Oude nieuwjaarsgebruiken
in het Land van Hulst
Zeeuws Portret
BOEKENPLANK
Fietser uit Langeweg
onder trein gedood
Asch voerder, gaz-ontsteker
overhandigden hun wensen
Aanvaring met „Co operatieve III"
in kanaal bij Hansweert
R. O. Wilking
ZEEUWSE DERBY IN BEELD
2
Jans plaaggeesten
Voor Middelburgse kantonrechter
Zuid-Beveland
GOES
Z-Vlaanderen
Vragen over veer
haven te Brcskens
op 12 februari
Zeeuwse kok kreeg
anderhalf jaar
Hoogwaterstanden
Kenner van eigen
stad en streek
Het Oosten bidt
Kind
van
God
Brandweercommandant
onderscheiden
AGENDA
Vandaag
Morgen
Uw naaste als Uzelf
Dichters omnibus
Woensdag
Medische diensten
Officiële oublikatie
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 31 DECEMBER 1956
IN HET LAND VAN HULST en vooral in de stad zelf hebben talryke
folkloristische nieuwjaarsgebruiken nog lange tyd geleefd. Nog altyd bezit
Hulst een „oudejaarstroubadour", die het oude gebruik van het nieuw
jaarszingen in ere houdt, een bezigheid waarbij hij (helaas) meer en meer
bekeken wordt als 'n excentriekeling.
De velerlei nieuwjaarsliedjes, die vele jaren, vooral by de jeugd, in
zwang waren raken meer en meer in onbruik ^n ze worden nu al het voor
werp van verzamelaarsactiviteiten. Vorig jaar wydden we daar rond de
jaarwisseling nog een artikel aan.
Een geheel in onbruik geraakte gewoonte is het schriftelyk nieuwjaar-
wensen.
T volgd werd door een troep van tien-
Goed beschouwd was dat een
tallen kwajongens (enkelen van hen
leven nog. maar zijn geen kwajon
gens meer) die de eerzame en nutti-
open
taarndeurtje open). Jan, steek aan
(Als de opsteker zijn lamp aan stak).
Jan. blaas uit (En Jan blies dan
braaf de lucifer uit). Jan, doe dicht
(Als de lantaarnopsteker het lan
taarndeurtje weer sloot). Jan, kom
Verdachte, die ter zitting was ver
schenen, vroeg zich af, wanneer men
kan gaan spreken van een tè hellicht.
De kantonrechter vond zulks in deze
zaak klaar genoeg door het feit van
de aanvaring,
vreemd gebruik. De man die zijn me- medeburger het bloed onder de
demensen een voorspoedig, heilzaam, nagels weg treiterden door hem onop-
gezegend of zalig nieuwjaar wildé houdehjk bij zijn beroepsmatige han-
wensen, liet al zijn heilbeden (van I delingen te begeleiden Een heel
waar ook uit overgeschreven of door spreekkoor van schelle stemrnen riep
wie ook op rijm gezet) op een stuk danj Jan' ze' neer (A?S, J.an zljn
papier drukken, voorzien van een sier. ladder tegen de paal zette) Jan, ga
lijke rand en ook nog opgetuigd met °P 'Als hlJ d,eT sporten besteeg),
een tekening die het beroep van de I Jan' doe °Pen (Jan deed dan lan"
afzender" afbeeldde.
De hele oplage bestelde hij dan
vervolgens zelf bij de gemeentenaren,
een karwei dat de ganse nieuwjaars
dag in beslag nam, niet alleen van
wege het feit dat Hulst ook toen al
zij 't geen wereldstad heel wat
straten rijk was, maar voornamelijk
doordat velen zich geroepen voelden
de goede en welgemeende wensen van
de asvoerder, de lantaarnopsteker, de
vuilrijder of van wie dan ook te be
antwoorden met een pittige dronk, de
besteller van de gedrukte, wens (zijn
eigen wens) gulhartig aangeboden.
Dat had meestal tot gevolg dat de
man tegen de avond geen verschil
meer wist tussen nieuwjaar en Pink
steren. Gelukkig waren er ook wel
Hulstenaren die de wensen beloonden
met een stuiver of zelfs met een
dubbeltje, in die tjjd een vorstelijke
gave.
Enkele Hulstenaren bezitten nog
exemplaren van die plechtige nieuw
jaarswensen, getuigen van een ver
gane tijd. Ze vermelden zonder uit
zondering gedichten, hoofs van toon
en gracielijk van vorm, al moet men
hier en daar grootmoedig over een
ietwat rammelende maat heenstap
pen.
Zo dichtte Andreas van Looy, asch-
gaarder, in 1898 de Hulsterse bur
gerij al zijn goede wensen tegen,
treurend verzuchtend dat het nieuw-
jaarwensen langzamerhand in onbruik
raakt. (Al stelt men ook naar Franse
wijs, op wat oud-Hulstersch is geen
prijs) en in het laatste couplet een
stille wenk gevend:
Neen, Burgers'. Houdt 't
oud-Hulstersch aan,
Loopt als voorheen bij vrienden aan.
