Vierhonderd betonnen palen als
van een miljoenenproject
begin
LüüJJI
BOEKENPLANK
Zeeuws Po rtret
HET BODEMPENSIOEN EN
DE RAAD VAN ARBEID
SECEERSSTRAATNIEUWE SLAGADER
VAN NIEUW HART VAN MIDDELBURG
Hüagblaï) g? t Stem
DE NIEUWE VEERFUIK VOOR VLISSINGEN
Gupa: H0UTE1 ST©PSlIi van Sela Esvvr
Oude fuiken blijven bestaan
Huidgenezing
Pl
J
M. OOMENS
wm
J. Moerdijk
Zevenduizend gegadigden in
Middelburg bij oude aantal
11
Verbetering van
Prins Hendrikweg
De geheime passagier
Jokoenda, het zwarte licht
john o'mill i
lyrical laria
boekhandel
Politie-insigne V.N.
Gods proeftuin
Pia
40 jaar secretaris
van Zuiddorpe
Wie is gerechtigd?
11
VIERDE BLAD
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1956
In Vlissingen is een begin gemaakt met de
uitvoering van 'n groots project, een miljoenen
project. Op het Sluisplateau zal de aannemers
maatschappij Verstoep ruim 400 betonnen palen
vervaardigen, welke begin volgend jaar ge
bruikt worden voor de aanleg der nieuwe veer-
fuik te Vlissingen. Een fuik, welke precies een
der wordt als de nieuwe veerfuik te Breskens,
geschikt voor de nieuwe „honderd-meter" bo
ten. Doch naast dit belangrijke project wordt
tevens begonnen met de verbreding en verbete
ring van de Prins Hendrikweg, waarvoor thans
eveneens voorbereidingen worden getroffen.
Want het blok „Douanewoningen", dat voor
deze uitbreidingen het veld moet ruimen, wordt
thans reeds grotendeels ontruimd. Tot slot zal
men volgend jaar een drietal dienstgebouwen
optrekken in de onmiddellijke nabijheid van de
veerhaven en wel een gebouw voor de wal-
agent van de P.S.D., een gebouw voor de
Douanediensten en een gebouw voor het K.N.
M.I. In alle gevallen vertrouwt men erop, dat
men er in 1958 mee gereed zal zijn.
Enkele maanden geleden is men in Breskens begonnen met
de aanleg van de nieuwe veerhaven en nieuwe veerfuik. Het
werk vordert zeer goed. Thans zal men ook in Vlissingen begin
nen met de aanleg van een nieuwe veerfuik, zodat straks in 1958,
wanneer de nieuwe honderd meter boot gereed zal zijn, de boot
onmiddellijk in de vaart kan worden genomen. Doch daarnaast
blijven de bestaande veerfuiken te Vlissingen en Breskens ge
handhaafd, zodat de „Koningin Juliana" en de „Prins Bernhard"
hun diensten op het veer Vlissingen-Breskens kunnen blijven ver
richten, wat ten goede zal komen aan het steeds stijgende aanbod
cp de veerdiensten. Het handhaven der „oude" fuiken zal voorts
de vele middenstanders in Breskens, die de ontwikkeling der
nieuwe haven met lede ogen aanzagen, als muziek in de oren
klinken.
Het eerste deel van dit grootse werk
omvat de aanleg van een nieuwe veer
fuik. Deze komt naast de bestaande
fuik te liggen waardoor het bouwval
lige kartoor der PSD en Douane ge
sloopt zal worden. Vorig jaar maakte
de hoofdingenieur-directeur van de
Rijkswaterstaat in Zeeland, ir. J. H.
v. d. Burgt, een studiereis om o.a in
het buitenland de veerdiensten aan
een onderzoek te onderwerpen. Hij
keerde treug met talrijke belangrijke
gegevens.
Opgedane indrukken en gedachten
werden uitgewerkt en zullen bij deze
nieuwe veerfuik én die te Bres-
keus in praktijk worden gebracht..
Zo zal men geen meerstoeien plaatsen
voor en bij de mond der fuik. terwijl
een lange- en een korte geleidingspler
er zorg voor zal dragen dat het inva
ren vlot en soepel geschiedt. De ve
ring der fuikwanden zal geschieden
door rubber-buffers wat alleen nog
maar wordt toegepast in Engeland en
bij de Harwichboot in Hoek van Hol
land. De nieuwe veerbrug zal uit een
deel bestaan en mechanisch worden
bediend. De brug krijgt een rijbaan in
(Advertentie)
Huidzuiverheid - Huidgezondheid
Houdt de winter uit handen en voeien.
