Geen tweede pont voor Zeeuwsch-Vlaanderen Het bedrijfsleven op de Zeeuwse eilanden Karei de Vijfde resideerde in het kasteel van Souburg Optimistische klanken met bezorgde ondertoon Beschermende maatregelen voor opgravingen Beroepsgoederenvervoer had ongunstig 1956 Zeeuwse vissers kijken op een goed jaar terug Waarom het argument van de investeringsbeperking een onrechtvaardigheid inhoudt Hij deed er in 1556 afstand van zijn Keizerschap DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 7 JANUARI 1957 Op één lijn met het Deltaplan Aardenburg heeft de primeur V ondsten j achten Hoogwaterstanden Walcheren MIDDELBURG Belichting van hel stadhuis VLISS1NGEN Omzet bunkerstation werd gehandhaafd Zuid-Beveland Z.-l 'laande Tal van bekende bewoners TERNEUZEN „Boeven en madeliefjes" Spreiding van de schoolvakanties AGENDA Vandaag Morgen ON YERI WAT OOK HET INTUSSEN AANGEVANGEN NIEUWE JAAR aan Zeeuwsch-Vlaanderen zal brengen: een wat gunstiger tegenover de veer- problemen en de vaste oeververbinding staande minister zeker niet. Want de heer Algera heeft het oude jaar uitdrukkelijk uitgeluid met een aantal opmerkingen over de meest dringende Zeeuwsch-Vlaamse vraagstukken, waarin h(j begon met te zeggen dat dit gebied in het geheel niet over achteruitstelling mag klagen en waarin hü vervolgens uiteenzette dat er niets kon komen van een tweede nieuwe veerpont, om te besluiten met het spreekwoord „als 't niet kan zoals 't moet, dan moet 't maar zoals 't kan", diezelfde veerboten kunnen laten bouwen. Ten tweede: wanneer de nieuwe pont straks enige tijd in de vaart is, zal blijken dat het wéér mis is met de veercapaciteit en wanneer men dan, met die intussen beroemde spoed die Rijkswaterstaat zo siert, in ar ren moede maar besluit om tóch maar opnieuw een boot te bouwen dan zal zo'n vaartuig geen acht, maar wellicht twaalf miljoen kosten. En twéé kan dan weer niet want dat is te duur, wél zo'n jaar of wat na dien, als zo'n schuit misschien vijf tien miljoen kost. Enzovoort. Ten derde: is het absoluut nood zakelijk dat een nieuwe veerpont acht miljoen kost? Zeeuwsch-Vlaan deren vraagt geen salonboten met ruimte voor auto's, maar ponten die veel auto's kunnen vervoeren en waar men dan desnoods nog een kop koffie kan kopen. Mahoniehout, duur beklede zitplaatsen en andere luxe is overbodig. Bovendien is het niet aanbevelenswaardig dat men, gezien de steeds groter wordende spoed die bij 't pontverkeer geboden wordt, voorzichtig met de dure inrichting van het schip moet omspringen. Het hoeft niet mooi te zijn, als het maar snel gaat. In dat opzicht kan men veel leren van de driftige veerboten op de Hudson in de V.S. Die moeten, naar Nederlandse begrippen, nodig eens opgeknapt worden, maar varen doen ze. En hoe! Vervolgens: hoe verklaart men de verbazingwekkende tegenspraak in de argumenten waarmee men niet al leen de verlegging van de Breskense veerhaven èn de rijksweg door het snel toenemende verkeer, aldus de minister maar ook de komende Dit is overigens een oud boeren- spreekwoord, dat intussen al lang is achterhaald door gezonde boeren wijsheid. Het moet zoals het moet en als het zo niet kan, dan moet het kunnen. Deze opmerking zou Z. Vlaanderen tegenover het citaat van de minister kunnen zetten, doch het is niet de bedoeling in ijdel woorden spel te vervallen. Wellicht heeft de minister nog niet beseft dat hij door zijn weigering een tweede nieuwe veerpont te doen bouwen, veel en veel meer veront waardiging heeft geoogst dan door zijn afwijzing van de gedachte aan de vaste oeververbinding. Dat is lo gisch. Hoewel de vaste verbinding voor Zeeuwsch-Vlaanderen tenslotte van oneindig groter importantie is dan een tweede veerboot (al zou dat dan nóg zo'n waterkasteel zijnt is de gedachte daaraan uiteraard nog lang niet zo vast gevormd dan dat men in ziedende verontwaardiging zou uit barsten omdat de juist aan het be wind zijnde minister er weinig voor zegt te voelenook al zou men een sympathiebetuiging (die weinig meer praktisch