DE DAMMEN DWINGEN TOT
AL VERDERGAANDE OFFERS
ORCAM
De Baby
Het Deltaplan en zijn achtergronden
0EH&O
Kamperend
NAAR SCHOOL
DOUWE
de pittige zware shag!
PIETJE PLUYM (HEIKANT)
ZEVENTIG JAAR SCHUTTER
CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI
door Yorick
Andermaal Wester-Schelde
JAL-schoenfabriek te Dongen
viert het 75-jarig bestaan
HAMEA
Pracht|
handen
85 ct.
Portret van
9
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 7 JULI 1956
Vergeefs op zoek
naar maximale
waterstand
Kies de „lekkerste" weg.,
Taaie arbeid won liet van de tijd
Bescheiden "begin
De machine
Topproduktie
Onassis gebruikte
verdwijnende inkt
Teerdag werd meestal
kwestie vandagen
.J
Simpel
Regenboog
Nog fit
Vrouwen
Staatkunde, goed gevoerd, is een veeleisend vak; wie het be
drijft, moet zeer goed wéten, wat hij doét. Op een op weten ge
grond doen komt het aan, op verhandeling en handeling ineen
gesmolten. Tussen een academische kwestie en een staatkundige
kwestie gaapt een wijd verschil. In elke memorie van toelichting
gaat het om een staatkundige gedragslijn en om de verdediging
daarvan en dat onder de onverbiddelijke voorwaarde, dat het om
de daarop noodwendig volgende daad is begonnen: Het hier om
schreven inzicht kwam naar voren bij het lezen van wat de me
morie van toelichting bij het wetsontwerp-Deltawet op bladzijde
4 zegt:
„Uiteraard, zou een antwoord gewenst zijn op de vraag, welke
stormvloedstand als de hoogst mogelijke moet worden beschouwd. Op
die vraag' is helaas geen concreet antwoord mogelijk. Er is geen aan
wijzing, dat een hoogste waterstand zou bestaan, die nimmer kan
worden overschreden".
Waarom is in politicis vaststelling
daarvan eigenlijk zo zeer gewenst?
Toch alleen om iets te doen, als men
het wist. Stel, dat zo iets wel gelokt
was - men moet toch enig idee ge
had hebben, dat het kon, anders be
gint men aan zo iets niet - en de
berekeningen hadden er toe geleid,
dat een hoogst mogelijke stand van
550 eens in de 30.000 jaar of van
600 plus eens in de 200.000 jaar of
de hoogst mogelijke stand van 700
plus alleruiterste eens in enige mil
joenen jaren, zou men zich dan in
de praktijk door zulke buitensporig
heden laten leiden? Waarom dan wel
door 500 plus, een cijfer dat ook ner
gens steun in vindt?
Professor Thijsse had reeds een
paar jaar geleden medegedeeld,
„dat door het K.N.M.I., het Mathe
matisch centrum en de studiedienst
van de Rijkswaterstaat hard gewerkt
werd aan de berekening van de ma
ximale waterstand in de toekomst.
Wie niet gespeend is van inzicht in
wat mogelijk en niet mogelijk is,
had zich meteen al afgevraagd of
deze wetenschappelijke lichamen, 't
onberekenbare willende berekenen,
wellicht uit planeetlezers bestaan. En
al waren ze tot een slotsom gekomen,
dan bestond nog de kans, dat het
in werkelijkheid geheel anders gelo
pen zou zijn. Enfin, het werd ver
loren tijd, het is op niets uitgelopen.
Men heeft getracht het boek der toe
komst te ontsluiten. Echter heeft dit
boek der zeven zegelen alle zeven
ongeschonden behouden. Nog steeds
weten we daar niets van en zo zal
het wel blijven ook. De grote onbe
kende van het „hoeveel op zijn
hoogst" liet zich niet ontdekken.
Er bestaat op dit geoied niets an
ders dan de ervaringswysheid: de
tijd zal het leren, aangevuld met: en
houd rekening met wat deze reeds
geleerd heeft.
