Een natuurvolk bedreigd door
contact met „de beschaving"?
Gillette
ZWITSARUB
Indianen zijn méér dan boekenhelden
Een dorado voor belastingbetalers
OUDE VRIENDEN, NIEUWE NAMEN
Blank en bruin hebben hier
elk een eigen cultuur
TOEN LIECHTENSTEIN TEN OORLOG TOOG
derde blad
dinsdag 30 november 1934
eindeloos helpen
archeologische
tentoonstelling
te hulst
Hèt
cadeau
Hoe cle Nazis werden afgeslagen
Verkouden kinderen?
LAMBIEK STELT EISEN
het ideale
kant-en-klare cadeau
AGFA CLACK en
ft
schitterende 'c
geschenkverpakking
vechtlustige nakome
ling van abdel kader
krotopruiming
te nisse
ENKELE WEKEN geleden deed zich bij een Amerikaans gerechts
hof een vreemd geval voor. Een aantal Indianen had een klacht inge
diend tegen e enregeringsinstantie. Indertijd had men hun beloofd, dat
zolang de zon zou opgaan en de Noordenwind zou waaien...." zij in
'een bepaalde rivier mochten vissen. Thans echter zou deze rivier afge
damd worden, omdat men er een stuwdam voor een electrische cen
trale ging oprichten. Het contract het idem zoveelste werd op
nieuw door de „blanke broeder" eenzijdig verbroken.
Zouden de Indianen vroeger de strijdbijl hebben opgegraven, thans
begaven zij zich naar de rechter. Helaas, zij werden in het ongelijk
gesteld. Maar.... door dit geval kwam de gehele Indiaanse kwestie weer
midden in het nieuws te staan. Als men denkt, dat het probleem van
de Indiaan voor Noord-Amerika voorbij is, dan vergist men zich,. De
Indiaan is zelfbewuster dan ooit te voren. Van een schamel handjevol
overlevenden, zijn zij thans de belangrijkste bevolkingsgroep gewor
den, die snel toeneemt. Waren er in 1868 nog slechts een 7000 Navajo's
over, nu, nog geen zes-en-tachtig jaar later, zijn zij bijkans vertien
voudigd. Het is dan ook nüttig, dat wij ons bezig houden met de Indi
aan van tegenwoordig en de problemen die zich thans rondom deze
figuur in de U.S.A. voordoen. Hierover heeft J. J. Schilstra voor de
A.O.-reeks een boeiend artikel geschreven.
De Indianen sterven niet uit. Het
aantal bedraagt momenteel in de Ver.
Staten 400.000, dat is ongeveer een
kwart procent van de totale bevol
king! Het merendeel hiervan zijn vol
bloed Indianen. Bij de landing van Co
lumbus in Amerika moet de bevolking
daar, naar schatting, een millioen zie
len hebben geteld!) Er zijn nog 200
stammen (of restanten) over.
Nu komen er, wat die 400.000 In
dianen betreft, vele problemen voor,
waarvan sommige niet zijn op te los
sen. Problemen, die zich vooral voor
doen waar een primitieve cultuur in
aanraking komt met een technisch zo
veel verder ontwikkelde beschaving.
Zij hebben hun cultuur en wij de ón
ze. Daartussen ligt een niemandsland
en wgj degenen, die de sprong niet
maken kunnen en daarin terecht ko
men: dat zijn stumperds, aan de drank
geraakt, vervuild en werkschuw.
Soms raakt een hele stam in dit
„niemandsland" en het is dan een
kwestie van tijd, tot de volledige on
dergang heeft plaats gevonden. Ten
slotte is het hun schuld niet, dat de
bossen gekapt zijn, het wild verdre
ven, de rivieren vergiftigd! De wester
ling kan achter zijn prikkeldraad een
welvarend bestaan opbouwen. De In
diaan is vóór alles gemeenschapsmens
en deze gemeenschap heeft de ruimte,
de wijde horizon nodig; waar deze
ruimte hem ontnomen is, is het met de
stam en dus met hem gedaan. Een van
de gevolgen van die botsing tussen
twee werelden is de kennismaking met
nieuwe ziekten geweest. Van de Apa
chen heeft eens 70 pet. aan t.b.c. gele
den, om een enkel cijfer te geven!
HOE TE HELPEN?
