I
Op de Berg van Andechs bevindt zich
een kostbare reliekenschat
VISSERSLATIJN IN BLOEMEN
1
3
ü®(Mk
i
Een matig Mens
is zijn Vrijheid waard
YORK EN CANTERBURY
HISTORISCHE STEDEN
OP DE AFSLUITDIJK
—SCHOUWONEEI
i J
Voornaamste bedevaartsoord van suid-Duitsland
isBilonet
Oude tegenstanders en
ook oude vrienden
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 10 AUGUSTUS 1956
De barokkerk trekt ieder jaar
duizenden pelgrims
Historische schat
Officieren weer
met oranje sjerp
Vreemde politieke
coalitie in Laos
Veel opwindende
ontdekkingen
Angles,
but Angels
Vele kerken
Ballonwedstrijd
Berepoot
Romeo's en Julia
De sleutel, ivaarmede Moeder Overste
de gotische deur van de H. Kapel open
draait, is een meesterwerk van snveed-
kunst. En de sloten zelf De kluis van
een bankgebouw kan niet beter worden
afgesloten dan dit merkwaardige Heilig
dom van Andechs, dat boven op een berg
in de Allgiiuer Alpen bij de Ammersee
gelegen is.
Duizenden pelgrims komen jaarlijks
bidden op deze gezegende grond. Een paar
weken geleden heeft broeder portier van
Moeder Overste, die in welbespraaktheid voor een museumgids be
slist niet onderdoet, vertelt ons over de interessante geschiedenis van
deze merkwaardige schat. Zij noemt ons de naam van Graai' Rasso, die
daar als heilige vereerd wordt. Tijdens de Kruistochten heeft de vrome
edelman kostbare relieken uit Jeruzalem, Byzanthium en Rome mee
gebracht: gebeenten van H. Apostelen, een gedeelte van de Zweetdoek
van Christus en naar men verhaalt, ook het tafelkleed, dat dienst heeft
gedaan bij het Laatste Avondmaal. In hoeverre deze gegevens met de
historische werkelijkheid kloppen? Deze aangelegenheid laten we gaarne
aan de wetenschappelijke speurzin van de geschiedvorsers over.
In ieder geval hebben de bewoners van het klooster Wörth, dat
de heilige graaf had gesticht, de waarde van deze bezittingen zo hoog
aangeslagen, dat zij hun kostbare schat ijlings naar Andechs in veilig
heid brachten toen de Hongaren een kleine duizend jaar geleden het
Beierse bergland binnenvielen. Daar is ze sindsdien gebleven.
Oorspronkelijk was Andechs een
burcht, veilig en hoog gelegen op een
ongenaakbaar punt. Hoewel het adel
lijke geslacht, dat dit slot bewoonde,
maar drie eeuwen heeft bestaan,
neemt het in de geschiedenis der mid
deleeuwen toch een niet alleen eer
volle maar ook vooraanstaande plaats
in.
Illustere telgen hebben een bis
schopszetel bezet: te Regensburg, Bam
berg, Mainz, Kolosca en Aquilea. De
H. Hedwig, hertogin van Silezië en
Polen, sproot uit dit geslacht voort.
Ook Gertrud, koningin van Honga
rije en moeder van de H. Elizabeth
van Thüringen, was een gravin van
Andechs.
Met trots toont Moeder Overste ons
het gewaad, dat deze koningsvrouwe
(Advertentie)
gedragen heeft op de dag van haar
kroning. Bij haar huwelijk heeft haar
heilige dochter het als bruidskleed
gedragen. Als een der kostbaarste re
lieken hangt het aan de wand van de
kapel: een prachtig weefsel van sa-
raceense damast.
Haar leven lang heeft de H. Eliza
beth het ouderlijke slot van haar moe
der een warm hart toegedragen. Zij
kwam daar vaak logeren. Het waar
devolle borstkruis, dat Pius Grego-
rius IX haar geschonken heeft om
haar te troosten bij het overlijden
van haar gemaal maakt ook deel uit
van de Andechser reliekenschat
Toen het grafelijke geslacht in de
dertiende eeuw uitstierf, hebben de
Heren van Wittelsbach, die de roem
van dit Huis nooit hadden kunnen ver
dragen, de vernietiging van de burcht
fors aangepakt. Zo fors zelfs, dat ook
de schat op mysterieuze wijze in de
grond verdween.