En hart'lijk wenschend eens
geklonken:
Dan komt, zooals 't hier immer was,
ook weer de ophaler der asch
U wenschen: „Heil word' U
geschonken".
Intussen voor zichzelf wensend dat
er tevens iets anders geschonken zou
worden, uiteraard. Zijn collega uit
1842, H. van den Brande (toen heette
dat vak asch-voerder) had die zorgen
over de nieuwe mode nog niet, Daar
van getuigt ook zijn wens. Het papier
is wat royaler, het cliché dat de asch-
voerder voorstelt is weliswaar het
zelfde als dat wat de drukker in 1898
gebruikte, doch dat pleit voor de
mensen van 1842, niet voor-die van
een halve eeuw later, en de spelling
van het gedicht is volkomen in over
eenstemming met de plechtige en
ernstige toon. Nergens maakt de
aschvoerder enige toespeling op zijn
beroep, zoals in later jaren, toen
hij wenste dat de burgers maar vele
kolen mochten stoken omdat daar
zijn, des aschvoerders, voordeel van
komen moest. Die van 1842 wachtte
maar af; zonder enige tegenpresta
tie te wensen, overhandigde hij de in
woners der stad Hulst zijn heilbeden,
in een rijm dat kennelijk van een zich
hierin specialiserend poëet (geen
groot poëet overigens) afkomstig is
en dat besluit met de wens:
't Heil dat, als gij eens dit leven
heb verwisseld met den kring
der volzaal'ge hemelkoren
U tot eeuwig juichen dring!
Ook de lantaarnopsteker was een
bekende figuur in de Hulsterse maat
schappij. Die van 1884 noemde zich
nog ..Gaz-ontsteker" en hij heette Jos.
Volleman. „Ook de lantarenman
wenscht mee; gij kent zijn wensch,
zijn hartebee, Geachte Burger
schaar!" Ook zijn gedrukte wens
werd getooid door een tekening die
een man toonde een ladder en een
lantaarn torsend, van licht naar
lichtpunt trekkend en overal de scha
mele pitjes ontstekend, het Hulst van
af 1 (En Jan kwam naar beneden).
Jan, pak op 1 (Jan pakte zijn ladder).
Jan. ga deur 1 (En Jan sjokte naar
de volgende lantaarn).
En bij het volgende lichtpunt be
gon het weer van voren af aan. Jan,
ga op De jeugd trok zo de hele stad
door, de opsteker tot steeds groter
woede brengend. Jan, zet neer Jan,
ga op 1 En wat moest Jan anders
doen dan de litanie van bevelen op
volgen Menigmaal zal hij zichzelf
voorgehouden hebben niet te reage
ren, net te doen alsof hij niets merk
te, maar de plaagzieke jongers
brachten hem telkens weer tot razer
nij en soms werd hij zo kwaad dat hij
spontaan zijn ladder op de troep kwa
jongens insmeet.
Het plaaglied heeft veel van Jans
leven vergald en als hij het nog had
mogen meemaken zou hij stomver
baasd zijn geweest over het handig
heidje van tegenwoordig, nu men in
de centrale te Vlissingen automatisch
alle lantaarns in heel Zeeland aan
steekt of ze dooft, al naar men wil.
Voor dergelijke plagerijen is nu geen
kans meer. Maar vele oudere Hulste
naren denken nog wel eens met een
glimlach terug aan die tijd, toen een
lantaarnopsteker in de stad nog een
belangrijke verschijning was die op
nieuwjaarsdag met zijn op rijm ge
zette heilwensen aanklopte en die
men dan een fooi of een borrel gaf,
omdat hij iedere dag zo plichtsge
trouw en stipt op tijd de lantaarns
een vuurtje gaf.
De scheepsbouwer C. A. L. J. uit Antwerpen is door de kantonrechter te
Middelburg veroordeeld tot twee geldboeten van 15.Op 28 augustus jl.
was hy met de ,,'s-Hertogenbosch II", die getrokken werd door de Adour op
weg van Dordrecht naar Antwerpen. Hoewel hij daar gemeerd lag veroor
zaakte hij nabij Hansweert in het Kanaal door Zuid-Beveland een aanvaring
met de „Coöperatieve III". De oorzaak was, dat de ,,'s-Hertogenbosch II" een
weliswaar geïmproviseerd, maar verblindend licht voerde. Dit licht was daar
bij nog geplaatst beneden de daarvoor gestelde drie-meter-boven-de-scheeps-
romp-grens.
hadden zich op de hoogte moeten stel
len van de bepalingen in het Neder
landse binnenaanvaringsreglement. De
beide vonnissen van de' kantonrechter
mr. J. Moolenburgh, waren conform
de eis van het O.M.
