i
TEMPO VOOR DE LANGSTRAAT
van het grootste belang
u
HARINGKOUT" te
„Herstel van spoorwegverbinding
is van kardinale betekenis
I
ONZE PUZZLE
Duivenkroniek
Van dure duiven en
een „krukkendag
zelfs de leek
Breskens pakt
dien...
ikoop:
eLaat
Burgemeester Teijssen over de grote problemen
„HavenithV' waren zeer in trek
s- Jansen
lout
Nog een paar
decennia
Lij densgesch iedenis
Langstraat kampt met watersnood
nieuwe
verbindingen
industrialisatie-
mogelijkheid
Genezing van wratten
Handelaars bijten op
Als de mijnklok draaithaagt de spannig
tastbaar in de Vismijn
Vrouwen!
Plantengroei op
4000 meter hoogte
Onverwachte aanvoer
hun sigaren
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 24 DECEMBER 1954
e te maken
dames- an
Aan be-
gelukk. '85
:t 10, Goes,
ish. artike-
N.
AM Zn„
artikelen
en op Zoom
ïemers, afs-
rienden eeo
e afnemers,
en bekeo-
jzichten za-
Nieuwjaar
raat 9
SEN.
4DEL
iat 24
fnemers, be-
:n kennissen
ichten
IW.TAAR.
n d a a g ter
•ompte plaat-
mt u het bil-
em te Breda,
>f Terneuzen.
Breda.
volgens
■bij wordt
rodel, dan
ich gewijzigd,
I De Stem
zitten t
'haren!
t daardoor
•t en niet
als hij
zuigers
N
het algemeen zou ik van
stukken en problemen
tie
(lie
in
tie
Langstraat 0111 een oplossing vragen dit
willen zeggen: we hebben liet meest behoef
te aan tempo, tempo en nog eens tempo!
Tempo bij de voorgenomen verbeteringen
op waterstaatkundig en verkeersgeogra-
fisch gebied is voor de Langstraat een le
vensbelang.
55
Want men moet toeli wel bewondering
hebben voor de vitaliteit van een gemeente
als Waalwijk zonder enig chauvinisme
overigens die zich ondanks alles zo snel
en zo beduidend beeft ontwikkeld, dat men
zich terecht kan afvragen, boe veel groter
die ontwikkeling bad kunnen zijn, als alle
gunstige factoren ervoor aanwezig zouden
zijn geweest".
Waalwijk in nauwe samenwerking
met de Rijkswaterstaat ivordt ge
werkt aan de concretisering van
een haven aan de Bergse Maas, die
niet alleen van betekenis is voor
Waalwijk, maar ongetwijfeld voor
heel Midden-Brabant, en met name
voor Tilburg, dat een belangrijke
export heeft naar Engeland. Dat wi.)
in die haven werkelijk een indus
trialisatiemogelijkheid zien, wordt
verklaard dat in de onmiddellijke
omgeving van de haven aan de
Bergse Maas industrie-terreinen
worden geprojecteerd.
SPOORWEG
VERBINDING
Zou U ook Uw mening willen ge
ven, burgemeester, over de spoor
wegverbinding door de Langstraat?
,,Los van ieder rapport, zou ik
daarvan willen zeggen, dat de on
misbaarheid van een spoorwegver
binding voor personenvervoer door
de Langstraat zonneklaar is geble-
Dit was eigenlijk de conclusie van burgemeester J. Teyssen van het
centrum van de schoen- en lederindustrie, Waalwijk, in het hartje van
de Langstraat en derhalve als hoofd van deze centrumgemeente ten
nauwste betrokken bij al wat er in de Langstraat reilt en zeilt.
Och, er is zeker reden om hoop te koesteren, aldus burgemeester
Teyssen, maar ik zie het toch zo, dat er nog een paar decennia zullen
verstrijken voordat de Langstraat heeft bereikt, waarnaar al zolang
wordt gestreefd. We hebben aanvankelijk gewed op de indijking van
de Biesbosch; nu. wedden we op een ander paard: het Deltaplan. Wat
het eerste betreft konden we rekenen op een zekere orde van afiver-
king, die echter door de watersnood van 1953 in de ivar is gestuurd.