Les der praktijk
En dere leermeester leerde, dat
de treurige gevolgen van 1 februari
1953 meer nog dan aan de stand
van 385 plus waren toe te schrijven
aan de zeer onvoldoende toestand
der dijken en aan gebrek aan waak
zaamheid. Het moet toch wel zeer
gemengde gevoelens wekken, wan
neer de secretaris van de Deltacom
missie op 24 februari 1956 voor een
gehoor van ongeveer 900 ingenieurs
verklaart:
„In 1935 wist men reeds, dat alle
dijken langs de benedenri
vieren veel te laag waren. Vooral
de dijken van de Hollandse IJssel
waren bepaald griezelig. Ook vele
Zeeuwse en Noordbrabantse dij
ken waren te laag om een storm
vloed van enige betekenis te weer
staan".
Daarbij past de toevoeging aan
allen, die verantwoordelijkheid dra
gen:
„Maakt dat zo spoedig mogelijk
op een basis van 400 plus in orde.
Houdt wat nodig en voldoend is,
niet op door van het ene uiterste
in het andere te vervallen: Van een
zeer laakbaar minus in een even
laakbaar surplus".
De juiste koers
Dat is die aangegeven door de
Staatscommissie van Heyst. Beschikte
de Delta-commissie over meer gege
vens - bedoeld wordt steekhoudende -
dan waarover de Stormvloedcom
missie beschikte? Er is niets van
gebleken. Ook de stormvloed van
1 februari 1953 vermindert de waarde
toe te kennen aan 400 plus als basis
peil, in geen enkel overzicht; 385 ligt
nu eenmaal binnen 400. Wanneer op
de vraag van een wandelaar: hoe ver
is het naar dat dorp? het antwoord
luidt: bij gewoon lopen hoogstens 'n
uur, en de vrager staat na 55 minu
ten onder de kerktoren of rust uit
op het dorpsplein, dan is er geen re
den om die inlichting te logenstraffen
Evenmin kan 385 dat doen voor 400.
Dat de grondslag plus 400 goed is,
wordt door 385 volledig bevestigd.
Waarom zou de Deltacommissie ge
lijk hebben en de Stormvloedcommis
sie ongelijk? De zaken liggen duide
lijk genoeg om te weten, dat de
laatstgenoemde gelijk .leeft.
Naar een noodsprong
Een enkele zin, een enkele beper
kende bepaling Lan soms in een be
paalde richting wijzen. In III - 7
staan een paar van zulke woorden.
Terloops worde daarbij recht gezet,
dat ook in het diluviale zuiden en
oosten van ons land de bevolking en
haar belangen nog steeds in omvang
en betekenis toenemen. Echter volge
nu eerst de aanhaling.
„In wezen is het zo, dat het ge
hele laaggelegen gedeelte van ons
land, waar de bevolking en haar be
langen nog altijd in omvang en be
tekenis toenemensteeds wordt be
dreigd door dit overstromingsge
vaar, al zal dit in het ene deel, be
paaldelijk het centrale gedeelte van
ons land, eerder kunnen optreden
en omvangrijker kunnen zijn dan
in het andere
te dingen in staat. Hij greep zijn
In het centrale gedeelte van ons
land zou het overstromingsgevaar
dus het grootste zijn. Met de geschie
denis der stormvloeden is dat vier
kant in strijd; de grootste gevaren
lagen en liggen nog in het noorden
en in zuidwest. De tijd, dat de rivier
de Lek het centrale deel van Holland
bedreigde, ligt al heel wat meer dan
een eeuw achter ons. Het is echter
een bekende stijlfiguur iets wat eerst
in de toekomst zo zal zijn te plaatsen
in net heden, een op de tijd voor
uitlopen dus. Het kan ook politiek
voordeel geven. Door iets, wat eerst
in de toekomst zo zijn zal, voor te
stellen als het reeds bestaande, wor
den de toekomstige oorzaken, die de
verslechtering bewerken, van alle
schuld ontheven.
Zo worden de oorzaken van het
teit, dat bij doorvoering van de drie
grote deltadammen het centrale deel
van ons land in een slechtere positie
komt, wat de Deltacommissie zelf
heeft vastgesteld, versluierd door
kunstmatige terugschroeving van de
tijd. Die oorzaken liggen echter in
het Deltaplan zelf.
Het heeft geen zin de harde waar
heid in zachte doekjes te wikkelen;
onverhuld trede zij naar voren. Voor
gehouden wordt, dat die uitermate
grote verhoging van het basispeil een
onontkoombare eis zou zijn voor een
aanvaardbare mate van veiligheid --
op de in het duister gelaten achter
grond blijft, dat eerst willens of on
willens, wetens of onwetens, maar
enkel en alleen ter oorzake van het
Deltaplan het gevaar voor over
stroming scherpere vormen moet
aannemen, dan indien de drie grote
afsluitdammen achterwege zouden
blijven.
