r Een enorm wiel wentelt in een vreselijke vaart om de aarde Lidlii Een tussenstation op weg naar de maan de Ruimtevaart ikses rstel" Het mensdom brengt weer een Columbus voort (II) Zwaartekracht kunstmatig tot stand gebracht tuchtrad op enorme hoogte Ouderdomspensioen HET PROBLEEM VAN DE AANPASSING Jazz behind the dikes \enngs Perpetum mobile „Gaar bakken" Kosmische stralen Spelen met tonnen KANTTEKENINGEN van art djt besef Profeten in eigen land erkend! lefoon 254 UKE Jederlaag. Door- de competitie bndenlijs nog al jan en er is tus_ p's Spirit 2, Be heel wat span kracht MTTC het niet verder I MTTC kan zich Is wel als uitge- nis) liiiseerde iLuctor te Hein- Ie een tienkamp, [dgenomen door van AMVJ uit lewicz en Groch risen, A. Bos en fit Heinkenszand, Waal van Sorry In van Will van rg en van Hum- Gissingen, (te Moerings en yinnaar werden, en Kolijn zich In de eindronde luist in deze finale In te winnen en lit van de wissel- |kreeg met twee tweede prijs en blijn wist te ver- 1 derde prjjs naar Iwas voor Kolijn. romen onbekend loopt alles vol- en de beide el- •cherende groe- lidpool hun ont- de voorhoeden e expeditie, on beroemde admi- is 4 poolreizen tarctische Ross- t de Russen, die al hebben ge- de grootste ex- komen er dan en, Australiërs, Chilenen, do ners en mis- itsers en Span- i het kader van rnationale Geo- J.) dat vroeger pooljaar werd litser Georg pon eerst om de 50 r nu is het voor wintig jaar na georganiseerd, en beweren ove- schreven, dat de enorme belang- zuidpoolgebied 'lit hoge weten- oeit. jet-unie 2n vooraanstaand itaüst, heeft in 'n „Nieuwe tijden" 'an Gandhi ver- 'i hadden Gandhi ir en een ,,werk- het Britse impe- Zjoekof noemt loraanstaande fi- nalistische bewe- erwijst naar zijn sme en zijn diepe ge nationale ver- k van India", rontacten met In- jke vergissingen DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 6 FEBRUARI 1956 Advertentie) IN ONS VORIGE ARTIKEL hebben we gezien, hoe een klein, bolvormig instrumentarium met behulp van in drie, als het ware op elkaar gestapelde raketten naar een punt buiten de dampkring wordt geschoten, om dan een horizontale baan te gaan volgen. We zagen, hoe de aardsatelliet, zoals we de bol met instrumenten mogen noe men, in liet luchtledige een valbeweging gaat maken. Door de grote snelheid, welke niet door luchtweerstand wordt afge- remd (er is immers geen „lucht" op 1730 km. hoogte) zal de aardsatelliet niet op de aarde kunnen terugvallen. Hoewel de aantrekkingskracht van de aarde zijn invloed doet gevoelen, is de kunstmaan in zijn gebogen haan, de aarde, die zoals we al wisten, rond is, een tikje vóór. De kunstmaan raast dusin een onafgebroken valpartij rond de aard bol en daarvoor heeft hij twee uren nodig. Het is het eerste, door mensenhanden ge maakte hemellichaam, dat men door de sterke telescopen zal kunnen zien. De gegevens, die naar de aarde worden geseind, worden verwerkt in nieuwe berekeningen, want de mensheid zal verder willen gaan. Men wil de maan betreden Hoe fantastisch het ook lijkt. Onze volgende stap zal zijn liet verschijnen van de mens in de oneindige hemelruimte. Er zal een BEMANDE drietrapsraket naar de verschrikkelijke hoogte wor den gestuurd. Eerst zullen het proefdieren zijn, zoals apen of muizen. In de Sovjet-Unie heeft men onlangs een raket afgevuurd, waarin enkele apen waren opgesloten. De dieren overleefden hun reis. Deze raket bereikte natuurlijk niet de hoogte, op welke men de aardsatelliet zal brengen. Daar ging het ook niet om. Het was de bedoeling, na te gaan, hoe het organisme reageert op de enorme snelheden van de raketten en op de gewaarwording van het ont breken der zwaartekracht. Let wel: zelfs op 1730 km hoogte is de aantrekkingskracht van de aarde nog aanwezig. Ook op de maan be staat zij nog, zij het in zeer geringe mate. Toch zal de mens, die in een kunstsatelliet om de aardbol ijlt, het gevoel hebben van gewichtloosheid. De oorzaak is de enorme snelheid, die zoals we al zagen gelijk is aan de valsnelheid van een