De
levend bindteken
speakerin
tussen publiek en
televisie
Naar „Groot Marokko"?
Amerikaan maakte van zijn huis
een drukknop-paradijs
Bezittingen
werden
van
Glubb P
in Amman geveild
asja
Najaarsteelt pootgoed
opent perspectieven
Na twee duizend jaar wonen
weer holb ewoner
NAAR AANLEIDING VAN EEN VONDST
Terry
van Ginderen
niet van schoenen
Garagedeuren gaan vanself open
Wasserij-auto zorgde voor
supersonische verrassing
Huisvrouw is
enthousiast
Hammarskjoeld
bij de Paus
Prof Lysenko afgetreden
toeschreven portret van
In de televisie-keuken
Handel tussen Oost
en West
Opbrengsten van
20 ton per HA.
^/„i °uu J\ x r
Deuren zijn maar weggelaten
Jumaa was voor Sir John h vader
Dictator van de
erfelijkheidsleer
Bescherming van
burgerrechten
Verbinding Marken
met het vasteland
door Yorick CHARLES TRENET
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG
Van kindsbeen af heeft Terry van Ginderen een anti-schoenencomplex.
Nog men ze naar de lagere school ging, was haar eerste werk bij het
begin van de klas, haar schoenen uit te schieten. Ze kon ze eenvoudig
niet verdragen. O wee echter, wanneer de onderwijzeres haar naar het
bord riep. Dan was het eerst een zoeken en met de tenen tasten naar de
schoenen, die vriendinnetjes soms drie banken ver verstopt hadden. Met
het ouder en netter worden is het er niet op verbeterd. Ze huwde weliswaar
de man met de „golden shoes", back Jos van Ginderen van Antwerp,
maar haar schoenen vliegen uit zodra 's avonds de camera's van de Bel
gische televisie haar in het vizier nemen. Zij is namelijk „speakerin
Zo. gewoon op haar kousen, voelt
ze zich gemakkelijker. Als er plots
een programmawijziging komt en de
realisator last plots iets nieuws in,
dat Terry zonder voorbereiding moet
aankondigen, dan is de improvisatie
van de speakerin steeds perfect. Al
leen in de video-kamer waar de tech-
niekers het beeld corrigeren en kie
zen vooraleer het naar de huiska
mers in Vlaanderen gaat, ziet men
dan aan Terry's gelaat, hoe ze met
haar de tenen de vloer aan het aftas
ten is naar de schoenen die dan al
lang door een of andere leukerd een
paar meter weggeschoven zijn.
HET LEVEND BINDTEKEN
De speakerin is het gelaat van de
televisie. Zij is het eerste levend we
zen, dat 's avonds als het programma
inzet, op het glazen, scherm ver
schijnt. „Een goeie avond, beste kij
kers. Vandaag hebben we in onze
studio...". En dan beginnen al die
stukjes welke een avondprogramma
uitmaken. Elk stukje, elke film, elk
toneelspel, elk interview, actualiteit,
cabaretprogramma of eurovisiepro
gramma wordt steeds ingeleid bij
de kijkers door de speakerin. En als
die tienduizenden kijkers na drie, vier
of meer uren opwindend vertoon ver
zadigd zijn, als de camera-man voor
de laatste maal zijn apparaat ge
draaid heeft, dan komt de speakerin
als laatste aan het woord: „slaap
zacht allemaal". Even flikkert er een
jeugdig lichtje in de ogen van de
beeldschone op het blauwgrijze
scherm.
Voor tachtigduizend kijkers in Bel
gië is de televisie een vriend van den
huize geworden. Een middel van ont
spanning, ter voldoening van de
weetgierigheid, een medium dat de
wereld in huis brengt. Via de spea
kerin. Zij is het levend bindteken
tussen de televisie en de kijker. Ze
is er bijna de personificatie van.
SUKSESSEN
dat Terry van Ginderen, net als haar
collega's Paula Semer en Nora Stey-
aert, regelmatig Y laven ontvangt
van onbekende aanbidders, die niet
weten dat ze gehuwd is, of in het
beste geval om een foto met op
dracht smeken. Nu ja, als zo'n lieve
dame. schoon om van te zuchten, el
ke avond ongevraagd uw huiskamer
binnen treedt en ge wordt er dan dag
na dag meer en mt r op verliefd...
De plezantste historie die Terry
van Ginderen eens meemaakte was
na een zondagavondquis. Uit de nage
noeg 35 bezoekers die als toeschou
wer zo'n quis bijwonen, kwam na
afloop een heer die zich aan Terry
voorstelde als een intieme vriend van
Jos van Ginderen, de Antwerp-back.
