Politieke discussies worden
aanmerkelijk ruimer
Miljoenendans om de
beste benen
Tevreden
Reden
Het Wespennest
Fransen verdringen elkaar aan
de stralende Rivièra
Indrukken uit de Sovjet-Unie en een Oostelijke cocktaü
Frans voetbal bij kunstlicht
Clubzorgen
Ook daar: op soek naar de son
RADIO
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 27 AUGUSTUS 1956
Democratisering nog maar alleen
in de hoogste regionen
Het volk verlangt
naar gesprek
Pols van hoogste wolkenkrabbers
Onder Are de Triomphe kon
men een kanon afschieten
„In Nederland
regent het altijd"
BOEKENPLANK
H. Hart
De H. Philomena
door David Duncan
TELEVISIE-PROGRAMMA'S
>5
-
De rode sterren op de torens van het Krem
lin lichtten reeds tegen de vallende avond,
toen onze wagen aan de ingang van het
bolwerk van de Russische macht stopte.
Een in blauw uniform gestoken politieman
wierp een vluchtige blik op onze uitnodi
ging en salueerde ten teken, dat wij het
heiligdom mochten binnengaan. Het was
de tweede keer, dat wij het met bolle keien
geplaveide binnenhof van het Kremlin op-
gingen. De eerste keer had de politieman
nauwelijks naar ons toegangskaartje geke
ken en hadden wij de indruk, dat wij ons
ook met een oud tramkaartje toegang had
den kunnen verschaffen tot de plek, die
enkele jaren geleden nog voor gewone
stervelingen ontoegankelijk was. Met foto
toestellen gewapende kijkers trekken er nu
in drommen door de poorten. Kieken, die
zij er maken van de gouden koepels der
drie kathedralen en van de groenwitte
gevels van het lius van de Opperste Sowjet
en van het domen der opperste leiders,
dienen als illustratie van het veranderde
uiterlijk van het regiem. Dat uterlijk is
een tikje menselijker geworden, zo meende
een collega de verandering te kunnen ken
schetsen.
Die indruk kregen wij ook uit het toneel, dat zich voor ons
opende, toen wij de marmeren trap waren beklommen, die naar
de zaal van Sint Georgius voerde.
Daar stond in het felle licht, dat van de witte marmeren
wanden weerkaatste, de hele leidersploeg met de gulste lach op
het gelaat: Boelganin, Chroesjtsjef, Malenkof, Mikojan, Sjepilof,
Zjoekof, Perwoechin. De ontvangst, waartoe wij uitgenodigd wa
ren, was ter ere van een Oostduitse delegatie. Grotewohl en
Nuschke stonden er met gezichten vol van een zure ernst tussen
en alleen Ulbricht scheen zich op zijn gemak te voelen. Het was
een oostelijke cocktail.
Het diplomatieke parket van Mos
kou wordt namelijk door westelijke
diplomaten gemeden, wanneer door
hen niet erkende gasten op de ere
plaatsen zitten. De westelijke pers
daarentegen was op volle sterkte aan
wezig. Zij is nu kind aan huis in de
betaamde Georgius-zaal, waar de
ridders van de tsaristische Georgius-
orde in gouden letters in de wanden
zijn gegrift, want cocktails zijn in
Moskou in koers gestegen als bron
nen van informatie. In de woningen
van de westelijke diplomaten plegen
de Sowjet-groten joviaal met de pers
mannen te converseren. In de ridder
zaal echter waren wij gescheiden van
de groten door zwaar met wodka en
kaviaar beladen tafels. Daarachter
hield Chroesjtsjef, breed en resoluut
gebarend en met zelfverzekerde
lach op het gelaat, een rede, waarin
hij met kwinkslagen, die stuk voor
stuk insloegen, de zo bekende stel
ling verdedigde, dat de Duitsers het
zelf maar over hun eenheid eens
moesten worden.
Joviaal
Etend, drinkend en lachend hoor
den de gasten toe. Een voortreffe
lijk ballet, een zangkoor en een paar
acrobaten doorbraken de plechtige
sfeer, die van het marmer straalde.
De gesprekken werden los en vrien
delijk en de woordvoerder van bui
tenlandse zaken, Iljisjef, die in Gene
ve nog zo nors en machinaal met
onze vragen omging, klopte ons nu
joviaal op de schouder. Slechts een
maal zagen wij een Russische colle
ga een werkelijk boos gezicht trek
ken. Dat was toen de vraag viel,
of de hele nieuwe sfeer een gevolg
was van Russische angst voor een
oorlog. Angst kon in Rusland niet
bestaan en een ding was voor alle
Russen zeker: wanneer het tot een
nieuwe oorlog zou komen, dan zou
Rusland die winnen, zo zei hij in vol
le overtuiging.