De Deltacommissie zal dit uiter
aard niet met zoveel woorden erken
nen. Het doelwit, waarheen zij kogrst
kan zij alleen bereiken, wanneer zij
behendig balancerend op het smalle
koord ener redenering, die het
eigenlijke niet noemt, dit in het voor
bijgaan in de wacht gesleept in het
ruime net van een andere zaken wel
noemende betoogtrant.
Voor een Deltaplan, dat om zó te
zeggen verongelukt in de Noordzee
komt te liggen, voor een totale of
ook maar gedeeltelijke mislukking
zou het enige redmiddel zijn een zeer
omvangrijke versterking van onze
kust en de dijken bij de beide open
gebleven zeearmen. Door nooddwang
moest daarheen gekoerst worden met
in top de vlag: Voor de veiligheid.
Het bestek van de vaart onder deze
vlag geeft aan Deltacommissie en
Minister een ruime gelegenheid om
te manoeuvreren. De geldverslinden
de gevolgen, die de grote afsluitdam
men met hun de onveiligheid bevor
derende werking meebrengen voor de
dijken, krijgen in de eerste plaats
de waterschappen te dragen.
Het gaat hier immers over dij
ken en bij plannen over dijken
houdt de regering zich aan het
,over u" en bij de betaling aan
het „na u".
De waterschappen zullen die voor
raad bittere pillen met wat minder
tegenzin slikken, als er op de doos
staat: voor de veiligheid, dan wan
neer het een opgelegde dwang geldt
voor wat, zacht gezegd, een zeer on
voldoend voorbereid plan is en op wat
scherper wijze: een plan, dat de
scheppingsdrift van enkelen voedsel
geeft en intussen de onveiligheid in
de hand werkt.
Manoeuvreren
Ook voor de Wester-Schelde wordt
op deze wijze ruimte gemaakt om te
manoeuvreren. Met de uitschakeling
uit het Deltaplan van dat politieke
zorgenkind is het vraagstuk van de
dijkverhoging en de dijkverzwaring
aldaar geenszins uitgeschakeld. Dat
vraagstuk blijft even hard dringen
als de dijkvraagstukken elders; som
mige zijn zelfs primair om aan het
Deltaplan een begin van uitvoering
te kunnen geven. Maar hoe dat en
fant terrible onder een geschikte
noemer te brengen? Het Deltaplan,
zo wordt ons voorgehouden, heeft
daar geen invloed, de dijken echter
moeten zwaar worden verhoogd.
Naast de 125 miljoen voor de kop-
dijken en de 250 miljoen voor de dij
ken van de Nieuwe Waterweg en
aansluitende wateren is er al eens
van waterstaatswege een cijfer ge
publiceerd van 400 miljoen voor die
van de Wester Schelde. Waarom zo
zwaar verhogen, ah de stormvloeden
daar door het Deltaplan niet hoger
zouden stijgen?
De formule 500 plus voor de alge
mene veiligheid brengt de oplossing;
onder die vlag kan de 400 miljoen
besteed worden en het standpunt, dat
men handhaven wil, blijft gehand
haafd n.l. dat de toestand hier an
ders is dan bij de kopdijken.
Steeds meer
Overigens is het volstrekt niet ze
ker, dat met de 500 plus Hoek van
Holland kan worden volstaan. Het
zou zeer wel kunnen zijn, dat de
zee zich tegen die prijs de buit niet
laat ontnemen. Met veiligheid voor
de mens onder de huidige omstandig
heden heeft dit niets te maken; die
is bij 500 plus reeds belachelijk goed
verzekerd. Maar de door het Delta
plan in het leven geroepen gevaar
lijke toestand kan wel eens blijken zo
hoog te lopen, dat de Deltacommis
sie nog verdergaande uitwegen nodig
heeft. Daarom heeft ze nog een ach
terdeur opengelaten voor mogelijke
tegenvallers. Het oude redmiddel van
bodemdaling en zeespiegelrijzing
voor verleden en toekomst doet nog
maals dienst. Deltarapport V-4 zegt
dat de N.A.P.-daling niet onder het
basispeil begrepen is en V-21 voegt
daaraan toe, „de te verwachten wij
zigingen in de ligging van het merk
van N.A.P. ten opzichte van de zee
spiegel dienen derhalve afzonderlijk
in rekening te worden gebracht."
