Schijnbaar achteloos schreef
bergen muziek
Mozart
I
Hoe de
communisten in grote
Duitse bedrijven werken
Marinepatrouille aangevallen
door een rattenleger
Prijzen - omlaag!
Kwaliteit - deze!f<L
Technisch af en altijd charmant
Schoenhandel C, V* (L BRANDEN
OP
Tweehonderd jaar geleden werd Mozart geboren
Geniaal en zeer subtiel
DOSTOJEWSKI
Politieke eisen in een sociaal
kleedje
Gematigdebedrijfsraad
staat steeds wankel
Een ratten eiland in de Pacific
ON
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 3 FEBRUARI 1956
75 Jaar geleden overleed
Hoe reageren
de arbeiders?
Eén van de drie matrozen
overleefde het drama
„Zij spoten
uit de bodem"
Doodvonnissen in
oost-Berlijn
Fel protest in
west-Duitsland
PANTOFFELS
SOLEX LAARZEN
WITTE SCHAATSLAARZEN
ROSKAM ST. JANSTEEN Tel. 666 Huist
??-
V
Bestaat er ivel muziek, die schoner is dan die van Mozart Met de naam Mozart
zijn termen als gratie, charme, spiritualiteit, eenvoud, hartelijkheid, innigheid
en muzikaal evenwicht verbonden. Muziek voor kerk of schouwburg, voor con
certzaal of huiskamer, in een ononderbroken stroom vloeide ze uit zijn pen,
zonder dat men ooit de kenmerken van veelschrijverij kan waarnemen integen
deel, ze is altijd zuiver, volmaakt afgewerkt en doordrongen van een steeds
sterker wordend persoonlijk aksent. Nu, na tweehonderd jaar, klinkt ze nog altijd
fris en origineel, haar levenskracht is onaangetast gebleven.
KONFLICT MET ZIJN VADER.
Wolfgang Amadeus Mozart werd geboren op 27 januari 1756 te Salzburg.
Zijn vader, die als componist en vioolpedagoog wijd en zijd vermaard was,
bekleedde in die stad de functie van concertmeester van de prins-bisschop
pelijke muziekkapel. De kleien Wolfgang bleek al spoedig een wonderkind
te zijn en vervulde zijn vader met grote trots. Mozart heeft nooit een school
bezocht; zijn vader leerde hem lezen en schrijven, rekenen, kortom alles
wat men moet kennen om door het leven te gaan. Hij gaf hem ook muziek
lessen. En hoe Toen de jongen zes jaar was, kende hij genoeg om met
zijn vader en zusje Nannerl, die zes jaar ouder was en uitzonderlijke kwa
liteiten ais pianiste bezat, een concertreis naar München te maken. Een half
jaar later trok het gezelschap naar Wenen, waar het een half jaar aan het
hof vertoefde. In juni 1763 ging men wederom op reis, nu voor drie en een
half jaar. Deze tocht voerde naar Parijs, Londen en Holland. Er werden
werken uitgevoerd van de kleine Wolfgang, die natuurlijk dapper meespeel-
In onze tijd is een dergelijk uitbui
ten van kindergaven gelukkig een on
mogelijkheid, doch voor twee eeuwen
was dit volkomen normaal. Men moet
het vader Mozart dan ook niet te
sterk aanrekenen, vooral daar hij het
ook heeft gedaan om zijn kinderen
vooruit te helpen.
Want dat moeten wc erbij vertellen,
hij ging altijd daarheen, waar hij
wist dat de kinderen iets konden le
ren. Terug in Salzburg werd Wolf
gang in 1768 benoemd tot concert
meester, doch kreeg meteen verlof
om een uitgebreide studiereis naar
Italië te maken, het operaland bij
uitstek. Beladen met suksessen, een
pauselijke onderscheiding en een op
dracht voor een opera keerde hij te
rug.
Inmiddels was er een nieuwe aarts
bisschop in Salzburg, die zich tegen
de veelvuldige reizen van zijn concert
meester ging verzetten. Mozart zag
zich gedwongen om ontslag te nemen,
toen hij in 1777 naar Parijs en Mann
heim trok. Deze laatste grote reis
was voor zijn vorming van enorme
betekenis, doch sukses heeft ze hem
niet opgeleverd. Tot dan toe had hij
al heel wat opera's geschreven voor
Milaan, Munchen en andere steden,
doch nu kwam het keerpunt: Mozart
was nu een opgegroeid wonderkind,
dat in geen enkel opzicht meer spec
taculair was. Hem werd geen vaste
post aangeboden, hem restte niets
over dan zijn plaats in de Salzburg-
se kapel weer in te nemen.
