VERBIJSTEREND SOVJET-GEWELD BRENGT HONGARIJE OPNIEUW TOT SLAVERNIJ Russische tanks overvielen verraad van Kadar slapende Boedapest Amerika vraagt Y.N. om waarnemers.... na het Reeds duizenden Oostenrijk in vluchtelingen aangekomen VERRAAD Verklaring politieke partijen DE VLAG HALFSTOK Held van opstand' werd gevangen genomen „gebrek aan wapens" kardinaal sprak „Hier is Imre Nagy" „ZEND ONS TOCH HULP..." Dramatische boodschap Strijd is teken aan de wand Onrust in Roemenië Protest bijeenkomsten overal Eisenhower richt zich tot Boelganin Stop aanval op Hongaren Enkele buien Mevrouw Kethlv naar New-York Geroe „vermoord" Rede mgr. dr. Alfrink Minister Dulles aan kanker geopereerd 96e JAARGANG No. 22294 Uitgave N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia. Verschijnt elke werkdag. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16. Tel.: Directie, Redactie en Administratie 3351. Verantwoordelijk Hoofd redacteur: J. J. H A Bruna. Redactieraad: J. M A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J M. Mes, Mr. H. M L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, U J v. 't Westende. Abonn.prijs bij voorultbet f 6.50 p. kwartaal, p. post t 7.20, p. week (uitsl. bij niet postbesteU.) f 0.50. Incasso wordt berekend. Losse numm. 13 ct. Postrek 278841 Voor God, Koningin en Vaderland MAANDAG 5 NOVEMBER 1956 Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.35 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.85 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland uitsluitend in de Zeeuwse editie f 0.14 per m/m. (Ingezonden Mede delingen f 0.35 per m/m). Bij contract aan zienlijke reductie; volledig tarief en Alge mene Voorwaarden worden op aanvraag verstrekt. Staatwerk 3 ct. per m/m extra. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet wensen af te geven, worden vernietigd. a try* m net s* i '>a ;ooc off Het laatste telex-bericht dat uit Boedapest werd ontvangen, voordat Russische troepen het hoofdpost kantoor in puin schoten. De tekst luidt: Vaarwel, wij vergeten U 1? t >:-4 nietVaarwel, de Russen zijn te dichtbijWij gaan onze post ver laten, wij gaan onze post verlaten.... Vaarwel vrienden, vaarwel vrienden. Terwijl duizenden vluchtelingen over de Oostenrijkse grens trokken, Boedapest nog altijd onder vernietigend granaatvuur lag en een laatste vertwijfelde radio stem het Westen 0111 hulp smeekte, maakte Moskou gisterenavond met gren zeloos cynisme bekend dat „in Hongarije en de Hongaarse hoofdstad, met mede werking van de bevolking, de contra-revolutie de kop ingedrukt en de orde her steld was. De orde hersteld Met een overmacht van kanonnen en zware tanks, met gra naten en fosforbommen, hebben de Sovjets de Hongaarse vrijheidsstrijd in bloed gesmoord. Janos Kadar, vorige week nog minister in de regering van Imre Nagy, vormde een marionettenbewind. Nagy zelf zou volgens sommige berich ten gearresteerd zijn. Volgens andere mededelingen heeft hij zich nog tijdig in veiligheid kunnen brengen. Kardinaal Mindszenty heeft een toevlucht gezocht in het gebouw van de Amerikaanse legatie. PAL MALETER „held van Boedapest" de Russen gevangen door 55 De Verenigde Staten hebben zondagavond op de spoedzitting van de Algemene Vergadering der Verenigde Naties over Hon garije een resolutie ingediend, waarin de secretaris-generaal van de Volkerenorganisatie, Hammarskjoeld, verzocht wordt waarnemers naar Hongarije te zenden om een onderzoek naar de toestand in te stellen. De Assemblée was bijeengeroepen nadat de Sovjet-Unie een andere re solutie, tot terugtrekking van haar troepen, door een veto getroffen had. De Hongaarse en de Sovjet-regering wordt verzocht vertegenwoordigers van de secretaris-generaal vrij over al in het land te laten reizen. Ham marskjoeld dient zo spoedig mogelijk verslag aan de Algemene Vergade ring uit te brengen en suggesties te doen voor beëindiging van de huidige toestand in Hongarije. Voorts verzoekt de Amerikaanse re solutie de Sovjet-regering de gewa pende aanval op het Hongaarse volk en elke vorm van inmenging in de Alle democratische politieke par tijen in Nederland hebben tezamen de volgende verklaring