ENGELANDS GOUDSCHAT op de vlucht (3)
Voor immigranten in Australië
was 1955 een bijzonder
jaar.
DE „MONSIEUR" STERFT UIT
Advertentiën
Bedrijvigheid nam een
ongekende omvang aan
PTT
Moeilijkemaar waardevolle tijd
Nagekomen Nieuwjaarswensen
E. F. VAN
KEMSEKE
telefonistes
VAN MIERLO M ZOON 11
MAANDAG 2 JANUARI 1956
Velen van hen vierden hun eerste lustrum!
Indon. kabinet staat
achter de delegatie
Oude jaarsrede van dr. Drees:
Geheel nieuwe
vraagstukken
Grondpersoneel
weer aan 't werk
55
op de kade. Toen men
de boel ging controleren,
bleken drie kisten zoek
te zijn
KOOPJES - KOOPJES - KOOPJES - KOOPJES
2 Opruiming bij 't Voske
r Bierkaaistraat - Hulst
q die klinkt als 'n klok!
10 pCt korting. 439 0
KOOPJES - KOOPJES - KOOPJES - KOOPJES
'Be '"Bank voor Brabant
BREDA
4
(Van onze correspondent in Australië)
Voor vele duizenden landgenoten is 1955 het lustrumjaar van hun emi
gratie geweest en van nu aan zal ditzelfde voor duizenden anderen het
geval zijn. Vijf jaar geleden begon de grote intocht van de „Dutch" in
Australië, in welke periode nu ruim zestigduizend Nederlanders zich nieu
we levensruimte in dit Nieuw-Holland zijn gaan zoeken. Geleidelijk stijgt
het aantal van degenen, die hun nationaliteit verwisselen voor dat van
de Australische, al is dit aantal in verhouding tot dat van de vestigingen,
zeer gering.
Wanneer men in aanraking komt
met onze immigranten over heel dit
onmetelijke land verspreidt, kan men
steeds veelvuldiger constateren dat
emigreren geen nieuwtje meer is,
maar ook, hoeveel banden er gelegd
zijn tussen de bevolking in het moe
derland en degenen die zich aan de
ze zijde van de wereldbol bevinden.
Er zullen in Nederland heel weinig
gezinnen zijn, waarin men geen fami
lie, vrienden of bekenden in dit land
heeft.
Talrijker wordt hier het aantal
„oudere immigranten", dat wil zeg
gen, die over hun emigratie in jaren
kunnen spreken.
En men ontmoet steeds meer van
onze landgenoten, die op een vaste
bodem zijn beland en aan een zeke
re welstand toe raken of de moeilij
ke jaren achter zich hebben.
Tenslotte: het aantal vacantiegan-
gers neemt toe!
DE OUDSTEN EN
DE WIJSTEN?
Emigranten hebben harde lessen te
leren, meestal met schade, soms met
schande
De meeste nieuw-gearriveerden me
nen dat zij de oplossing voor alle
problemen in hun zak hebben; ze be-
critiseren elkaar, omdat de één vindt
dat de ander het precies verkeerd
aanpakt. Degenen die vijf dagen in
het nieuwe land zijn, weten meestal
veel beter hoe je hebt te handelen,
dan zij die aan de vijf jaar toe zijn.
Laatstgenoemden hebben de pogingen
om advies te geven in de loop der
jaren laten schieten: de nieuw-gearri-
veerde weet het beter. Och, per slot
van rekening dachten we allemaal zo.
Merkwaardig is, dat in het algemeen
degenen die aan de lustrumviering
toe zijn, hun onwetendheid om pro
blemen op te lossen gereder beken
nen, dan zij die in hun eerste im
migratie-geboortejaar zijn.
Dit komt, omdat ieder jaar nieuwe
lessen worden geleerd en oude, eigen
stellingen worden losgelaten.
Wanneer dan de nieuwelingen ar
riveren, is men te bang om een ad
vies te geven: „Ze moeten het zelf
maar ondervinden, is de gulden stel
regel.
Verder, hoe ouder men wordt op
het immigrantenpad, temeer de trots
er af gaat.
Dan glimlacht men als iemand be
weert z'n Nederlands te zijn verge
ten, indien hij of zij de moedertaal
(Advertentie)
probeert op te vullen met wat slecht
Engels.