Het ontbreken van een operagezel
schap te Salzburg en de drukkende,
weinig aantrekkelijke werkkring heb
ben hem steeds meer met tegenzin
vervuld en in 1781 nam hij definitief
zijn ontslag uit zijn functie en ves
tigde zich als onafhankelijk musi
cus te Wenen, zulks tot ongenoegen
van zijn vader.
Vijf en zeventig jaar geleden, in februari 1881,
overleed Fjedor Dostojeivski, een der grootste figu
ren van de Russische, ja van de wereldliteratuur.
Hij werd te Moskou geboren in 1821.
Nog jong werd hij als samen
zweerder tegen de tsaristische
staat ter dood veroordeeld, doch
op het allerlaatste ogenblik,
toen hij voor het peloton zou
verschijnen dat hem zou fusil
leren, werd hij begenadigd.
Hij werd naar Siberië ver
bannen, vanwaar hij in 1854
terug kwam, zowel lichamelijk
als moreel gebroken, hoewel
slechts 24 jaar oud!
Naderhand moest hij herhaal
delijk op de vlucht voor zijn
schuldeisers, en zwierf een
groot deel van zijn leven door
Europa, arm, ziek en gebukt
onder schulden.
In 1871 kwam hij terug naar
Rusland waar hij in 1881 stierf.
Zijn romans schreef hij zowat
overal op zijn zwerftochten. Hij
was een edel mens, die het ook
altijd goed bedoelde in gijn
werk.
Zijn kritisch temperament,
zijn vele tegenslagen, zijn op
vliegend, nors en achterdochtig
karakter, zijn speelzucht en be
stendige geldnood, zijn slepende
kwaal hij was lijder aan
„vallende ziekte" hebben
hun weerslag gehad op zijn
romans, alle doordrenkt van de
meest aangrijpende tragiek: Een
zeer bijzonder genre van psy
chologische romans en novellen
waarin hij met zijn geniale in
tuïtie en uitzonderlijke zieners
gave de strijd in de afgrond
van de menselijke ziel tussen
God en satan, in realistische,
fantastische kleuren schilderde.
We noemen terloops zijn
meest bekende werken waar
van er verscheidene zowel voor
het toneel als voor de film wer
den omgezet: De Gebroeders
Ka.ramazow; Herinneringen uit
een Dodenhuis; Netouchka;
Schuld en Boete; De Speler;
Uit het Duister der grote stad;
Uit Siberië; De Idioot; Boze
Geesten; De Half-volwassenen,
enz.
De geweldige invloed van
Dostojewski is intussen nog vol
op merkbaar in de moderne
wereldletterkunde. Velen zijner
discipelen echter missen zijn
diepe levensvisie die overigens
lang niet zonder tegenspra
ken is.
Wat de Dostojeioski-cultus in
het algemeen betreft, velen be
grijpen hem in het geheel niet
of verkeerd, omdat zij ófwel de
metafysische achtergrond van
zijn werk, ófwel zijn Slavoni
sche cultuurfilosofieófwel de
Russische ziel in het algemeen
niet of onvoldoende begrijpen
En onder hen die hem wél
kunnen volgc.i bij zijn afdaling
naar de bodem van de mense
lijke ziel, zullen er altijd zijn,
die bij alle bewondering voor
zijn kunstenaarsgenie, toch tel
kens weer huiveren voor de
wreedheid van zijn machtig
talent.
Mozart had een grote liefde voor
zijn vader, hij wist wat hij aan hem
te danken had en natuurlijk was er
tijdens zijn jeugdjaren, toen zijn va
der altijd met hem bezig was, een
zeer hechte band tussen beide ont
staan. Zijn verblijf in Wenen plaat
ste hem voor nog grotere moeilijk
heden. De vader verzette zich uit
drukkelijk tegen het voorgenomen hu
welijk van zijn zoon met Constance
Weber. Mozart heeft toen doorgezet,
doch zijn innerlijke spanningen zijn
te lezen uit de brieven, die hij daar
over naar Salzburg schreef, alsook
uit de composities, die in die tijd ont
stonden.