uitgegeven: ,,In een sterk gevoel van verbon denheid heeft de gehele mensheid meegeleefd met het volk van Honga rije in zijn strijd voor vrijheid en zelfstandigheid. Het Russische ver raad in Hongarije dreigt de zo zwaar bevochten vrijheid opnieuw te vernie tigen. In felle verontwaardiging en gekwetst in haar heiligste gevoelens protesteert de mensheid tegen de moordaanslag op het dappere Hon gaarse volk, dat welha st weerloos en machteloos staat tegenover de niets ontziende overweldiger. In dit tragische uur willen de Ne derlandse politieke partijen, staande op de grondslag van geestelijke vrij heid, gemeenschappelijk het Neder landse volk oproepen, eensgezind te getuigen van hun afschuw voor het communistische geweld." Hongaarse aangelegenheden te sta ken. De Sovjet Unie wordt uitgenodigd haar troepen uit Hongarije terug te trekken en geen versterkingen meer te sturen. Op alle V.N.-leden wordt een beroep gedaan humanitaire hulp (levensmid delen, medicamenten e.d.) aan het Hongaarse volk te verlenen. De regering heeft besloten, Hat vandaag van alle openbare Rijksgebouwen halfstok zal worden gevlagd. De lagere pu bliekrechtelijke organen en de bevolking wordt in overweging gegeven dit voorbeeld te vol gen, teneinde daarmee uitdruk king te geven aan het medege voelen van het Nederlandse volk met het lot dat Hongarije heeft getroffen. De Nederlandse Oud-Verzetsstrü- dersorganisatie en het Veteranenle- gioen hebben een oproep tot het hele Nederlandse volk gericht, de vlag halfstok te hangen. S Verwachting van het K.N.M.I. I tot maandagavond, opgemaakt J zondagavond te 23.15 uur: Half tot zwaarbewolkt met cn- kele buien. Matige tot krachtige en langs de Waddenkust tijdelijk harde noordwestelijke wind. Iets lagere temperaturen dan giste- ren. Vandaag: zon onder 17.04 uur maan rnder 18.54 uur. l°rZe% Zon op 45 uur' maan op 11.29 uur# •mmimimmiiimhmmimmmm»! Mevrouw Anna Kethly, voorzitster van de Hongaarse sociaal-democra- VI P,jrtiL is op weS naar New- York. Aldus heeft een socialistisch blad zondagmiddag te Wenen gemeld zij zal bij de Verenigde Naties de zaak van haar land verdedigen. Me vrouw Kethly werd vrijdag door de Sovjets teruggestuurd, toen zij voor besprekingen naar Wenen was weest. ge- Radio-Boedapest heeft zondagavond gemeld, dat Ernoe Geroe, de voor malige secretaris-generaal van de Hongaarse communistische partij op barbaarse wijze;1 door de Hongaarse opstandelingen is vermoord, aldus het nieuwe Radio-Boedapest. Zeker is dat twee opstandelingengeneraals, onder wie Pal Maleter, „de held van Boedapest" in arrest werden gesteld, terwijl zij met de Russen onderhandelden over terugtrek king van de Sovjet-troepen. Terwijl Boedapest sliep brachten Russen, bij het aanbre ken van de dag, hun tanks en kanonnen in stelling. En terwijl de schemering nog over de stad lag, brak het geweld los. Een regen van granaten donderdr op <'c binnenstad neer, terwijl de tanks honderden zich een weg baan den naar de binnenstad. Om tien over negen verdween radio-Boedapest uit de ether. Er klonk eerst nog luid gekraak, toen zweeg de zender. Tevoren had een vrouwestem de intellectuelen van de gehele wereld op geroepen Hongarije te helpen. „Help ons, help ons", riep een vrouw in het Duits. Toen klonk een luid gekraak. De zender zweeg. Tot laat in de middag heeft men nog andere zenders gehoord. Eén der omroepers smeekte: „Zend ons hulp, de Russen zullen het hele land vernielen". Niet alleen in Boedapest, maar overal in het land vielen de Sovjets met een geweldige overmacht de opstandelingen aan. Met een verbijsterende snelheid volgden de dramatische gebeurtenis sen elkaar op. Terwijl men hoopte op een Hongaars-Russisch akkoord en de Verenigde Naties aarzelden van wege de onderhandelingen" in Boe dapest, vielen de Sovjets aan. Zelden heeft een strijdmacht op zo'n verra derlijke manier een volk overvallen. Op het moment dat in New-York de Rus Sobolev het Brit-Franse optre den in Egypte hekelde en de Britten verweet dat zij een weerloze tegen stander afmaakten", stond de Ame rikaan Cabot Lodge op en zei, ken nelijk diep geschokt: „Zojuist ont vang ik van de Amerikaanse legatie in Boedapest