°p
HERDERLIJK SCHRIJVEN VAN Mgr. RAETEN
OVER DE UITRREIDING VAN ZIJN RISDOM
ZmSALINE
GIACOMO MANZU: beeldhouwer
van wereldnaam
DE TUSSENPERSOON
verstopping
ïaal
ANALECTA BREDANA
Werd Pino aangezien voor
provocateur der Duitsers?
Kamer vraagt
bijzonderheden
BESCHERMEN
UW KEEL
VICKS
EN
s
opera s
sIDA
er»
Ren
Begrip voor de nieuwe situatie- Oprecht pogen
de aanpassing so gemakkelijk mogelijk te maken
Beschrijving van de
nieuwe districten
De woningtelling
WINTER .en toch
MOOIE HANDEN
Kanttekening bij twee exposities
wmmmm
RADIO
(Naar een rornan van E E. BENSON)
Eerste nummer verscheen van
Dr. Dellepoort: aard van diocees
op ingrijpende wijze veranderd
Diaspora-probleem
dient zich nu aan
Geef de strijd niet op tegen
Gevaren van
overschatting
De geruchten rond Mr. Schokking
Dominee licht
de zaak toe
Lijt werd. Fred
Ti trad als cor.-
s was er een
e aalmoezenier
an Stee, kwam
ISWEEK
yordt voor de
eek gehouden.
1 gisteren en
Druari. De mis-
ng van de pa-
regorius v. d.
De week wordt
de mensen de
5 te leren ken-
der meeleving
eze week wordt
er stimulering
oral tijdens de
en elke avond
verschillende
12 februari
oten met een
t volkszang.
(ING L.T.B.
ïeer v. d. Dries
aarvergadering,
edigend,
eer C. de Baar
g met een kort
i voorgelezen 'n
densbericht van
geestelijk advi-
j. Het ledental
een verandering
vond.
e middagverga-
s een toneeluit-
de ton^elvereni-
ek.
den. De heer ter
hting aan te ge-
n reed de Dorp
kon door kraeh-
;ig ongeluk voor-
ijwiel werd be-
VOND S.W.G.
v vond een ont-
s, uitgaande van
ig", waarbij de
itwachtdienst en
met hun echtge-
aanwezig waren,
college van bui
lders waren aan-
kapitein v. Ban-
aert en burge-
lotegem als ver-
het S.W.G. voor
Als sprekers
ster van Hoote-
an Banning. Er
nd, waaruit dui-
nisatie van het
nst bleek, waar-
M.-films werden
liegende Hollan-
de wereld klei-
deze laatste, een
viel zeer in de
Banning reikte
tal luchtwachters
:n oorkonde van
s deelneming aan
chtwachtoefening
and. t.w. aan G.
Cl. Rootsaert en
iesloten met een
DING
ILJOEN.
gebruik dat van
het gemeentelijk
wordt en dat
dstrijden te klein
,1e bezoekers een
rd het nodig ge-
n uit te breiden,
ook om het ge-
groot te maken
zou vergen van
v. d. Broecke-de
aan de stijl niets
ierd, als gevolg
erd de uitvoering
aver te laten aan
De huur zal dan
ant tweemaal zo
pn voorziet in het
rotere keuken in
kleine keukentje
en toiletgelegen-
rs van het pavil-
voor het publiek
ïuwing tweemaal
thans.
de hygiëne zal
an het sportpark
tgelegenheid wor
de zijde van de
en twee toiletten
en 4 voor kinde-
n grote behoefte
istandighedenniet
wordt de verto-
zondag 6 mei.
en W, heeft
temming met het
■um 8 uur: Ciske
ma van Dijck 7.30
wijl Parijs slaapt,
ebouw 8 uur: Kei-
►ctro: De held van
Met een kwartje
Olympia 7,30 uur:
wind.
or 8 uur: De ge-
mbra- 20.000 mijlen
m 8 uur: Ciske de
Olympia 7.30 uur:
ind, 18 j.
)r 8 uur: Geef dat
on. Vlaamse Opera
ser.
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 6 FEBRUARI 1956
Het besluit van onze H. Vader Paus Pius XII, diocees. Aldus begint Mgr. Baeten een schrijven
de kerkelijke indeling van Nederland te wijzi- dat van alle preekstoelen in het bisdom Breda
gen, heeft' een diep ingrijpende verandering op zondag 8 februari is voorgelezen,
teweeg gebracht in de samenstelling van ons
Vooral voor de priesters en gelo
vigen van de nieuw toegevoegde ge
deelten, grijpt deze verandering zeer
diep in hun kerkelijk leven en in hun
eeuwen-oude verbondenheid met hun
vroegere diocesane Kerk in.
Daarom gaan onze gedachten en
gevoelens zeer bijzonder ui4 naar deze
nieuwe diocesanen, naar de priesters
vooral en de toekom tige priesters in.
deze streken. Zij mogen overtuigd
zijn van ons begrip voor de nieuwe
situatie en van ons oprecht pogen
hun de aanpassing zo gemakkelijk
mogelijk te maken.
Van groot belang is het hierbij te
beseffen dat het alleen aan de hoog
ste kerkelijke macht toekomt, kerke
lijke provincies en diocesen op te
richten, anders te omschrijven, te
verdelen, samen te voegen of op te
heffen".