Aanvankelijk verging het Mo
zart uitstekend in Wenen; als
componist en als klavierspeler
stond hij er hoog aangeschreven.
Met con,certen, lessen en compo
neren kon hij ruimschoots in zijn
levensonderhoud voorzien. Na
enige jaren echter vergat de
Weense bevolking hem totaal en
verviel hij tot bittere armoede.
Hij oogstte weliswaar grote suk
sessen met z'n opera's in Praag,
doch zijn materiële nood werd
daardoor niet opgeheven.Dood
arm is hij op 5 december 1791
gestorven; in een massagraf
werd hij begraven.
Hjj was toen ruim 35 jaar oud.
MEESTERWERK
In menselijk opzicht is Mozarts le
ven te Wenen een volkomen misluk
king geweest. In diezelfde periode
ontstonden echter zijn grootste mees
terwerken. Noemen we slechts zijn
opera's ,,Die Entführung aus den
Serail", Le Nozze di Figaro", „Don
Giovanni", „Die Zauberflote", zijn
symfonieën vanaf no. 32, de z.g.n.
Haffner-symfonie, tot de laatste, de
Jupitersymfonie, zijn pianoconcerten,
zijn laatste strijkkwartetten, zijn fan
tasieën voor piano, zijn Requiem.
Het is juist de diepe tragiek van
dit leven, dat het met zijn hoogtepunt
tevens de materiële en fysieke ineen
storting bereikte.
BERGEN MUZIEK
Als componist was Mozart een
wonderkind; schijnbaar achteloos
schreef hij reeds in zijn jeugd
bergen muziek, die technisch af
was en altijd charmant klon,k.
Doch het is niet daarom, dat het
nageslacht hem rert als een der
grootste. Mozart was een men
senkenner. Zijn mensenkennis
leefde zich uit in zijn opera's.
Mozart was een gevoelsmens.
Zjjn eigen gevoelsleven wist hij
in zijn werken uit te drukken.
Zijn opera's worden niet door ma
rionetten, doch door levende mensen
gespeeld. Een opera als de Zauber
flote - wiens libretto overigens nau
welijks enige artistieke waarde heeft
toont dit duidelijk aan. Elke figuur in
dit werk is door Mozarts muziek
gekarakteriseerd, elke zielstoestand
der optredenden zelfs wordt nauw
keurig getekend. Herinneren we
slechts aan de aria „Ach ich fuhl's",
die heel wat meer is dan een stukje
belcanto; daarin wordt op treffende
wijze Pamina's zieleleed geschilderd.
In zijn symfonieën beluisteren we
Mozarts humor en scherpzinnigheid,
zijn optimistische kijk op het leven,
zijn moeilijkheden en innerlijke con
flicten, de welbewustheid, waarmee
hij het leven tegemoet trad, zijn
vreugde en zijn smarten. We hoeven
slechts op de Jupitersymfonie te wij
zen om zulks te bevestigen. Hetzelf
de moge ook gelden voor zijn piano
concerten, waarvan het merendeel
overigens bij het grote publiek slechts
weinig bekend is, en zijn strijkkwar
tetten.
GENIAAL
Mozart is een der hoofdfiguren
uit de muziekgeschiedenis; zijn
rol in de ontwikkelingsgang der
muziek was echter niet zo groot
als men geneigd is aan te ne
men. Om school te maken was
hij veel te geniaal en veel te sub
tiel. Bovendien was hij geen
lichter; hij sloot het tijdperk der
rococo af, samen met Haydn, die
hem nog 18 jaar overleefde. Men
heeft hem wel een voorloper van
Beethoven genoemd wegens de
sterke persoonlijke inslag zijner
laatste werken, doch het is o.i.
nauwkeuriger te zeggen, dat Beet
hoven bij de algemene Weense
traditie aansloot en van daaruit
zijn eigen ontwikkelingsgang be
gon.