Eerst in, 1388 werden de relikwieën
het Benedictijner klooster op een zonnige
zondagmorgen de auto's geteldeertien-
honderd waren het maar liefstdie hij in
tijd van een uur naar boven zag komen
De motorfietsen en scooters heeft hij maar
buiten beschouwing gelaten
Het gold als een buitengewone gunst
dat wij de vermaarde Burgkapel mochten
betredenwaar (Le voornaamste kostbaar
heden van de prachtige barokkerk be
waard worden
teruggevonden in de metalen kist, die
in de kapel bewaard wordt. Naar ver
luidt zou het graafwerk van een muis
de eerste aanwijzing gegeven hebben!
HET H. HOSTIEWONDER
Sinds twee eeuwen mocht Andechs
toen reeds roemen op zijn kostbaarste
bezit: de drie wonderbare H. Hosties,
die nimmer verteerd zijn. Aan de his
torische betrouwbaarheid valt niet te
twijfelen, want een tweetal bullen van
Paus Bonifatius IX verklaren, dat
twee dezer H. Hosties uit de tijd van
Paus Gregorius stammen en wel uit
het jaar 604 en dat de derde uit het
pontificaat van Paus Leo dateert. Op
een van de drie H. Gedaanten moet
het beeld van de Gekruiste voorko
men, op de beide andere zouden
bloedvlekken waargenomen zijn.
Een Benedictijnermonnik gekleed in
superplie en witte stool knielt voor
het tabernakel neer en opent de ex-
nositietroon, waarin de zware mon
strans staat, met de drie wondere H.
Hosties. Voor alle zekerheid bevindt
Art ve? teutte
zich daarin steeds een vers geconsa
creerde H. Hostie, zodat elke twijfel
aan de werkelijke tegenwoordigheid
van de Godsmens uitgesloten is.
In de loop der eeuwen hebben dui
zenden en duizenden pelgrims, afkom
stig uit alle delen van Europa, in dit
genadeoord neergeknield. Oorspron
kelijk was de kerk, waar zij kwamen
bidden, een gotische hallenkerk. Toen
het gebouw tengevolge van bliksem
inslag totaal was uitgebrand, heeft
Abt Bernard Schütz het bij het her
stel in een rococogewaad laten steken
Dat gebeurde omstreeks het midden
der achttiende eeuw. Men bespeurt
er de meesterhand van de beroemde
stucadoor J. B. Zimmermann uit
München, die met zijn broer in de
beroemde barokkerk van Wies heeft
gewerkt.
Op het hoogaltaar prijkt een mira
culeuze Madonna, die in Opper-Beie-
ren veel en innig vereerd wordt.
Officieren van de Koninklijke
landmacht zullen voortaan in bepaal
de, door de minister van oorlog vast
gestelde gevallen bij hun geklede te
nue de oranje zijden sjerp mogen dra
gen, die voor de oorlog tot de cere
moniële tenue behoorde. Voor de
ceremoniële tenue zijn na de oorlog
geen officiële regelingen vastgesteld,
wel voor de geklede tenue. De sjerp
mag nu bij de geklede tenue worden
gedragen indien de militair individu
eel deelneemt aan een staatsplechtig-
heid, een diner of gala-avond waar
een lid van het koninklijk huis, een
buitenlands staatshoofd of een lid van
een buitenlands regerend vorstenhuis
aanwezig is, een huwelijksplechtig
heid of een begrafenisplechtigheid,
waarbij hij deel uitmaakt van de
stoet.
de bromfiets die 'f m levert
MET VREDESTEIN BANDEN
(Advertentie)
CAMERA'S
Koningsgezinden, communisten en an
dere politieke groeperingen zullen in
het Indochinese koninkrijk Laos een
coalitieregering vormen.
