R.Z.V.T. verdedigt vaandel
Bijen kennen hogere wiskunde
R.-k. kleuterschool te Heinkenszand
Met „De ingebeelde zieke''
blijspel van Molière
Journalistiek
afscheid
RKEHBO uit St.-Jansteen
nummer 1 bij junioren
Te lage aardappelprijzen
vragen om maatregelen
Toernooi om Zeeuws Landjuweel
Klassiek stuk
Zeeland voor vierde maal weer
nummer een
Duitse professor onderzoekt
elektro-technisch de bijentaai
Ook kennis van
trigonometrie
Het kan vriezen of dooien
Scheepsramp
voor Zweedse
kust
Walcheren
Meisje bezweek aan
brandwonden
Nationale wedstrijden te Delft
RODE KRUIS INZAMELINGSACTIE
MIDDELBURG
„Paraat" op komst
Zuid-Beveland
Sportieve geste
van automobilist
Nieuw bestuur Arka
(prov. ambtenaren)
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Hoogwaterstanden
Actie van de
justitie tegen
kansspelen
AGENDA
Vandaag
Morgen
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 18 FEBRUARI 1957
Vorig jaar won het Reizend Zeeuws Volkstoneel het Zeeuws Landjuweel
en veroverde daarmee de wisselprjjs. Dit seizoen krijgt het RZVT het vaandel
dus te verdedigen en deze belangrijke toneelgebeurtenis zal plaats vinden
op zaterdag 23 en zondag 24 februari en op zondag 3 maart in het St.-Joseph-
patronaat te Hulst.
Uiteraard zal het RZVT zijn beste beentje voorzetten om met 'n uiterst
verzorgde opvoering voor het voetlicht te verschijnen.
Het gezelschap is ook uitgenodigd mee te dingen in de Haechspelen van het
grote landelijk Landjuweel dat uitgeschreven is door de stad Haarlem bij de
herdenking van de belangrijke toneelschrijver P. Langendjjk.
en men hem niet genezien kon. Hij
nam een loopje met de geneeskunde
van die dagen en tekent een pracht
Aan dit toernooi doen twintig ge- van een zieke die aan alles lijdt wat
zeisehappen van WKA en NATU
mee: uit Zeeland. Brabant Limburg,
Gelderland en Zuid-Holland. De
Haarlemse jury komt naast de jury
van het Zeeuws Landjuweel de op
voering van het RZVT in Hulst be
oordelen.
Men heeft voor het Landjuweel ge
kozen „De ingebeelde zieke" van de
beroemde Franse schrijver Molière,
die aan het hof van koning Lodewijk
XIV werkte. Zijn blijspelen zijn we
reldvermaard en worden hoofdzake
lijk door het beroepstoneel, overal
ter wereld, gespeeld. Voor een ama
teurgezelschap is het een hele durf
om Molière te spelen. Een klassiek
stuk te kiezen is voor het RZVT. na
Maria Boodschap van Claudel, bijna
een traditie aan 't worden. Nu' is het
dan een klassiek blijspel. Het heeft
een grote bezetting: 3 dames, 7 he
ren.
Dit stuk stelt uiteraard de hoogste
eisen aan regisseur en spelers, aan de
kostumering, grime, kapwerk, decor
en verlichting. Tempo, geest, zwier,
ernst, karikatuur, het zijn alle facet
ten die het stuk, waarin ook nog een
mooie operette-scène voorkomt, ken
merken. Molière schreef „De inge
beelde zieke" toen hij zelf ziek was
Zaterdagmiddag is hotel de Burg
te Middelburg afscheid genomen van
de redactiechef van het Zeeuwse dag
blad de heer J, Tevel, die met in
gang van heden lid wordt der re
dactie van de ,,de Rotterdammer" te
Rotterdam.
