Z- VLAANDEREN
GENT
VREEST VERDER UITSTEL
Raad van Clinge was gul
School- en beroepskeuze
in Zeeland
DAT WATER.... IS MIJN LAND
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 31 DECEMBER 1954
Mor ray
e slaakt nieuwe alarmkreet
Concurrentie van Terneuzen
als de grote boeman
FILMPROGRAMMA
Doktersdieiist
Dienst dierenartsen
Er komt een NIEUWE brandweerauto
De Christelijke
stichting trekt
Koeien-tweelingen
in Kruiningen
De natuur helpt
Dorpsvergadering te Sint Kruis
Oprichting van dorpsvereniging
met een eigen gebouw
's Heer Arendskerke
Salarissen wet
houders omhoog
Mej. clr H. Ghijsen
onderscheiden
Zuid-Beveland
M. Baayens
Opticien
Splitsing Bevelandse V.V.V.
VOORMALIGE HOOFD- en LEENBANK van BREDA
Inventaris van het archief verschenen
Interessant
van Drs P.
werk
Scherft
OPDRACHTEN AAN
TONEEL
SCHRIJVERS
AXEL
HULST
AGENDA
Heden
Morgi
en
Zondag
Maandag
A
DE VOORZITTER van (le Internationale Jaarbeurs der Vlaanderen te
Gent. de heer Cl. Morraye, heeft eeil nieuwe alarmkreet doen horen over
gevaar, dat een oplossing van het vraagstuk Gent-Terneuzen bedreigt. De
Belgische regering, aldus de heer Morraye, legt de Gentenaren liet stilzwij
gen op, wat betreft hun verzoek om de problemen van het Moerdijkkanaal,
de Stop van Ternaaien en Gent-Terneuzen los van elkaar te beschouwen.
Vertraging ziet de heer Morraye voorvloeien uit de Nederlandse Deltaplan
nen, die tot nieuwe bestudering van het vraagstuk der ScheldeRijn-ver
binding aanleiding geven. Verder is er een hardnekkige campagne gevoerd
voor een kanaal AntwerpenZeebrugge, dat nochtans geheel nutteloos is.
Dan worden er ook nog technische
en financiële kanten aan de uit te
voeren werken op Nederlands grond
gebied opnieuw in discussie gebracht.
Er wordt gevraagd: Zijn de kos
ten voor de kanaal- en sluiswerken
wel te rechtvaardigen? Zullen deze
rendabel zijn? Zal er tenslotte geen
grote voorhaven in Terneuzen komen,
die een ernstige concurrent wordt
voor Gent en Antwerpen?
Hiertegenover stelt de heer Mor
raye, dat een reeds 60 jaar oude toe
gang tot de zee voor een haven, die
in 1934 nog de vierde haven van Eu
ropa was, bespottelijk mag heten.
Ongetwijfeld zullen de nieuwe sluis
te Terneuzen en de verbreding van
het kanaal veel geld kosten. Maar
het werk zelf zal de werkloosheid in
België tegengaan en. eenmaal uitge
voerd, het potentieel van een der
Ten behoeve van onze lezers geven
wij hierbij de katholieke keurings
eisen van enkele films, die komend
weekend in de Zeeuwse bioscopen
worden vertoond:
Het Centrum Axel: De schatgra
vers van het Doodskopeiland alle
leeft. De charge van de ro,de rivier
14 jaar.
Hofzicht Theater IJzendijke: Ca
lamity Jane, alle leeft.
Olympia Theater Sas van Gent: A.
en C. gaan naar Mars, 18 jaar.
Hondo, 14 jaar.
Bioscoopgebouw Hulst: Door liefde
onteerd, 18 jaar, Anna, 18 jaar met
voorbehoud.
Luxor Theater Tereuzen: Houdini
14 jaar, Van de wal in de sloot, 14
jaar.
Concertgebouw Terneuzen; Barba-
rossa, de zeeschuimer, 14 jaar.
Ledel Theater Oostburg: Maske in
Blau, 18 jaar met voorbehoud. De
weg naar Damascus, 18 jaar.'
Grand Goes: De avonturen van
Prins Valiant 14 jaar.
Alhambra Vlissingcn: Wij zoeken
millioftnair's", alle leeft.
Luxor VlisSingen: Hyena's van het
Wilde Westen, 14 jaar.
Electro Middelburg: Hondo, 14 jr.
Zaterdag en Zondag wordt te Goes
dienst gedaan door dokter Doeleman
en te Middelburg en Vlissingcn resp.
door de doktoren Reijerse.cn Simons
en Boone en Bouwman. Te Heinkens-
zand, Arendskerke en Wolfaartsdijk
op Zondag "door dokttr Vós. Zondag
neemt dokter "Folmer te Driewegen
waar vdor dokter Luyckx, dokter Ki-
viet te BórSsele voor dokter Gelder
blom en dokter Kolc te Hoetfekens-
kerke voor dokter de Boo.
Zaterdag en Zondag hebben op Z.
Beveland West dienst de heren Joh.
Klaassens Heinkenszand en A. Elzer-
man te Ovezande.
belangrijkste Belgische gewesten ver
tienvoudigen. De verwachte industria
lisatie langs de rechteroever van het
kanaal zal de werken een normale
rentabiliteit verzekeren.