voorwerp. Het is dus een gewaarwording alsof men in een zeer snel dalende lift zit. Het is precies het tegendeel van het ge voel, dat de bemanning van de eerste raket zal hebben bij de start. Dan im mers, heeft men het idee, dat een enorme kracht alles tegen de vloer van de raket drukt. Het gevoel van in een snel stijgende lift te zitten. Heeft de bemande aardsatelliet eenmaal de voorgeschreven hoogteen snelheid bereikt, dan zal het er vreemd toegaan. (Aangenomen, dat de geleerden er niets op zouden heb ben gevonden). De mensen zullen als poppetjes van hun bedden opveren en tegen het plafond van hun cabine stoten, alsof zij stofjes waren. Een kop koffie inschenken is een ondqen- lijk iets. De koffie zal niet uit de pot willen vloeien en maakt men een onverhoedse beweging, dan zwerft de vloeistof als een wolk door de ca bine. Eén wet geldt hier nog slechts. Men kan een voorwerp slechts in be weging zetten, door het als het ware een eigen krachtbron met voortstu wingsmechanisme te geven. Dit klinkt ingewikkeld, maar het Is eenvoudig. De mens is zo'n „voor werp". Zijn spieren zetten het lichaam in een sprong-beweging en kijk in onze ruimte zonder zwaartekracht vangt het lichaam terstond een reis aan, die eindeloos zon zijn, als er niet iets was, dat het tegenhield: de ca- binewand. Zouden we hetzelfde kunstje buiten de raket uithalen, dan Een kijkje in het inwendige van het „lucfitrad". De enorme afmetingen ervan blijken duidelijk. Zoals men ziet lopen de mensen in dit tucht rad met de voeten tegen de buiten wand. zouden we eenvoudig.... wegzweven en zelf ook een aardsatelliet worden! Het ls een verschrikkelijke toestand Alle beweging blijft behouden. Werpt men een discus in de ruimte, dan blijft die eeuwig draaien, want er is geen luchtweerstand, om hem te rem men. Bovendien is het.... aardedon ker, ondanks het feit, dat we dichter bij de zon zijn. Ook dit komt door de totale afwezigheid van de lucht, die als een dichte ring op de aarde drukt en die voor ons mensen zo onmisbaar is. De lucht zorgt niet alleen, dat onze longen zuurstof kunnen „laden", maar zij is ook een geleider voor alles en nog wat, bijv. het geluid en het licht. In het luchtledige is elk gesprek on mogelijk, want de lucht welke het geluid moet vervoeren, ontbreekt. Bij het veroorzaken van een geluid, wordt de lucht namelijk tot trilling ge bracht en het is deze trilling die onze trommelvliezen beroert, zodat we kunnen horen. Ook het licht volgt deze weg. Bui ten de dampkring heerst de abso lute nacht. De zon en de sterren zien we als hei-schitterende bollen en punten. Toch kunnen we de voorwerpen zien, want deze wor den natuurlijk belicht. Men ziet ze opglanzen in de duisternis, alsof ze met lichtgevende verf bestreken zijn. De maan vertoont ons ook zo aan ons oog, wanneer we haar van af de aarde gadeslaan. Onze ruimte vaarders zullen trouwens van hun enorme hoogte de aarde ook als 'n lichtende schijf zien. De zon is een vreselijke vuurbol. Haar stralen (die pas zichtbaar zijn op alles wat terugkaatsend werkt) be reiken ongefilterd de huid. Wie de onbeschermde huid aan deze (ultra violette) stralen blootstelt, zou bijna op slag verbranden. De temperatuur in het hemelruim is ijzig koud, want er is geen lucht om de warmte te ge leiden. In de zonneschijn verschroeit dus alles, terwijl aan de schaduwzijde een moorddadige kou heerst. Verder zijn er de kosmische stralen, waar voor wij op aarde gespaard blijven, dank zij de luchtlaag. De inwerking ervan op het lichaam moet fataal zijn. Tenslotte moeten we nog rekening houden met de meteoren, soms zo De kostuums van onze ruimtevaar ders, die verstoken zullen zijn van gewone lucht en die bovendien be dreigd door allerlei en nog onbe kende gevaren, zullen er niet zo modieus uitzien, als de tekenaars van stripverhalen ons willen doen geloven. Eerder zulen ze lijken op dit olifants-achtige wezen. Dit pak is ontwikkeld door de amerikaanse marine en het heeft honderddui zend guldens gekost. groot als kiezelstenen, maar