Hen Engelsman, geboren in Ecua
dor, krijgt van zijn stervende vader
de tip, dat er ergens in de schoor
steen van een oud Engels kasteel
een schat verborgen zit. Dat kasteel
dient nu echter als studiecentrum
voor atoomgeleerden en als hij op
clandestiene wijze binnengedrongen,
betrapt wordt, komt hij natuurlijk on
der beschuldiging van spionage te
staan en wordt veroordeeld. Hij weet
echter te ontsnappen, komt in aan
raking met de Russische spionage
dienst, die hem als een der hunnen
beschouwt en er ontstaat een reeks
van verwarde avonturen, eindigend in
een nieuwe gevangenneming en een
vrijspraak. De schrijver Geoffrey
Honschold heeft de intrige aardig op
gezet. Bij de uitwerking wordt het
verhaal wel eens wat verward, maar
over het geheel kan men er zich toch
wel mee amuseren.
(Uitgave Jan van Tuyl N.V., Zalt- i
bommel, Antwerpen).
De duitse schrijver Arnold Krieger,
die ook als etnograaf en folklorist
door de uitgeefster, de N.V. „Kos-
«n»Ia,'™sterdam-Amwerpen, wordt
leven«»n gee,t in deze roman de
r eerg ng van een Afrikaans meis
je, een negerin weer. die om haar
(Advertentie)
presenteert hedenmiddag van
2 tot 5 uur persoonlijk in onze
zaak
Ginnekenweg 66 Breda
e !Zepen' e uitmaken van
- v-N.-politiemacht zullen in hun
ven uniformen opereren. Als al-
meen herkenningsteken zullen zij
enter een insigne krijgen op hun
da{ 'tut nieuwe functie
■mauidt Het is een goudkleurige
■nde speld, met in blauw en wit
het V.N.-embleem,
buitengewone schoonheid, ,,het zwar
te licht" worlt genoemd. Die schoon
heid wordt haar niet ten zegen en
omdat de schrijver haar ook nog een
rusteloze natuur meegaf, dwaalt zij
een groot deel van het ..donkere we
relddeel" door, een aantal opdoffers
tenslotte knoc kout slaan, zodat ze
welbewust de dood Kiest en de muil
van een krokodil inwandelt.
Arnold Krieger kan schrijven en
geeft goede achtergronden, maar het
is moeilijk te geloven in de echtheid
van zijn heldin die vaak moer van
een geëxalteerd dametje heeft dan
van een natuurkind. Met de erotiek
van Arabieren en negers is Krieger
zeer op de hoogte en dit elemenl
wordt zo overvloedig aangewend, dat
het tegen maakt. Had de schrijvet
zich daann beperkt en ook zijn ro
man 'n honderdtal bladzijden beknop
ter gehouden dan zou die veel aan
v/aarde gewonnen hebben.
In het noviciaat van een religieuze
orde worden degenen die zich tot
dit leven geroepen voelen, gevormd
voor het latere leven. Naargelang
de aard van de orde krijgt deze
vorming haar bijzonder karakter.
Van het leven in zo'n noviciaat
(Gods Proeftuin) weten velen zeer
weinig.
Dit verhaal, geschreven door Bene-
dikt Kiely, speelt zich geheel af in
zo'n noviciaat, vanaf de dag van
aankomst van een aantal nieuwe no
vicen tot voor sommigen een geluk
kig eindevoor anderen een mis
lukking.
De geschiedenis, hier verhaald,
handelt voornamelijk over twee per
sonen Barragry, die reeds jurist en
journalist is geweest en die een meis
je in de wereld achterlaat en Mac
(venna, de jonge dichter, zonder veel
ervaring in wereldse zaken. Zij en
u" metgezellen en vooral hun gees
telijke leidsman - de novicenmeester -
worden levensecht en met veel sym
pathie ten voeten uit getekend. De
™ne dl£gen van alle daS- voor no-
mtt w J u zo be!angrijk, worden
beeriineruf v00r buitanstaanders
oegrijpehjk en aannemelijk gemaakt.
tot een spannend» aanbevelen.