Degenen die hier aan de hoogste im
migratie-tijd toe zijn, spreken meest
al beter Nederlands, dan zij die één
of twee jaar in het vreemde land
zich bevinden. Eerstgenoemden stel
len er dan een eer in om nog be
hoorlijk Nederlands te spreken; de
„nieuwelingen" zoeken hun gewichtig
heid door te pas en onpas te laten
blijken, dat ze hun taal „helemaal
zijn vergeten".
Niet beseffend hoe dom ze dan ei
genlijk zijn. En vele immigranten
soms zelfs van het lustrum spre
ken Engels nog maar zeer matig.
DE LUSTRUM-RESULTATEN.
De emigratie naar Australië is in
de eerste jaren gegroeid ondanks
ondanks veel onwaarachtige, onge
motiveerde en bevooroordeelde cri-
tiek, welke overigens zo hier en daar
nog heel graag wordt toegepast. Doch
de resultaten zijn er om te bewijzen,
dat Australië aan emigranten grote
mogelijkheden geeft. Evenwel ont-
DE WAPE1WITVOER
Engeland houdt
vergunningen in
Engeland geeft geen vergunningen
meer uit voor de uitvoer van over
tollig oorlogsmaterieel.
In Brussel had een schroothande-
laar eerder verklaard, dat hij 151
„ontmantelde" Britse tanks van het
type „Valentine" naar Egypte had
uitgevoerd. Hij had deze tanks van
particuliere ondernemingen in Enge
land gekocht.
Havenarbeiders te Liverpool heb
ben hun vakbond gevraagd of zij een
lading wapens, bestemd voor Egypte,
moeten laden. De lading, die werd
aangevoerd met 21 goederenwagons,
bestaat uit automatische wapenen, lo
pen van kanonnen, onderdelen van
tanks en munitie. Zij zijn intussen
geladen.
De heer Maimo Habsan heeft vrij
dagavond namens de Indonesische
minister-president rapport uitge
bracht aan de Indonesische minister
van buitenlandse zaken, Anak Agoeng.
De slotsom van dit rapport was, dat
het Indonesische kabinet geheel ach
ter de delegatie staat en dat de de
legatie het overleg langs de normale
weg kan voortzetten. Het kabinet
heeft geen enkele aanleiding gevon
den om in de besprekingen met Ne
derland enige stagnatie te doen ont
staan. Nieuwe instructies aan de de
legatie zijn niet verstrekt.
Er is geen wijziging opgetreden in
de houding van de Nahdatul Ulama
of van de P.S.I.I. jegens het overleg.
Op oudejaarsavond heeft de minis
terpresident ter gelegenheid van de
jaarwisseling voor de radio een oude-
De staking in Frankrijk
Het sinds zeven weken stakende
grondpersoneel van de Franse bur
gerluchtvaart zal het werk vandaag
hervatten, op voorwaarde dat de le
den van de Franse luchtmacht, die
de bediening van de controletorens
op de vliegvelden van Orly en Le
Bourget hebben overgenomen, zullen
worden teruggetrokken. De stakers
handhaven hun eisen tot positiever
betering.
jaarsrede gehouden, waarin hij o.m.
zei: Op 1955 kan ons volk in vele op.
zichten met voldoening, ja met vreug
de terugzien. De nieuwe rechtsorde in
het koninkrijk heeft zijn bevestiging
gevonden in het bezoek van het ko
ninklijk echtpaar aan Suriname en de
nederlandse Antillen, een bezoek, dat
een stralend sukses is geweest.
De internationale positie van ons
land is versterkt.
Verblijdend in eigen land is vooral,
dat de bedrijvigheid een ongekende
omvang heeft genomen en de werk
loosheid tot een minimum is terugge
bracht.
Op allerlei gebied is er zelfs een
tekort aan arbeiders. De beleidsmoei-
lijkheden, die daaruit voortvloeien,
zijn soms nog groter dan de proble-
men, waarmede wij vroeger hadden te
worstelen. Maar uit een oogpunt van
menselijke verhoudingen is het ver
dwijnen van zoveel leed en zorg, die
een gevolg waren van de werkloos
heid, een groot geluk.