De voorzitter der afdeling Zeeland
van de Ned. Journalistenkring, de
heer Leertouwer, heeft de schei
dende collega toegesproken. Hoewel
het geen gewoonte is om vertrekken
de journalisten uit te luiden, gezien
de vele mutaties onder hen. heeft
men voor ditmaal een uitzondering
gemaakt, omdat de heer Teveel van
1946 af in Zeeland werkzaam was en
dus tot de nestoren behoort. De heer
Leertouwer dankte voorts de heer
Tevel voor betoonde collegialiteit in
de omgang en prees hem, omdat hij
de reputatie van de Zeeuwse journa
listen had helpen verhogen. Spr.
wenste hem in Rotterdam een even
vruchtbare werkkring toe als in
Middelburg en Goes. Als tastbaar be
wijs der algemene waardering, over
handigde hij een boekenbon.
Nadat de heer Tevel ook door een
lid van de Kath. Journalistenvereni
ging was uitgeluid, heeft deze spre
kers beantwoord en hen evenals de
andere collega's bedankt voor het
geschenk.
Hierna bleef men nog een uurtje
gezellig bij elkaar.
er maar te lijden valt. Hij voert een
magnifieke dienstbode Toinette ten
tonele, die heel het raderwerk van
het stuk draaiend houdt.
Molière stierf tijdens een opvoering
van dit stuk, toen hij zelf de rol van
de ingebeelde zieke speelde.
Ook voor amateurs
In het stuk treden op: Mientje Boo-
ne-WiUemsteir., Riet Lockefeer, José
Menu, Jo de Block, Cyriei Boone, Wim
Borghstijn, Comiel Roctus, Fons Roc-
tus. Karei Lockefeer en P.ucii Picavet.
Met „Maria Boodschap" van Paul
Claudel veroverde het Reizend
Zeeuws Volkstoneel vorig jaar het
Landjuweel. Men ziet er hier de
slotscène van.
De regie is in handen van drs. Louis
Lockefeer. Jo de Booy verzorgt de
verlichting, Raymand de Roeck de
grime en Camiel de Schrijver de to
neeldecoratie.
Het is moeilijk een eenmaal bereik
te toppositie te handhaven. Het RZVT,
dat uiteraard rekent op de belang
stelling van vele toneelliefhebbers,
hoopt het stuk zo te brengen dat de
toeschouwer kan zien dat er met gro
te toewijding en overgave, met ware
tor.eelliefde aan gewerkt is om daar
door te bewijzen dat niet alleen Clau
del, maar ook Molière door amateurs
op artistieke wijze gespeeld kan wor
den.
Een der kinderen Viergever, een
twee en een half jarig meisje, dat
bij vuurtje stoken in Zierikzee don
derdag levensgevaarlijk werd ge
wond, is overleden.
Haar 7-jarig broertje wordt r.og
in zorgwekkende toestand in het zie
kenhuis verpleegd.
Op zaterdag 16 februari hield de
R.-k. Nationale Bond voor Eerste
Hulp bij Ongelukken, in het gebouw
van de Congregatie, aan de Brabant
se Turfmarkt, te Delft, haar jaarlijkse
nationale wedstrijden.
Naast diverse autoriteiten op me
disch gebied werden deze wedstrijden
ook bügewoond door vele autoriteiten
op overheidsgebied, onder wie wij ook
opmerkten de Commissaris der Ko
ningin in de provincie Z.-Holland.
Na de openingstoespraak door de
landelijke voorzitter, de heer A. M.
Bergers en de welkomstwoorden van
de voorzitter der organiserende ver
eniging Delft, hield de Commissaris
der Koningin een warm pleidooi voor
de E.H.B.Ö.
Aan de wedstrijden werd deelgeno
men door E.H.B.O.-ploegen uit het
gehele land afkomstig, welke ploegen
op de aan deze wedstrijden vooraf
gaande districtswedstrijden als over
winnaars uit de strijd waren geko
men. Voor Zeeland werd deelgeno
men bij de afd. senioren door de
E.H.B.O.-ploeg uit Hulst en bij de
afd. junioren door de E.H.B.O.-ploeg
uit St. Jansteen. Deze beide ploegen
hadden op de op 26 januari te Aar
denburg gehouden districtswedstrij
den de overwinniing in hun district
weten te behalen.