Vertegenwoordigers van de Konink
lijke regering en van de communis
tische gevechtsgroepen die de noorde-
lijxe provincies bezet houden, zijn tot
deze overeenkomst gekomen.
Er zullen vrije verkiezingen worden
gehouden, waarin de communistenlei
der Pathet Lao en andere verzetsstrij
ders zich verkiesbaar mogen stellen.
is niet iemand, die nooit meer dan een of twee borrels
drinkt. Een matig mens is iemand, die nooit meer drinkt
dan goed voor hem en voor anderen! - is. Het
is een opvallend iets, dat, altijd wanneer men de
onmatigheid probeerde te bestrijden door vrijheids
beperking, de matigen de dupe werden en de onma-
tigen onmatiger werden dan ooit.
Omdat het Nederlandse volk een der matigste ter
wereld is, kan men dan ook gerust vaststellen het
PUBLICATIE VAN HET CENTRAAL CEDISTILLEERDBUREAU SCHIEDAM
De bewoners van nooid-Engeland zijn nog steeds geneigd zich te beschou
wen als een volk dat los staat van zuid Engeland. Vele eeuwen geleden
waren het inderdaad twee verschillende rassen, aangezien hun land toen
door verschillende stammen werd bezet. Maar de Romeinse veroveraars
overwonnoen de stammen in geheel Engeland en brachten de eerste eenheid
van het land tot stand.
In Durovernum, in het zuiden, zetten de Romeinen een kamp op en later,
ongeveer in het jaar 200, bouwden zij er een muur omheen.
In Eburacum, in het noorden, was de Romeinse nederzetting het militaire
hoofdkwartier voor het noordelijke gedeelte van Groot-Brittannië.
scherper omlijnd was; thans is deze
scheiding er slechts om de admini
stratie te vergemakkelijken en om de
schakel met de aloude traditie te be
waren.
De toerist die een bezoek brengt
aan York en Canterbury zal in beide
moderne steden voortlevende bewij
zen vinden van een roemrijk verle
den. Als getuigen van de vervlogen
tijden zijn er nog steeds de stadsmu
ren die van York is nagenoeg in
tact en versierd met indrukwekkende
,,Bars" of hekken, die tegen het val
len van de nacht stevig werden ver
sterkt om indringers te weerhouden
binnen te vallen. In Canterbury staat
alleen nog maar de ,,West Gate", en
op de overige resten van de stads
muur staan nog 13 torentjes. Op ver
schillende plaatsen dienden de resten
van het oorspronkelijke Romeinse
bouwsel als fundering van de nu nog
bestaande muren uit de middeleeu
wen.
In de afgelopen jaren hebben ar
cheologen vele opwindende ontdekkin
gen gedaan van Romeins Canterbury,
ontdekkingen die de toerist een beeld
geven van Brittannië in de Romeinse
tijd. Bij de opgravingen van de ruïnen
van de Abdij van St. Augustinus wer
den de funderingen blootgelegd van
een kerk, die naar men gelooft, een
Romeinse tempel is geweest, maar
die later werd gebruikt door de Chris
tenen.
Tegenwoordig bevindt zich op de
oorspronkelijke plaats van die neder
zetting een prachtige kloosterkerk, de
zgn. York Minster, de zetel van de
aartsbisschop van York, Primaat van
Engeland. Durovernum, by de zuid
kust, is het tegenwoordige Canterbu
ry, de zetel van de andere aartsbis
schop van Engeland, de primaat van
,,A11 England". Deze verdeling van
Engeland in twee kerkelijke provin
cies is al hetgeen er overgebleven is
van een scheiding, die destijds veel
Tijdens de derde etappe van de
Ronde van Nederland, van Leeu
warden naar Zandvoort, trok de
rennerskaravaan over de Afsluit
dijk, waar een groepje met de Ita
liaan Magni, en o.a. de Nederlan
ders Gerrit Voorting, Gerrit Schul-
te en Wim van Est een voorsprong
nam op het grote peleton. De
foto toont de kopgroep op de Af
sluitdijk bij het passeren van de
sluizen. Achterin, geheel rechts,
herkennen we Voorting, Schutte
en van Est
Tegen het begin van de zesde eeuw
hadden de Romeinse legioenen zich
uit Brittannië teruggetrokken, waarna
het land in handen kwam van de Sak
sische veroveraars. York en Canter
bury konden hun positie als belangrij
ke centra behouden.