Laat men de haven van Gent daar
entegen verkommeren, dan zullen de
toegenomen werkloosheid en de so
cial.e schade de nationale -gemeenschap
waarschijnlijk meer kasten dan de
kanaalwerken. Reeds thans neemt
men tekenen van verval waar, ge
zien het aantal handels- en ambachts-
bedrijven. dat op het punt staat de
tleuren te sluiten.
TERNEUZEN
Wat de haven van Terneuzen be
treft, merkt de heer Morraye op, dat
de vrees voor concurrentie dezerzijds
geen zin heeft, wanneer Nederland
geen nieuwe haven te Terneuzen aan
legt. Maar wanneer Nederland wel
de bedoeling heeft Terneuzen tot een
moderne haven te maken voor de
snelle vaart, dan kan België zulks
toch niet beletten ën komen de kos
ten voor Nederlandse rekening. Ook
in dit geval zijn geen Belgische be
langen gediend met het mislukken
van het kanaal-- en sluis-project.
De heer Morraye ziet geen heil in
nieuwe onderhandelingen en in het
scheppen van nieuwe commissies. Hij
wenst direct substantiële credieten om
zonder oponthoud het program te
kunnen voortzetten, wanneer de thans
onderhanden werken voltooid zijn, en
hij verzoekt de regering ten spoedig
ste het beroep, dat de burgemeester
en de gemeenteraad van Gent op 14
Juni j.l. op haar hadden gedaan, te
beantwoorden.
Dit betreft de motie, welke toen
in de gemeenteraad met algemene
stemmen werd aangenomen en waar
bij gevraagd is de vraagstukken van
Terneuzen, ScheldeRijn-verbinding
en Ternaaien van elkaar los te kop
pelen, onmiddellijk het eindstadium
van de onderhandelingen met Neder
land aan te vatten en de werken aan
het kanaal Gent—rTerneuzen op Bel
gisch gebied met dë grootst mogelijke
spoed ■doof te voeren.
ANTWERPSE TEGENSTAND
De' ongerustheid van Gent, welke
uit de alarmkreet van de heer Mor
raye spreekt, vindt natuurlijk mede
een verklaring in de tegenstand/wel
ke van Antwerpse zijde ondervonden
wordt. Die tegenstand is nog dezer
dagen naar voren gekomen in een
grote rede van^d^fr^er Fr. Osterieth,
voorzitter - van ile Antwerpse Kamer
van .Koophandel.
Aan Gent wénste, de* lieer. Osterieth
daariri dp .gevraagde sluis, je Terngu,-,.
zfn tóe, maar hij vroege zich toch af,
welke" d&ri^tfé gfo'efSofhstige rol zou
zijn van de haven van Terneuzen,
omdat nietsbewijst, dat Nederland
geen voornemen koestert hiervan een
haven van een zekere omvang te
maken, die Antwerpen en Gent con
currentie zou kunnen aandoen. Ook
De raadsleden van Clinge kregen
aan het begin van de jongste raads
vergadering de mededeling te horen,
dat ze binnenkort een tochtje zullen
maken om verschillende straatver
lichtingen te bekijken. De P.N.E.M.
zal gevraagd worden in welke ge
meenten, men dan het best kan gaan
kijken.
De heer Hageman vroeg om inlich
tingen betreffende de verbetering van
de Molenstraat. Ook de heer de Key-
zer sprak er zijn teleurstelling over
uit. De voorz'tter kon slechts toezeg
gen, dat er in April 1955 een begin
mee zal worden gemaakt. Men moet
nog uitzien naar een betere wegver-
betering dan klinker.
De v.v. „Clinge" had zich accoord
Verklaard met 't contract betreffende
het sportveld. Zij zal nu jaarlijks 400
gld. aan pacht betalen en dan heeft
de gemeente de volledige zeggenschap
over het terrein.
SUBSIDIES EN BIJDRAGEN.
De raad toonde zich in een milde
stemming, want een verzoek van het
Prov. Wit-Gele Kruis om 3 ct. sub
sidie per inwoner kreeg glansrijk zijn
beslag. Zo ging het ook met een ver
zoek van het Ziekenhuis te Sluiskil
om f 100 per patiënt en per verpleeg-
dag.
De vergoeding aan het B.A. wer
den verhoogd. Ze luiden thans: voor
zitter f 100, bedélende leden f 100,
overige leden f 45, secretaris f 500.
De vergoedingen voor de wethou
ders gingen mee in de stijgende lijn.
Ze kwamen van f 600 op f 640.
De raad verleende B. en W. mach
tiging om een brandweerauto aan te
kopen van f 29.000. Daarbij bevindt
zich een reservoir met 1500 L. water
en een motorspuitje voor nablussin.g.
De bouw van een bergplaats voor die
auto bracht enige moeilijkheid mee.
Bij stemming bleek zich het meren
deel van de raad uit te spreken voor
stalling te N.-Namen. De heren de
Cock, Hageman en de Poorter waren
voor Clinge.
De raad was verder accoord met 'n
bergplaats Yoor brandweermate
riaal in de tuin van het gemeente
huis. Die zal f 10.700 kosten.
Hoe eerder hoe liever, meende de
raad, toen de verbetering van de Veer-
straat te N.-Namen aan de orde kwam.
Het betreft een fietspad van 100 m.
lang en 1 m. breed. De kosten komen
op ruim f 3500.