Toen de heer na enkele woorden af
scheid nam van de speakerin, moest
hij haar toch nog toevertrouwen:
„hewel juffrouw, ik moet toch zeg
gen: ge gel;jkt sprekend op uw broer
Jos van Ginderen!"
ALS DE RIMPELS KOMEN....
Het klassieke einde van een Inter
view bestaat steeds uit het informe
ren naar de toekomstplannen van het
slachtoffer. Doe dat nooit met een
TV-speakerin, want waar voor elk
ander beroep het ouder worden ge
lijke tred houdt met het verstevigen
der posities e.d., omsluit de horizon
van de speakerin-toekomst slechts de
van
zorg van het afscheid nemen,
het ontslag.
Een tijdlang kan de grimeur de
grijze haren, of de dunner wordende
haardos nog retoucheren. Een tijd
lang kunnen schaduwen en rimpeltjes
bijgewerkt worden. Maar de natuur
is genadeloos en zelfs de mooiste
bloem verwelkt. Die vrees sprak Ter
ry van Ginderen uit, toen we haar
dezer dagen interviewden. Men mag
niet oud worden in dit beroep. De
kijker is in zoverre wel hartelijk, dat
hij steeds een jong snoetje op zijn
scherm wil. Subjectief moet deze we
tenschap ongetwijfeld ook de speake-
Tijdens het algemene debat over de
werkzaamheden van de Economische
Commissie voor Europa van de Ver
enigde Naties heeft de vertegenwoor
diger van de Sovjet-Unie geweien op
de ontspanning, welke er volgens hem
is gekomen in de internationale poli
tiek.
Hij vestigde er de aandacht op, dat
de ontwikkeling van het handelsver
keer tussen de landen van oost- en
west-Europa in de eerste plaats af
hangt van de wens van alle Euro
pese landen Met name verklaarde de
Russische vertegenwoordiger, dat de
beperkingen op de handel in strate
gische produikten een belemmering
zijn voor de ontwikkeling van de han
del van geheel Europa en beval hij
een herziening aan van de lijsten van
goederen, waarop een uitvoerverbod
naar oost-Europese landen rust.
Verder gaf hjj als zijn mening te
kennen, dat de handel tussen oost en
1 APRIL 1956
Het ziet er naar uit '"t het sedert
1946 door particuliere en ambtelijke
instanties verrichte uitgebreide proef
veld-onderzoek over de mogelijkheid
van pootaardappelteelt in het najaar
zeer wijde perspectieven opent voor
de praktijk.
Speciaal op de zandgrond en de
lichtere zwavelgronden kunnen goede
resultaten worden verkregen. Naar
mate de gevoeligheid voor aardap
pelziekte (pytophthora) geringer is,
worden de voordelen van de najaars
teelt groter. De late rassen geven dan
ook de beste resultaten.
De omstandigheid dat na de eerste
week van augustus slechts zeer wei
van meer dan 20 ton per ha„ waarbij
het aantal knollen dat in de poter-
maat valt groot is.
Ruim een vijfde deel van het Neder
landse aardappelareaal wordt op het
ogenblik gebruikt voor de teelt van
pootaardappelen. De „landwinst' die
kan worden verkregen door een ge
deeltelijke overschakeling van voor-
jaarsteelt op najaarsteelt kan aan
zienlijk zijn, omdat een gedeelte van
de 35.000 ha die thans wordt beteeld
met pootaardappelen, vrij komt voor
andere gewassen.
Voor de boer biedt de teelt econo
mische voordelen omdat hij of een
extra pootgoedoogst of een extra
graanoogst van de anders door poot
goed in beslag genomen land kan
krijgen voor dezelfde pachtprijs.
rin voortdurend bezig houden als ze west op een veel steviger basis zou nig bladluizen, de verspreiders van
voor de camera staat en het reeds
zo moeilijk contact zoekt met de
kijkers, die ze nooit ziet. Mogen we
Terry van Ginderen niet een eeuwige
jeugd toewensen?
rusten, wanneer verdragen van lange
duur in de plaats zouden komen van
de tegenwoorige jaarlijkse overeen
komsten.
het gevreesde bladrolvirus, voorko
men, is een waarborg voor een zeer
gezonde nateelt.