effect zou hebben) geweldig op prijs stellen. Doch de gedachte aan de hoogst noodzakelijke tweede nieuwe veer pont was voor Zeeuwsch-Vlaanderen al bijna vertrouwde werkelijkheid. Het heeft lang genoeg geduurd al vorens aarzelend Den Haag ertoe overging aan nieuwe schepen te den ken. En nu het eerste van de twee welke men aanvankelijk dacht te doen bouwen op de werf in aanbouw is, nu komt de minister laconiek vertellen dat er van die tweede pont niets komt. Er moet nu eenmaal be zuinigd worden en daarin moet Z. Vlaanderen meedelen. Nóg eens acht miljoen gulden voor zo'n boot is niet verantwoord, aldus de minister. Geen luxemellieid! Nu dus zeker is dat Zeeuwsch- Vlaanderen het de eerstkomende ja ren weer met onvoldoende veercapa citeit moet zien te stellen, kan men bij de weigering van de minister de volgende kanttekeningen maken: In de eerste plaats had men enkele jaren geleden, toen Zeeuwsch-Vlaan deren met grote kracht ijverde voor verbetering van de veren, voor de acht miljoen die men nu voor de in aanbouw zijnde nieuwe pont moet uit geven, IN DIE TIJD bijna twee van in aanbouw zijnde schip en eventuael later komende situaties bij de veren, die herinnere zich wat er is geschied met de „Dordrecht", het afgelopen jaar nog. Als noodmaatregel is dit vaartuig, zoals men weet, verlengd en de ca paciteit is daardoor in verheugende mate toegenomen. Een sterkere ma chine kan er evenwel niet af, want dan zou de vernieuwing te duur wor den. 't Was immers maar een nood maatregel! Doch toen er wat wind opstak, kon de oude stoommachine de sterk vergrote kolos er niet meer tegen in duwen en besloot men toch maar een nieuwe krachtbron in te bouwen. Gevolg: het schip wéér enkele maanden juist in het vlas seizoen en langer dan geprojecteerd was! uit de vaart en wellicht ho ger kosten dan wanneer men die lo gische maatregel tegelijkertijd geno men had. En zo gaat het nu maar door. Heel zuinig zUn met gelden voor de veer diensten op de Westerschelde, héél zuinig, zodat de wijsheid op groot scheepse wUze bedrogen wordt. En dan heel wijsgerig zeggen: tja, als 't niet kan zoals 't moet Levensbelang De investeringsbeperking waartoe de regering zich genoodzaakt ziet is een harde maatregel waaraan ieder, ook Zeeuwsch-Vlaanderen moet bij dragen. En men zal het bezuiden de Westerschelde dan ook wel gaan be merken dat de miljoenen trager gaan vloeien. Er zijn nog bouwwerken ge noeg waaronder zeer dringende, zoals een ziekenhuis, scholen enz. die er onder te lijden zullen krijgen. Als men er echter die acht miljoen óók aan gaat offeren zou men de mi nister de vraag kunnen stellen: wordt er met betrekking tot het Deltaplan eveneens aan drastische investerings politiek gedacht, zodat het niet in 20 tot 25. doch misschien pas over 35 of 40 jaar uitgevoerd zal zijn? Zo ja, dan kan Zeeuwsch- Vlaanderen er weinig op aan merken. Zo niet, dan is het eenvoudigweg schrappen van de tweede nieuwe veerpont hoogst onrechtvaardig, want voor Zeeuwsch-Vlaanderen is 'n perfecte veerdienst een nog heel wat dringender levens belang dan de dammen voor de eilanden „batterijen" van fuiken in de ha vens goedpraat? Akkoord: nodig is het. De tegenspraak schuilt in het feit dat men niets aan een rij van desnoods vier fuiken heeft, als er niet voldoende (snelle) schepen zijn; dat men weinig opschiet met het aan passen van een weg aan het snel toenemende verkeer, als men dit deel van die weg dat ever water voert, niet tegelijkertijd aanpast. Bedrogen wijsheid Wie nu mocht menen dat er wel enig excuus is voor het feit dat Rijks waterstaat de laatste jaren achter de feiten aansukkelde en dat het dus niet aangaat dit verwijt nu ook weer te lanceren met betrekking tot het nu Doqor de raad der gemeente Aardenburg werd in zijn laatstgehouden ver gadering een verordening vastgesteld betreffende het oudheidkundig bodem onderzoek in de gemeente, welke als een primeur voor Nederland kan wor den beschouwd. Door het Instellen van deze regeling, die tot stand kwam met