PagWaD
Veip
Les Diaboliques": een nieuw
meesterwerk van Clouzot
WYBERT
DE TUSSENPERSOON
Cacao
SPAANSE STUDENTEN
WORDEN ONRUSTIG
CLOSE-UP UIT DE FILMWERELD
n
Een knap schilderijwaarin men
echter de son vergeten heeft
AT EEN
ONDERLIJKE
ERELD
Waarschuwing aan regering:
RADIO
TWEEDE BLAD
DONDERDAG 26 JANUARI 1956
Meningen en Commentaren^
OP DE VLAKTE
PRATEN ZONDER
BATEN
GEEN VRIJE
GOUDHANDEL
DE AUTOSTRADA
iROSTE
\ee«jstei
Een verwijt en
een vraag
(Naar een roman van E. F. BENSON)
TELEVISIEPROGRAMMA'S
MINISTER. Beel heeft zich in zijn
1 memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer nogal op de vlakte
gehouden wat betreft de rechtspo
sitie van het overheidspersoneel
met inbegrip van de befaamde
kwestie der Kerstgratificatie. Heel
het vraagstuk is nog weggestopt in
de molen van commissies en advies
instanties. Hard draaien doet die
molen echter niet. Alleen komt er
op 31 januari het rapport van de
commissie-Berger uit tevoorschijn.
Die is aan 't becijferen geweest of de
ambtenaren terecht klagen over een
achterstand, een becijfering, welke
hoe ze ook uitvalt, toch wel weer
nieuwe polemieken zal doen ont
staan. Het feit ligt er, dat het par
ticuliere bedrijf de beste krachten
wegzuigt en dat waarachtig niet,
omdat het gelijke salarissen zou ge
ven. Op die manier verbetert men
de sfeer niet, bereikt men geen
vertrouwenwekkende verstandhou
ding. Ook ten aanzien van de Kerst
gratificatie is het antwoord zo for
meel. We hopen, dat de minister
straks in zijn uiteenzetting op vra
gen van de heer v.d. Zanden meer
bevrediging zal kunnen schenken.
LfET socialistische lid van de Ne-
derlandse delegatie bij de Ver.
Naties, de heer J. de Kadt, heeft in
„Socialisme en Democratie" ge
schreven, dat „de enige manier om
zich te doen respecteren in de Ver.
Naties is zich niets aan te trekken
van de Ver. Naties. Met het uit
treden uit de Ver. Naties verliest
men niets dan een hoeveelheid on
nodige last.
Dit is een merkwaardige uit
spraak uit een deskundige socialis
tische hoek. Men is van socialis
tische zijde meestal niet zuinig met
loftuitingen en aanbevelingen voor
alle mogelijke internationale li
chamen, waarin Nederland zijn
nationale belangen mag verwikke
len en eventueel nog vervreemd
mag zien ook.
De heer de Kadt stelt als me
despeler in de Ver. Naties echter
nuchter vast, dat dit college niet
veel anders is dan een praatcollege
waarvan hij lid moet blijven, als
het ons tenminste niet aldoor las
tig valt, en overigens zonder ver
driet afscheid moeten kunnen ne
men.
Hiermee wordt dus praktisch de
Franse houding tegenover de Ver.
Naties aan Nederland aanbevolen.
Er blijkt ook reden genoeg toe,
als men het praten zonder baten in
de Ver. Naties over de Indonesische
kwestie in overweging neemt.
JTR is andermaal een verschil aan
de dag getreden tussen de po
litiek van Nederland en België,
thans op monetair gebied.
België heeft de vrije goudhandel
weer ingevoerd op een enkele res
trictie na, terwijl de Nederlandse
autoriteiten bij het overleg hierover
hebben geweigerd dezelfde weg in
te slaan. Goud mag in Nederland
alleen voor industriële doeleinden
worden verkocht en daarbij blijft
het.
Nu zou een vrije goudhandel
nochtans nuttig kunnen zijn in de
strijd tegen inflatie, maar nog af
gezien hiervan maakt het toch een
wonderlijke indruk, dat in Benelux
op dit gebied niet één lijn getrok
ken kan worden.
Men zegt te streven naar het vrij
verkeer van personen, goederen en
kapitaal in Benelux en heeft zich
het vorig jaar nog verblijd over
vooruitgang op dit laatste terrein
Maar voor goud gaat het nu weer
niet zoals het ook nog niet gaat
voor landbouwproducten en voor
arbeidskrachten, waarvoor men nog
pas aan een principiële overeen
komst zonder uitzicht op toepas
sing toe is.