De Fontein, Utrecht)™"13"' (UitSave
Piet Bakker laat zijn kater Schnor
rer het verhaal van zijn leven ver^
telle*. Een tikje tragiek, een beetje
melancholie, wat (menselijk) dieren,
sentiment, gangbare wijsheid en een
dosis humor vormen tesamen met
de pittige tekeningen van Doeve een
zeer leesbaar boek. A. is de kater
dan de hoofdfiguuur, toch doet Pia
een jonge hond, het geheel ..leven"'
Door zijn intrede in het milieu, waar
de kater de oudste rechten had. wordt
het wereldje van Sehnorrer onder
steboven gekeerd. Voor volwassen le
zers is alles wat Piet Bakker daar
over weet te vertellen beslist wel de
moeite waard. Men moet zich voor
al met vergissen in het uiterlijk van
dit boek: het lijkt een uitgave voor
grote en kleine kinderen. Maar voor
de echte kleine kinderen is het be
paald niet geschreven. Ervaring en
inzicht in de belangrijke zaken des
levens is eerste vereiste om van de
ze Elsevier-uitgave te kunnen (en mo
gen) gemeten.
overeenstemming met de toegang tot
de nieuwe veerboten en wel een rij
baan van 6 meter voor auto's, waar
naast gescheiden banen voor wielrij
ders en voetgangers. De nieuwe brug
zal ca. 10 meter korter worden dan de
bestaande.
Dit belangrijke werk zal binnenkort
worden aanbesteed, zodat men begin
volgend jaar met de definitieve uit
voering kan beginnen. Het vervaardi
gen van de betonnen palen wijst er
reeds op, dat men overeenstemming
heeft bereikt wat uiterlijke vormge
ving betreft.
Tweede deel
Een tweede deel der werken dat
apart wordt aanbesteed, doch ten
nauwste samenhangt met de nieuwe
veerfuik is de verbetering van de
Prins Hendrikweg en van het Stati
onsplein. De Prins Hendrikweg wordt
vanaf de Keersluisbrug geschikt ge
maakt voor twee rijbanen met aan
weerszijden een rijwielpad. Een voet
gangerstrottoir zal zich, evenals nu
het geval is, aan de rechterzijde van
de Prins Hendrikweg bevinden. Ter
hoogte van de uitrit van het Marine
terrein, bij de thans nog staande wo
ningen voor het Douanepersoneel,
krijgt de Prins Hendrikweg een ge
heel ander aanzien. Hier komt een
splitsing voor doorgaand verkeer en
verkeer van de veerdiensten. De weg
krijgt daar een totale breedte van
ruim 35 meter. Hij omvat dan een
ventweg/rijwielpad van 4 meter met
aan de rechterzijde het voetgangers-
trottoir. Deze ventweg wordt door een
toirs en perrons" om b.v. de bussen
te bereiken, wat de verkeersveiligheid
ten goede zal komen.
Nieuwe gebouwen
Doordat het bouwvallige kantoor
van de Prov. Stoombootdienst, waar
nu de wal-agent en de douane nog on
derdak vinden, moet verdwijnen, zal
men voor deze diensten nieuwe ge
bouwen plaatsen, zeer waarschijnlijk
gelijk met de bouw van een nieuw
K.N.M.I.-gebouw. Door de aanleg van
de uitvals- en invalsweg van de Nw.
Vlissingseweg naar de Pres. Roosc-
veldtlaan wordt de bouw van een
KNMI-gebouw eveneens urgent, daar
dan de tijdelijke huisvesting van deze
dienst eveneens in het gedrang komt.
Het K.N.M.I.-gebouw krijgt een plaats
op het Eiland nabij de Buitensluis, het
gebouw voor de wal-agent van de
P.S.D. komt aan de oostkant van de
Binnensluis. De douane zal een ge
bouw krijgen aan de Westhavenweg,
ter hoogte van de huidige reservepon
ton. Deze reserveponton blijft ligplaats
houden aan de verbeterde en ver
nieuwde kademuur, doch de oprij-
brug voor het verkeer komt te ver
vallen. Slechts een voetgangersbrug
zal de verbinding vormen tussen de
ponton en de wal. waaruit geconclu
deerd mag worden, dat veerboten met
zijlading niet meer op het veer Vlis
singen-Breskens kunnen worden in
gezet.
Voorbij de nieuwe fuik, aan de oost
zijde, komt een verkeersplein met ro
tonde. Een bushalte zal hier worden
ondergebracht. Bij de verbetering van
de Prins Hendrikweg werd rekening
gehouden met het feit, dat straks de
Rijksweg 58 doorgetrokken zal worden
v. Nieuwland naar Vlissingen (reent-
streeks buiten Middelburg en Soubui g
om). De aansluiting van de Rijksweg
58 op de Prins Hendrikweg zal plaats
vinden ongeveer ter hoogte van het
Witte Huis", waar de Rijkswater
staat is gevestigd .Het wegdek zal
daar bestaan uit klinkerbestrating in-
plaats van uit asfalt, waardoor onno
dig breekwerk in de asfaltlaag wordt
voorkomen.