Onder gunstige weersomstandigheden
kunnen opbrengsten worden verkregen
Drie weken duurt deze tentoon
stelling over de „ideale" woning. Ve
len komen niet verder dan het „dorp
van vandaag en morgen". Het be
staat uit zeven apart staande huizen
en vier winkels op ware grootte, die
span je;
UM
Reeds op de tweede avond, dat de
Vlaamse televisie in de ether was, op
1 november 1953. was Terry van Gin
deren van de partij. Maar nog niet
als speakerin. Tevoren was ze reeds
herhaaldelijk opgetreden voor de ra
dio, te Brussel en te Antwerpen, als
zangeres, soms in duo's met Bob
Davidse, met wie ze overigens thans
nog in de televisie regelmatig uit
voeringen brengt van mooie oude
volksliedjes. Terry werd ontdekt door
Jos van Liempt, die een dame zocht
om zijn filmprogramma „Première"
aan te kondigen. Terry deed het en
met sukses. In juni 1954 moest de
leading-lady, de eerste speakerin
Paula Semer naar Londen en op het
Flageyplein zat men toen zonder
speakerin. Of Terry het eens wilde
proberen? Ze deed het zo overtuigend
dat ze van stonde af officiële spea
kerin was geworden.
Maar daar bleef het niet bij. Vroe
ger had ze balletschool gevolgd en
dat stelde haar in staat de populaire
programma's van „Ballet voor debu
tanten" en „Dans met de Doorne's"
te leiden en voor te stellen. En nu
nog blijft het door haar gepresenteer
de programma „Ra-ra-ra" en ,,Zoek
de partner" hét sukses-programma.
Voor vele programma's in de tele
visie is het moeilijk te zeggen volgens
welk coëfficiënt het door de kijkers
geapprecieerd worden.
Met „Zoek de partner" ligt dat an
ders. Al na de derde uitzending be
reikten Terry meer dan duizend brie
ven van kijkers die deelnemen aan
deze rebus. En toch waren de uitge
loofde prijzen hiervoor meer langs
de bescheiden kant, in vergelijking
met de grot quisprogramma's, waar
bij soms auto's als eerste prijs gin
gen en waarvoor dan toch maar van
1500 tot 2000 inzendingen binnen kwa
men.
BRIEVEN VAN AANBIDDERS
"'te* "n j^1 iv' h* ir CJL fjd -aww»
"NT.I..T f.r u." 1' - //Iv
X! iiG '-Sou»-?
Naar aanleiding van de wijzigingen
die op til zijn in de Status van
Marokko tengevolge van het bezoek
van Sultan Mohammed Ben Yoessef
F.en lange af stands-raket, een bloedbevlekt hemd van
koningin Mary van Schotland, eivormige stoelen, een tro
pische tuin met palmen en orchideeën en een kookappa-
raat dat een biefstuk in 60 seconden gaar stooft met infra
rode stralen, dit zijn zo enkele van de duizenden beziens
waardigheden die broederlijk bijeen staan in de Londense
Olympiahall. Deze krasse verzaznieling heeft een Engels
dagblad bij elkaar gebracht voor de jaarlijkse „Ideal Home
Exhibition".
samen een bescheiden hoekje van 'n
hall beslaan. Wie deze bouwwerken
in de totale ruimte ziet verdwijnen
gaat geloof hechten aan de Engelse
bewering, dat de Olympia-hall de
grootste overdekte tentoonstellings
ruimte in Europa is. Wie na het dorp
nog verder kan is niet verrast meer
in het voorbijgaan een hele serie
demonstratie-theaters en een koe-op
stal te ontdekken.
Alles is echter nog maar klein
goed vergeleken bij het kasteel, dat
met slanke torentjes en balkons 30
meter boven de omringende stands
uitsteekt. Voor de gevel loopt een
bordes met trapjes aan weerszijden.
De veste symboliseert het thema
van de tentoonstelling: „Uw huis is
uw kasteel". In de fundamenten van
het bolwerk zijn wijnkelders inge
richt, waar flessen uit enorme vaten
worden gevuld met de niet klein te
krijgen resten van een goed jaar. In
hogere regionen liggen vele antieke
kamers, gevuld met de familieschat-
ten van beroemde geslachten. Van
daar dat koninklijk hemd. De onge
lukkige Mary moet het gedragen
hebben, toen zij op 8 februari 1587 in
Fortheringay werd onthoofd.
Buiten het kasteel maken de an
tiquiteiten plaats voor de nieuwste
moderniteiten. De nadruk valt daar
bij op huishoudelijke snufjes, die het
de vrouw gemakkelijk moeten ma
ken. Naast de ingeburgerde wasma
chine, naaimachine, stofzuigers en
strijkijzers met instrumentenborden
tracht de industrie, aardappelschil
machines, automatische bordenwas
sers, zelf-controlerende kooktoestel-
len, afval-collectors en ijskasten, die
voor niets staan, aan de man te bren-
aan generaal Franco, plaatsen wij
een kaart van Frans en Spaans
Marokko.