Een verbetering onderging het op
halen van huisvuil in Clinge en N.-
Namen. Vanaf 9 Januari zal het voort
aan om de veertien dagen worden op
gehaald en dan op Vrijdag. De opha
lers krijgen resp. f 650 en f 500.
KROTOPRUIMING.
Tenslotte, werd nog meegedeeld, dat
voor een nieuwe woning bij krotop
ruiming de normale rijkspremie wordt
betaald. Bovendien wordt 30 pet. van
deze premie vergoed aan hen die
nieuwboouw zetten.
den berekend aan de hand van bet
inkomen en variëren van f 10 tot f 60.
Ook financieel is het de Stichting
in het afgelopen jaar niet slecht ver
gaan. Het tekort voor dit jaar wordt
geraamd op f 500.
In een gesprek met de pers heeft
het dagelijks bestuur van de Stich
ting nogmaals met klem gewezen op
de noodzakelijkheid de kinderen tij
dig te laten testen voor de school- en
beroepskeuze. Veel kinderverdriet en
kinderleed kan op deze wijze voorko
men worden.
De Christelyke stichting van schooi
en beroepskeuze in Zeeland, die te
Goes is gevestigd, werkt nu 9 maan
den en is over de resultaten goed te
vreden. Reeds werden 106 gevallen
behandeld, waarvan 61 op Walcheren,
15 uit Z.-Vl., 22 uit Z.-Beveland en de
rest uit overig Zeeland en West-Bra
bant.
Er werden adviezen uitgebracht
voor 89 jongens en 17 meisjes.
Gezien de wassende toeloop zal de
psychologe, mevr. de Kam, komend
jaar worden bijgestaan door een twee
de kracht.
De kosten van het onderzoek zijn
vrij laag en worden berekend naar de
financiële draagkacht van de betrok
kenen.
Zo heeft een derde gedeelte van
het aantal onderzochten niet meer dan
f 10, het minimumbedrag, voor het on
derzoek betaald. Ook zijn enkelen gra
tie geholpen. De gemiddelde onkosten
van het onderzoek bedragen f 40.
De kosten van het onderzoek wor-
maakte hij voorbehoud betreffende
de nieuwe breedte van het kanaal
GentTerneuzen. Indien Gent in het
geheel van de Belgische havens het
verkeer moet toebedeeld krijgen, dat
het wegens zijn geografische ligging
toekomt, gaat het volgens de heer
Osterieth in een klein land als Bel
gië toch niet op door ruime beleg
gingen een nieuwe verdeling dei; be
drijvigheid in de hand te werken,
welke de nationale inspanningen zou
versnipperen en onvruchtbaar ma
ken.
Blijkbaar vreest Antwerpen rivali
teit van Terneuzen én van Gent. In
dit licht kan men de hartekreet van
de heer Morraye gemakkelijk ver
staan. Overigens zij er aan herinnerd,
dat voor de verdere werken aan het
kanaal GentTerneuzen geen bedra
gen zijn begrepen in de 50 millioen
dollar, welke België onlangs in Ame
rika is gaan lenen voor zijn kanaal-
werken.
De veestapel in Kruiningen
heeft nog steeds niet de sterkte
bereikt van vóór de ramp van
1 Februari 1953, toen practisch
alle vee verdronk. Dank zij de
hulp van vele zijden werden de
veehouders echter in staat ge
steld hun bedrijf voort te zet
ten.
Nu schijnt de natuur zelf mede
te werken om het verlies te
herstellen. Is het reeds een zeld-
:ame gebeurtenis dat 'n koe 'n
tweeling krijgt, zeker is het een
grote bijzonderheid, dat binnen
3 dagen in dezelfde stal van 2
koeien 4 vaarskalveren worden
geboren, zoals een dezer dagen
geschiedde bij de veehouder
Jan Sinke-de Visser,
geen grond voor bouwgrond worden
onteigend.
Wel bevinden zich m de kom ge
schikte stukken voor woningbouw,
doch de eigenaren voelden er tot he
den blijkbaar niet veel voor om
grond te verkopen. Overwogen werd
om stappen te ondernemen, ter ver
krijging van bouwgrond. Ook kwam
de watervoorziening cn de electrifi-
catie van onrendabele gebieden aan
de orde. Men acht het zeer belangrijk
dat hier in de naaste toekomst aan
dacht aan wordt besteed. Ten aanzien
van de straatverlichting had men
gaarne dat deze speciaal 's-nachts
wat werd verruimd. Het dagelijks
bestuur der gemeente beloofde dit te
zullen bekijken. Nadat ook nog in
lichtingen waren gevraagd omtrent
de kettinghond, de weg Aardenburg-
Sint Kruig cn andere wegen ter spra
ke waren gebracht, werd deze vrucht
bare dorpsvergadering besloten.
Onder leiding van het gemeente
raadslid uit Sint Kruis A. Paridaen-
Doolaege kwam men in 's-Lands
Welvaren aldaar in dorpsvergadering
bijeen. Aanwezig waren de burge
meester, wethouder Sturtewaegen en
gemeente-secretaris Paridaen, terwijl
wethouder Catsman verhinderd was.
Voor deze dorpsvergadering bestond
een zeer grote belangstelling. De zaal
was propvol en het aantal aanwezi
gen bedroeg 70.