VERLEDEN EN HEDEN
Aan het verleden en heden van de
beide nieuwe kerkdistricten wijdt de
Bisschop van Breda daarna een be
schouwing.
Op de Zeeuwse eilanden bestond
eenmaal een bloeiende kerk, rijk aan
parochies abdijen en kloosters. De
Do vaste commissie voor Wederop
bouw en Volkshuisvesing uit de
Tweede Kamer heeft instemming be
tuigd met het voornemen van de re
gering, in 1956 een woningtelling te
doen houden.
Men hoopte dat de totale uitkomsten
tijdig genoeg bekend zullen zijn om
er de verdeling van het woningbouw-
contingent over de jaren na 1956 op
te kunnen baseren, al was men van
oordeel, dat het onderhavige ontwerp
rijkelijk laat was ingediend. Anders
zou het wellicht aanbeveling verdie-
nenn, dat de definitieve verdeling
eerst geschiedt, wanneer de resul
taten van de telling 1956 zijn ver
werkt.
Men drong algemeen aan op nadere
inlichtingen, zowel over de doeleinden,
welke met deze woningtelling zullen
worden nagestreefd, als omtrent de
aard der te verzamelen gegevens.
(Advertentie)
kroon op deze ontwikkeling werd ge
zet, toen Middelburg bij de kerkrege
ling van 1559 tot bisdom werd ver
heven. Vandaag, op dit historisch
moment, waarop geheel Zeeland
wordt verenigd in het bisdom van
Breda willen wij met piëteit deze
glorietijd van de Zeeuwse kerk her
denken, maar ook de striid om haar
t houd in de Hervorming, de worste
ling om haar voortbestaan tijdens
de Hollandse Missie en haar weder
geboorte als deel van het bisdom
Haarlem sinds 1853. Nu Wij, volgens
besluit van het hoogste kerkelijke ge
zag te Rome, het bestuur over het
dekenaat Middelburg overnemen, be
vinden zich hier 14 parochies en één
rectoraat met in totaal 23.150 katho
lieken. Deze parochies zijn: op het
eiland Walcheren de parochies Mid
delburg en Vlissingen, waar tezamen
bijna 10.000 katholieken wonen, in
een zeer moeilijke situatie; op Zuid-
Beveland de dekenale parochie van
Goes, de parochie Hansweert met het
rectoraat der Paters Kapucijnen te
Rilland-Bath en de parochies 's-Hee-
renhoek, Heinkenszand, Kwadendam-
me, Lewedorp, Ovezande en Yerse-
ke; op Tholen de parochies Oud-Vos-
semeer en Tholen en op Schouwen-
Duiveland de uitgestrekte parochie
Zierikzee.
Wij kennen de noden en de zorgen
van deze diaspora-kerk op de Zeeuw
se eilanden, die zo zwaar werd ge
troffen door de ramp van de waters
nood, maar vooral tengevolge van
de voortschrijdende industrialisatie en
het ontworpen Deltaplan zich midden
in de moeilijkheden bevindt, die de
overgang naar een nieuw sociaal-eco
nomische structuur met zich mee
brengt. En Wjj bidden God nu heel
bijzonder deze katholieke gemeen
schappen te zegenen, door de voor
spraak van Onze Lieve Vrouw van de
Polder, de roemruchte titel waaron
der de Moeder Gods vanouds te Mid
delburg wordt vereerd.
Het kerkdistrict Geertruidenberg
kan op een lang en roemrijk verleden
bogen. Toen de prediking van het
Christendom in ons vaderland nog
nauwelijks was begonnen, stichtte de
H. Gertrudis, nu 1200 jaar geleden,
hier een kapel. In de Middeleeuwen
had de stad Geertruidenberg zelfs
zijn kapittelkerk in de stormen der
Hervorming bleef de streek na zware
strijd grotendeels katholiek en eeu
wenlang vormde het dekenaat Geer
truidenberg een waardig onderdeel
van het vicariaat, later van het bis
dom 's-Hertogenbosch. Nu het krach
tens besluit van Onze Heilige Vader
Paus Pius XII aan het bisdom Breda
wordt toegevoegd, telt het dekenaat
Geertruidenberg 11 parochies met in
totaal 28.955 katholieken. Deze pa
rochies zijn van west naar oost: Ze
venbergen, Zevenbergsche Hoek,
Moerdijk thans dekenale parochie
Lage Zwaluwe, Hooge Zwaluwe,
Made, Sint-Geertruidenberg, Raams-
donksveer, Raamsdonk en in het
Land van Altena: Hank en Dussen.
Verschillende van deze parochies
werden In de laatste oorlog zwaar
getroffen en geheel de streek heeft
nu te kampen met de moeilijkheden
die de overgang naar een andere
maatschappelijke structuur ten gevol
ge van de moderne Industrialisatie
voor zulk een agrarisch gebied mee
brengt.
Wij gevoelen daarom dubbel zwaar
de verantwoordelijkheid die Ons nu is
toevertrouwd en bidden Gods genade
af voor de priesters en gelovigen in
dit dekenaat, onder de voorspraak
van de aloude patrones St.-Gertrudis.