Ziedaar een „snapshot" van de
nieuwe omgangsvormen in Moskou.
Deze blijven niet besloten in 't
politieke milieu. De bezoeker be
merkt, waar hij kans heeft met
een rus-in-de-straat te praten, dat
men hem met een open hartelijk
heid tegemoet treedt en dat men
het als een verlossing uit een
klemmende ban ondervindt, dat
men weer vrijuit met buitenland
se bezoekers kan spreken. De
Russen zoeken dit gesprek.
In de metro van Moskou, in een
park in Soechoemi, in een openlucht
restaurant in Alma-Ata, op de step
pe van Koestanai werden wij aange
klamp door mensen, die in moeilijk
Engels of Duits een gesprek zochten.
Trouw aan systeem
Doorgaans uitten zij vrijuit hun kri
tiek, nochtans zonder hun systeem
af te vallen, en bleken zij hunkerend
naar informaties over de toestanden
in het westen. Hun beeld daarvan
was menigmaal verwrongen, zodat
het moeilijk was tot een gedachten-
wisseling te komen. Velen zagen in
een schildering van het welzijn van
een Nederlandse arbeider niet meer
dan propaganda, anderen zeiden ge
lovig, dat men binnen een jaar of
vijf ook in de Sowjet-Unie zover zou
zijn.
Overal waar wij gesprekken kon
den voeren, trof het ons, dat de
nieuwe koers wordt toegejuicht en
dat men de hoop koestert, dat vele
nog knellende banden geleidelijk aan
losser zullen worden geknoopt. De
kritiek richtte zich bij voorkeur op
de bureaucratie, die in het monster
apparaat van de staat welig is gaan
tieren en kennelijk verstarrend heeft
gewerkt, dit soort kritiek is overi
gens een door de partij gestimu
leerd verschijnsel. Niet alleen ontle
nen er „krokodil" en alle conferen
ciers hun grappen aan, maar wij za
gen nu ook filmjournaals, eaaraan
alle verantwoording afschuivende
ambtenarij op de korrel werd geno
men. Uit vele gesprekken moesten
wij concluderen, dat deze mode-kri
tiek niet aan haar doel voorbij schiet:
men bespeurt, dat er een vertrouwen
gegroeid is, dat de nieuwe leiders
aan deze verstarring een einde zul
len maken.
Voorts menen wij te mogen con
cluderen, dat de vredesleuzen, die
het regiem alom heeft verspreid, hun
uitwerking niet hebben gemist. Deze
voor de westelijke bezoeker dode en
nietszeggende leuzen blijken vo rode
Russen, die er enkele jaren mee be
stormd zijn, een levende inhoud te
hebben gekregen. Zij worden in de
gesprekken als het ware tot het le
ven gewekt en niet zelden waren wij
verbaast met welk een overtuiging
eenvoudige mensen het woord „vre
de" in de mond namen.
aan verbonden zijn. De tactiek is dan
ook de „democratisering" mondjes
maat toe te passen, daar het anders
moeilijk zou kunnen worden de za
ken in de hand te houden. Dat is
enkele jaren geleden al wel gebleken
bij de bestorming der warenhuizen,
die duidelijk maakte, dat het indus
triële apparaat nog bij lange na niet
is opgewassen tegen de honger naar
goederen.
Een nog ernstiger verschynsel voor
de partij leken de stemmen, die zijn
opgegaan voor het stichten van een
tweede politieke party. Het partij-or
gaan „Prawda" heeft deze richting
van de politieke discussies, die na
de ontluistering van Stalin met on
gekende levendigheid zijn ontvouwd,
resoluut de pas afgesneden.
De partij heeft deze discussies, die
niet alleen de politieke leiders, maar
ook het gewone volk en vooral de
jeugd bezighouden, tot dusver echter
in de hand weten te houden. Haar
toeleg om het systeem en de begin
selen der Sovjet-maatschappij buiten
schot te houden schijnt voor het
ogenblikgelukt. De partij schijnt in
de eerste fase van de destalinisatie
de harde proef, waarvoor zij gesteld
werd met succes te hebben doorstaan.
Stalin
De onluistering van Stalin persoon
lijk schijnt overigens ergens in dit
proces van liberalisatie te zijn blij
ven steken. Stalins beeltenis is op tal
van plaatsen verwijderd uit de galerij
van partij-inkonen, die men overal
ontmoet. Maar op andere plaatsen
prijkt hij nog in zijn oude glorie.
Standbeelden draagt men jiet zo ge
ruisloos naar de politieke zolder als
schilderijen. Stalin-standbeelden zijn
nog altijd talrijk, evenals groepen,
die Lenin en Stalin tezamen uitbeel
den. Hun aantal viel ons bijzonder
van de Opperste Sowjet. Deze „zat"
juist in de dagen van ons bezoek
aan Moskou en discussieerde over
amendementen op een wetsontwerp
tot verbetering der pensieoenen.