Allereerst werd natuurlijk gespro
ken over de oude school, die als dorps
huis zou moeten worden bestemd. Dat
men het belang daarvan inzag, bleek
wel uit de talrijke voorstanders, die
uit de geanimeerde bespreking hier
over naar voren kwamen. Definitief
werd dan ook besloten tot oprichting
van een dorpsvereniging waarvoor
zich ter vergadering reeds 65 leden
opgaven. Er zal nog een ledenactie op
touw worden gezet om meer leden te
winnen. Binnen 10 dagen is men voor
nemens een bestuur te kiezen. Vol
spanning wacht men dan ook de be
slissing van de Aardenburgse ge
meenteraad af aangaande het gebouw
en de voorwaarden waaronder dit ge
bouw aan de dorpsvereniging ter be
schikking zou kunnen worden gesteld.
In de vergadering kwam ook de on
misbaarheid van een zodanig gebouw
te Sint Krujs naar voren, bij te hou
den feestelijkheden, bijeenkomsten,
lezingen, cursussen en tentoonstellin
gen.
WONINGNOOD
Nadat dit hoofdpunt der dorpsver
gadering in gunstige zin was verlor
pen, kwamen nog diverse andere be
langrijke dorpsproblemen naar voren.
Gewezen werd op het dringend gebrek
aan woningen te Sint Kruis. De grote
moeilijkheid .is hier evepwel, dat de
gemeente "in Sint Kruis geen bouw-
-grqnd bezit en daar voor Sint Kruis
•geen uitbreidingsplan bestaat, kan
In de gemeenteraad van 's-Heer
Arendskerke werd de begroting voor
1955 van de vleeskeuringsdienst te
Heinkenszand vastgesteld.
De salarissen van de wethouders
werden met zes procent Verhoogd.
Een subsidieverzoek van het Prov.
Wit - Gele Kruis werd ingewilligd
en er wordt een bijdrage van 3 cent
per R.K. inwoner verleend.
Tot lid van de Commissie voor
schoolverzuim werd de heer C. Goe-
degebure benoemd.
Ook werd de begroting vastgesteld
voor Maatschappelijke Zorg te 'sHeer
Hendrikskinderen.
Voor het gemeentepersoneel werd
een nieuwe salarisregeling vastge
steld.
Verder- werden de heren A. Raas,
F. de Jonge A. Zonneveld en Jac. de
Schipper herbenoemd als bestuursle
den van Maatschappelijke Zorg.
Het Groene Kruis te Nieuwdorp
overweegt het bouwen van een wijk-
gebouw voor de wijkverpleegster. In
principe heeft de Raad besloten een
bijdrage te verlenen tot dekking van
het exploitatietekort, dat hierdoor zal
ontstaan.
Mej. dr H.C.M. Ghysen te Domburg
is door H. M. de Koningin benoemd
tot ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
Mej. Ghysen, die onlangs 70 jaar
geworden- is, verwierf zich vooral be
kendheid door haar studies over
Betje Wolff en -Aagje Deken, o.a.
verscheen van haar het boek „Dap
per vrouwenleven".
'g Hppr4rfTid.skpt ke
BEVORDERINGEN
Tor gemeentesecretarie vonden en
kele bevorderingnen plaats. De heer
J.L. Brasser werd bevorderd tot ad
junct-commies le klasse en mej. D.
A. van Strien tot klerk le klasse.
Voorts werd tot adjunct-commies 2e
klasse benoemd de heer W.P.C. Joo-
sen.
Borssple
EEN SPORTTERREIN WORDT
AANGELEGD
De raad is bijeengeroepen om te
beslissen over het voorstel een sport
terrein aan te leggen. Na breedvoe
rige bespreking kwam men tot de
slotsom dat het niet meer dan f.13.000
mag kosten.
Daar er practisch geen mogelijk
heid was om het in eigen beheer uit
te voeren, vreesde men. dat het plan
niet door zou gaan. Uiteindelijk werd
het voorstel toch aangenomen met
vier tegen drie stemmen. De heren
De Mëy, Melis en Bras konden zich
niet met het voorstel verenigen.
Kruiningen
E. M. M. IS KONINKLIJK
H. M. de Koningin heeft aan de
Harmonievereniging „E.M.M." het
praedicaat Koninklijke verleend. De
ze eer viel „E.M.M." te beurt ter ge
legenheid van het 90-jarig bestaan,
dat 4 September 1954 gevierd werd.
(Advertentie)
Lange Vorststraat 106
GOES
wenst U
een voorspoedig 1955.
Op de jongste bijeenkomst der Be
velandse V.V.V. werd reeds de wen
selijkheid besproken om door het op
richten van plaatselijke afdelingen
de WV op de beide Bevelanden meer
te activeren.
In de eerstvolgende vergadering,
die tegen 13 Januari is uitgeschreven
komt nu een voorstel van die strek
king aan de orde.
Als overkoepelend orgaan zal een
streekbestuur komen.
Te Kapelle is al een zelfstandige
afdeling gevormd.
„Daar ligt mijn land..." Een dramatische foto, gemaakt in de Biesbosch,
waar de recente overstromingen veel leed en veel schade hebben aan
gericht. Op 23 December, 's middags om vier uur, stortte het water zich
over de te lage dijken van deze en vele andere polders in de Biesbosch.