vele ook niet groter dan stofjes, die de raket kunnen doorboren. Wat heeft de wetenschap nu bedacht om al deze gevaren het hoofd te bieden? Het ontbreken van zuurstof is niet zo'n groot bezwaar. Net als in een duikboot zonder Schnorkel-appa- raat, kan men geperste lucht mee nemen. Met de gewichtloosheid zal 't wel loslopen. De ademhaling gaat ge woon door en de werking van alles in het lichaam is onafhankelijk van de zwaartekracht. De uitra-vioiette stralen zijn al iets ernstiger. De vensters van de beman de aardsatelliet zullen geblindeerd moeten zijn, ook de vensters die naar de aarde gekeerd zijn. De aarde werkt namelijk als een geweldige spiegel. Het blote oog zal de zon nooit kunnen zien, maar daarvoor zijn apparaten te maken. De temperatuurDe kant van de raket, die naar de zon is gewend, wordt uiteraard gloeiend heet. terwijl de andere zijde ijzig koud is. Het me taal van de raketwand en de inwen dige lucht geven enige geleiding van de hitte, maar toch zullen er koel installaties moeten zijn. om te voor komen. dat de heeial-reizigers letter lijk gaar bakken. Het gevaar van 'n ontmoeting met een meteorenzwerm is niet groot, omdat men vanaf de aarde de aanwezigheid van zo'n zwerm van tevoren al kan vaststellen. Maar buiten die zwermen dwalen er nog duizenden grote en kleine me teoren door het hemelruim. Een kans, dat de raket door een meteoor getroffen wordt en lek slaat (waarmee alles verloren is) bestaat er altijd. We" moeten echter in 't heelal rekenen met enorme afstanden en onze raket is maar een zandkorrel, vergeleken met vele meteoren. De gemiddelde trefkans is dan ook slechts één meteoor per twee maanden. En ook hierop hebben de wetenschaps mensen iets gevonden. De bemande aardsatelliet zal waarschijnlijk een dubbele wand krijgen. De buitenste wand, die zeer dun kan zijn, bv. van blik, breekt de schok van binnendrin gende kleine meteoren. Treft een gro te meteoor de raketja, dan is de gehele expeditie een tragedie gewor den, maar zoals gezegd de kans is maar klein en in verhouding niet groter dan dat u of ik op straat door een auto wordt aangereden. Blijft tenslotte nog het gevaar van de kosmische stralen. Hiermee weet men nog niet goed raad. De eerste le vende wezens zullen daarom slechts voor zeer korte tijd in de hemel ruimte vertoeven, totdat men genoeg over deze stralen weet om maatrege len te kunnen treffen. Dat de vraagstukken zullen worden opgelost is wel zeker. Over circa tien jaar, misschien nog eerder, zullen we kunnen Herhaaldelijk zijn de laatste tijd berichten opgedoken over de plannen in diverse landen, om in het geofysisch jaar (1957- 1958) onbemande aardsatellieten te sturen naar gebieden, die bij uitzondering nog nooit door mensen zijn bezocht. Op 1730 km hoogte zullen de „kunst manen" om de aarde razen Hiermee wordt de eerste stap gezet in de onbekende ruimten van het heelal. Het is tevens de eerste schrede op de weg naar... de man en mogelijk de planeten. O^er de vele aspec ten van de ruimtevaart, die 1 reeds thans in theorie tot de mogelijkheden behoort, hebben wij een drietal artikelen ge schreven, waarbij als documen tatiemateriaal vooral gebruik werd gemaakt van het nieuwe boek „Ruimtevaart", door Ca- rel Beke, da.t verschenen is bij Sheed en Ward in Antwerpen. Aan dit uitstekende, populair- wetenschappelijke werk zijn ook de meeste van de bij de artikelen geplaatste illustraties ontleend. I denken aan de bouw van een permanent ruimte-station, op 1730 kilometer hoogte. Ook deze is geen einddoel van het gigantische theoretische werk dat wordt verzet. Het einddoel is de reis naar de maan. De ruimtevaart-experts van thans denken, voor dat tussenstation, aan de bouw van een enorm rad, een „lucht rad". En hiermee komen we aan een plan, zo stoutmoedig, dat zelfs Jules Verne het niet zou hebben kunnen bedenken. Alles is gebaseerd op de wetenschap (die men heeft verwor ven zonder dat men daarvoor ter plaatse een onderzoek moest instel len), dat op 1730 kilometer hoogte elke beweging, welke niet