Mgr. Baeten doet tenslotte een be
roep op de medewerking van pries
ters en gelovigen.
Zo staan Wij dan voor deze nieuwe
grootse taak, ik niet alleen, doch gij
allen en ieder van U met mij, die de
H Geest ondanks mijn menselijke
nietigheid, heeft gesteld deze dioce
sane Kerk Gods te besturen.
Groots is die taak, omdat zij gericht
is op de vervulling van Ons aller
ideaal, dat Gods Naam worde gehei
ligd, Gods Rijk kome en Gods Wil
geschiede ook in deze diocesane Kerk.
Hoopvol is die taak omdat zij niet
volbracht behoeft te worden door
menselijke kracht, doch door de hulp
van Gods genade, die kracht geeft
naar kruis aan allen die Hem zoeken.
(Advertentie)
Tube f2
Bij apothekers
en drogisten»
DINSDAG 7 FEBRUARI
HILVERSUM I 402 m AVRO: 7,00
Nws. 7,10 Gym. 7,20 Gram. VPRO: 7,50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8,15 Gram.
9,00 Gym. v. d. vrouw 9,10 V. d. huisvr.
9,15 Gram. 9,35 Waterst. 9,40 Morgenwij
ding 10,00 Gram. 10,50 V. d. kleuters 11.00
Lichte muz. 11,30 Pianorecital 12,00 Lich-
1? •Jw?' 12,30 Land" en tuinb. meded.
ir-?S' P'00 Nws' 13>15 Meded. of
u?p 8el en sopr' 13'55 Beurs-
js aó v a 1U0 Vl°01 en Pian°
b™ h ,UW I5'15 Nationaal progr.:
a L kuitengewone vergadering van
de Raad van State 16,15 Gram 16 30 V d
SSfuW™"- 18'00 NwiPianod-
K..J„eiL..0™ de universiteit 18,45
Gram. 18,55 Paris
VOUS parle 19,00 V. d.
kleuters 19,05 Koorklanken 19,45 Toneel-
beschouwing 20,00 Nws. 20,05 Gevar
progr. 21.50 Mag ik mij even voorstellen»
Mijn naam is Cox!, hoorsp. 22 20 Bas en
P™ 22,40 De Antwoordman 22 55 Ik
geloof, dat... caus. 23,00 Nws. 23,15 New
York, calling 23,20 Act. 23,30-24,00 Gram
HILVERSUM II 298 m tcnn- inn
btrnk 'kal Garaoom N7'45 MOT<»ed en
Gram 9 M V rt ^,WS' weerber. 8,15
ÏÏÖO V10d° d' ^u'e^^W^'Gram
Als d^'ziele'dtdstert'^caus^lz oifd8nteel50
12,03 Kamermuz. 12,15 vior boerdf en
tuinders 12,30 Land* en tuinb. meded
12.33 Strijkork. 12,5 Zonnewijzer 13,00
Nws. en kath. nws. 13,00 Dansmuz. 13,50
Gram. 14,00 Schoolradio 14,30 Gram. 14,45
V. d. vrouw 15,00 Gram. plm. 15,15 Natio
naal progr.: Rep. v. d. buitengewone
vergadering van de Raad van State 16,15
Gram. 16,30 V. d. zieken 17,00 V. d. jeugd
17,15 Idem 17,40 Koersen 17,45 Regerings-
uitz.: Nederland en de wereld: Emigratie
18.00 Dit is leven, caus. 18,15 Gram. 18,20
Sporptraatje 18,30 Amus. muz. 19,00 Nws.
19,10 Gram. 19,15 Uit het Boek der Boe
ken 19,30 Gram. 20,20 Herhaling v. d.
reportage van de buitengewone vergade
ring v. d. Raad van State 20,35 De ge
wone man 20,40 De held van het Wester-
land, hoorsp. 22,45 Avondgebed en liturg,
kal. 23,00 Nws. 23,1-24,00 Gram.
BRUSSEL 324 m: 11,45 Gram. 12,15
Ritm. muz. 12,30 Weerber. 1234 Ritm.
muz. 12,55 Koersen 13,00 Nws. 13,10 Tuin
bouw kron. 13.15 Gram. 14,00 Schoolradio
xo,45 Gram. 16,00 Koersen 16,02 Elektr.
orgelspel 16,30 Strijkkwart. 17,00 Nws.
17,10 Pianorecital 17,45 Boekbespr 18,00
V. d. jeugd 18,30 V. d. sold. 19,00 Nws.
19,40 Gram. 19,50 Caus. 20,00 De Zand
loper 21.00 Gram. 21,30 Omr. ork. 22,00
Nws. 22,15 II Viaggio d'Europa 22,55-
23,00 Nws.
BRUSSEL 484 m: 12,00 Gram. 13,00
Nws. 13,15 Gram. 14.45, 15,00 en 15,45 ld.
16,05 Lichte muz. 17,00 Nws. 17,45 Verz.
progr. 19,05 Uw progr. 19,30 Nws. 20,00
Hoorspel en gevar. muz. 22,00 Nws. 22,15
Muz. progr. 22,55 Nws.