Nu is het allereerst de woningnood,
die nog op velen een zware druk legt,
maar waarvan de leniging met nieuw
élan is aangepakt.
breekt bij de meeste emigranten de
zelf-critiek n.l. dat zij niet tegen de
moeilijkheden welke emigratie in elk
meebrengt, zijn opgewassen. Zoals ik
herhaalde malen betoogde: emigre
ren is een uitermate harde gebeurte
nis en naar alle waarheid, zijn het
slechts weinigen die oprecht zich ge
lukkig voelen met de door hen geda
ne ruil.
De „Iustrumvierders" van dit jaar
zouden U daar méér en gedegen over
kunnen vertellen!
Hoewel het aantal van de laatstge
noemden nu vele duizenden bedraagt,
zijn er in verhouding weinigen die
hun nationaliteit wensen te verande
ren, althans niet wat de ouderen en
ouders betreft.
Het opkomend Nederlands geslacht
in Australië moge vanzelfsprekend
hun nieuw vaderland aanvaarden, bij
de „voortrekkers" is er nog steeds
veel aarzeling op dat punt. Er zijn
geen cijfers bekend voor iedere natio
naliteit afzonderlijk, doch voor dit
jaar waren plm. 20.000 aanvragen
voor naturalisatie.
Indien men weet, dat in 1950 min
stens 250.000 immigranten zich in
Australië bevonden en zij thans tot
naturalisatie zijn gerechtigd, blijkt
dat de meesten zich bij hun eigen
nationaliteit houden. De toename van
het aantal Australiërs, zal op den
duur van de jeugd komen!
Men verwacht dat in 1960 er twee
millioen immigranten in Australië zul
len zijn.
WAAR ONZE LANDGENOTEN NU
HUN INVLOED LATEN GELDEN
Van de 15.000 Nederlanders die zich
in de Staat Nieuw-Zuid-Wales heb
ben gevestigd, hebben verreweg de
meesten in en rond Sydney woon- en
werkgelegenheid gevonden.
Sinds alle emigrantenschepen haar
aantal passagiers voor minstens 80
procent in Melbourne aan land zet,
is rond deze stad een immigranten
invasie ontstaan, die me" wel pro
beert te verlichten door later per
trein zoveel mogelijk van hen ver
der het land in te brengen, doch niet
temin een zeer ongewenste en moei
lijke verzameling van nationaliteiten
veroorzaakt in dit gebied.
Het zijn de Polen, die met ruim
10 procent van het totaal aantal im
migranten de boventoon voeren, ge
volgd door de Italianen met 9.5 pet.
en de Nederlanders met bijna 6 pro
cent.
Om een ander percentage te geven;
men schrijft het aan de toevloed van
immigranten toe, dat blijkens de jong
ste volkstelling de kerkelijke cijfers
zich gaan wijzigen.
Waar het aantal leden van de
Church of England daalde van 48,
78 procent der bevolking tot 46,96
procent, steeg dat van de Hoorns-
Katholieken van 25.52 tot 27.05 pro
cent. Het percentage van de Presb.
Church- bleef 9,70 doch van de Metho
disten daalde van 9,31 tot 8,81 pro
cent.
Van kleinere kerkgenootschappen
zoals Grieks Orthodox, Lutherse,
Baptisten, Zevende Dagsadventisten
enz. stegen de percentages zeer be
langrijk als gevolg der immigratie.
In vorige correspondenties heb ik
reeds melding gemaakt van het
sterk toenemend aantal landgeno
ten, dat aan hun eerste vacantiebe-
zoek aan het vaderland toe is. De
omstandigheden dat de reistijd bijna
drie maanden in beslag neemt; de
kosten plm. drieduizend gulden per
persoon bedragen, zijn oorzaak dat
niet iedereen in het eerste lustrum
jaar aan de plannen uitvoering kan
geven. Niettemin, Nederland ziet
reeds bij honderdtallen de immigran
ten uit de voorste gelederen voor va-
cantie terugkeren.
En 1950 was daartoe vijf jaar ge
leden in hun plannen vermeld, zoals
van nu aan ook andere jaartallen zijn
genoteerd!
Doch dit jaar was het eerste gro
te lustrumjaar voor onze oude
Australische emigranten.
Ze hebben de weg voor tienduizen
den landgenoten geëffend.
