Mr. d Ailly sneed in Breda vier
problemen gemeentebesturen aan
nROXn.
RANG
PagblaJ) Pekten»
Poolse journalisten verzuchten
Laat de bonzen toch redeneren!'
ALASKA blijkt geen bevroren
woestijn meer
ja graag!
Verhoudingen tussen rijk en gemeente
en waterschap gemeente aan de orde
ROXYruiken
is
\R0XY roken!
reeds drommen
w
De wildegoud rush is voorbij
DERDE BLAD
DONDERDAG 17 MEI 1956
Vergadering Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Prettige
Pinksterdagen
met ROXY
Ook politiewezen en Deltaplan
onder de loep genomen
„Gemeenten willen
altijd overleg
Japans toelating tot de V.N
er zijn
die op een
§impleX „brommen
Het Ned. Blindenwezen
Koningin Juliana
B eschermv rouwe
Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V.
Stop de proeven
100 Nederlanders
adresseren
Inwonertal Den Haag
en Rotterdam
ÏSC?
II
tie vewutp&ung vandeeetrfêtang
De Pers onder communistische knoet
Op de redacties doen spionnen
hun boze plicht.
Primitieve trappersmaar
ook grote industrieën
GROTE WEG
DOORSNIJDT HET
LAND
Vier problemen heeft mr. A. d'Ailly, burge
meester van Amsterdam, aangesneden, toen hij,
als voorzitter, de algemene vergadering van
de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, die
te Breda gehouden wordt, gisteren opende. In
onze editie van gisteren behandelden wij reeds
de preadviezen inzake de structuurwijzigingen
als gevolg van het Deltaplan, in het teken
waarvan deze'vergadering vooral zal staan en
welke preadviezen vandaag aan de orde zullen
komen. In zijn algemene inleiding kon de heer
d'Ailly aan het Deltaplan niet voorbijgaan. En
als voornaamste problemen, waarmee de ge
meentebestuurders op het ogenblik wel te ma
ken hebben, noemde hij: de gemeentelijke
financiën, de organisatie der politie, de verhou
ding tussen de gemeenten en waterschappen,
en de consequenties van het Deltaplan.
(Advertentie)
Maak zo'n pakje Roxy
eens helemaal open
en snuif die heerlijke geur
van zon-doortrokken
votrijpe tabakken op.
Steek dan op en U weet
waarom steeds meer
mensen zeggen:
Na enkele vriendelijke woorden aan het adres van de gemeente Breda
die in 1929 gastvrouwe was en toen 44.000 inwoners telde kwam de
heer d'Ailly tot „een onderwerp van bijzondere zorg": de dekking van de
financiële behoeften der gemeenten. Bij alle kritiek op de wijze, waarop
de financiële bronnen de afgelopen jaren door de rijksoverheid zijn ge
regeld, waarschuwde hij echter ook tegen eenzijdige veroordeling, daarbij
enkele waardevolle elementen van enige tijdelijke regelingen over an
derhalf jaar zal de laatste tijdelijke voorziening op het terrein van de
financiële verhouding tussen rijk en gemeente aflopen aanduidend.
Als voorbeeld daarvan noemde hij
het vaste aandeelpercentage in de
opbrengst van de steeds meer re
venuen gevende rijksbelastingen als
inkomstenbron van het gemeente
fonds. Ernstige ongerustheid sprak
hij echter uit over het feit, dat dit
.tijdvak van tijdelijkheid" geken
merkt wordt door een zeer langza
me wetgeving, zeer bezwaarlijk bij
het vaststellen van gemeentebegro
tingen.
ONGERUSTHEID OVER
POLITIEWET.
De vertraging inzake het ontwerp
politiewet (eerst na de verkiezingen
aan de orde in de Kamer) kan in ge
meentelijke kringen niet anders wor
den begroet dan met de hoop, dat
alsnog een mogelijkheid kan gevon
den worden de tegenstelling te ver
zachten tussen het gemeentelijk in
zicht en het in het wetsontwerp be
lichaamde regeringscompromis.
