Hoofdtoren van St Servaaskerk in
Maastricht c.oor brand verwoest
Torenspits sleepte lichtkroon mee
Duizenden bange ogen volgen het
gebeuren in Sovjet-hoofdstad
Hoger pakketpost-tarief,
telefoontarief lager
Monsignori Griffin en
F rings naar Utrecht
Hoopgevende
rede van
Sobolef
Toeschouwers knielden neer op het Vrijthof
Neerstortende spits
zich door kerkgewelf
Schade geraamd
op twee ton
Om ?n werkweek
van vijf dagen
Loonbeleid in
St. v.d. Arbeid
Droeve tocht
naar Utrecht
Eerste gesprek in Spiridonowka-paleis
Remedie voor
oude vrees?
DAGBLAD VOOR ZEELAND
-h-
Kwestie doorgegeven
aan de E.K.S.G.
Enkele buien
Twee standpunten
De PTT geeft en neemt
wij er op
Gaan
vooruit
Hotel directie zocht extra lang
bed voor Adenauer
Ontwapening
Voor begrafenis
Kardinaal de Jong
Amerikaanse B-29
bij Japan vermist
r
Kind achter het stuur
Dóe JAAj.vuA.LnG No. 21941
Uitgave N. V. Uitgevers Mij Neerlandia
Verschijnt eike werxaag Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16. Pel.: Uirectie, Redactie en
Administratie 3351 Verantwoordelijk Hoofd
redacteur: J. J H A. Bruna Redactieraad:
C. J. v tiootegem, Mr Ui A J J M Mes,
Mr H. M L de Rechter, L. J v. 't Westende,
P V M Vercauteren Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling l 5-85 oei Kwartaal, per post
t 6 55 per week (uitsiuitena By niet post-
besteli) t 0.45 Incasso wordt berekend.
Losse nummers 13 ct. Postrek no. 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1955
Advertentieprijs voor de gehele oplage 1 0.35
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 1 0.S5
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie t 0.14 per m/m (Ingezonden Mede
delingen f 0.35 per m/m). Bij contract aan
zienlijke reductie; volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt Staatwerk 3 ct. per m/m extra.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling
niet wensen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor
de Zeeuwse Eilanden; GOES, Westsingel HH, Telefoon 223i> - Bureau voor Zeeuwsch Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Teli I on 102 (Bijbureaux: Terneuzen, Noordstraat 56, Tel. 2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, Tel. no. 35)
(Van onze speciale verslaggever.)
DE ST. SERVAAS staat in brand! Dat was de mare, die zich
gistermorgen tegen half tien door Maastricht verspreidde. Juist
was in deze kerk de plechtige Hoogmis geëindigd voor de leer
lingen van het St. Angela-lyceum, waarmede het nieuwe school
jaar werd geopend, en tot hun schrik zagen de kinderen buiten
de vlammen uit de hoofdtoren aan de Westzijde der kerk slaan.
Reeds rukte toen de Maastrichtse brandweer aan en werd de 32
meter hoge magyrusladder in positie gebracht. Veel kon deze
echter niet doen, daar de straal de vuurhaard in de hoge toren
niet kon bereiken. Hier grepen de vlammen, die voldoende voed
sel vonden in de houten stellage rondom de zich in restauratie
bevindende torenspits en aangewakkerd werden door een felle
wind, snel om zich heen. Heel de torenspits was één laaiende
toorts geworden.
Inmiddels hadden zich duizenden
nieuwsgierigen op het Vrijthof en het
Keizer Karelplein verzameld, de ogen
als gefascineerd gericht op de bran
dende toren. Plotseling een kreet van
afgrijzen! De stalen torenspits helde
voorover en stortte brandend naar be
neden. Met een donderend geraas
kwam hij op het middenschip van de
kerk terecht, sloeg door het gewelf
heen en kwam achter in de kerk, vlak
voor het beeld van Keizer Karei de
Grote, terecht. In zijn val sleurde hij
de grote koperen kroonluchter mee,
die hier hangt, en beschadigde één
der pilaren.