(Van onze Parijse correspondent)
Het type van de uiterst beschaafde, beleefde en charmante Fransman
wordt steeds zeldzamer, want ook hier staat Magere Hein achter de
ouden en helaas vormen de jongeren geen aanvoer van betekenis. De
oudere Fransman, het historische voorbeeld van de monsieur", waarvan
de litteratuur overvol is mag trots gaan op een beschaafd uiterlijk en
een gecultiveerd innerlijk. Hij roert geen pijnlijke onderwerpen aan, spreekt
zijn echtgenote aan met „vous", betrekt de gast onmiddellijk in een pret
tig, licht gesprek, ontziet hem op alle manieren en doet hem tenslotte
uitgeleide tot de buitendeur met de arm over zijn schouders. Zijn conver
satie tintelt van herinneringen uit 1418, zijn costuum zit meer dan goed,
zijn hoffelijkheid tegen de dames is prettiger dan de esprit van de jongeren
en hij zal nimmer proberen u zijn gedegen kennis van litteratuur en histo
rie op te dringen.
I nen houden. De wijncultuur ontbreekt
Hij heeft geen etiket nodig. Zijn wijn I bij de jongere generatie eveneens. De
evenmin. De manier waarop hij eengoed gevulde wijnkelder met de
glas weet te presenteren stempelt flesjes van twintig jaar oud kunt ge
hem tot de Fransman, tot de „mon
sieur", die helaas begint uit te ster
ven. Deze „monsieur" behoeft geen
ingenieur op pensioen te zijn of een
stramme arts met een bankrekening.
Heel vaak zijn het afgedankte arbei
ders met een door de devaluatie
verlicht pensioentje, die nog het stem
pel van hun tijd dragen en met iedere
beweging onbewust manifesteren te
behoren tot een volk van klasse,
waarin iedere groep een hoge be
schaving bezat.
Behalve iets goeds van hun ouders
heeft de jongere generatie veel
slechts geërfd van de extremiteiten.
De beleefdheid wordt hierdoor soms
te onderdanig en omdat de uitersten
elkaar hier nu eenmaal overal moeten
raken wordt het gevoel van onafhan
kelijkheid, vrijheid en eigenwaarde
gemakkelijk grof. We mogen hierop
evenwel niet generaliseren, want de
prettige, beleefde Fransen zijn nog
geen uitzondering. Wel moet men zich
aanpassen bij het milieu en niet on
middellijk veroordelen, wat anders is
als in Nederland. Liever dan een oor
deel vellen zouden we een vergelij
king willen treffen.
Het is bekend, dat de Fransman
graag over vrouwen praat, maar ook
mannen uit het academisch milieu
zien vaak over het hoofd, dat de
vrouw er prijs op stelt in haar mantel
te worden geholpen. Als gastheer zijn
vele Fransen inderdaad niet sterk:
lang niet altijd verstaan ze de kunst
een lichte conversatie als een balletje
van de een naar de ander te werpen.
Herhaaldelijk komt het voor, dat de
gastheer een hoogdravend gesprek
over kunst onderhoudt, waarbij meer
dere gasten slechts hun mond kun-
nog alleen bij de ..monsieur" aantref
fen. Durand jr weet ook maar weinig
over de wijn te vertellen. En een
kampioen-wijnproever is hij vaak
evenmin.
Hij is zo mogelijk wel nog explo
siever als zijn vader en grootvader
en zijn uitbarstingen blijven niet altijd
gereserveerd voor een intieme kring.
Soms blaft hij zijn vrouw af tijdens
een dinertje, in bijzijn van zijn vrien
den, maar een tyrantype is hij aller
minst, want enkele ogenblikken later
liefkoost hij haar weer met woorden
of gebaren.
Het etentje met de gasten is ove
rigens altijd een royale, heerlijke
maaltijd, beginnende met de aperitief
en eindigende met cognac. Twee en
drie soorten wijn zijn als twee voor
gerechten, twee soorten vlees, groen
te, kaas en nog twee desserts. Het
over en weer uitnodigen wordt echter
steeds minder, waarbij de duurte een
grote rol speelt.