Het verkeer
Wanneer al deze werken waarvoor
1 1 1.1 II auiiV/Cl dl UCZ/C WCi ACH Wadi VUUl
smal trottoir gescheiden van de 4 nu reeds voorbereidingen worden ge-
motnf Ki'Oz i 4- 1-,^ I
meter brede inrit tot het Opstelplein,
welk plein vóór het station komt te
liggen. Deze inrit wordt door een
vluchtheuvel gescheiden van de 6 me
ter brede rechter rijbaan, terwijl een
tweede trottoir de afscheiding vormt
met de 9 meter brede linker rijbaan,
welke ook een opstelruimte" van 3
meter bezit voor tourbussen, die daar
op hun passagiers kunnen wachten
zonder het verkeer te hinderen.
Voor het station
troffen - in 1957 zullen beginnen, zal
een begin worden gemaakt met de zo
dringend nodige verkeerstechnische
verbetering op de Prins Hendrikweg
en het „Stationsplein". Doch ook een
begin met de moeilijke oplossing van
het probleem der veerdiensten. Wan
neer straks in 1958 de nieuwe honderd
meter boot waarvan er maar één
in bestelling is wordt afgeleverd,
kan die onmiddellijk in gebruik wor
den genomen en verlichting brengen
in het steeds stijgende vervoersaan
bod.
Voor het station wordt de situatie De moeilijkheden op het veer
eveneens ingrijpend gewijzigd door VlissinPen-Broskens kunnen in
een, aansluiting op het laatste gedeel- 1 "hsingen nreshens Kunnen in
te van de Prins Hendrikweg. Dus ook I de loop van 1958 zijn overwon-
een dubbele rijbaan vluchtheuvels, l nen, Voor de problemen op het
trottoirs ,etc. De inrit voor het vei- r,
keer per veerdienst mondt hier echter veer Kruimngen-Perkpolder
uit op een ruim Opstelplein, dat komt
waar nu het Havepplateau ligt (het
grote grasveld). Dit Opstolplein krijgt
elf opstelbanen met een totale lengte
van 900 meter. Hierdoor komt de la.i-
ge file, welke vooral in het zomersei
zoen optrad, te vervallen, want het
plein kan minstens 160 auto's etc. be
vatten.
Door de nieuwe situatie worden de
voetgangers verplicht gebruik te ma
ken van de voor hen bestemde trot-
De heer J. Moerdijk heeft
in alle stilte (en wie hem
kent zal die stilte niets
verbazen) 'n merkwaardig
en hoogst zeldzaam jubi
leum gevierd hij is n.l.
veertig jaren lang gemeen
te-secretaris van Zuido-
dorpe.
Veertig jaar ambtenaar van de
zelfde gemeente komt vaker voor
(de heer Moerdijk heeft er trou
wens al 45 als zodanig op zitten)
maar veertig jaren de functie
gemeente-secretaris uitoefenen is
wel zo goed als uniek. Men wordt
namelijk niet zo jong secretaris
gewoonlijk. De heer Moerdijk wel.
Hjj volgde als zodanig zijn va
der, de heer Alf. Moerdijk op.
Dat was in november 1916 en de
benoeming werd bekend juist op
de sterfdag van zijn twee jaar
eerder overleden vader. Zuiddor-
pe h^eft overigens een vader-op-
zoor.-traditie inzake zijn gemeen
tesecretarissen: sedert 1813 (en
wellicht daarvoor, doch van voor
die tijd heeft men geen documen
ten meer) heetten de secretaris
sen Moerdijk, resp. Frans, Pieter,
Alfons en thans de heer Joseph
Moerdijk, die met zijn 45 dienst
jaren eigenlijk een al oudere mar.
zou moeten zijn, doch die altijd
even jong schijnt te zijn gebleven.
Hij is nl. een man met ontel
bare liefhebberijen en belangstel
lingen, een man die van zo goed
als alle markten thuis is, hetgeen
wellicht ooit zijn familieleden tot
wanhoop heeft gebracht. Zijn aan
geboren handigheid heeft hem een
aantal octrooien bezorgd: zo
heeft hij er drie op zijn naam
staan inzake de gemeente-admi
nistratie. Eén voor het zoge
naamde ruitersysteem (kaarten-
opbergir.g) en een voor het op
bergingsysteem voor de regis
tratuur, volgens het stelsel van
de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten
Zo kan men met de heer Moer
dijk praktisch over alle onder
werpen een gesprek beginnen,
omdat alles hem nu eenmaal in
teresseert. Zijn verregaande han
digheid bleek zich ook tot de
huishoudelijke afdelingen uit te
strekken, getuige het feit, dat hij
enkele jaren geleden in de wed
strijd van de K.R.O. „Vader doet
de vaat" het Zeeuwse kampioen
schap behaalde. En in dit geval
was ook weer de overwinning te
danken aan het opbergsysteem
dat hij uitvond voor het opber
gen van de spullen.