Televisieprogramma
NTS: 20.00 Journ. en weerber. VARA:
20,15 De rode Pimpernel.
jesnsteMeaïï-aaKies en kletsPraat-
hif vertpL geen belang, maar als
zelfs wannlf/h' Z'in eigen J'eugci' of
'ch-rm.!»?1 met onnavolgbaar
nlaï b/ktib ->ncie hoe Craddock
ziin 7;i(.ht» ua ,es voelde en naar
hij bfbtpnoo handen keek. was
waarschbS00" °nderhoudend. Zeer
en familiair „20li gauw vervelend
het nor t?M orden. maar dan was
schieten. genoeS hem te laten
gebfeT°r!L wa? Craddock in het
overal verbaasd dat Armstrong
haö hii hi't° gerd werd. Niet alleen
irJlh u geschreven dat on-
loochenbaar het sukses van het jaar
as, wat op zichzelf al voldoende
was. maar, anders dan de meeste
schrijvers en kunstenaars, wier per-
wnral a ?eheel in beslag eenomen
wordt door hun werk, bezat hij een
rvtïfer»S(inde, persoonlijke kracht.
Graddock kende heel goed de handels
waarde van de opwinding, waarin de
schrijver van Paaseieren" de hogere
standen bracht, (zoals hij gezegd had
was het praten van een dozijn men
sen meer waard dan het schreeuwen
van een dozijn kranten) en zolang dat
duurde, behoefde hij niet bang te
Verschenen is het eerste nummer van de Analecta Bredaruieen uitgave
van het bisdom Breda, die voorlopig zesmaal in het jaar zal verschijnen.
De redactie is opgedragen aan de president en de professoren van het
Groot-Seminarie, aan dr. J. Dellepoort en aan de secretarissen van het bis
dom. Dr. Dellepoort is de redactie-secretaris. Dit eerste nummer begint
met het Herderlijk Schrijven naar aanleiding van de uitbreiding van het
bisdom, dat gisteren van alle preekstoelen is voorgelezen.
De verdere inhoud Is ook aan deze grote gebeurtenis gewijd. De desbe
treffende Apostolische Constitutie is erin opgenomen. Dr. Dellepoort be
schrijft de nieuwe dekenaten uit godsdienst-sociologisch oogpunt en pastoor
Commissaris ontwerpt de delen, waaruit het nieuwe bisdom is samengesteld,
aan een historische beschouwing.
Dr. Dellepoort schetst de betekenis
van de uitbreiding van het bisdom
als volgt:
Het komt ons voor, dat de betekenis
van deze uitbreiding veel verder
gaat dan die van een natuurlijk af
ronden van grenzen of van een ver
groting van een buiten proportie klein
diocees. Het feit, dat de samenwer
king met de burgerlijke overheid
en de vergelijking m?t de burgerlijke
statistiek gemakkelijker is gewor
den, nu geheel de provincie Zeeland
en ook geheel het westen van Bra
bant onder één bisdom vallen, mag
in belangrijkheid niet worden onder
schat. Maar de werkelijke draag
wijdte van deze wijzigingen ligt in
de omstandigheid, dat door dit be
sluit van Rome de samenstellende de
len van het bisdom en daardoor de
aard van het diocees zelf op ingrij
pende wijze zijn veranderd.
Tot nu toe droeg het bisdom te
uitdrukkelijk de signatuur van een
homogene katholieke gemeenschap in
het westen van Brabant. Dit bracht
met zich mee, dat Zeeuwsch-Vlaan
deren en in mindere mate ook de
streek met een godsdienstig-gemeng-
de bevolking in n.w.-Brabant als een
aanhangsel of iets uitzonderlijks wer
den beschouwd en te weinig hun
stempel op het bisdom drukten.
Thans ontvangt niet alleen de
strook met een godsdienstig gemeng
de bevolkin,g in west-Brabant een aan
zienlijke versterking, maar komt
door de toevoeging van de Zeeuwse
eilanden een geheel nieuw element,
de diaspora-zielzorg, de aandacht van
de bisschop en de geestelijkheid vra-^
gen.
De toevoeging van het dekenaat
Geertruidenberg brengt de gehele
klei-strook van west-Brabant, van de
(apuaijaApv)
DIT IS de manier om verstopping to
overwinnen: Drink '8 morgens vroeg en
's avonds voor het naar bed gaan een glas
water en ga op een vaat uur van de dag
naar het toilet. Neem eerst een week elk*
avond twee Carters pilletjes - 2e week:
elke avond één 3e week: om de ander»
avond één. Daarna niets meer.
Want Carters Leverpilletjes zorgen voor
de galtoevoer die nodig is om het voed
sel beter te verteren en de darmen te
ontlasten; ze maken bovendien dat d»
Ingewanden daarna op eigen kracht regel
matig blijven werken. Zó helpen Carter»
LeverpiUetjes u helemaal van hardlijvig
heid af. u is een ander mens. En mocht u
later door zorgen, door te veel eten. overver
moeidheid of gebrek aan beweging toch
nog eens verstopt raken, dan zijn een paar
Carters pilletjes voldoend» om u vlug weer
op gang te helpen. Vraag naar CARTERS
LEVERPILLETJES f L30 per flaco*.