In deze moderne tijd hoeft men
maar aan een radioknop te draaien
om iets van deze onvergelijkelijk
-schone muziek in zich op te kunnen
nemen. Of wel stapt men naar de
concertzaal. Vroeger was zoiets niet
mogelijk. Toen nam men een viool ter
hand of ging aan het klavier zitten
en wijdde zich actief aan Mozarts
muziek. Dit contact met Mozart was
veel dieper dan het onze! En hoe
veel mooier tegelijkertijd! Daarom
waarde lezer, wilt gij Mozart in uw
eentje herdenken, zoek uw oud sona-
tenboek op en ga aan de piano zit
ten, of, zo ge kunt zingen, neemt
een liederenbundel ter hand. In ieder
geval, brengt Mozart zelf tot klinken!
T.F.
De ingespannen en voor een deel met sukses bekroonde pogingen van de
communisten via de bedrijfsraadverkiezingen invloed in de Duitse industrie
te verkrijgen, zijn eigenlijk tamelijk laat bekend geworden. De vakbonden
hebben kennelijk gemeend, dat het enkele op zichzelf staande gevallen
betrof. In werkelijkheid is echter van een systematische en goed voorbereide
aanval van de communisten op zeer belangrijke takken van het Westduitse
bedrijfsleven sprake. Het begin van deze actie valt ongeveer samen met
het radicale program van actie, waartoe het Duitse vakverbond op een bij
eenkomst in oktober 1954 in Frankfort besloot. De richtlijnen voor tactiek
en strategie voor de strijd in de bedrijven werden door het congres van de
Duitse communisten in Hamburg in december 1954 vastgesteld. „Wie deze
„thesen" met aandacht bestudeert, behoeft er niet aan te twijfelen, dat ten
minste van dat tijdstip af de communisten welbewust het doel nastreven
vaste voet in de bedrijven alsook in de massa-organisatie van de arbeiders
beweging te verkrijgen.
Op dit congres in Hamburg waren
de Duitse communisten zich ten volle
bewust van het teruglopen van hun
politieke invloed in West-Duitsland.
Het feit van die politieke achteruit
gang had dan ook tot gevolg, dat
men nauwelijks nog enige aandacht
aan hen schonk. De West-Duitse ar
beiders werden geacht immuun te
zijn jegens het communisme. Intus
sen is wel gebleken, dat in tal van
bedrijven de werknemers geenszins
immuun zijn tegen radicale sociale
en politieke eisen, vooral niet waar
'n deel van die eisen overeenstemt
met de door de vakbonden zelf
gestelde radicale eisen. De communis
ten kregen het daarom betrekkelijk
gemakkelijk politieke eisen, waarv r
zij tot dusverre openbaar verge fs
hadden gestreden, als vakbondsleden
en nu als sociale" eisen gecamou
fleerd te propageren. Om een voor
beeld te noemen: de strijd tegen de
herbewapening, waartegen ook de
vakbonden zich uitspraken.
Daarmede hebben zij, naar de fei
ten intussen hebben geleerd, aanvan
kelijk goede resultaten behaald, die
in hun groeiende invloed in de be-
drijfsraden van talrijke West-Duitse
industriebedrijven tot uiting kwamen.
Slechts zelden slaagden zij er in,
zoals dit bij de Westfalen-hoogoven-
bedrijven in Dortmund het geval was,
de absolute meerderheid te behalen.
In tal van gevallen echter wisten zij
sociaal-democraten van hun bedrijfs-
raadzetel te verdringen. Een sukses,
dat zeker niet mag worden onder
schat.
DE OPEL-FABRIEKEN.
Omdat wij wel eens wilden weten
wat er in een bedrijf gebeurt, wan
neer 'n sterke communistische groep
in 'n bedrijfsraad wordt gekozen heb
ben wij een bezoek gebracht aan de
Adam Opel A.G. in Rüsselsheim, de
grootste automobiel-fabrieken in W.
Duitsland. Hier werken 25.000 mensen.
Bij de bedrijfsraadverkiezingen in het
voorjaar van 1955 verloren de sociaal
democraten 11 zetels en wisten de
communisten hun aantal van 2 tot 13
zetels te verhogen. De bedrijfsraad
telt 35 leden.