Er komt iets van een echte par
lementaire stijl in", zo werd ons ge
zegd. Buitenlandse waarnemer in
Moskou zijn ervan overtuigd, dat het
hier op gang gebrachte proces niet
meer te stuiten is en dat de partij
inziet, dat er grote gevaren voor haar
op in Georgie, maar daar werd ons
dan ook getuigd, dat de bevolking
bereid was geweest hen tegen beel
denstormers te verdedigen. In Mos
kou groeit nog elke middag de ein
deloze slang van mensen, die twintig
treden diep in de bunker van rood
marmer op het Rode Plein willen af
dalen om Lenin en Stalin in hun gla
zen doodkisten te zien. Stalins naam
staat in het rode marmer van het
mausoleum naast die van Lenin ge
grift. Stalin is de geschiedenis in ge
gaan en de kilometerlange rij van
mensen, die zich iedere middag rond
de muren van het Kremlin slingert,
bewijst dat zijn naam niet meer kan
worden uitgewist. De politieke discus
sie in de Sowjet-Unie schijnt echter
al aan de persoon van de ontluiste
de voorbij te zijn en zich te richten
op meer vrijheid en meer welvaart,
die het volk in de nieuwe periode
hoopt te winnen.
Aan de miljoenendans rond
de sterkste benen zou men niet
zeggen, dat drie kwart van de
Franse profclubs tot over de
oren in de financiële zorgen
zitten en vaak niet weten hoe
ze hun spelers op tijd moeten
betalen. Desondanks hebben
Nice, Reims en Monaco resp.
33 miljoen 31 miljoen en 22
miljoen Fr. frs. uitgegeven om
hun eerste elftal profs te kom-
pleteren. De handel in voetbal
lers is nu afgelopen en zondag
j.l. is de feitelijke competitie
begonnen.
Moeizame strijd
Het nieuws van dit seizoen is in
de eerste plaats, dat de voornaamste
wedstrijden voortaan in de avond-
Onlangs hebben ingenieurs de
pols gevoeld van het 442 meter
hoge Empire State Building
de trillingen in het gebouw, die
in hoofdzaak door de wind wor
den veroorzaakt en zij con
stateerden, dat de „polsslag"
normaal was.
Om dit experiment te kunnen
uitvoeren werd door ingenieurs
van de Minneapolis-Honeywell
Company een uiterst nauwkeu
rige gyroscope in het midden
van de 35e verdieping opgesteld;
het gebouw heeft 102 verdiepin
gen. Door middel van elektro
nische metingen, die werden
overgebracht naar een regis
treer apparaat, dat op 16 kilo
meter afstand stond opgesteld,
kon worden vastgesteld, dat het
bouw een natuurlijke trilling
van tussen de zeven en acht
polsslagenper minuut heeft.
Bij andere New Yorkse gebou
wen, die ter vergelijking wer
den onderzocht, was het aantal
trillingen 50 of meer per mi
nuut. Ofschoon het bij het doen
ran deze proef niet in de bedoe
ling lag vast te stellen hoever
het gebouw bij deze trillingen
uitslaat, kon dit toch uit de re
sultaten worden opgemaakt. Bij
het Empire State Building was
de uitslag nooit groter dan 2/3
centimeter ten opzichte van het
middelpunt.
Volgens de betrokken ingeni
eurs is geen enkel gebouw vol
komen stabiel en het Empire
State Building komt het maxi
mum van de mogelijke stabili
teit zeer nabij. Een en ander is
in belangrijke mate toe te schrij
ven aan het feit dat deze 365.000
ton zware wolkenkrabber een
elastisch stalen skelet heeft, dat
het gebouw in staat stelt toe te
geven aan zware windstoten en
tegelijkertijd de gevolgen van
de daardoor veroorzaakte druk
tot een minimum te beperken.
De bij deze proef gebruikte
gyroscoop was honderden malen
gevoeliger dan de gewone gy
roscopen: er kunnen bewegin
gen mee worden geconstateerd
die 3.000 maal langzamer zijn
dan die van de uurwijzer van
een horloge.
Democratisering
Buitenlanders in Moskou, die de
ontwikkeling enkele jaren lang van
nabij hebben kunnen gadeslaan, spra
ken de overtuiging uit, dat de „de
mocratisering" veld wint. Het woord
moet daarbij goed verstaan worden.
Het proces speelt zich namelijk nog
vrijwel geheei in de hogere gelederen
der partt af.
Er is, naar deze waarnemers
ons verzekerden, een groeiende
publieke mening, die voortkomt
uit de derde generatie, die bin
nen het systeem is opgevoed. De
partij kan deze groeiende publie
ke mening niet meer naast zich
neerleggen. Zij wordt er hoe lan
ger hoe meer op gericht deze me
ning te verkennen en haar daar
mee tot gelding te brengen.