Verenigde Staten wonderlijke rotswo
ningen. Hoog in de steile bergwand
liggen daar de verlaten dorpen, zelfs
nu nog alleen met veel moeite bereik
baar. In de vlakte zijn er resten van
vestingdorpen, waarvan de bewoners
verdwenen zijn verdreven door een
droger wordend klimaat. Nu liggen
daar tóch nog enkele dorpjes hoog op
de Mesa's, (de naam voor rotsplateau
in Arizona en Nieuw-Mexico), amper
beroerd door de Westerse beschaving.
De bewoners bebouwen in de woestijn
op hun manier akkertjes met maïs,
bonen en pompoenen, waar geen blan
ke een bestaan zou kunnen vinden.
Van hun wonderlijke religieuze ge
bruiken is nog lang niet alles bekend.
Het is verbazingwekkend hoeveel er
nog is overgebleven.
De godsdienst van de Indiaan is
slechts een van de vele aspecten die
kunnen worden besproken. Doch om
dat juist het geloof zo'n taai leven
heeft in de Indiaanse gemeenschappen
is een bespreking hiervan noodzake
lijk.
De Indiaan is animist De leven
de en dode natuur om hem heen is be
zield en er is heel wat voor nodig die
kracht zo te richten, dat men die méé
en niet tégen heeft. Bij het merendeel
der stammen is hét besef aanwezig,
dat men in' trance met die krachten
in aanraking kan komen. Het geloof
in visioenen en dromen, Van ontmoe-
.tingen met cüefén, is daar algemeen
en nóg baseren de medicijnmannen
hierop hun kunst van genezen.
BURGERRECHTEN
Van Woensdag tot Zaterdag
geopend
Vanaf Woensdag a.s. wordt in de
Burgerzaal van het Stadhuis van
Hulst een tentoonstelling ingericht,
welke een overzicht' geeft van het
oudheidkundig bodemonderzoek in
Nederland. De expositie, welke tot
en met Zaterdag 4 December geopend
is, draagt de naam van „Geheimen
van de grond".
De Rijksdienst voor het Oudheid
kundig Bodemonderzoek te Amers
foort verzorgt de tentoonstelling met
medewerking van de Oudheidkun
dige Kring „De vier Ambachten". Van
deze gelegenheid, om kennis te ne
men van het ook in Zeeuwsch-Vlaan-
deren actuele bodemonderzoek, zul
len ongetwijfeld vele bewoners van
Hulst en omgeving gebruik willen
maken. De expositie omvat een pe
riode vanaf de oertijd tot aan de Mid
deleeuwen. Van haïf vijf tot zes uur
's middags en 's avonds van zeven
uur tot half negen is de Burgerzaal
voor de bezoekers geopend.
De Oudheidkundige Kring is ver
der voornemens voor het komende
winterseizoen een aantal prominente
sprekers uit te nodigen. De onderwer
pen waarover men lezingen wil or
ganiseren zijn o.a. de wooncultuur,
de Vlaamse landbouw (ook en voor
al in Oost Zeeuwsch Vlaanderen) en
kunsthistorie, of archeologie.
(Advertentie)
scheerapparaat.
Geef met St.Nicolaas deze Gillette
52A. Daar beleeft iedere man, élke
morgen weer plezier van. Het L
een ééndelig precisie apparaat, zware
uitvoering, in sierlijk étui: met dis
penser, bevattende 10 Blauwe Gillette
mesjes
Gillette precisie scheer apparaten verkrijgbaar van
f. 1.10 tot F. 25.-
Een „goeie morgenbegint met Gillette!
Hulp bieden is hier een vaak hope
loze taak, met als tegenwerkende fac
tor: onwil, achterdocht, grote afstan
den en schaarste aan personeel. Deze
onwil en achterdocht mag men de In
dianen weer niet verwijten, want na
de enkele eeuwen contact met de
blanke „broeder" is niet plotseling te
verwachten dat hoogstaande bedoelin
gen van nu in een ander licht gezien
worden, dan de ervaringen van vroe
ger hem hebben geleerd.
U ziet dus hoe moeilijk de kwestie
is, nog voor er maatregelen kunnen
worden getroffen.
Het feit nu doet zich voor, dat er
by hulp bieden aan de Indianen geen
einde komt! We kunnen de Indiaan
niet een klein beetje helpen!