medewerking van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonder zoek te Amersfoort, zou Aardenburg eigenlijk volgens deze dienst een voorbeeld moeten geven aan andere gemeenten in Nederland, waarvan vele op een dergelijke verordening wachten. stelling van een zodanige verordening In de laatste jaren werden te Aar denburg talrijke opgravingen verricht zowel toevallig als door de Rijks dienst voor het Oudheidkundig Bo demonderzoek, waarbij meerdere oud heidkundige vondsten aan het licht zijn gekomen. Zo kon bij de laatst gehouden opgravingen vanwege deze dienst met zekerheid worden aange toond, dat Aardenburg een Romeinse nederzetting is geweest. Daarbij is reeds door de heren J. van Hinte te Sint Kruis en J. J Rosseel uit Aar denburg als medewerkers aan genoem de Rijksdienst belangrijke medewer king bij diverse opgravingen ver richt. Recente opgravingen onder leiding van de heer J. van Hinte, die enkele weken geleden hebben plaats gevon den, hebben dit nogmaals bevestigd. Er gaan evenwel de laatste tijd ge regeld geruchten, dat door niet des kundigen graverijen worden gepleegd, waarbij waardevolle archeologische objecten aan het licht komen, die dan niet te bevoegder plaatse wonjen op gegeven, doch naar België worden verhandeld, waar oudheidkundigen, antiquairs en andere belangstellenden In de archeologie deze graag trachten te verkrijgen. Het behoeft geen betoog, dat der gelijke opgravingen en vondstenjach- ten grote schade toebrengen aan het wetenschappelijk onderzoek naar de oudheid en de vroegere toestand van Aardenburg. Doordat deze vondsten niet bij de Nederlandse deskundigen terecht komen, gaan soms waardevolle gegevens, die van belang zijn om con clusies te kunnen trekken aangaande de vroegere toestanden, verloren. Een verordening Aangezien er geen wettelijke rege ling bestaat, waarbij het verboden is graafwerk te verrichten, dat tot doel heeft het opsporen van oudheid kundige vondsten, omdat de Monu mentenwet nog steeds niet tot stand is gekomen, had de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek zich tot het gemeentebestuur gewend om een gemeentelijke verordening vast te stellen in de geest van het Monumentenbesluit van 1940. Met algemene stemmen, is de raad van Aardenburg dan ook tot vast- over gegaan. Het is thans in de ge meente Aardenburg verboden om graafwerk te verriehten dat ten doel heeft het opsporen van overblijfselen van vroegere beschavingen anders dan onder leiding van de Rijksdienst voor hét Oudheidkundig Bodemonder zoek te Amersfoort. Wanneer men in andere gevallen voorwerpen van oud heidkundige waarde vindt, is men verplicht daarvan kennis te geven aan de burgemeester. Voor overtre ders zijn straffen gesteld van ten hoogste twee maanden hechtenis en f 300 geldboete, terwijl de voorwerpen verbeurd worden verklaard Ook van de zijde van de afdeling Oudheidkunde en Natuurbescherming van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen werd de ze regeling ln alle opzichten zeer toe gejuicht. Men hoopt hierdoor van gemeente wege het belang van de opgravingen en vondsten te hebben aangetoond en gepaste beschermende maatregelen te hebben genomen om het berokkenen van schade tegen te gaan. Voor de provincie Zeeland gelden voor morgen, dinsdag 8 januari de volgende waterstanden: te Hansweert om 6.58 en 19.32 uur, te Terneuzen om 6.32 en 19.02 uur en te Vlissin- gen om 6.02 en 18.32 uur. Aan het overzicht, dat in de verga dering der K. v. K. voor de Zeeuwse eilanden werd gegeven, ontlenen w(j nog onderstaande gegevens: De N.V. Handels- en industrie rnjj. Zuid-Beveland te Krabbendijke, fabri kanten van de bekende politex glas vezelplaten rapporteert dat men door: de grote vraag naar deze platen zowel in binnen- als buitenland, genoodzaakt was het gehele jaar in 3 ploegen te werken, maar ondanks deze maatre gel nog een achterstand in het uit voeren van de orders van ongeveer 4 maanden is ontstaan. Teneinde de ze achterstand enigszins op te heffen wordt op het ogenblik