De „Coöperatieve III" liep bij de aan-
Een getuigende wachtmeester van j varing een deuk op. Over het vergoe
de waterpolitie verklaarde, dat rond den van de schade zal de civiele rech-
het bolletje van de lamp enig oud ter het laatste woord moeten spreken.
papier was gewikkeld, omdat men aan I
boord zelf ook last had van de lamp.Wt, T> 1 1
De bemanning van de „Coöperatieve] WllCilHff 11121'. lDCKKCrS
rlind. De getuige J O O
Splitsing kerk- en school
bestuur
Het ligt in de bedoeling om naast
het kerkbestuur een apart schoolbe
stuur te benoemen. Zo men weet vor
men tot heden de leden van het kerk
bestuur tevens het schoolbestuur,
maar het wordt praktischer geacht tot
splitsing over te gaan en zo de werk
zaamheden over een groter aantal
personen te verdelen.
III" was totaal verblind. De getuige
noemde dit een ernstige overtreding;
een goede verlichting is voor een
vaartuig van het grootste belang.
De schipper van de „Adour", A. F.
H., werd bij verstek eveneens ver
oordeeld tot twee boeten van elk f 15.
De „Adour" voerde geen toplicht, wel
een verblindende schijnwerper.
De ambtenaar van het O.M., mr. W.
J. E. Crommelin zei in zijn requisi
toir, dat deze Belgen hun materialen
„met de Franse slag" vervoeren. Zij
Het Tweede Kamerlid de heer van
Dongen heeft aan de Minister van
Verkeer en Waterstaat schriftelijk de
volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat, in tegenspraak
met hetgeen in de memorie van ant-
vvoord betreffende de rijksbegroting
1957 is vermeld, de oude veerhaven
n Breskens voorlopig nog in gebruik
zal blijven voor de veerboten ..Konin
gin Juliana" en ..Prins Bernhard",
omdat de fuiken in de nieuwe haven
niet geschikt zijn voor deze schepen?
2. Indien vorenstaande vraag be
vestigend moet worden beantwoord, is
de Minister dan niet van mening, dat
de moeilijkheden voor het vervoer in
Breskens nog groter zullen worden,
omdat men door het gebruik van twee
oavens onnodig heen en weer zal moe
ien rijden, hetgeen voor het vervoer
rroot tijdverlies geeft en de onkosten
doet stijgen, terwijl bovendien de veer
diensten met dubbele walploegen zul
len moeten werken?
3. Is de Minister dan niet van me
ning, dat. nu de tweede grote veer
boot om conjuncturele redenen nog
niet gebouwd kan worden, het nood
zakelijk is in de nieuwe veerhaven
tijdelijk een tweede fuik te bouwen,
geschikt voor de veerboten ..Koningin
Juliana" en Prins Bernhard"?
De nieuw benoemde bisschop-coadju
tor van Den Bosch, mgr. W. M. Bek
kers, deelt mede, dat na hernieuwd
overleg de datum van zijn wijding tot
bisschop van maandag 11 naar dins
dag 12 februari is verzet. De K.R.O.
zal dan de plechtigheden uitzenden.
Daar de nieuw benoemde bisschop van
plan is eind januari een afscheidsre
ceptie te houden, ziet hij er van af op
Nieuwjaarsdag te ontvangen.
De Maastrichtse rechtbank heeft de
30-jarige kok E. J. V„ geboren te Hon-
tenisse en dit jaar ontslagen uit Ave-
reest, veroordeeld tot anderhalf jaar
gevangenisstraf wegens een reeks
diefstallen met inbraak, welke hij in
de afgelopen zomermaanden pleegde,
o.a. te Eindhoven, Amersfoort, Sim-
pelveld, Heerlen en Vaals. De eis was
twee jaar.
Voor de provincie Zeeland gelden
voor morgen, dinsdag 1 januari de
volgende waterstanden: te Hansweert
om 3.08 en 15.30 uur, te Terneuzen om
2.31 en 14.52 uur en te Vlissingen om
2.01 en 14.22 uur.
Voor woensdag 2 januari zijn de
waterstanden als volgt: te Hansweert
om 3.45 en 16.09 uur, te Terneuzen om
3.08 en 15.29 uur en te Vlissingen om
2.38 en 14.59 uur.
I'hilippin
Gemeenteraad zat in nieuwe
zetels
De laatste zitting van 1956 was ze
ker wel een van de gemoedelijkste
der zittingen. Het gehele college had
het zich gemakkelijk gemaakt in de
splinternieuwe zetels.
Allereerst vernam men dat de zo
lang verwachte demping van de oude
havenafwatering niet kan doorgaan.
De kleintjes moeten bezuinigen. Hoe
ver men nu eigenlijk staat met de
bouw van de toegewezen zes woning
wetwoningen kon zelfs de voorzitter
niet zeggen, wel kon hij zeggen, dat
er geen schot in zit. Over de huurbe
taling van het voetbalveld was men
het niet eens. Opgemerkt werd, dat
ook de schooljeugd er dagelijks ge
bruik van maakt. Dit onderwerp zal
nader bekeken worden.
