VROUWENSPIEGEL
I iet moderne meubel won de slag
om het Nederlandse binnenhuis
Lucy Schouten leefde tussen de Indianen
pagblaB Pekten
J303IS2M3WU0flV
Uit het dagboek van
een wijkzuster
r
V
Industrie begreep haar tijd en pakte aan
Elk interieur is een
compositie op zichzelf
Soms zegent de geleerde
het gelukkige toeval
Wat niemand gelukte, gelukte „Tamokwakwe"
HOPFs DANSEN MET LEVENDE
RATELSLANGEN IN DE MOND
8
damenten
VIERDE BLAD
VRIJDAG 16 MAART 1956
Kopeneen zaak
van verstand
Zn ontdekte men ook
histamine
Modekronkels
Teveel Kakkers
Nu lokt Mexico
begrip voor de
et kind. In meer-
ordt de lezer ge-
taamheid, waarin
problemen heeft
andere plaatsen
m rationalistisch
sprekken over de
uding voor chris-
:en.
t boek, waarvan
itmunt door vlot-
eders een belang-
brengen,
ïhoff - A'dam)
Bzd.
debrand, leerling
rl, is één van de
enwoordigers van
richting in de
te. Tijdens zijn
universiteit te
uis een verzamel-
ke intellectuelen.
;eling van het jaar
t alles een einde,
ïgen geraakte hij
erenigde Staten,
or is aan de Ford-
liggende werkje,
it het Duits ver
ons ongemerkt
rn van het zede-
r,t ons tot het in-
'e en bevattelijke
elijk leven niet in
m of uiterlijke
gezocht worden,
en innerlijke hou-
werkelijkheid.
k een „ethiek der
en noemen en het
eilzame reactie op
juridische opvat
te ook thans nog
eld doet. Men leze
vijf fundamenten.
Haag).
J. H.
portrijwiel of tour-
Drima sortering bij
:rt, Dubbele Poort 1
795
NSU Victoria Spar-
ion en Victoria top-
ïogaert, Dubb. Poort
796
reparaties aan wel-
k naar De Kousen
richting Hoefeyzers
ontehondstr. 9 Hulst
823
schoenen nog zo
g ze bij Spitters en.
terecht. Elektr.
erij, Bierkaaistr. 28,
824
spuiten in alle kleu-
leen bij Spitters vak-
ïbeuren. Elektrische
erij, Bierkaaistr. 28,
825
irlaars vulcanisatie en
schoenreparatie A.
lektr. schoenmakerij,
28. Hulst.826
rdt alle breiwerk aan-
Beziet onze modellen
hoe fijn ze zijn. -
Wolhuis, Bontehond-
lst. tel. 899. 822
Wed. C. Dominicus -
rd. Korte Kerkstr. 8
2665. 28
e repartie aan moto-
Ipmotoren: A J. Bo-
bele Poort 1 - Hulst
792
steunzolen naar maat
tersadvies naar Lange
t 77. Ook voor elas-
itaderkousen en ban-
•der alle Dr. Scholl's
gingsartikelen enz. -
v.d. Wouw. Goes. 42
ffel- en chroomwerk
srmeulen, Rijwielhan-
3, St.-Jansteem869
mt Onneken met zijn
en zijn bekend Okay
ivens, Graauw. 872
w vervoer door gelï.
ook verhuizingen, is
et aangewezen adres:
7alle, Terhole, trans-
tel. 477, Hulst. 873
ht gevraagd. Wij rij-
week 1 of 2 x naar
?n Haag, Amsterdam
vrachtwagen en vra-
•vracht tegen concur-
"ijs. Beleefd aanbeve-
d. Walle, transport-
hole, tel. 477, Hulst.