Het blijft zo wel sukkelen met
Benelux en zijn voorbeeldigheid
voor de Europese integratie dreigt
telkens weer te verbleken.
TAE Belgische minister van Open-
bare Werken Vanaudenhove is
te Bonn met zijn Westduitse col
lega Seebohm gaan praten over de
autosnelweg van Antwerpen oyer
Luik en Aken naar het Ruhrgebied
en, naar gemeld wordt, met sukses.
Men gaat er in West-Duitsland
naar streven het Duitse gedeelte
van de weg tegelijk klaar te krij
gen met de voltooiing van de Bel
gische autosnelweg, d.w.z. tegen
1960. De Bondsregering wil het tra
ject van de Belgische grens naar
Aken bekostigen. Bezwaren van de
Duitse havens Hamburg en Bre
men moeten uit de weg zijn ge
ruimd.
De Brusselse „Standaard" is nu
zo optimistisch dat hij zelfs de mo
gelijkheid ziet van een sneller ge
reedkomen van de verkeersverbin
ding tussen Antwerpen en het
Ruhrgebied dan van de autosnel
weg, welke Rotterdam met het
Ruhrbekken verbinden zal.
Tot voor kort was men in België
een en al zorg over een omgekeer
de ontwikkeling, die intussen toch
nog waarschijnlijk blijft, gezien de
voortgang met de Nederlandse wer
ken. Het ligt er maar aan, of West-
Duitsland ook Nederland tegemoet
komt.
Overigens mocht men in België
ook wel meer zorg aan de dag leg
gen om de kortste verbindingen bij
deze plannen te ontwerpen en uit te
voeren. Deze lopen over Noord-Bra
bant en Limburg en zouden tevens
het Beneluxverkeer dienen.
(Advertentie)
Met VELPON jle je er geen barst van!
(Advertentie)
(Advertentie)
In prijs verlaagd:
- f -
ALT IJ D WELKOM!
G
w
(Van een bijzondere medewerker)
Voordat in Amsterdam en Den Haag de Nederlandse première ging
van „Les Diaboliques", verscheen op het scherm in reusachtige letters
het verzoek om het geheim van de ontknoping te bewaren. En inder
daad is „De Demonen"zoals de Nederlandse titel van deze thriller
luidt, een product, dat het typisch van zijn slot moet hebben. Ruim
anderhalf uur lang heeft de toeschouwer in een steeds opgevoerde
spanning verkeerd, heeft hij de groeiende angst en wroeging van de
hoofdpersoon en moordenares meebeleefd. De drie minuten, die
de ontknoping met zijn razendsnelle beelden duurt, voelt hij, na al
die emoties, dan ook als een bijna physieke opluchting aan.
Sommige critici verwijten „Les Diaboliques" een gebrek aan
positieve moraal. Maar is het niet zo, dat juist deze flitsende
anti-climax, die als een moker op de schuldige (en even goed
op de toeschouwer) neervalt, de meest positieve werking heeft,
die men zich denken kan?
heden. Het lijk komt niet boven. De
radeloze vrouwen laten het bassin
leegpompen: men vindt slechts een
sigarettenaansteker... Enkele ogen
blikken later wordt door een stomerij
een kostuum bezorgd: het kostuum,
dat Michel Delassalle bij zijn dood
droeg... Er wordt een schoolfoto ge
maakt: achter een raam schemert
het gelaat van de dood-gewaande...
Inmiddels is er een commissaris
van politie ten tonele verschenen. Wat
vermoedt hij? Wat weet hij?
TE GRUWELIJK
Rokershoest
wordt voorkomen
en bestreden
met
Christine Delassalle heeft haar man
vermoord. Zij begin haar misdaad in
samenwerking met Nicole Horner,
een onderwijzeres aan haar kost
school, die evenals zij de liefde van
Michel Delassalle „genoten" en zijn
harteloosheid verduurd heeft. Beide
vrouwen, die rivalen hadden moeten
zijn, worden bondgenoot, als het er
om gaat, de bruut uit de weg te
ruimen, die hun illusies eerst wekte,
daarna vergruizelde.
De misdaad wordt tot in de klein
ste details voorbereid, tot in de per
fectie uitgevoerd. Tenslotte werpen
de vrouwen het lichaam in het zwem
bassin van de kostschool. Wanneer
het daar straks boven komt drijven,
zal iedereen aan een normaal ver-
drinkingsgeval denken...