de technische installatie van de fabriek geheel ver nieuwd en uitgebreid, zodat in febru ari 1957 de produktiecapaciteit ver dubbeld zal zijn. Er werken in het bedrijf thans 40 personen. Polaks groothandel in oud metaal te Middelburg is ondanks de kostprijs, verhogingen over de tot dusver be haalde resultaten zeer tevreden. Zo- we.l het omzetcijfer als de omgezette goederenhoeveelheid zijn groter dan in het afgelopen jaar. Had men ver der over voldoende arbeidskrachten beschikt, dan zouden de omzetten nog belangrijk hoger zijn geweest In het verslag van het vorige jaar werd reeds uiteengezet, dat het voor een handelsbedrijf moeilijk is, zo niet ondoenlijk, voorspellingen voor het nieuwe jaar te doen. Veel hiervan zal afhangen van de internationale toe stand en het persoonlijk inzicht van de directie zal steeds op korte ter mijn, in ieder geval op veel kortere termijn dan bij de industrie het geval is, het bedrijfsbeleid moeten bepalen. De N.V. Metaalhandel .1. L. Age- link van Rentergem te Middelburg rapporteert dat vergeleken met 1955 de omzet in 1956 aanzienlijk steeg. Dit is deels het gevolg van een alge meen te constateren behoeftetoename, maar nog meer dank zij de interne wijziging welke is voortgekomen uit de reorganisatie van het bedrijf. Voor 1957 valt onder de huidige omstandigheden moeilijk iets te voor. spellen. Vast staat dat voor de eerste helft van 1957 de materiaalpositie bij zonder schaars zal zijn. De uiteinde lijke bedrijfsresultaten zullen groten deels bepaald worden door de prijzen politiek van de regering. Komt hierin geen verandering dan zal deze positie uiterst moeilijk worden Moeilijk concurreren Het Koninklijk Kweekbedrtff der Fa. v. d. Hove te Kapelle gaat op de •buitenlandse markten nu wel degelijk ondervinden dat de kostprijsverho- gende factoren, welke wij de laatste jaren in Nederland gezien hebben oorzaak is dat men niet meer heeft kunnen concurreren met bv. de klas sieke concurrent Denemarken. Voor het beroepsgoederenvervoer langs de weg was 1956 niet *o heel gunstig. De velen in Zeeland, die grotendeels aangewezen zijn op ver voer van landbouwprodukten, hebben een zeer alecht voorjaar gehad, doordat de veldgewassen zeer laat waren. Hierbij dient vermeld de minder goede bietenoogst. Ten aanzien van de vergunningver lening volgens de nieuwe Wet Auto vervoer Goederen (het beroepsver voer valt niet onder de Vestigings wet, zoals bekend) kar. opgemerkt worden, dat deze voor het ongere gelde of wilde vervoer in Zeeland dit jaar in eerste ronde gereed is geko men. Intussen hebben vele bedrijven al uitbreiding var. de verleende ver gunning gevraagd. Voor de vrachtautodiensten zal de vergunningverlening wel in 1957 aan vangen. De totale laadcapaciteit voor het beroepsgoederenvervoer be loopt thans ongeveer 6000 ton, waarmede ook de sterke vervoertop- pen redelijk opgevangen kunnen worden. Anderzijds geeft een wagen park dat afgestemd is op een zeer korte topperiode aanleiding tot onge rustheid, gezien de lange periode dat er aanzienlijk minder vervoer te ver richten is. Pogingen om tot oprichting van «en bodehuis in Goes te komen, ont moeten allerlei weerstanden, waarbij nog komt, dat er in Goes geen geschik te plaats schijnt te zijn. Het interna tionaal vervoer verliep goed en de vervoersprestatie nam ook dit jaar weer toe. Vooral het internatio- tionaal vervoer wenst meer gedecen traliseerde afgifte van vergunnings bewijzen, autorisations e.d. Om een grenspost op een autorisa- tion te veranderen, moet in vele ge vallen een aparte autoreis naar Den Haag gemaakt worden. Het valt op, dat het aantal zoons van ondernemers waarvan de meesten toch het bedrijf eerlang zul len overnemen dat voorziet in de vereiste vakbekwaamheid door het behalen van een patroonsdiploma, zo gering is. Er bestaat ongerustheid over deze situatie, die voor de be trokkenen straks grote moeilijkheden zou kunnen brengen. Veel exportorders worden dan ook momenteel hierdoor misgelopen. In het binnenland ondervindt