Overigens valt het niet mee om tot
de huiskamer van de Fransen door
te dringen, want ondanks de grote
beminnelijkheid in de café's en de
handjesgeverij te pas en te onpas
blijven de deuren langer gesloten dan
in Nederland en dezelfde Fransman,
die er in het openbaar zo trots op
gaat, dat er voor hem geen klassen
bestaan en gedwongen joviaal kan
doen tegen een vertegenwoordiger
van een groep, die maatschappelijk
lager is geplaatst zal er angstvallig
voor waken geen invitaties te richten
tot lieden die boven of beneden hem
staan. Ook in het presenteren van een
verfrissing heeft hij andere gewoon
tes. De oppervlakkige relatie, die toe
vallig binnen komt en in Nederland
vrij snel begroet wordt met een kopje
koffie of thee krijgt in Frankrijk vaak
niets aangeboden, tenzij het natuur
lijk aperitieftijd is.
Een gewoonte van de laatste jaren
is om gasten uit te nodigen voor het
dessert. „Komt u na het dejeuner een
kopje koffie drinken". De gastvrouw
staat zodoende niet voor de moeilijke
taak een hele maaltijd te prepareren.
Het gezin eet dan vry eenvoudig,
doch valt met de gasten aan op het
dessert, waarby diverse koekjes en
taarten worden gegeten, witte wtfn,
koffie, cognac en likeur worden ge
dronken.
Is de Fransman verlegen? We zou
den willen antwoorden, dat het ver
legen type hier veelvuldiger voor
komt en het sportieve type, tevens
prettig causeur veel minder talrijk
is. Opvallend ook is altijd hoezeer de
Fransman zich laat intimideren door
een verzorgd en gezellig interieur. We
zijn er al gewoon geraakt, dat ter
loopse binnenkomers onze tapijten
erg ontzien en angstvallig op het
matje blijven staan. Opvallend is ook
het verschil tussen de Franse en de
Nederlandse soldaat. Hoewel we van
de tweede niet gaarne iets slechts
zouden willen zeggen willen we de
waarheid toch ook weer niet te kort
doen: de Franse soldaten zijn uiterst
beleefd en voorkomend. Dat ze eerder
bereid zijn een hand te drukken dan
te salueren en hun uniform met even
veel gratie dragen als hun peau de
suède schoenen kan in het toekomsti
ge, Europese leger een prettig tegen
wicht brengen.
In handen drukken is de Fransman
in burger overigens precies even vlot.
„Het arbeidsproces wordt er nadelig
door beïnvloed" schreef onlangs een
Amerikaan.
En daarmee deed hij aan poppen
kast.
Ge went heel vlug om alle voorbij
gangers, die ge kent, vluchtig de
hand te drukken. Ge went er ook aan
om de brave kastelein een hand te
geven, daarna de mede-gasten en pas
daarna uw bestelling te plaatsen. En
in de arbeidsgemeenschap? Misschien
hebben Claude en Pierre gister uit
slaande ruzie gehad, maar vandaag
geven ze elkaar toch een handje.
Niet, omdat ze zo vergevingsgezind
zijn, maar omdat het gewoonte is.
En die gewoonte legt weer de basis
voor de verzoening. Want het is erg
gemakkelijk boos te worden. Maar
ge kunt het nooit blijven.
Geen wonder, dat de aandacht, nu alles veilig aan de overkant
was, enigszins verslapte. Bij het uitladen van de Revenge viel
een der goudstaven uit een beschadigde kist door een luik in
het vierde laadruim. Een matroos keek de vallende staaf na en
riep: „Is hij kapot?" Uit de diepte kwam ten antwoord: „De
staaf niet, maar mijn schedel wel!" Bij een ander ongelukje
daalde een regen van gouden munten in een luik naar bene
den. Jenkins stuurde zeecadetten naar beneden om te zoeken.
Toen men naderhand hun buit nawoog, bleek dat er niets ver
mist werd.
Met de dienstregeling jongleerde
men zodanig, dat ('e goederentreinen
's nachts in Ottawa arriveerden en
de kisten met goud nog bij donker
per vrachtauto naar de Bank van
Canada konden worden gebracht.
Wie zou er het vijf verdiepingen
hoge gebouw met zijn voorgevel van
40 meter op hebben aangezien, dat
't spoedig een goudschat zou bevatten,
die slechts vergeleken kon worden
met de Amerikaanse goudschat in 't
Fort Knox?