874
passende bril? Tilroe
Vlissingen. Erkend
Isleverancier. 71
[illebrand en Zn., Gan-
17 Goes, levert u
oenen. Moderne vak-
eparatie. 72
>eciaal alleen Tilroe,
i Vlissingen. Erkend
Isleverancier. 69
leerapparaten 14 dagen
A. C. Willemsen, Vlis-
alstr. 113-115, tel. 2437.
voorw. 70
bril naar: Tilroe, Wal-
issingen. Erkend zie-
ïverancier. 67
os" radio's Philips en
C. Willemsien, Vlissin-
>tr 113-115, tel. 2437.
voorw. 68
moderne bril naar Til-
.r. 99. Vlissingen. Er-
enfondsleverancier. 65
ïting tot elk doel de
euze. A. C. Willemsen
Walstr. 113-115, tel.
bet, voorw. 66
lillebrand en Zn., Gan-
aat 17, Goes, levert u
toenen. Moderne vak-
en nratie. 64
Ij brengen weer een
lectie voorjaarshoeden
ïwste kleuren en mo-
Ook hebben wij een
'ectie voor oudere da-
De Vlinder. Lange
f9 Goes. 46
^rs! Vraagt uw winke-
let nieuwste van het
Waspoeder Splendid,
iken en wassen helder
eerder in de handel
Gratis monster en ge-
wii'zing. Importeur
■rij De Tijd. Hulst. 878
ouwen? Neem dan uw
:oals likeuren en wij-
5ross. De Tijd, Spec,
'nu kaarten onbedrukt
877
leting bij J. v. d. Ber-
e. zondag 18 maart om
876
aan uw kennissen!
ze niet kapot die
sen van Rial met drie
garantie tegen slijtage
Rial, de kousenspe-
Vorst 85. Goes. 47
uw kousen? Rial re-
vïug en keurig. Bo-
unt u 'n paar nieuwe
erdienen. De kousen
van Goes, L. Vorststr.
48
ngselpapier en verf
ons de grootste keus
laagste prijs. Ook alle
voor de schoonmaak
telwerk snonsen en
uurmid'^'en en zeep-
ed. L. de Kok, Sin-
bij de grote kerk,
s op mos niet 'n paar
ic inlegzolen van 69
resbaar en duurzaam.
Rial L. Vorst 85, Goes
49
9
Op een gegeven ogenblik zegt uw
twintigjarige zoon: „Ik neem die
baan toch maar aan...", zonder dat
blijkbaar uw moederlijk advies nog
gewicht in de schaal legt. Een an
dere keer mist uw echtgenoot opeens
zijn scheerapparaat en dat vindt u
dan terug in de kamer van junior.
Die twintigjarige zoon stelt u bij een
andere gelegenheid 'n verloofde voor
en vóór u het beseft wordt er over
trouwen gesproken. Opeens dringt
het dan in zijn volle zwaarte tot u
door: het kind is geen kind meer.
Mijn zoon is volwassen! Tientallen
kleine dingen maken, dat u dit op
een goede dag kunt zeggen. Er is
namelijk geen grens in de overgang
van de jeugd tot de volwassenheid.
Het is als de wisseling van de sei
zoenen.
Deze vergelijking kwam in mij op,
toen ik dezer dagen rondwandelde
tussen tientallen meubels, op een ex
positie, die de firma Raming in Bre
da had georganiseerd. Ik houd van
mooie meubels en ik blijf voor me
nige uitstalkast staan. Het viel mij
dan steeds weer op, hoe het moderne,
gave meubel als een soort lentebode
tussen de oude (of beter: kwasi-oude)
stijlen prijkte. Zo geleidelijk, dat het
eigenlijk niet opviel, kwamen er
om een passende beeldspraak te ge
bruiken steeds meer sneeuwklok
jes uit de grond en opeens en dat
was dus op die meubel-expositie
moest ik zeggen: „Warempel! Dat
aardige kind, die moderne vorm, is
volwassen geworden!"
Deze stoel is op zichzelf reeds
„mooi" om te zien. Een uitstekend
voorbeeld, hoe schoonheid en doel
matigheid kunnen en moeten sa
mengaan. De veel gehoorde klacht
„ik vind dat moderne interieur zo
koud," wordt op de hier beschreven
expositie wel volkomen
gelogenstraft.
Men mag inderdaad zeggen, dat het
moderne meubel de slag om het Ne
derlandse binnenhuis heeft gewon
nen. De grote meubelzaken, die im
mers de vinger voortdurend op de
pols van het kopend publiek hebben,
zien dat aan hun omzetcijfers. Zij zien
het beginnen in de grote steden (denk
eens aan de laatste exposities in de
Bijenkorf) en nemen actief hun aan
deel in de verspreiding van nieuwe
beginselen.