De juniorenploeg uit St. Jansteen
met als docent dokter Adriaansen en
als instructeur de oud-opperwacht
meester de heer C. van Aard, be
stond hier uit mevr. M. de Maat-Za-
man als commandante en de heren
G. v. d. Lavoir en G. Schelfhout als
helpers, met als aangewezen slacht
offers mej. M. Wöginger en de heer
J. van Waes. Deze ploeg wist het in
haar afdeling klaar te spelen om al
haar tegenstanders te overwinnen en
hierdoor in het bezit te komen van
de landelijke wisselbeker, terwijl
mevr. de Maat-Zaman tevens de
eerste commandantenprijs in de
wacht wist te slepen. Een succes, dat
voorheen nog door 'geen enkele
Zoals dat momenteel in verschillen
de Zeeuwse steden en dorpen gebeurt,
is door de toneelvereniging Mercurius
onder auspiciën van de kring Zee
land van het Ned. Rode Kruis het
spel „Het witte legioen" in de Schouw,
burg te Middelburg voor het voetlicht
gebracht. Dit toneelspel heeft welis
waar een romantische inslag, maar
laat toch niet na de toeschouwer iets
te laten zien van het moeilijke, maar
mooie werk van de mensen aan het
„witte front".
Aan het begin van de avond heeft
mr. W H. Vermaas, de voorzitter van
het Rode Kruis Middelburg, een kort
woord gesproken, waarmee hij de se
cretaris van de kring Zeeland, de heer
A. D. Constandse inleidde. Deze kon
de verheugende mededeling doen, dat
kortgeleden van het hoofdbestuur of
ficieel bericht is ontvangen, dat Zee
land voor de vierde maal in successie
Neerlands beste provincie is, waar het
de inzamelingscampagne voor het Ro
de Kruis betreft Zeeland kwam met
het hoogste percentage van het streef
bedrag uit de bus, 78,1 pet. Daarmee
liet Zeeland de naaste concurrent,
Overijsel (70 pet.) nog ruimschoots
achter zich. Zeeland kon in januari
van dit jaar het 20.000e lid van de
kring noteren, hetgeen betekent, dat
thans 30 pet. van de gezinnen in ons
gewest lid van het Rode Kruis is.
St. Philipsland kwam wederom als de
hoogst geplaatste afdeling uit de bus.
De kringsecretaris memoreerde ook
het mooie resultaat van de Middel
burgse damescolonne in 1956 in Kam
pen. waar zij bij de landelijke wed
strijden de hoogste eer behaalde. Voeg
daarbij nog, dat Middelburg bij de
lectuurvoorzieningsactie ook nog als
eerste uit de bus kwam en het feit
is klaar, dat Zeeland en de hoofdstad
van ons gewest bij het landelijke be
stuur in Den Haag wel in een bij
zonder goed blaadje zullen staan...!
In Zeeland zijn in 1956 vierduizend
nieuwe leden gewonnen. Bij het ne
gentigjarig bestaan hoopt het Rode
Kruis op 600.000 leden te kunnen bo
gen. Om dit te bereiken zullen nog
circa honderdduizend leden gewonnen
moeten worden. Doch het ziet er naar
uit, dat dit jubileumgeschenk spoedig
verwezenlijkt zal worden!
Zeeuwse ploeg werd behaald.
Tot slot laten wij de uitslagen vol
gen van deze wedstrijden, waarbij
Hulst in de afdeling senioren de 5e
plaats in de wacht wist te slepen, wat
voorzeker als zeer verdienstelijk
moet worden beschouwd.
Uitslag senioren 1. Mijdrecht. 2
Helvoirt, 3 Hoogwoud, 4 Schipluiden,
5 Hulst, 6 Beltum, 7 Mariahoop, 8
Lemelerveld.