De bedrijfsleiding gaf twee van de
gekozen communisten, hun meest ac
tieve mensen, op staande voet ontslag
omdat kon worden aangetoond, dat
zy hadden gepoogd een illegale sta
king te ontketenen. Daarop distanci-
eerden zicli direct twee partylozen"
,,Het eiland moet onbewoonbaar zijn. Het is uw taak om dit te onderzoe
ken. Over drie dagen zullen we U weer afhalen. Neem voor alle zekerheid
een zendstation mee. Misschien stuit U nog op verdwaalde Japanners
De Nieuwzeelandse oorlogsbodem „Tobroek" koos vervolgens het ruime sop
en drie matrozen roeiden naar de kus van een klein, eenzaam gelegen en
nog naamloos rotseilandje, waarmee de Pacific is bezaaid. Soortgelijke on
derzoekingstochten worden er dagelijks uitgevoerd, want sedert Amerika,
Australië en Nieuw-Zeelapd het Pacificverdrag hebben gesloten wordt ook
het kleinste eilandje onderzocht. Maar deze expeditie kostte het leven aan
twee van dedrie mannen. De derde kon ternauwernood worden gered. Men
gipg e ratten te lyf met machinegeweren, met stokken en met schoenen
maar tegen de vreselijke overmacht mocht niets baten. Zo werd dezer da
gen het ,,Ratteneiland" ontdekt.
den uit de boc'em op. Het was vrese
lijk. Intuitief voelden we aan, dat we
dit avontuur met de dood zouden be
kopen. Ze beten in onze benen en en
kele minuten later zaten we vol bloe
dende wonden, waarin de satansbees
ten zich vastzogen.
In panische schrik vlogen we naar
de kust, gelukkig onze wapens meene
mende. We kwamen juist op tijd
om onze boot te zien zinken. Een
nieuw leger ratten, dat de boot had
lek gebeten vloog ons nu tegemoet
en wederom zaten we aan alle kan
ten ingesloten. Bill riep toen, dat onze
enige kans op behoud de rots zou
zijn, waarop we de meetinstrumenten
hadden geplaatst. Inderdaad lag dit
rotsblok vrij hoog en we dachten er
de ratten door te ontlopen."
STRIJD IN DE NACHT
Volgens oude sagen bestaan er in
de Pacific nog eilandjes, die het on
betwiste eigendom zijn van vreselij
ke legers ratten. De inboorlin
gen schuwen ze en de enkelen, die
de moed opbrachten om er voet aan
wal te zetten, werden onmiddellijk
gedwongen terug te keren of moesten
het met hun leven bekopen. Nauwe
lijks hadden de drie mannen op één
der eilandjes voet aan wal gezet of
één hunner viel tot zijn knieën in
een rattengang. Ze gingen nochtans
verder om een geschikte kampeeer
plaats te zoeken, waar ze hu tent
opsloegen. Daarna werden de meet
instrumenten opgesteld op een stevi
ge rots. Nauwelijks was de duisternis
gevallen of de mannen in de tten
hoorden een piepend, jankend en kla
gend geluid, dat steeds sterker werd.
Enkele seconden later hoorden ze de
ratten al aan hun tent knagen.
Toen ze in het licht van hun elee
trische lantaarns -de omgeving bui
ten de tent wilden verkennen zagen
ze zich al aan alle kan,ten door een
leger van miljoenen, grote, bruine
ratten ingesloten. De brutaalsten
sprongen tegen hun lichamen op, an
dere vraten aan de schoenen en tien
tallen dieren tegelyk spron.ge: i hen in
de nek. Met alles wat ze konden
krijgen begonnen ze te vuren en te
slaan, doch aldus de enige overle
vende: „overal waar we tien ratten
van kant maakten spoten er honder-
Op deze rots speelde zich het laat
ste bedrijf af van dit drama. Het
nog steeds groeiende rattenleger be
stormde de rots. Omdat de drie man
nen hun machinegeweren op de aan
vallers leegspoten slaagden ze er in
een grote slachting aan te richten,
doch juist toen ze zich gered waan
den, bleken andere ratten over de
kadavers naar boven te zijn geko
men. In een minimum van tijd was
nu de rots met ratten bezaaid en wee
begon de vreselijke strijd.