het bericht dat de Rus sische troepen de aanval op de stad hebben ingezet." Enkele uren later berichten uit Hongarije werden bijna niet meer ontvangen begonnen vluchtelingen Oostenrijk binnen te stromen. Have loze vrouwen en kinderen, hongerig en vermoeid, bezorgd over het lot van hun mannen en vaders, die in Hongarije waren achtergebleven om de ongelijke strijd te strijden. De officiële grensposten waren be zet. Over kleine landwegen ging de stoet. Gisterenavond moest men in Wenen een dringend beroep doen om hulp, in allerlei vorm, voor de vluch telingen. Extra-treinen werden inge zet om hen zo spoedig mogelijk die per het land in te brengen. JANOS KADAR verraad aan de vrijheidsstrijd pen uit Boedapest was gebleken, dat de reactionairen daarvan misbruik maakten. De „bloedige terreur tegen de arbeidersklasse bereikte een onge kende omvang. Er ontstond chaos in het land en een toestand van onwet tigheid." Waarnemers in Wenen merken op, dat de Sovjets hun actie kennelijk zorgvuldig voorbereid hebben. Onder het voorwendsel, dat de mogelijke af tocht der Sovjet-troepen uit Honga rije, beveiligd moest worden, hebben zij eerst alle Hongaarse vliegvelden en belangrijke spoorwegknooppunten bezet en het „Ijzeren gordijn" weer neergelaten aan de Oostenrijse grens, alvorens op te treden tegen de op standelingen. Het Oostenrijkse persbureau pro beerde zondagochtend een telexge- sprek te krijgen met de Oostenrijkse legatie in Boedapest. De Hongaarse telefoondienst verbond 't persbureau niet door, doch gaf de volgende bood schap in het Hongaars: „Het leger wordt ontwapend en de soldaten naar dichtbjjzijnde spoor wegstations gedreven. Wij zouden verzet willen bieden doch hebben gebrek aan zware wa pens. Het westelijke station van Boeda pest is door de Russen bezet, even als het postkantoor in het westen van de stad. Wij zullen het hoofdpostkantoor ver dedigen. In de fabrieken is massaal verzet van arbeiders. Wij hebben dringend nieuwe instruc ties nodig. Antwoord a.u.b. in het Hongaars." Zondagmiddag zijn in Parijs be richten opgevangen van een radio zender, die zich aandient als beho rend tot het Hongaarse leger, volgens welke honderden Sovjet-vliegtuigen boven Boedapest vlogen en het Hon gaarse leger zich bleef verzetten te gen ,,de Russische bandieten". Deze zender riep verder vrouwen en meisjes op om als verpleegsters hulp te verlenen. De Hongaarse primaat, kardinaal Mindszenty. had zaterdagavond nog in een radiotoespraak „tot het Hon gaarse volk en de wereld" de „vol ken der gehele wereld" zijn dank be tuigd voor de betoonde saamhorig heid met het voor zijn vrijheid strij dende Hongarije." (Vervolg pag. 2) j Onmiddellijk nadat zondagochtend de Sovjet-tanks Boedapest waren bin- nengerukt, sprak premier Nagy voor de Hongaarse radio. De Hongaarse premier, die in het Engels voor Boedapest sprak, zei ..Hier is Imre Nagy. in de vroege uren van deze ochtend zijn Sovjet troepen een aanval begonnen op de Hongaarse hoofdstao, klaarblijkelijk met het doel de democratische rege ring van de Hongaarse volksrepubliek omver te werpen. Onze troepen zijn in gevecht met de Sovjet-strijdkrach ten. Het Hongaarse leger is op zijn post. Dit is mijn boodschap tot het Hongaarse volk en de gehele we reld". Even voor de aankondiging in het Engels had Nagy dezelfde verklaring in het Hongaars afgelegd, aldus ra dio-Boedapest. Voor en na de mede deling speelde radio-Boedapest het Hongaarse volkslied. Men kon voor de radio horen dat het volk met het lied instemde en j meezong. Te Wenen veronderstelt men dat de Sovjets de leden van de militaire onderhandelingscommissie j hebben gearresteerd om Hongarije van zijn voornaamste militaire lei-1 ders te beroven. De „Prawda", het orgaan van de Sovjet-communistische partij ver- j klaarde zondag, dat de „weg van del reactie in Hongarije zonder verwijl I belemmerd moet worden, de gebeur- j tenissen in Hongarije eisen dat". De 1 „Prawda" noemde premier Nagy „een medeplichtige van de reactio naire krachten." Na de terugtrekking der Sovjet-troe- Tengevolge van de politieke gebeur tenissen heben tienduizend mannen, vrouwen en kinderen in Oostenrijk asiel