Eendracht tot het Land van Altena,
een gebied met in grote lijnen een
zelfde sociaal - economische struc
tuur en eenzelfde godsdienstige pro
blematiek. onder eén kerkelijk be
stuur. De toevoeging van het deke
naat Middelburg, waardoor alle ka
tholieken van Zeeland voor het eerst
in de geschiedenis onder dezelfde
kromstaf worden verenigd, brengt
niet alleen het Zeeuwse en Brabantse
gedeelte van het bisdom in evenwicht
maar voegt ook een van de voor
naamste diaspora-gebieden van Ne
derland bij een diocees, dat tot nu
toe deze vorm van zielzorg niet had
gekend. Dit zal niet alleen op de
pastorele instelling, maar zelfs op
de opleiding en de levenswijze van dé
geestelijkheid in de toekomst zijn
■stempel gaan drukken.
VIJF GEBIEDEN
Het bisdom Breda bestaat o.i.
godsdienst-sociologisch gezien voor
taan uit vijf duidelijk onderscheiden
gebieden: het oostelijk deel, onge
veer gevormd door de dekenaten
Gilze en Oosterhout, met een sterk
midden-Brabantse inslag; de west-
Brabantse Kerk, het vrij homogeen-
katholieke gebied rond Breda, Roo
sendaal en Bergen op Zoom; de
noord-westelijke rand van Brabant,
van Steenbergen tot Dusens; Zeeuwsch
Vlaanderen met een geheel eigen pro
blematiek, culminerend in de grens
strook en de kanaalzone; en de
Zeeuwse eilanden waar de Kerk in
een diaspora-positie verkeert. Zowel
vanuit zielzorgelijk als vanuit gods
dienst-sociologisch standpunt, moet de
uitbreiding als een grote winst voor
het bisdom Breda worden beschouwd.
Doordat men zich echter bij de wij
ziging tot dekenaatsgrenzen heeft be
paald, is het gebied niet afgerond
en blijft de parochie Woudrichem,
als enige in het Land van Altena
bij het bisdom 's-Hertogenbosch.
AANGEPASTE ZIELZORG
Als problemen van de diaspora-kerk
ziet dr. Dellepoort niet alleen die
van godsdienstige aard, zoals het ge
mengde huwelijk en de onkerkelijk
heid.
Zij worden geaksentueerd door de
geïsoleerdheid, de kleinheid en het
gebrek aan leiders van vele katholie
ke groepen, maar krijgen hun bijzon,
der gewichtig karakter eerst in het
licht van de structurele wijzigingen,
die het sociaal-economisch leven van
dit volk doormaakt, met name door
de snelle industrialisatie en de steeds
toenemende betekenis als toeristen
centrum. Voor de duizenden katholie
ken die in de toekomst nog van een
agrarisch tot een industrieel leefpa
troon zullen overgaan, zullen vele en
groots-opgezette werken van aange
paste zielzorg nodig zijn; voor het
opvangen van de recreatieve behoef
ten zijn katholieke kampeercentra,
jeugdherbergen en zaalruimten voor
ontspanning onontbeerlijk.
Menig krantenlezer zal
enkele maanden geleden met
enige verwondering hebben
kennis genomen van het be
richt, dat de gemeente Til
burg een beeld, vervaardigd
door de Italiaanse kunstenaar
Manzu, heeft aangekocht.
Dit feit is tekenend voor de
grote roep, welke deze
beeldhouwer zich in de jaren
na de oorlog over de gehele
wereld heeft weten te ver
werven.
Wat wel in het bijzonder opviel
was, dat men hier met een door en
door Italiaanse kunstenaar te doen
had, met een ras-artist ook, voor wie
technische problemen nauwelijks be
staan, met een beeldhouwer, die ken
nelijk wordt gevoed door de eeuwen
en eeuwenoude beeldcultuur van zijn
land en die hoge spiritualiteit met ele
gante verfijning aan moderne psycho
logische karakterisering paart. Voeg
daarbij de vaardige en gevoelige ver
werking van religieuze themata, en
de gegevens voor de conclusie: „een
bijzonder begaafd kunstenaar", en te
vens voor een grote populariteit la
gen voor de hand.
Natuurlijk vroeg deze snel opko
mende belangstelling om méér. Van
daar dat (afgezien van verdere inci
dentele vertegenwoordigingen zoals op
de Sonsbeeck-tentoonstelling te Arn
hem) een speciale expositie van
jonge Italiaanse beeldhouwkunst, de
z.g. Mostra 1954, te Rotterdam werd
ingericht. Ook hier maakte het werk
van Manzu weer grote idruk speci
aal zij kardinalen waarvan de psy
chische gesteldheid bij de bezoekers
een veel-omstreden punt vormde, als
mede o.m. een grote liggende vrou
wenfiguur. Hier bleken de aandachti
ge toeschouwer echter bovendien nog
twee andere dingen. In de eerste
plaats, dat Manzu nogal afhankelijk
is van bepaalde „vondsten" waarvan
bijv. zijn kardinalen - serie er een
is: een pracht vondst overigens, zo
wel plastisch als psychologisch in
drukwekkend.