Zorgen we voor doktoren en ver
pleegsters, geneesmiddelen en zieken
huizen, dan is dat tevens een ingrij
pen in de verhouding medicijnman
patiënt en bovendien een ingrijpen in
de Indiaanse religie. Deze hulp heeft
echter geen zin als we ons niet meteen
bemoeien met de woningtoestanden,
waar in één hut tien of meer mensen
bijeen wonen. Dit is dan ook een be
moeien met Indiaanse zeden, gebrui
ken en methoden. Lukken onze pogin
gen, dan zal men met een toenemen
de bevolking te maken krijgen en dus
andere en moderne bronnen van in
komsten moeten introduceren, die wei
nig overeenkomst meer hebben met
bet oude stamleven. Het einde is dus:
óf een verheffing tot een westers peil
met verlies van het eigene, óf de po-
imgen mislukken en de stam vindt
€en roemloos en zielig einde, óf
(het allerbeste!) het stamleven is zo
sterk dat het in staat is het eigene te
bewaren en van het nieuwe alleen dat
gene te absorberen wat bruikbaar is.
De belangstelling van de Westerling
voor de Indianen is tweeërlei; Soms
betreft deze de Indiaan als mens met
zijn hedendaagse problemen en noden.
De wetenschappelijke interesse echter
gaat uit naar zijn cultuur met talloze
boeiende facetten.
In Amerika ontwikkelt zich een be
schaving langs andere wegen dan in
óe oude wereld. Om een zuiver beeld
krijgen moet men de westerse in-
vloeden elimineren en liefst terug-
&aan lot de toestand van voor 1492
bot jaar, waarin Columbus Amerika
ontdekte. Het beschikbare materiaal j
Js dan zo overstelpend, dat het geen
mens gegeven is het te doorvorsen.
OORSPRONG
In 1924 precies dus pas dertig
jaar geleden kregen de Indianen
burgerrechten, maar eerst sedert het
bewind van President Roosevelt is er
sprake van een zekere humane ge
dragslijn, die in overeenstemming is
met moderne opvattingen. De depres
sie die in de dertiger jaren de Ver.
Staten teisterde, drukte zwaar op de
ze bevolkingsgroep en.we kunnen ge
rust zeggen, dat eerst sinds de oorlog
en vooral daarna de Indiaan krijgt
wat hem toekomt.
Er is ook een stroming, ook van
kerkelijke zijde, die zich fel kant
tegen de nieuwe opvattingen en de
Indiaan zo snel mogelijk wil doen as
simileren.
De huidige politiek van het Bureau
voor Indiaanse aangelegenheden is op
het volgende gericht:
De Indiaan zonder dwang onafhan
kelijk te maken; hem te helpen zyn
levenspeil te verhogen door gebruik
te maken van zyn persoonlijke be
kwaamheden en de hulpbronnen die
hem ten dienste staan met instand
houding (voor zover mogelyk) van
eigen cultuur.
Dit kan niet één programma zijn,
want de problemen liggen voor elke
stam en elke streek weer anders. On
der deze hulp vallen gezondheidszorg,
onderwijs, irrigatie, bebossing, land
bouwkundige voorlichting en in het
algemeen soil-conservation" (grond-
behoud!). Dit laatste omdat vele re
servaten in hoge mate overgraasd zijn
en de gronden op ontstellende wijze
eroderen.
Eén ding is gelukkig, de staf van
dit uitgebreide bureau bestaat nu voor
meer dan de helft uit Indianen, die
een behoorlijke opleiding hebben ge
had. Om een klein beeld te geven van
de werkzaamheden:
130 millioen dollars aan eigen In
diaanse fondsen worden beheerd.
De jaarlijkse uitgaven bedragen
liefst maar 50 millioen dollars, waar
van slechts 5 pet. aan ondersteuning
afgaat.
(Advertentie)
Genezende warmte door wrijven met:
een Zwitsal preparaat^
Weinigen beseffen hoeveel en hoe
vaak wij in ons leven met de Indiaan
se nalatenschap hebben te maken.
Vaak zijn we meer dan de naam al
leen aan hen verschuldigd. We dan
ken aan de Indianen tabak, maïs, cho
colade, kinine, tomaten, de kano
Van de Amerikaanse Staten hebben
er 26 Indiaanse namen en als een Da
kota over uw huis vliegt, is er in de
benaming althans een band met onze
rode broeder. Van de plaats- en an
dere namen noemen we alleen de
Niagara, Mississippi, Missouri, Onta-
riomeer, Alabama en Chicago.