Wijs alle gaven van de natuur maar
af, kweek kunstmatig verhoging van
watervloeden en het basispeil moet
steeds hoger.
Die voor mensen van de natte wa
terbouwkunde toch eigenlijk wanstal
tige super-watervrees van een buiten
de normale gedachtenwereld liggend
eens in de 10000 jaar moet vanzelf
voeren tot een bevestiging van de
zienswijze, dat de drie grote delta-
dammen feitelijk averechts werken,
de stormvloedhoogte doen toenemen
en dat dus het middel erger is dan
de kwaal.
Er behoeft hierbij volstrekt niet
gesproken te worden over een zeker
uit de mouw komend lelijk dier - het
kan zeer wel een voortgedreven zijn
door noodwendigheden in het moeten
aanvaarden van middelen, waaraan
niet viel te ontkomen, wilde een met
zoveel ingenomenheid en voorliefde
opgevat plan tot uitvoering kunnen
komen en de kwade gevolgen van
zijn eigen maaksel worden voorko
men.
Maar aan de andere kant zou
het Nederlandse volk en zijn
vertegenwoordiging er mogelijk
niets voor voelen zich met de
bouw van een drietal reuzen-
dammen tot inzet te zien ge
maakt bij een kansspel met de
Natuur, dat ruime kansen biedt
verloren te worden en op zijn
gunstigst toch alleen nog maar
nadelen brengt.
Luctor.
(Advertentie i
(Advertentie)
U hebt keuze uit vier smaken:
melk - mokka - dessert - bitterzoet
PAST'ILI*
Altijd welkom!
Imp. A.P.K. - A'dam - Tel. 44978
r
(Advertentie)
het
wereldmerk
voor échtheidl
fLUWEft
conocmov
poolvast
volpool
Te Nieuw Scheemda zullen volgende
week de leerlingen van de klassen
5 t.c.m. 8 van de plaatselijke school
in eigen dorp gaan kamperen, bui
ten de vakantietijd. In de morgen
uren gaan de kinderen naar school,
's middags worden excursies gehou
den en de avonden zullen worden
doorgebracht met spelletjes, sport
film, zang e.d.
Men meent met dit kamp een pri
meur te hebben. De opzet van dit
schoolkamp is in de eerste plaats de
kinderen te leren kamperen en hen
vertrouwd te maken met deze goed
kope en voor iedereen bereikbare va
kantiebesteding. Door een week lang
dag en nacht met de kinderen samen
te zijn hopen de onderwijzers en leer
lingen elkaar beter te leren kennen en
waarderen. Voorts wil men gelegen
heid scheppen om toch te kunnen
kamperen, wanneer kampeergelegen-
heden elders bezet zijn.
Wanneer men vandaag, 7 juli, in Dongen de N.V. Schoenfabriek J. A.
I Ligtenberg zou opbellen, dan zou er niemand antwoorden. Want er wordt
vandaag op deze fabriek niet gewerkt. Na een gezamenlijke kerkelijke her
denking zijn directie en de 300 man personeel met een stoet autobussen op
weg, om gezellig onder en met elkaar bet 75-jarig bestaan van de onder
neming te vieren. Het jnbileum draagt derhalve geen officieel tintje.
te assisteren en zoals dat gaat:
nieuwe heren nieuwe wetten. Kees
wilde onmiddellijk overstappen op
de machinale produktie. Er ontston
den grote moeilijkheden onder het
personeel, dat in die dagen in elke
machine een doodsvijand zag en dat
wars was van elke vorm van ar
beidsverdeling. Maar men kwam
die moeilijkheden te boven naarma
te het personeel meer vertrouwd
raakte met de machinale hulpmid
delen.
Successievelijk kwamen ook de
zoons Janus, Piet, Henri en Antoon
het bedrijf binnen, die zich 's avonds
in Waalwijk in het vak hadden be
kwaamd.