Drie dagen 'ang' stroomde de goud
vloed van het Revenge-convooi naar
de kelders van het gebouw. Koorts
achtig werd alles uitgepakt en ten
slotte lagen de staven elk onge
veer 12 kilogram zwaar bij tien
duizenden achter tralies op rijen. De
kelder leek op een opslagplaats voor
stukken zeep, maar toch was het goud
rij voor rij, verdieping na verdieping,
puur goud, tot aan het plafond toe.
Behalve deze staven zaten er meer
dan 50.00(1 zakken met gouder, munten
uit aller Heren landen in de kelder.
Daar waren b.v. enkele milioenen van
de beroemde Franse Napoléons waar
mee continentale smokkelaars des
tijds hun in Engeland gekochte wa
ren hadden betaald. Daar waren tal
loze gouden munten met de beeltenis
van Lodewij'- XIV, Lodewijk XV en
Lodewijk XVI; Engelse sovereigns
Victoria en George III; er waren zeld
zame „spade guineas" en gouden
munten uit de tijd van koningin Eli
sabeth, daar waren zakken vol Ne
derlandse gouden tientjes en gouden
vijfjes en goudstukken van andere
Europese staten.
Zoals bijna altijd bij deze trans
porten was ook deze keer directeur
Perkins bij het uitladen aanwezig.
Toen hij de scheepspapieren der vijf
schepen doorkeek, geloofde hij zijn
ogen niet „Daar lag immers voor
vele millioenen aan goud op de ka
de", vertelt hij. „Weliswaar was het
hele terrein afgezet door een zware
bewaking, maar hoe gemakkelijk kon
men in een grote havenstad als Hali
fax de lucht krijgen van de kostbare
transporten! Er viel mij een steen
van het hart. toen de laatste kist
aan land kwam".
Toen men de boel ging controleren
bleek echter dat drie kisten zoek wa
ren. Jenkins liet het schip va onder
tot boven nazoeken. Zonder resultaat.
Radeloos vluchtte hij met Perkins
naar de bar van de ifficiershut.
„Hebt u er dan geen idee van,
waar men deze drie kisten gelaten
heeft?" vroeg hij Perkins enigszins
naief. „Wat denkt u wel van me?"
antwoordde deze geirriteerd. „Alles
moest ook zo snel in zijn werk gaan,
ginds bij het inladen aan de Clyde
Elk ogenblik kon ons een Junkers 'n
afscheidscadeautje in de schoorsteen
werpen."
De steward, die de cocktails
mengde, hoorde het gesprek.
„Ik geloof dat ik weet wat U
zoekt", zei hij, „en ik geloof
dat ik weet waar het is. Ik ben
er al honderd keren over ge
struikeld vanaf het ogenblik
dat we uit Schotland vertrok
ken."
De drie kisten met goud van het
Britse Rijk stonden doodgemoede
reerd tussen kisten met whiskey....
Voor het verdere transport van de
goudstaven naar Ottawa had men 5
extra treinen nodig. Elke trein telde
14 wagons en verder een restauratie
rijtuig en twee slaapwagens voor de
ongeveer 50 man spoorwegpolitie.
Goud is zwaar. Elke wagon telde
slechts 150 kistjes. In elke wagon wer
den telkens voor vier uren vier poli
tiemannen opgesloten. De transporten
werden niet verzekerd. Wie had ook
zoveel honderden millioenen kunnen
of willen verzekeren? En dat midden
in de oorlogstijd? Het zou een fan
tastisch verzekeringsrecord zijn ge
weest. Het convooi sloeg wel nog
een ander record: zijn lading kostte
ongeveer een millioen dollar aan
vrachtkosten. Zoiets was nog nooit
voorgekomen zo lang de Canadese
spoorwegen bestonden.
Intussen had men in Montreal vlak
bij het gewelf, dat vol effecten ge
propt zat, een grote ruimte ais depot
ingericht. Hier in deze zwaar be
schermde kelder ontwikkelde zich een
der interessantste beursbedrijven ter
wereld een Wall Street in het klein.