Maar dan beginnen de moeilijk-
De rector-magnificus van de uni
versiteit van Madrid, dr. Pedro Lain
Entralgo, heeft de Spaanse regering
gewaarschuwd voor de onrust en te
leurstelling onder de Spaanse stu
denten. „Zolang er geen stappen wor
den genomen om verbetering te bren
gen in de politieke, sociale en culture
le situatie", zegt dr. Entralgo, ,,zal
de ontevredenheid der studenten van
Madrid en van de andere Spaanse
universiteiten uitgroeien tot een wer
kelijke afwijzing van het regiem."
Hij dringt daarom in een open brief
aan op grotere vrijheid, ook op het
gebied van de pers, alsmede op be
ter bestuur van het land. Kortgele
den heeft het blad van de Spaanse
Katholieke Actie „Ecclesia" de nood
zaak van grotere persvrijheid na
drukkelijk aangetoond.
De situatie van dit ogenblik geeft
volgens de rector-magnificus reden
tot grote bezorgdheid, omdat „zoals
de laatste 200 jaar steeds in Europa
is gebeurd, de universiteitsstudenten
snel de publieke opinie weerspiege
len hetzij latent ln de universitaire
gemeenschap hetzij in him persoon
lijke gesprekken."
Hij waarschuwt, dat de propaganda
ter ondersteuning en rechtvaardiging
van het tegenwoordige autoritaire re
giem, weinig of geen indruk maakt
op Spanjaarden onder 35 jaar, omdat
die destijds te jong waren om de his
torische ervaring van de burgeroor
log van 1936/39 ten volle te beseffen.
Op het ogenblik is 60 pet. van de
28 miljoen Spanjaarden jonger dan 35
jaar, D. Entralgo noemt met name
het „onvoldoende gedrag" der Spaan
se heersende klassen. Het hieruit
voortkomende verlies aan prestige,
de sociale ongelijkheid dezer klassen
alsmede de sterke censuur zijn naar
zijn mening enige van de oorzaken
voor de onrust onder de studenten.
Als reactie wordt de Spaanse jeugd
steeds meer aangetrokken tot andere
politieke systemen, vooral die, welke
sociale rechtvaardigheid en werke
lijke deelneming aan het openbare
leven bieden. Op dit ogenblik zijn de
mogelijkheden daartoe voor de mees
te studenten zeer beperkt. Drie we
ken geleden heeft dr. Entralgo een
bezoek gebracht aan generaal Fran
co. Men neemt aan, dat hij toen een
copie van zijn open brief heeft over
handigd. De kritiek van de rector-
magnificus sluit aan bij de uitslag
van een enquête, die kortgeleden on
der Spaanse studenten is gehouden
en waaruit bleek dat de meerderheid
van hen tegen het tegenwoordige be
wind is.
Dr. Lain Entralgo is een bekende
psycholoog en psychiater. Tijdens de
burgeroorlog streed hij aan de zijde
van generaal Franco.
In beide produkten tast het alzien
de cyclopen-oog van de camera er-
barmeloos de zelfkant van het leven
af. Clouzot huldigt daarbij de opvat
ting, dat een flitsende close-up wel
sprekender is dan een urenlang be
toog. Zo wordt heel de sfeer van
„Les Diaboliques" reeds getekend,
wanneer in het begin een auto door
een plas rijdt, waarin een papieren
scheepje drijft, dat, bemodderd, ge
kreukeld, zinkt. En de titels van de
film verschijnen tegen de achtergrond
van een vervuild zwembassin, waarin
kroos en ongerechtigheden boven drij
ven.
De montages verraden een groot
vakmanschap. Het beeld van de rie
ten mand bijvoorbeeld, waarin straks
het lijk van Michel Delassalle ver
voerd zal worden, en die van de
zoldertrap valt, wordt onmiddellijk
gevolgd door het beeld van een groep
jongens, die de trap afrennen. Het
geluid is in beide gevallen gelijk, zo
dat een zeer suggestieve eenheid ont
staat. Elders past Clouzot een snelle
beeldwisseling toe, die bijvoorbeeld
het innemen van de slaapdrank door
Michel Delassalle tot een zeer dra
matische climax opjaagt.
SFEER
ONDERZOEK.
De heer Robert Hawkes uit
Melbourne is kwaad op een
jonge politie-agent, die hem
3,onnodig voor schandaal heeft
gezet". Wat deed de agent?