Toen Jacqueline Joubert de spea
kerin van de Radio Televisie Fran-
gaise haar kijkers eens vertelde dat
ze een handschoen verloren had, ont
ving ze kort daarop honderden paren
handschoenen als geschenk. In Ame
rika is het interesse van de TV-
kijker voor de speakerin nog van an
dere aard. Daar moest het wicht
ten aanschijn var de miljoenen kij
kers werkelijk in levende lijve tussen
de wol kruipen en het licht aanknip
pen vooraleer men daar het pro
gramma als geëindigd aanziet.
In België houdt men er gezonder
opvattingen op na. Toch belet dat niet
De Amerikaan Theodore M. Biakeslee, een elektro-technisch ingenieur ls
ongeveer een jaar geleden begonnen in zijn huis het drukknoptijdperk tot 'een
levende werkelijkheid te maken.
In de loop van deze jaren heeft hij bijna 200 drukknopjes uitgedokterd om in
elke kamer muziek aan te zetten, de garagedeur te openen, de motor van zijn
auto warm te laten draaien en door afstandsbediening allerlei andere dingen
te doen.
gaan. Hij heeft het zo ingericht, dat
hij via een telefoonnet allerlei kar
weitjes gedaan kan krijgen door alleen
maar een nummer te draaien.
Als hij 74 draait, gaat de garagedeur
open en 73 brengt de motor aan het
draaien om warm te lopen, 473 doet
allebei. Draait hij 39, dan wordt de
radio aangezet en 3939 brengt de mu
ziek via een luidspreker in de keuken.
Wil hij de muziek in zijn studeerka-
Maar het installeren en uitbreiden
van drukknoppanelen op tal van plaat
sen begon wat kostbaar te worden en
daarom is hij nu een stap verder ge-
Tweehonderd Arabische
zakenlieden, marktkooplie
den en hun vrouwen dwaal
den dezer dagen door de
kamers van het huis van
de Britse generaal Sir John
Glubb Pasja, vroeger hoofd
van het Arabische Legioen,
lie onlangs door koning
Hoessein van Jordanië is
ontslagen. Temidden van
alle rumoer rond de open
bare verkoop van Glubbs
bezittingen stond een grij/e
vrouw alleen in een hoek.
Het was Gamra, een be
jaarde weduwe, die jaren
lang als wasvrouw bij
Glubb Pasja in dienst was
geweest en een goede vrien
din was van diens kinde
ren. Zij leunde met het
hoofd op haar arm en
snikte onophoudelijk.
Ze was te zeer van streek
om vragen te beantwoor
den, maar Jumaa, die 20
jaar lang Glubb Pasja's
kok is geweest, vertelde,
dat Sir John haar, na de
dood van haar man, in
huis had opgevoed.
Jumaa zelf vertelde, dat hij
met Sir John zijn „vader"
had verloren. Ofschoon
deze zelf met financiële
moeilijkheden had te kam
pen, had de generaal hem
een som in de hand ge
drukt voordat hij onder be
waking naar het vliegveld
werd gevoerd.
De veiling werd geleid
door een kapitein van het
Arabische Legioen. Hij
scheen er weinig genoegen
aan te beleven en het ging
er dilettantistisch aan toe.
Hij werd bijgestaan door
een regeringsmakelaar,
een mager, verwaand
mannetje in een felgroen
kostuum en met een witte
hoofddek om. Hij sprong
van tafel tot tafel en
trachtte de menigte te
overschreeuwen. Hij ha
merde de stukken af met
een ,,Uno, due, tre!" Deze
Italiaanse telwoorden zijn
gebruikelijk in het Nabije
Oosten.
HONDERDEN-
KANARIES.
De veiling begon aan
een tafel in de tuin vóór
het huis, waar de menigte
zich verdrong. Toen de af
slager drie theelichtjes cn
een broodrooster onder de
hamer bracht, had hij
moeite honderden kanaries
en andere vogels in een
nabije volière te overstem
men.
Op de trappen was wat
kinderspeelgoed uitgestald:
autootjes en poppen. Zij
gingen nu over in de han
den van Arabische kinde
ren.
Later ging de afslager
naar binnen. Temidden
van de grootste wanorde
werd de gehele inhoud van
de slaapkamer van Glubbs
zoon een eenvoudig bed,
tafeltje, stoelen en boeken
planken verkocht.