Directeur Mansur had zich d; hulp
verzekerd van een 120 vroegere ban
kiers, makelaars en bankbedienden,
allemaal Canadezen. Zij werden beë
digd en onder de persoonlijke leiding
van Craig gingen zij de boei sorte
ren. Dit bureau was voor iedere bui
tenstaander onbereikbaar. Slechts een
oooooooooooooooooooooooo
Er lag voor millioen goud
OOGOOOOOOOOOOOOOOO0OOOGC
lift gaf toegang en eenieder, die hier
van gebruik maakte, werd zowel bo
ven als beneden gefouilleerd en moest
zicb kunnen legitimeren. Elke maand
werden de legitimatiekaarten ver
nieuwd. Een menigte alarmknoppen
verbond de ruimte met de politie
post, met de centrale der bereden
politie en met een grote particuliere
detective instelling.
Op zekere dag trapte een politie
man per ongeluk op een voetschake
laar. Binnen drie minuten wemelde
het in het gebouw van politie-beamb-
ten en de straat stond vol overval
auto's. Alle huizenblokken in de buurt
waren afgezet door zwaar bewapende
mannen. Schijnwerpers zetten de stra
ten vol licht.
Gedurende de zomer groeide het
aantal kisten met effecten tot 2000
De mannen van Craig werkten tien
uren per dag, ook Zaterdags. Zij za
gen zich geplaatst voor een ongeloof
lijke warwinkel aan effecten, die toe
behoorden aan tal van firma's en
private personen. De papieren van
elke bezitter werden afzonderlijk ge
bundeld - waarvoor men 110 kilome
ter bindtouw nodig had. Alles werd
tweemaal gecontroleerd. Om on
nauwkeurigheden te kunnen ophelde
ren werden 6000 brieven naar Lon
den gestuurd. Er was spoed bij, want
met al deze papieren kon men niets
beginnen, eer men er de waarde en
verdere bijzonderheden van had op
getekend. Alles, wat maar dollars
kon opbrengen, zou straks op de
markt worden gebracht. Daarbij
moest men natuurlijk zodanig te
werk gaan, dat de opbrengst het
hoogst was.
In het begin van de herfst begon
men de effecten te verzilveren. Een
hele ploeg employé's had niets an
ders te doen dan coupons te knip
pen. Er waren effecten bij van be
zitters, die jarenlang geen coupons
meer hadden geknipt.
In zijn mémoires merkt Churchill
laconiek op: Tot November 1940
hadden wij reeds Amerikaanse ef
fecten ter waarde van 335 millioen
dollars verkocht. Effejten, waarvoor
de eigenlijke bezitters in ponden ster
ling schadeloos waren gesteld." Daar
door kon Engeland oorlogsmateriaal
in reusachtige hoeveelheden aanko
pen tegen dollars.
Merkwaardig genoeg is, dat Craig
sinds September 1940 steeds precies
heeft geweten, hoeveel waarde de
goud- en papierschat in Canada had.
Als bewijs voor de stiptheid,waar
mee gewerkt werd, moge dienen, dat
er nooit ook maar één enkele cou
pon verloren is geraakt en dat men
nooit een kasverschil heeft gehad,
dat niet spoedig was opgespoord.
Niet minder bewonderenswaardig
is, dat men het gehele project, waar
bij toch honderden Britten en Cana
dezen betrokken waren, gedurende de
hele oorlog in het diepste geheim
heeft weten te hullen. Het werd even
geheim gehouden als de Amerikaan
se en Britse atoombomprojecten.
Op zekere dag, toen slechte be
richten van de fronten binnenkwamen
merkte een zojuist uit Engeland naar
Canada geëmigreerd dienstertje op
tegenover Perkins: „Ik hoop maar,
dat de Duitsers, als ze soms in Sou
thampton mochten landen, mijn twee
aandelen Canadian Pacific niet te
pakken zullen krijgen." Perkins had
moeite om een glimlach te onder
drukken. Het goede kind stond maar
enkele meters boven de plek, waar
haar twee van haar spaarduitjes ge
kochte aandelen veilig opgeborgen
zaten.
Ofschoon men reeds in Maart 1941
toen Roosevelt» Leen- en Pachtwet
tot stand kwam. kon ophouden met
het te gelde maken van de effecten,
liet men de hele schat in Canada
tot 'iet einde van de oorlog. Niette
min was er reeds ^en belangrijk deel
verzilverd.