Hij liep Hawkes achterna,
toen deze zijn stamkroeg be
trad. Onder honend gelach van
zijn vrienden moest hij mun
ten van de grond rapen om
zo te bewijzen, dat hij niet te
veel had gedronken. Zijn be
wegingen bij het oprapen wa
ren te onzeker. De agent nam
Hawkes mee naar het bureau.
Zijn auto, waarmee hij tot het
café was gevorderd, werd in
beslag genomen.
Nicole Horner houdt het niet langer
uit. Zij pakt haar koffers en vertrekt.
Christine Delassalle blijft achter. Zij
lijdt aan een hartkwaal. Zij is op van
wroeging en angst. En zij is alleen.
Alleen met de schim van haar man,
die ronddoolt door het sombere in
ternaat, lichten laat branden, op de
schrijfmachine tikt...
Ook haar wordt de spanning te
machtig. Zij verlaat haar ziekbed en
schuifelt de donkere gang over, waar
zij juist voetstappen hoorde. Zij opent
een deur. En dan...
Dan volgt dus de ontknoping. Ge
lukkig. De toeschouwer heeft al zo
veel gegriezeld, dat het nu onderhand
wel genoeg is. Want wanneer men
Henri-George Clouzot, de regisseur
van „Les Diaboliques" iets verwijten
wil, dan zou het moeten zijn: dat hij
zijn film TE griezelig heeft gemaakt.
Hij heeft dit overigens zelf aange
voeld. „Les Diaboliques" begint ten
minste met een citaat uit Barbey
d'Aurevilly, dat luidt: een schilderij
is moreel altijd verantwoord, wan
neer het tragisch is en wanneer het
dezelfde afschuw inboezemt als de
dingen, die het uitbeeldt". Maar dat
is theorie en of die theorie opgaat,
wanneer het een moord betreft, die
niet alleen in zijn psychologische
groei, maar ook in zijn brutale vol
voering geschilderd wordt, blijft een
open vraag.
De KFC heeft dit overigens geen
bezwaar geacht, om de film voor vol
wassenen toelaatbaar te verklaren,
waaraan dan dient toegevoegd, dat
die volwassenen over ijzeren zenuwen
dienen te beschikken.
CLOSE-UPS
Technisch is „Les Diaboliques" een
meesterwerk. Zij verwierf als zodanig
dan ook de Louis Delluc Prijs. Het
recept, volgens hetwelk zij is samen
gesteld, bevalt dezelfde ingrediënten
als „Het loon van de angst", de film,
waarmee Clouzot op het Festival te
Cannes in 1950 de Grote Prijs won.
(Advertentie)
Een belangrijk element in de film
kunst is de sfeertekening. Op dit punt
heeft Clouzot in „De Demonen" op
nieuw zijn meesterschap onderstreept.
Alles in het instituut Delassalle, de
met gebruiksvoorwerpen overladen
stoelen, het bloemetjesbehang, de kra
kende auto, de kale vloeren, ademt
die benepen, kleinburgerlijke atmos
feer, waarin het leven van twee vrou
wen is vastgelopen. Alles, het piepen
van de deuren, het druppen van de
kraan, het sluipen van de schaduwen,
het holle gelui van de bel, draagt
bij tot het scheppen van die onheils
zwangere omgeving, waarin eerst de
haat, later de wroeging tot niet te
dragen passies groeien.
Resumerend kan men dus zeggen,
dat „Les Diaboliques" een filmtech
nisch juweel is: een zeer knap opge
zet, zeer scherp uitgewerkt schilderij,
waarin de schilder echter vergeten
heeft, wat zon te verwerken. Per slot
van rekening is zelfs het hardste dra
ma menselijk. Welnu, het drama van
Clouzot is net niet menselijk meer....
Een opname uit Les Diaboliques
De beklemming is haast voelbaar...
Bord.
In Lebanon viel een ver
keersbord omlaag, dat be
vestigd .was op de muur van
een fabriek. Het bord ver
wondde een man aan het
hoofd. Het opschrift luidde:
„Altijd voorzichtig zijn".
Zangeres.
De sopraan Rise Stevens heeft
last van een merkwaardige aandoe
ning als ze de rol van Cfermen zingt.
Tijdens opvoeringen in de Metro
politan Opera te New York is het
al twee keer gebeurd, dat ze haar
rechterschouder ontwrichtte, telkens
als ze een bijzonder hoge toon moest
zingen. Onze Rise wil nu onderhand
wel eens een toontje lager zingen.
Ztvemmer.
