f VROUWENSPIEGEL
J303IS2M3WU0HV
Nederlandse verpleegster werkte
in een ziekenhuis in Finland
Ik maak heus n japon in 30 minuten
m
Uw kleindochter zal
niet hoeven koken
Picturale „verhaaltjes op
linnen neergeschreven
het
Ik voelde me als de enige
mens op aarde'
Modekronkels
Wat kochten
wij veel
Saunabadenkarnemelk bij diner en lezen
bij de middernachtszon
A1
AUes klaar
voor gebruik
j Schooljeugd j
j kiest zelf j
Knipwonder Louise Mulder zegt U zelf:
En hoe.dat vertel ik ook
Patronen heb
niet nodig
ik
EN
Welkom in Joensun drie (peperdure) tulpen
Nu alleen nog
Sibelius....
In elk schilderij het goede der aarde
H crk van mevrouw Van Baak in
eerste plaats eerlijk
Warmte komt
van boven
DAGBLAD DE STEM
l )L
JANUARI 1956
st tijk.
621-00
LS eerstejaars
spreek je in
St. Thomas' niet on
gevraagd met je
hoofdzuster en als
zij jóu iets vraaagt,
houd je netjes je
handen op je rug".
Deze ervaringen
deed Zr. Henny Zwart
op tijdens haar op-
leidingstijd tot ver
pleegster in St. Tho
mas' Hospital in En
geland. De vrouw,
die St. Thomas'
stichtte, was Floren
ce Nightingale en het
is voor ieder En
gels meisje-van-nu
een eer in dit zieken
huis haar diploma te
halen. - Natuurlijk
heeft men er heel
andere tradities dan
in de Nederlandse
ziekenhuizen. - Zo
krijgt iedere leer
ling-verpleegster aan
het eind van het jaar
een rapport, dat
door de directie
wordt voorgelezen.
Na het examen wor
den een gouden, een
zilveren en een bron
zen medaille uitge
reikt voor de beste
leerlingen. Bij de
bronzen medaille be
horen ook eervolle
vermeldingen, waar
van de buitenlandse
verpleegster Henny
Zwart er één kreeg.
Bij, de plechtigheid
was de Hertogin van
Kent de eregast, zo
dat het een groot
feest werd.
Henny Zwart was dus nu gediplomeerd verpleegster en kon, als ze dit
wilde, uitgezonden worden naar Nederland, Denemarken of Finland.
Nederland... ja... er was een tekort aan verpleegsters, maar ze wilde zo
graag nog wat buitenlandse ervaring opdoen. Dus werd het Finland.
In aardrijkskunde was ze nooit slecht geweest, maar de plaats Joensun
moest toch op de kaart opgezocht worden. Het bleek, dat slechts een klein
streepje Jeonsun scheidde van de Russische grens. Dat streepje was tach
tig kilometer lang. maar tijdens haar verblijf in Finland heeft Henny Zwart
geen Rus gezien. Wat haar ook beslist niet speet.
Ook in Finland heeft de verpleeg
ster een 8-urige werkdag. Het salaris
is er heel behoorlijk; een gediplo
meerd verpleegster verdient ongeveer
f 180,per maand, waarvan f 20,
afgaat voor kost en inwoning. Zr.
Zwart heeft er zich zo ruim van
kunnen bewegen, dat er zelfs een va-
cantiereis naar Lapland afkon.
Men voelt zich nooit zo overgeluk
kig wanneer men helemaal alleen
naar een ver en volkomen onbekend
land reist. De Finnen begrepen dat
en daarom stonden er op het vlieg
veld in Helsinki, twee verpleegsters
van de Verpleegstersbond te wachten.
Do straten lagen onder een dikke
sneeuwvacht, maar de kou was be
slist minder striemend als men zith
dit in Nederland voorstelt.
Het ziekenhuis in Joensun was een
grote verrassing. Het had de vorm
van een moderne flat en was ook hy
permodern ingericht. Henny Zwart's
bewondering bracht direct een sfeer
van grote vriendelijkheid, want de
Finnen vinden het heerlijk als een
vreemdeling goede dingen in hun
land opmerkt. Als welkom stond er in
de fantastisch mooie kamer in het
zusterhuis een vaasje met drie tul
pen.. Geen groots boeket, zal men
zeggen, maar één tulp kost in Fin
land niet minder dan f 1,50 en het is
helemaal niet verwonderlijk als men
in een Fins restaurant in een schit
terende vaas één enkele tulp ziet
staan.