Twee hoofdpunten stipte de heer
d'Ailly hierbij aan: de noodzake
lijkheid van erkenning in de nieu
we wet van de burgemeester als
hoofd van de plaatselijke politie en
de behoefte aan een wetsbepaling,
die een grondslag kan bieden voor
intercommunale samenwerking van
gemeenten betreffende organisatie,
beheer en leiding van het politie
apparaat.
Er is grond voor de verwachting,
dat het de regering mogelijk zal z_ijn
zich opnieuw over deze zaak te oriën
teren.
GEEN WEERKLANK
WATERSCHAP GEMEENTE
Een ander terrein, waarop het ge
meentelijk inzicht geen weerklank
vindt in het bijzonder voor wat be
treft behoefte aan en mogelijkheid
van samenwerking, is, maar mr.
d'Ailly verder opmerkte, de belan
gensfeer, welke gemeente en water
schap beide raak. De Unie van Wa
terschapsbonden bleek ongerust over
het rapport, dat een door het bestuur
van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten ingestelde commissie het
vorig jaar had uitgebracht. Nooit
echter, aldus spreker, gaat een stre
ven te ver, dat slechts een mogelijk
heid tot samenwerking geopend wil
zien, waarbij primair aan elk der sa
menwerkende openbare lichamen het
vrije oordeel blijft voorbehouden
over de vraag, of in een concrete si
tuatie samenwerking een doelmatige
bijdrage tot openbare belangenver-
zorging kan geven. Het stemde hem
tot voldoening, dat de minister in de
Eerste Kamer heeft gezegd, de mo
gelijkheid van samenwerking tussen
Volgens het nationale persbureau
in Japan heeft Rusland beloofd Ja-
pans toelating tot de VN te steunen,
als Japan instemt met hervatting van
de diplomatieke betrekkingen zonder
te wachten op de totstandkoming van
een vredesverdrag.
waterschappen en gemeenten gaarne
te zullen bevorderen.
DELTAPLAN: SCHAKEL
GEMEENTEN IN!
Tenslotte gewaagde de heer d'Ailly
met enkele woorden van het Delta
plan, dat hij van zodanige omvang
en importantie achtte, dat het de ge
meenten niet onberoerd mocht laten.
Het bestuur van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten heeft
dan ook bij de minister van Verkeer
en Waterstaat bepleit, aan de ge
meentebesturen een passende taak
te geven in de wettelijke regelingen,
welke de basis zullen vormen voor
de uitvoering van deze werken.
Alsdan zouden de gemeentebestu
ren ervan verzekerd kunnen zijn, dat
(Advertentie)
zij de algemene belangen van plaats
en streek kunnen behartigen, die
door die werken van het Deltaplan
in het gedrang of voor het eerst in
het geding zouden kunnen komen.
Aan het slot van zijn rede legde
mr. d' Ailly nog eens de nadruk op
de voortdurende bereidheid der ge
meentebesturen, door overleg en sa
menwerking naar alle zijden de op
lossing te vinden voor de bestuurs
vraagstukken van deze tijd.
(Advertentie)
Simplex - bromfiets met
Sachs-motor Een winnend team!
n-
Hare Majesteit de Koningin heeft
van haar warme belangstelling voor
het werk ten behoeve van de blinden
blijk gegeven, door het bescherm
vrouwschap te aanvaarden van de
Stichting ,,Het Nederlandse Blinden
wezen" en haar dochterinstelling de
Stichting „Algemene en Individuele
Blindenbelangen", beide gevestigd aan
de Vondelstraat 128 te Amsterdam.
De Stichting „Het Nederlandse Blin
denwezen" is het overkoepelend or
gaan van nagenoeg alle bonafide in
stellingen van en voor blinden en de
Stichting „Algemene en Individuele
Blindenbelangen" is de nieuwe instel
ling, die zich speciaal belast met het
maatschappelijk werk voor volwas
sen blinden.
„Over geld maak ik mij nu nog geen zorgen"
De bank, de Nederlandsche Handel-Maatschappij, heeft
zich, in samenwerking met de boedelnotaris, belast met
de afwikkeling van de nalatenschap. Nu helpt de N.H.M.
bij de bewindvoering. De bank beheert en geeft advies,
zij assisteert bij al mijn financiële zaken. Elke dag op
nieuw blijkt het nut van de band met de bank.