Uitslag junioren 1 St. Jansteen, 2
Ooij, 3 Utrecht, 4 Deventer, 5 Nes.
a. d. Amstel, 6 Delft, 7 Empel, 8
Schimmen, 8 Zandberg, 10 Blouw-
huis.
De leger- en luchtmachttentoonstel
ling „Paraat", die vorig jaar in Goes
werd gehouden, komt in mei a s. ook
naar onze stad.
In de omgeving van de Markt komt
het zware materiaal te staan en in de
zalen van het Schutterschof het lich
tere.
GOES
Eergisternacht arriveerde op het
politie-bureau de heer de R., Arne-
muidenaar van afkomst, uit Schaes-
berg (L.), die ir. de namiddag een
telegram had ontvangen, dat eer. van
zijn nabestaanden in het ziekenhuis
te Middelburg ernstig ziek was en
dat zijn overkomst gewenst was.
Met de trein had hij niet verder
kunnen komen dan Bergen op Zoom
en was al liftend tenslotte in Goes
gekomen.
Een der politie-mannen ging toen
met hem r.aar de Koepoort om te
zien of er nog een auto te charte
ren was. 's Nachts een uur kwam
een Goesenaar aanrijden en hoewel
hij niet verder behoefde te gaan,
verklaarde hij zich terstond bereid
de gestrande reiziger belangeloos
r.aar Middelburg te brengen.
Burgerammel en fanfares
Zaterdag ws de de stad vol gerucht
Honderdvijftig schoolkinderen trok
ken met rammelende busjes door de
stad en twee harmonieën en een pij
perskorps zorgden voor een wellui
dend accompagnement.
De „Oprechte amateur" had dit
spectaculair geheel op touw gezet ten
bate van de slachtoffers der kinder
verlamming. Die baten vielen niet
tegen en bedroegen ruim negenhon
derd harde guldens.
Ovezande
BLINDENAVOND.
Door de Ned. blindenbond zal in
deze gemeente in de zaal Verbeek
een propaganda-avond worden belegd
op vrijdag 22 februari a.s. Door de
propagandist van deze bond zal wor
den gedeclameerd en tevens zullen
enkele films worden vertoond, be
trekking hebbende op het leven der
blinden Het belooft een leerzame
en tevens aangename avond te wor
den, waarvoor veel belangstelling
wordt verwacht.
Yerseke
ERNSTIGE GEVOLGEN.
De schipper P. K. van de YE 66 die
vorige week bij het lossen van zijn
schip bekneld geraakte tussen de
grijper en direct naar Goes vervoerd
moest worden blijkt er ernstig aan
toe te zijn. Behalve een flinke hoofd
wonde bleek hij bij onderzoek een
ernstige fractuur aan de borstkas te
hebben opgelopen, waarbij een 5-tal
ribben is gekraakt.
De afdeling van provinciale ambte
naren der Zeeuwse A.R.K.A., de bond
van kath, ambtenaren, heeft in een
bijeenkomst te Goes een nieuw be
stuur gekozen, daar zowel de voor
zitter, de heer C. Mathijsen te Mid
delburg. als de secretaris, de heer
Charles Draeck te Vlissingen, had
don bedankt de eerste wegens ge
zondheidsredenen. De uitslag der ver
kiezing was als volgtF. Goethals,
Breskens, voorzitter M. Dorrinck,
Vlissingen, vice-voorzitter G. van
Schaik. Breskens, secretaris A.
Blommaert, Hansweert en J. Arens,
Souburg, leden.
De lage prijzen van consumptie
aardappelen, hebben in de laatste
weken onrust gewekt. Vooral rassen
als bintje en alfa, die over 't algemeen
voor de uitvoer zijn bestemd, staan
zo laag in prqs, dat zij, inclusief be-
vvaarioon, maar amper boven de hui
dige garantieprijs van f 5.75 per 100
kg blijven.