Zr. Zwart kreeg twee dagen om
bi) te komen van de reis en werd
daarna op de kinderzaal geplaatst.
Niet omdat ze daarvoor een speciale
opleiding had gehad, maar omdat de
brabbelende dreumessen minder taal
moeilijkheden veroorzaakten.
Zuster Henny Zwart (links voor-
aan) met haar Finse collega's op
een der terrassen van het ziekenhuis
te Joensun
BABIES IN DE SAUNA
Een belangrijke gebeurtenis, die de
Vrijdag tot een feestdag maakte was
de sauna (stoombad). Het duurde niet
lang of zr. Zwart was er even gek op
als de Finnen, maar ze heeft het
maar eenmaal gepresteerd net als de
anderen na het hete bad in de sneeuw
te rollen. Het is werkelijk historisch,
dat de Finnen eerst «een sauna bou
wen en dan een huis en vijftig jaar
geleden was het zelfs nog heel ge
woon als er babies in de sauna ge
boren werden.
Van haar eerste salaris kocht zr.
Zwart een paar ski's en oefende net
zolang achter het ziekenhuis tot ze de
moeilijke sport meester was. Ook met
het eten paste ze zich bij de Finnen
aan en dronk zonder blikken of blo
zen karnemelk bij het warme eten
en genoot bovenmate van het pittige
rendiervlees.
Op de eerste mei, toen de zomer
werd ingeluid met een studentenfeest,
maakte ze kennis met siima, de natiio-
nale drank, die bestaat uit water, ci
troen, gist en rozijnen en danste met
de Finse jongelui de hele nacht door.
De Middernachtzon is werkelijk zo
licht, dat men zonder moeite de krant
buiten lezen kan. In die lichte nach
ten zitten de Finnen buiten.
Vlakbij hen hangt de koffieketel
aan een ketting boven een houtvuur.
Onvergelijkelijk mooi is het uitzicht
op de stille meren. En altijd begint
er ergens iemand te zingen: het lied
van de heer, die eenzaam is en aan
een vogel vraagt naar de hemel te
vliegen en te vertellen van de een
zaamheid van de mens op aarde. Van
alle kanten vallen de stemmen in.
is buitenge-
Als de huisvrouw van de toe
komst nog kan koken, zal zij dat
alleen nog voor haar plezier
doen, zo heeft de commissaris
van de voedseladministratie in
de V.S. George P. Larrick ver
klaard.
Een blik op de „super-markt" van
te heV1S V0!?ens hem voldoende om
toenem *^1 f™"
en
Zoals alle volksmuziek is dit gezang
doortrokken van een vreemd en on
bestemd heimwee.
Het land is groots en eenzaam. In
Lapland heeft Henny Zwart het ge
voel gehad de enige mens op aarde
te zijn, toen haar ski's sporen trok
ken in de ongerepte sneeuw op de
stille bergen, terwijl op de helling in
de verte een eenzaam rendier stond,
dat roerloos haar bewegingen volg
de.
VERLANGEN
Als er in Amsterdam geen jonge,
baardige tekenaar was geweest, die
vol ongeduld op haar wachtte, was
Henny Zwart nu nog in Joensun.
Soms, als ze als iéder mens die ge
reisd heeft, verlangt naar de plek,
waar ze het goed heeft gehad, zet ze
een plaat op de pick up en luistert
naar de Finse volksmuziek. Dan ruikt
ze weer de duizenden lelietjes van
dalen, die in het voorjaar in de bos
sen bloeien en hoort het suizen van
de sleden, waarmee de boeren naar
de kerk trekken.
Toen Henny Zwart naar Neder
land vertrok, stond er een grote me
nigte mensen op het perron met bloe
men en muziek. Haar koffers puilden
uit van de geschenken: zuiver Fins
aardewerk, verrukkelijke Finse kof
fie en natuurlijk platen met muziek
van Sibelius. Had zr. Zwart niet ge
zegd van hun land te houden en had
zij niet geleerd hun taal te spreken.