Een interesse is echter de
grootste: de muziek. De heer
Moerdijk bezit een uitstekende
stem en voor de oorlog genoot
hij bekendheid als concert- en
radiozanger.
In menige opera klonk zijn volle
geluid en enige tijd geleden werk
te hij ook mee aan de muziek
avonden die de Kunstkring „Van
de Vos Reinaerde organiseerde.
Zo groot is zijn liefde voor de
muziek evenals bij alle overige
leden van het gezin dat hij
zijn huis pontaar. Sinte Cecilia
noemde, toen het gereed kwam.
Ja, dat huis. Ook dat is een
stuk persoonlijkheid van de heer
Moerdijk. Hij heeft het zelf ont
worpen en geen steen mocht te
gen zijn zin gemetseld worden.
Het resultaat was een robuust,
maar harmonisch gevordmd ruim
en oergezellig huis, waar de ach
terkamer een droom van een
akoestiek herbergt voor de mu
ziek die mevrouw Moerdijk of
de jongste zoon Carlos aan de
vleugel ontlokken.
Kortom, het is voor een buiten
staander bijna verwonderlijk dat
de heer Moerdijk nog tijd en ge
legenheid over heeft om ee aan
te denken dat hij ook nog ge-
meente-secretaris is. Maar de be
langstelling die zijn werk ondanks
al die andere interesse blijft be
houden wordt gedemonstreerd
door de uitvindingen op het ge
bied der gemeente-administratie.
Veertig jaar secretaris. Het zou
een aanleiding zijn tot een feest,
want het is een zeldzaamheid.
Maar de heer Moerdijk is als
Zuiddorpe zelf: hij houdt niet
var. groot gerucht. En daarom
werd op zijn verzoek de feeste
lijkheid beperkt tot het hoog
nodige.
Burgemester M A. B. Puy-
laert heeft hem in een
raadszitting gehuldigd en
een afvaarliging van B. en
S. in Oost Zeeuwsch-Vlaan-
deren kwam de collega ge
lukwensen. Dat was 't. Maar
dit stukje in de krant heeft
rij ons toch niet uit het
hoofd kunnen praten-
In totaal zijn nu circa 11.000 toe
komstige gerechtigden in de adminis
tratie van de Raad opgenomen: nieu-
hebben zich voorshands nog we aanvragen (7000)en reeds lopende
geen oplossingen voorgedaan, uitkeringen (4000), maar dit cijfer
,f.. moet nog worden verhoogd met 10000
Wellicht Zijn in die tijd de plan- i reeds bij de Sociale Verzekeringsbank
nen voor een vaste oeververbin- bekende gerechtigden! In totaal zul-
ding reeds zover
dat ook daarin binnen
hare tijd een kentering ten goe- j
de kan plaats vinden.
- Advertentie)
Toen op maandag: 6 augustus 1956 de postkantoren de loketten openden
voor het verstrekken van aanvraagformulieren om algemeen ouderdoms
pensioen, hebben velen de gang naar het postkantoor gemaakt en hun aan
vraag heeft de Raad van Arbeid te Middelburg bereikt. Gelukkig behoef
den niet alle 65-jarigen of ouderen deze gang te doen. Men weet, dat zij,
die reeds een uitkering van de Sociale Verzekeringsbank (voorheen Rijks
verzekeringsbank) ontvangen, geen aanvraag behoeven te doen. Hun gege
vens zijn immers bekend, zodat toekenning automatisch kan volgen.
ari a.s. het pensioen in ontvangst kan
nemen?
De aanvragen moeten worden ge
registreerd, geverifiëerd door de af
deling Bevolking van de gemeente,
beoordeeld, beslissingen moeten wor
den afgedrukt, bewijzen van toeken
ning etc.
Het is te begrijpen, dat sinds augus
tus j.l. bij zo'n groot aantal aanvra
gen heel wat mutaties te verwerken
zijn: overlijden, verhuizingen, ver
zoek om verandering in de wijze van
betaalbaai'stelling. Deze zijn thans
grotendeels aangebracht.