Dit is volgens de waarnemers ook
reeds merkbaar in de werkmethoden
(Van onze Parijse correspondent)
In vele vakantiecentra van Frankrijk staan de hotels en
pensions vrijwel leeg. Tienduizenden Parijzenaars en buitenlan
ders die voornemens waren hun vakantie door te brengen in Bre-
tagne, in Normandië en in de Alpen zijn er „weg geregend". Hals
over kop zijn ze naar de Rivièra doorgereisd- Aan de Cöte d'Azur
is dan ook geen plaats meer. Alle hotels en pensions zitten prop
vol en met grote haast zijn zelfs de badkamers voorzien van bed-'
den. De bungalow- en tentenkampen konden op 15 augustus geen
nieuwkomers meer bergen en honderden landgenoten hebben van
de nood een deugd moeten maken.
Overal hangt het bordje „COM
PLET". Op het strand moet ge over
duizenden baders heen stappen om
tenslotte na lang zoeken en vele val
partijen ruimte te vinden om u uit
te strekken. Nooit tevoren hebben de
toeristenbedrijven aan de Rivièra zul
ke briljante zaken gedaan. Zelfs het
simpele dienstbodekamertje ergens
hoog in de nok is geld waard. In
Monaco staat men elkaar eveneens
op de tenen. De Fransen mopperen
over de buitenlanders die tevoren heb
ben gereserveerd en zodoende de bes
te kamers konden wegpikken. De we
gen rond Nice, Toulon, Cannes, Juan-
les-Pins en Monte-Carlo zitten voort
durend verstopt met auto's en bussen
vol toeristen. De snelste wagens zijn
genoodzaakt voort te treuzelen met
een kruissnelheid van twintig kilo
meter per uur. In de trein Parijs-
Vintimille moet ge plaatsen reserve
ren of onverbiddelijk uren blijven
staan.
De Fransen, die eveneens weken
en maanden regen, wind en guur
weer hebben gekend, zoeken nu in
hun vakantie de zon op en laten
oo'; al hebben ze elders, in het re-
gengebied, gereserveerd - gaarne ver
stek gaan. Nog maar een betrekke
lijk klein aantal Franse reizigers
trekt naar het buitenland, hooguit
vijf op de honderd. Het inmiddels
weer duurder geworden paspoort,
2400 frs., remt 't internationaal toe
risme sterk af. Zij, die niet tegen de
ze uitgave opzien vertrekken bij voor
keur naar Italië en Spanje, de zon
tegemoet. Nederland heeft nu een
maal de roep, dat het er altijd re
gent, Belgie is te dichtbij. Duitsland
en Oostenrijk komen in trek en de
dure toerist gaat natuurlijk naar Mos
kou of de Canarische eillanden.
De groepsreizen naar het buiten
land zijn in het algemeen goed ver
zorgd maar peperduur, hetgeen ook
alweer remmend werkt. Daarnaast
leven Jacques Dupont en Jean Du-
rand nog altijd in de vaste over
tuiging dat men alleen in Frankrijk
goed kan eten. Opmerkelijk is de
voorkeur voor zee en strand. Alle
agentschappen boeken meer klanten
voor het strand dan voor bos en ber
gen.
De anders zo drukke hoofdstad
wordt nog slechts bevolkt door een
paar honderdduizend toeristen, veel
al buitenlanders en de lieden, die
hen moeten verzorgen. Vooral op 15
augustus, als de ene helft van de
Parijzenaars vertrekt voor vakantie
en de andere helft nog niet terug is,
biedt de Lichtstad een trieste, troos
teloos stille aanblik. Dit jaar kon
men onder de Are de Triomphe een
kanon afschieten in de richting van
de Tuileries zonder iemand te raken.
Overal is voldoende hotelruimte. Hoe
wel nauwkeurige cijfers nog ontbre
ken heeft men de indruk, dat er min
der buitenlandse toeristen zijn dan
voorgaande zomers. Ook vele buiten
landers, vooral de Nederlanders pre
fereren de Rivièra. De luxe hotels
in Parijs hebben al heel weinig te
doen. Vele restaurants, die een eigen
klantenkring hebben zijn nu gesloten.
Ook vele winkels zijn dicht.
uren zullen worden gespeeld. De
voornaamste voetbalvelden zijn daar
toe voorzien van een speciale neon
verlichting. Waarom al deze extra
kosten?
Op de eerste plaats omdat anders
het competitieprogramma vermoede
lijk weer niet tijdig kan worden af
gewerkt. Bovendien heeft men deze
nieuwe, dure oplossing gekozen in de
hoop meer publiek aan te trekken.