Men heeft mij daarover opmerke
lijke dingen verteld. Een inkoper zei
b.v.. dat het vroeger drie jaar duur
de eer hetgeen, dat in de grote ste
den gemeengoed was, ook in de pro
vincie verkoopbaar was. Nu is die
termijn nauwelijks drie maanden!
Er zijn tal van oorzaken aan te
geven, maar net zo min als men kan
zeggen waaróm precies een kind vol
wassen wordt, kan men aantonen,
waardoor het kopend publiek, dat op
een goede dag, ten aanzien van het
moderne meubel, is. Met de stijgende
welvaart is er meer gelegenheid tot
verrijking en verruiming van de
geest. Een arbeider van tegenwoordig
weet hoe een hotel er van binnen
uitziet. De film laat zien, hoe het in
andere landen gesteld is. Radio en
pers, en nu ook de TV, voeden hem
verder op. Het contact tussen de men
sen is inniger geworden.
Daarbij komt de groei van de mens
tot grotere openheid. Men is (in dit
glorie-tijdvak van de psychologen)
eerlijker dan ooit en het is in het
moderne meubel juist de eerlijkheid,
die ons aanspreekt, Nieuwbouw van
woningen in razend tempo, maakt dat
ook aan het interieur eisen van doel
matigheid en schoonheid gesteld moe
ten worden. En is de Nederlander
niet bekend om zijn zin voor huise
lijkheid?
Gesteund door tal van oorzaken,
breekt de vernieuwing zich baan en
het gebeurt juichend. Het moderne
interieur brengt kleur en gloed. Het
gaat uit van de eis, dat b.v. een
dressoir niet moet lijken op een no
tenhouten monument, maar dat het
ofwel van notenhout moet zijn: of in
het andere geval is. „Net echt" is
net niet echt. De „voorname" en
„rijke" meubels, die men nog vaak
hoort aanprijzen, zijn helaas dikwijls
afschuwelijke kitsch.
Komen wij nu tot de al genoemde
expositie, dan valt ons allereerst de
enorme verscheidenheid van vorm en
kleur op. De hoofdtoon is vrolijk en
zonnig, maar welk een variaties! Er
zijn honderden verschillende gordijn
stoffen (we zagen b.v. alleen al 27
verschillende effen Dobb-stoffen). De
desinering van de tapijten, waarbij
vooral de Duitse produkten opvallen
is nagenoeg onbeperkt. In vloerbe
dekking greep een ware revolutie
plaats. En dan het meubel zelf. Men
noemt het moderne interieur vaak
„koud" en dan staart men zich blind
op één stoel, of één tafel. Elk inte
rieur is echter een compositie, waar
in gordijnen, kussens, ja zelfs de
theemuts partituren vormen. De ex
positie is daarom zo geslaagd, om
dat men de bezoeker deze composi
ties in hun totaliteit laat zien. Elke
toonkamer vormt een wonderlijk en
fascinerend spel van lijnen en kleu
ren.
Vooral prettig was het, dat zoveel
Nederlandse produkten, uitmuntend
door degelijkheid, gepaard aan
schoonheid, aan de markt komen.
Ons land hoorde niet bij de eersten,
maar nu men eenmaal heeft gekozen
en gelegenheid ziet om èn handel
te drijven èn een opvoedende taak
te vervullen, wordt de zaak ook
grootscheeps aangepakt.
Een waarschuwing lijkt me niet
overbodig. Het moderne meubel is
gewoonlijk wel altijd „modern", maar
daarom nog niet goed. Let nauw
keurig op degelijkheid, wanneer u
iets koopt. Het praktische nut wordt
nog weieens aan de vorm opgeofferd.
Een eethoek, die wij u jammer ge
noeg niet in kleur kunnen laten
zien. Op kunstzinnige wijze is hier
gecomponeerd met lijnen en tinten.
De gedekte tafel noodt als het ware
tot eten, nog voordat de maaltijd
uit de keuken is gekomen.
Ook andersom komt het voor. Het
kopen van meubels is daardoor wel
licht meer dan ooit een zaak van
verstand en vertrouwen geworden.