De vergoeding per leerling van het
L.O. voor 1957 ad f 30 vond geen ge
nade bij de heer v. d. Broek. Deze
stelde voor de f 35 te blijven geven,
hij kon echter geen meerderheid krij
gen. Een „lichtpuntje" wordt de
straatverlichting. Men heeft de knoop
doorgehakt en nu komt er een nieuwe
verlichting. Deze zal bestaan uit 84
lichtpunten. Wat de subsidies betreft
heeft men het maar kalmpjes aan ge
daan. Een heel partijtje kwam er niet
aan bod. Wat er gegeven wordt is niet
meer dan het allernoodzakelijkste,
b.v. de helikopterdienst krijgt 3 cent
per inwoner, interdiocesane voorlich
tingsdienst f 15 per geval; gidsen
f 150; André de Tacije groep f 300:
W. G. Kruis f 1250: Zeeuwée studie
fonds 5 cent per inwoner. Al de an
dere aanvragen waren „nieten".
Pro Ecclesia
voor de heer Barbé
Tijdens de H. Mis had er gisteren
in de parochiekerk een bijzondere
plechtigheid plaats. De heer C. A.
Barbé herdacht het feit, dat hij gedu
rende vijftig jaar armmeester is van
dc paroch e. Pastoor de Bie deed hier
van mededeling vanaf de preekstoel.
Tevens las hij de oorkonde voor, waar
in Z.H. de Paus hem beloonde met de
onderscheiding Pro Ecclesia et Ponti-
fice. De pastoor heeft de heer Barbé
met rie hoge onderscheiding gofelici-
teerd. In het bijzijn "van vele gelovi
gen werd de jubilaris de onderschei
ding op de' bofst gespeld. Dat het
'grote huldebetoon door de parochia
nen op prijs werd gesteld, bewees wel
het feit. dat de jubilaris gedurende de
hele dag ve'e felicitaties in ontvangst
mocht nemen.
4ar(l"TiI>'ire
AFSCHEID BIJ DE P.Z.E.M.
De heer J. de Molennaar, alhier,
elektricien bij de P.Z.E.M. in het dis
trict Z.-Viaanderen-west, heeft we
gen het bereiken var. de pensioenge
rechtigde leeftijd afscheid genomen I
van het bedrijf en het personeel. Des
morgens werd dhr de Molennaar te
zijnen huize toegesproken door de j
hoofdingenieur, ir. R. Froyen. De be-
drijfsingenieur in Z.-Vlaanderen, de
heer R. Vis. sprak eveneens zeer
waardeerende woorden en stelde de
heer de Molcnr.aar, wat zijn toewij
ding aan het bedrijf en werklust be
treft, als een voorbeeld aan de jon
geren. Namens de directie en perso
neel bood de heer J. Sanderse. tech
nisch ambtenaar, een blijvend aan
denken aan. Des avonds kwam het
personeel van het district afscheid
nemen van de heer de Molennaar.
De heer R. O. Wilking te Hulst
heeft al jaren geleden met zich
zelf afgesproken dat het open
bare leven van zijn stad en
streek het voortaan zonder- hem
zal moeten doen en daarom was
hij er dan ook niet zo spoedig
voor te vinden te poseren voor
ons „Zeeuws portretMaar een
man als hijal bejaard en er
varen, die een van de overge
blevenen is van een generatie
aan wier werk Hulst thans nog
zo veel verschuldigd is, behoort
toch in onze portrettengalerij
thuis. Daarbij legde hij zich dan
maar neer.
Men zou het, door de ontelbare
interesses die de heer Wilking
heeft gehad en nog altijd bezit,
bijna vergeten, doch hij is eigen
lijk een zakenman. De firma Wil
king is een oud begrip. In de tijd
dat de heer Wilking („de oude
mijnheer Richard'") in de zaak was
van 1896 tot 1940 is er' en
niet alleen in die zaak, veel ver
anderd. Hij begon in een tijd waar
in het normaal was dat de winkel
van 's morgens acht tot 's avonds
acht geopend was, plus dan nog
de gehele zaterdag èn de hele
zondag Er werd gewerkt, lang en
hard. Toen de zondagswet van
kracht werd had de firma Wilking
de zondagsverkoop juist zelf reeds
opgeheven, door telkenjare een
uur vroeger te sluiten.
Toen waren de tijden, dat er zon
dagmorgen om zeven uur al volop
mensen in de zaak stonden, defi
nitief voorbij.