Vele Fransen zijn niet genegen om
op de zondagmiddagen thuis te blij
ven teneinde hun elf favorieten te
zien winnen of verliezen. Liever trek
ken ze de campagne in. De organisa
toren hopen in de avonduren meer
publiek te trekken, hetgeen ook wel
nodig is om de eindjes aan elkaar
te kunnen knopen. Een duidelijk voor
beeld is de eerste wedstrijd Toulon-
Aix (18 aug.) die slechts werd be
keken door nauwelijks drie duizend
personen, hetgeen niet meer dan
800.000 Fr. frs. in de lade bracht,
geheel onvoldoende om de kosten te
dekken. De meeste wedstrijden om
het kampioenschap, 18 aug. begonnen
om drie of vijf uur. De publieke be
langstelling was niet buitengewoon
hetgeen wel te verklaren is, omdat
vele supporters met vakantie zijn. In
siders geloven daarentegen niet of
nauwelijks, dat de wedstrijden bij
kunstlicht meer zullen opbrengen en
iedereen vraagt zich inmiddels at
wanneer het Franse beroepsvoetbal
als een kaartenhuis zal inéén storten.
Tal van ploegen, waaronder zelfs de
grootsten van de eredivisie houden
zich maar moeizaam staande en het
feit, dat diverse bekende spelers
dienst moeten verrichten in Noord-
Afrika en door andere, duur aange
kochte krachten moesten worden ver
vangen, maakt de algemene toestand
niet eenvoudiger.
V eranderingen
De meeste ploegen van de eerste
divisie verschijnen met een nieuw elf
tal. St. Etienne heeft nog altijd de
hoop gevestigd op de kleine man uit
Breda, Kees Rijvers, die beter in
vorm is dan ooit tevoren. Voor zeven
miljoen heeft St. Etienne voorts be
slag weten te leggen op Lefèvre. Nice
komt met drie nieuwe spelers uit,
die in totaal 25 miljoen hebben ge
kost. Lens doet het wat mjnder met
twee nieuwe sterren waarom men,,
maar" 13 miljoen heeft moeten be
talen. De Harder, die geen kans ziet
voordelig te repatriëren blijft ook dit
jaar voor Bordeaux spelen. Zijn ploeg
hoopt dit jaar in de eerste divisie
te komen, hoewel ook Lille hiervoor
goede papieren heeft, temeer omdat
het beslag wist te leggen op de emi
nente spelers Devlaeminck (inge
ruild tegen twee andere spelers plus
zeven miljoen frs.) Baratte en de
Pool Novotasky. Straatsburg komt
met vijf nieuwe krachten uit, Metz
met twee en Rennens met drie. De
enige ploeg in de eerste divisie, die
geen verandering noodzakelijk acht
te is Racing Paris. Reims trok Vin
cent, Fontaine en Maouche aan, maar
het verloor de beroemde Kopa, waar
voor Madrid vijftig miljoen betaalde.
Met Nice blijft Reims de grote can-
didaat voor het kampioenschap.
Scooters
De voorzitter van Racing kenschets
te het probleem met weinige woorden
„Telkens als er een skooter wordt
verkocht verliezen we twee kijkers".
Wiskundig is dit wellicht onjuist,
maar hij illustreerde er het grote
probleem van het beroepsvoetbal
mee. Maar al die auto- en skooter-
rijders willen liefst voor donker thuis
zijn. „Misschien kunnen we ze op
vangen in de avondwedstrijden...."
Van de 38 ploegen, die om het kam
pioenschap van Frankrijk zullen strij-
den zijn er nu al 22, die over avond
verlichting beschikken. Er zijn pes
simisten, die beweren, dat men niet
avondwedstrijden ook een aantal
(trouwe) toeschouwers zal verliezen.
Inderdaad is dit waar.
Madeleine wil nog wel net goed
vinden, dat haar Jean of Jacques zijn
middag opoffert aan de voetbal, maar
ze dreigt moeilijk te worden als hu
z'n avond langs de lijn doorbrengt.
(Advertentie)
Van ouds
de héél
bekende
VIRGINIA!
In twee keurige boekjes, die zeer
stellig aan hun doel zullen beantwoor
den: verdieping van onze devotie tot
het H. Hart. In het eerste deeltje
verklaart Jac. de Rooy S.J. de
H.Hart-devotie uit de H.Schrift, de
traditie en de liturgie. Het tweede
deeltje geeft gebeden uit alle eeuwen
vanaf het Oude Testament tot op
heden.
Juist nu, vlak na het verschijnen
van 's Pausen encykliek over het
H. Hart, waarin met nadruk betoogd
wordt, dat deze devotie nog volkomen
modern is, zijn deze brochuurtjes
welkom hulpmiddel om de „ware
godsvrucht" tot het H. Hart te ver
spreiden. (Uitgaven „De Heraut van
het H. Hart", Nijmegen).