men de grote concurrentie van coöperaties, welke het artikel zaaizaad als een bijprodukt verhandelen, waarbij men niet geïnteresseerd is of dit het on- dernemersloon zal opbrengen. Over het algemeen konden de om zetten zich in het bedrijf handhaven op het hoge niveau van 1955, dank zij een enorme krachtsinspanning door het gehele personeel betoond. Aan research werden wederom grotere be dragen besteed dan het voorgaande jaar en het resultaat is dat de ven nootschap dit jaar als eerste Neder landse kwekers een polyploïde sui kerbiet bij de Raad van het kwekers recht hebben laten inschrijven. De groothandel in bouwmaterialen fa. Louwerse en de Priester te Mid delburg rapporteert dat de bedrijvig heid in 1956 wederom groter is ge weest dan ln het voorgaande jaar. De indruk is, dat de genomen over heidsmaatregelen de bouw in de par ticuliere sector hebben gestimuleerd. Voor het jaar 1957 zijn de vooruit zichten gunstig. Zowel van particu liere zijde als die van de gemeenten verkeren veel plannen in een laatste stadium vóór uitvoering. Over de groothandel in landbouw machines kan worden gezegd, dat de mechanisatie in de land- en tuinbouw bij voortduring nog steeds veel be drijvigheid brengt en, voorzover thans kan worden voorzien, dit ook in 1957 nog wel het geval zal zijn. Detailhandel Hoewel de geldomzetten over het afgelopen jaar in deze sector ven het bedrijfsleven nog niet volledig bekend zijn, kan 1956 toch als een gunstig jaar worden aangemerkt en kan wor den geconcludeerd, dat van de ook in dat jaar voortdurende hoogcon junctuur de detailhandel heeft mee geprofiteerd. Vooral de maand november heeft voor vele zakenlieden uiterst gunsti ge geldomzetten. vooral in levensmid delen en textiel, opgeleverd, voor namelijk tengevolge van de interna tionale spanningen. De langzame aflevering door groot handel en fabrikanten gaf veel zorg Veehandel In tegenstelling tot het jaar 1955 heeft het afgelopen jaar in de vee, handel bevredigende resultaten opge leverd. Het gehele jaar door had de handel dan ook een prijshoudend ver loop. De handel in rundvee, die in ons district het belangrijkste is, was rus tig. De slaehtveeprijzen stegen in d« zomermaanden tot grote hoogte, om in het najaar weer tot het normale peil te dalen. Goed gebruiksvee vond gedurende het gehele jaar aftrek in Italië. In België bestond goede belangstelling voor kalfvee van uitstekende kwali teit. De handel in varkens vertoond* ongeveer hetzelfde beeld als de rund- veehandel Vooral de biggen en jonge varkens bedongen goede prijzen. Belangrijke schade werd echter ge durende de zomermaanden ondervon den van het vervoersverbod, dat uit gevaardigd moest worden in verband met hot heersende mond- en klauw zeer. V.V.V. is van plan om dit jaar de stadhuisbelichting weer in oude glo rie te herstellen. B. en W. schrijven te raad van harte overtuigd te zijn dat die dit toejuicht en dit schonk hun de vrij moedigheid aan de verlichtingscom missie mee te delen dat zij in prin cipe bereid waren om, zodra de plan nen gerealiseerd konden worden, het kabelwerk voor rekening der ge meente te doen uitvoeren en boven dien voor één keer een subsidie van f 1000,— te verlenen. B. en W. deden deze toezegging onder voorbehoud dat de raad daar zijn goedkeuring aan hecht en deze goedkeuring vra gen zij thans. In de eerstkomende zitting, welke volgende week maan dag wordt gehouden, zal hierover worden beslist. Het met de haven van Vlissingen nauw verbonden bunkerstation der S.H.V. handhaafde de omzet in 1956, niettegenstaande het aantal olie-bur.