wordt ge remd, ten eeuwige dage blijft voort duren. Alles wat zich hier bevindt blijft zweven en gaat deelnemen aan de eeuwige valpartij van de raket, die we als „kwartiermaker" omhoog heb ben geschoten. Voorwerpen, mensen of dieren; alles moet aan deze wet gehoorzamen. Willen we een luchtrad bouwen, dan zullen we daarvoor toch uit onze raket moeten komen. En dat gebeurt dan ook. De ruimte-pioniers, gestoken in speciale pakken <die er heus niet zo uit zullen zien als de stripverha len over ruimtevaart ons willen doen geloven), met zuurstofapparaten bij zich, zullen de raket verlaten. Zij zullen echter door lange kabels met de raket verbonden blijven, want één stap in de ruimte en zij zweven weg om nooit meer terug te keren. Zij zullen verder uitgerust zijn met zeer kleine raketten. Immers, alleen de raket is in staat in het luchtledige zichzelf in beweging te zetten, om dat hij geen lucht nódig heeft om er zich tegen af te zetten. Wat gebeurt er nu op de aarde? In juiste volgorde en op precies bepaal de tijdstippen, worden nieuwe raket ten afgevuurd, die de bouwmateria len voor het luchtrad aan boord heb ben. Alles is op aarde al pasklaar ge- maaty. Ook heeft men precies het moment van de start berekend, want het is de bedoeling ,dat de bouwma terialen niet een paar duizend kilo meter van de kwartiermakers-raket terechtkomen. Dit is niet zo moeilijk als het lijkt De kwartiermakers-raket loopt even getrouw rond de aarde als de maan dat doet. Als men een maan stand tot op een seconde precies kan berekenen, dan kan men ook bepa len, waar de raket zich bevindt en hoe men hem precies op tijd kan be reiken. Zodra de raketten met de bouwmaterialen aankomen, verlaten de ruimtepioniers hun eigen raket, om vallend met een enorme snel heid, waarvan zij echter niets merken, omdat er geen luchtweerstand is de onderdelen van het luchtrad te gaan monteren. Eén duwtje tegen een onderdeel dat op aarde duizenden kilo's weegt en het zweeft al weg. Zwaar werk zal het dus niet zijn, maar wel enerve rend. Langzaam maar zeker groeit 't luchtrad, dat zijn naam eer aandoet. Het lijkt een enorme opgepompte band met dikke spaken. Waarom men de radvorm gekozen heeft? Het is de bedoeling, dat de mensen die in dit luchtrad zullen gaan werken en le ven, tenminste verlost zullen zyn van het euvel der gewichtloosheid. Daarom brengt men het rad in een draaiende beweging. De middelpuntvliedende kracht, die ook daarboven geldt, zorgt ervoor dat alles in het luchtrad met de vloer naar de buitenste wand gedrongen wordt. Daarom worden alle vertrekken in het luchtrad met de vloer naar de buitenste wand ge keerd. De mensen wonen er dus horizontaal. Ze zijn echter gewicht loos en het enige waarop zij zich kun nen oriënteren is.... het luchtrad zelf. Hoe wij het op de aarde doen interesseert hen niet, zij merken het niet. Duizelig worden ze evenmin als wij het worden op de draaiende aard bol, ook al hangen we soms op onze kop! Is het rad eenmaal in beweging ge zet (alweer door middel van raket ten) dan zal het blijven draaien, tot men weer raketten in werking stelt, die remmend kunnen werken. Als de enorme bedragen gevonden kunnen worden (vier biljard dollar zal et luchtrad kosten) worden deze hijnbaar krankzinnige plannen wer kelijkheid. daarvan zijn deze geleer den overtuigd. (slot volgt) (Ingezonden) In uw blad van 31 januari jl. ci teert u met instemming de mening van de heer Slooff over de aanpas sing van de huidige pensioenregelin gen aan het toekomstige algemene ouderdomspensioenen. Concluderend spreekt u de hoop uit, dat de K.V.P. haar fiat zal onthouden aan het voor gestelde wetsontwerp Algemene Ou derdomsvoorziening. We nemen al thans aan, dat U hierop doelt, wan neer u spreekt over „een regeling, die nog juridisch noch moreel door de beugel kan". 