J.H.
Dit bescheiden boekje van pater
J. v.d. Velden heeft ten doel St.
Philomena te doen kermen als de
Heilige van vele grote Pausen, van
vele grote heiligen en van duizenden
vrome christenen in de vorige eeuw
en van weer nieuwe duizenden in on
ze eeuw.
Wij hopen met de schrijver dat zijn
brochure velen tot vurige vereerders
zal maken van St. Philomena.
(G.G.G. No 666).
J.H.
15)
ie dat je niet kón vertel
len wie je bent? zei ze. Haar ogen
werden groot en rond.
ha"ïën°m late" W® die kleren gaan
—Je hebt tegen me gezegd, dat ie
wel een iemand gedood hebt.
waf aeJ^ar Er i°Per> een paar
ïnna a- u,'?end mensen in dit land
dood' hebben" °f menSen ge"
Bedoel je' dToor™* °PgelUCht'
beïwaLdacht ie anders? Nee, ik
beroeosdlef1100 Ik ben Seen
ophcS tt begeen, afPerser en geen
veroordeelde. ZeUs geen ontsnapte
,wd je dan vluchten?
Als h £oni het er °P aan? zei ik-
rnfoJiu h°ndon ie achterna zitten,
hoKv, - g,een verschil of ze honger
alleen maar uitgelaten zijn.
evil, al?den zijn in beide gevallen
i. nP' Laten we nu die kle
ren halen.
—Maar als je toch niet
rln J2?' ik- Een paar dagen
geleden bad bi da poiitia ronder
zwaar kunnen vertellen wie ik ben.
Nu wordt het met de minuut gevaar
lijker. Kom laten we voortmaken.
HOOFDSTUK XI
Ze ging mij voor de gang door. Bij
een deur tegenover die van wat eens
als mijn kamer bedoeld was geweest,
bleef ze staan. Zij maakte de deur
open en er bleek zich een houten trap
achter te bevinden.
Ik zal eerst gaan. zei ze. Als
de agenten mij zien dan geeft het
niet, want ze weten, dat ik hier ben.
Ik zal de luiken dicht doen. Ze ver
dween in het donker, terwijl ik be
neden bleef wachten. Een paar mi
nuten later zag ik licht boven en gluur
de haar gezicht over de trapleuning.
„Alles veilig" fluisterde zij. Ik be
klom vlug de trap. „Daar" ze wees
naar een koffer die onder het zolder
raam stond. „Ik wacht beneden".
—Nee, zei ik. Blijf hier. Draai je
maar om.
Ik trok de koffer naar voren en
sloeg het deksel op. Hij was vol
overhemden, sokken, ondergoed en
tikalen. Daaronder lagen koi-
gen overhem
Moltoiietuti
tuums, slipovers jassen en losse broe
ken. Het leek wel een verzameling
van alles wat Philip Tremaine had
achtergelaten.Heel de inhoud riekte
sterk naar mottenballen.
Ik haalde het geld, de foto's en het
pistool uit mijn zakken en legde een
en ander voorzichtig op de achterover
geslagen deksel. Toen ontkleede ik
me en koos een aantal kleren uit
de koffer. De meeste costuums wa
ren nogal opzichtig, maar tenslotte
vond ik een pak in een gedekte kleur
grijs, waarmee ik niet al te zeer
in de gaten zou lopen. Ik was blij
dat de herenmode zo constant is.
De overhemden waren bij de hals
wat nauw. Ik vond een portefeuille,
een zakkam, handdoeken en een vei
ligheidsscheermes, dat ik in mijn jas
zak liet glijden.
Ofschoon Catherine met haar rug
naar mij toestond, scheen haar maar
weinig te ontgaan. Haar vreemde
stemming van in toom gehouden op
winding was verdwenen.
Waar leefde je broer van? vroeg
ik
Moeder stuurde hem geld. Ze
stuurde hem altijd zoveel als ze kon
missen. En ze voegde er aan toe::
Ze zorgde er altijd voor, dat ze
wat te missen had.
Waarom zou ze 't niet kunnen
missen?
Ze heeft niet meer dan een lijf
rente, die vader haar heeft nagelaten.
En heb jij de rest gekregen?
Ze lachte kort en bitter.
—Waarom desk je, dat «r nog meer
geld was?
Ik heb het in de krant gelezen
en dan ik ben niet blind. Dit huis...
Dit huis is sinds vaders dood niet
meer bewoond geweest. Volgens de
bepalingen van zijn testament mogen
we het niet verkopen en het is duur
om erin te wonen. Het staat hier
maar. Het geld dat er is, is bevroren.
En hoe moet het dan met jou?
Ik was vijftien jaar toen vader
stierf. Ik had een moeder om voor
me te zorgen. Wat zou ik meer nodig
hebben?