Wat het tweede betreft is alles nog min of meer zwevende en ik vraag
me af, of de Langstraat in volgorde van tijd winst zal maken.
Wat ik nu vertel, is in feite
een bekend verhaal, maar ik wil
het toch even in herinnering roe
pen ter inleiding van wat ik van de
verdere lijdensgeschiedenis van de
Langstraat wil zeggen. Voor de wa
tersnood stond in orde van tijd en
aanpak vast: de inpoldering van de
Biesbosch, de afsluiting van Dongc
en Oude Maasje en de watervrij
making en ontwikkeling van do
streek. Zeker dit alles zou zijn tijd
nodig hebben gehad, maar lang
zaam en zeker zou toch de cirkel
gesloten zijn. De watersnood leidde
ertoe, dat al deze zaken betrokken
werden in een groter verband: hot
Deltaplan, dat in verbazend snel
tempo uit de bus is gekomen. De
Bicsbosch moet wachten op het Del
taplan.
VREEMD
Men heeft echter beseft, dat
Noord-Brabant en met name dan de
Zuidelijke oever van de Amer en
de Bergse Maas daarop niet kan
Evrard Ilavenitli van Hoboken en 7,i,jll trouwe verzorger Gust De Eeyier
hebben. d,e duivensport verlaten. N'a een staat van dienst van vijf en vijftig
glorievolle jaren. Van 1899 tot 1994 stonden beide mannen aan de spits der
liefhebberij van de Sinjorenstad. Kr is een tijd van komen en een tijd van
gaan. Nu was de tijd van gaan gekomen
Meester Kvrard is alhoewel gezond en nog helder van geest 78
jaren oud. Gust de Key ter is, bij hem vergeleken, met zijn „leeftijd der
sterken" nog maar een jonge jongen.
Nochtans moest hij, met spijt in 't hart, aan liet groot spel verzaken.
Formeel verbod van de doktor „van geen trappen meer te mogen beklim
men": de verzorging van een liok van 184 vogels was hem te zwaar ge
worden.
De Belgische koper koopt niet de
oude naam en ook niet de kampioens
titel. Hij is op zijn qui-vive, ik zou
haast zeggen: wantrouwig. Kan hij in
volle vertrouwen kopen, dan koopt
hij de (vermeende) kwaliteit. Dan
heeft hij „geen selirik" in zijn geld
beugel te tasten. De meeste duiven
van de verkoping Havenith zijn dan
ook in België gebleven.
Er zijn er echter ook verkocht
naar Nederland, Duitsland, Frankrijk
Engeland en zelfs naar Amerika.
Voor de verkoping begon, moest mr.
Havenith nog een bod van een half
millioen frank voor de hele collectie
van de hand wijzen, hem gedaan
door een Amerikaan uit Michigan.
De Engelsen en Amerikanen kopen
de oude naam. Aan een Havenith
konden zij, meer dan ooit, hun hart
ophalen. Er waren veertig koopor
ders uit de Angelsaksische landen,
van zeven duizend frank gemiddeld
op duiven, die de adspirant kopers
nooit gezien hadden. Die gingen dus
enkel en alleen af op de beschrijving
in het prospectus
En u begrijpt, met zo'n portefeuille
kooporders, is een verkoping reeds
een succes eer de deurwaarder voor
de eerste keer met zijn hamer op ta
fel slaat.
HavenithDe Feyter hebben nog
acht duiven voor zichzelf behouden.
Zij konden er niet van scheiden. Niet
omdat liet zulke bewezen goede vo
gels waren. Wel omdat zij van het
ras waren, omdat zij hun aanstonden.
En omdat zij zonder duiven niet kun
nen leven.
Mogen zij er nog enige goede jaren
hun genoegen aan beleven!
KRUKKENDAG
Op 12 en 19 December werden ze to
taal verkocht door de zorgen van de
gazet „De Duif" van Antwerpen, in
het „Koffiehuis" aan de Van Strae-
lenstraat.