Door het neerkomen van de toren
spits trad de brand in een dramatische
faze. Tegelijk met de spits waren een
partij brandende balken op het dak
van het middenschap terecht gekomen
en reeds spoedig sloegen de vlammen
uit het gat in het dak. Het gevaar was
toen zo groot, dat ook de kerk vlam
zou vatten, vooral omdat de brand
weer deze nieuwe haard nergens kon
bereiken. Terstond werden brandslan
gen door de torenvensters naar binnen
gebracht. Ook schijnt de automatische
blusinstallatie op de gewelven zich in
werking te hebben gesteld. De Maas
trichtse brandweer stond inmiddels
nog steeds alleen voor het blussings-
werk, daar de inmiddels gewaar
schuwde brandweren van Heerlen en
Aken nog niet waren gearriveerd.
Tegen half elf woedde de brand op
z'n felst en was nog steeds het gevaar
groot, dat de gehele kerk verloren
zou gaan. Steeds meer brandende bal
ken stortten naar beneden op het dak,
doch inmiddels waren ook in de Pand-
hof brandslangen ontrold, en waren
enkele moedige brandweerlieden op
het dak geklommen om dit nat te
houden.
Ieder ogenblik verwachtte men, dat
de meer dan 5000 kg. wegende klok,
die in de volksmond „de grameer"
heet en die zich precies onder de
vuurhaard bevond, naar beneden zou
komen.
Toen gebeurde er echter iets, dat
men als de redding van de kerk be
schouwde.
MINISTER ALGERA heeft gezegd,
dat volgens hem de Biesbosch-polders
niet meer risico lop^n dan vroeger.
De hoge waterstanden van de laatste
tijd verklaart de minister uit het op
hogen van de lage kaden en de wer
ken voor Maasverbetering, o.a. de ver
dieping van de Amer. De zaak is ver
der in studie.
DE REGERING zal f 204 millioen uit
de tegenwaarderekening van de
Marshallhulp gebruiken voor de aan
koop van nieuwe militaire voertui
gen, de productie van artillerie-muni
tie en de bouw van radarbunkers.
DE VOORZITTER van de Parte 1
Nasional Indonesia, Djojosukarto, is
op 47-jarige leeftijd in Surabaja tij
dens zijn verkiezingstournee, gestor
ven.
HET BRITSE verbond van vakver
enigingen ,,T.U.C." heeft in een reso
lutie aangedrongen op onmiddellijke
verkorting van de militaire diensttijd.
ALS PRINS BERNHARD van 15-19
September in Rome vertoeft i.v.m. het
Congres van de Europees-Amerikaan
se vereniging, zal hij door de H. Vader
m audiëntie worden ontvangen.
^^^KAANSE luchtmacht
e^tipvffen«7öPecialM. °Pleidingsschool
gesticht, waar militairen verhoor-
vast worden gemaakt. Bij hersen-
£'n5 dT «mmunisten op
zwijken sonaten snel te be-
DE INDONESISCHE regering over
weegt met, het bureau-Irian <w
Nieuw-Guinea) op te heften en te
vervangen door een noodbestuur nit
bericht P.I.A.
De ge'.ele kerk was gehuld in een
zee van vuur en rook.
UIT HET WRAK van een Ame
rikaanse bommenwerper, die in
1944 bij Lekkerkerk neerstortte
is gisteren het stoffelijk overschot
van de -taartschutter geborgen
Het toestel was in de Lek geval'
len. 6
Z.K.H. Prins Bernhard heeft in Ben-
nekom de eerste steen gelegd voor
een Prot. Chr. Streekziekenhuis
Hiervoor erd een ander ziekenhuis
bezocht.
NEDERLAND behoeft in de UNO geen
rapporten meer uit te brengen over
de gebieden in de West. Hiertoe
gisteren besloten.
HET BRITSE vakverbonds-congres
beeft de Britse regering verzocht om
toelating van rood-China tot de UNO
en de V-raad. Een kwart der afge
vaardigden vroeg president Eisenho-
bl6r' 'j de negerzanger Paul Ro
beson een pas zou willen geven. Ro
beson wordt ..rose" genoemd in de
V.S.