1). Het zy mij vergund hiertegenover van een andere visie te doen blijken. Daarbij moet ik dan eventueel voor opstellen dat mijn dagtaak mij niet toelaat mij grondig in de juridische e_n financieel technische factoren van dit onderwerp te verdiepen. Wat mijn opmerkingen daardoor ontberen aan deskundigheid, winnen zij hopelijk aan begrijpelijkheid en leesbaarheid. Vooreerst dan de juridische zijde van de zaak. We geloven niet, dat hier van ernstige bezwaren gesproken kan worden. In het recht geldt im mers het adagium „Lex posterior de- rogat priori" ofwel populair gezegd ,.de laatste wet gaat vóór". We ont kennen niet dat de toepassing van dit adagium soms tot onrecht leidt, maar dan komen we op het morele vlak, waarover later. Eveneens mag ik bekend veronderstellen, dat een wet preveleert over Algemene maat regelen van Bestuur en boven bepa lingen van contracten, dus ook van pensioenregelingen. Moreel is het onderwerp o-i. min der eenvoudig. Overzichtelijkheids- halve formuleren we daarom deze mening in een aantal punten, a. Een algemeen ouderdomsvoorzie ning als basis, zonder onderscheid naar behoefte, achten wij juist. We vinden het eveneens juist, dat ieder daaraan naar vermogen bijdraagt. b. Particuliere pensioenvoorzienin gen zijn over het algemeen eveneens uit sociale overwegingen getroffen en hei; behoefte-element bepaalde de grootte van deze pensioenen. We ne men aan, dat deze pensioen-grootte sociaal evenaardbaar is. (Natuurlijk valt ook hier over te twisten, maar dit is een onderwerp apart). Degene, voor wie een pensioenregeling is ge troffen. hebben derhalve geen moreel recht op een hogere pensioen-grootte tenzij zij hierdoor zelf grotere offers brengen. 2). c. De premies voor de algemene ouderdomsvoorziening komen via een loonsverhoging in feite voor rekening van het bedrijfsleven, althans in het overgrote meredeel van de gevallen. Gezien het sub. b. gestelde zul len toekomstige pensioenvoorzienin gen rekening houden met het alge meen ouderdomspensioen en een dienovereenkomstig lagere pensioen- grootte vaststellen. Aangezien het be- drijfsleven reeds het ouderdomspen- sioen betaalt, is het billijk, dat het werkgeversaandeel in de particuliere voorzieningen evenredig kleiner wordt- e. De oudere generatie ontvangt de ouderdomsvoorziening min of meer als een overigens van harte ge gund cadeau van hun jongere col legae en via de loonronde ten slotte van het bedrijfsleven. Deze be drijven tonen zich hiertoe bereid 'ut overwegingen van sociale aard, maar deze overwegingen geiden niet voor die gevallen .waarin reeds een be hoorlijk pensioen wordt genoten Deze pensioenen zijn bovendien ge financierd. 3) f. Het komt ons daarom ook lo-- gisch en billijk voor, dat het bedrijfs leven het recht krijgt de bestaande pensioenvoorzieningen aan het alge meen ouderdomspensioen aan te pss- sen evenals dat voor toekomstige pensioenvoorzieningen het geval zal zijn. g. De hieruit voortvloeiende baten kunnen dan worden aangewend ter verhoging van de efficiency, in het bedrijfsleven en kunnen aldus onze concurrentiepositie, welke door de genoemde loonronde wordt verzwakt, weer versterken. Gezien deze overwegingen komt 't ons voor, mijnheer de hoofdredacteur, dat het niet in het algemeen belang is om het volk diets te maken, dat er door de compensatiemogelijkheid on recht wordt gepleegd. Het zou o.i. juist de taak van de constructieve pers zijn om duidelijk te maken, dat hier in het geheel niet van onrecht sprake is. 4). Enkele kanttekeningen onzerzijds: 1. Niet de verwerping van de Alge mene Ouderdomsvoorziening beplei ten we. Alleen het aanpassingsartikel 60. Door amendering kan het wets ontwerp een in allen dele toe te jui chen project worden. Prof. Romme gaf trouwens op de jongste partij raadsvergadering reeds te verstaan, dat er aan dit artikel 60 „iets gedaan moest worden". 2) Dit klopt niet met het algemeen aanvaarde, ook door de Hoge Raad gesanctioneerde standpunt, dat pensi oen uitgesteld loon is, dus iets, waar op de werknemer recht heeft in ruil voor zijn arbeidsprestaties- Drs. Slooff illustreert dit met onomstote lijke aanhalingen. Dat het behoefte element hier niet bepalend is, blijkt ook wel uit het feit, dat de hoogte van het pensioen afhankelijk is vau het aantal dienstjaren. 