De drie mannen waren aan alle
kanten omgeven door de ratten, die
zich in hup vlees poogden vast te
bijten. Eén hunner, de waanzin naby
sloeg dwars door het leger op de
vlucht, omdat hij liever in de zee
wilde sterven. Duizenden beesten volg
den hem, beten zich in hem vast en
van de communisten, zodat het com
munistische aantal zetels in de be
drijfsraad praktisch tot 9 daalde. De
communisten eisten van het uit zes
personen bestaande dagelijkse be
stuur van de bedrijfsraad twee ze
tels op, werden bij de verkiezingen
daarvoor echter verslagen, zodat dit
dagelijks bestuur thans bestaat uit
vier-sociaal-democraten en 2 chris
ten-democraten. De ontslagen be-
drijfsraadsleden hebben bij het ar
beidsgerecht een klacht ingediend en
eisen weer in het bedrijf te worden
opgenomen. Deze eis wordt door de
metaalbewerkersbond on.dersteund,
die ook de juridische bystand finan
ciert.
Het dagelijks bestuur van de be
drijfsraad van dit grote bedrijf zetelt
in een paar zeer sobere vertrekken.
Het heeft niet de beschikking over
een auto. De voorzitter bekleedt de
ze functie al sinds jaren. Hij heeft
dus grote ervaringen. In een uitvoerig
gesprek heeft hij mij verteld van de
grote moeilijkheden, waarvoor het
bedrijf, alsook de bedrijfsraad, door
de versterkte communistische in
vloed komt te staan.
,,De werkgevers", zegt hij, „zullen
moeten inzien, dat het beter is aan
een democratische bedrijfsraad con
cessies te doen, dan de communis
ten argumenten tegen het bedrijf te
leveren. Zulks is hier wel eens het
geval geweest. Wij zijn er nu in ge
slaagd de loononderhandelingen, die
volgens de nog geldende tarief-over
eenkomst pas op 1 maart a.s. ten
einde moeten zijn, al op 1 novem
ber j.l. af te sluiten. Wij hebben ook
een verhoging van de kerstgratifaie
weten te verkrijgen. Daarmede werd
de communisten de door hen gestelde,
niet geheel ongevaarlijke eis, dat een
duurtetoeslag van 50 mark per per
soon zou worden verstrekt, uit han
den geslagen. Wij hebben hen hier dus
schaakmat gezet".
,,Het resultaat van de bedrijfsraad-
verkiezing", zegt hij voorts, „heeft
nog 'n ander belangrijk gevolg gehad.
Vroeger gaven alleen de communis
ten een bedrijfskrant uit, .,Aan de lo
pende band" geheten. Thans geven
zowel de sociaal-democratische als
christelijk-democratische bedrijfsgroe
pen een eigen bedrijfskrant uit. In
beide kranten worden de communis
ten op fundamentele vraagstukken
aangevallen. Waren deze bladen al
voor de verkiezingen verschenen, dan
zouden die wel anders zijn uitgeval
len."
REISGELD.
,,Hoe werken nu de communistische
bedrijfsraadsleden?", vraag ik. „Wij
kunnen hun werk in het bedrijf niet
controleren," antwoordt hij. „Wan
neer u eens een vergadering van de
voltallige bedrijfsraad zoudt kunnen
bijwonen, dan zoudt u de communis
tische leden ervan er niet uit kunnen
halen." „Hoe bedoelt u dit?" vraag
ik, „zijn zij allemaal even gematigd
of allemaal even radicaal in hun ei
sen?" Glimlachend haalt de voorzit
ter zijn schouders op. „Wij hebben 'n
communistisch bedrijfsraadslid. dat
in de vergaderingen hartstochtelijk
de veertig-urige werkweek bepleit.
In zijn afdeling in het bedrijf heeft
Glanzende auto's op de lopende
band in de Opel-fabrieken.
hij echter zonder een kik te geven de
48- tot 56-urige werkweek aanvaard.
Overigens proberen de communisten
in het bedrijf, zich voordoende als
hulpvaardige collega's en goede vak
bondsleden, voortdurend zij het nog zo
geringe ontevredenheid uit te buiten
en zo mogelijk tot een „aktie" op te
blazen. In dit bedrijf is het reisgeld
een bron van ontevredenheid. Velen
van onze arbeiders moeten uit ande
re plaatsen komen. Zij moeten het
reisgeld voor bus of trein of eigen
vervoermiddelen zelf dragen. Het
bedrijf wijst het betalen van reisgeld
af. Nu is het reisgeld natuurlijk een
zeer populaire eis en de communisten
hebben zich hiervan meester ge
maakt. Wanneer zij een gunstig mo
ment afwachten, kan deze eis in het
gehele bedrijf als een bom inslaan.