Het personeel van de zaak was
intern en sliep op de bovenver
dieping, dat als een soort hotel
letje fungeerde. De verhoudingen
van die tijd, och, we kunnen ze
onmogelijk meer projecteren op
onze dagen. Dat het personeel van
de zaak in die jaren al veertien
dagen vakantie kreeg, was toen
een, ongehoord verschijnsel. Dat
het 's avonds, hoewel daartoe
geenszins verplicht, uit eigen vrije
wil neg tot een uur of tien door
werkte... dat zou thans ongehoord
zijn. Maar er was liefde voor het
werk, voor die bekende „ellegoed-
winkel", waar vooral veel speciale
stof voor de Zeeuwse klederdrach
ten verkocht werd en waar toen
al vele Belgen kwamen, waar wa
gons vol manufacturen, allemaal
op rol, werden ingevoerd via Bel
gië: ook tóen al toerisme, ook tóen
al hoefijzerverkeer...-
's Avonds na half negen en 's zon
dags wat langer had de heer R.
O. Wilking tijd voor andere za
ken. Dan verzorgde hij de admi
nistratie van het Liefdehuis, van
de Ambachtsschool, van de Mid
del. Kath. Schoolvereniging en
deed hij het werk dat al zijn an
dere functies vereisten. Hij gaat die
nu met een schouderophalen voor
bij, maar men moet er zich toch
over verbazen dat mensen zoals
hij in die tijd zoveel werklust en
werkkracht wisten op te brengen
dat zij na een driedubbele dagtaak
(in onze ogen toch) nog allerlei
bijwerk deden, voor het algemeen
belang, geheel pro Deo!
Vijfentwintig jaar lang was de
heer Wilking president van de St.
Vincentiusvereniging, en nu is hij
nog altijd lid. De tijden echter
waarin deze instelling zo veel
praktische Betekenis had, zijn ge
lukkig voorbij. De heer Wilking
kan zich nog. als was het gisteren,
herinneren hoe de „armen van
Hulst" tweemaal per week de hui
zen van „de burgers" langs moch
ten om hun cent.
Als men de heer Wilking zonder
enige reserve wil horen spreken,
dan moet ge hem naar de historie,
naar de monumenten en het scho
ne van Hulst vragen Hij heeft
zich daar in de loop der jaren zo
goed ingewerkt dat hij als een
autoriteit op dat gebied mag gel
den. Hij was verheugd toen de
Oudheidkundige Kring werd op
gericht, voornamelijk door de stel
selmatige verwaarlozing der mo
numenten in die tijd, toen men
zelfs het Molenbolwerk wilde
doorgraven om de tram een kor
tere baan te geven!
Als lid van de restauratiecommis
sie van de Basiliek heeft de heer
Wilking een schat van gegevens
over net oude Hulsterse Godshuis
verworven, moeizaam en met grote
liefde, met grote kennis ook, bij
een gegaard. Over die kerk kan
hij lange tijd vertellen, zo boeiend
dat men de tijd zou vergeten. Hij
weet nog het fijne van de strijd
met Monumentenzorg, die tegen
het gewelf in de voorkerk was.
hij bewijst aan de hand van spe
ciale foto's dat de middeleeuwse
bouwmeesters wel degelijk de be
doeling hadden dat gewelf te ma
ken, maar er niet toe gekomen
zijn. En hij verhaalt hoe de Hul
stenaren van omstreeks 1930, die
de restauratie na de aankoop van
het protestantse deel der simul-
taankerk aanpakten, dat werk van
hun roemrijke voorvaderen wilden
afmaken. Ze slaagden erin.
Ongetwijfeld vooral dank zij de
liefde voor eigen stad. voor haar
historie en vooral dank zij de
liefde voor het trotse en schone
bedehuis die iedere Hulstenaar als
het ware van nature eigen is. doch
die mensen zoals de heer Wilking
toch wel in het bijzonder siert!
Vooral door de grote activiteit van
het Apostolaat der Hereniging heeft
ons volk veel belangstelling voor het
Oosten.
Onder de drang van de huidige ge
beurtenissen is het verlangen om het
Oosten te Ieren kennen nog ver
sterkt. Politieke, sociale, economi
sche en vooral psychologische ver
schijnselen worden bestudeerd, en het
moet gezegd, met een grotere objec
tiviteit dan voorheen. In de laatste
jaren zijn veel Nederlanders met Sla-
vische ontheemden in contact geko
men, hetgeen er veel toe heeft bij
gedragen de wederzijdse belangstel
ling te vergroten.
En omdat ons volk steeds een
bijzondere belangstelling heeft voor
religieuze vraagstukken, 'is het niet
te verwonderen dat in ons land het
aantal studies en vertalingen op het
gebied van de Oosterse religie rela
tief groter is dan elders.
Vooral het G.G.G. is in de laatste
jaren zeer actief in deze.
„Het Oosten bidt" is ontleend aan
een kerkelijk-slavisch gebedenboek,
hoofdzakelijk geput uit-de boeken der
Kerkvaders. Het zijn smeekbeden,
lofzangen, persoonlijke en gezamen
lijke gebeden.