De opbrengst heeft alle records
doen sneven. De 82 duiven, geboren
vóór 1953 brachten do kolossale som
van 399.430 frank op, hetzij 4870 fr.
gemiddeld (plm. 375 gulden per vo
gel). De duurste duiven waren no. 4
28.000 frank (mr Heuvelmans uit
Amerika), no. 5: 20.000 frank, no. 10:
12.000 frank, no. 18: 22.000 frank, no.
25: 16.000 frank, no. 26: 10.000 frank,
no. 32: 12.000 frank, no. 54: 10.000
frank. Dit alles zonder de verhoging
van 18 ten honderd.
De 100 duiven, geboren in '53 en
'54 besomden, min of meer tegen de
verwachting in, een nog hogere prijs
Zij brachten 522.032 frank op, of ge-
middels 5.220 frank (plm. 396 gulden
per vogel). In deze kategorie waren
de duurste vogels: no. 101: 12.000 fr„
no. 102: 12.000 frank, no. 126: 14.000
frank, no. 127: 15.000 frank, no. 129:
11.000 frank, no. 148: 15.000 frank, no.
150: 13.000 frank enz. Zonder- ver
hoging.
De 182 duiven werden dus verkocht
voor een bedrag van 921.402 Belgi
sche franken (5.063 gemiddeld), onge
veer 70.000 gulden.
Dit betreft dan de totale verkoping
van een collectie duiven van een
Antwerpse liefhebber, die een wereld
reputatie bezat. Een wereldreputatie
die niet dateert van vandaag of gis
teren. Havenith is altijd een baas
geweest, maar zijn beste jaren vallen
tussen 1920 en '30. Na '45 moest hij in
HuyskensVan Riel e.a. zijn meer
dere erkennen, doch de ster van zijn
roem bleef stralen tot het laatste
concours van het laatste seizoen.
ONKREUKBAAR
En nu verguizelt zijn verkoping al
le records, zelfs dat van wijlen onze
betreurde konfrater Louis Vermeyen,
die „slechts" 3.653 Dank gemiddeld
maakte!
Hoe komt dat nu? Hoe kan zoiets
gebeuren?
Waren Havenith en Vermeyen dan
werkelijk een klasse apart in de we
reld? Neen, dat waren zij niet. Verre
van dat zelfs. Het volstaat om de
uitslagen op de nationale concoursen
m de Entente Beige en in Cureghem
Centre in al de na-oorlogse jaren (en
ook daarvoor) te bestuderen om tot
de conclusie te komen, dat er andere
waren en betere!
De beide Sinjoren waren geen Bri-
coux geen Duray's, geen Cattrijsse's
Vanbruaene's enz. enz.
Zij hadden zich gespecialiseerd op
de (kleine) halve fond, hun kracht
lag op drie- en vierhonderd km. Na
tionale kampioenen van de kracht der
grote West-Vlamingen waren zij niet.
Degenen die het anders zeggen doen
de waarheid geweld aan.
Vanwaar dan dit fabelachtige sue-
tie? m rakenfle munt hij de liquida-
„ui? de verste plaats omdat Have-
v-, 'nw!<',r,meytn.de naam hadden
van onkreukbaarheid. Nette, betrouw
bare mensen. Men kon er in vertrou
wen kopen. Zij waren geen bemens
&1»*1»"' diC aUii(l °P
verkonen. voor cit™enen te
Op Tweede Kerstdag is het „Kruk
kendag". Dan wordt er in liet Hoofd
lokaal van de C.C. Breda Omstre
ken tentoonstelling gehouden van de
duiven van Bestuur en Bondsraad.
Ongetwijfeld zitten er grote kam
pioenen tussen. Er zijn er echter ook
waarbij hel zo maar lciele kieie is, zo
maar „mee 't gatje deur 't gootje".
Desondanks versagen deze mannen
niet. Overwinnen of sterven is hun
devies. Winter en zomer „hangen zij
er tegen aan" en nu op „Krukken
dag" krijgen deze paarden de haver,
die zij verdienen. Wordt aan de keizer
gegeven wat des keizers is! U zult
ze bij hun stands zien staan op Twee
de Kerstdag in „De Haagse Poort",
welwillend, hoffelijk en actief als al
tijd, zoals trouwens mannen van uit
verkiezing die verantwoordelijkheid
dragen, betaamt, maar ook en daar
bovenuit: met gerechtvaardigde trots
de (trouwe) borst vooruit en met in
hun ogen iets van de arendsblik van
de kleine Corsicaan.