De Amerikaanse lange-afstand-
zwemmer Bill Klein heeft zyn over
tocht van Bahams naar Florida na
dik drie uur gestaakt. Onze Bill
was niet moe. Lang niet. Maar
krabben deden niets anders dan in
zij benen bijten en daar kon de
zwemmer op de duur niet meer
tegenop.
Invloed.
Een hoofdonderwijzer uit Lincoln
heeft de Engelse televisie een groot
plezier gedaan door te zeggen, dat
het huiswerk niet noemenswaardig
lijdt van overdadig t.v.-kijken. „In
tegendeel", zegt de hoofdonderwij
zer, „afgezien van de twee, drie
weken nadat het toestel is geplaatst
en dus nog een nieuwtje is, waar
van ze niks willen missen, gaan de
kinderen alleen aandachtig zitten
kijken naar programma's, die hen
interesseren. En bijna steeds zijn
dat uitzendingen, waarvan ze kun
nen leren". Het hoofd meent ver
der, dat kinderen, die regelmatig
naar het witte scherm turen een
veel bredere algemene ontwikkeling
hebben dan andere leerlingen. De
Britse televisie-maatschappijen heb
ben gehuild van vreugde.
Oudje.
De Britse Lancasterbommenwer
per R 5868, die in de laatste oorlog
137 vluchten boven vijandelijk ge
bied heeft gemaakt en daarbij
slechts geringe schade heeft opge
lopen, zal als historisch stuk be
waard worden.
Order
Japanse houtsnijders zijn druk be
zig aan een Amerikaanse order voor
vijftigduizend olifantjes ten dienste
van de verkiezingscampagne der
republikeinse partij, wier embleem
de olifant is. Zij hopen nu ook nog
op een order voor een dergelijk
aantal... houten ezels, het embleem
van de democraten.
Nakomelingen.
Toen mevrouw Betty Haley op
94_jarig;e leeftijd overleed bleek, dat
haar rechtstreekse, nog: levende na
komelingen het record-aantal van
256 bedroeg. Dat wil zeggen: zeven
zoons, vijf dochters, 68 kleinkinde
ren, 165 achterkleinkinderen, negen
achter-achterkleinkinderen en twee
achter-achter-achterkleinkinderen.
Nee! Je krijgt géén twaalf aƒ-
drukken om naar je familie en
kennissen te sturen.
VRIJDAG, 27 JANUARI 1956
HILVERSUM I. 402 m. VARA: 7,00
Nws. 7,10 Gym. 7,20 Gram. 8,00 Nws. 8,18
Gram. 8,45 V.d. huisvr. 9,00 Gym. v.d.
vrouw 9,10 Gram. 9,35 Waterst. 9,40
Schoolradio VPRO: 10,00 Thuis, caus.
10 05 Morgenwijding VARA: 10.20 V.d.
kleuters 10,40 Orgelspel 11,10 Voordr. 11,30
24
Maar de arme Buz had deze da
gen geen plezierig leven en de oude
hond werd hoe langer hoe zieker. Hij
lag nu voortdurend op de sofa, waar
hij zich die eerste morgen van Char
les aanwezigheid had neergelegd, en
als hij er niet was, wanneer Char
les s morgens daarkwam, wat zelden
gebeurde duurde het nooit lang voor
nij aan de deur om toelating krab-
ptda,g zwakker en meer aar
zelend. Charles moest hem nu op de
0 Pf*n' w?nt hiJ was te zwak
e, Himmen, maar al
tijd vond hij toch nog de kracht om
even met zijn staart te kwispelen om
zijn dankbaarheid te tonov en orde
zun dankbaarheid te tonen voor de
hulp. Hij keek hem aan met lange
wanhopige blikken uit zijn doffe topa-
ze ogen, die zijn stomme verbijste
ring uitdrukten over zijn eigen lijden
en over het feit dat niemand hem
kon helpen. Eens, toen hij binnen
kwam, vond Charles Joyce geknield
bij de sofa, terwijl ze zachtjes huilde
Ze stond op, toen hij binnenkwam en'
schaamde zich niet haar tranen af
te vegen.
„Ik ben zo blij dat u me niet
dwaas vindt," zei ze, „want ik weet
zeker dat u dat niet doet; andere
mensen zouden zeggen, zoals groot
mama: 't is maar een hond". Maar
een hond!"
Charles legde een troostende hand
op de kop van Buz en aaide zijn oren.
„Ik zou ook bijna kunnen huilen,"
zei hij, „omdat we niet kunnen hel
pen en omdat we hem niet kunnen
laten begrijpen dat we hem wel zou
den helpen, als we maar konden. Wat
zei de veearts gisteren?"