gevraagd, zo wordt gezegd in een telegram, dat de Oostenrijkse mi nister van binnenlandse zaken na mens zijn regering aan het hoge com missariaat van de V.N. voor vluchte lingen heeft gericht. Na te hebben verklaard, dat deze toestand van vluchtelingen Oostenrijk niet alleen direct maar ook op lange termijn voor ernstige problemen stelt, verzoekt de Oostenrijkse minister de organisatie der V.N. om hulp. In de loop van zondag zijn, naar verluidt, ongeveer zesduizend Hon- gaarse vluchtelingen, voor het me rendeel burgers, de Oostenrijks-Hon gaarse grens in noordelijk Burger- land ongeveer honderd km ten Bii NinkeinriWrnan overÊekomen. jlf A' 1 e grenspost die het llot a0 Oostenrijkse hoofdstad ligt is de grens hermetisch gesloten. Volgens mededelingen van het Oos tenrijkse Rode Kruis, worden de vluchtelingen behandeld overeenkom stig de bepalingen van de conventie van Geneve. Zij worden overgebracht n.aai. °5^ mngstcentra bi' Wiener-Neu- stadt. Bi] Traiskirchen, dertig km ten zuiden van Wenen, wordt nog een kamp ingericht. Ook uit het grensgebied in zuid- Stiermarken komen berichten over een stroom Hongaarse vluchtelingen. Alle eenheden van het Oostenrijkse Rode Kruis zijn via de radio opge roepen zich te melden. Naar de grens trekken ambulances om hulp te ver lenen. In Weense ziekenhuizen zijn vijfhonderd bedden gereserveerd voor gewonde vluchtelingen. Volgens radio-Belgrado zijn „enige groepen gewapende Hongaren" de grens in het noord-westen van Zuid- slavië overgetrokken. Zij werden ont wapend en naar speciale kampen overgebracht. Er werden geen bijzon derheden over hun aantal gegeven. D aartsbisschop van Utrecht, mgr. Jr. B. J. Alfrink heeft voor de KRO- microfoon een rede gehouden over Hongarije. Hij zeide o.a.: „Wat men gisteren reeds moest vrezen is vandaag bittere werkelijkheid geworden. Ook de vrijheidsliefde en de offerbereid heid van een volk dat jarenlang door verdrukking is getergd, zijn niet be stand tegen de overmacht van wape nen, waarover een miljoenentegen- stander kan beschikken en geheel de wereld is verbijsterd. God spreekt zijn bedoelingen niet uit. maar het gebeu ren in Hongarije is een teken aan de wand, waarvan wij alleen maar kun nen hopen, dat al degenen die aan de wereld leiding geven en wij allen het weten te verstaan", aldus de aarts bisschop. „Het zal onnodig zijn, U op te roe pen tot gebed. Het zal overbodig zijn op te roepen om aan liet ongelukkige volk van Hongarije alle hulp te bie den, die nog mogelijk zal zijn. Wij willen hun gaarne alle materiële hulp brengen, die wij hun kunnen geven. Met een dankbaar hart, dankbaar om de vrijheid en de vrede die wij mo gen genieten. Maar voor alles willen wij voor hen blijven bidden". „Laat deze komende week een week zijn van gebed voor Hongarije, een gebed voor de vrede in de we reld. God zegene het arme volk van Hongarije. God zegene de fiere en moedige kardinaal Mintszenty met zijn ambtsbroeders". Even voordat in de Algemene Ver gadering van de Verenigde Naties de verraderlijke overval op Hon garije bekend werd, luisterde de Egyptische ambassadeur Omar Louf- ti (midden) en zijn assistenten met gespannen gezichten naar twee le den van de Russische delegatie (rechts), die de „laffe aanval" van Engeland en Frankrijk op Egypte hekelden. Een in het Roemeens uitzendend radiostation, waarvan de naam niet bekend is heeft zaterdagavond gemeld dat er onrust heerst onder de Roe meense fabrieks- en spoorwegarbei ders. Ook moesten verscheidene facultei ten van de universiteit in Cluj geslo ten worden wegens moeilijkheden met de studenten. Studenten te Boe karest zouden de colleges in marxis me en leninisme en het onderwijs in de Russische taal hebben geboycot. Radio-Moskou heeft zondagavond laat bekendgemaakt, dat volgens een mededeling van de nieuwe Hongaarse regering van Janos Kadar het beroep van Nagy op de Ver. Naties geen wet tige basis heeft, en de de „revolu tionaire regering" zich uitsprak te gen bespreking van de toestand in Hongarije door de Veiligheidsraad en de Algemene Vergadering der Ver. Naties. „Het is een binnenlandse kwestie", zo werd gezegd. Er is geen woord te vinden, waar mede