Ook het land van Jan Saarloos, die u op onze foto ziet, liep onder.
Terwijl wij ons opmaken om het derde grote December-feest te vieren,
oudjaar, golft het wrede water rond het huis van Saarloos. Omdat deze
getroffen boer zelfs het risico van een brand onder deze omstandig
heden niet durft dragen, wordt er in zijn huis geen kachel gestookt. De
woning is immers als een schip in volle zeeIs er een klemmender
en menselijker argument te vinden voor afsluiting der zeegaten, of
verzwaring der dijken, dan deze fotoAchter de starre tabellen hart,
de ingenieurs brandt en woelt de angst van zoveel mensen als Jan
Saarloos. Hij voelt zich als Noach op de wilde wateren: zijn ark met
het vee bleef behouden en hij bidt de Heer. Maar voor Noach bracht
de duif de belofte, dat het water geboeid zou worden.... Die daar, in
de Biesbosch, hebben recht op eenzelfde belofte.
Tot de archieven die door de gemeente Breda worden bewaard, behoort
o.a. het archief van de Hoofd- en Leenbank van Stad en Land van Breda.
Dit was een rechtbank die zich ontwikkeld had uit twee onderscheidene
colleges: de leenbank van de Heer van Breda, die zaken behandelde die uit
het leenrecht voortvloeiden en de hoofdbank waarbij men in hoger beroep
kon gaan van de uitspraken van de dorpsgerechtcn in het land van Breda.
Zelfs enkele schepenbanken daarbuiten zoals Steenbergen en Prinsland (Din-
teloord) en enkele Zuidnederlandse dorpen ressorteerden onder de Bredase
hoofdbank. Dit was een overblijfsel uit de tijd dat het gezag van de Heren
van Breda zich verder uitstrekte dan over het gebied dat later de Baronie
werd genoemd.
Aan een aan'H toneelschrijvers, die
'n fragment van 'n stuk hadden inge
zonden voor de prijsvraag „Opdrach
ten toneelschrijfkunst" heeft de minis
ter van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen opdracht verleend tot het
voltooien van hun stuk. Deze auteurs
zijn Ed. Hoornik, mevr. Bep de Jong-
Keesing. Max Croiset, Ary den Hertog
en Alphons Laudy.
Aan de auteur Ed. Hoornik kende de
minister, overeenkomstig het advies
van de jury, bovendien een prijs van
15?0 gulden toe voor zijn toneelstuk
„Kains geslacht".
De oudste geschiedenis van deze
beide rechtbanken is duister en het
is niet bekend wanneer zij tot één
college verenigd zijn. Waren de
rechters aanvankelijk leenmannen,
later werd de bank bezet door de
regerende magistraat van de stad
Breda met de drossaard aan het
hoofd. Met dit laatste feit houdt
verband, dat van de Bredase sche
penbank zelfs geen hoger beroep
mogelijk was.
Het archief van de Hoofd- en
Leenbank, dat de stukken van de
talrijke voor haar gevoerde pro
cessen bevat, is een belangrijke
bron voor de kennis van de rechts
toestanden en het maatschappelijk
leven in de Baronie, voornamelijk
in de 17e en 18e eeuw. want over
die tijd zijn de meeste archiefstuk
ken bewaard gebleven. De bank
heeft bestaan tot 1804.
„LEEN"
Bij het woord „leen" denkt me
nigeen aan de middeleeuwen, het
leenstelsel is echter formeel blijven
bestaan tot de grondwet van 1798.
Het werd door eigen rechtsregels
beheerst, vormde een afzonderlijke
rechtskring, zoals b.v. thans de
kerk nog haar eigen recht heeft.
Zaken waarbij lenen betrokken wa
ren behoorden tot de competentie
van speciale rechtbanken. Lenen
waren b.v. de landgoederen Burgst
en Gageldonk onder Prinsenbeek,
maar ook een perceel van enkele
hectaren land kon als leen zijn uit
gegeven en bleef dan onder het
leenrecht ressorteren. Daar voor le
nen een ander erfrecht gold dan
voor gewone goederen, gaven erfe
niskwesties dikwijls aanleiding tot
processen die voor de Hoofd- en
Leenbank moesten worden gevoerd.
Wanneer een leen door vererving
of vervreemding in andere handen
overging, moesten door de leenman
(de nieuwe bezitter dus) de traditio
nele heergewaden en hofrechten be
taald worden als erkenning van de
eigendpm van de leenheer. Ook
hierover ontstonden vaak rechtsge
dingen, waarvan de Hoofd- en Leen
bank kennis moest nemen. In de
processtukken weerspiegelen zich
de eigenaardige rechtstoestanden
van die tijd en menige interessante
bijzonderheid komt daarbij aan het
licht.
In de sfeer van het burgerlijk
recht was de Hoofdbank, zoals bo
vengezegd, vooral beroepsinstantie.