Weersverwachting tot vanavond:
ZT? u .bewo,kt met plaatselijk J
enkele hiimti i._i
buien, hier en daar met
onweer Iets koeler. Matige, later
nu en dan vrij krachtige wind
tussen Zuidwest en Noordwest. J
opV«(Tfl0a ugurZ°n °nder 19 U' Maan
KI m?rge": v?°" op 6 08 uur- ""der 5
19.09 uur Maan op 0.03 uur, onder
16.32 uur. i
Maandag: Zor,
onder 17.04 uur.
op 0.10 uur, Maan
De Belgische kabinetsraad
heeft gistermorgen besloten ge
volg te geven aan de suggestie
van de Belgische werkgevers
organisaties, de kwestie van de
werkweek van vijf dagen waar
op de vakbonden thans aandrin-
Twee brandweerlieden, Nicola Pen-
ders en J. Cleuren waren erin ge
slaagd met ware doodsverachting in
de brandende toren door te dringen.
Toen de beide mannen, vlak onder
de laaiende vuurzee, vanuit de Pand-
hof zichtbaar werden, ging er onder
de aanwezigen een daverend hoera op.
Ook onder de duizenden toeschou
wers op het Vrijthof begreep men.
dat toen. het grootste gevaar voor het
kerkgebouw dreigde. Onder leiding
van de pastoor-deken van de St. Ser-
vaas werd toen luide een gebed ten
hemel gezonden voor het behoud van
de kerk.
De dappere mannen hielden het
plafond nat en buiten waren inmid
dels de brandweren uit Heerlen en
Aken met groot materiaal gearriveerd.
Vooral de Akense brandweer, die
eveneens een 28 meter hoge magyrus
ladder had meegebracht, verrichtte
prachtig werk. Steeds meer brand
weerlieden drongen* met slangen door
tot in de toren en stortten een zee
van water uit op de vlammen.
De angstige spanning was tegen elf
uur gebroken. De vuurhaard was ge
doofd, maar de eeuwenoude St. Ser
vaaskerk miste haar grootste, zij het
jongste toren, het enige onderdeel van
dit prachtige cultuur-monument, dat
bij minnaars der oudheid in een kwaad
daglicht staat. De toren werd rond
1880 door dr. Cuijpers gebouwd ter
vervanging van een barokke toren uit
de zestiende eeuw en wordt algemeen
als een vergissing van de grote bouw
meester beschouwd.
Toen tegen half twaalf mgr. dr. G.
Lemmens, bisschop van Roermond,
vergezeld van zijn co-adjutor, mgr.
dr. Hanssen en zijn secretaris, bij de
St. Servaas verscheen, kon hem wor
den gezegd, dat het Godsgebouw ge
spaard was gebleven. De bisschop on
derhield zich hierop met de brand
weerlieden uit Maastricht, Heerlen en
Aken, prees hun werk en gaf hun zijn
zegen. Tegen twaalf uur was men
de brand meester en kon men met
het nablussingswerk beginnen.
Over de oorzaak van de brand staat
nog niets vast, maar wel neemt men
aan, dat z(j door loodgieters, bij on
geluk. is veroorzaakt. Een betrokken
arbeider was zo overstuur, dat hij nog
niet kon worden verhoord. De schade
wordt geraamd op twee ton.
(Van onze parlementaire
verslaggever.)
De Stichting v. d. Arbeid is het
eens geworden over de formulering
van het antwoord aan de regering in
zake het loonbeleid. Er zijn twee stand
punten, ten aanzien van de kwesties,
verband houdend met de verruiming
van de vacantierichtiijnen.
De scheidslijn loopt dwars door de
werkgevers- en werknemersgroepe
ringen. De vraag drong zich namelijk
op, of de loonsverhoging van 3%
(waar de gedachte vacantieregeling
op neerkwam) niet in andere rich
ting kon worden gezocht dan juist in
die van de vacanties.