XLL» BANKZAKEN OVER DE GEHELE WERELD
AGENTSCHAP BREDA
Catharinastraat 8. Telefoon 9943
Correspondentschap Oosterhout
Heuvelstraat 1
Zitdag te Princenhage: Heilaarstraat 22.
Een honderdtal vooraanstaande Ne
derlanders uit de meest uiteenlopen
de levensbeschouwelijke en politieke
kringen hebben aan de regering ver
zocht een voorstel in te dienen bij
de Verenigde Naties, al dan niet in
samenwerking met andere landen,
behelzende dat er onverwijld een in
ternationale afspraak zal worden ge
troffen om de proeven met atoom
wapens over de gehele wereld stop
te zetten.
Onder de ondertekenaars van het
verzoek komen o.m. voor: prof. dr.
W. J. M. A. Asselbergs, prof. dr. W.
Banning, Godfried Bomans, ds. J. J.
Buskes, prof. dr. F. J. J. Buytendijk,
Mary Dresselhuys, prof. dr. H. J. M.
Fortmann, prof. dr. A. de Froe, prof.
dr. C. C. Heringa, prof. P. J. Jans,
pater S. Jelma MSC, prof. dr. G. A.
Lindeboom. J. A. Middelhuis, prof. dr.
'M. G. J. Minnaert, prof. dr. K. H.
Miskotte, prof. dr. G. C. v. Niftrik,
prof. dr. W. Pompe. dr. J. P. van
Praag, prof. dr. J. Presser, ds. K.
Strijd, prof. dr. G. Stuiveling, prof.
dr. ir. F. Ph. A. Teilegen, A. Viruly,
dr. Vic. E. van Vriesland., prof. dr.
J. A. M. Wetermans, Jan van Zut-
phen.
Blijkens een door de directeur-gene
raal van de statistiek aan de com
missaris van de koningin in Zuid-
Holland gezonden staat, telde de ge
meente 's Gravenhage op 31 decem
ber 1955 286.075 mannelijke en 317.912
vrouwelijke ingezetenen, in totaal dus
603.987 ingezetenen.
Voor Rotterdam zijn deze cijfers
355.181 mannelijke en 363.328 vrou
welijke ingezetenen, in totaal 718.509.
(Advertentie)
Waar zon is. is ook schaduw.
Waar RANG is, is ook namaak.
U kiest natuurlijk de zonzijde.
Overtuigt u daarom, dat u de
zonnige RANG ontvangt door te
letten op de naam RANG op het
beschermend omhulsel van elk
„Rangetje" en op iedere rol.
Verkrijgbaar in diverse smaken:
sinaasappel, citroen, frambozen enz.
los a 32 cent per 100 gram en in
rollen a 17 cent.
SC»
Het lot der journalisten is achter het IJzeren
Gordijn allesbehalve begerenswaard. Journa
listiek werk is slavenwerk geworden, dat onder
zenuwslopende omstandigheden moet worden
verricht. De immer zo goed geïnformeerde re
dacteur van het Poolse emigrantenblad Polak,
Richard Hardenberg, heeft in zijn blad het
een en ander verteld over de druk, waaronder
met name de Poolse journalisten thans in hun
vaderland moeten arbeiden.
Voor mensen die naar de vrijheid hunkeren
zijn de Poolse bladen „thuis" onleesbaar ge
worden. Ze staan eigenlijk vol met de versla
gen van communistische bijeenkomsten, met
de vruchtbare resultaten van het regiem en
met de redevoeringen der partijbonzen. De bla
den worden het meest door deze partijbonzen
gelezen, omdat deze steeds op de hoogte willen
blijven van wat hun collega's in het openbaar
verklaren. Dan weten zij meestal wel waar zij
aan toe zijn en wat zij ook verklaren mogen
en kunnen. Maar het volk wijst de dagbladen
met walging af, heeft ze nochtans nodig voor
de officiële publikaties en voor het algemene
nieuws en de advertenties.