Joyce schudde haar hoofd.
„Er is geen hoop," zei ze. „Hij
zou geopereerd moeten worden en hij
zou waarschijnlijk sterven onder de
operatie. In elk geval zou hij nooit
meer helemaal beter worden. Hij is
te oud. Meneer Gray zei me dat het
beter was hem af te laten maken,
maar dat kan ik niet. Ik weet dat
het het beste zou zijn, maar ik ben
zo verschrikkelijk laf. Hij stuurde me
vanmorgen een fles en een spuitje.
Het staat daar op de schoorsteenman
tel. Maar ik zou niet kunnen hebben
dat de koetsier het zou doen of de
veearts. En zelf kan ik het ook niet
doen, hoewel het het enige is wat ik
voor de arme hond nog doen kan."
Charles keerde zich naar haar toe.
„Laat mij het doen, juffrouw
Wroughton," zei hij. „Ik weet wat u
bedoelt. U kunt niet velen dat een
vreemdeling, zoals de koetsier, het
zu doen. Maar Buz heeft mij altijd
graag mogen lijden, weet u, mij ver
trouwt hij. Dat bedoelt u immers?"
Joyce liet een zware zucht.
„Ja, dat is het", zei de. „Wat be
grijpt u me goed. Maar zou u het
werkelijk voor me willen doen?"
Charles ging naar de schoorsteen
en keek naar wat de veearts gestuurd
had.
„Ja, het is buitengewoon eenvou
dig," zei hij. „Ik zie wat het is. Ik
heb het eens gedaan voor mijn eigen
hond. Het werkt ogenblikkelijk; hij
zal niets voelen."
„En wanneer?" zei Joyce droevig,
alsof zij om uitstel vroeg.
„Ik vind van nu," zei Charles.
„Hij is aan het sterven; hij zal niets
weten."
Joyce beet op haar lip, maar knik
te. Toen boog ze zich nog eens over
de sofa en kuste Buz op zijn neus en
boven op zijn kop. En zonder nog
naar Charles te kijken, verliet ze de
kamer.
Daardoor werd Buz wakker, maar
na korte tijd sluimerde hij weer in.
Toen vulde Charles het spuitje en
veegde het af, zodat de bittere
smaak hem niet zou doen schrikken
en nadat hij zachtjes het losse vel
aan de hoek van de lip opzij had ge
trokken, stak hij er de punt van het
spuitje in en ledigde het. Er ging een
trilling door de hond en hij strekte
zijn poten uit en bewoog niet meer.
Charles ging naar de deur en zag
Joyce op de gang staan.
„Het is voorbij", zei hij. „Buz
voelde helemaal niets."
Joyce was niet in staat om iets te
zeggen, maar ze nam zijn hand en
drukte die tussen allebei de hare.
VIJFDE HOOFDSTUK.
Een donkere oktoberdag, met strie
mende regenbuien die kletterden op
het grote noorderraam van Charles'
nieuwe atelier, ging naar zijn kil en
vroeg einde en het licht werd snel te
slecht om te schilderen. Zijn moeder,
aan wier portret hij de hele dag ge
werkt had, zat voor de eenvoudige
vurehouten tafel van zijn oud atelier
hard te werken aan haar schrijfma
chine, en Charles had zijn ezel op het
platform van de modellen gezet, en
werkte vanaf die verhoging, omdat
de ogen van het portret naar boven
keken. Het was bijna klaar en de
laatste streken, die hem zoveel moei
te kostten dat hij geregeld op zijn
houten penselen beet en die zo'n die
pe rimpel op zijn voorhoofd gelegd
hadden, dat het twijfelachtig scheen
of hij nog wel ooit zou verdwijnen,
zouden gauw gedaan zijn. De weer
gave van de liefdevolle verwelko
ming in de uitdrukking van haar ge
zicht was bewonderenswaardig;
maar hoeveel bewondering Craddock
er ook voor had, toch wist Charles
nu dat hij niet geheel had weergege
ven, wat hij zag. Heel de dag had hij
er aan gewerkt, onophoudelijk had hij
zijn geduldig model op laten staan en
naar hem laten kijken, en niet alleen
was hij onvoldaan over het onvoel-
doende van de uitdrukking, maar hij
wist ook dat de eenvoud en'de schoon
heid van zijn eerste opzet te loor
ging. Daarvandaan de rimpel in zijn
voorhoofd en de indrukken van zijn
tanden op het hout der penselen.