Zoiets beloont een Fin met warme
vriendschap.
Zr. Henny Zwart, die nu mevrouw
Links-Zwart heet, zou niet graag
het verpleegsterstekort in ons land
groter willen maken door te zeggen;
„Vooruit meisjes, trek eruit."
Maar wanneer ,,er toeh geen hou
den aan is": in Finland heeft men
dolgraag verpleegsters uit andere
landen. Mits ze niet doen als de En
gelse verpleegsters, die zieh 's avonds
gauw separeerden, om voor zichzelf
een echte, blijkbaar onmisbare En
gelse „tea" klaar te maken.
«•••••••••••••••••••••••••••••••••••••f
Het scholieren-parlement van
West-Berlijn heeft aan de ste- 2
delijke autoriteiten een aantal
voorstellen gedaan voor de be-
vordering van veilig verkeer. J
De jeugdige afgevaardigden S
wensen een algemeen verbod
l voor jongeren om vóór hun
twaalfde jaar in de stad te fiet-
sen; voorts een rijbewijs voor
alle wielrijders en in iedere
t schoo'. controle van de rijwielen
op rijwaardigheid, terwijl scho- J
lieren, wier rijwielen niet in S
orde zijn, als strafmaatregel een
S fietsverbod moet worden opge- J
legd. Zij vragen ook om meer
verkeerslessen op school.
In West-Berlijn wonen thans
2,2 millioen inwoners; het aan-
tal motorrijtuigen neemt zeer
J snel toe het aantal verkeers- 5
l ongevallen eveneens. De afstan-
den, ook in de verdeelde stad,
zijn zeer groot het aantal S
wielrijders echter aanzienlijk
J geringer dan in Nederland en
België.
De schilderijen, die me
vrouw K. van Baak-Hanken
op haar naam heeft staan,
zijn eigenlijk gemakkelijker
te beschrijven door te vertel
len „wat ze niet zijndan
dat men er een deugdelijke
en afdoende waarde-bepaling
van kan geven. Dit klinkt, we
zijn er ons volkomen van be
wust, alsof haar werk zo wei
nig eigen karakter bezit, dat
het onmogelijk is een ken
schets te geven, die in één
keer „raak" is. Toch is dat
helemaal niet waar. Ons be
zwaar is, dat we zouden moe
ten zeggen: „Mevrouw van
Baak vertelt met lijn en
kleur". Dat zou voldoende
moeten zijn (en is het ook
voor die haar werk kennen),
terwijl het aan de andere
kant veel te vaag is.
Daarom beginnen we u te vertel
len, wat het niet is. Zij neemt geen
genoegen met het weergeven van „de
indruk zonder meer". Het uitbeelden
van een „deel van het geheel", omdat
daarmee „alles" van het te schilde
ren object uitputtend gezegd zou zijn,
wijst zij af. Van revolutionaire afwij
kingen in de vormgeving moet ze wei
nig of niets hebben. Zij volgt geen
enkele „school", is niet geforceerd
„modern" en toont anderzijds geens
zins een volstrekte afkeer van het tra
ditionele schilderen. Zij beperkt zich
niet tot een bepaald genre en zweert
niet bij een bepaalde techniek.
Door deze opsomming weet u dus
maakte levensmiddelen
woon groot.
Larricks bureau moet de wetten op le
vensmiddelen en drogerijen in de VS
handhaven. Het wil een wetgeving in
voeren tot regeling van de toevoeging
van chemicaliën aan levensmiddelen
Drie kleurstoffen, die gebruikt
worden om sinaasappelen en suiker
goed te kleuren, zullen verboden
worden, zo kondigde Larrick aan.
omdat zij schadelijk voor de spijs
vertering zijn gebleken.
Overigens meende Larrick dat de
ontwikkeling van de levensmiddelen
en medicamentenindustrie groter was
geweest dan alle andere wetenschap
pelijke ontwikkelingen van de laatste
halve eeuw. Hij voorspelde dat men
doeltreffender patent geneesmiddelen
'.al vinden voor de behandeling van
kanker, van arthritis en van de ge
wone verkoudheid.