Er waren echter ook zaken, die zij
in eerste aanleg behandelde b.v.
in 1656 het verlenen van toestem
ming voor een tweede huwelijk in
geval van moedwillige verlating
aan de Hooldbank opgedragen. De
omvangrijkste taak was echter de
berechting in hoger beroep- van za
ken die in eerste instantie voor de
schepenbank van de dorpen had
den gediend. Het is begrijpelijk dat
in een tijd toen iedere plaats haar
eigen rechtbank had, die natuurlijk
niet met deskundige juristen kon
worden bezet, velen bij een hogere
instantie recht zochten. Civiele
rechtspraak was destijds een mi
jner begrip dan thans, ook de boet
straffelijke rechtspleging was er
onder begrepen. De processen die
over dergelijke zaken werden ge
voerd verschaffen ons vele gege
vens omtrent allerlei facetten van
het maatschappelijk leven, terwijl
er ook talrijke bijzonderheden voor
familiegeschiedenissen aan kunnen
worden ontleend.
ORDENING VAN DOSSIERS
Sas van Gent
HERDENKING
GEMEENTE - SECRETARIS
In een spoedeisende raadsvergade
ring, tot bijwoning waarvan ook het
gehele personeel der gemeente w:o.
het onderwijzend personeel van de
o.l. school A was uitgenodigd, werd
de heer B. J. Lammens, in leven se
cretaris dezer gemeente en op 27
December j.l. overleden, herdacht.
Te dier gelegenheid werd door de
voorzitter, burgemeester R.A.J. den
Boer, een herdenkingsrede uitgespro
ken.
Hierna werd overgegaan tot beëdi
ging en installatie van het raadslid
W.H.M. Colsen, benoemd in de vaca
ture ontstaan door ontslagname van
de heer R.J.M. Krieckaart.
De heer R Stock werd beëdigd als
waarnemend secretaris, terwijl de
heer C.J. Notté als waarnemend ont
vanger der gemeente de zuiverings-
en ambtseed aflegde.
Tot vaste onderwijzer aan de open
bare lagere school werd met ingang
van 1 Januari benoemd de heer A.
van Dalen, uit Sas van Gent, vanaf
1 September 1954 als tijdelijk onder
wijzer aan die school in dienst. Als
2e en 3e candidaat kwamen op de
voordracht voor de heren P. R.M. v.
d. Sneppen te Terneuzen en H.A.J.
Maas te Overslag.
ZILVEREN JUBILEA
Op en rond de jaarwisseling zullen
enkele arbeiders in dienst der N. V.
Stijfsel- en Glucosefabriek ..Sas van
Gent" alhier het feit herdenken,
waarop zij voor 25 jaar in dienst der
N.V. traden. Het zijn de heren: R.
Raes (Zelzate), op 31 Dcc. 1954: M.
A. van Tittelboom (directeur) op 1
Jan. 1955: E. Verhoosel (Sas van
Gent), op 2 Jan. 1955.
Geslaagd. Te Rotterdam slaag
de voor het Staats - Praetijk - Diplo
ma Handelswetenschappen de heer
R. P. Klein alhier.
Philippine
CABARET-REVUE.
De toneelgroep „Bundeltouw", sa
mengesteld uit de P.T.T.-ambtenaren
en ambtenaressen uit Terneuzen wa
ren te gast op de ambtenarenfee-rt-
avond alhier.
In een vlot tempo brachten zij een
minatuur-revue, welke de ambtenaren
en de vele genodigden een avond be
zorgden van gezond amusement.
Gerard Sprangers, die de algehele
leiding had van het uitgebreide ge
zelschap, wist met een r,ijk program
ma van mondorgel, accordeon, lied
jes bij de gitaar en vooral geestige
schetsen de volle zaal kostelijk te
amuseren. Drie volle uren is er door
de toeschouwers gezongen en gela
chen, dat de tranen over de wangen
rolden.
Burgemeester van Hoek. die als ere
voorzitter de avond opende, heeft heus
niet overdreven tc.n hij aankondigde
dat het een mooie avond zou worden.
De voorzitter zelf, de heer Abra-
hamse, had het bij het einde van
deze zeer geslaagde feestavond heel
gemakkelijk, toen hij het gezelschap-
Sprangers en Co. moest bedanken.
De ambtenaren van -Philipoine. mat
hun gasten hielden na afloop nqg
een gezellig bal.
R. K. OUDEN VAN DAGEN BIJEEN.
De R.K. Bond van Ouden van Da
gen en gepensioneerden, afd. Axel,
heelt in het R. K. Gezellenhuis aan
de Walstraat een gezellige bijeenkomst
gehouden. Geregeld komen daar de
oudjes bijeen voor conversatie en ont
spanning, welke bestaat uit gezel
schapsspelen en het beoefenen van
het kaartspel. Thans betrof het even
wel èen bijzondere namiddag en het
was met grote voldoening, dat de
voorzitter de aanwezigen hartelijk
welkom heette; speciaal de dames-le
den werden hoffelijk verwelkomd.
Hierna volgde een ruime tractatie,
waarna aan de welvoorziene koffieta
fel eer werd bewezen.
Dat de oudjes het samen genoeg
lijk hebben gehad, blijkt wel uit de
omstandigheid dat voor velen de duis
ternis veel te vroeg intrad. Het voor
nemen bestaat om nog meer dergelijke
middagen te organiseren.
UITVOERING VAN „ASAF".
Er was een bevredigend aantal be
langstellenden aanwezig voor de jaar
lijkse uitvoering van 't Chr. Gemengd
Koor „Asaf".
-Het koor, onder leiding van de heer
P. C. Brakman, bracht o.m. een vier
tal nummers ten gehore, waaronder
twee liederen uit „Valerius Gedenck-
klank".