De prijzen voor de rassen, die tra
ditioneel op de binnenlandse markt
worden gevraagd, zoals eigenhei
mers, bevelanders e.d. liggen iets
gunstiger, maar wekken toch ook
zorg.
Vooral in Zeeland en west-Bra
bant doet het ongunstige prijsverloop
zich gevoelen. Dit zou nog niet zo
erg zijn, ir.dien de bewaarplaatsen
voor aardappelen niet zo veel last
hadden var. de hoge februaritempera-
turen.
De huidige consumptieprijzen zijn
voor lonende verwerking in de aard
appelmeelfabrieken te hoog. Voor
veevoeder wordt doorgaans alleen uit
schot gebruikt.
In verband met dit probleem heeft
het produktschap voor aardappelen
een commissie in het leven geroepen,
die omstreeks 25 februari voorstellen
aan het bestuur moet doen tot sti
mulering van de afzet van aardappe
len in de verwachting, dat daardoor
hel huidige prijspeil verbeterd wordt.
De gedachte gaat o.m. uit r.aar een
algemene toeslag op consumptie-aard
appelen, te betalen uit het consump
tie-egalisatiefonds, dat ter financie
ring van dergelijke maatregelen door
telers en handelaren bijeen is ge
bracht.
Van onze adverteerders
OPENING VERNIEUWDE ZAAK
TE GOES
De bekende goud. en zilversmid
en horloger, de heer F. Jansen, die
23 jaar achtereen zijn zaken dreef in
de 's H. H. Kinderenstraat te Goes
heeft nu het centrum der stad opge
zocht en oper.de zaterdag zijn zaak
in de St.-Adriaanstraat, in het pand
waar tot voor kort de fa. Joosen was
gevestigd.
De heer Jansen heeft er alles op
gezet om etalages en interieur zo
smaakvol mogelijk „aan te kleden"
en is daar bijzonder ir. geslaagd De
rijke collectie-uurwerken en de gou
den en zilveren voorwerpen kwamen
daardoor uitmuntend tot hun recht
en trokken daarom veel belangstel
ling.
Sinds het wereldberoemde onderzoek van Karl von Frisch
(München) over de danstaal der bijen, is de belangstelling van
de wetenschap voor de details, van deze merkwaardige commu
nicatiemethode steeds toegenomen.
De bijen delen elkaar immers de
aanwezigheid van voerplaatsen mede
door middel van merkwaardige dan
sen. Een bij, die iets heeft mede
te delen danst bepaalde figuren. Op
een bepaald onderdeel van de dans
figuur beweegt zij haar achterlijf met
een heel bepaalde frequentie: de
richting waarin zij waggelt is de
richting waarin het aangeduide ob
ject ligt. Een ander deel van de
dansfiguur het ..achteruitloop-traject"
wordt zonder dat met het achterlijf
wordt gewaggeld, afgelegd. Bijen
hebben een eigen cijfersysteem, dat
omgekeerd is aan dat der mensen,
d. w.z. dat talrijke bewegingen kleine
getallen uitdrukken, weinig bewegin
gen de grote afstanden.
Prof. von Frisch heeft dit cijfer
systeem nntsleuteld, het is volmaakt
logisch. Ook de kennis der bijen van
de trigonometrie Is verbasingwek-
kend.
Met magneetjes
Minder duidelijk was tot dusver
hoe de bijen de afstanden in de ge
tallen van hun waggelbewegingen her
leiden. De verhouding was kennelijk
niet eenvoudig aritmetisch. Nauw
keurige opmetingen waren tot dus
ver niet mogelijk, omdat de frequen
tie waarmede het achterlijf heen en
weer wordt bewogen, voor het men
selijk oog te hoog is. De bioloog,
Prof. Esch, vond nu een methode,
die het opmeten van die waggelbe
wegingen en het onderzoek van hun
wiskundige verhouding tot de aan
gegeven afstand mogelijk maakte
De geleerde plakte de werkbij
minieme magneetjes op het ach-
groei) ontstaan, zijn functies van e.