Dit schouwspel, waarde lezer, zult
U niet willen missen. Vandaar dat ik
het program even geef in punten.
Er zijn vier klassen: Oude doffers,
oude duivinnen, jonge doffers en jon
ge dulvinnen. Kort maar krachtig
Iedere „kruk" zal ik maar zeggen,
zet in iedere klas één duif in. De in
leg bedraagt een grijpstuiver per
viertal. Prijzen om de vier duiven.
Inbreng der duiven geschiedt op
Tweede Kerstdag, 's morgens tussen
7 en 9 uur. Afhaal tussen 14 en 15
uur. De keuring heeft plaats tussen
9 en 11 uur door twee keien uit de
naaste omgeving.
Allemaal goeie.
DIKKEN BRUINE
Na een drietal inleidende artikelen over de problemen
van Midden-Brabant willen we nu burgemeesters en enkele
andere autoriteiten uit de betrokken streek het woord gaan
geven, waarbij we dit begrip „streek" ruim stellen. We be
ginnen heden met de gedachten weer te geven van de bur
gemeester, die in het hart van het problemen-gebied resi
deert, Burgemeester J. P. L. Teijssen van Waalwijk.
ken. Omdat de BBA het vervoer te
enen male niet kan opvangen. Ik
ben en blijf van mening, dat het
herstel van het personenvervoer per
spoor van kardinale betekenis is
voor de ontwikkeling van de streek.
De bewering: goede wegen zijn voor
de Langstraat belangrijker dan de
spoorverbinding, zou ik niet willen
onderstrepen. Ik kan de spoorver
binding niet los zien van de wegen.
Ik kan er wel mee meegaan, dat
het geen zin heeft het treintje dooi
de Langstraat bij iedere boom en
bij elk huis te laten stoppen. Met
een boemeltreintje is de Langstraat
niet gediend. Ken geregelde verbin
ding per rail tussen Den Bosch-
Waalwijk Geertruidenberg Lage Zwa
luwe vind ik echter wel van beteke
nis.
Als men b.v. ziet welk een inten
sief verkeer stations als Vug hl en
Boxtel te verwerken hebben dan
zou ik niet weten, waarom dat in
Waalwijk, dat als indiistrleeentrum
toeli nog van iets meer betekenis
is dan Viiglit of Boxtel niet moge
lijk zou zijn.
Ik kan me best voorstellen, dat er
collega's in de Langstraat zijn, die
helemaal niet verlegen zitten om de
spoorlijn. Zij zijn inderdaad voor
hun gemeenten meer gebaat Dij een
busverbinding. Maar voor Waalwijk
geldt dit zeker niet.
Het zou van zeer veel belang zijn.
indien de Langstraat-spoorlijn opge
nomen zou worden in het centrale
spoorwegnet. Ik meen, dut dit van 'n
primair belang is voor de rendabi
liteit. Ik ben ervan overtuigd, dat
het te doen is."
Hier een kijkje bij Capelle, waar het water oppermachtig
heerst over de polders.
wachten. U kent de mededelingen
uit de Memorie van Toelichting bij
de Begroting 1.955 van Departement
van Verkeer en Waterstaat: wer
ken langs de Zuidelijke oever van
de Amer en het ter hand nemen
van tie bouw van een schutsluis in
de Donge mond.
Ik vind een ding heel vreemd: het
blijkt nn, waar vroeger steeds weer
de afsluiting van Donge en Oude
Maasje onafscheidelijk verbonden
waren aan de inpoldering van de
Biesbosch, dat deze afsluiting in
eens mogelijk is zonder gelijktijdi
ge indijking van de Biesbosch. Als
een kersvers plan wordt dit nu ter
tafel gebracht. Waarom kon dit niet
20 of 25 jaar geleden gebeuren?