Een van de grote „geschenken" van
de Indiaan aan de blanke is wel de
maïs geweest, veredeld en in talloze
variëteiten gekweekt in een proces dat
duizenden jaren nodig liad. De voed
selpositie in Amerika en met Amerika
die van Europa, steunt in hoge mate
op de maïs, een plant, die zich zelf
niet zaaien kan maar toch groeien wil
in de gloeihitte van de woestijn tot in
de gebieden om de grote meren in het
Noorden toe.
Ons leven is zonder de tabak, de
chocolade en tomaten ook niet meer
denkbaar. Veel meer nog dan in ons
land geldt dit voor het leven in de
Verenigde Staten. Talloze gerechten
en gebruiken zijn daar van de In
dianen overgenomen: wegen zijn aan
gelegd over „the trails" van de In
dianen (zo is Broadway op Manhat
tan New-York 'n oud Indianen-
spoor) en vele woorden zijn aan de
Indiaanse talen ontleend.
(Van onze correspondent)
NEGEN MAN bewaken een vorstendom en nochtans hebben ze het
niet druk, want in Liechtenstein wonen slechts rustige mensen. Geen
enkele misdadiger zal er aan denken hier onder te duiken, terwijl niet
temin geen paspoort voor het binnentreden wordt geëist, want binnen
de tien minuten zou hij ontdekt zijn. Het landje is namelijk slechts 157
vierkante kilometer groot, kleiner dus dan ons Zuid-Limburg. De ko
ning en de koningin maken iedere Zondagmiddag met hun vier kin
deren een autotochtje, hetgeen wil zeggen dat de toestand der wegen,
de kwaliteit der omheiningen, de waterafvoer en alle burgers en amb
tenaren wekelijks finaal en volledig worden gecontroleerd. Eén zijner
voorvaderen heeft er eens gedacht een toren te bouwen op de 2604 me
ter hoge Grauspitze, omdat hij met één blik zijn koninkrijk wilde kun
nen overzien. De staatsingenieur ontdekte evenwel, dat de toren niet
nodig was, omdat de Grauspitze de hoogste top was en sedert die tijd-
hebben die van Liechtenstein geen problemen meer.
(Advertentie)
mmi
CJmm sphnnende urn turen ff
Een verhhhl vm geheimzinnigheid,
whter, winers, vissen en bhwser
ven De diepzeegeheimeh zuuen
voor u ontsluierd worden hls0f
het niets is. een verzonnen stftd
en diepzeebewoners spelen00n
een rol
met de volgende hoofdpersonen:
Waar komen de Indianen vandaan?
Over deze vraag is het laatste woord
n°& niet geschreven. Bodemvondsten
andere gegevens wijzen op een
Aziatische afstamming. In een proces,
dat zich over duizenden jaren uit
lekt, zou die intocht via Alaska
'Wellicht was toen het klimaat milder)
hebben plaats gevonden, maar dit is
20 lang geleden gebeurd dat zelfs de
talen geen aanknopingspunten meer
hebben met die van Azië.
De hond hebben zij van ouds als
huisdier gekend, de boog, de vuurboor
eh ook het vervaardigen van stenen
voorwerpen is bekend geweest. Koper
kenden ze. echter geen ijzer en het
therkwaardigste is wel, dat het wiel in
öe nieuwe wereld nooit is uitgevon
den. Dit wordt vaak als bewijs aange
voerd, dat het bestaan van banden
tussen de oude en nieuwe wereld ont
kend moet worden!
De beschavingen van de Azteken en
«e Inca's, die meer spectaculair zijn
,ran J® indianenculturen ten Noorden
,,a" Mexico, zijn door de Spanjaarden
vernietigd. Toch vinden we ook in de
Inderdaad, nu we De Speelgoed
zaaiers weer vaarwel moeten zeggen,
gaat onze belangstelling alweer uit
naar de nieuwe avonturen van „ons"
Suske en Wiske: we kunnen hen im-
mefs niet meer missen!
Dat behoeft ook niet. Er zijn nieu
we spannende momenten om niet te
zeggen monumenten in hun en dus in
ons aller leven. We gaan er met „De
IJzeren Schelvis" tussen uit en we ne
men op de bodem van de oceaan met
Lambiek een heerlijk voetbadIn
middels heeft de scherpzinnige lezer al
opgemerkt, dat we zo maar ineens de
naam van Lambiek schrijven zoals
we die uitspreken. Dat was namelijk
(sinds hij een echte koning was) zijn
uitdrukkelijke wens. „Anders kom ik
t niet terug", heeft hij dreigend ge
mompeld.