„Moeder," zei hij, „sta nu nog eens
op, wilt u, en dan is het gedaan.
Nu!"
Door de onophoudelijke herhaling
vergiste zij zich nooit meer in haar
pose en zij duwde haar stoel achter
uit en stond op, met haar gezicht
naar hem gekeerd. Hij keek naar
haar en dan weer naar zijn doek en
dan weer naar haar, en de rimpel
werd dieper. Het was niet zo goed
als het kon zijn, maar het kon niet
beter worden door er nog aan te wer
ken. Een ogenblik aarzelde hij; het
volgend ogenblik had hij zijn palet
mes genomen en in een paar halen
veegde hij het hele hoofd uit. Toen
liet hij een diepe zucht van verlich
ting.
„Goddank, dat is gebeurd," zei hij;
morgen begin ik opnieuw. Ik was
bang dat ik het niet zou durven
doen."
„Jongen, wat heb je gedaan?"
vroeg ze. Ze verliet haar plaats en
kwam kijken. „O, Charles, je hebt
het helemaal uitgekrabd."
„Ja, Goddank!"
„Maar toen meneer Craddock het
vanmiddag zag, zei hij dat het zo
goed was."
„Wel, kwaad was het niet. Maar
als Craddock denkt dat ik me tevre
den zal stellen met dingen die niet
kwaad zijn, dan heeft hij het mis,"
zei Charles. „Het zal tijd genoeg zijn
om te zeggen „het kan er mee door"
over een jaar of twintig. Voorlopig
ben ik niet van plan tevreden te zijn
met iets dat niet zo goed is, als ik
het maken kan en dit was niet zo
goed en daarom zit nu al die
verf op mijn paletmes en zit er geen
hoofd meer op uw schouders."
Mevrouw Lathom was er nog niet
tevreden mee.
„Maar hij had het besteld, jon
gen," zei ze, „hij had het gekozen
als het schilderij dat hij dit jaar van
je zou kopen."
Charles draaide het elektrisch licht
aan.
„Het kan me geen cent schelen,"
zei hij. „Niemand zal schilderijen
van me krijgen die minder goed zijn
dan ik ze kan maken. Ik zie nu
meer dan ik zag, toen ik er aan be
gon te schilderen en dat kon ik er
niet inkrijgen. Uw gezicht is geen
lappenwerk. Nee, we beginnen op
nieuw. Nu zal ik de plaats waar uw
hoofd gestaan heeft eens netjes af
wassen met terpentijn, zodat er geen
plekje kleur meer op blijft. Reggie
komt dadelijk en zodra we getheed
hebben, gaan we in de queue staan
voor het theater. We zullen vroeg
moeten gaan. „Paaseieren" is een ge
weldig sukses en het parterre is al
tijd propvol."
Een paar minuten stond Charles
zwijgend over zijn doek te wrijven,
stralend van voldoening over het uit
wissen van het hoofd.
Altviool .en piano AVRO: 12.00 Dans-
muz. 12,30 Meded. v. land- en tuinb. 12,34
Sport en prognose 12,50 Gram. 13,00 Nws.
13,15 Meded. of gram. 13,20 Lichte muz.
13,55 Beursber. 14,00 Kamermuz. 14,15
Voordr. en litt.caus. 14,35 Kamermuz.
15,00 Gevar.progr. VARA: 16,00 Mu
zikale caus. 16.30 V.d. jeugd 17,00 Mu
zikale caus. 17,40 Lichte muz. 18,00 Nws.
18,15 Act. 18,20 Dansmuz. 18,45 Tot nieuw
bestel verbonden, caus. 19,00 V.d. kind.
19,10 Klankb. over het na-oorlogs herstel
v.d. Nederl. vliegtuigbouw VPRO: 19,30
Zondagmorgen, caus. 19,50 Nws. v.d.
VPRO 19,55 Streeknws. 20,00 Nws. 20,05
Philharm.sext. 20,30 Benelux, caus. 20,40
Na tien jaar, caus. VARA: 21,00 Strijk-
ork. en soliste 21,30 Aetherforum 22.10
Buitenl.weekoverz. 22,25 Gram. VPRO:
22,40 Vandaag, caus. 22,45 Avondwijding
VARA: 23.00 Nws. 23,15-24,00 Gram.
HILVERSUM II. 298 m. KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,45 Morgengebed en lit.
kal. 8,00 Nws. en weerber. 8,15 Gram. 9,00
V.d. huisvr. 9,40 Schoolradio 10,05 Gram.