Vergeleken met onze latijnse gebe
den, komt een merkwaardig verschil
naar voren. Terwijl de latijnse gebe
den in het algemeen logisch opge
bouwd zijn, missen de meeste oos
terse gebeden elk logisch verband.
Zij wellen a.h.w. recht uit het hart
op
Het is daarom goed voor ons, Wes
terlingen, deze gebeden af en toe eens
ter hand te nemen, omdat het óók
voor ons goed is.... met het hart te
bidden. (Uitgave Mariënburg, 's-Her-
togenbosch) J.H.
(Advertentie)
Het is voor ouderen moeilijk bij
het bidden met kinderen de juiste
toon te treffen. Wij slaan gemakke
lijk over in te grote zoetelijkheid,
ofwel zijn we te verstandelijk in onze
formulering. Noch het een noch het
ander ligt het kind.
Ik meen te mogen zeggen, dat dit
„kerkboekje voor kinderen van de
middenklassen" door Br. Ambrosius
de leeftijd van 8 - 10 jaar zal aan
spreken. Vaak tenminste dacht ik bij
het lezen ervan: ja, zo is het juist
gezegd, zo zal een kind het „echt"
Perlekt lot i" elk detail
R IJ N B E R G'S HANDELSBUREAU
TERNEUZEN TELEFOON 2304 NOORDSTRAAT 78
Tijdens de raadsvergadering van
jWestkapelle heeft burgemeester M.
ruim eënhaive eeuw geleden spaar- Tijdeman aan de brandweercomman-
zaam verlichtend, 't Is trouwens nóg
niet veel
Dat de lantaarnopsteker een be
kende figuur was bewijst het spot
liedje dat de jeugd maakte op Jos.
Vollemans opvolger. Jantje Huy-
brechts, die vele jaren lang het licht
in Hulst ontstak en daarbij vaak ge-
dant. de heer A. Hendriksen, mede
gedeeld, dat hem bij KB. de ere
medaille in zilver verbonden aan de
Orde van Oranje Nassau is toegekend.
Deze onderscheiding is hem verleend
wegens het fei» dat hij dertig jaar lid
van het korps is, waarvan achttien
jaar als commandant.
In de nacht van zaterdag op
zondag is op de overweg aan de
Langeweg te Zevenbergen een
jongeman door een trein gegre
pen en op'slag gedood. Het was
de 23-jarige Corn. Lodewijks van
Langeweg.
Hij kwam met nog twee kameraden
per fiets van Zevenbergen gereden,
waar zij een bal van de r.-k. Jeugd
raad hadden meegemaakt. Toen zij
de overweg naderden kwam de auto
matische beveiliging, bestaande uit
twee halve sluitbomen, flikkerlicht en
alarmschei, in werking voor de trein,
die om vijf minuten voor twaalf vanuit
Zevenbergen naar Lage-Zwaluwe ver
trekt. Het slachtoffer was blijkbaar
in de veronderstelling, dat hij het nog
wel halen zou en reed door. In volle
vaart greep de trein de jongeman, en
sleurde hem over enige afstand mee.
De machinist, die het ongeval bemerk
te, stopte onmiddellijk de trein, doch
dit mocht ook niet meer baten. De
jongeman moet op slag dood geweest
zijn. Zijn twee kameraden, die bij het
naderen van de overweg waren afge
stapt, reden direct op hulp uit. die
spoedig aanwezig was. Het slachtoffer
is afkomstig uit een gezin met vijf
kinderen. De trein kreeg ongeveer een
half uur vertraging.
Fietser geschept
In de nacht van zaterdag op zondag
is op de weg van Rijsbergen naar
Zundert, ter hoogte van Stuivezand.
om ongeveer half een, een tragisch
ongeval gebeurd. Een Belgische auto.
komende uit de richting Breda is ach
ter op een fietser, rijdende in dezelfde
richting, gereden. Het slachtoffer, de
48-jarige H. Oostvogels uit Zundert.
was vrijwel op slag dood. Vermoede
lijk heeft het achterlicht van de fiets
niet gebrand.
BOSCHKAPELLE P. Lambert 6.30 U..
Biljartprijskamp.
DE KLINGE Kinema van Dijck 7.30
uur: De schone van de Zuidzee.
HULST Oscar Neefs 3.30 u.: Schieting
TERNEUZEN Llixor 8 uur: Je bent
nooit te jong.
AXEL Het Centrum 3.45 en 8 uur:
Pas op, val niet.
DE KLINGE Kinema v. Dijck 2.30 uur:
De schone van dè Zuidzee.
HULST Bioscoopgebouw 2.30 uur: Cir-
cuss^erren; 5.15 en 8 uur: Zeg nooit
vaarwel.
)T. JANSTEEN J. Baert: Grote schie
ting.
'vEMSEKE-PAAL Dolf de Backer 3
uur: Schieting.
VMSWAARDE A. v. Driessche 3 uur:
schieting.
)OSTBURG Lcdel 2 uur: De jacht op
kapitein Ehrlich; 4.30 en 8 uur: A en
C als waaghalzen.