Ingepakt in ski-pantalon, zevcii-
mijls-laarzen en een motorjas spring
ik op m'n „sport-vederlicht" en fiets
de nieuwe dag tegemoet. Deze dag
intussen vertoont een winters beeld
en ofschoon er bij winterdag beter
kan worden besteed door mensen die
niet te veel aandacht aan het weer
er toch doorheen moeten, ontgaat me
de bekoring van het eerste laagje
sneeuw niet. Maar o-wee, dat was
buiten de waard gerekend, want
daar maakt m'n voorwiel de eerste
slipper. Men moet aan de voetangels
en klemmen van de sneeu"' weer
wennen
Op de boerderij waar m'n eerste
patiënte, wacht, wordt ik allervro-
lijkst opgewacht door de jongste doch
ter die me enthousiast vertelt dat de
gebracht. „En het heet Paula Zowel
schipper vannacht een kalfje heeft
de eerste als de tweede mededeling
verbaast me, maar plotseling zie ik
de glunderende ogen van de gezins
verzorgster en de pas gegeven naam
is me nu volkomen duidelijkIk
besef dat het nu m'n eerste plicht is
de nieuw-verworven Paula te gaan
bewonderen en door het slijk en de
sneeuw baan ik me een weg naar de
schuur. De kleine Ria is me echter
al voor en naar haar voorbeeld klau
ter ik nu ook op de diverse pakken
stro, die de geïmproviseerde wieg
vormen bij deze koude temperatuur.
Boven aangekomen wordt het „dak"
even opzij geschoven en in de diepte
vang ik een blik op uit een paar gla
zige ogen die var. deze hele nieuwe
wereld nog niets begrijpen.
Veel tijd heb ik niet, maar beroeps
halve kan ik de schuur toch niet ver
laten zonder ook nog even aandacht
aan de jonge moeder te hebben ge
geven.
Terwijl ik daarna binnen de echte
Moeder help, hebben we samen zó
veel plezier om het hele schip kalf
jes, dat nog in aantocht is, dat het,
buiten gekomen me volkomen ver
rast, dat de sneeuw zó heeft door
gezet en het uitzicht totaal belem
mert. De oostenwind blaast dapper
mee en het is niet zonder moeite dat
ik de dijk bereik. Daar wachten de
verrassingen echter pas goedHier
kan de wind me parten spelen en ik
bedenk dat het goed op te letten zal
zijn dadelijk bij het afdalen van de
helling. Maar dat is al niet meer no
dig, want hup, de weg af, de fiets
af, van de dijk in de sloot.
„Hé, Zuster, oefen je voor Cortina?"
Bij het horen van zo'n vrolijke stem
blijft men ook in dergelijke penibele
omstandigheden optimist en het
duurt niet zo heel lang of we rijden
weer, maar nu versterkt door een
warme capuchon want de eerste
sneeuwvlokken zijn ontaard in een
ware sneeuw-jacht en met de wind
is het grote ernst
M'n volgende patiënte gluurt van
onder haar warme dekens als ze me
als een sneeuwman binnen ziet ko
men en ik geloof niet dat deze aan
blik opwekkend op haar werkt! We
kennen elkaar al bijna een jaar en
in het lachje in haar ogen. lees ik
maar al te duidelijk: „Zou je maar
niet liever koffie blijven drinken
bij ons, in plaats van mij uit m'n bed
te halen?"
Intussen vraag ik mezelf af hoe de
Moeders vanmiddag met hun babies
naar het bureau moeten komen en
hoe in hemelsnaam de bus die de
Moeders in de buitenwijken ophaait
dit vandaag moet klaren.
Wanneer ik hierna weer op straat
rijd, is er totaal geen uitzicht meer;
ik rijd blindelings, gevaar voor te
genliggers is er niet, er is immers
geen kip op straat! Ja toch, er pas
seert me iemand, 't is de vrouw van
de slager die me iets toeroept dat in
de ruimte verloren gaat, maar ik be
grijp het wel. 't Is een woord van ver
standhouding tussen twee „mensen
van de baan".
WIJKZUSTER.
Neen, deze wijkzuster denkt er
niet over zich te beklagen. In haar
..verslag" van een tocht zoals zij er
jaarlijks zo vele moet maken, klinkt
slechts optimisme. Maar niettemin
blijkt eruit, dat bijna iedere wijkzus
ter op fiets of bromfiets haar tijd
ten achter is. Zonder auto gaat het
eigenlijk niet meer. Het is te hopen,
dat aile afdelingsbesturen van het
Wit-Gele Kruis binnenkort hun wijk
zuster aan een auto kunnen helpen,
fn enkele gevallen is al door actie-
velingen bewezen dat het kan.