De produktie kon van jaar tot jaar
worden vergroot door de zich steeds
maar verder doorzettende mechani
satie en uitbreiding van het afzetge
bied. In 1915 werd reeds een weck-
produktie van ruim 2000 paren be
reikt. In 1918 overleed Johannes Lig
tenberg. Hij liet een bedrijf na. dat
niet alleen de moeilijke oorlogsjaren
van de eerste wereldoorlog met suc
ces had doorstaan, maar dat zelfs
tot grote bloei was gekomen, een
bloei, die verschillende keren uitbrei
ding van de fabrieksgebouwen nodig
maakte. De vijf gebroeders Ligten
berg, die in onderlinge taakverdeling
het bedrijf voortzetten, breidden niet
alleen de bestaande onderneming uit,
maar besloten in 1931 tot overname
van een andere schoenfabriek, waar
in men zich ging toeleggen op spe
ciale heren- en jongensschoenen, die
Maar op deze jubileumdag van
de „JAL", zoals men in Dongen
zegt, gaan de gedachten toch even
terug naar het moeilijke en zorge
lijke jaar 1881, toen Johannes Lig
tenberg daags nadat hij in het hu
welijksbootje was gestapt, de werk
plaats van zyn ouders vaarwel zei,
om samen met zijn vrouw een
eigen bedrijfje te beginnen. Johan
nes Ligtenberg sneed zelf het leer,
kocht de nodige grondstoffen in,
voerde de correspondentie, hield de
administratie bij en verzorgde de
expeditie. Begrijpelijk dat hij zijn
handen daaraan vol had en dat zijn
vrouw, die hem altijd ijverig terzij
de stond, zelfs wel eens op stap ging
om de klanten te bezoeken en or
ders op te halen.
Er werden aanvankelijk in hoofd
zaak zeelaarzen en vetlederen werk
schoenen gemaakt, die vooral in het
zich in die jaren sterk uitbreidende
Rotterdam aan de man werden ge
bracht. Maar de activiteit in de fa
briek nam sterk toe toen ook na en
kele jaren luxe herenschoenen wer
den geproduceerd. Het aantal me
dewerkers breidde zich sterk uit.
Reeds in die jaren verlieten ruim
500 paren schoenen elke week de fa
briek. Dat waren schoenen die hele
maal met de hand werden gemaakt.
De oudste zoon Kees deed zijn
intrede in het bedrijf om zijn vader
onder het merk „Cowboy" al heel
gauw even grote bekendheid ver
wierven als de produkten der oude
fabriek, die onder het merk „JAL"
in de handel werden gebracht.
De tweede wereldoorlog bracht
weer de nodige moeilijkheden en zor
gen, die echter glansrijk werden
doorstaan en overwonnen. Spoedig na
de bevrijding was weer een toppro
duktie bereikt. Twee van de gebroe
ders Ligtenberg mochten helaas de
ze hernieuwde bloeiperiode niet meer
beleven, maar de drie overgebleven
gebroeders kregen al gauw assisten
tie van een nieuwe generatie Ligten-
bergers, waarvan er thans reeds vier
mee leiding geven aan het bedrijf,
waar honderdduizenden paar schoe
nen per jaar worden gefabriceerd,
die volop aftrek vinden in binnen- en
buitenland. Er is derhalve alle reden
om vandaag feest te vieren en nu
eens een dag geen schoenen te ma
ken.
f Advertentie
Het is de Hamamelis die 't 'm doet
(Advertentie)
Het Hof van Beroep in Parijs heeft
bepaald, dat een nader onderzoek
moet worden gedaan naar een be
schuldiging van een Griekse reder,
volgens welke de Griekse scheeps-
magnaat Aristotle Onassis verdwij
nende inkt heeft gebruikt by de on
dertekening van een contract inzake
vervoer van olie uit Saoedi-Arabië.
De klacht was in november 1954
door de Griekse reder Catapodis ge
uit, doch in maart van dit jaar kwam
een Parijse rechter tot de slotsom,
dat er geen gronden voor vervolging
aanwezig waren en hij verwierp de
klacht.
Volgens het Hof van Beroep bestaan
er echter wel redenen voor een na
der onderzoek.
i
Hij is zes maanden en beslist geen lastig kind.
't Tweevinger-zuigsysteem belet hem toch te huilen?
Z'n moeder kan hem éten en de nuchtre vader vindt:
je zou zo'n schat nog voor geen duizend skoeters ruilen.
De schoolslag kent ie al, maar kruipen gaat nog niet
Plat op z'n buikje graait ie al in kranten
en krijst naar 't wereldnieuws een kirrend lied.
De oogjes glanzen: ach, hij weet nog niet van wanten....
Woont in dit kindje al een latere wielerheld,
Trappist, bankier, bediende, rijk of zomaar net?