- kerschepen iets kleiner was dan in 1955. De aanvoer van de olie geschiedde voornamelijk van overzee. In ver band met de moeilijkheden in het midden-Oosten geeft de bevoorrading voor 1957 ernstige zorgen. De sleep- boot-assistenties werden in het ver slagjaar verricht door de sleepboot „Van Woelderen" en een huursleep- boot. De voor het bedrijf in aan bouw zijnde sleepboot „Erederik Hendrik" vsn 950 pk komt waar schijnlijk begin 1957 in dienst. De verkoop van huisbrandolie, ge bracht onder de naam PAM, is ge durende 1956 sterk gestegen. Een derde tankauto werd bedrijf gesteld. Het aantal vaste arbeiders steeg tot 125. Min of meer legen de verwach ting in steeg het aantal kolenbunke- rende schepen, evenals de kolenom- zet, aanmerkelijk. De bur.kerkolen werden uit west- Duitsland, Engeland en Amerika be trokken. Op 30 oktober 1956 werd opgericht de PAM Tankercleaning N.V. geves tigd te Vlissingen, welk bedrijf zich zal gaan toeleggen op het reinigen van olietankschepen als nevenbedrijf van het bunkerstation. Verwacht wordt dat dit de be drijvigheid in de Vlissingse haven nog zal doen toenemen. Rilland-Bath NAAR DE HONDERD. De oudste inwoner dezer gemeente, de heer A. Magielse, vierde zijn 98e verjaardag. De ouwe baas, die nog zeer goed gezond is (alleen de ogen worden zwak), ondervond veel be langstelling. De Zeeuwse visserij maakte het r.iet slecht in 1956. Vooral de garna- lenvlssers hebben kunnen profiteren van grote vangsten, terwijl de prij zen zich op een betrekkelijk hoog niveau konder. handhaven. De afzet heeft zich in hoofdzaak weer ge richt op België en Frankrijk. In het begin van het jaar heeft eer. deel van de garnalenvissers de s""dijnvisserij beoefend, waarmede goede resultaten konden worden bereikt, mede als ge volg van het feit, dat er een ste vige bodem in de markt lag als ge volg van een contract met de N. V. Mearl International te Tholen voor levering van bliek, pufsardijn en op gehouden sardijn. De minimumprijs bedroeg f 0,21; de contractprijs met de N.V. Mearl International f 0,20 per kg. De aanvoeren waren echter niet groot. zaken in aan. Door de goede gar.g vjn zake het garnalenvlssersbedrjjf is het tal vaartuigen niet onaanzienlijk toe genomen o.a. door overschakeling van verschillende Thoolae botvissers op de garnalenvisserij. Verschillende garnalenvissers hebben nieuwe moto ren aangeschaft, terwijl er ook betere vaartuigen in het bedrijf genomen zijn. Deels is deze verniewing en uitbreiding tot star.d gebracht met eigen middelen en deels met vreemd kapitaal, hoewel de kredietverlening in de visserij niet eenvoudig ls. In een enkel geval heeft de Herstelbank een krediet verleend. In Veere werd één bedrijf gesaneerd met behulp van de bepalingen uit de Visserij-nota. Voorzichtigheidshalve kan gezegd worden dat de garnaler.vissersvloot bezig is met het begin van een zekere vernieuwing als gevolg van de goede reiultaten van dit jaar en voorgaan de jaar, waarbij in zekere mate vreemd kapitaal wordt aangetrok ken. Het was 14 september jl. precies drie eeuwen geleden, dat de machtige keizer van het westen, Karei de Vijfde, in het kasteel van est-Souburg, met bevende hand de akte tekende, waarbij hij afstand '1 van zün keizerschap ten gunste van ziin broer Ferdinand, om zich 11a te Vlis singen in te schepen voor zijn laatste reis naar Spanje. Het kasteel te Souburg, eens het trotse eigendom van de machtige Borsseles en de nog grotere Bour gondiërs, had in de loop der jaren al heel wat hoge personages binnen zijn barre muren geherbergd. In 1454 was Karei de Stoute er de gast van Adriaan van Borssele, Maximi- liaan van Oostenrijk sloeg er zijn tenten op in 1478 en Philip van Oos tenrijk, vergezeld van zijn vrouw Jo hanna van Arragon deden dit in 1500, beide keren bij Anna van Bourgon- dië, die er een grote staat voerde. En tenslotte dan Karei de Vijfde, die er 28 augustus 1656 begroet werd door Antheunis van Bourgondië en waehten moest op het sehip dat hem, zoals gemeld, naar het zonnige zui den zou voeren. In brand Het oude kasteel had toen de vro lijke jaren achter de rug. In 1572 werd het bestormd en ingenomen door de rebellerende Vlissingers; wat later namen de Spaanse troepen van Middelburg uit het weer in, doch toen die zich 1573 terugtrokken bin nen het bedreigde Middelburg, staken de Vlissingers het slot in brand. Wat er van restte werd, met de heerlijkheid zelve, 31 december 1578, aan de meestbiedende verkocht en