(Red.)
Bij wetenschappelijk onderzoek doet
het gelukkig toeval zich slechts zel
den voor. Het gebeurt niet vaak dat
men iets ontdekt waar men niet paar
zoekt. Zo is het aan een gelukkig toe
val te danken dat men de histaminen
heeft ontdekt, zekere geheimzinnige
chemicaliën, die door het lichaam
zelf worden voortgebracht.
Hoera! Parijs heeft ons eindelijk
haar geheimen onthuld! Geluklcig
weten we nu weer wat de nieuwe
mode zal brengen, en onze slape
loze nachten behoren de eerste
maanden tot het verleden. Daarna
begint het lieve leven weer van
voren af aan!
Vermoedelijk dacht u, dat er na
de H, A en Y-lijn iets spannenders
uit de bus zou rollen! 't Is de F-
lijn geworden en daar hebben ze
op de moderedacties voor zitten po
pelen als kinderen op Sinterklaas
avond! Als we nu de overige let
ters van het alfabet óók nog voor
geschoteld krijgen, kunnen we er
ds eerste twintig jaar voorlopig
tegen.
Ceintuurtje zakt, ceintuurtje
stijgt! Taille omhoog, taille omlaag!
Draai het wieletje nog eens om en
klap eens in je handjes!
Nu willen we onmiddellijk toe
geven, da.t het razend moeilijk is
om met iets nieuws op de proppen
te komen! Vliegtuig, auto en tele
visietoestel maken wat dit betreft
een veel betere kans! Deze industrie
is van recenter datumdoch kleding
wordt er reeds sinds duizenden ja
ren gemaakt! Als ik goed ingelicht
ben is het heel lang geleden met
beestenvellen begonnen. Dames, u
voelt de grote moeilijkheid, probeer
dus vandaag aan de dag maar eens
om bijvoorbeeld een geheel nieuw
bontjasje te ontwerpen!
Nee eerlijk, de jongens in Frank
rijk staan voor een haast hopeloze
taak. Daar komt nog bij dat ze zich
bij al hun zenuwenwerk ook nog
de buitenlandse concurrentie van
het lijf moeten schudden, terwijl
deze met geen vlammenwerper van
het vinketouw is te branden!
Ze weten daar ook niet precies
meer van welk hout pijlen te ma
ken; al heeft Christian Dior erg
zijn best gedaan en is hij zelfs met
de PijlUjn gekomen! Ik hoop dat
hij er zijn winst) wit kan halen,
want ik mag Dior graag! Niet alleen
omdat hij soms zulke mooie jurkjes
laat fabrieken, maar voornamelijk
vanwege het feit, dat hij steeds zo'n
daverende opschudding weet te ver
wekken! Ofschoon hij me deze reis
wel een beetje erg „hot" is!
Dior heeft n u een potje op het
vuur staan! Oh lala, dat is niet
mooi meer! Als de vrouwen zijn zin
zouden doen is de ellende niet meer
te overzien! Wanneer Christian het
voorheen nodig oordeelde, om een
dame met) een „benijdenswaardig
paar nylons" lange rokken aan te
trekken, och dan was er geen kou
aan de lucht!
Maar n u wil hij werkelijk de
kachel met ons aan gaan maken!
Volgens Dior mag een vrouw die
„één meter zestig" lang is en nor
maal honderd twintig pond weegt,
slechts „twee en tachtig pond" ha
len om bon-ton te zijn! Nee dat is
een beetje té gortig! Nu kun je
toch wel merken dat Christian Dior
een verstokte vrijgezel is! Als hij
getrouwd was, had, hij zich vermoe
delijk wel tien maal bedacht.
Als ik met hém in het huwelijks
bootje dobberde, zou ik in mijn
beste Frans zeggen: „Hoor eens
Crist, dat je ieder jaar mijn taille
verlegt vindt ik best! Dat je mijn
schouders naar verkiezing uitholt
of opvult kan er óók nog mee door!
Dat je mijn rug laat bladderen of
bobbelen, om van de rest maar te
zwijgen, soit, het is allemaal ver
geven en vergeten! Maar... als je
probeert om me vijftig pond lichter
te maken, beschouw ik dat als po
ging tot moord met voorbedachte
rade, dus vóór ik vel over been ben,
laat ik je zitten met je hele Haute
Couture en alle verdere rim ram!