Dergelijke thema's worden door
Manzu tot ln het oneindige gevari
eerd. De tweede, en nog wel zo be
langrijke oonclusie, welke men kon
trekken was, dat Manzu niet een op
zichzelf staande figuur is doch slechts
één der kunstenaars, die de na-oor-
logse beeldhouw-renaissance in Ita
lië vorm gaven. Men kon zich zelfs
afvragen of niet een Maseherini of
een Minguzzi ln belangrijkheid met
Manzu wedijverden.
In het Centraal Museum te Utrecht
heeft Manzu op het ogenblik zijn eer
ste eenmans-show in Nederland.
(„Eindelijk..." verzuchtte een onzer
grote bladen). Hij toont hier een 25-
tal beelden en reliëfs van de laatste
jaren en 'n evengroot aantal tekenin
gen en etsen.
SPOEDIG UITGEKEKEN.
Niettegenstaande de overdreven be
langstelling, welke verscheidene gro
te bladen aan deze expositie wijdden,
moeten wij tot onze spijt zeggen dat,
men hier zeer spoedig is uitgekeken.
Indien men Manzu van vroeger kent,
bieds hij nu weinig ieuws; dit is een
veeg teken en onderstreept de boven
gemaakte opmerking, dat deze kun
stenaar grotendeels van bepaalde
vondsten en sentimenten afhankelijk
is. Hij varieert zich verder weinig
en weet niet met ieder werk de aan
dacht van de toeschouwer opnieuw
te grijpen. Zijn ongelooflijk vakman
schap, zijn sensitiviteit, ja zijn raf
finement blijft men bewonderen, voor
zover althans wat dit laatste betreft
de ssuele inslag ervan hem niet
bepaald ongenietbaar maakt. Men
denke hierbij vooral niet aan grove
voorstellingen noch aan overdreven
preutsheid aan de zijde van de cri
ticus. Een krachtige viriliteit, welke
zich ook op dit gebied uit, kan tot
alleszins artistiek-goede resultaten lei
den zonder dat zij aanstoot geeft.
Wat wij in deze beeldhouwer niet
waarderen is het weke raffinement,
het bijna salon-aehtige sensualisme,
dat meestal aanwezig is en soms
hinderlijk treft en waarvan wij vre
zen, dat juist zij een belangrijke bij
drage vormen tot de overdreven ge
vierdheid, welke Manzu geniet. Met
al onze bewondering zagen wij de al
gemene belangstelling toch liever uit
gaannaar zijn „gezondere", meer
krachtige en inventiever vernieuwen
de collegae.
GRAFIEK.
Een veel angenamer ontmoeting
bereidde een andere tentoonstelling,
welke tegelijkertijd in het Utrechtse
Museum wordt gehouden en welke is
gewijd aan de moderne Franse gra
fiek. Hoezeer men ook steeds weer
de krachten der afbraak in de Fran
se samenleving overheersend vreest,
op het gebied der beeldende kunst
geeft Parijs nog bepaaldelijk geen
krimp. Eerlijkheidshalve moet trou
wens wel worden bedacht, dat het
hier niet alleen om Franse kunst
gaat in de enge zin des woords, maar
om alle kunstenaars, behorende tot
de z.g. Ecole de Paris, waaronder
vele niet-Fransen. De kwaliteit van
het hier tentoongestelde stemt even
zeer tot enhousiasme als de gavari-
eerdheid ervan. Naas werk van be
kende en erkende kunstenaars als Arp
Campigli, van Dongen, Dufy, Fouji-
ta, Leger, Lurcat, Masereel. Severi-
ni en Zadkine, kan men kennis ma
ken met begaafde jongeren, waaron
der ons speciaal Aizpiri. Ciry, Clerte
en Sanmarti troffen. Hun gravures,
kleurenlitho's, houtsneden, aquatin-
ten en etsen vormen een verfijnd en
weldadig genoegen voor oog en geest.
Deze uitstekende wandversieringen
zijn bovendien voor enkele tientallen
guldens te verkrijgen, zodat de lief
hebber moeite heeft zijn enthousias
me binnen de redelijke perken van
zijn buidel) te houden. In alle geval
besteedt men hier zijn geld beter dan
door de aankoop van allerlei bana
le en conventionele platen, welke he
laas nog zoveel woningen allesbehal
ve sieren.
Beide tentoonstellingen duren voort
tot half februari.
TEN HOLDER.
De publikatle van het „Haagsch
Dagblad" over de houding van bur
gemeester Schokking van Den Haag
tijdens de bezettingstijd, hebben be
grijpelijkerwijs veel stof doen op
waaien. Een andere Haagse krant.
„Het Binnenhof", heeft nieuw licht
op de zaak geworpen, door een onder
zoek in te stellen in Hazerswoude,
waar de heer Schokking in 1942
waarnemend burgemeester was, in
welke functie hij het joodse gezin
Pino aan de Duitsers zou hebben over
geleverd.
„Het Binnenhof" had een vraagge
sprek met de dominee van Hazers
woude, die zich het geval nog uit
stekend herinnerde. Hij vertelde, dat
het joodse gezin Pino ergens buitenaf
zat ondergedoken. De heer Pino was
verschillende keren bij de dominee
komen vragen, of die een onderhoud
met de burgemeester voor hem wilde
arrangeren. Hij wou mr. Schokking
vragen of hij o-p zijn onderduikadres
mocht blijven en of hij zich vrij in
de gemeente zou mogen bewegen.
