer ken in herdruk. Zo verscheen bij Desclée de Brouwer Cie te Brugge-Bus- sum in de Korenarenreeks een nieuwe uitgave van ,,De familie Hernat". Met genoegen hebben we deze his torische familiekroniek opnieuw gele zen. vooral ook, omdat er sinds zij op 21 februari 1941 werd voltooid, enige bijzonderheden omtrent het ontstaan van dit boek bekend zijn geworden. Lia Timmermans vertelt namelijk in haar charmant biografietje „Mijn Va der" hoe Jos Verwiel en Theo van Delft, twee Waalwijkse vrienden van de Fé, hem eens meenamen naar het kasteel van Heeswijk en dat van Loon-op-Zand. Tal van feiten uit de historie van deze kastelen kan men in de roman terugvinden. De kasteel heer van Heeswijk was b.v. een hartstochtelijk verzamelaar van an tiek. De zoon van Simon Hernat is dat eveneens. Beiden werden blind. Het slot van Loon-op-Zand werd be woond door iemand, die jarenlang in Turkije verbleef. Bij Timmermans vinden we deze figuur terug in Ar nold. de broer van Simon. Deze bouwt zelf een oosters kasteel, even als de zonderlinge Turk in Loon-op- Zand deed. Andere gedeelten van de roman werden geïnspireerd door Lierse fi guren, die afstamden van een 17e eeuws geslacht, dat op Majorca woonde. ,*,De familie Hernat" moge niet tot de beste boeken van de Lierenaar be horen: het is toch altijd nog een knap, virtuoos geschreven werkstuk, dat hej; lezen overwaard is. Vooral het eerste hoofdstuk, waarin de stam vader, baron Stefan Hernat getekend wordt, is meesterlijk van stijl. Hier vinden we Timmermans op z'n best. Het beeld, dat hij van de Hongaarse soldaat oproept, is niet minder scherp dan dat van Wortel in „Boeren psalm." De beschrijving van de lotgevallen der beide zoons staat niet meer op i A-I vni tentle) FELIX TIMMERMANS hetzelfde hoge peil. We vinden hier ook niet meer het bruisende, vrolij ke leven, dat voorgaande boeken van de dagenmelker" zo aantrekkelijk maakte. De ondergang van het adel lijk geslacht Hernat is grotendeels in mineur gesteld. De ene tragische gebeurtenis volgt op de andere, afge wisseld door prachtige natuurbe schrijvingen en poëtische liefdesavon turen. Daarbij zijn overspel en on tucht aan de orde van de dag, zodat dit boek zeker niet thuis hoort in handen van jeugdige lezers of leze ressen WILLEM v. d. VELDEN. Het Amerikaanse leger heeft te Detroit een openbare demonstratie gegeven van een elektronisch ..brein" ter waarde van 4.100.000 dollar. Er waren 10 mensen voor nodig om de reusachtige machine te laten wer ken. Deze verwerkte meer dan 100 miljoen gegevens. Een woordvoerder van het leger verklaarde, dat zij een besparing zal geven van „vele mil joenen dollars". De machine wordt ..Bizmac" genoemd. Een belangrijke legerfunctionaris op elektronisch ge bied deelde mee, dat de machine in 48 uur een inventaris kan opmaken waarvoor men vroeger bijna drie maanden nodig had. Ze kan voorts in een uur net zoveel rekenwerk ver richten als 400 meisjes, die handtel machines gebruiken. Franz Scholz heeft in een knap arrangement een aantal verhalen naast elkaar gezet, die oude vrienden elkaar vertellen in een café te Ber lijn ter gelegenheid van het feit, dat een hunner uit krijgsgevangenschap is teruggekeerd. Het zijn herinnerin gen uit de oorlog in Polen en Rus land, een wonderlijk, weemoedig verhaal spelend in het tegenwoordige Oost-Duitsland, 't is 'n Boccaciaanse liefdesvertelling uit Italië. Scholz weet bijzonder goed te typeren en het ironiseren van de toestanden in de volksdemocratische republiek is meesterlijk. Een echt tijdsdocument, dat men geboeid leest. Het vraagt echter wel erudiete lezers on een aanzien van onderdelen is ook beslist voorbehoud geboden. (Uitgave Zuid Nederlandse Uitgevers Mij, Antwer pen). In de Sint Vincentiusstraat 33 te Roosendaal woont de beminnelijke mens Joop