De communisten wijzen namelijk naar
de volkswagenfabrieken, waar met
sukses voor het reisgeld werd ge
staakt."
In ieder groot bedryf bestaan wel
aanleidingen, waardoor ontevreden
heid kan worden aangewakkerd. Het
zal voor de werkgever altijd 'n vraag
van doelmatigheid moeten zyn of hy
gerechtvaardigde verlangens van een
democratische bedrijfsraad wil inwil
ligen, dan wel het risico wil lopen
dat deze door radicalere eisen van
de communisten bij de volgende ver
kiezingen wordt afgezet. In het be
drijsleven zijn de werkgevers en de
vakbonden verantwoordelijk voor het
afweren van de communisten. Beiden
zullen er in eigen belang dus niet
aan ontkomen bij deze afweer samen
te werken. Veel meer, dan tot dus
verre is geschied.
De Westduitse regering en het par
lement hebben donderdag in een ge
meenschappelijke verklaring gezegd,
dat het „moord" zou zijn als de twee
Oostduitsers terechtgesteld zouden
worden, die de vorige week in oost-
Berlyn ter dood zijn veroordeeld.
Uitvoering van de vonnissen zou de
ordelievende wereld tonen, aldus de
verklaring, dat het „voor de grote
mogendheden geen zin heeft te werken
voor vermindering van de spaning."
Dr. Gerstenmaier, de voorzitter van
de Bondsdag, las donderdag onder lui
de bijval de verklaring voor. Hij zei,
dat de Oostduitse aanklager de „bru
taliteit had te verklaren, dat de gang
van het ene deel van Duitsland naar
het andere verraad van Duitsland is".
De veroordeelden zouden aan spionna-
ge hebben gedaan.
lieten pas los toen hy zich in zee
wierp
Toen de morgen aan de hemel
grauwde wierp de „Tobroek" weder
om het anker voor het onbekende
eiland. De gezagvoerder, ongerust ge
worden doordat radiomededelingen uit
blev enhad de steven gekeerd. Hij
kwam juist op tijd om de matroos
uit de zee op te pikken. Rond zijn
bewusteloze lichaam dreven duizen
den rattenkadavers. De beesten had-
den zich in hun woede zelf verdron
ken. De matroos, hoewel hij in le
vensgevaar verkeert kan vermoede-
lijk nog gered worden.
Toen de kapitein zelf en nu met
een sterkere eenheid aan land ging
vond hij het eiland weer stil en ver
laten. Overal trapte men in diepe
rattengangen. Van de tent en de uit
rusting der mannen was vrijwel niets
overgebleven. Op de rots vond hij de
stoffelyke resten van de beide matro
zen. Ze waren letterlijk door de rat
ten opgevreten.
De rattenkolonie zal zwaar moeten
boeten, want er is reeds een verdel
gingseenheid onderweg, die het hele
eiland vol zal stoppen met een snel
werkend vergif.
Een luchtfoto van de Opel-fabrie- sche
ken, waar een sterke communisti-
groep in de bedrijfsraad is
gepenetreerd.
met dikke zolen, 100 pCt. WOL,
in de maat 3642 van 7.95 NU 3 55
in de maat 43 46 - van 8.95NU 1 A Q«ï
geheel met vacht gevoerd 2Q yg
prima kwaliteit, geheel het vacht gevoerd
van 29 75 NU 21.75
Onze bezorgers zijn
geen bankiers!
Indien U ons dagblad
per week betaalt, mag
onze bezorger er dan ook
op rekenen, dat 't abon
nementsgeld klaar ligt en
dat dit wekelijks uiter
lijk des Dinsdags aan
hem wordt voldaan.
Hij moet in het midden
van de week met ons
contant afrekenen en de
abonné's kunnen dan
toch niet van hem ver
langen, dat hij hun ach
terstallig abonnements
geld uit eigen zak voor
schiet
Voor Uw medewerking
zeggen wij U namens
onze bezorgers vriende
lijk dank.
Administratie
Dagblad Da Stem.