De dominee ontraadde Pino dit be
zoek, dat officieus het bekendmaken
van een onderduikadres betekende.
Pino bleef echter aandringen, tot de
dominee en veldwachter Plezier, die
„goed" was de zaak met de burge
meester bespraken.
Daar kort te varen door radio
Oranje was gewaarschuwd tegen
provocateurs ook joodse be
sloten de drie mannen, dat zfj met
Pino geen risico mochten nemen,
vooral omwille van de andere on
derduikers in Hazerswoude. Toen
volgde arrestatie. De dominee wist
nu nóg niet, of Pino betrouwbaar
was.
Burgemeester Schokking heeft, voor
het „Haagsch Dagblad" het geval-
Hazerswoude publiceerde, bezoek ge
had van journalisten van dit blad.
Hij wees hen echter de deur, omdat
hij over deze zaak niet in discussie
wilde treden, maar nam direct con
tact op met minister Beel.
(Advertentie)
...tegen hoest-aandoeningen
omdat ze beproefde medicinale
bestanddelen bevatten van het
wereldberoemde middel— Vicks
VcpoRub! Doeltreffend! Heerlijk!
V MEDICINALE
H0ESTB0NB0NS
j'Jn dat de stalles en het balcon van
vu scb9"wt>.urg leeg zouden zijn.
u jjk had ziJn stuk ook aan"
trekkehjkheden voor parterre en
schellinkje; zijn werk had een atmos
feer van waarheid die sprak tot hen
die niet in geestdrift geraken over
geestigheden en een aardige dialoog
alleen. Maar terwijl hij het maat
schappelijk sukses van Armstrong
verwelkomde als een middel om de
recette te doen stijgen, voelde hij er
toch niet heel veel voor dat er een
zekere intimiteit zou ontstaan tussen
zijn nieuwe schilder en zijn nieuwe
toneelschrijver. Waarom hij daar niet
veel voor voelde, kon hij niet pre
cies zeggen, maar het was zo en
hoewel hij het erg druk had met de
voorbereidingen voor z'n vertrek naar
Egypte, nam hij zich de volgende
morgen toch nog de tijd om naar
net atelier van Charles te gaan on
der voorwendsel van naar hetpor
tret van zijn moeder te komen, dat
nu af moest zijn, maar eigenlijk met
ae bedoeling om een waarschuwing
te laten horen over ongewenste
vriendschappen.
Charles de Vrolijke, zoals Craddock
hem gedoopt had, ontving zijn be
zoeker met open armen, maar bela
den met palet en penselen. Het ver
trouwen van de jongen dat hij zo ge
makkelijk gewonnen had bij die eer
ste ontmoeting aan de waterkering,
brandde met steeds rustiger helder
heid; en morgen na morgen werd de
dankbaarheid van de jongen man
voor zijn patroon hernieuwd, als hij
kwam in zijn comfortabel wei-gele
gen atelier.
„O, meneer Craddock", riep Char
les, „het is aardig van U om eens
te komen kijken. Leloof mij dat U
zult blijven lunchen. Niet dat de lunch
zo veel bijzonders zal zijn, maar ik
beloofde een lunch te koken voor me
vrouw Wroughton, die me op komt
zoeken. Maar er zijn dingen in blik
om het eten aan te vullen."
Dit was werkelijk een heel ander
soort van protest- dan die ander, die
gisteren de wijn had omgegooid, zo
veel gemakkelijker om mee om te
gaan, zoveel dankbaarder voor
weldaden. Dankbaarheid en aanhan
kelijkheid waren oneindig veel pas
sender dan het afgunstige wantrou
wen dat Frank gewoonlijk liet blij
ken. En wat was de jongen knap, met
zijn frisse kleur, zijn stralende ogen
en zijn onbewust gracieuse houding,
zoals hij daar stond met zijn palet
in de hand; hoe geschikt was hij
om als een magneet de blikken van
het een of ander flink Engels meisje
aan te trekken. En bij de gedachte
en de herinnering aan het onrecht
dat hij Charles had aangedaan voelde
Craddock zijn afkeer voor hem weer
opkomen.
„Ik kan onmogelijk blijven, mijn
beste Charles," zei hij, „want ik heb
maar een kwartiertje de tijd. Daar
enboven ben ik veel te voorzichtig om
mij te wagen aan de vijandschap van
mevrouw Wroughton. als ik haar
tete a tete met je bedierf. Maar op
deze grauwe morgen voelde Ik dat
het mij goed zou doen Uw Vrolijk
heid te zien en ook het portret van
Uw Vrolijkheids moeder, dat, zoals
je zegt, klaar is."
Charles keek hem smekend aan.
„Ik ben een beetje bang," zei hij.
„Ziet U. ik heb eb veel aan veran
derd sinds U het de laatste keer zag.
Ik heb het hele hoofd weggekrabd
en het helemaal opnieuw en heel an
ders geschilderd.
Craddock fronste zijn voorhoofd - 't
was hetzelfde alsof Armstrong zon
der verlof een bedrijf had ingelast
in „Paaseieren".