AS VAN GENT Olympia 2.30 uur:
A en C in stofzuigers: 5 en 8 uur:
Jalouzie.
RNEUZEN Luxor 2 uur: Albuquer
que,' stad der desperado's; 4.30 en 8
uur: Beklemmende uren. Concertge
bouw 8 uur: De stad der desperado's
'ENDIJKE Hofzicht 5 en 8 uur:
Das Kreuz am Jagersteig.
N'TWERPEN Kon. Vlaamse Opera,
8 uur: De lustige weduwe.
vinden. En als het niet echt is, dan
zal óók het kind, nee jüist het kind
het opzij leggen.
Degenen die dit kerkboekje voor
kinderen van de middenklassen der
lagere school willen aanschaffen zui
len zich niet bekocht gevoelen. (Uit
gave Etablissementen Henri Proost
en Co., Turnhout) J.H.
De overwegingen die Thomas Mer-
ton ons in dit nieuwe werk aanbiedt,
kan men in zekere zin een vervolg
noemen op een vorig werk, genaamd
„Ter overweging", niet echter zo dat
het verder gaat vanaf het punt, waar
„Ter overweging" eindigde, maar 't
behandelt enkele grondvragen, die in
het eerste werk als vanzelfsprekend
werden aangenomen. Het gaat in op
bijzonderheden en is fundamenteler,
doordat het enkele grondwaarheden
behandelt, waarvan het geestelijk le
ven afhankelijk is.
De overwegingen zijn én traditioneel
én modern. Traditioneel in die zin,
dat de schrijver zich op geen enkel
punt van de traditie losmaakt. Mo
dern door de eigentijdse en persoon
lijke visie die hij op de traditie geeft.
Systematiek laat Merton aan ande
ren over, maar de vragen die hij
ter overweging voorlegt, zijn alle be
langrijk, soms in betrekkelijke, dik
wijls in absolute zin.
Als bindende draad loopt door al
deze gedachten het schone woord van
St. Paulus: „Ik leef. maar niet ik
zelf, Christus leeft in mij", of dit
andere: „Uw leven is met Christus
verborgen in God".
Het is Christus in Wien alles samen
gebracht moet worden. Hij heeft het
vlees aangenomen, is neergedaald tot
in de laagste diepten van Zijn eigen
schepping om alles in Zich te „re
capituleren" en het in de voleinding
van de tijd terug tc geven aan de
Vader.
De draad trekt de schrijver op
meesterlijke wijze door. zodat wij niet
aarzelen dit werk één van zijn beste
te noemen.
Wij zouden het graag zien op de
studeertafel van velen. (Uitgave Het
Spectrum, Utrecht-Antwerpen) J.H.
Voor de derde achtereenvolgende
keer zendt Esso Nederland alle za
kenrelaties als Kerst- en Nieuwjaars
groet een dichtbundel. Door A. A. M
Stols werd een keuze gemaakt uit in
1955 gepubliceerde gedichten. In de
verantwoording wordt ons (terecht)
meegedeeld, dat er misschien wel be
tere gedichten zijn verschenen, maar
dat men terwille van het gestelde
doel ook gelet heeft op de verstaan
baarheid. Hiermee wilde men ech
ter geenszins de verstaanbaarheid als
uitputtend criterium stellen voor
goede poezie. Ook dat is terecht.
Toch zouden we willen vaststellen,
dat dc keuze over het algemeen wat
eenzijdig is uitgevallen. Men krijgt
de indruk, dat bepaalde tijdschriften
wel en andere niet zijn opgeslagen
om goed materiaal te verzamelen.
Waarom missen we Bert Voeten. J.
C. Bloem en Gerard Diels, om er
maar enkele te noemen?
Natuurlijk staat de werkelijk
gemaakte keuze hier sterk tegenover.
Gerard den Brabander met '„Af
scheid" en Lucebert met „Uitgang"
dragen als het ware deze bundel naar
een niveau, van blijvende waarde.
Daar rond staan vele verzen gegroe
peerd van goede kwaliteit. Pierre
Kemp draagt een opmerkelijk goed
vers bij („In de keuken van een lege
fles azijn") en Guillaume van der
Graft staat met „Eendje" beslist bo
ven de meeste gedichten. Alles bijeen
een bundel, die representatief kan
worden irenoemd voor de kwaliteit
van wat Nederland in 1955 aan poëzie
opleverde.
L. B.
De Zeeuwse derby Middelburg
Goes had een zeer sensationeel ver
loop, vooral tegen het eind. Goes
moest herhaaldelijk zijn zwaar be
laagde doel verdedigen doch slaag
de hierin vier maal niet. Ondanks
de 4-0 achterstand verloor Goes de
moed niet en wist 3 x tegen
te scoren.
OOSTBURG Ledet 8 uur: A en C
als waaghalzen.
SAS VAN GENT Olympia 8 uur: Ja
louzie.