Jaagt hij Napoleon uit z'n historisch veld?
Nou danst ie op m'n knieën. Operaballet?
Misschien heeft hij die blik ook straks als heilige
of eet hij later éven wulps, als ie gelagen zet..
Och Leven, wil nu hém eens extra-goed beveiligen;
die hummel, klein in z'n belachlijk-grote bed.
Zondag viert te Heikant de in heel Zeeuwsch-Vlaanderen
populaire schutter Pietje Pluym zijn 70-jarig schuttersjubileum.
Reeds op 12-jarige leeftijd nam de kleine Piet deel aan de toen
tertijd bekende doelenschieting.
Yck.
Bij zijn ouders was de sociëteit
,,De Zouaven" gevestigd.
De sociëteit telde ongeveer 90 le
den maar als ze haar optocht hield,
kon men meestal over de koppen lo-
pen. De gewone kermisdrukte zonk
er werkelijk bij in het niet.
Onder de „Zouaven" zaten leden
7?" diverse pluimage, maar de
klucht en grap hadden ze gemeen.
Uiteindelijk was het met name bij dé
jaarlijkse teerdagen zo, dat er tegen
de avond op d'Ouwkapel een stoet
In Rome kreeg ik van een vriendelijk
man eens dit antwoord op 1 mei: - nee,
vandaag werkt er niemand; 't is 't feest
van de arbeid.
In Philadelphia News stond, dat Amerika
35.000.000 wetten heeft om te zorgen, dat de tien
geboden nageleefd worden.
En een onbekende grootheid verklaarde: Ik
drink nooit als ik achter het stuur zit: alleen
als mijn vrouw achter het stuur zit.
Het éllerbondigste winkelgesprek is nog altijd:
morgen.
morgen.
horloge klaar
mor jen.
morgen
morgen.
morgen.
morgen.
M(jn grootvader, zei een Amerikaanse komiek,
stierf op een afschuwelijke manier. Hü opende
een ader in zijn bad. Waarop een andere ant
woordde: Lieve hemel, ik wist niet, dat er
baden waren met aderen.
Het is gruwelijk, haastig te moeten werken.
Maar ik moest toch denken „wat een gek plan-
netje", toen ik in een Brabants dagblad las:
„Op deze wijze, door ontspanning en bal, hoopt
men een steentje te kunnen bijdragen tot de
enorme nood in de wereld".
Is die nou nog niet erg genoeg
En bij de Vlaamse dichter Bart Vrijbos
lees ik dit anatomisch wonderverhaaltje:
„Uw goedig oog,
dat mij nooit beloog,
doet net alsof 't wou spreken".
En laat ons thans, nu we toch in de examentijd
zijn, nog eens enkele schelpjes rapen op het
strand van het onderwijs. De opmerkingen en
vertalingen, die hier volgen, zijn alle autentiek.
Nederlandse jongelieden hebben ze neergeschre
ven in proefwerken, opstellen en examenantwoor-
den. Hier komen ze:
Er runzelte die Stirn (hij fronste het voorhoofd):
hij ranselde de stier af.
Velvet cushions
volvette kaasjes.
(fluwelen kussens)
Le tintement du clochet (het geklep van het klok
je): het gerinkel van het closet.
Die Falie der Blutrache sind da hiiufig (bloed
wraak komt daar veelvuldig voor): De vellen
van de bloed-draak liggen op een hoop.
Le buvard absorbe l'encre (vloeipapier absor
beert inkt): de dronkaard slorpte de inkt op.
Opstellen:
In 1748 stierf Willem III bijgenaamd
de Zonnekoning, die regeerde els ko
ning over Afrika en keizer van Amerika.
Caesar heeft de Julianakalender uitge
vonden.
In 1590 nam Prins Maurits het turfschip
van Breda in.
De genade is meer een hulpleiding om
tot God te komen.
„Conversatie", is groenten in blik.
En weer bedankt voor de aandachtl
geformeerd werd en voorzien van
de nodige fakkels ging het dan naar
de sociëteitszaal.
Voorop liep dan steeds Piet, die
toen nog maar een Pietje was.
En dan ging het naar de „teer-
zaal". Bij de jubilaris waren ze thuis
bakker en voor die gelegenheid had
men enige ovens koeken en broden
gebakken. Het schoonste en zwaar
ste beest had men geslacht en alles
werd verorberd. Lukte dit niet op één
dag, dan werden er nog één of twee
aan vastgeknoopt.