Weer was er de bitterheid in haar
stem.
Maar wie werd er dan beter van
als ik in de gevangenis belandde
en hoe?
Niemand, zei ze. Je zit niet in
de gevangenis.
Maar ik heb erin gezeten.
Ik dacht dat zodoende de naam
Tremaine van blaam gezuiverd zou
worden. Maar ik had het bij het
verkeerde eind. Vraag me nu liever
niet meer hierover. Hoe stel je je
voor uit dit huis weg te komen?
Als het kan, langs de zelfde
weg als waarlangs ik erin gekomen
ben.
Al die tijd was ons praten nauwe
lijks luider geweest dan een gefluis
ter. Het deed me denken aan ons
eerste gesprek in de taxi. Het gaf
een indruk van intimiteit, een gevoel
alsof wij elkaar kenden, al haar ge
heimzinnigheid en nieuwsgierigheid
naar mijn persoon ten spijt. Ik was
ibang van dat gevoel. Ik vreesde dat
het tot gevolg zou hebben dat ik fou
ten beging.
Wat voor misdaad heb jij be
gaan? vroeg ze.
Heb ik het woord misdaad ge
bruikt? Niets, waarvoor ik met mijn
leven zou moeten boeten. Ik ben óp
mijn misdaden niet trots, maar ik
schaam me er evenmin voor. Behalve
voor de paar laatste.
De laatste?
Ik heb een politiedokter aange
rand en ben uit de gevangenis gebro
ken. Zojuist heb ik met geweld toe
gang verschaft tot een particulier
huis en als je precies wilt zijn, dan
heb ik jou bovendien van 50 dollar
beroofd. Dat zijn allemaal stuk voor
stuk misdaden, waar ik helemaal
niet van houd - de politie evenmin
trouwens.
Ik zal je niet van beroving be
schuldigen.
Je weet niet wat je nog doen
zult. Als het eenmaal zover is, doe
je alles waar je jezelf enigszins mee
redden kunt.
O, nee, fluisterde zij, nooit meer
Bedoel je dat je je plan hebt
laten varen, nu je gezien hebt, dat
het niet lukt? Kom je nu pas tot dat
inzicht? Ik zal je wat zeggen. Je bent
op 't ogenblik in gevaar en daarom
zeg je alles wat dat gevaar maar
even verminderen kan. Misschien ge
loof je zelfs wat je zegt. Ik heb
ook mijn plannen gehad. Mooie plan
nen. Ik zou ze dadelijk vaarwel wil
len zeggen als ik weer daar kon zijn
waar ik stond, toen je broer die
foto van me nam.
Wat voor plannen? Haar vraag
was bijna onhoorbaar. Waarom zou
ik ook antwoorden?
Buiten ons huis patrouilleerde de
politie en in heel de stad waren de
agenten waakzaam. Als ze mij halt
toeriepen en ik liep door, zouden ze
schieten. En ik zou doorlopen. Het
was belangrijker daaraan te denken
dan op de vragen van een meisje te
antwoorden.
Dat zal ik je vertellen, zei ik
tegen haar. Ik zal het je vertellen,
dan zul je inzien hoe weinig het te
betekenen heeft. Er zijn plaatsen
waar sneeuwval is. Over een maand
zal het daar gaan sneeuwen. Soms
duurt dat dagen en dagen aan een
stuk en als de hemel breekt dan is
de aarde glinsterend wit, zover je
kunt zien. De takken van de klimop
buigen door onder hun zware last.
Geen geluid hoor je, geen zuchtje
wind is er. geen twijgje óf grasspriet
je verrroert zich. Nergens zie je een
mens. Heel alleen ben je, in 'n dood
stille wereld. Weet je wat daar is?
Dat is het begin.. Het is iets, dat je
niet loslaat. De sneeuw is ongerept
en paden lopen er niet door. Alles
wat er eerst was is uitgewist en je
begint helemaal opnieuw, over nieu
we wegen. Zegt je dat iets? Ik was
op weg, terug naar het begin.
Ze zweeg een poosje. Ik deed het
te nauwe boord dicht en strikte een
das om. Mooi moest ik eruit zien in
mijn fijne spullen - en met een baard
van drie dagen.
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1958
HILVERSUM I. 402 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15
Gram. 9.00 Gym. v.d vrouw. 9.10 V.d. vr.
9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Morgenwij
ding. 10.00 Gram. 10.50 V.d. kleuters. 11.00
Lichte muz. 11.30 Sopr. en piano. 11.50
Gram. 12.00 Orgelspel. 12.30 Land- en. tuin-
b.meded. 12.33 Pianospel. 13.00 Nws. 13.15
Mede. of gram. 13.20 Promenade-ork.