Verbeter de wereld en begin bij je
zelf! Tracht jij nou eerst maar om
je buikje kwijt te raken, want je
hebt tegenwoordig niet bepaald een
figuur om de vlag voor uit te ste
ken! Compris?"
Nou en hem dan maar op een
zacht pitje laten pruttelen en af
wachten of hij bakzeil zou halen!
De kans zit er volgens mij in! Nee
dames! Deze keer mag zijn vlie
gertje niet opgaan! Inderdaad vin
den negen en negentig van de hon
derd vrouwen dat ze veel te dik
zijn. En deze opvatting is juist zo
gevaarlijk. Daarmee spelen we net
in Dior zijn kaart! Een „ietsje"
slanker worden willen we allemaal!
Maar 't is heus niet nodig! Een tikje
te mollig is lang niet zo erg als u
wel eens denkt! Doch als u inder
daad véél te corpulent is, praat dan
eens met uw dokter en u zult van
hem in ieder geval een zeer des
kundig advies krijgen!
De dikkertjes onder ons behoe
ven zich werkelijk geen kopzorg te
maken! De mannen geven nog
steeds de voorkeur aan een beetje
„houvast"! Ze vinden het niets ge
daan om een ondervoede rietstengel
als echtgenote te hebben! Ik zie ons
in gedachten niet meer da.n „twee
entachtig pond" wegen! Waar zou
den we dan blijven? Nergens! Hoe
moesten wij huisvrouwen het klaar
spelen om twintig keer op een mor
gen naar de bel. te hollen? Bakker,
slager, kruidenier, melkboer, fond
sen, schillen, bulleman en „mooi
vloerkleed nodig mevrouw?" Waar
haalden we de energie vandaan om
een serie bedden op te maken, gan
gen te dweilen, voor het eten te
zorgen, de was in en uit het sop
te slingeren en de mattenklopper
te zwiepen?
Intussen ben ik lelijk van de F-
lijn afgedwaald, maar u weet er
toch reeds alles van! Ceintuurtje
hóóg, ceintuurtje laag!
Vanmiddag een extra Bossche bol,
rustig door gaan met adem halen
en voor deprest laat u Dior maar
even darren! LOUISE MULDER
De Britse deskundige, sir Henry
Dale, was in 1910 bezig naar iets heel
anders te zoeken, toen hij bij toeval
histamine ontdekte.
Door langdurig, nauwgezet werk in
het laboratorium is men wat betreft
histamine heel wat meer te weten
gekomen. Zodra men tot de conclusie
kwam dat er tussen histamine en
allergische toestanden een bepaald
verband bestond, is men antihista
mine gaan vervaardigen ter bestrij
ding van diverse vormen van aller
gie. Waren aan de eerste preparaten
nog nadelige gevolgen verbonden, de
huidige preparaten hebben deze ge
volgen niet meer. Zo heeft een groep
medici een stof opgebouwd, die brista-
mine genoemd werd, een antihista
mine die grote verlichting brengt in
gevallen van lichte astma, hooi
koorts en nog andere allergische kwa-
len.
Bij proefnemingen bleek dat uit de
meer dan 2.000 behandelde patiënten
slechts drie patiënten zekere secun
daire symptomen ontwikkelden, en
dan nog wel niets ernstigers dan een
lichte slaperigheid. Geen slecht re
sultaat voor een ontdekking die aan,
een gelukkig toeval valt toe te schre
ven.
In het Maandblad der Verbruiks
coöperaties vonden wij o.m. een zeer
lezenswaardig artikel over concen
tratie in de Engelse bakkerij, waarin
aangestipt wordt, dat in Engeland
het aantal broodbakkerijen maar
12.000 bedraag' op een bevolking van
50 miljoen, terwijl in Nederland
14.000 bakkerijen bestaan op een be
volking van 11 miljoen.
Deze cijfers geven ons te denken,
want zij wijzen erop, dat hier ver
houdingsgewijs niet minder dan ruim
5 maal zoveel bakkerijen zijn als in
Engeland. Zelfs zonder de grote con
centratie, welke aldaar de laatste de
cennia heeft plaats gevonden, zou de
verhouding nog dermate ongunstig
zijn, dat wij ons afvragen of hier
niet economischer zou kunnen wor
den gewerkt, zodat arbeidskrachten
worden vrijgemaakt, die elders hard
nodig zijn.