TERNEUZEN Luxor 8 uur: Beklem
mende uren. Concertgebouw 8 uur: De
stad der desperado's.
(Advertentie)
De zondagsdienst voor morgen is
als volgt geregeld: Axel: dr. Kats;
Terneuzen: dr. Th. Bos.
NAVORDERING VAN BELASTING.
Het ministerie van Financiën deelt
in verband met het in werking tre
den op 1 januari 1957 van de wet tot
vrijstelling van omzetbelasting voor
textielprodukten en verhoging van
enkele andere belastingen het vol
gende mede
MOTORRIJTUIGENBELASTING
Houders van motorrijtuigen, voor
de motoren waarvan niet of niet uit
sluitend benzine als brandstof wordt
gebruikt, zullen van 1 januari af bij
de ontvanger der accijnzen motorrij
tuigenbelasting moeten bijbetalen. De
huidige belastingkaarten behouden
hun geldigheid tot en met 15 januari
1957. Nadien zijn zij alleen geldig, in
dien daarop voorkomt de aantekening,
dat bijbetaling Van motorrijtuigenbe
lasting is geschied.
SUIKER.
Voor 4 januari 1957 dienen handela
ren en fabrikanten, die op 1 januari
1957 suiker en/of glucose in een hoe
veelheid van meer dan 1000 kg ten
verkoop hebben resp. als grondstof
voor de voortbrenging van goederen
in voorraad hebben, daarvan jchrif-
telijk aangifte te doen bij de inspec
teur der invoerrechten en accijnzen
of der omzetbelasting. Het bedrag
van de navordering is voor suiker
vastgesteld op f 3.80 en voor glucose
op f 2.85 per 100 kg netto-gewicht.
BENZINE.
Voor 9 januari dienen gebruikers
van benzineopslagplaatsen, waar bij
de aanvang van 7 januari 1957, met
inbegrip van de op deze datum naar
de opslagplaatsen in vervoer zijnde
hoeveelheden benzine, voorrader, van
meer dan 5 hl in het vrije verkeer
aanwezig zijn. daarvan schriftelijk
aangifte te doen bij de ontvanger der
invoerrechten. Het bedrag van de na
vordering is vastgesteld op f 7.60 per
hl bij 150 c. Twee of meer opslag
plaatsen in dezelfde gemeente en ir.
gebruik bij dezelfde persoon, mits
geen benzinepomp met ondergrondse
tanks zijnde, worden als een opslag
plaats aangemerkt. Beheerders van
benzinepompen moeten op 7 januari
schriftelijk aangifte doen van de
stand van het telwerk van de pomp
bij de aanvang van die datum, onver
schillig of in de tank, welke bij de
pomp behoort, al dan r.iet 5hl. ben
zine aanwezig is.
GEDISTILLEERD.
Voor 16 januari 1957 dienen gebrui
kers van opslagplaatsen voor gedis
tilleerd, waar bij de aanvang van 14
jan. 1957 hoeveelheden gedistilleerd
van meer dan 50 littr, ongeacht de
sterkte, in voorraad zijn, anders
dan in een entrepot, branderij, distil
leerderij eerste klasse of bergplaats
voor gedistilleerd van een handelaar,
die krediet voor accijns geniet
daarvan schriftelijk aangifte te doen
bij de ontvanger der accijnzen. Het
bedrag van de navordering is vast
gesteld op f 121.50 per hl ad 50
Deze navordering geschiedt ook
over voorraden van particulieren,
alsmede over de hoeveelheden, die
bij de aanvang van 14 januari 1957
naar de belanghebbenden onderweg
zijn. De navordering blijft beperkt tot
f 60.75 per hl ad 50 voor hoeveel
heden reuk- en toiletwaters, die zijn
vervaardigd var. gedistilleerd, waar
voor gedeeltelijke vrijdom van accijns
is genoten. Voor dergelijke reuk. en
toiletwaters in hoeveelheden van 100
liter of minder geschiedt geen na
vordering. Buiten navordering blijven
de alcoholhoudende dranken (z g
verloflikeuren), zoals wijnadvocaat
wijnlikeuren en in het algemeen dé
dranker. met een alcoholgehalte be
neden 15
ALGEMEEN.
In de gedagtekende en onderteken
de aangifte dienen naast de naam en
de woonplaats te worden vermeld een
nauwkeurige aanduiding van de
plaats of plaatsen, waar de aan te
geven voorraden zich bevinden, als-
mede de hoeveelheden per plaats:
voor gedistilleerd tevens de soort en
sterkte en voor benzine de capaciteit
en andere bijzonderheden van onder
grondse tanks. Ter voorkoming van
moeilijkheden verdient het aanbeve
ling in geval van twijfel omtrent de
verplichting tot aangifte zich vooraf
met de inspecteur, dan wel de ont
vanger der invoerrechter, of der ac
cijnzen in verbinding t« stellen
772-00