„Mijn beste jongen, ik vind dat je
geen recht had dat te doen zonder
er mij in te kennen!" zei hij, „ik
had gezegd dat ik het schilderij zou
kopen. Je wist ook dat ik het
buitengewoon bewonderde, zoals het
was. Waar is het? Laat het me zien."
Charles scheen deze bazige en
en schoolmeesterachtige toon kwalijk
te nemen. Hij verborg onder zijn vro
lijkheid krachtiger en mannelijker
eigenschappen dan Craddock ver
wachtte.
„O," zei hij, „U hebt niet het recht
te zeggen hoe ik moet schilderen. Da
delijk nadat U de vorige keer het
schilderij gezien had, ontdekte ik
plotseling dat ik. het 'beter kon ma
ken. Ik moet het beste geven dat
ik in me heb en ik geloof trouwens
niet dat U nog bezwaren zult heb
ben, als U het ziet. In elk geval,
hier is het!"
Hij draaide het schilderij dat naar
de muur gekeerd op de ezel stond,
naar het licht en bleef er nogal stijf
en met zijn kin omhoog bij staan.
„Het zou mij spijten als U het niet
goed vond," zei hij, „maar ik kan
er niets aan doen."
Het viel Craddock op dat Charles
geweldig vooruit was gegaan in zelf
vertrouwen en mannelijkheid, sinds
hij hem de eerste keer als een ver
legen jongen aan de waterkering ont
moette. Hij voelde zich geneigd om
de verdienste daarvan zich zelf toe
te rekenen; deze weken van gelukki
ge werkzaamheid, nu hij vrij was
van het neerdrukkend gevoel van zijn
afhankelijkheid, hadden een man van
hem gemaakt. En toen keek hij nog
met een verwijtende blik, naar het
schilderij. Hij bleef lang en zonder
iets te zeggen kijken en de overtui
ging groeide snel in hem, dat hij
zijn bazig optreden helemaal moest
laten varen. Dat was welbeschouwd
ook niet zo moeilijk; daar waren din
gen die dat goedmaakten, want hoe
dieper hij af moest dalen, des te ho
ger steeg het schilderij, steeg het
als een vliegmachine in het zonlicht.
„Je had volmaakt gelijk," zei hij
ten laatste, „het was een onbehoor
lijke aanmatiging van me te vermoe
den dat ik het beter wist dan jij.
Dit portret zal je beroemd maken.
Ik was een volslagen dwaas, mijn
beste Charles, met te denken dat je
het kon bedorven hebben."
„O, 't is al in orde",z ei Charles,
groot in zijn zekerheid.
Craddock bekeek het nog eens.
„Is het nu klaar?" vroeg hij ne
derig.
„Ik geloof van wel. Het schijnt te
zijn wat ik zie en als dat het geval
is, is een schilderij af. Vermoedelijk
zal ik ooit meer zien; dan zal ik er
weer een maken."
Craddock voelde geen behoefte om
gebruik te maken van zijn superlatie
ven.
„Ik moet zeggen dat ik ernstig
bang zou zijn. als ik dacht dat je het
weer uit zou krabben," zei hij, „hoe
wel ik er deze keer niet aan zou
denken ertussen te komen. En wat
voor werk heb je nu nog onder han
den? Over twee dagen vertrek ik naar
Egypte en ik zou het plezierig vin
den te weten dat je het druk hebt.
Is mevrouw Fortescue al hier ge
weest? Ik heb je gerecommandeerd."
„Ik weet het; het was buitengewoon
aardig van U en ik zal haar schil
deren. U zei me dat ik twee hon
derd pond moet rekenen, maar dat
lijkt me geweldig veel."
„Helemaal niet. Het zal niet lang
meer duren of je vraagt meer."
Er kwam een komische uitdrukking
van afkeer op Charles' gezicht.
„Ik - ik weet eigenlijk niet hoe ik
haar moet schilderen," zei hij, „ik
kan haar niet zo jong maken als ze
zichzelf blijkbaar vindt en ik kan haar
niet zo vervelend maken, als ik haar
vind."
„Hoe zou uit het portret kunnen blij
ken dat je haar vervelend vindt?"
vroeg Craddock.
„Het is juist de moeilijkheid dat
met te laten blijken. Ik zal moeten
proberen er fris op los te penselen.
Dan is er nog mevrouw Wroughton;
die zal poseren als ze terugkomt in
de lente. Ik schilder haar heel graag.
A propos"
Charles aarzelde een ogenblik.
„U bent zo buitengewoon vriende
lijk voor mij geweest," zei hij, „dat
U er misschien niet op tegen hebt
mij raad te geven. Ze zei me dat ik
voor moest stellen of ik niet naar
mijn kopie van de Reynolds zou kun
nen komen kijken als die gelijst was
en op haar plaats hing, en de hele
maand heb ik iedere dag klaar ge
staan om te gaan. Maar ik kreeg
van meneer Wroughton een nogal ra
re brief. Hij stelde voor dat ik zou
komen kijken als zij vertrokken waren
naar Egypte. Het lijkt wel alsof hij
mij niet graag zou willen zien. En
ik was zo'n goede vrienden met hen
allemaal. Wat kan er gebeurd zijn?"
Craddock zette zijn gezicht in de
allervriendschappelijkste plooi.
(Wordt vervolgd)