Het uit ruim 30 leden bestaande
meisjeskoor- kwam daarop voor het
forum om enige liederen uit te voe
ren. Ook dit onderdeel van het pro
gramma verliep vlot en correct.
De heer Brakman gaf daarop op 't
orgel een drietal korte composities ten
beste. Op talentvolle wijze werden
deze uitgevoerd.
Het glansnummer van „Asaf" was
het „Magnificat" van Buxtehude. De
diverse gedeelten werden instrumen
taal ingeleid en afgewisseld.
Zuiddorpe
Het archief van deze Hoofd- en
Leenbank is door de vorige ge
meente-archivaris Drs. P. Scherft
geordend en geinventariseerd. Het
archief is ingedeeld naar de ver
schillende competenties van de
bank. De dossiers van processtuk
ken, waarvan er vele uiteengeval
len waren, zijn alle gereconstru
eerd en vervolgens chronologisch
geordend. Bij elke rechtszaak zijn
de beide partijen vermeld, terwijl
een alphabetische index op de na
men het opzoeken vergemakkelijkt.
Een uitvoerige inleiding geeft een
overzicht van oorsprong en samen
stelling van de Hoofd- en Leenbank,
haar competenties en werkzaamhe
den enz. en vormt zo een bijdrage
tot de kennis .van de rechterlijke
organisatie van Brabant in de mid
deleeuwen en in later tijd. Het ge
meentebestuur van Breda heeft de
ze inventaris in druk laten ver
schijnen, het is een keurig uitge
voerd boekwerk van 250 bladzijden,
Een afgerond gedeelte van de om
vangrijke Bredase gemeente-archie
ven is daarmede op wetenschappe
lijke wijze bewerkt en Voor onder
zoek toegankelijk gemaakt. Voor de
ze vrucht van zijn werkzaamheid
in Breda komt de tegenwoordige
Rijksarchivaris in Zeeland alle lof
toe.
VERERENDE UITNODIGING
Onze toneelclub ,,Elk Naar Zijn
Krachten" is tijdens haar opvoerin
gen van 26 en 27 December j.l. uit
genodigd ook in Westdorpe te komen
spelen. Dat dit pleit zowel voor de
spelers, als voor de stukken ,,Het
recht moet zijn loop hebben", en
,,Kan dat", of Een verjongingstra
gedie", hoeft geen betoog.
,,Elk Naar Zijn Krachten" heeft de
uitnodiging aanvaard en zal optreden
ten bate'van de voetbalclub. De da
tum is vastgesteld op Nieuwjaarsdag.
Niet uit Hulst. Men deelt ons
mee dat de heer x. en zijn twee kin
deren die op de spoorwegovergang
te Bevercn-Waes (B), ternauwernood
aan een treinongeluk ontsnapten, niet
afkomstig zijn uit Hulst, doch uit
Lent.
Clinge
KERSTAVONDEN
In het kader van de kerstviering
werden door kapelaan O. Gielliet een
tweetal kerstavonden georganiseerd,
die een zeer grote belangstelling
mochten genieten. Na de opening
werd een serie lichtbeeld envertoond
over het kerstgebeuren, waarbij uit
leg werd gegeven. Vervolgens had 'n
verloting plaats. Enkele kinderen van
de lagere school vertoonden een paar
toneelstukjes, terwijl de gehele avond
werd aangevuld mét muziek en zang.
Heikant
Toneeluitvoering. De R.K. Mu
ziekvereniging Heikant zal op 13 en
14 Februari voor hot voetlicht treden
met het toneelstuk „Kinderen van
ons volk". De regie is in handen van
de heer van Hoge, terwijl de heer
Hermans voor cüe decors zorg draagt.
Aardenhurg
JAARFEEST
TENNISCLUB S.J.E*F.
In de Roode Leeuw hield 4e Aar
denburgse Tennisclub „S.J.E.F.
haar jaarfeest. Van de penningmees
ter der vereniging, dokter A. Keste-
loo werd afscheid genomen aange-
zien deze als kinderarts naar Bredft
vertrekt. Voorzitter Paridaen dankte
de scheidende penningmeester voor
het vele werk voor de vereniging ge
daan en bood hem namen§ S.J.E.F.
een tweetal boeken aan. Bij de prijs
uitreiking richtte burgemeester van
Dongen zich met enkele vlot-gespro-
ken woorden tot de kampioen van
"het afgelopen seizoen en roemde de
prettige sfeer die er in de club heerst.
De wisselbeker bij het Heren enkel
spel ging naar G. Callaert, die even
als verleden jaar kampioen werd.
Mej. L Trapman werd kampioen
bij dë dames en mocht een beker van
de burgemeester in ontvangst nemen.
De andere kampioen n.l. Y. Ha
verland en Mevr. Bakker bij dames-
dubbelspel, echtpaar Bakker bij ge
mengd dubbelspel en G. Callaert en
J. Bakker bij Herendubbelspel ont
vingen een aandenken aan hun kam
pioenschap 1954. Na afloop van de of
ficiële vergadering volgde een gezel
lig samenzijn.