Maar hij had nog veel meer op zijn
koninklijke lever: hij vond Sidonie
niet „deftig" genoeg meer klinken in
zijn (voormalig) koninklijk gezelschap.
Dat moest met alle geweld Sidonia
worden. Ook dat hebben we maar ge
slikt. Tenslotte is het een zeer sierlij
ke naam, vinden We en geheel over
eenkomstig de sierlijke waardigheid
van onze innig geliefde tante/
Juist wilden we met een hartelijke
handdruk afscheid nemen van vriend
Lambiek, toen hij ons bij het puntje
van onze neus terugtrok: „En toch
duik ik voor uw plezier niet zo maar
de zilte plas in. Ik heb nog een voor
waarde, een hele straffe voorwaarde
zelfs. Die bestaat uit vier verschillen
de onderdelen:
1. Ik krijg een pint bier
2. Ik krijg een pot bier
3. Ik krijg een fles bier
4. Jerom zal voortaan de krijgshaf
tige naam dragen van Jeroen
We keken een beetje onthutst, pak
ten met Lambiek samen drie biertjes
en tenslotte vonden we in alle op
rechtheid, dat het heldhaftige gedrag
van Jeroen met de onderscheiding
van een deftige naam diende beloond
te worden.
„Oh ja", zei Lambiek toen, „ik ver
gat het vijfde deel van mijn laatste
voorwaarde nog". Hij ging eens extra
recht staan, zijn (flinke) neus in een
hoek van ongeveer 60 graden met het
uitspansel en zei met donderende stem:
5. Ik krijg een glas bier
Toen namen we afscheid. Op de
hoek van de straat zagen we nog juist
Jeroen. Hij droeg o zo voorzichtig!
een kleine kom voor goudvissen.
tijdelijk in
(zonder prijsverhoging!)
De onvolprezen Agfa Clack camera
en de bekende Agfa condensator
flitsers „KK" en „KL" zijn ter ge
legenheid van Sint Nicolaas en
Kerstmis tijdelijk verkrijgbaar in
'n magnifieke, Amerikaanse plastic
doos. Haast U! De voorraad bij
Uw fotohandelaar is beperkt en
het loopt storm voor deze unieke
geschenken,waarbij de smaakvolle,
moderne cadeauverpakking kos
teloos beschikbaar wordt gesteld.
Inhoud van de Clack geschenkverpakking i
Agfa Clack Camera f. 25.--
2 Agfa Isopan ISS films f. 3.90
Totaal (verpakking èn Inhoud) f. 28.90
Inhoud van de Flitser geschenkverpakking i
Agfa KK flitser In tas f. 21
2 Agfa Isopan ISS films f. 3.90
4 Philips PF3 flitslampjes f. 1 .60
Totaal (verpakking èn Inhoud) f. 26.50
Als boven, doch met
kl" flitser In tas l.p.v. ,,KK" flitser f. 35.—
R O L F I L M S
CAMERA'S
Emir Said Jazairi. een nakomeling
van Emi Abdel Kader, heeft de Egyp
tische premier, luitenant-kolonel Nas
ser, telegrafisch medegedeeld, zich
met 300.000 volgelingen beschikbaar
te stellen ,voor een strijd op leven of
dood tegen het imperialisme".
Abdel Kader heeft, van 1832 tot 1847
een opstand tegen het Franse gezag
geleid. Hij werd uiteindelijk versla
gen en gevangen genomen. De Fran
sen behandelden hem edelmoedig,
hetgeen hem tot een vriend van
Frankrijk maakte. Hij overleed in 1883
te Damascus.
Land zonder pascontröle
We waren in het Zwitserse paradijs
je St. Gallen, vlak bij het Bodenmeer,
toen de benzineverkoper ons vertelde,
dat we in feite nog nauwelijks dertig
kilometer van Liechtenstein waren
verwijderd. We koersten naar het Zui
den en een half uurtje later stonden
we op de grens, welke was aangege
ven met een enkel zwart-wit bord met
twee woorden: Fürstentum Liechten
stein. Beleefd, zoals we dat in Wern-
hout gewoon zijn, stopten we voor de
douane-ambtenaren. Maar er kwam
niemand.