De bijen beschouwen klaarblijkelijk
een grotere afstand het resultaat van
de groei van een kleinere, waarbij
zij op de voor hen kenmerkende
wijze de groei als negatief feit be
schouwen. De methode is wiskundig
niet de eenvoudigste, maar zij is
volkomen bruikbaar.
In symbolen
Het temperatuurverloop in fe
bruari van dit jaar is vrijwel
tegengesteld aan de overeen
komstige periode van het vorige
jaar. In 1956 was geen toeer
record veilig voor de bijna ein
deloze vorstperiode die op 16
februari haar climax bereikte
met een temperatuur van 24
graden onder nul.
(Advertentie)
Wanneer men de temperatuur
van dit jaar hiermee vergelijkt
dan blijkt dat deze in februari
tot nu toe geen enkele dag onder
het nulpunt is geweest, hoewel
het overigens merkwaardig is
dat in de periode van ongeveer
3 tot 13 februari de temperatuur-
curven vrijwel parallel lopen, zij
het dan dat de curve van 1956
onder nul en de curve van 1957
zich boven de nul-lijn beweegt.
Hei behoud van Uw eigendommen eist in
ons grillige klimaat niet de duurste, maar wei de dege-
lijkste veH. En degelijk is Scbabora-Vert tot en met. U
bent dus goed al, als Uw schilder "Schabora-Vert" verwerkt,
Aqanl voor Brabant: Wast Brab. Vorf Ind. Nobolon,
Ginntkanweg 134, Breda, Tal. 9395
TERNEUZEN
OPERA,
Morgcr. zal de opera „Forum" uit
Enschede alhier een opvoering geven
van Domenico Cimarosa's opera buf-
fa in twee bedrijven „II matrimonio
segreto" (het verzwegen huwelijk).
Sluiskil
Kiiiderniitltlag en
culurele avond
Door het bestuur van de gezellig
heidsvereniging der Compagnie
Néerlandaise de l'Azóte waren de
kinderen der employés uitgenodigd
in de zaal van het groot casino een
voorstelling bij te wonen, die werd
verzorgd door dhr. Heideri te A-'dam.
Gedurende ruim twee uren heeft de
heer Heideri de kinderen op een
Te Hteinkenszand zal door het uit Breskens een nieuwe r.-k. kleu-\ kort wordt er mee begonnen. We
architectenbureau J. C. P. Loonen I terschool gebouwd worden. Binnen-geven hierbij een tekening van
I het gebouw.
zeer plezierige wijze bezig gehouden
met goochelen, buikspreken en pop-
penkastvertoning.
Na afloop dankte de secretaris der
vereniging, de heer J. var. Esch, de
heer Heideri voor deze zeer goede
voorstelling. Bij het naar huis gaan
kregen de jeugdige toeschouwers een
zakje met lekkers toe. Des avonds
had in dezelfde zal een voorstelling
plaats voor de leden van de gezellig-
heidsvereniging; waaraan artiesten
van naam hun medewerking ver
leenden: Pierre Palla aan de piano,
Jetty Cantor met negro spirituals,
Weense melodieën en tezamen met
Maarten Kapteyr., die vooraf uitste
kenk solo-toneel had ten gehore ge
bracht, een één acter. Dit alles
werd gebracht onder de titel „Ca
price" en heeft de genodigden een
mooie avond gebracht.
Sas van Gent
Forum-avond KVP
wijk Zandstraat
De forum-avond van de plaatse
lijke afdeling var. de KVP, welke
op initiatief van de heren J. de
Rijk en T. van der Spiegel in de
wijk Zandstraat werd gehouden, is
een aangename verrassing geworden.
Hiervan getuigde de voorzitter var.
de afdeling, de heer W. Colsen. in
zijn openingswoord en dankwoord.