Wat er op zo'n teerdag eigenlijk
gebeurde kon de jubilaris in drie
woorden zeggen: „Gedanst, gegeten
en „gespoeld". Drie simpele woord
jes, maar met een boekdelen-inhoud.
Het grootste deel van de leden kwam
van St. Jansteen, maar er waren er
ook van Heikant, Kapellebrug en
Clinge afkomstig.
De doelschutters schoten niet al
leen in eigen gemeente, maar trok
ken ook naar de Klinge, St. Gillis,
Meerdonck, Graauw, Zuiddorpe en
andere plaatsen.
Van de Klinge herinnerde zich de
jubilaris de schieting, waarbij alle
kleine vogels al gevlogen waren en
hij nog niets geschoten had. Hij had
zich gedurende de week geoefend
met de boog van Jan Bleijenberg
en ineens., trok hij zijn stoute klom
pen aan het was nat en koud en
daarom was men per klomp op pad
getrokken vroeg aan Jan de boog
te leen en schoot.achter elkaar
„den hogen" en zelfs de roos.
Naar Graauw toog hij eens met
zijn vriend Jan de Brouwerd, in de
volksmond beter bekend onder de
naam „Nonkel Jan".
Piet en Jan schoten respectievelijk
de hoge vogel en de zijvogel en kre
gen ieder een pracht van een kroon
om de hals gedraaid. Tot overmaat
van ramp begon het te regenen en
ze gingen schuilen in een café, maar
toen het 9 uur werd, kwam de plaat
selijke veldwachter „tap-toe" zeggen
Er zat voor de buitengewipten niets
anders op, dan maar te voet onder
de gutsende regen met de kroon
rond „den nek" naar Steen te gaan,
de ontdekking, dat hun pak alle kleu-
ren van de regenboog droeg.
„Het was vroeger zo, dat ge bij
daglicht meer zag dan bij avond
licht, zeker na een schieting", zegt
Pietje.
Toen de mannen in betere „doen"
kwamen, kochten ze een hondekar.
Dat had dit voordeel, dat ze zich ge
makkelijker konden verplaatsen. Het
gewicht van een pintje min of meer
bleef voor de hond bovendien toch
hetzelfde.
Toen de jubilaris trouwde, ging hij
te Heikant wonen en daar stichtte hij
ook een doelen-sociëteit. Later is de
doelenliefhebberij om velerlei rede
nen uit de mode geraakt, waarbij
wel een van de voornaamste was de
kostelijke „inspan" van de opzet en
het maken van het „blazoen".
De jubilaris, en met hem vele an
deren, schakelden toen over naar de
liggende wip, waarbij soms ook wel
eens naar de „hoge prang" gescho
ten werd, als die niet al te hoog
was.
Dat de jubilaris nog fit is, blijkt
wel uit de laatste Steense kermis-
schieting bij zijn zoon Jan, waar hij
nog drie kleine vogels naar beneden
haalde.
Morgen zal deze kranige schutter
dan zijn schuttersjubileum vieren.
Bij die gelegenheid zal er geschoten
worden op twee „prangen", liggende
wip natuurlijk, met vijftig gulden
gratis.
Op elke „prang" staat als hoofd
prijs een beker en een bak bier.
's Avonds zal de Heikantse muziek
vereniging hem een serenade bren
gen, iets wat geen enkel gezelschap
zo goed verstaat als juist dat van
Heikant.
Dat piet nog andere liefhebberijen
beoefende blijkt wel uit het feit, dat
hij één van de vermaardste „duiven
melkers" uit de streek is geweest en,
tot voor een jaar terug,elke winter
een of andere meestel humoristi
sche rol vervulde in een toneel
stuk.
Men mag terecht hopen dat hij nog
jaren zijn geliefde schutterssport
mag blijven beoefenen, want zonder
Pietje Pluijm zou Den Heikant wer
kelijk Den Heikant niet meer zijn.
(Advertentie)
Vrouwen hebben vaak moeilijke en
pijnlijke tijden. Zij kunnen deze aan
merkelijk verlichten, ja die pijnen
doen verdwijnen door het gebruik
van Togal, de grote pijnverdrijver.
Togal is onschadelijk voor hart,
nieren en maag. Bij apotheek en
De andere ochtend kwamen ze tot drogist f 0,95,f 2,40 en f 8.88