Pas later hoorden we, dat er hier
geen passencontröle plaats vindt, om
dat Liechtenstein een tolunie heeft met
Zwitserland. Iedere vacantieganger,
die in Zwitserland vertoeft kan dus
een uitstapje naar Liechtenstein ma
ken. Handig bekeken.
Nu zijn de Liechtensteiners altijd
handige lieden geweest. In 1866 trok
ken ze ten oorlog aan de zijde van
Oostenrijk, om de Pruissen mores te
leren. Alle legers van de Duitse Bond,
waartoe het landje toen behoorde, le
den gevoelige verliezen. Alleen de
Liechtensteiners niet. Ze waren met
honderd man uit de Heimat vertrok
ken en keerden met honderd en één
man terug. Ze hadden namelijk een
krijgsgevangene gemaakt, die oud-
Liechtensteiner bleek te zijn, bij de
kapitein in de smaak was gevallen en
voortaan in het vorstendom mocht
wonen.
Overigens is het niet zo gemakkelijk
Liechtensteins staatsburger te worden
waarvoor temeer belangstelling be
staat, omdat de vorst geen belastingen
heft. Er woont bijvoorbeeld een Ne
derlander, die zijn taal al jaren is
vergeten. Hij is gehuwd en zijn twee
kinderen Jan en Annie zijn ter plaat
se geboren, maar niettemin blijft na
turalisatie vrijwel onmogelijk, alleen
als hij een slordige honderd duizend
Zwitserse frank enkan betalen krijgt
hij een Liechtensteins paspoort.
En die heeft hij evenmin als ik. Van
een kant hebben ze gelijk. Op de
14000 inwoners zijn al 22 pet. buiten
landers. Indien men nog vrijgeviger
was met paspoorten en verblijfsver
gunningen zou men wolkenkrabbers
moeten bouwen en dan zou Liechten
stein Liechtenstein niet meer zijn.
„Schrijf geen onzin over ons land
je", aldus verzocht ons Herr Banzer,
de directeur van het touristenbureau".
Er is al te veel onzin over ons gepu
bliceerd.En daarin heeft hij
schoon gelijk. Collegue, vermoedelijk
onder de invloed van de koppige
land wijn hebben Liechtenstein afge
schilderd als een operettestaatje met
een lustige vorst, die bonbons uitdeelt
aan de schoolkinderen en wijze raad
over babyvoeding aan de jonge moe
ders. Jozef II lacht er om. Hij heeft
ook goed lachen, want geen enkele
vorst is zo zeker van zijn troontje. Het
volk staat in gesloten gelederen ach
ter hem: niemand heeft republikein
se neigingen. 'De redacteur van het
„Liechtensteiner Volksblattes formu
leerde het als volgt: „De enkelingen,
die niet uit overtuiging aan onze vorst
hangen zijn toch dol op de monarchie
en de zelfstandigheid, omdat beide
begrippen ons interessant maken voor
de touristen.
WELVAART EN VOORSPOED
Overal hier heersen welvaart en
voorspoed, orde en rust. De huizen
en huisjes zijn keurig onderhouden en
vers geschilderd. Men rijdt er in nieu
we, blinkende automobielen, de res
taurant zijn uitstekend en de hotels
lopen over van comfort. Goeddeels
is deze welstand inderdaad aan de
buitenlandse touristen te danken,
maar anderzijds doen de Liechten
steiners meer dan vacantiegasten ver
zorgen. Het hoofdbestaansmiddel is
nog steeds landbouw, want meer dan
de helft der totale bodemoppervlakte
is bouwland of weiland. Er is ook wat
industrie: aardewerk, metaal, katoen,
levensmiddelen en machines. Alle
nieuwe bedrijven, die de welvaart
kunnen verhogen hebben steeds de
volle aandacht van de vorst.
Jozef II is hier geliefd. Hij is de
eerste monarch, die steeds in zijn
landje woont. Zijn voorgangers waren
nogal uithuizig en steeds afwezig. Met
koningin Gina, troonopvolger Hans
Adam, de andere kinderen en een ui
terst beperkte hofhouding leeft hij in
een modern ingerichte vleugel van de
Vaduzer Burg.