We mogen al met al hoop hebben,
zeker wel, maar ik ontveins me
toch niet, dat we enkele jaren ou
der zullen zijn, voordat de bouw
van een schutsluis, het graven van
een verbindingskanaal van het Ou
de Maasje naar de Donge en de af
damming van het Oude Maasje
iets wat weer niet afzonderlijk kan
gebeuren gerealiseerd zal zijn.
Ja, de verkeersgeographische si
tuatie van de Langstraat sluit heel
nauw bij dit alles aan. We kennen
de toezegging van de Minister dat
in 1956 begonnen wordt aan de bouw
van de brug bij Gorkum, die voor
dit gewest en het land van
I-Ieusden en Altena van1' geweldige
betekenis is. In verband hiermee
wordt de verbinding Noord-Zuid ook
bijzonder urgent, omdat er aan een
verkeersweg van het Zuiden naar
het hart van liet land zeer dringend
behoefte is. De drie divierovergan-
gen bij Moerdijk, Hedel en Grave
zijn veel te gering voor de toene
mende intensiviteit van het ver
keer, hetgeen weer zijn problemen
oproept ten aanzien van de ver
schillende toegangswegen tot deze
overgangen.
Het lijdt dan ook geen twijfel
of een nieuwe verbinding Zuid-
Noord vanaf Tilburg, via Waal
wijk naar Gorkum zal een be
tekenende ontlasting zijn voor
bestaande wegen. Helaas ligt
deze Zuid-Noord-verbinding
nog in een vrij ver verschiet,
maar toch vind ik het niet van
kardinaal belang of deze weg er
komt binnen 5 of 10 jaar. Ten
slotte is het voornaamste, dat
de weg er komt en alles kan nu i 0p ^at m0ment gloeit er een lampje aan met het cijfer 5.
eenmaal niet ineens.
Graag wil ik ook wat zeggen van
de verbindingen te water. U kent
onze Langstraatse haventjes, dus
daarover behoef ik niets te vertel
len. Straks zal echter naar mijn me
ning en ik sta daarin gelukkig
niet alleen een haven voor kust
vaarders aan de Bergse Maas bij
Waalwijk een industrialisatie-moge
lijkheid scheppen.
Dat dit zo is illustreert b.v. de
inlichtingen, die onlangs bij het ge
meentebestuur van Waalwijk wer
den gewonnen door een betekenen
de industrie naar de stand van za
ken met betrekking tot een haven
aan de Bergse Maas. Men wilde
weten of deze haven binnen redelij
ke tijd te realiseren zou zijn.
Ik kan u dan ook zeggen, dat
ioor het gemeentebestuur van
Horizontaal: 1. part; 4. vernis; 6.
verlangen; 8. bestaat; 10. maanstand
(afk); 11. meisjesnaam; 12. schaap;
13. bloem; 15. vlaktemaat; 17. pl.
in België; 19. hemellichaam; 21.
geur; 23. nauw; 24. vrucht; 26. lek
kernij; 28. electr.geladen deeltje; 29.
afgemat; 31. dwaas; 32. org.der ver.
naties; 33. meisjesnaam; 35. gek; 37.
hard geluid; 38. familielid; 40. klont;
41 beteuterd; 43. ind.winkel; 45.roof
dier; 47. herkauwer; 49. deel v.h.
kippenhok; 50. kern; 51. spoedig; 53.
boom; 54. vleesgerecht; 36. verdriet;
58, vallei; 59. wallekant; 61. min; 63.
ampere (afk); 65. jong dier; 66. zoog
dier; 68. bloeiwijze; 69. gelofte; 70.
geogr. aanduiding; 72. voorzetsel; 73.
beetje; 74. in dat geval; 75. nobel;
Verticaal: 1. familielid; 2. oosterse
jongensnaam; 3. deeïteken; 4. ver
binding; 5. courant; 6. pl.in Duits
land; 7. bouwmateriaal; 8. fr.pers.
vnw.9. berouw; 14. soort vaas; 16.
kledingstuk; 18. vrucht; 20. zetel; 21.
ledemaat; 22. meisjesnaam; 25. drank
27. vogel; 28. zeedier; 30. boom; 33.
meisjesnaam; 34. vruchtennat; 36.
insect; 38. zwaardvis; 39. godin; 42.