13.55 Koersen. 14.00 De Schipbreuk, can
tate. 15.00 Manege der stokpaardjes. 15.45
Gram. 16.35 V.d. jeugd. 17.20 De dieren-
renwereld en wij, caus. 17.30 Mil. Kapel,
18.00 Nws. 18.15 Pianospel. 18.30 Amus.
muz. 19.00 Act. of gram. 19.05 Gram, 19.40
Amus. muz. 20.00 Nws. 20.05 Gram, 21.05
Caus. en interv. 21.30 Amus muz. 22.30
Cabaret. 22.30 Gitaarspel. 22.55 Wereld
kampioenschappen wielrennen in Kopen
hagen. 23.00 Nws. 23.15 Koersen. 23.20
Act. of gram. 23.20-24.00 Gram.
HILVERSUM II. 298 m. KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en lit.
kal. 8.00 Nws, en weerber. 8.15 Gram,
8.50 Idem. 9.00 V.d. huisvrouw. 9.40 Licht
baken. 10.00 V.d. kleuters. 10.15 Gram.
10.45 Idem. 11.00 V.d. vrouw. 11.30 Gram.
11.50 Als de Ziele luistert. 12.00 Angelus.
12.03 Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Instr. octet. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nws. en kath. nws. 13.20 Metropole-ork.
13.50 Gram. 14.00 Koorconc. 14.25 Gram.
15.20 Pianoduo. 15.45 Gram. 16.00 V.d. zie
ken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 V.d. jeugd.
17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Rege-
ringsuitz.: Rijksdelen Overzee: Kroniek
van overzee, door J. J. van der Laan.
18.00 V.d. jeugd. 18.20 Sportpraatje. 18.30
Lichte muz. 19.00 Nws. 19.10 Gram. 19.15
Uit het Boek der Boeken. 19.3o Gram.
20.20 Act. 20.35 De gewone man. 20.40
Strijkkwartet en altviool. 21.20 Pelleas et
Mélisande. opera. 22.45 Avondgebed en
lit. kal. 23.00 Nws. 23.15-24.00 Gram.
BRUSSEL 324 m. 12.00 Gram. 12.30
Weerber 12.34 Gram. 13.00 Nws. 13.15
Gram. 16.00 Koersen. 16.02 Orgelspel. 16.30
Gram. 17.00 Nws. 17.10 Gram. 17.45 Boek-
bespr 18.00 Luitrecital. 18.20 Balalaikas-
pel. 18.30 V.d. sold. 19.00 Nws. 19.40 Gram.
19.50 Syndicale kron. 20.00 Interv. 20.30
Clavecimbelrecital. 21.15 Omr. ork. 22.00
Nws. 22.15 Gram. 22.55-23.00 Nws.
BRUSSEL 484 m. 12.00 Gram. 12.30
Orgel-ens. 13.00 Nws. 13.15 Gevar. muz.
14.00 Omr. ork. 14.45 Gram. 15.00 Idem.
16.05 Lichte muz. 17.00 Nws. 18.30 Gram,
19.30 Nws. 20.00 Vakantietijd. 20.45 Gram.
21.30 Idem. 22.00 Nws. 22.15 Lichte muz.
22.55 Nws.
NTS: 20.00 Journ. en weeroverzicht.
NCRV: 20.15 Post Onvoorzien, TV-spel.
22.25 Dagsluiting.
Waarom ben je dan hier naar
toe gekomen? Weer was haar stem
niet meer dan een fluistering.
Als ik het wel heb, heb jij me de
eerste keer hierheen gebracht. Geko
men ben ik niet.
Maar ik bedoel; waarom ben je
dan naar San Francisco gekomen?
Omdat het op mijn weg lag. Ik
heb hier lang geleden gewoond en het
lag voor de hand dat ik hier het eerst
heen ging. Dit is een mooie stad en
ik zocht een baantje. Of - als je
liever hebt dat ik in beelden spreek:
dit is de plaats waar de paden onder
sneeuw uit opduiken.
Mijn broer wist dat je hier naar
toe ging. Hoe ben je met hem in
aanraking gekomen?
Ik heb je toch gezegd, dat het
mijn fout was. Ik wil nog steeds
graag weten wat hij, en jij en je
moeder dachten te winnen door mij
in de gevangenis te helpen. Dachten
jullie misschien, dat ik me liever in
zijn naam zou laten veroordelen dan
mijn eigen naam te noemen? Dan
hebben jullie het mis.
O, praat daar toch niet over,
zei ze.
Ik zal er niet over praten, maar
alleen omdat ik geen tijd heb. Ik
deed het geld in mijn nieuwe porte
feuille en stopte het pistool in mijn
zak. De foto's scheurde ik in snip
pers en liet die in de koffer dwarre
len. or bovenop legde ik mijn afge
dankte kleren, waarna ik de koffer
sloot.
(Wordt vervolgd)