Terwijl het onderdrukte volk lacht
over redevoeringen en smaalt met de
verslagen en redevoeringen van de
partijbonzen, zijn deze voor de jour
nalisten een ware uitkomst.
„Wanneer zij nog bidden"
schrijft Richard Hardenberg „bid
den zij ongetwijfeld om zoveel moge
lijk redevoeringen, want daaraan
moet zeer veel ruimte worden be
steed en die ruimte kan dan niet ge
vuld worden met eigen artikelen,
waarvoor zij zelf verantwoordelijk
heid dragen". De vlucht voor de ver
antwoordelijkheid is uiteraard zeer
groot onder de Poolse journalisten.
En dan dient overwogen te worden,
dat de beste en „zuivere" journalis
ten zijn weggewerkt en hun plaats
is ingenomen door journalisten, die
con amore of om der wille van het
loutere gewin bereid bleken het re
giem te dienen. Want de pers is
praktisch verworden tot een partij
pers.
ANGST EN BEVEN.
Om de huidige omstandigheden,
waaronder ook de Poolse pers moet
werken te demonstreren, doet Ri
chard Hardenberg het volgende voor
ons wel zeer vermakelijke verhaal:
Toen de Verenigde Staten in 1867 in het bezit kwamen van
Alaska, was dat grote gebied slechts een bevroren woestijn,
waar met moeite een doodarme bevolking van Indianen en Es
kimo's vegeteerde. Als enige middelen van bestaan hadden ze de
visvangst en de jacht. Negentig jaar later voedde Alaska, dat nu
een territorium van de Verenigde Staten is, een bevolking van
150.000 inwoners. Intussen heeft het land de goudkoorst gekend
en in 50 jaar heeft men uit zijn grond voor 500 millioen dollar
goud geput. De mijnen zijn niet uitgeput. De geologen menen dat
ze nog evenveel goud bevatten als men er reeds uithaalde.
De goudontginning heeft echter maar een geringe plaats in de
activiteit van de bevolking. Men heeft ze niet opgegeven, maar ze wordt
in grote mate geindustrialiseerd, daar de afzonderlijke zoeker in ge
wone omstandigheden van zijn vondst niet kan leven. De moderne
goudzoeker tracht niet alleen te vinden wat gedurende lange tijd het
belangrijkste van de edele metalen is geweest. De ondergrond van
Alaska bevat eveneens grote hoeveelheden zilver, platina, tungsteen,
lood en tin.
Alaska is in geen geval een Area
die, waar de korenaren groeien in el
ke geul. die in een vruchtbare grond
werd getrokken. Een groot gedeelte
van het gebied ten noorden van de
keten van Alaska evenals de streek
van de Tanana Valley zijn bestendig
met ijs bedekt, d.w.z. de ondergrond
blijft in alle seizoenen bevroren tot
een minimum diepte van 30 cm Er
zijn echter ook goed beschermde ge
bieden, bijv. Matanuska Valley, waar
de weilanden en zelfs de fruitteelt
produkten van uitstekende kwaliteit
leveren. In die bevoordeelde streken
kan de landbouw, zich op merkwaar
dige wijze ontwikkelen, rekening ge
houden met het strenge klimaat.
Heden bezitten de vroeger nog on
bebouwde streken talrijke landbouw
ondernemingen, die van de energie
en de landbouwkennis van de inwo
ners getuigen.
De uitbreiding van de landbouw
gaat terug tot 1929 toen in de vallei
een spoorweg werd aangelegd. Wei
nig na de indienstneming van de lijn
kwam een honderdtal families kolo
nisten er zich vestigen. lm 1934, door
de aanmoedigingen van de regering
van de Verenigde Staten kwam een
nieuwe groep uit streken, waar de
klimatologische voorwaarden onge
veer dezelfde waren als die van hun
nieuwe woonplaats. Die groep vestig
de zich nabij Palmer.
Gedurende de tweede wereldoorlog,
toen men een Japanse invasie vreesde,
bouwde het geniekorps van het Ame
rikaanse leger de Alaska Highway. Die
weg heeft heden zijn strategische
waarde verloren maar werd een
waardevol instrument voor de ontgin
ning van het land. De weg is meer
dan 2.500 kim. lang en strekt zich uit
tussen Dawson Creek (Brits Colom-
bië) en Fairbanks (Alaska) door een
woud- en meerstreek. Langs die weg
kunnen wagens en vrachtwagens met
grote snelheid rijden
Behalve de teelt van zuivel- en
slachtvee is die van het gevogelte
eveneens winstgevend.