„Natuurlijk een journalistiek grapje,
of anders heeft die Bredase je in de
boot genomen" zeiden hun collega's
toen eind 1954 twee bekende moderedac
trices de eerste artikelen over mij publi
ceerden.
Maar ik had werkelijk niemand in „het
pak" gedaan, ai ben ik daar niets te
goed voor als het in mijn kraam te pas
komt!
Wanneer ze de kans, krijgen, proberen
ze het mij ook te doen en hoe! Daar kan
ik sinds anderhalf jaar een woordje over
mee babbelen.
Inderdaad was en ben ik in staat, om
een lap stof binnen dertig minuten tot
een jurk om te toveren. Willekeurig mo
del op een dito figuur. Klaar terwijl U
wacht en een pasvorm om te kreunen!
En zo keil ik met naald en schaar nóg een
paar kunstjes anders word je geen wereldkam
pioen! Want de grote jongens in het metier zijn
niet bepaald op hun achterhoofd gevallen! Vóór
ze met mij in zee gingen, werd er met vereende
krachten uitgedokterd, hoe zwaar ik precies
woog. Nee, ik geloof niet, dat ik gelanceerd
werd vanwege mijn blauwe ogen of omdat ik
mijn haar in een ouderwets knoedeltje draai.
Ik heb mijn reputatie als „uniek knipwonder"
uit het hol van de leeuw mogen sleuren! Van
mij kunnen ze de veroverde titel weer stante
pede cadeau krijgen, al heeft hij dan ook een
paar losse stuivers gekost! Niet aan mij ge
lukkig, want dan was ik ondanks mijn stalen
zenuwen gaan gillen!
NIET GEëVENAARD
Zie zo! Frankrijk heeft de grootste modekonin
gen en Nederland de snelste coupeuse! (Zie voor
oeide: aanplakbiljetten, receniees en foto's.)
Uit de brand zijn we! 'k Heb voor geld en
goede woorden mijn toeren vertoond in theaters
mcnT lfli,visiMam«a'S. -„f op heden heeft
men nog geen kans gezien om mijn prestaties
was'^iet'-ifiei110'' SraaS overicens ook! Want er
was het afgelopen jaar een enorme premie mee
DeVIerrmiinnisUitf,rf? fl"W «"amesweekb^L
ue termijn s verstreken en de bankbiljetten zit
ten weer veilig in de safe!
snW men'"1 merkelijk zó iets fantastisch? Ab
soluut niet Waarom het anderen niet lukt?
Waarschijnlijk nooit lang en serieus genoeg ge-
J' denk lk- En dat is maar goed ook' De
modekoningen zouden niet direct loeien van en
thousiasme als iedereen in een handomdraai hun
modellen zou kunnen copiëren! Stel u voor 's-
mirtdags even neuzen op hun modeshow' en
s-avonds voor een paar tientjes flaneren in de
pepeidurr jurkjes van de grootmolochs!
Waar zou het naar toe moeten met de patro
nen-industrie, als het knippen van een kleding-
stuk veel eenvoudiger zónder patroon zou gaan!
Nee ik ben maar blij, dat mijn methode geen
opgang maakt. Ik hoop dat het nooit gebeurt
ook, want modekoningen zijn heus heel aardige
mensen. Hoewel sommigen van hen zich wel
eens aanstellen als over hun toeren gedraaide
genieën die hoognodig bij de psychiater in revisie
moeten! Maar dat hoort er zo bij. In ieder geval
zorgen zij en hun propaganda-chefs voor de
nodige romantiek in de Haute Couture! Deze is
nu eenmaal geen fabriek van stalen balken of
muizenvallen! De romantiek is onmisbaar! Na
tuurlijk maken de heren het wel eens van eieren
met hun „Griekse fonteinbuste" en „Doorgebo
gen zwaluwstaart coupe"! Afgezien van derge
lijke nonsens brengen de grootmeesters vaak de
knapste dingen, al is het meermalen bij de gratie
van hun eerste coupeuses! En dan hun mode
shows! Charme en elegance, een lust voor het
oog! Dat u in Parijs bij dergelijke evenementen
nog de gratis kans loopt, naast een puntgave
modespionne te zitten, met een camera verbor
gen in haar ring of tussen haar wenkbrauw
maakt de zaak nog spannender!