Europeaan; 44. eiland in de Middel
landse zee; 46. jongensnaam; 48. fa
milielid; 50. tropische boom; 51. ge
vierde zangeres: 52. houding; 53.
wending; 54. rijdier; 55. ncdcrl.vlieg
veld; 56. enkelspel; 57. bergweide;
60. soort struisvogel; 62. opening; 64.
pin; 67. waterhoogte (afk.); 71
laatstleden (afk.)
Oplossing van de vorige iveek
Horizontaal: 1. parade; 5. geneve;
11. bokaal; 13 si; 15 ulevel; 18.
da; 20. the; 21. m.o.; 22. el; 23.
parkiet; 25. aneta 27. arena; 29.
er; 81. one; 33. an 34. nar 35. ri
ool; 37. tarbot; 40 d.d.; 41. mio;
42. de; 43. ut; 44. ade; 46. t.b.; 47.
toorts 50. kroes; 52. oog; 54. r.r.;
55. ets; 57. la 58. beeld 61. islam;
63. voering; 65. aa; 66. ja, 67. era;
68. o.o.; 69. marter; 71. ar; 73. zon
der; 75. drevel; 76. essaai.
Verticaal: 2. are 3. abele; 4. dol;
5. e.k.6. gaard; 7. el; 8. es; 9.
vi'tcn; 10. rumoer; 12. ada; 14. be
nard; 16. l.o. 17. vennoot 19. pia
no; 23. panter: 24. er; 26. to: 28.
nadeel; 30. rimboe; 32. e.a.; 33. abt
36. o.i.38. rustig; 39. tartaar; 42.
dor; 45. do; 46. tobben; 48 order;
49. te; 51. Sahara; 53. gevaar; 56.
s.s.; 59. l.o.; 60. viool; 62. laars;
64. non; 66. je; 69. mes; 70. tea;
72. re; 73. ze; 74. de.
(Advertentie)
Ook Spierpijn I
en rheumatische pijnen
wriift U weg met
SjlEAI
w s
Isl-J
Zonder een afdoende wetenschap
pelijke verklaring te kunnen geven
over de verdwijning van wratten
na behandeling van de patient met
Methionin, heeft de Duitse geleerde
dr. P. Janson uit Waldfisch-Pfalts
enige resultaten van de werking van
Methionin beschreven. Hij wordt in
zijn opvattingen gesteund door de
ervaringen van de Franse dokter
T.P. Merklen, die een patient voor
een leveraandoening met Methionin
behandelde en kon vaststellen, dat
niet alleen genezing voor de lever
intrad, maar dat tegelijk de wrat
ten van de handen van de patient
volkomen verdwenen.
Ter bestrijding van de wratten
wordt zeer veel geëxperimenteerd
en het is dus begrijpelijk, dat een
arts, indien de resultaten van de
behandeling verrassend goed zijn,
dit feit bekend wil maken zonder
dat nochtans een voor medici alge
meen aanvaardbare verklaring is
geformuleerd. Mochten er meerde
ren met de behandeling van Methi
onin gebaat zijn. dan kan men met
de wetenschappelijke verklaring ook
wef even wachten, hoofdzaak is. dat
het nut van de behandeling duide
lijk is gebleken.
55
„TWINTIG TON HARING van dat monster", klinkt de stem
van de Mijnmeester, die het begin van de verkoop op de Bres-
kense vismijn aankondigt. De handelaren staan langs een houten
balustrade met de vinger aan een genummerd knopje.
„En hij draait!" klinkt dezelfde stem. Op hetzelfde moment be
gint de wijzer van de grote electrische veilingklok langzaam maar
zeker te draaien, vanaf het getal 100 tot nul, langs de aangebrach-
j to cijfers. Met een scherpe klik stopt de wijzer bij het getal 23 en
(Advertentie)
Vrouwen hebben vaak moeilijke en
pijnlijke tijden. Zij kunnen deze aan
merkelijk verlichten, ja die pijnen
doen verdwijnen door het gebruik van
Togal, de grote pijnverdrijver. Togal
is onschadelijk voor hart, nieren en
maag. Bij apoth. en drog. f 0.95, f 2.40.