ZEESTROMINGEN
De zeestromingen uit Japan, bren
gen na de Stille Oceaan te zijn over
getrokken, een vochtigheid naar Alas
ka, die zeer gunstig is voor de groei
van de bomen en vooral van naald
bomen. Het hout wordt ter plaatse
gedeeltelijk gebruikt voor de woning
bouw. Sedert korte tijd voert men
belangrijke hoeveelheden hout uit.
Het grote aantal waterwegen die hy-
dro-elektrische fabrieken in beweging
kunnen brengen, vergemakkelijken in
grote mate de industrialisering van
het land. De deskundigen menen, dat,
rekening gehouden met de oppervlak
te van de bestaande wouden en van
het feit dat een boom na 80 jaar kan
worden uitgehakt, het land gemak
kelijk 1 miljoen ton papiergrondstof
per jaar kan leveren zonder het woud
kapitaal aan te tasten.
DE TRAPPERS
De huiden, zijn steeds een van de
belangrijkste bronnen van Alaska ge
weest. Heden nog leven duizenden
Indianen, Eskimo's en Aleoeten. spo
radisch over meer dan anderhalf mil
joen km2 verspreid, als trappers. De
beste streek voor de jacht op wilde
dieren is de vallei van Yukon. Die
streek bevindt zich in de nabijheid
van de poolcirkel en het klimaat is
er zeer streng daar een temperatuur
van ongeveer vijftig graden onder
nul er in de winter gewoon is.
Niet enkel de primitieve trappers
leven van de handel.
Er werden talrijke fokkerijen opge
richt. Sedert enkele jaren worden door
de regering speciale concessies ver
leend en ganse eilanden van de Ale-
oeten-archipel werden voor de nieu
we nijverheid aangewend De eilan
den zijn vooral aangewezen voor die
fokkerij, daar de dieren, die moeilijk
aan opsluiting zouden wennen er vrij
rond lopen zonder te kunnen ont
vluchten.
Wanneer de huiden het mooist zijn
legt men strikken of parken om die
dieren te vangen. Gedurende jaren
reeds heeft die methode haar nut ge
leverd bij de fokkerij van bevers, ver
schillende soorten vossen, marters,
wasberen en muskusratten.
UNIVERSITEIT
De universiteit van Alaska heeft
een proefstation voor de studie van
dierenfokkerij voor bont.
De steden hebben nog maar een
tamelijk kleine bevolking: de belang
rijkste stad telt slechts 20 000 inwo
ners. Hoewel de industriële ontwik
keling van Alaska nog in haar'kin
derschoenen staat mag men "rr>> ach
ten. dat de voorspoed va'- hst. lanrl
in de komende jaren tegen een ver
sneld ritme zal toenemen.
Vorig jaar kregen alle kranten uit
de z.g. volks-democratische staten
van Moskou uit de richtlijn kritiek
uit te oefenen op de communistische
partijbonzen. Dat zou natuurlijk ver
trouwen wekken in de zoveelste
„bekering" van de communistische
machthebbers. De pers stak uiterst
vrijmoedig van wal en moeilijk viel
het werk niet, want corruptie en
eigen baat vieren hoogtij onder de
partijbonzen. De journalisten leefden
op. Maar de partijbonzen begonnen te
beven. Het dreigde voor hen ver
keerd te gaan. Zij stakken de koppen
bijeencommunistische partijen be
moeiden er zich mee, want uiteinde
lijk viel de kritiek op de bonzen te
rug op de partijen die zulke bonzen
toch maar dulddenAfgevaardigden
der partijen gingen naar het mosco-
vitische Mekka en daar zagen Boel-
ganin en Kroetsjev wel in, dat het zo
niet verder kon gaan. Zó hadden ze
het niet bedoeld. Van Moskou uit
gingen circulaires naar de kranten
redacties en toen zaten op hun beurt
de journalisten eigenlijk te beven.