dit was de gunsteling van Willem de Zwijger, de bekende Philips van Mar- nix, heer van St. Aldegonde, auteur van het Wilhelmus en van een schot schrift tegen de katholieke kerk. Deze liet op zijn kosten het kasteel groten deels herstellen en betrok het in 1585, toen hij Antwerpen, waarvan de Het Kasteel van Souburg, zoals het er in de 16e eeuw uitzag. Zwijger hem burgemeester had ge maakt, op voor hem niet al te eer volle wijze, had overgegeven aan de Spanjaarden. Hoewel Marnix later ging wonen te Leiden, keerde hij af en toe naar zijn slot terug. Na zijn dood vielen heerlijkheid en kasteel toe aan zijn zoon Jacob, die een maand later stierf en vervolgens op diens doch ter, Walburg, de vrouw van Willem van Oldenbarneveld, heer van Stou- tenburg. Deze zette de aanslag op prins Maurits op touw en moest vluchten naar het buitenland, waar door hij het lot ontging van zijn broer Renier, die onthoofd werd. Verkocht In maart 1638 verkocht de weduwe van Willem de heerlijkheid oost- en west-Souburg met het kasteel aan Middelburg. Tot 1679 bleef alles aan de Zeeuwse hoofdstad: toen moest Middelburg geld maken en verkocht al dit soort bezittingen. West-Sou burg met kasteel werd gekocht door Isaac van Perre. Marnix' slot was toen al sterk in verval en de nieuwe eigenaar deed er ook niet veel aan. In de achttiende eeuw was er niet veel meer dan een ruïne van over en is het met de grond gelijk ge maakt. Voor een uitverkocht Concertge bouw gaf de Terneuzense Lyceum club een voorstelling van de komische thriller van George Batson ..Boeven en Madeliefjes". D001- de voorzitster van de T.L.C.. mej. L. v. d. Berge, werden speciaal burgemeester Mr. Tellegen, de rector en leraren, de cu ratoren, de oud-rector, ir. G. Wes terhof en de gasten uit Hulst, Oost burg, Goes en Zierikzee van harte welkom geheten. Drs. B. A. Gietelink voerde de re gie over dit stuk en hij heeft onge twijfeld gen moeilijke tatak gehad de speelsters en spelers de juiste inter pretatie van de hun toebedachte rol bij te brengen. De kwaliteit van de opvoering ge tuigde in ieder geval van een serieuze inspanning. Men moet vooral niet uit het oog verliezen, dat de meeste spe lers over weinig of geen toneelroutine beschikten. Bovendien zaten aan deze opvoering twee moeilijkheden, nl. dat er de spanning van een thriller in moest worden gelegd, en dit bereikt men niet alleen door alleen technische effecten, maar vereist veel van de speler, en het komische gedeelte eist eveneens zijn plaats op. Al met al werd aan deze eisen toch wel voldaan. Neemt men daarbij de keurig ver zorgde décors en de aankleding van het toneel, dan hebben deze begin ners het er niet slecht afgebracht. In de pauze werd een zeer geanimeerde verloting met fraaie prijzen gehou den. AANRIJDING. De heer I. W. de J. had zijn vracht auto aan de rechterzijde van de de Feyterstraat geparkeerd en kwam, toen hij terugkwam, tot de ontdek king, dat de beide U-balken van de Iaedbek weren ontzet en de laadbak aan de linkerzijde door de cabine was gedrukt. Van de dader ontbrak ech ter ieder «poor, zodat de politie nog een puzzel heeft op te lossen. TWEE BROMMERS TEGEN ELKAAR. Op het rijwielpad ten oosten van de Westsluis kwamen twee berijders van een bromfiets, de heren M. H. uit Terneuzen en F. J. de M. uit Sas van Gent met elkaar in botsing. De beide slachtoffers liepen nogal wat hoofd wonden op. zodat dokter van Zanten er aan te pas moest komen. De beide bromfietsen waren flink beschadigd. Graauw TONEELUITVOERING. Het bestuur van onze fanfare Nooit Gedacht is er in geslaagd het Rei zend Zeeuws Volkstoneel naar Graauw te krijgen. Het gezelschap zal het laatste successtuk, geschreven door di-». L. Lockefeer getiteld Houtworm opvoeren. Gezien het grote succes, dat ge noemd gezelschap met dit stuk in dit seizoen reeds heeft weter. te behalen in diverse plaatsen van ons gewest, mogen wij er van verzekerd zijn, dat we ook hier iets moois te genieten zullen krijgen, waarvoor natuurlijk wel grote belangstelling