Wij zouden overigens willen aan
bevelen ook voor andere branches
eens leerzame vergelijkingen met het
buitenland te trekken.
Tamokwakwee, zo noemden de Apache-In
dianen mej. Lucy Schouten uit Alkmaar. Ta
mokwakwee: Het meisje uit het land van de
houten schoenen. Wat haast geen blanke lukt,
lukte dit meisje uit het land van de houten
schoenen. Zij leefde temidden van de India
nenstammen in Arizona en Nieuw Mexico, zij
verwierf de vriendschap van de schuwe In
dianen, leerde hun gewoonten en gebruiken
kennen, bestudeerde hun manier van leven
en woonde hun ceremoniën bij, waarvan ver
scheidene voor blanken ontoegankelijk zijn.
Met een schat aan gegevens kwam zij naar
Nederland terug.
Na haar kandidaatsexamen psy
chologie, dat zij in Amsterdam haal-
i de, kreeg mej. Schouten een uitnodi-
I ging van een oom in Maryland, Ame
rika. Samen met deze oom maakte
I eeB. reis naar Californië. Niet Ca-
hfornie, maar Arizona en Nieuw
Mexico fascineerden haar en zij vatte
hgt vaste plan op daar terug te ke-
'eJ- Schouten achter haar bureau.
ren. Zij kreeg haar kans toen zij tij
dens een lezing van de Arizona Fede
ration of Woman Clubs het een en
ander hoorde over beurzen voor bui
tenlandse studenten. Zij gaf zich op
voor zo'n beurs en gnig terug naar
Nederland, omdat haar visum was
verlopen. Nauweliiks terug in Alk
maar kreeg zij bericht dat men haar
een scholarship (beurs) had toege
kend aan de Universiteit van Arizo
na in Tucson. In het najaar van 1952
reisde zij weer naar Amerika en
volgde in Tucson een jaar lang colle
ges. Zij begon met psychologie en
antropologie en zwaaide over naar
sociale etnologie. Door haar studie
kwam zij in aanraking met de India
nen, die haar zo boeiden, dat zij na
haar studiejaar in Arizona bleef.
Op alle mogelijke manieren kwam
zij aan de kost. Zij werkte in motels
blikte perziken in, mangelde weken
achter elkaar lakens, werkte in tra
ding-posts. en zocht zelfs in Moab
(Utah) met een geigerteller naar
uranium. Het liefst werkte zij in de
trading-posts, de handelsposten waar
de Indianen hun produkten als zilver
werk en handgeweven kleden inruilen
tegen levensmiddelen. Op deze ma
nier kwam zij in contact met de In
dianen.
Ook tijdens haar studie aan de
Universiteit had zij al allerlei bij
baantjes in warenhuizen en restau
rants, teneinde het dure fotomateriaal
dat zij gebruikte, te betalen. Mej.
Schouten kwam n.l. verleden jaar, in
de zomer, terug naar Alkmaar met
een schat aan kleurenfoto's, zwart
wit foto's en meer dan 1000 kleuren
dia's.
„BLOEDZUSTER"
Wat geen blanke lukt, lukte het
Alkmaarse meisje: zij woonde de
ceremoniën van de Indianen bjj, zij
drong door in de kiva's, de ruimten
waar de voor blanken verboden ritu
ele dansen worden gehouden, zij dans
te met de squaws in de woestijn, zjj
leerde iets begrijpen van de magische
wereld, waarin de Indiaan leeft en
kreeg bij de Taos Pueblo's een bloed-
zuster door een kom water te drin
ken, waarin de Indiaanse „zuster"
wat bloed uit haar pink had gedrup
peld.
De Indianen zagen haar niet als
een nieuwsgierige blanke, maar be
schouwden het meisje uit het land
van de houten schoenen als een
vriendin. Dank zij deze vriendschap
kent mej. Schouten nu de achter
grond van de Indiaanse ceremoniën.
Bij de Pueblo-Indianen, kleine land
bouwers, draait het ritueel om de
oogst. Hun grote probleem is de re
genval «n daarop zijn hun vaak da
gen durende ceremoniën gericht.
De Hopi's dansen met levende ra
telslangen, die zij in de mond houden.