NIET JALOERS
J In deze kolommen is niemand minder aan het J
woord dan mevrouw Louise Mulder, die zich
met recht Nederlands knipwonder mag noe-
men. In een half uur tijd (zij heeft het voor J
spiedende moderedactrices bewezen, evenals J
voor de televisie) knipt en naait zij een japon.
Voor een onverwachte visite maakt zij om i
net zo maar eens te zeggen een apart jurkje J
in dezelfde tijd die wij nodig hebben om een J
slaatje klaar te maken. Louise Mulder gaat in
haar eerste artikel voor ons op bezoek in Pa- 4
rijs. Haar naald is vlot, maar haar pen mag J
J er ook zijn. In de volgende „Vrouwenspiegel" J
t zal het knipwonder U het „geheim van de 4
4 smid" meedelen. 4
De snoezige mannequins, hoe worden ze vaak
benijd in hun grandioze toiletten, die ze gratis
en voor niemendal mogen dragen, met een kapi
taal toe! Steeds maar reizen in Stratocruisers
en zo! Terwijl ze gevoerd worden met blaadjes
sla en hangop en zich var wege de lijn nooit eens
te buiten gaan aan bloemkool met saucijsjes en
slagroomsoezen! Dat het weieens een beetje an
ders gaat, och wat doet het er toe!
Ook de moderedactrices kunnen het lekker
versieren! Hoe aandoenlijk schrijven die lieve
troelen dan van: Een droom van 'n turquoise
dopje completeerde op charmante wijze een robe
van maagdenpalmblauw velours, afgezet met
gestyleerde rozenknopjes op een fond van
amandelkleurig pastel, dat prachtig contras
teerde met de zachtgekneusde lijn van het
bloemenmotief in de wazige lila stola, die ons
deed denken aan een licht bedauwd spinneweb
op een koele najaarsmorgen! Reeds van verre
herkenden we de meesterhand van de beroemde
monsieur Pierre(Of hoe de grote man dan
mag heten). Soms bestaat de gevierde meester
slechts in naam!
Een soort handelsmerk dus! Want de cliënten
vinden het veel gewichtiger te worden gekleed
door de zeer vereerde „monsieur Pierre" c.s.,
dan door Mientje Jansen! Hoewel Mientje dik
wijls de bloedlinke karweitjes opknapt in het
modehuis! Je kunt de managers van de „mai-
sons" om een boodschap sturen! fysiologen tot
in de toppen van hun vingers
Dat de uitgekookte zussen onder de verslag
geefsters er wel eens voor passen om zich in
de heupzwaai te laten nemen kunt u vaak genoeg
lezen! Ze aarzelen geen ogenblik om de grote
modedictator eventjes in het zonnetje te zetten,
als hij het met een of andere krankzinnnige lijn
wat te bont heeft gemaakt of met veel tam tam
een „nieuw kunstwerk" baarde, waarmee reeds
lang geleden de Batavieren de Rijn af kwamen
zakken!
GEEN PATRONEN
eerste kwartier...
Maar dit mag de pret niet drukken! De Haute
Couture blijft zich in een enorme belangstelling
verheugen. En waarom ook niet? Gevaar schuilt
er niet in, dus een oorlog zal ze nooit ontketenen!
Hoogstens een onbloedige revolutie!
Van patronen heb ik weinig verstand, omdat
ik ze nooit gebruik! Maar als men bedenkt, dat
de garderobe van duizenden perfect geklede vrou
wen met behulp van patronen wordt gemaakt,
dan kun je niet anders zeggen als: Dat ze hun
enorme waarde iedere dag opnieuw bewijzen! En
als ze eens een keer niet precies uitkomen? Een
kniesoor die daar over valt!
Maar nu wilt u misschien weten, hoe ik het
Tiks om binnen het uur op mijn sloffen twee
jurken pasklaar te maken en dan kiplekker van
het toneel stap? Nou het gehele drama speelt zich
af in het éérste kwartier! Voor de rest heb ik
een zacht eitje want de naaimachine knapt het
verder voornamelijk op! Een vlugge stikster die
geleerd heeft geen enkele overbodige beweging
te maken, moet men dan feitelijk bij kunnen
houden! Maar hierover een volgende keer! E11
dan kunt u het als 't een beetje lukken wil óók!