Om tenslotte een beeld te geven
van de omvang van de goudschat,
geven wij enkele vergelijkingen. Telt
men alle goud, dat de Spanjaarden
in de zeventien jaar dat Cortez in
Mexico „te gast" was bij keizer Mon
tezuma, bii dat wat Pizarro tien jaar
lang in Peru bij elkaar roofde, telt
men daarbij alle goud van de ze
venjarige „goldrush" van Alaska, dan
krijgt men tegen 'n koers van 35
dollarcent per ounce een waarde van
646. millioen 165000 dollar. Alleen
reeds het Britse slagschip Revenge
bracht een waarde over de Oceaan,
die viermaal zo groot was...
Churchill en zijn kabinet
hebben het spel destijds goed
gespeeld .en met bravour ge
wonnen. Niet alleen bleef de
Britse goud- en deviezen-voor-
raad behouden, maar ook werd
het gehei mbewaard, hoewel
er 600 mensen bij betrokken
waren. Nog nimmer hebben zo
velen een zo groot geheim zo
ongelooflijk goed weten te be
waren.
EINDE.
KWADENDAMME
ANNIE REMIJN
Zeehospitum Zonneveld
(Oostkapelle)
wenst alle abonné's van het
Dagblad De Stem een Z.N.
en een spoedig weerzien.
HULST
ADMINSTRATIE-
KANTOOR
Hulst - Grote Bagijnstraat 14
G. N.
's-GRAVENPOLDER
Voor 't Nieuwe Jaar is onze
wens
Veel voorspoed voor een
ieder mens.
Inzonderheid de vrouw
of man
Die 't auto rijden nog niet kan
Neem na Nieuwjaar een
kloek besluit
En kiest Den Herder's
Rijschool uit.
DEN HERDER'S
AUTORIJSCHOOL
Schoolstr. 31, 's Gravenpolder
I
O DAMESPULLOVERSvanaf 2.50
X DAMESVESTEN 9.95
KINDERTRUITJES 4.95
KINDERVESTJES 5.95
DAMESBLOUSES 2.50
SOKKEN 0.95
h] KRISTAL NYLONKOUSEN 1.95
LINKS GEWEVEN DAMESKOUSEN1.50
T* HERENVESTEN, zuiver wol11.95
DL WOLLEN SJAALS 0.95
O JONGENS SJAALS 2-95
X VOLENDAMSE KINDERSJAAL 1.95
O OP ALLE ANDERE ARTIKELEN incl. NOUVEAUTé'S
O
O
2
m
o
O
2
rn
O)
TELEFOONDISTRICT BREDA
vraagt voor de TelefoonkantorenBergen op Zoom, Breda, Goes, Hulst,
Oostburg, Steenbergen, Terneuzen, Tholen, Zevenbergen en Zierikzee
Leeftijd bij voorkeur 17 tot 21 jaar.
Vereiste: diploma M.U.L.O.-A (met talen) of gelijkwaardig diploma
of bewijs.
Salaris volgens Rijksregeling.
Schriftelijke sollicitaties, met vermelding van leeftijd, diploma's
enz. te zenden aan de directeur van het Telefoondistrict,
Oude Vest 4, Breda.
Bewaart Uw bezit veilig
Door alle eeuwen heen loopt de draad van de strijd
die eenieder voor het behoud van zijn bezit dikwijls
moet voeren.
Voor zover mogelijk werd in vroeger jaren getracht
het bezit op een verborgen of versterkte plaats veilig
te stellen. De huidige samenleving laat vrijwel geen
ruimte meer voor veilige verborgen plaatsen en aan
de veiligheid van versterkte plaatsen moeten steeds
hogere eisen worden gesteld.
De moderne gepantserde kluizen van de banken met
safe-loketten voor de cliënten bieden een grote veilig
heid. Niet alleen voor het bewaren van geldswaardige
papieren, effecten, contracten enz., maar ook van pa
pieren, die voor U een persoonlijke waarde hebben,
familiestukken enz.
Bovendien gaat U veel rustiger op reis, wanneer U de
waardevolle kleinere stukken uit Uw huis in een ver
zegelde koffer tijdelijk in bewaring geeft.
<L 8 *4^
Bergen op Zoom-'s-Hertogenbosch E'ndhoven-Roosendaal-Tilburg