-W s
Een beeld van de ravage in het
schip van de St. Servaas. Als een
verwrongen massa metaal ligt de
zware, koperen kroon op de pla
vuizen.
Gisteravond, in de vallende sche
mering, is het stoffelijk overschot
van Kardinaal de Jong overge
bracht van Amersfoort naar
Utrecht. Duizenden hadden zich
langs de gehele route opgesteld,
het tegemoetkomend verkeer was
stopgezet en overal hingen de
vlaggen halfstok en luidden de
kerkklokken. Bij het vertrek te
Amersfoort zongen de zusters van
O. L. Vrouw ,.In Paradisum" en
menige toeschouwer was zijn ont
roering niet meester. Tal van hoge
autoriteiten vergezelden de Kardi
naal op deze tocht.
Minister Al ge ra heeft mee
gedeeld, dat een wijziging van
de PTT-tarieven in het voorne
men ligt. De minister ant
woordde dit op vragen uit de
Eerste Kamer omtrent verho
ging der tarieven.
menselijk oogpunt be-
IN HET SPIRIDONOWKA-PALEIS, een gebouw van het Russische
ministerie van Buitenlandse Zaken, zijn gisteren dan de eerste officiële
besprekingen tussen de Sovjet-Unie en West-Duitsland begonnen.
De twee delegaties bestaan elk uit 7 officiële afgevaardigden en
twaalf adviseurs. Dr Adenauer en maarschalk Boelganin, de leiders
der delegaties, glimlachten breed toen zij de vergaderzaal binnentraden
door zich tegenover elkaar bevindende deuren. Zij schudden elkaar de
»en, aanhangig te maken bij de .hand en namen toen plaats tegenover elkaar in het midden van de
Europese Gemeenschan Knlen conferentiezaal- Kroestjef zette zich neer aan Boelganins rechterzijde,
en ct,al 1 Molotov aan diens linkerzijde. Dr Adenauer werd geflankeerd door Von
al' Brentano, zijn minister van Buitenlandse Zaken en Walter Hallstein,
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken.
slechts uit
schouwde.
Indien de Sovjet-Unie een bedrei
ging van haar veiligheid, voortkomend
uit de hereniging van Duitsland, zou
vrezen, dan zou West-Duitsland bereid
zijn aan een veiligheidsstelsel te wer
ken om deze vrees weg te nemen.
BOELGANIN SPREEKT.
Adenauer verklaarde, dat het niet
zijn bedoeling was, vorderingen in de
richting van Duitslands hereniging te
verstoren door het openen van twee
zijdige onderhandelingen, onafhanke
lijk van die tussen de „Grote Vier".
„Doch het is mijn dwingende plicht,
van deze ontmoeting gebruik te ma
ken om u de ernst van deze kwestie
duidelijk te maken", aldus Adenauer.
Er zal geen werkelijke veiligheid in
Europa kunnen zijn zonder Duitse
•enheid. Adenauer voegde er aan toe,
lat het onduldbaar was, dat 10 jaar
a het einde van de oorlog, gevan-
enen nog steeds van hun haardsteden
'gehouden zouden worden. Hij ver-
■kerde de Russen, dat hij deze zaak
Op deze Telefoto schudt de Kanse
lier de hana van Boelganin, naast
Boelganin Hallstein.
Maarschalk Boelganin had de ver
gadering geopend met te zeggen, dat
Rusland bereid was tot een „uitwis
seling van meningen" over de Duitse
hereniging, hoewei de realiteit van de
twee Duitslanden moet worden erkend.
Ernstige hinderpalen waren echter
gerezen in de vorm van de Farijse
overeenkomsten waaronder West-
Duitsland wordt herbewapend.
Overeenstemming over het aankno
pen van diplomatieke betrekkingen
op ambassadeursniveau zou zeer veel
bijdragen tot de uitbreiding van de
handel tussen de beide landen, die
zou moeten berusten op „passende
overeenkomsten op lange termijn."