Eede
CABARETAVOND S
BOERENLEENBANK
Doordat het cabaretprogramma op
het feest van het gouden jubileum
van de Boerenleenbank niet door kon
gaan. daar het gezelschap te Vlissin-
gen door mist werd opgehouden, werd
thans door het gezelschap „Klaveren
Vijf" uit Roosendaal een avond ver
zorgd in Sancta Maria. Naast de le
den waren thans ook alle houders van
spaarbankboekjes bij de bank, voor
deze avond uitgenodigd.
Het parochiehuis te Eede zat dan
ook propvol toen de kassier der boe
renleenbank. P. Roozen alle aanwe
zigen welkom heette.
Opgevoerd werd het blijspel ..Puk
kel en Pukkel", Het stuk viel bij het
publiek in de smaak. De heer Roo
zen deelde ook nog mede. dat het in
de bedoeling lag, voor de leden en
de spaarders in de toekomst nog eens
meer een dergelijke bijeenkomst te
organiseren, zulks mede in navolging
van IJzendijke waar zoiets jaarlijks
geschiedt.
Het bestuur der Boerenleenbank van
IJzendijke gaf van zijn belangstelling
voor de uitvoering te Eede blijk door
zijn aanwezigheid.
TERNEUZEN Luxor 7 uur: Houdini
GOES
Grand: Prins Valiant.
MIDDELBURG - Electro: Hondo.
Schouwburg: Lucky me.
VLISSINGEN Luxor: Hyena's van het
wilde Westen. Alhambra: Wij zoeken
millionaire.
SAS VAN GENT Olympia 2.30, 5 en
8 uur: A en C gaan naar Mars.
ANTWERPEN Vlaamse Opera 8 uur:
De graaf van Luxemburg.
TERNEUZEN Luxor 7 uur: Houdini
AXEL Het Centrum 4.15 en 8 uur: De
schatgravers van het Doodskopeiland.
HULST Bioscoopgebouw 2.30 uur:
Alice in Wonderland; 5.15 en 8 uur:
Door liefde onteerd.
DE KLINGE Kinema van Dijck 2.30
uur: De wrekende degen. Dansen in
zaal van Dijc'- om 6 uur.
MOERBEKE-KOEW/ CHT Grote schie
ting bij Alb. Wauters, begin 3 uur.
LAMS WA ARDE Prijskaarting bij A.
v. Driessche om 5.30 uur. Prijspiering
bij Hon. Claessens.
ST JANSTEEN Sehieting bij J. Baert,
begin 3 uur.
TERHOLE Prijspieken in café Cen
trum t.b.v. Missie Pater Colsen.
TERNEUZEN Luxor 4 en 8 uur: Hou
dini; 2 uur: Barbaroasa de zeeschuimer
Concertgebouw 8 uur: Barbaro&sa de
zeeschuimer.
OOSTBURG Ledel 4.30 cn 8 uur:
Maske in blau; 2 uur: De weg naar
Damascus.
ANTWERPEN Kon. Vlaamse Opera
15 uur: André Chénier; 20 uur: Caval-
leria Rusticana Paljas.
GENT Kon. Ned. Schouwburg 15 uur
en 19.30 uur: Zwervers om de kribbe.
AXEL Het Centrum 4.15 en 8 u.: De
charge aan de Rode Rivier.
HULST Bioscoopgebouw 2.30 uur;
Alice in Wonderland; 5.15 en 8 uur:
Anna.
TERHOLE Prijspieken in café Centrum
t.b.v. Missie Pater Colsen.
LAMSWAARDE Prijskaarting bij A.
v. Driessche om 4.30 uur. Schieting bij
A. v. Driessche om 3 uur.
ST JANSTEEN Duivententoonstelling
bij de Block van 9-12 uur. Schieting
bij FI. Bouwens om 3 uur. Prijspieren
bij H. Stevens om 5 uur. Prijspieren
bij E. Vermeersen om 5 uur. Bal in
zaal Chassé om 4 uur. Prijskaarten bij
O. Calle om $.30 uur.
KOEWACHT Prijskamp op biljart bij
P. v. Hove om 5 uur. Prijskaarting bij
A. de Nijs om 6 uur. Schieting om
3 uur bij A. d'HoIlander.
GRAAUW Prijsbiljarten bij D. Plas-
schaert om 4.30 uur.
DE KLINGE (B.) Dansen in Kinema
van Dijck om 6 uur.
GOES Grand: Prins Valiant.
MIDDEL/BURG Electro: Hondo.
Schouwburg: Lucky me.
VLISSINGEN Luxor: Hyena's van het
wilde Westen. Alhambra: Wij zoeken
millionairs.
SAS VAN GENT Olympia 2.30 uur:
A en C gaan naar Mars; 5 en 8 uur:
De blauwe gardenia.
TERNEUZEN Luxor 2 en 8 uur: Hou
dini; 4.30 uur: Van de wal in de sloot.
Concertgebouw 8 uur: Barbarossa de
zeeschuimer.
OOSTBURG Ledel 2 en 8 uur: Maske
in blau; 4 30 uur: De weg naar Da
mascus.
GOES Grand: Prins Valiant.
MIDDELBURG Electro: Hondo.
Schouwburg: Lucky me.
VLISSINGEN Luxor: Hyena's van het
wilde Westen. Alhambra: Wij zoeken
millionairs.
SAS VAN GENT Olympia 8 uur: De
blauwe gardenia.
TERNEUZEN Luxor 8 uur: Houdini.
OOSTBURG Ledel 8 uur: Maske
in blau.