Vlak. Hij is sinds enkele jaren directeur van het gemeentelijk woningbureau en heeft daardoor een moeilijke functie, die veel tact van hem vereist. Hij is ook een van de gro te promotors van de „Stichting Vrou wenhof" en er kan in de zomermaan den geen uitvoering of dansavond zijn of de heer Joop Vlak is aanwezig, om dat op zijn schouders een groot ge deelte van de steeds zo voortreffelijke organisatie rust. Daarnaast is deze ambtenaar een beeldhouwer, die zijn geboortestad Roosendaal onlangs met een werk verrijkte, toen de tunnel werd geopend en oost en west daar door opnieuw nauw met elkaar werd verhonden. Thans is de heer Vlak reeds maanden bezig met het maken van het Roosendaalse bevrijdingsmo - nument, dat een plaats zal krijgen op de Kade en waardoor hulde zal wor den gebracht aan het Engelse regiment van de Polar Bears, dat voor de be vrijding van het dal der rozen zorgde. In 1919 betrad een jongeman het Roosendaalse gemeentehuis met de be doeling een goede ambtelijke loopbaan te zullen doormaken. Hij had veel lief hebberij in handenarbeid, maar het duurde toch nog enige jaren alvorens hij zich ging toeleggen op de schone kunsten. Het feit, dat Vlak kort na zijn huwelijk naast een timmerman kwam te wonen, speelde een belang rijke rol, want hij kwam vaak in de timmerwinkel en hij begon uit hout iets te vervaardigen. Hij maakte di verse beeldjes en beelden, ging daar ijverig mee door totdat hij opgemerkt werd door de toenmalige burgemeester van Roosendaal, mr. dr. Claudius Prin sen, die Vlak de opdracht gaf een bus te van hem te vervaardigen. Het was een zeer eervolle opdracht, waaraan vele weken werd gewerkt. Het resul taat was zeer bevredigend, hetgeen Claudius Prinsen niet onder stoelen of banken stak, maar Vlak concludeerde er toch uit, dat hij tot een perfectere vormgeving moest komen en daarom reisde hij op een goede dag naar de directeur van de bekende vakschool in Esschen, de heer H. v. d. Wildenbergh, en vroeg of het niet mogelijk was de vormgeving op deze vakschool te le ren. De directeur dacht er lang over na, maar stemde toe, toen bleek, dat Vlak niet de enige was, die kunstaca- üemische lessen wilde volgen. Het duurde niet lang of de Roosendaalse ambtenaar kreeg lessen van de in Ant werpen wonende en in Esschen doce rende Italiaan Amorgasti. Bijna vier jaar lang trok Vlak naar de vakschool en hij maakte zeer snel vorderingen door te boetseren en nog eens te boet seren. In 1941 kwam door de oorlogs omstandigheden aan het volgen van de lessen een einde, maar zoveel kennis had de ambtenaar inmiddels wel ver gaard, dat hij zich rustig aan werk stukken kon wagen. Niet onopgemerkt Hij bleef niet onopgemerkt. Een van zijn eerste opdrachten was in de gevel van het klooster Mariadal te Roosen daal pater Alphonsus, door de bezetter in het kamp te Vught gedood, te por tretteren Veel werk kreeg de heer Vlak. Hij maakte het beeld van Onze Lieve Vrouw van Fatima voor het processie park in Sprundel. hij vervaardigde een beeld voor de nieuwe kerk van Din- teloord en tevens voor een nieuwe kerk in Oosterhout. Hij schiep het grote kruisbeeld in de Roosendaalse Fatimakerk, hij kapte verschillende beelden voor het Roosendaalse Vrou wenhof. Hij kreeg de opdracht een kerst groep te ontwerpendie een plaatsje zou krijgen naast de Sint Janskerk. Vlak greep deze kans aan om Roo sendaal een kerstgroep rijker te ma- ken: een groep, die schitterend gesitueerd elk jaar door honder den wordt bewonderd. Voor zijn Kerstgroep koos Vlak Brabantse typen om aldus het Kerst gebeuren meer tot de mensen te laten spreken. Daarna kwam hij tot het ma ken van het tunnelmonument en thans Joop Vlak is gereed gekomen met het ontwerp voor het Roo sendaalse bevrijdingsmonument, dat een plaats zal krijgen op de Kade, indien het door