De Raad zal dan ook zeer spoedig
kunnen beginnen aan de laatste fase:
het gereedmaken van de beslissingen
en de kwitanties. Zonder tegenslag
hoopt men in de tweede helft van
de volgende maand klaar te komen,
zodat iedereen nog vóór Kerstmis be
richt zal hebben welk bedrag hem
i -| ij i len dus in Zeeland circa 21.000 ouder-
uiitwiivKciu, ^nmcncneinonpn worden betaalbaar
j domspensioenen
afzien- - gesteld.
of haar is toegekend. De eerste uit
betaling volgt dan in januari 1957.
Op de toe te zenden stukken staat
vermeld op welke dag men aan het
postkantoor het pensioen kan innen.
Heeft men uitbetaling op een post
rekening verzocht, dan zal uit de
beslissing blijken, dat met dat ver
zoek rekening gehouden is. Er zijn
heel wat „giro-gevallen". Deze moe
ten er op rekenen, dat de afschrij
vingen eerst op 21 januari 1957 door
de Raad van Arbeid Middelburg aan
het centrale Giro-kantoor kunnen
worden verzonden, zodat deze aan
vragers hun pensioen eind januari
zullen ontvangen. Hiervan kan niet
worden afgeweken, omdat het Giro
kantoor voor elke Raad van Arbeid
een dag heeft vastgesteld, om de
stroom overschrijvingen te kunnen
verwerken. En deze dag is voor de
Raad van Arbeid Middelburg, de 21e
van elke maand.
Overbodig
Wat moest nu allemaal ten kantore l
t van de Raad van Arbeid te Middel-
I burg gebeuren, vóórdat men in janu-
VOOR DUiZÊïW
EN ÉÉN
DOELEIND»
Toen de Segeersstraat nog
„Ser Geertsstraat" of „Ser
Gheraertsstraat" heette
dat de straat oudtijds Geer-
truidastraat heeft geheten
is een dwaling moet het
al een belangrijke verbin
dingsweg zijn geweest van
het hart van de stad naar
de wegen, die tot zulks toe
gang geven. .Het was eigen
lijk een voorname toegangs
weg naar de Abdij: de Ser
Ghereartsstraat liep recht
van de behuizing der mon
nikken naar de Ser Ghe-
raertspoort. Een Segeers-
poort is er dus ook geweest.
Maar dat moet alles zo ge
weest zijn op de helft van de
veertiende eeuw.
Een Segeersstraaj met een poort,
zónder flats, zonder bestrating..
Hoe anders was toen het straat
beeld.! Het pad om 'e gaan was
de harde, aangestampte grond de
natuurlijke kleilaag, zoals die het
grootste deel van Walcheren >e-
dekteAls de regen de rieten
daken van de houten nuizen
striemde, veranderde het „weg
dek" in een modderpoel, waarin
de varkens, die in deze tijden vrij
elijk door de straten rondliepen,
een bizar waterbaliet uitvoerden.
Anders was het met de honden.
Men sprak er in de jaren 1399
—1400 van, dat de stad „zeer
belast was van honden". Oude
stadsrekeningen getuigen ervan,
dat deze dieren toen inderdaad in
groten getale voorhanden waren.
De cijfers, die de prestaties van
de hondenslagers weergeven
spreken duidelijke taal.
Hondenslager achtte men reeds
i'" ,»t,J een kwalijke betrek-
kmg. Meestal werd de functie ver
vuld door een gevangene, die
hierdoor gratie werd geschonken.
Hannekyn Janszoon, die in 1408
en 1409 de honden achtervolg
de hij was „van kwade feiten
gevangen" mepte er 215. Pieter
var. Halle bleef echter recordhou
der met 252, een aantal, dat hij in
1399 en 1400 knuppelde. Als wa
pen hadden de hondenslagers een
met ijzer beslagen „codde" (knots).
Soms behoorden 'n kruiwagen en
een spade tot hun uitrusting.
Een weinig fraaie wijze overi
gens om gratie te verkrijgen!
Maar de rechtspleging verscnilde
vanzelfsprekend met die van
thans. Voor het opsporen van een
kindermoordenaar of -moordena
res werden in 1404, om precies te
zijn op de 21sle januari, alle i rou
wen uit alle „wachten" (wijken)
ir.gescnakeld! Het kinderlijkje was
gevonden in de vest buiten de Ser
Geertsstraat-poort. De vrouwen
kregen opdracht een onderzoek in
te stellen „ar. alle wive yeghe-
lic in zine wachte" De volgende
dag hebben zij. zo vermelden de
..eer men mit hem vutwaert ghen".