De Indianen zeggen tegen de beten
van de slangen een serum te hebben.
Wat dat is, heeft mej. Schouten nooit
kunnen ontdekken. Zij dansen juist
met deze dieren, omdat de slangen,
in hun ogen, in verbinding staan met
de onderwereld. De Indianen beschou
wen de slangen, waarmee zij dansen
niet als gevaarlijke reptielen, maar
als leden van hun clan, net zoals
zij planten, stenen en andere dieren
als leden van de clan zien. Na afloop
van de dans worden de slangen met
gewijd maismeel besprenkeld en in
de vier windrichtingen verspreid, op
dat zij hun boodschap kunnen over
brengen.
De Indianen, wier hele leven door
deze ceremoniën wordt beheerst, ver
keren in de vaste veronderstelling,
dat de kracht van hun riten verloren
gaat, wanneer er over gepraat wordt
en zo menen zij ook dat het ritueel
zijn uitwerking mist, wanneer niet
iedere aanwezige in gedachten mee
werkt. Daarom is het zo bijzonder
dat zij mej. Schouten toestonden hun
ceremoniën bij te wonen.
„BELLA - DONNA"
Bij de Navaho's ontdekte Lucy
Schouten dat het een man verbo
den is zijn schoonmoeder te zien.
Opdat zij elkaar niet per ongeluk
tegen het lijf zullen lopen, draagt
schoonmoeder, overal waar zij gaat,
een bel met zich mee waarmee zij
doorlopend rinkelt. Tussen de
Apache-indianen had, zij de groot
ste moeite 'n vrouw met een enigs
zins toonbare neus te vinden, van
wie zij een foto zou kunnen maken.
Pas later hoorde zij dat de Apache
mannen hun ontrouwe vrouwen de
neus afsnijden. Vandaar al die ver
minkte neuzen...!
Over het algemeen zijn de Indianen
nog geen Christenen. Wanneer zij dat
bij uitzondering wél zijn, is hun geloof
een mengsel van Christendom en ou
de tradities. De regering zorgt voor
onderwijs aan de Indiaanse kinderen.
Dit gebeurt met behulp van rijden
de scholen. Het is een wens van mej.
Schouten, wanneer zij teruggaat naar
Amerika, les te geven op zo'n rijden
de school.
Nog veel meer is zij aan de weet
gekomen op plaatsen waar toeristen
niet komen. Zij ontdekte dat de medi
cijnmannen van de nomadenstammen
de plaats, waar de zwervende India
nen hun tenten opslaan, zo kiezen,
dat de vrouw de hele dag druk bezig
is met water sjouwen van de rivier
of bron naar het kamp, opdat de
mannen vrij spel hebben.
De vrouw is trouwens het hoofd
van het gezin by de Indianen. Zij
leerde het fiere, onbuigzame en
krijgshaftige karakter van de Indi
aan kennen en zag hoe de Indianen-
jongens tijdens de squaw-dances in
de woestijn, wanneer zij genoeg heb
ben van hun partner, haar een geld
stuk in de hand stoppen om zodoen
de van haar verlost te zijn voor de
rest van de dans.
LEZINGEN
Sinds haar terugkeer in Nederland
(zij woont op het ogenblik op de grens
van Alkmaar en Heiloo in de De Blin-
kenlaan), heeft mej. Schouten niet
stil gezeten. Het ontwikkelen van haar
foto's nam en neemt nog, ve'tijd in
beslag. Zij schrijft artikelen in kran
ten en tijdschriften zij is bezig met
het organiseren van een tentoonstel
ling van Indiaanse kindertekeningen,
die zij op de scholen wil laten circu
leren en zij houdt lezingen, waarbij
zij haar kleurendia's vertoont.
Men heeft haar gevraagd een boek
te schrijven over de Indianen, zij wil
haar verzamelde gegevens uitwerken,
praktijk opdoen op een fotopersbu
reau en Spaans leren, waar zij al
mee bezig is, opdat zij in Mexico de
Maja- en Aztekencultuur kan bestude
ren.
Mej. Lucy Schouten in een van de
squaw-dresses, die zij uit Arizona
meenam. Op de foto draagt zij een
deel van de grote hoeveelheid In
diaanse sieraden, die zij bezit en de
krijgstooi van een Indiaan.