za] bestaan. De uitvoering zal plaats hebben op zondag 13 januari aanstaande ir. de patronaatszaal alhier en begint om half acht. Sint-Krui» SCHOOLDREEF VERBETERD Van gemeentewege is men klaar ge komen met het leggen van een tegel pad van 2.40 m breedte in het School- dreefje te Sint Kruis. Dit drukke ver- bindingiwegje tussen de Roeselare- straat en de Dorpsstraat waaraan de vriesboxcentrale en het Dorpshuis zijn gelegen, verkeerde aangezien het niet verhard was, in een slechte staat. Vooral bij regenachtig weer stond het er vol plassen en kon men bijna niet droogvoets deze twee belangrijke ge bouwen in het dorp bereiken. Door dit tegelpad is hierin nu een mooie verbetering tot stand gekomen. Aardenburg R.K.J.B. OP HET TONEEL In het kader van het toneelconcours van de r.-k. Jonge Boerenstand in West-Zeeuwsoh-Viaanderen heeft de afd. Aardenburg het bekende toneel stuk ln 3 bedrijven „Suske Perdaems. de koster van de Heikant" in studie genomen. De uitvoeringen zullen plaata vinden in de zaal van „De Rode Leeuw" op 18 en. 20 januari a.s. Het Nederlands Centrum voor Va kantie en Vakantie recreatie heeft onlangs aan 7.000 hoofden van bijzon dere scholen en aan alle gemeente besturen. voor wat het openbaar on derwijs betreft, een verzoek gericht om medewerking bij vakantiesprel- ding voor de lagere scholen. Voor gesteld werd om als begindatum voor de gebieden boven de rivieren 8 juli aan te houden en beneden de ri vieren 22 juli. Van de 362 antwoorden in Noord brabant stemden er 159 met het voor stel in. In Zeeland, waar het hoofdzakelijk gemeentebesturen betrof, werd in 21 van de 34 gevallen toegestemd. AXEL Het Centrum 8 uur: De mis stap van een moeder DE KLINGE Kinema v. Dljck 7.30 uur: Kinderen zijn niet te koop, GOES Grand: Mars door de hel. HULST Bioscoopurebouw 5,15 en 8 uur: Hock around the clock. Oscar Neefs 3 uur: Schieting, MIDDELBURG Electro: De hofnar. Schouwburg: Tarzan en de ivoorddeven SAS VAN GENT Olympia 8 uur; Rock around the clock. TERNEUZEN Luxor 8 uur: Rock around the clock. VLISSINGEN Alhambra; De man in het donkergrijze pak. Lu*or: Leven in de brouwerij AXEL Het Centrum 8 u.: Rock around the olock. HULST Bioscoopgebouw 8 uur: Rock around the clock. SAS VAN GENT Olympia 8 uur: De on versch rok ken en TERNEUZEN Luxor 8 u.: Rock around the clock. ANTWERPEN Kon. Vlaamse Opera wuf: Taust. In de| geworven len als ie hun schoc rust hart in dit geil Lourdes n Sacrament van hotels werelds gi ongelukkig kendste sc zigd, die i Wanneer 'li niet ingelich om daar als koopster-tolk haar vele, zil singen te we trons in Lei misbruik ma der buitenla: ten voorlegg belzinnigheic Het leven in de souve is interessar Zij komt in van elke na dienst. Dit k de levensvo ven met zijn en geest aa meisjes bes, kende gezon lang zoals in ook dienen telijke leven^ tenslotte mo dat zij sleet: zaken, waar voorwaarden ook absoluut te voren gro nen. Inlichtir worden bij 1 Avenue du P extra aandui en Nederland Ouders, die, des laten ga tie met N^ Wanneer zij bij de famil: het huis var dan conclude) zinsleven wo is echter min zestig Neder: dens het bel Lourdes werka één meisje 1 tron opgenom in de kelder, De meeste kamertjes, bo zelligbeid ee stromend wa luxe is. Van opnem geen sprake, vers wonen z hebben trouw- als wij dat miteit van hl er onbekend. 1 tuatie laat <a aan zichzelf die vernietige tenstaander kan bevroede Wanneer he ge werkdag, duurt, soms us, dan schril haar ongezéll zoeken wat o: in Lourdes pj Van de meisj zelf- en mens de omgeving c den te zoeken, selijkheid. va heid enigerm Jonge meisjes nen, lopen in De feiten, dii bergafwaarts EE1 DE HO iJiÉN OGEN Op het oge land de kam trad voelde ren ging. Het eens, zonder maar het kvd niet meer los Hoe haatte le leven, sind hij door hem en achter hij zijn leed e hem geha Pierre, fors zware wenkb stoel en dron morgen tot d werd bij nooi gemak, ging en luisterde r stem, die hei wonden. En ken, die aitij

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1957 | | pagina 2