Een grote reeks van tot dusver
onbekende plantensoorten en vari
anten zijn ontdekt door de Heidel-
bergse botanicus prof. dr. Werner
Rauh, die van een tienmaandelijkse
wetenschappelijke expeditie naar de
hoogvlakten van het Andes-geberg-
te in Zuid-Amerika naar West-Duits-
land is teruggekeerd.
De expeditie beoogde opheldering te
verschalen over de klimatologische
voorwaarden op hoogten boven de
4000-meter. Bij het onderzoek zijn
zoveel nieuwe gezichtspunten opge
doken, dat de wetenschappelijke be
werking nog geruime tijd zal duren.
De expeditie werd gesteund door de
academie der wetenschappen in Hei
delberg en de regering van Ecua
dor en Peru hebben hun welwillen
de medewerking verleend.
„Vijf en twintig cent voor nummer vijf!" horen we door de luid
spreker en daarmee verwisselen in enkele minuten 20.000 kilo's
haring van eigenaar.
De aanvoer is tamelijk onverwacht
gekomen, dat is duidelijk merkbaar!
Men tracht eikaars mening te peilen
en men gooit balletjes op. Geruchten
over andere schepen, die onderweg
zouden zijn, doen de ronde. Maar ze
kerheid is niet te krijgen. En er hangt
voor de handel veel van af. Immers:
te vroeg kopen kan een strop bete
kenen, wanneer de markt ineens zou
zakken. Te lang wachten met kopen
kan betekenen dat men zonder haring
komt te zitten als er onverhoopt niets
meer zou worden aangevoerd. De ha
ringkoorts is thans zelfs voor de leek
merkbaar. En over enkele ogenblik
ken begint de verkoopEen een
voudig rekensommetje leert, dat
slechts twee centen prijsverschil op
een partij van tien ton tweehonderd
gulden uitmaakt. Er staan dus grote
belangen op het spel.
VERONTWAARDIGING.
Breskens bevindt zich midden in het
seizoen van de ijle haring. Het zijn
vooral de Urker vissers, aangevuld
met een enkele kotter uit IJmuiden
en Den Helder, die hier de visserij
op ijle of lege haring uitoefenen, in
het tijdvak van November tot Febru
ari.
Het is dan n.l. de tijd, dat grote
scholen haring naar liet Kanaal trek
ken om te paaien en kuit te schieten.
IJitgepaaid en vermagerd zwemmen
zij daar nog enige tijd rond en worden
dan een dankbare prooi van de uit
Breskens uitvarende schepn. Vandaar
de naam „Breskens-liaring", zoals zi|
officieel door het bedrijfschap voor
visserij-producten wordt genoemd.
Vóór de oorlog betekende de ijle
haring niet veel voor de visserij, maar
door de uitbreiding van het aantal
conservenfabrieken en de groter wor
dende vraag uit het buitenland, ife na
de oorlog de jacht op dit uiteraard
„magere zeebanket" ontstaan.
Het is dan een goede tijd voor Bres
kens. Zo'n tweehonderd opvarenden
van de kotters moeten gevoed worden
en van alles worden voorzien. Zo varen
de neringdoenden er eveneens wel bij
en het vreemde vissersvolkje met zijn
eigenaardig taaltje is in deze gemeen
te goed gezien. Maar de Urkers komen
ook graag naar Breskens!
„Ze hebben hier veel meer voorde
len dan in IJmuiden", verduidelijkt
ons een handelaar. En hij voegt er
aan toe: „Van hieruit zijn ze in 8
tot 10 stomen op de visserij en kunnen
dan twee of drie keer het gebeurt
zelfs wel van vier keer in de week
markten. Ook hebben ze hier minder
gewichtsverlies, door het direct lossen
vanuit schip op de wagen."