Tot laat in de avond
duurde de veiling voort.
Het was het trieste einde
van een rieste periode, die
begon met het dramatisch
ontslag van de generaal.
mer hebben, dan draait hij 394 en voor
het verwisselen van stations draait
hij 1.
De cijfers 44 zetten de verwarming
in zijn studeerkamer aan, 404 zet haar
af. Het is nl. zo, dat iets, dat door het
draaien van twee cijfers aan de gang
is gekomen, door het tussenvoegen
van nul tussen die cijfers wordt be
ëindigd.
Buiten dit alles valt een automatisch
zonnescherm dat met de warmte
van de zon mee op en neer gaat
een automatische sproeier en een au
tomatische grasrandschaar om de
grasrand keurig recht te houden.
Voor Biakeslee is dit allemaal lief
hebberij, maar het geeft u een denk
beeld van de automatisering, welke de
toekomst wellicht in uw huis zaï
brengen.
Biakeslee heeft de gehele aanleg zelf
verzorgd. Er zitten meer dan drie km
draad en 120 relais in. Alleen in de
slaapkamer zitten al 47 knopjes om
de verwarming in de kamers aan te
zetten, de radio te laten spelen, uit zes
verschillende stations te kiezen, drie
platenspelers te bedienen, lampen aan
te draaien en deuren te sluiten.
Als Biakeslee in zijn auto naar huis
rijdt, drukt hij op een knopje op zijn
dashbord, waardoor de onhoorbare su
personische golven worden uitgezon
den, die de garagedeur openen, d.m.v
een daarin aangebrachte microfoon.
Rijdt hij in een wagen van de onder
neming, dan blaast hij op een superso
nische hondenfluit, die geluidsgolven
van een frequentie van 14.500 perio-
den per seconde voortbrengt.
„Maar daarmee heb ik moeilijkhe
den gehad", zegt hij, „De gierende
remmen van de wagen van een was
serij brachten geluidsgolven van de
zelfde frequentie voort die de deur
deden opengaan. De bezems van een
straatveegmachine deden hetzelfde. Ik
verhielp deze moeilijkheden door een
code te gebruiken, die twee fluitsto
ten binnen de drie seconden nodig
maakte. Nu gaat het fijn."
En wat denkt mevrouw Biakeslee
nu wel van het leven in een draai-,
schijf- en drukknophuis? „Het is heer
lijk", zegt zij. „Het spaart zoveel ge
loop en energie."
Wat deze grappenmakerij kost? Bla
keslee zegt, dat hij de totale kosten
zelfs niet kan schatten. Het zou erg
duur zijn, als hij er nog eens aan
moest beginnen en gebruik zou moe
ten maken van betaalde werkkrach
ten.
De hele zaak loopt op een accumu-
latorenhatterij van zes volt, die na
tuurlijk automatisch wordt geladen.
gen- Allemaal ingenieus en aantrek,
kelijk, maar veel te duur voor de
normale portemonnee.
KOEL EN ONGEZELLIG
Het meest opzienbarende van de
„Ideal Home Exhibition" is het huis
van de toekomst. Twee jonge archi
tecten hebben zich uitgeleefd op de
opdracht een woning voor het jaar
1981 te ontwerpen. Het huis is ge
bouwd rond een tuintje, dat door 'n
doorzichtige wand te zien is. Het is
letterlijk van alle gemakken vorzien
en wordt gedreven, indirect verlicht
en verwarmd door atoom-energie.
Maar het kenmerkt zich door een
kale ongezelligheid, waarin zelfs een
abstract schilderij niet meer op zijn
plaats is. De tafel rijst door een druk
op een van de talloze knoppen uit de
grond. De bewoners worden veron
dersteld daar omheen te gaan zitten
op de eivormige en zadelvormige
stoelen, die door het gebruik van iele
ijzeren pijpjes in de lucht schijnen
te zweven. Deuren zijn er niet.
„De ruimten vloeien in elkaar over
als de compartimenten van een
grot", zegt de officiële catalogus. Dat
chrijven de Engelse bladen dus ook.
En een verslaggeefster van de BBC
zei: „De kamers en de keuken slui
ten bij elkaar aan als. ja.wat zal
ik zeggen.als grotten is misschien
het beste woord": Het is onwaar
schijnlijk, dat de meerderheid van de
Britten reeds in 1981 tot het tijdperk
van de holbewoners is teruggekeerd
tenzij dan juist door toedoen van
die gemakkelijke atoomenergie.