Die vertering was niet m's ook,
drie schellingen en zes groot, een
dikke gulden dus, waarvoor men
een grote reis kon maken!
Er was ook al zoiets als een
instelling voor maatschappelijke
zorg. Uit de rekeningen blijkt, dat
zich herhaaldelijk allerlei lieden
bij het stadsbestuur aandienden,
zulks met de bedoeling, enig hand
geld te ontvangen. In 1446 diende
zich Hendrik van Houte aan, met
brieven van de keizer van Rome,
waarin de vroede vaderen konden
lezen, dat hij een rijk koopman
was geweest, maar al zijn aardse
bezittingen op zee, tijdens een
storm verloren had. Hij kreeg een
Wilhelm-schild, een kleine gul
den. Vier dagen later kreeg Geert
van Beets, die te kennen gaf ge
vangen te zijr. geweest en verormd
stadsrekeningen van Middelburg
nog, aan dit bevel vo,daan. Of de
dader gevonden is, wordt niet
meer vermeld
De onzedelijkheid werd Krach
tig en tevens.met enige huma
niteit bestreden? De 4e januari 1440
werd de hangeman (scherprech
ter) ontboden om een onzedig wijf
uit het land te brengen. In 1447
moest een arm, maar lichtzinnig
meisje hetzelfde lot ondergaan Zij
kreeg evenwel acht "root (dat is
32 duiten) om uit het land te
trekken. Die 32 duiten kan men
het best steller op twee dubbel
tjes. Maar men kon er het and
mee uitHerman Springe en
zijne vrouw kregen in 1416 zelfs
viei schellingen (een schelling is
dertig cent) om de stad te veria
ten.
Anderzijds hielden de goede
schepenen er vreemde gewoonten
op na. Wanneer iemand op de
pijnbank werd gelegd, maakten
zij. zo blijkt u't d® stadsrekenin
gen, „verteerirgen". Toen Lame-
kijn van Westzubb „ghejustici-
eert was ter galbhen" werd er door
de baljuw en schepenen verteerd
twaali groot, dertig centen dus.
In 1439 kwam er een man de poor
ten binnen, een man „ghenaemt
Otte. die in Pruisce in Poele en
vele andere conincrycke ghewan-
dert hadde" Otte werd gelukkig ge
maakt met een Philips-schild. Hoe
snel lonen en prijzen echter ook al
in die eeuwen stegen wel r.iet
in die zes-procents-mate van thans
blijkt ivel uit de stadsrekenin
gen van twee eeuwen later.
In 1672 moest Johannes Lamp-
sins „op eene reis naar Leeu
warden" tot het beroepen van ds.
Van der Waeijen. Lampsins kreeg
124 ponden uitbetaald. Er gingen
twintig schellingen in een pond,
maar daar staat tegenover, dat
in 't bedrag berepen was t „trac-
teren" var. de leden der Classis
van Leeuwarden. Dat is echter een
duur reisje geweest want in 1637
bedroeg het „handgeaet" voor het
maken van een nieuwe brug voor
de Segeerspoort 141 pond. Jammer
eigenlijk, dat voor 1366 toen de
„schaliedekker" aan het poorthuis
van de Segeerspoort werkte, geen
koster, vermeld staan. Ook de prijs
van de valbrug, die deze poort in
1438 er bij kreeg, is onbekend.
Achter die Segeerspoort, daar
begonnen vanzelfsprekend de Se-
geerssingel en de Segeersweg. Ze
zijn er nog, toegegeven! Maar ze
zijr. niet meer dat van vroeger!
Hoe was het immers, de Segeers
weg was de toegangsweg naar het
belangrijke Rammekens en het
begin van de tweede haven.
Was er een verkeersstroom door
de Segeersstraat, ze was er ook
over singel en weg! Men kon toen
nog niet dromen, dat ir.- een latere
tijd, met een veel intenser ver
keer, de Segeersstraat die functie
van verkeersslagader zou olijven
behouden, doch dat Nieuwe Vlis-
singse Weg en Nieuwlandseweg,
„rijksherenbanen". de functie van
de Segeersweg zouden overnemen!
De Segeersweg was vroeger
druk bezocht. Men trof er de
buitenplaatsen Rusthof en de Dol
fijn; op de singel waren de thee
tuintjes, waar men op een mei
morgen ging ontbijten.
Van Ser Gheraertsstraat, -singel
en -weg. is de Segeersstraat als
verkeersslagader overgebleven.