Tijdens een lunch in het Kremlin
brachten Boelganin, Adenauer. Kroest
jef en Molotov heildronken uit op het
succes van de besprekingen en op de
overwinning van de vrede. Boelganin
en Adenauer waren naast elkaar ge
zeten met Kroestjef tegenover hen.
Het menu was in het Russisch ge
schreven. Er werden visgerechten,
zoals kaviaar en zalm, en gevogelte
opgediend, met champagne en rode en
witte wijnen van de Krim en de Kau-
kasus.
De directie van het aan de Duitse
delegatie toegewezen hotel „Sovjets-
kaja", heeft inderhaast nog een extra
lang ledikant in Adenauers slaapver
trek moeten schuiven. Sommige rap
porten schetsen de verbazing van
Russische beambten over de omvang
van de Duitse delegatie en de grote
zwier, die zij ten toon spreidt.
Adenauer heeft zijn eigen ploeg
van „Kriminalbeamten" meegenomen,
dertig man in totaal, zodat er voorde
Russen zelf niet veel meer te bevei
ligen is.
geven de gestorven Kardinaal, die
ligt opgebaard' in de kathedrale kerk
aan de Lange Nieuwstraat te Utrecht,
een laatste groet te brengen Maan
dag is er gelegenheid tot defileren
van 10 tot 18.00 uur De plechtige
Metten, die om 20,30 uur aanvangen,
zijn voor ieder toegankelijk
Mgr Alfrink heeft voor de KRO-
televisie een herdenkingsrede ge
houden waarin hij o.m. zeide: „Het
devies van zijn wapen luidde: „Het
Heer is mijn Helper. Dat mannelijke,
sterke vertrouwen op de hulp van
boven heeft hem geestelijk ongebro
ken door de uitzonderlijke moeilijks
jaren heengeholpen, maar zijn li
chaamskrachten waren er door ge
sloopt."
Voor de Wereldomroep is de kar-
ditmaal herdacht door prof. dr F. van
der Meer, die Z.Em. allereerst be
schreef als de man van het verzet.
Ook de New York Times heeft kar
dinaal De Jong, als strijder tegen de
tyrannie, een herdenkingsartikel
gewijd
De begrafenisplechtigheden van
Joh. Kardinaal de Jong, zullen Dins
dag a.s. behalve door de hoogste
kerkelijke en wereldlijke autoriteiten
uit Nederland en België, ook worden
bijgewoond door kardinaal Griffin
uit Engeland en kardinaal Frings uit
Keulen.
Op uitdrukkelijk verzoek van de
overledene, zal bij de uitvaart slechts
éénmaal de Absoute worden verricht.
(Het is gebruik, dat alle aanwezige
bisschoppen de Absoute verrichten).
Gisteren stroomden de telegrammen
van rouwbeklag in steeds grotere aan
tallen binnen.
Morgenmiddag van 15.3021.00 uur
wordt aan éénieder gelegenheid ge-
Sommige tarieven zullen verhoogd
worden, maar daartegenover staan
grote verlagingen. De wijzigingen
zullen daardoor in totaal tot een ver
laging der PTT-tariev enleiden.
De tariefswijzigingen hebben be
trekking op de postcheque- en giro
dienst, de postdienst en de telefoon
dienst.
Het tarief voor - chèques en stortin
gen zal op een uniform recht van
f0.10 worden vastgesteld.
De prijs van de chèque- en giro
boekjes wordt van f 1.op f 2.ge
bracht.
Ook bij de postdienst bestaan pro
blemen ten aanzien van de personeels
voorziening.
Het bestaand tarief van de pakket-
post varieert van f 0.40 tot f 1,
het nieuwe tarief zal zich bewegen
tussen f 0.60 en f 1.40.
Hiertegenover staat de volgende
tariefsverlaging.
Tot dusver kon men binnen Europa
en naar Algiers en Tunis alle brieven
en briefkaarten toeslagvrij per lucht
post verzenden tegen een tarief van
f 0,25. Door verlaging van het tarief
van de luchtpostbladen van f 0.30 tot
f 0,25 per stuk zal het mogelijk wor
den dat men voortaan corresponden
tie voor alle buitenlandse bestem
mingen toeslagvrij per luchtpost ver
zendt, indien gebruik wordt gemaakt
van luchtpostbladen tegen dit ver
laagde tarief.