Wat moesten zij nu doen? Uiterst
deemoedig vroegen zij om nieuwe in
structies en die werden spoedig ge
zonden. De journalisten begon.ien
aan de hand van deze richtlijnen een
nieuw offensief. Allereerst produceer
den zij in vaak ontroerende termen
een zeer vernederende „zelfkritiek".
Tenslotte deugden zij zelf niet en hoe
hadden zij het dan gewaagd de partij
bonzen op de korrel te nemen? Na
die zelfkritiek volgde een korte pau
ze. Het offensief liet niet lang op
zich wachten. De Kerk moest het
ontgelden. De Poolse journalisten za
ten intussen, toen het zover gekomen
was, op hun penhouders te bijten. Zij
wisten uit ervaring, dat de strijd tegen
de Kerk in Polen een hopeloze taak
Is. Immers Iedere maatregel, zelfs
van het communistische bewind,
wordt op een geheimzinnige wijze
door de overgrote meerderheid van
het volk, dat katholiek bleef tot in
hart en nieren, beantwoord. Na elke
maatregel bijvoorbeeld loopt plotse
ling de produktie in alle fabrieken
en bedrijven terug. Nergens breekt
een staking uit, die toch maar in
bloed zou worden gesmoord. Maar 't
bewind wordt getroffen in zijn zwak
ke plek: de produktie. En het is on
mogelijk om maar één arrestatie te
doen.
ADENAUER SLACHTOFFER
Neen, hernieuwde pennestrijd te
gen de Kerk in Polen ging niet op.
Konden de journalisten niet beter 'n
actie ontketenen tegen de „rijke
boeren?" Met Moskou werd onder
handeld, maar daar wees men de ge
dachte van de hand. Wanneer de
„koelakken" in het zonnetje zouden
worden gezet door de pers, zouden
ze maar aan populariteit winnen. En
dus kreeg de Poolse pers van Mos
kou machtiging om haar verontwaar
diging uit te spuwen op dat verma
ledijde Westen, dat zich „op de oor
log voorbereidt" en met name moest
Adenauner het ontgelden, voor Polen
opeens geproclameerd tot vijand
nummer één. Dapper hebben de jour
nalisten zich geweerd, sommigen met
tegenzin, de meesten handig probe-
berend om te maken wat er van te
maken viel. Maar allen onder de
zenuwslopende druk van de door het
bewind aan de redacties toegevoegde
„dode ziplen." Dode zielen worden
n.l. de journalisten benoemd, die
mee7":' ''emaal iourna'isien
zijn. ma I, namens de lieime poli
tie aar. de redacties zijn toegevoeg'
om te spionneren en de journalisten
op de vingers te kijken.
Dit jaar zullen de meeste bladen
hun eerste tienjarig bestaan vieren.
Niet alleen in Polen, maar ook in de
overige „volksdemocratieën." De re
dactiechefs zitten al in zak en as,
want de communistische partijen in
de verschillende satelietstaten heb
ben reeds laten weten, dat zij in de
jubileumnummers uitvoerige zelfkri
tieken verwachten. En zo gemakke
lijk is het niet deze verwachtingen
te vervullen, want het verlangen
der partybozen naar „vernederin
gen" en „zelfkritiek" (van anderen)
is buitengewoon groot en niet gemak
kelijk in te willigen. „De journalis
ten in het oosten zijn er werkelük
armzalig aan toe". concludeerde
Richard Hardenberg.
(Advertentie)
De Sok voor
gevoelige voeten!
Gefabriceerd van 100°/»
Merinowol met en zonder
nylon versterking.
De enige sok met
werkelijke garantie
De sterkste sok
van Uw leven!
Kleurecht, wasecht,
krimpvrij.
Prijzen
vanaf 3.95
per paar
Uitsluitend verkrijgbaar
in de goede
Herenmodezaken
Alleenverkoop: N.V. Import Mij;
BECOl'A v/h A. Bernheim, A'dam
Fabrikante: Koninklijke Kousen
en Sokkenfabneken
M Jansen de Wit N.V., Schijndel