Vele jarenlang behoorde zijn ge
slacht tot de ryksten van Europa,
maar tijdens de laatste oorlog verloor
men in Tsjecho-Slowakije en ten Oos
ten van Wenen ongeveer 75000 ha.
grond met boerderijen; woonhuizen en
fabrieken. Ook nu nog is het vorsten
huis zeer welvarend. Het bezit lan
derijen in Liechtenstein en Oostenrijk
(Vorarlherg) fabrieken en handels
ondernemingen. De kunstverzameling
van Jozef II wordt geschat op vijftig
millioen Nederlandse guldens. Onder
andere bezit hy dertig schilderijen van
Rubens, twintig Rembrandts en twaalf
van Dijcks.
Vorst Jozef heeft dus geen inkomen
van zijn burgers nodig.
Hij leeft van zijn eigen bezit. Ook
hiermee hebben de Liechtensteiners
dus geluk..
Juridisch is de vorst staatshoofd.
H'j schrijft verkiezingen uit en stuurt,
het parlement naar huis. De regé-
rings-chef en diens plaatsvervanger
worden door de vorst benoemd. Tot
nog toe is het nimmer tot een me
ningsverschil gekomen. Een leger
heeft men niet. Toen men in 1866 met
meer soldaten terugkwam dan men
was vertrokken, heeft men de Wehr-
macht afgeschaft. De enige wapendra
gers zijn nu de negen politiemannen.
Maar ook zonder leger zou Jozef II de
nazi's verslaan.
GEVAARLIJKE DAGEN
Het verhaal van zijn overwinning op
Hitler is enig.
Na de inlijving van Oostenrijk wer
den Hitler-Duitsland en Liechtenstein
buurlanden. Men voelde zelfstandig
heid aan een dun draadje hangen. De
nazi's vormden ook in Liechtenstein
een cel, die via infiltraties ongeveer
twee honderd man sterk werd. Deze
twee honderd droomden van aanslui
ting bij het Groot Duitse Rijk. Op de
verjaardag van de Führer zouden zij
een putsch uitvoeren en het vorsten
dom zonder leger inlijven. In Oosten
rijk stonden honderd auto's opgesteld,
vol Duitse stoldaten. Men nam zelfs
kanonnen mee, daar men wist, dat
sommige Liechtensteiners jachtgewe
ren bezaten. Met dit leger zouden de
200 nazi's een triomphale intocht hou
den. Jozef inspecteerde niet eens zijn
negen man. Maar de telefoonkabels
tussen Berlijn en Vaduz stonden heet
gloeiend. Tenslotte capituleerde Hit-
Ier: hij besloot van de inval in Liech
tenstein af te zien. Het leger in Oos
tenrijk werd door Berlijn op de hoog
te gesteld, dat Liechtenstein niet aan
getast mocht worden, doch men ver
zuimde de Nazi's in te lichten.
Die marcheerden derhalve vol goede
moed, met ministerhaantjes in het
vooruitzicht naar het grensdorpje
Scharwald, waar ze zich met de bin
nenrukkende Duitsers zouden vereni
gen. De Zwitserse douane-ambtenaren
hadden zich reeds terug getrokken.
Zwitserland wenste geen narigheden
met Duitsland. Maar de Liechtenstei
ners hadden de regie in eigen hand
genomen. In Scharwald stond een dui
zendkoppige menigte gereed om de
verraders te ontvangen. Na deze fees
telijke ontvangst was er geen enkele
nazi meer over.
Waaruit wel blijkt, dat er met de
Liechtensteiners niet te spotten valt.
Heffing van baatbelasting
De raad van Nisse trok voor krot-
opruiming en woningverbetering een
bedrag uit van f 746.— Besloten wem
voorts, het bedrag, dat door de amb
tenaren was afgestaan voor de vluch
telingenhulp, uit de gemeentekas te
verdubbelen.
De raad ging accoord met wijziging
van de jaan -<dderegeling van de
ambtenaren ter secretarie en met een
loonsverhoging van 6 procent.
Aan de bibliotheek van de Herv.
Gemeente werd een subsidie verleend
van 5 cent per boek.
Het voorstel, een gedeelte van de
voormalige Kromrraerandweg. onder
aan de Stelsedijk, aan het verkeer te
onttrekken, werd afg< .vezen.
De gewijzigde begroting-1954 werd
aangenomen, evenals de begroting-
1955. Een verordening tot hefting van
straatbelasting ad 3 pet. van de belast
bare opbrengst, werd eveneens aan
genomen.
Tot lid van het Burgerlijk Arm
bestuur werd herkozen de heer J.
C. van Liere-