Maar hoe was het in de oude jij
den, er waren geen auto's, laat
staan bromfietsen De straten wa
ren smal in hun aanleg en zo zij in
die toestand nog bestaan, zij '.ijn
van de bekoring van de tijden, die
ver voor deze waren.
Doch het hart van Middelburg
ging met de nieuwe tijd sneller
kloppen, het werd vergroot,
vroeg ook een bredere slagader.
De oude huizen, ze gingen te
gen de grond. Nieuwe panden
verrezen, waarin middenstanders
een zeer goed onderkomen gaan
vinden. Dat de middenstand
hiertoe in staat is, is het bewijs
hoezeer de mens er in welstand
op vooruit is gegaan. Waren de
goede poorters, die over een uit
gebreide garderobe beschikten sn
geen schulden hadden, tot de
rijkaards gerekend, de huizen,
ze waren van hout, de daken,
ze hadden een rieten bedekking
Thans staat er een flat in de
Segeersstraat. Een flat, bewoond
door vooruitstrevende midden
standers, die de eisen van hun-
tijd verstaan hebben.
Bij de nieuwe aanvragen, die de
Raad van Arbeid te Middelburg heeft
ontvangen, zijn er heel wat, onge
veer 10 pet. die overbodig zijn. Men
heeft nogal eens een aanvraag ge
daan denkende, dat 't nooit kwaad
kon, hoewel toch duidelijk was be
kend gemaakt dat - als reeds gezegd -
personen, die een rente genieten geen
aanvraag behoeven in te zenden.
Natuurlijk heeft de Raad van Ar
beid heel wat verzoeken om inlich
tingen gekregen de laatste maanden,
waarop steeds antwoord is gegeven.
Dat het antwoord niet werd nage
volgd, is ook wel eens voorgekomen.
Een sprekend voorbeeld was de we
duwe, die om een aanvraagformulier
vroeg. Nadat vastgesteld was, dat
zij reeds weduwe-rente geniet, werd
haar geschreven, dat zij geen aan
vraag behoefde in te dienen. Volgde
een telefonisch verzoek, waarop het
zelfde antwoord werd gegeven. Twee
dagen later kwam een aanvraag bin
nen. die natuurlijk prompt terzijde
werd gelegd.
Ook is een aantal aanvragen ont
vangen van gehuwde vrouwen, wier
echtgenoten recht hebben op pensi
oen. Ook deze aanvragen zijn niet
nodig, want een gehuwde vrouw heeft
geen recht op ouderdomspensioen,
tenzij zij duurzaam van haar man
gescheiden leeft (al dan niet geschei
den van tafel en bed), wat natuur
lijk weinig voorkomt.
Is zij kostwinner en haar man nog
geen 65 jaar oud, dan heeft zij zelf
recht en wordt een pensioen als voor
gehuwden toegekend. Is haar man
65 jaar of ouder, maar hij heeft zelf
nu nog geen recht op ouderdomspen-
sioen (b.v. doordat hij lang in het
buitenland gevestigd was, terwijl zijn
gezin hier verbleef) dan ontvangt de
vi-ouw het pensioen alsof zij onge
huwd was.
Men ziet intussen, dat het aantal
uitzonderingen gering is. De wet is
opgezet met het doel elke Nedei-lan-
der een vecht op ouderdomspensioen
te verschaffen.
Nationaliteiten
De invulling van de aanvragen heeft
weinig moeilijkheden gegeven. Toch
hebben de ambtenaren van de Raad
van Arbeid wel enige eigenaardige
dingen ontdekt: als nationaliteit werd
opgegeven Nederlands hervormd,
rustend boerin, rooms katholiek. Het
merkwaardigst was de aanvraag van
iemand, die. als geslacht, man en
vrouw opgaf!
Het is ook gebleken, dat de ge
dachte heerst: ik ben aangeslagen in
de vei-mogensbelasting. ik kom er dus
niet voor in aanmerking. Dat is niet
juist. Het ouderdomspensioen wordt
toegekend zonder onderzoek naar
iemands inkomen of vermogen. Ook
degenen, die een pensioen van de
Pensioenraad genieten, behoren een
aanvraag in te dienen, voorzover zij
nog niet bekend zijn bij' de Raad van
Arbeid of de Sociale Verzekerings
bank.
Tenslotte wordt nogmaals de aan
dacht erop gevestigd, dat thans al
leen door degenen, die vóór of op
1 ianuari 1957 de leeftijd van 65
jaar zullen hebben bereikt, een aan
vraag kan worden ingediend. Wie
later verjaart behoeft nu nog niets
te doen.