Maar Rome kwam toen een nieuwe
invloed uitoefenen, toen Paus Grego
rius, nadat hij twee Engelse slaven
op de markt had gezien, de beroemde
opmerking maakte: „Zij zijn geen
„Angles", maar „Angels" geen An-
gelsaksers, maar Engelen).
Hij zond Sint Augustinus naar hun
land om het volk van Brittannië te
herinneren aan het bestaan van het
Christendom, dat na de invasie van
de heidenen bijna verdwenen was.
Sint Augustinus kwam naar Canter
bury en doopte de regerende koning,
Ethlebert, in het jaar 597. Achten
twintig jaar later trouwde zijn doch
ter met de koning van Northumbria,
Edwin. Paulinus, een ander missiona
ris van Paus Gregorius, werd met
haar, als hofprediker, naar haar nieu
we huis gezonden. Hij werd de eerste
aartsbisschop van York. Van dat tijd
stip af is de geschiedenis van beide
provincies nauw met elkaar verbon
den.
Beide steden hebben verschei
dene kathedralen gehad, voordat
de tegenwoordige York Minster
en Canterbury Kathedraal in de
12e eeuw werden gebouwd. Beide
bouwwerken zijn de mooiste voor
beelden van Engelse architectuur.
Toch kunnen ze niet met elkaar
worden vergeleken, want beide
kerken hebben hun eigen karakter
en bijzondere schoonheden.
Canterbury, de beroemde Angel"
toren, het graf van de Black Prin
ce". het ongeëvenaarde Canterbury
blue" glas. York met haar prachtige
,,Five Sisters" vensters, haar statigé
en indrukwekkende kapittelhuis en
het oostelijke venster, dat behoort tot
de grootste ramen met gebrandschil
derd glas van de gehele wereld (de
gidsen beschrijven de oppervlakte
als „groter dan een tennisbaan").
In deze beide bouwwerken is de ge
schiedenis in steen te vinden voor al
diegenen die er oog voor hebben.
Zowel York Minster als de kathe
draal van Canterbury zijn (gratis)
toegankelijk voor bezoekers; uitste
kende gidsen zijn verkrijgbaar en de
kosters zijn altijd bereid uitleg te ge
ven aan belangstellenden.
Eén van de grootste paradoxen van
thedraalsteden is het aantal klei
nere kerken dat in de naaste omge
ving van de kathedraal te vinden is.
In Canterbury waren er tijdens de re
gering van Ethlebert drie kerken bin
nen een radius van 750 meter. Een
van deze, St. Martin's, de oudste kerk
van Groot-Brittannië, is nog steeds in
gebruik.
York is speciaal rijk aan middel
eeuwse kerkgebouwen. Er zijn er nog
20 overgebleven en zij zijn op één na
alle binnen de stadsmuren gelegen,
zodat een middagwandeling door de
straten van York de toerist een beeld
van ongeëvenaarde schoonheid en
rijkdom biedt.
Canterbury maakt eveneens aan
spraak op iets dat als het oudste van
zijn soort in Groot-Brittannië kan
worden aangemerkt, namelijk: King's
Schooi, gebouwd op het terrein van
de kathedraal. Deze school wordt ver
onderstelt de oudste van Groot-Brit
tannië te zijn. Er is in de nabijheid
van deze schoolgebouwen een nieuw,
in de modernste architectuur opge
trokken winkelcentrum verrezen, op
de plaats, waar al hetgeen er stond
door oorlogsbombardementen in de
Tweede Wereldoorlog werd verwoest.
Groot-Brittannië's kunst om traditie
te handhaven en toch gelijke tred te
houden met de moderne tijd, komt
goed tot uiting in York, waar de cho
coladefabrieken van Engeland geves
tigd zijn.