3). Ten aanzien van c. en d. het volgende: Hier verliest inzender uit het oog de voor de werkgevers voor genomen compensatie van een weg vallen van de vereveningsheffing van vier procent, welke als het ware voor deze Algemene Ouderdomsvoorzie ning, is gereserveerd. Voor de werk gever blijft er aldus op zijn hoogst twee procent meer aan bedrijfslasten over. Verder verwacht de memorie van toelichting zonder dit af te keuren dat de werkgever zal trach ten de looncompensatie geheel of ge deeltelijk door te berekenen in de prijzen. Drs- Slooff poneert dan ook de stelling, dat ondanks de looncom pensatie het voor de werknemer be stemde bodempensioen ten goede kan komen aan de werkgever als extra bate, terwijl de werknemer door de afwenteling van de looncompensatie en van de premies voor de zelfstan digen als consument zal meebetalen aan de algemene ouderdomsverzeke- ring voor allen, die alleen hèm kan worden ontnomen 4). Het dunkt ons wel in het alge meen belang de wetgever er op at tent te maken, dat uitgesteld loon ook loon i3, waarop men krachtens zijn ar beidsprestatie recht heeft, 'zodat slechts met toestemming van de pen sioengerechtigde hierin verandering is te brengen. De Nieuwe Rotterdamse Courant, een blad. dat de werkgevers toch zeker na staat, schreef dan ook. dat het van grote betekenis is het be sef van de principiële onaantastbaar heid van de individuele pensioentoe zeggingen steeds meer te versterken. Het blad meent, dat de radicale over- naar alle kanten ondermijnt. Dit alles geldt natuurlijk niet voor vrijwillige toeslagen van de werkge ver oo het pensioen. Er is nu trouwens ook sprake van, dat het hele ontwerp weer terug gaat naar de Raad van State, omdat die het aanpassingsartikel nog eens wil bestuderen. „Jazz behind the dikes", de eerste langspeelplaat met moderne Neder landse jazz, is sinds de verschijning in maart 1954 een begrip voor de jazzfans geworden. Voor de jonge mensen die deze muziek in ons land „bedrijven"is de plaat een ver diende en nauwelijks te over treffen propaganda geweest. Want ook in Engeland, Duitsland, Scandinavië en Amerika, waar men nog nauwelijks van het bestaan van Nederlandse jazz afwist, heef „Jazz behind the dikes" vele ogen doen opengaan: radio en pers in die lan den hadden louter prijzende woor den voor de prestaties van onze jonge musici. Gezien dit sukses - waartoe de be kende jazz-criticus Michiel A. de Ruy- ter als „producer" bijdroeg - mocht een tweede plaats, van nog groter op zet, niet uitblijven. Zo is er dan nu ..Jazz behind the dikes" No. 2, die verleden jaar augustus - september werd opgenomen. ELF NEDERLANDSE COMPOSITIES Die tweede plaat bevat nog méér muziek dan de eerste: in totaal zes tien nummers (waarvan elf Neder landse composities!). Vijf combo's hebben avonden lang geploeterd om tenslotte in de platenstudio hun beste beentje te kunnen vóórzetten. Dat war enhet trio van de Haagse pia nist Rob Madna; de kwartetten van Rob's stadgenoot Frans Eisen en van Tony Vos; de combo (vijf man) van drummer Wessel Ilcken, die haar vaste standplaats in Amsterdam heeft; en het zevental van Herman Schoonderwalt. Zowel Tony Vos als Herman Schoonderwalt zijn Eindho- venaren. zodat ook „het Zuiden" sterk vertegenwoordigd is. JONG TALENT Het algemene peil van de plaat is „hoog tot zeer hoog" zoals een criticus het uitdrukte; de sfeer is tastbaar. Opvallend zijn de van groot vakmanschap getuigende arran gementen van Jerry van Rooyen („For minors only", „Herman han ky"), de fraaie klankkleur van het Schoonderwalt-septet met de leider op de bariton-sax, en he' vitale swingende ritme in de pi?.- ntjes van Madna en Eisen. Ker.r dien opmerken, dat het altspel v Tony Vos niet onderdoet voor cl 1 r- zijn Amerikaanse collega's Bn< nnk en Paul Desmond; dat Ce' ^ce de drummer bij het Eisen k let.' de ritmische kwaliteiten van zijn oude re tegenhanger Ilcken al benadert.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1956 | | pagina 7