Zowel uit de belangstelling als uit
het peil er. de sfeer waarin de dis
cusses, die onder deskundige leiding
stonden van de heer J. de Rijk. ver
liepen, is gebleken dat dit forum
aan een behoefte voldeed.
Dit contact tussen r.-k raadsfrac
tie en de kiezers mag dar. ook ten
volle geslaagd genoemd worden.
Voor de provincie Zeeland gel
den voor morgen, dinsdag 19 februari,
de volgende hoogwaterstanden: te
Hansweert om 6.09 en 18.42 uur; te
Terneuien om 5.32 en 18.02 uur en te
Vlissingen om 5.02 en 17.32 uur.
terlijf, die loodrecht tot de dans-
oppervlakte gepolariseerd werden.
De bijen werden ietwat gedres
seerd op voerplaatsen waarvan
de afstand bekend was. Om te
dansen werden zij in een glazen
observatie-korf geplaatst.
Aan de buitenkant daarvan werd i
een draadspoel met een groot aantal
windingen bevestigd. Zoals bekend
wordt in zo'n spoel, wanneer in de
nabijheid ervan een magneet wordt
bewogen, stroom opgewekt. De dan
sende bijen met de opgeplakte mag
neetjes wekken nu wisselende mag
netische velden op, waarvan het elec-
trische effect via de spoel door de
wijzigingen in de spanning kan wor
den vastgesteld. Deze op zichzelf zeer
kleine spanningswijzigingen werden
elektronisch versterkt en automatisch
geregistreerd.
Zij kennen waarde c
Het bleek, dat de bijen met een
tamelijk constante frequentie van 15
hertz, d.w.z. vijftien keer per secon
de hun achterlijf heen en weer wagge
len. Dit aantal waggelbewegingen per
gang duidt de afstand tot de voer
plaats met verbluffende nauwkeurig
heid aan zij het in omgekeerde
verhouding als bjj het menselijke ge-
tallensysteem. Echter nog verbluffen-
der is het door Esch vastgestelde
feit, dat de verhouding tussen wag
gelbewegingen per gang en de af
stand van de voerplaats duidelijk
overeenstemt met de zogenaamde
e-funetie.
De bijen kennen dus het wiskun
dige begrip e - een belangrijke groot
te In de wiskunde. In cijfers be
draagt deze 2,718. Deze grootte komt
in de natuur dikwijls voor en is met
name de grondslag van de zogenaam
de groei-functie.
De grootten, die uit regelmatige
groei of regelmatig verval (negatieve
Bijen weten dus dingen uit de ho
gere wiskunde, die de mens pas moei
zaam op school leert. Men zou over
hun vermogen abstracte begrippen
te vormen en deze te hanteren nog
meer verbaasd zijn, ware het niet,
dat juist de keuze van de e-functie
de gedachte wekt, dat zij waar
schijnlijk niet echt „denken", maar
zonder de omweg over een abstrahe
rend brein hetgeen hen kennelijk
ontbreekt de eenvoudige indruk
ken hunner zinnen in symbolen over
brengen. Men zou zich ongeveer kun
nen voorstellen dat het uitdrukken
van het begrip „afstand", dus het
aantal der daarbij behorende vleu
gelslagen biochemische reacties in de
bij verwekt, die de e-functie vol
gen. Deze „vertaalt" resp. herleidt
zichzelf dan in de daarbij behorende
bewegingen. Wanneer men als ver
moeden aanneemt dat de bewegingen
verband houden met een bepaalde
stof in de bij. die tijdens het vlie
gen wordt opgebruikt, dan is duide
lijk, dat aan het eind van een lang
vliegtraject minder van die stof aan
wezig is en het aantal waggelbewe
gingen geringer zal zijn, na een kort
vliegtraject daarentegen nog veel
stof aanwezig is, vandaar de vele be
wegingen.