Een gedeelte van York's erfdeel, is
bewaard in één van de mooiste volks
musea van het land, het Castle Mu
seum", dat gevestigd is in een oude
gevangenis. Onder de vele bijzonder
heden is o.a. een voorstelling, bekend
als ,,de straat", die de bezoeker te
rugvoert naar het York van vroeger.
Verscheidene van de mooiste oude
winkels zijn hier gereconstrueerd en
er is ook een koetshuis, een brand
weerstation en een kaarsenfabriek, in
de met keien geplaveide straten.
York heeft ook een spoorwegmu
seum, dat vele relikwieën huisvest uit
de dagen van de eerste passagiers-
trein ter wereld, die van Stockton
naar Darlington liep, niet ver van
York.
Canterbury heeft een jaarlijks te
rugkerend festival, tijdens hetwelk
een speciaal voor dit festival geschre
ven toneelstuk wordt opgevoerd in het
kapittelhuis van de kathedraal. Het
toneelstuk van T. S. Eliot, Murder
in the Cathedral" werd hier voor het
eerst ten tonele gebracht. Het stuk
behandelt vanzelfsprekend d3 moord
op Thomas Beckett.
Als boetedoening voor deze misdaad
ondernam Koning Henry II de eerste
pelgrimstocht naar Canterbury in
1174; miljoenen anderen volgden
daarna om het altaar van St. Thomas
te aanbidden ,tot het tijdens de her
vorming werd verwoest. En ook thans
komen er pelgrims, zowel naar Can
terbury bekend als de „Moeder
van Engeland" als naar haar noor
delijke zuster, York, „geliefd bij de
inwoners van Yorkshire en vermaard
over de gehele wereld".
Als de burgemeester zaterdag de
wimpel zou uitreiken aan de van
ger van de gróótste vis, in plaats
van aan de man van de beste kwa
liteit, dan zou de ontwerper van
deze wagen van vorig jaar een
goede kans maken. Zó groot van
gen de Bressiaanders ze niet; deze
humeurig kijkende zeebewoner doet
alleen maar dienst als „paard" voor
Neptunus, die het hier in gezelschap
van een aantal lieve Bressiaanse
jongedames nog zo kwaad niet
heeft. Ook dit jaar zal de optocht
van praalwagens weer vele op de
zee en de visserij geïnspireerde
onderdelen tellen.
De komende presidentsverkiezingen in de Ver. Staten blijven de ge
moederen der Amerikanen beheersen. En de spotprenttekenaars
vinden er dankbaar materiaal in om zich uit te leven. Zo byv. Jensen,
die in „The Chicago Daily News" Harold Stassen op de korrel nam.
Stassen heeft namelijk een ballonnetje opgelaten om gouverneur
Herter op de vice-presidentsplaats te krygen. De tegenwoordige vice-
president zou dus moeten sneuvelen. Alhoewel president Eisenhower
heeft verklaard, dat hij Nixon graag mag, heeft hy Stassen toch
carte blanche gegeven. Stassen heeft zelfs een tijd lang „vrijaf" ge
kregen om propaganda te gaan maken voor Herter, die notabene
zelf heeft gezegd voor Nixon te zijn. Dat zijn zo van die puzzles,
waarmee de Amerikaanse kiezers te maken hebben
Over Nasser heeft men de af
gelopen dagen meer dan vol
doende gelezen om te weten,
dat de geschiedenis met het
Suezkanaal het Westen verba
zend hoog zit. „The Los Ange
los Times" ziet het zo, dat de
Egyptische sfinx een verleng
stuk heeft gekregen in de vorm
van een Russische berepoot, die
het water in het Suezkanaal
troebel maakt.
Deze spotprent van „The Min
neapolis Star" illustreert de
wedren tussen Washington en
Moskou om de zgn. neutralen
op hun hand te krijgen. Met
dollars en roebels wordt de lief
de verkaard, in de hoop weder
liefde te ontvangen. Een merk
waardig staaltje van internatio
nale romantiek