Z.H. Paus Pius 12 heeft maandag
morgen Dag Hammarskjoeld, secre
taris-generaal van de Verenigde Na
ties, in particuliere audiëntie ont
vangen.
Dag Hammarskjoeld, die door Zijne
Heiligheid vriendelijk werd welkom
geheten, getuigde van zijn diepe dank
baarheid voor al hetgeen de Paus
voor de zaak van de vrede doet.
De H. Vader bracht zijnerzijds zijn
warme wensen tot uitdrukking voor
de vredesmissie van de secretaris der
organisatie van de Verenigde Naties
in het Nabije Oosten en sprak zijn
gelukwensen uit voor al het werk. dat
door de organisatie der Verenigde
Naties voor de grote zaak van de
vrede in eensgezindheid is verricht.
De Sovjet-bioloog Trofim Lysenko,
is op zijn verzoek ontheven van zijn
functie van president van de Sovjet-
russische Lenin-academie van land
bouwwetenschappen.
Lysenko wordt als hoofd van de
academie opgevolgd door Pavel Lo-
banof. die sinds mei vice-premier is
geweest en met landbouwkundige za
ken was belast. In deze hoedanigheid
wordt hij opgevolgd door Wladimir
Matskewitsj.
Professor Lysenko was Stalin's „dic
tator op het gebied van de erfelijk
heidsleer" en heeft sedert de dood
van Stalin aan kritiek bloot gestaan.
Hij is gekritiseerd wegens belem
mering van de Sovjet-russische we
tenschappelijke vooruitgang. Het te
ken voor aanvallen in de Russische
pers op sommige zijner opvattingen
Plan van Eisenhower
president Eisenhower heeft maan
dag bij het congres een program in
gediend, dat voorziet in een betere
bescherming der burgerrechten.
Amerikaanse burgers die menen dat
hun grondwettelijke rechten zijn ge
schonden, zullen zich volgens het pro
gram direct kunnen wenden tot een
federale rechtbank. Men moet thans
eerst voor de rechtbank der staten
procederen.
Tevens wordt o.m. voorzien in de
benoeming van een commissie, be
staande uit vertegenwoordigers der
twee partijen, welke moet onderzoe
ken in welke gevallen grondwettelijke
rechten zijn geschonden.
werd gegeven toen Kroestjev hem
indirect kritiseerde.
De stelling van Lysenko in augus
tus 1948, dat zijn opponenten „een
verkeerd biologisch en ideologisch
standpunt innemen" op het terrein
van de erfelijkheidsleer en de agra
rische wetenschappen heeft belang
rijke gevolgen in de Sovjet-unie ge
had. Een aantal vooraanstaande ge
leerden werd ontslagen en sommige
instellingen werden als gevolg van de
kritiek van Lysenko gesloten.
Verwacht mag worden dat binnen
kort met de aanleg van de verbinding
tussen Marken en het vasteland zal
worden begonnen. De dienst der Zui
derzeewerken te 's Gravenhage heeft
namelijk het maken van deze ver
binding gegund aan de firma J. P.
Broekhoven te Arnhem. De firma
Broekhoven was enige weken geleden
bij de aanbesteding de laagste in-
schrijfster met een bedrag van
f3.264.000. De aanleg van de dijk kan
15 december 1957 zijn voltooid.
Produktiebeperkiiigen
in aulo-industrie
De 20 vakverenigingen, die leden
hebben onder het personeel van de
Engelse auto-industrie, hebben bij de
regering aangedrongen op verlaging
van de omzetbelasting en verzachting
van de krediet- en huurkoopbeper
kingen om kortere werktijden en
overproduktie in de auto-industrie te
voorkomen. Zij verzochten de regering
tevens onmiddellijk een onderzoek in
te stellen naar de toestand in de
auto-industrie.
In de autofabrielcen in de Midlands
werken thans ongeveer 16.000 arbei
ders met verkorte arbeidsduur.
Nog niet zo lang geleden graaide ik in een anti-
kwariaat te Antwerpen uit een wankele stapel oude
rommel een boek vandaan, dat in verregaande staat
van ontbinding verkeerde. Toch was het nog niet
zóver weg, dat het niet meer tegen een aanraking
kon en ik heb het betrekkelijk ongedeerd uit de win
kel naar buiten kunnen dragen. Ik had het uit die
stapel gewurmd omdat de auteursnaam nog duidelijk
zichtbaar was op de rug. Deze luidde: Charles Trenet,
beter bekend als le jou chantant, de zingende dwaas,
van wie de meeste mensen alleen het liedje „boem"
en zo nog een paar kennen. Ik wist, dat hij twee
romans geschreven heeft en hier lag er een van. In
het Middelheimpark het was in de late zomer
heb ik het daarna languit liggen lezen.