Bij de aanlegsteiger is men juist
bezig met lossen. Tientallen vracht
wagens staan in rijen te wachten op
een vrachtje. Er zijn twee grote
Duitse trailers bij, ieder met een
laadvermogen van dertig ton. Zij ver
voeren de voor Duitse rekening ge
kochte haring naar de conservenfa-
briekne in ons Ooster-buurland.
liet lossen wordt verricht door een
speciale ploeg haringlossers. Mannen
in rubberklcren, die er bijna sprook
jesachtig uitzien: van kop tot te^n
bedekt met de zilverwitte schubben.
Twee man in het ruim. twee op dek
en twee op de wal bij de auto. ..Daar
kan geen kraan tegen op" zegt onze
handelaar, ..ze lossen in anderhalf uur
tienduizend kilo haring". Ze verdienen
een gulden per man voor elke ton
die ze lossen. Wanneer er volop ha
ring komt, komen ze gemakkelijk aan
zo'n 150 gulden per week. Hun ver
diensten hangen dus geheel af van de
aanvoer.
Ondertussen is er weer een nieuw
span schepen gemeerd. Een span be
staat uit twee schepen, die samen op
de haring „trekken" en de besommin
gelijk-op delen. De schepen liggen
diep afgeladen. „Ze hebben er lekker
in gezeten, zéker ieder 30 ton", zegt
een Bressiaander. Dit betekent, dat er
opnieuw 60.000 kilo haring aan de
markt komt, als de schatting juist is,
De aankomst van dit span veroor
zaakt dan ook enige deining onder de
handelaren. Men ziet sommigen druk
confereren en anderen rennen naar
een telefooncel. Achteraf blijkt dat
men niet zoveel haring had verwacht
en hoewel de Urkers uitgerust zijn
met een goede draadloze installatie,
houden ze hun vangst liever tot hei
laatst toe geheim, om hierdoor de
prijs niet ongunstig te beinvloeden.
Snel wordt er monster uit het ruim
naar de afslag gebracht, om op tijd
te zijn voor de eerstvolgende verkoop,
Een geroezemoes van stemmen gaat
opnieuw op in de Vismijn. Vissers,
handelaren, lossers en mijnpcrsoneel
bevolken de te kleine ruimte. Rond
om de bak met het monster haring
ontstaat een enorm gedrang. De harin
gen worden eerst met kennersoog bo
keken. Als later de haring uit het
schip niet voldoet aan het monster,
kan de partij worden geweigerd. On
der de handelaren heerst een grote
spanning.
Plotseling verstomt het lawaai. Een
bijna doodse stilte komt er voor m
de plaats. De mijnmeester kondigt de
aan van een partij van 60
schatting was dus niet ver
verkoop
ton. De
mis!
Een stuk of tien handelaren staan
bij de genummerde knopjes. Velen
zijn zichtbaar nerveus. Ze bijten op
hun sigaren. Het gaat ook om een
fractie van een seconde bij het druk
ken. De handelaar die de vorige partij
kocht tegen 23 cent staat er ook bij.
Hij trekt met de mond en de vingers
trillen.
Dan draait de wijzer.... passeert
de negentig, tachtig cn binnen enkele
ogenblikken is de dertig gepasseerd
en nu kan ieder ogenblik het scherpe
„klik" gehoord worden. Er gebeukt
nog niets25. 24. 23, 22. De wijzer
blijft staan op 22. Onderaan, de mijn-
klok gloeit een lampje aan met erop
„onverkocht".
De schipper van de viskotter heeft,
door op een knopje te drukken zijn
haring „ingehouden" om voorlopig een
te lage prijs te voorkomen. Hij kan
dan later zijn waar nog eens aanbie
den. „Over een uur volgende verkoop"
kondigt de mijnmeester aan.
Opnieuw is er enig rumoer onder
de handelaren en de vissers. De eer
sten uiten hun verontwaardiging over
het inhouden van de partij, de laatsten
over de plotseling zo gezakte markt.
Maar de handelaar aan knop num
mer vijf haalt opgelucht adem.
Als de haring is geladen en klaar staat voor de lange reis naar de (veelal)
Duitse conservenfabrieken, wordt er een dikke laag ys over uitgespreid om
het „magere zeebanket" voor bederf te behoeden op de lange reis. Tonnen
en tonnen ys nemen de Bressiaanders af.