Hoewel het de eerste keer niet meevalt!
LOUISE MULDER
nu ongeveer, waarnaar u in het werk
van deze schilderes beslist niet moet
zoeken. Het zou vergeefse moeite zijn.
Bent u er echter op uit om de uitingen
van een beperkt talent eerlijk te be
naderen, u zonder omslag over te ge
ven aan „de vertelling in lijn en
kleur", dan raden we u aan eens een
bezoek te brengen aan het „huiselijke
atelier", dat zij achter, het huis (met
een heerlijk „ruige" tuin) Koningin
Emmalaan 13 te Breda met haar man
en twee schatten van kinderen be
woont. U zult dan onder de bekoring
komen van haar picturale „verhaal
tjes", dank zij een steeds soberder ge
worden palet door haar in alle een
voud op het geduldige linnen „neerge
schreven".
Zij is niet zozeer meeslepend als wel
bekoorlijk in de intieme bijna be
deesde landschappen en stillevens,
die eigenlijk allemaal iets vertellen
van het goede der aarde.
Al kijkend krijgt men zelfs de in
druk, dat mevrouw van Baak erop uit
is aan te tonen, dat in alles wat ons
omringt „het goede" aanwezig is. Zij
bewijst ook, dat het de moeite loont
(in de schilderkunstige betekenis be
doeld) met haar op ontdekkingstocht
te gaan, opdat we uit een schijnbaar
doffe kleurloze „massa" de vreugde-
brengende tinten leren „lezen".
Haar te volgen op die dwaaltoch
ten, terwijl zij ons wijst op de teer-
gloeiende okers en bruinen en ons hier
en daar op een blij rood of oplichtend
wit aksent opmerkzaam maakt, is 'n
prettige ervaring op zichzelf. Zo kan
het gebeuren, dat we aan de buiten
kant van een vrucht het sap gewaar
worden en achter de starre muren van
een huis het warme leven voelen klop
pen.
Het werk van mevrouw van Baak
is niet „groots" in de Museum-beteke
nis van dat woord. Maar het is door
en door eerlijk, overtuigend en....
vrouwelijk. In ieder doek geeft zij
iets van zichzelf, pretentie-loos en gul.
Zij schept er behagen in onrust weg
te nemen en harmonieuze verhoudin
gen met vermijding van alle opdrin
gerigheid aan te tonen. Dit werk is
een echter verademing in het lawaai
van alle dag en daarom alleen reeds
moeten (en willen we graag) deze
schilderes dankbaar zijn.
L. B.
Of het ons ook goed gaat! Het cen
traal bureau voor de statistiek heeft
eens becijferd hoe groot de geldom-
zetten in de warenhuizen waren, ver
geleken met een jaar geleden. Het
onderzoek werd verricht in de sinter
klaastijd. Het onderstaande lijstje is
het resultaat van de studie.
November
Artikel
1954
1955
Toene-
ming in
Totale omzet
142
159
12
waaronder
herenmode
170
201
18
damesmode
174
196
13
handschoenen
327
334
2
porcelein e.d.
135
154
14
parfumerieën
en
toiletartikelen
148
170
15
lederwaren
190
208
9
byouterieën
188
220
17
banket e.d.
162
177
9
speelgoed
386
463
20
a-. iH- «ti
Straalkachels elektrisch of
anderszins zijn een ware rage
geworden. Men ziet ze in alle afme
tingen en prijzen. De elektrische
straalkachel biedt inderdaad enorme
mogelijkheden voor bijverwarming
van grote kamers of het verwarmen
van kleine vertrekken. De hierbij
afgebeelde straalkachel was een
nieuwtje voor ons. Hij is aange
bracht tegen het plafoiid van een
badkamer en verwarmt het vertrek
voor het grootste deel. (Onthoud,
rfnt men bij een straalkachel in de
warmtebundel moet staan om er
iets aan te hebben!). Wanneer deze
kachel dagelijks één uur brandt be
draagt het stroomverbruik 12.25
kWh. Per iveek kost dat nog geen
gulden. Installeer nooit zelf een
straalkachel in de badkamer, doch
laat het door een vakman doen.