Bij de telefoondienst wil men tot
een belangrijke verlaging over gaan.
a. In de B-zone (gesprekken, ge
voerd tussen netten van een zelfde
sector en van verschillende sectoren-
indien althans de afstand tussen de
knooppuntcentrales niet meer dan 25 voorkomen."
k.m. bedraagt) zullen de gesprekkos-
ten met 4 cent worden verlaagd.
B. in de C-zone (gesprekken ge
voerd tussen netten van verschillende
sectoren, indien de afstand tussen de
knooppuntcentrales meer dan 25 km
bedraagt) zal de verlaging 8 cent per
gesprek bedragen.
Deze verlaging komt neer op een
vermindering van pl.m. 15 procent
bij een gemiddelde gespreksduur in
deze beide tariefsklassen.
De Rus Sobolef heeft op de ontwa
peningsbesprekingen in New-York
verklaard, lat volgens de Sovjet-
Unie doelmatige internationale bewa
peningscontrole mogelijk is, omdat
een moderne oorlog „ondenkbaar is
zonder grote concentraties van land
zee- en luchtmacht."
Atoomwapens alleen, zonder optre
den van de andere strijdkrachten,
kunnen een oorlog niet beslissen, zo
verklaarde hij.
Hoewel omzeiling van controle op
splijtbaar materiaal en geheime pro
ductie van atoomwapens mogelijk is,
meent de Sovjet-unie. dat een goed
internationaal controlesysteem kan
worden geschapen.
Hij herinnerde aan de Sovjet-voor
stellen van 10 Mei, waarin o.m. toe
zicht in grote havensteden, op vlieg
velden en belangrijke verbindings
centra van strategische betekenis
wordt voorgesteld. Dit orgaan moet
van de landen bewijzen kunnen vra
gen, dat de vermindering van bewa
pening en strijdkrachten is uitge
voerd. Ook moet het orgaan vrije
toegang hebben tot alle gegevens die
betrekking hebben op begrotingsuitga
ven voor militaire behoeften. „De
Sovjet-regering wil omstandigheden
scheppen waaronder wederzijds ver
trouwen tot stand kan komen en wil
voorts een controle-apparaat dat in
staat is plotselinge aanvallen te
DE FRANS-DUITSE commissie ter
bestudering van het Moezelkanaal-
plan, zal "en memorandum uitwer
ken over de vraag of kanalisatie van
de Moezel wel rendabel zal zijn Te
beslissen heeft de commissie echter
niets.
Een Amerikaanse bommenwerper
van het type B-29 „Superfortress"
met dertien inzittenden wordt in de
omgeving van Okinawa vermist.
De brandstofvoorraad van dit
..Reuzenfort" was voldoende tot Don
derdagnacht drie uur.
Vliegtuieen, die ter verkenning wa
ren uitgezonden, zagen 35 mijl ten
zuiden van Isjigakisjima, dat tot de
Rioekioe-eilanden behoort, een olie
vlek en wrakstukken.
In een zaak tegen een Amster
damse vrouw, die haar 13-jarig
dochtertje achter het stuur van
haar auto liet plaats nemen,
heeft de A'damse rechtbank
blijkbaar een fout in de dag
vaarding aangetroffen en deze
daarom nietig verklaard.
De verdachte moet afwachten
of de Officier een nieuwe, ver
beterde dagvaarding tegen haar
uitbrengt.
Op de bewuste dag liet de
moeder dit dochterjte even in
de auto rijden, terwijl ze er zelf
naast bleef zitten. Plotseling
v rloor het meisje de macht over
het stuur, botste tegen een ge
parkeerde auto op en boven
dien liep bij dit ongeluk een op
straat spelend 14-jarig meisje 'n
beenbreuk op. De moeder ver
goede de schade.
In eerste aanleg diende de zaak
voor de kinderrechter, die
haar echter verwees naar de
rechtbank.