Daarmede zou de omkering van
het getallensysteem door de bijen
te verklaren zijn. Het ophelderen van
deze eventuele samenhang zal nog
veel onderzoek vereisen. De zaak
blijft in leder geval verbazingwek
kend. Mischlen is onze wijze van
„denken" niet de enige mogelijke.
Pogingen het denken fysiologisch te
verklaren, zullen deze methode der
bijen niet meer kunnen negeren.
Verfilmde danstaal
De Duitse biologen Hoffmann, Koh
ier en Wittekindt maakten bij on
langs uitgevoerde proeven eveneens
gebruik van de meest moderne tech
nische middelen om de bijentaai te
bestuderen. Zij beschilderden de voor
laatste ring op het achterlijf van de
dansbijen met lichtgevende verf. De
bijen werden in een glazen bijenkorf
gedaan, die met ultra-violet licht
werd bestraald, waardoor de verf
licht gin ggeven. Op een Agfa Rönt-
gen-fluorapidfilm kon daardoor de
gehele dansfiguur en ook de onder
delen als lichtgevend silhouet worden
opgenomen. Iedere waggelbeweging
werd vastgelegd. Zij -konden worden
geteld en hun reactie.tot de belich
tingstijd worden berekend. Daarbij
bleek, dat de resultaten van von
Esch juist waren. De bijen bedie
nen zich van de e-functie. De gehele
dansfiguur wordt met de buik ge
maakt: de overige bijen houden hun
voelsprieten tegen de buik van de
dansende bij en registreren aldus het
aantal bewegingen. Dat zij daaruit
dan de conclusie trekken, dat op die
en die plaats, daar en daar en in
een bepaalde richting vliegen een
voerplaats ligt, is evenwel weer een
uitgesproken „denk"-prestatie, om
trent het verloop waarvan men nog
geen fysiologische voorstelling heeft.
De kantonrechter te Amsterdam
zal in maart de eerste twee zaken
te behandelen krijgen, die het gevolg
zijn van de actie der justitie tegen
kansspelen in persorganen. De eer
ste zaak op 6 maart a.s. is die van
een te Amsterdam verschijnend lan
delijk blad, waarvan een der direc
teuren is gedagvaard in verband met
de prijsvraag-advertentie „kruis of
munt", die de.justitie een overtre
ding van de loterijwet acht. Op 9
maart moet de directeur van de Eer
ste Nederlandse Puzzle-Onderneming
terecht staan voor de prijsvraag-ad
vertentie „quitte of dubbel" in een
radioweekblad.
Het 1.800 ton metende Duitse
vrachtschip „Harburg" is zaterdag
na een botsing met een Zweedse tank
boot ter hoogte van het Zweedse
eiland Lindingoe, gezonken.
Hierbij zijn acht van de dertien le
den der bemanning verdronken, ter
wijl de gezagvoerder op weg naar
het ziekenhuis overleed. De vier over-
levenden zijn in een ziekenhuis opge
nomen. Ook de Zweedse loods aan
boord van de „Harburg" is om het
leven gekomen.
Op het tijdstip van de aanvaring
waren beide schepen in mist gehuld
terwijl er ook natte sneeuw viel.
AXEL Het Centrum 8 uur: Onrust in
Marseille.
DE KLINGE Kinema v. Dijck 7.30 u-ur.
Liefdegloed en De straat der schadu
wen.
HULST Bioscoopgebouw 8 uur: In de
greep der zonde. Restaurant 6 uur: Bil-
iartcompetitie HBC-AEC Axel.
MIDDELBURG Electro: Les diabo-
liques. Schouwburg: Tussen hemel en
hel.
SAS VAN GENT olympia 8 uur: De
twee wezen.
TERNEUZEN Luxor 8 uur: De ma
chinist.
VLISSINGEN Alhambra: Botsende
jeugd. Luxor: Agent der Apachen.
Rigoletto.
HULST Bioscoopgebouw 8 uur: In de
greep van de zonde
SAS VAN GENT Olympia 8 uur
TERNEUZEN Luxor 8 Da maohmiot