afdoende gegeseld kan wor den het verraderlijk optreden van de Russen in Hongarije. Weer is de nacht gevallen over dit arme, arme land. De beminnelijke heren, waar mede het Westen al vriendschap- pelijker coëxistentie bedreef, blij ken gangsters van de ergste soort te zijn. Een land, dat zo spontaan zijn verlangen naar vrijheid beleed, heeft men in een valstrik gelokt door besprekingen aan te knopen zogenaamd over terugtrekking van troepen. Maar onderhand groepeer den zich de legermachten, die toe sloegen en met tanks en kanonnen de vrijheid in flarden schoten. De mensen, die men door onderhande lingen aan het lijntje hield, zijn plotseling gevangen genomen en uit de rijen der Hongaarse commu nisten treden nu de verraders naar voren, die werktuig willen zijn voor een nieuwe knechting, die harder en bloediger zal zijn dan de vorige. Hitler is in zijn smerigste streken overtroffen. En een machteloze UNO heeft slechts woorden en pa pieren om de misdadigers, óók ze telend in haar midden, te verzoe ken een beetje netter te worden. Als dit ongewroken blijft, is ,het failliet van de volkerenorganisatie getekend- De wet van de jungle heerst weer in de internationale politiek. Dit is het donkerste uur van de na-oorlogse geschiedenis. Ernstig rijst de vraag, of het vrije Westen de Russen niet moet gaan schuwen als melaatsen. Hoe kan men nog langer toasten en banket ten met Sovjet-groten, die deze gruweldaad op hun geweten heb ben, haar althans in het bekende Marxistisch jargon goedpraten? Wie heeft er nog lust te gaan rei zen in het land, waar zulke verra derlijke streken door de macht hebbers worden uitgebroed? Is het nog mogelijk de Russen in een faire sportkamp te Melbourne tegemoet te treden, als men denkt aan fos forbommen op het gemartelde Boe dapest? Wij sluiten ons volledig aan bij wat de Kath. Sportbond en de Chr. Sport Unie vragen; dat óf de Rus sen worden uitgesloten, óf wel Ne derlanders worden teruggeroepen. De vereniging van ex-politieke gevangenen heeft groot gelijk, ais ze bij de KNVB aandringen op het niet-laten-doorgaan van een voet balwedstrijd tegen een leger-elftal uit Rusland. Verzoeken om studie commissies en wat al niet meer naar het Sovjet-rijk te zenden zou men consequent moeten afwijzen. In onberedeneerde spontaniteit ia al de kreet geuit: Laat het Westen nu een bevrijdingsleger zenden. Als men even doordenkt, weet men, dat dit niet mogelijk is. De kans, dat dit op een algemene oorlog zou uitlo pen, is al te groot. Echter, een morele boycot van het land der verraderlijke aanvallers is het minste, wat de vrije wereld uit solidariteit jegens het gekwelde Hongarije kan doen. Ontroerend was het denkbeeld, in Breda en Amsterdam reeds tot werkelijkheid gemaakt, om door nachtelijke bedetochten de hemel geweld aan te doen, opdat het lij den voor onze Hongaarse broeders en zusters verkort moge worden. Want bij alle machteloosheid tegen over deze triomf van het Kwaad staat toch de zekerheid, dat er Eén is, die tenslotte langs onnaspeurlijk) ke wegen de Historie lijdt volgens' Zijn welbehagen. Behalve in Amsterdam en Breda is gisterenavond op verschillende ande re plaatsen in het land met protest vergaderingen en soortgelijke mani festaties geprotesteerd tegen het ge welddadige optreden van de Sovjet unie tegen de Hongaarse vrijheids strijders. Ook voor vanavond zijn er in veel steden bijeenkomsten uitge schreven. De oproep tot deelname hieraan heeft overal een overweldi gende weerklank gevonden. President Eisenhower heeft een dringende boodschap aan premier Boelganin gezonden, waarin hij deze vraagt de Sovjet-troepen uit Honga rije terug te trekken. Het Amerikaanse staatshoofd gaf uitdrukking aan zijn „ontzetting en ontsteltenis" over de Sovjet-aanval op Hongarije. De Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, John Foster Dul les, heeft een operatie ondergaan. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bekendge maakt, dat een voorlopig laborato riumonderzoek heeft aangetoond, dat het stuk van de dikke darm, dat bij Dulles werd verwijderd, door kanker was aangetast.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1956 | | pagina 1