Het boek bevestigde de mening, die ik al lang had,
nl.: Trenet is een dichter. Wie aandachtig zijn liedjes
heeft beluisterd, weet dit.
De klank van het woord „dichter" ls niet geweldig
populair in onze noordelijke contreien en in onze van
wielrenners wemelende dagen. Wij denken, als We het
horen, aan de luierende in zazou-hemden rondhangen
de Batavier-harigen, die van tijd tot tijd als grote in
secten neerdalen op de stoelen van ParijSe artiesten-
café's en zo vereenzelvigen we al makkelijk de bohé
miens met de echte kunstenaars, aan wie gewoonlijk
uiterlijk niets geks is. Er. we hebben daarin, dunkt me,
wel een beetje gelijk, nu elke jonge dichter zijn zelfbe
klag naar de maan huilt en zich er maar eens netjes
niets van aantrekt, wat wij, de lelijke burgers, daar nu
aan vinden. Het visioen van honger en hanebalken rijst
op voor de geest. De zenuwachtige reactieroep klinkt
jongens, haal de was binnen; daar komen de piassen.
We zien artiesten niet voor vol aan, maar we nemen
intussen, dat ze van tijd tot tijd maar al te vol zijn; van
vuurwater, whisky of andere soortgelijke bedwelmings
middelen.
En toch moet ik zeggenTrenet is een dich
ter. In de goede zin. Men bedenke dus, dat een
voorbijganger nauwelijks verschil kon zien
tussen Nijhoff en een gemiddelde Nederlandse
boekhouder.
De faam van Trenet, deze moderne troubadour, heeft
in Frankrijk hoge toppen bereikt. Radio-pastiche, de
verbluffend-handige scherts-uitzending van Radio-Paris
op zondagmiddags zo rond half twee (vlak na Pierre
Cadot's „Op zolder in Montmartre"), biedt ons bij tjjd
en wijle een bedrieglijke imitatie van Charles' stem
en voordracht. Men imiteert zelden knoeiers.
Levensvreugde
Charles is de zoon van een notaris. Hij werd geboren
ir. Narbonne. De kern van zijn werk zou men ai,
hoe origineel kunnen aanduiden met het woord
levensvreugde. Het klinkt inderdaad wat Roomse-Blij-
heid-achtig, maar Trenet heeft liedjes gemaakt, bij het
beluisteren waarvan men nauwelijks kan begrijpen, dat
de grammofoonplaat zo onverschillig haar zwarte om
wentelingen blijft maken en hoe ze niet soms, onder
het gekriebel van de naald, gaat meedansen op het
ritme. Maar hij is toch veel meer dan alleen maar een
grapjas of komlek-voor-bruiloften-cn-partijen.
De suksesnummers „Boum", „Y'a d'la joei", „j'ai ta
main dans ma main" zijn zo dikwijls beluisterd, dat
gevaar lijkt te bestaan voor het afslijten van de beel
denaar van hun werkelijke waarde. Degenen echter
die met meer nauwgezetheid luisteren naar deze
en andere liedjes merkt al gauw, dat Trenet in zijn
genre grote dingen heeft gedaan. Hij is een licht-ont-
roerbare jongeman, maar dat is niet genoeg om een
goed chanson te maken. Hij beheerst zijn taal en kent
haar mogelijkheden. Hij weet, dat er na een gevoelige
regel weer eens een grapje moet komen; dat weten
grote toneelschrijvers ook, al doen die het niet regel om
regel. In Trenet's geval ontstaat er een woordspeling
„pendant tant de temps, tar.t de prlntemps". Dat heeft
Verlaine al voorgedaan, goed. Maar er is om met
Bomans te spreken nooit iets nieuws gezegd, er ls
altijd al iets nieuw gezegd en Verlaine beoefende niet
het schrijven van cabaret-liedjes. Hij vindt ook de
goede muziek en dat is niet zo'n kleine verdienste, nu
er zoveel muziek wordt gemaakt zónder melodieën.
Hij is in zijn klein kunstsectortje nog een knap
instrumentator ook.