de rijks commissie voor monumenten tenminste wordt goedgekeurd. Het monument, dat acht meter hoog wordt, zal een uitbeelding zijn van het wapen van het Engelse oorlogsregiment „Po- lar Bears". Op een indrukwek kende wereldbol zal door Vlak een ijsbeer worden gebeiteld. Het geheel komt op een ronde, spits, toelopende kolom. Het monument zal vermoede lijk in 1958 worden onthuld. arbeidt hij aan het bevrijdingsmonu ment, dat, evenals zijn vorige werken, voor de stad, aan de beoordeling van een rijkscommissie is onderworpen, al vorens het mag worden geplaatst. Joop Vlak is zichzelf wel be wust van het feit, dat hij ama teur is. Hij weet wat hij kan en wat hij niet kan. Hij beeldhouwt echter voor zijn plezier en het doet hem vanzelfsprekend ge noegen, dat enkele van zijn beste werken een plaats in de open baarheid hebben gekregen. „Als ik eenmaal met pensioen ga", zo zei de heer Vlak, „dan zal ik wel weten wat ik met mijn tijd moet doen. Ik zal het grootste deel van de dagen door brengen in de steenhouwerij, waar ik altijd werk. Voor mij is vrije tijd geen probleem." Liefhebbers van een fijne Virginia kunnen nu dóórgaan met zichzelf (of anderen een extra plezier te doen. Full Speed brengt namelijk met trots voor een nieuw auto-album „De Auto in de moderne tijd OihmI Tefcine *1®»ei« Posthui 285 itodho.eo 1949 '50 51 52 *53 5 4 55 *56 IDEPENSIELASTENV- IN PROCENTEN I VAN HET BRUTO I NAT PROQUKT VERENIGDE STATEN df-ENGELANÖ Naast de vele berichten die de laatste tijd over de Nato verschij nen is het interessant te weten, hoe het staat met de financiering van dit militaire apparaat. In het cartogram van de defensie- lasten geven wij aan hoe de bijdra gen van de Westeuropese deelne mers met de Verenigde Staten en Canada zich verhouden tot het na tionale produkt van genoemde lan den. In de grafiek over de uitgaven is zichtbaar, hoe in de achter ons liggende jaren hef budget van de Nato-defensie-uitgaven ruim is ver drievoudigd. Het is zeer duidelijk te zien, dat de Verenigde Staten nog het leeu- wedeel dragen van deze uitgaven. Canada betaalt slechts ongeveer een twintigste deel van hetgeen de Verenigde Staten betalen. De 56 miljard dollar voor 1956 zijn dus tot stand gekomen door een bijdrage van de Verenigde Staten van 42 miljard. 2 miljard van Ca nada en 12 miljard van al de Euro pese Nato-landen gezamenlijk. Voor het eerst sedert achttien jaar zullen deze zomer in West-Duitsland met Duitse legereenheden manoeu vres worden gehouden. Deze oefeningen zullen beginnen zo dra de eerste drie infanteriedivisies op ongeveer tachtig procent van hun sterkte zijn. Tegen het einde van het jaar moet het Westduitse leger vol gens de plannen over 120.000 man be schikken. Verwacht wordt, dat het einddoel 350.000 man in 1961 zal wor den bereikt. (Advertentie) Bankiers Anno 1884 BELEGGINGSADVIEZEN Alg. Kunstzijde Unie Van Berkels Patent Van Gelder Zonen Kon. Ned. Hoogovens Ned. Kabelfabriek Philips Unilever Wilton - Feijenoord Kon.' Petroleum Holl.-Amerika Lijn Kon. Ned. Stoomboot Mij. Ned. Scheepvaart Unie Van Ommeren Amsterdam Rubber H.V.A. Ver. Deli Mijen 3-3 1/2 Nederland 1947 3 Invest, cert. Ned. 3 Ned. 1962-64 Laagste Hoogste Vrijd. 8-3 koers koers laatste tijdvak 195 1/2 202 3/4 196 1/4 170 1711/2 170 189 191 189 295 1/4 300 295 1/4 262 270 262 250 253 1/4 251 3/8 362 12/ 367 1/2 363 7/8 214 7/8 217 1/2 214 7/8 167.30 169.80 167.75 160 168 1/2 166 1/4 155 156 1/4 155 169 172 1/2 171 7/8 279 1/2 282 279 1/2 75 1/4 80 77 92 94 1/2 92 1/4 90 1/2 96 93 1/2 89 1/8 90 5/8 90 3/8 92 3/16 92 1/2 92 7/16 92 1/8 92 1/2 92 5/16 Koersverschil t.o.v. vorige week 6 1/4 1/2 3 1/2 4 3/4 5 3 7/8 1/4 2 5/8 0.70 1/4 11 1/2 3/8 11/2 13/4 5 1/4 5 1/2 1 3/4 1/8 8/32

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1957 | | pagina 7