10,25 Idem 11,00 V.d. zieken 11,40 Man
nenkoor en symf.-ork. m.m.v. solist 12,00
Angelus 12,03 Pianoduo 12,30 Land- en
tuinb.meded. 12,33 Wij vrouwen van het
land 12,4o Franse chansons 12,55 Zonne
wijzer 13,00 Nws. en kath. nws. 13,20
Dansmuz. 13,45 V.d. vrouw 14,00 Radio
Philharm.ork. 14,45 Gram. 15,00 School
radio 15,30 Vocaal ens., ork. en sol. 16,00
V.d. zieken 17,00 V.d. jeugd 17,15 Kin
derkoor 17,40 Beursber. 17,45 Pianovoor-
dr. 18,05 Lichte muz. 18,30 Vragenbeantw.
18,45 Gram. 18,55 Prof. Romme spreekt
19,00 Nws. 19,10 Regeringsuitz.: Rubriek
Verklaring en toelichting. Het statuut
van het Koninkrijk der Nederlanden en de
grondwet, door Mr. W. H. van Helsdingen
19,20 Emigratierubr.: Het emigratiepraat
je van H. A. van Luyk. 19,30 Verz.progr.
v.d. mil. 20,20 Act. 20,35 De gewone man
20,40 Lichte muz. 21,00 Politiek forum 21,30
Amus.muz. 21,55 De overheidsdienaar in
de Nederlandse samenleving, ofus. 22,05
Promenade-ork. en sol. 22,45 Avondgebed
en lit. kal. 23,00 Nws. 23,15 Franse chans.
BRUSSEL 324 m. 11,45 Gram. 12,30
Weerber. 12,34 Gram. 13,00 Nws. 13,15
Gram. 14,00 Schoolradio 15,45, 16,10 en
16,35 Gram. 17,00 Nws. 17,10 Lichte muz.
17,45 Voordracht 17,55 Gram. 18,00 Ido-
meneo, opera (Om 19.00 Nws. Om 21,30
Caus.) 22,00 Nws. 22.15 Int. Radio-Uni
versiteit en luitrec. 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL 484 m. 12,00 Gram. 13,00
Nws. 13,30 Ork.conc. 14,00 Gram. 15,00
Ork.conc. 15,45 Gram. 16,05 Lichte muz.
17,00 Nws. 17,15 Gram. 17,35 Zang en
piano 17,45 Gram. 19.30 Nws. 20,00 Ork.
conc. 21.15 Gram. 21,25 Hoorsp. 21,55
Gram. 22,00'Nws. 22,15 Vrije tijd 22,55
Nieuws.
NTS: 11,45-13,00 Eurovisie: Herdenking
geboortedag v. Mozart 20,45-22,55 Die
Entführung aus dem Serail, opera 23,10-
23,30 en 23,30-23,40 Olymp. winterspelen.
,,Ik vertik het om in de queue te
gaan staan," zei hij. „Als een dank
offer aan mijn eigen eerlijkheid zal
ik de drie beste plaatsen nemen die
te krijgen zijn. Spreek me nu niet
tegen. Ik krijg deze week de vijftig
pond nog voor de kopie, en daarom
mevrouw, verkies ik stalles te gaan
zitten. Morgen begin ik weer met een
periode van spaarzaamheid, die we
ken en weken zal duren. Hallo, daar
is het kind. Reggie, kom eens kijken
naar mijn schilderij van ma. Heb ik
de lege uitdrukking van haar gezicht
niet schitterend gepakt? Ik denk dat
ik het aan Craddock zal geven, zoals
het is en dan kan hij het geguilloti
neerd noemen."
„Charles, je bent de vervelendste"
begon zijn moeder.
„Ik weet het; ik leg beslag op 'al
uw geduld. Maar ik ben blij dat ik
uw gezicht heb uitgeveegd. Morgen
ochtend om tien uur heb ik u weer
nodig. Goden, wat regent het! Ik ben
blij dat ik geen paar uur in de queue
behoef te gaan staan."
Reggie had zich in een grote stoel
laten vallen en roosterde zijn voeten
aan het vuur.
„Moeder is somber," zei hij, „juist
nu ik van plan was mij te amuse
ren. Moederlief, u moest niet toege
ven aan uw melancholieke buien;
denk er aan dat u een volwassen
meisje bent. Denk aan alles, wat u
wilt, maar rooster mijn brood met
veel boter. Charles, l'histoire se ré-
pete.
(Wordt vervolgd)