In „Papa pique et maman coue" vertelt hij van twee
oude mensen, die dag en nacht aan een naaimachine
velerlei stoffen èn hun lcvenspleizier vernaaien. De
zoon, die de wereld introk groots en meeslepend wil
ik leven, zegt Marsman zal zijn levenlang dat zielige
beeld niet vergeten. Met inbegrip van de klokken van-
de begrafenis heeft de grote cabaretier zijn indrukken
prachtig in dit miniatuurtje verwerkt.
In het kwijnende „les enfants s'ennuient le dimanche"
is volmaakt de gapende provinciale burgerlijkheid ge
tekend van een kleine Franse stad. Heel die lamme
zondag lang glimlachen, in de étalages de starre pop
pen hun ijskoude wassen glimlach en de kinderen
stappen dapper aan de hand van papa et maman door
de gestolde verveling heen.
In het knap voorgedragen „Polka du roi" smelt de
koninklijke minnares aan het slot onder de omarming,
omdat zij ah, triste sire maar een wassen poppetje
is uit het museum, waar de Loaewijken en hun families
opgeborgen zijn.
Hij heeft ook gedichten var. Verlaine getoonzet en
het is heus, als de cultuursnobs dat al mochten den
ken, geen ontwijdend werk geworden.
Het is allemaal heel erg Frans; lichtvoetig, scherts-
send, nu en dan wat ondeugend (maar nooit aanleiding
gevend tot de scheldroep „vuile viezerik"), altijd aar
dig en nooit smaakbedervend of beneden A(rtistiek) P.
De man ls zuinig op zijn talent en vraagt een uiterste
aan aandacht. Daarom is hij een paar jaar geleden
woedend weggelopen, toen er een juffrouw in de zaal
zat te kwebbelen en daarmee, na een gedegen waar
schuwing niet ophield. Wat een driftkop, zal die
juffrouw thuis wel gezegd hebben. Maar ze had on
gelijk. Men haalt nu eenmaal geen kras met een spijker
door een schilderij van Dufy; toch zéker niet, als de
mar. daar zelf bij staat te kijken en al een paar keer
heeft gezegd, dat je de spijker moet weggooien.
Dodo Manières
En Trenet schildert ook en schreef dus, zoals ik zei,
twee romans. Eigenlijk was het heel toevallig, dat ik
een van die laatste daar in dat zaakje voor lectuur-
parelvissers te voorschijn spitte uit die enorme bouw
vallige stapel tweedehandse boeken. Het werkje lag er
vereenzaamd en vergeten, als ik het wel heb tussen
een boeketje baarlijk slechte poëzie (Kostschoolbloe-
men of zo) en een bonte massa recepten, waarmee men
desgewenst op kille dagen zijr. verveling en misschien
zijn goede spijsvertering zou kunnen verdrijven.
Dodo Manières heet het. Dat is alleen maar een
naam van een jongetje, dat natuurlijk eigenlijk
Charles Trenet heet. Nog eens, maar nu in romanvorm,
de jeugd van deze genieter, mes jeunes années. Hij
heeft er al zoveel over gezongen, over die goede tijd,
waarin hij opgroeide aan de voet van de Pyreneeën.
Het boek is gegroeid in hetzelfde geestelijke klimaat.
Natuurlijk. Als men een vulpen met groene inkt vult,
schrijft hij groen. Daar is geen ontkomen aan.; zelfs al
worden er processenverbaal, sonnetten of traktaten over
de Rode Zee of over roodvonk mee geschreven.
Maar ook de vormgeving is erg knap. Het verhaal
over Dodo wordt van tyd tot tijd onderbroken door
intermezzi, waarin de schrijver zichzelf als getuige in
het verhaal zet.
U moet tóch eens proberen, of U het ergens te pak
ken kunt krijgen Trenet bezit het zonderlinge ver
mogen om, zoals dit wel eens van een andere schrijver
is gezegd, het op een verrukkelijke manier ineens
zondag te laten zijn op een werkdag. Dit nu kan alleen
een dichter. Er schijnt in dit stoffige boek uit dat
Antwerpse kabinet van letterkundige en keukenkun-
stige rariteiten een zelfde zon als die, welke men in
de goede Franse films aantreft.
Ik bedoel dusniet in de „laisser-faire'-prenten vol
evensmodder met Boyer o' Gabin, maar in films van
oijvoorbeelde Jacques Taii.
Want het is heus ondanks de vermolmde regerings
kabinetten en de zazou's en de stakingen, ondanks de
driehoeksverhoudingen en de bikini's en de pikante
rietjes nog niet allemaal verwording in la douce France.
Er is een zoon van een notaris uit Narbonne gekomen
om dL te bewijzen en dit is dan tóch weer aardig, in
die rare wereld van ons.