Mensen en c
Hoe Walcheren in November 1944
zijn vrijheid herwon
KONINKLIJKE VERLOOR
LEIDENDE POSITIE
Een Hageneer schrijft
een zgn zoon
Het gi
De economische ontplooiing van Zeeland
DE STRIJD
ZAL DOORGAAN
Voorbereiding
bevrijdingsdag 1955
Hoe staan de clubs er voor
Nieuwe roman van Albert Kuyle
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 4 NOV. 1954
png door waterbloed en vuur
IS zenden mensen moesten hun ver-
auizenaen ontvluchten; een drie-
P.Z.E.M.-centrale trekt de
aandacht
EEN COMPLIMENT
VOOR HET ETI
Geef Uw haar een brillante schittering!
Beste Huuh,
BRYLCREEM
Je Vader
VAJf MIERLO es ZOON i.i
(Advertentie)
r/WAAR zeer zwaar was de tol. welke Walcheren voor zijn vrij-
Z heid en voor de bevrijding van West-Europa heeft moeten be
talen.
Tussen 2 en 11
door de bo,mmShennende flanken
de
d0<W ar binnen waardoor het door
golvenoverspoefden toen 16 000 h.a.:
dronken huizen
honderd werden door de bommen uit-
?.n«.reten of vonden de dood m het
watfr Middelburg .zelf door Zeelands
Erfvijand omsingeld, zag door de
vluchtelingen zijn
dagen die onmiddellijk aan de bevrij
dingsdatum, 6 November, van Middel
burg vooraf gingen,, is in de overbe
volkte. van licht en water verstoken
stad. die van vele kanten werd be
schoten, waar branden uitbraken; mu
nitieschepen ontploften; de Stations-
brug de lucht inging, een onnoeme
lijke angst doorstaan, vooral omdat
men zich Mei 1940 herinnerde. Hoe
veel schade ook weer werd aange
richt; een herhaling van toen werd
het gelukkig niet en een bloedbad
evenmin; 26 burgers verloren in die
dagen het leven. Het Duitse legerbe-
richt van 7 November '44, dat sprak
van brandende puinhopen, welke door
de Duitse soldaten vechtend waren
verlaten, was niets anders dan snor-
kerij.
DE BEVRIJDING IN
VOGELVLUCHT.
tijds verdubbeld.
inwonertal in wei-
Vooral in de
Terwijl de Canadezen, na Zuid-Be
veland te hebben bevrijd, om de
Sloedam vochten, besprongen de En
gelse commando's op Allerheiligen
Vlissingen en Westkapelle. Vooral de
landing bij Westkapelle, van volle zee
uit en na een beschieting door Engelse
slagschepen, die niet zeer doeltreffend
was geweest, is er een van verschrik
king geweest voor de Tommies, die
tegen het goedgerichte vuur, van de
intact gebleven Duitse batterijen,
moesten optornen.
Tachtig procent der 25 Engelse lan
dingsvaartuigen kwam te zinken of
werd ontredderd, en honderden man
nen kwamen om het leven, doch met
een doodsverachting en moed, welke
op weinige fronten is geëvenaard,
hielden de commando's vol en kregen
de vijand op de knieën.
De landing bij Vlissingen, die bij
verrassing geschiedde, kostte veel
minder offers en moeite, maar omdat
de verovering van de stad en haar
taai verdedigde stellingen, bijna vier
dagen duurde, kwam de bewegings
oorlog op Walcheren voor rekening
van de drie afdelingen commando
troepen, welke bij Westkapelle aan
land waren gekomen. Het 41e Com
mando splitste zich in drie groepen,
die één voor één het moeilijke terrein
binnendrongen. De eerste groep over
meesterde Boudewijnskerke. de twee
de zuiverde het dorp Westkapelle en
de derde trok op Domburg af. Deze
groep stiet op zware tegenstand en
kon pas vorderen, nadat ze verster
king had gekregen van de comman
do's die Westkapelle hadden schoon
geveegd. Om vier uur in de middag
van 1 November was men, na de ver
overing van een batterij, in Duinwijk
en in de nacht slaagden de Engelsen
er in om de geduchte batterij „Flens
burg" op de Hogen Hill in stormloop
te nemen. In de morgen van 2 Novem
ber werd Domburg bezet; honderden
gevangenen kwamen binnen en wer
den in hun eigen bunkers en kaze
matten opgesloten.
De 47e en 43e Commando's moesten
naar Vlissingen oprukken om hun
makkers de helpende hand te bieden.
Daar ze grote verliezen hadden gele
den; de tegenstand fel en het terrein
zwaar was, schoten ze slecht op. Dwars
door de mijnenvelden heen sprongen
de Commandotroepen uit Domburg de
volgende dag bij. Nu was Zoutelande
spoedig genomen en konden de twee
genoemde Commando's hun opdracht
volbrengen. Het 41e marcheerde weer
naar Domburg en bracht daar, gehol
pen door de tactische luchtmacht, de
twee batterijen bij Oostkapelle en
Oranjezon tot zwijgen.
Inmiddels hadden de Canadezen, bij
gestaan door de Engelsen, de Sloedam
geforceerd en drongen op naar Kle-
verskerke en Veere. Van het op 4 No
vember bevrijde Vlissingen uit werd
Middelburg zonder strijd genomen en
weldra gaven de restanten van het
Duitse bezettingsleger zich overal
over. Op 8 November woei onze drie
kleur in alle drooggebleven dorpsker
nen van Walcheren.
PARTICULIEREN MOGEN NIET ACHTERBLIJVEN
TN huntoellchting op de prov. be-
groting karakteriseren G.S. mede
hun beleid. Het ook op instigatie der
Staten tot uitdrukking komende stre
ven naar meer bemoeiing met volks
gezondheid. maatschappelijke zorg en
cultuur vond verdere voortgang.
De pogingen om de economische
ontplooiing van Zeeland te bevorde
ren zijn door G.S. versterkt De me
dedelingen over de energie, wegen
verbetering, het werk van het Eti en
de plannen tot vlootuitbreiding, strek
ken tot bewijs. G.S. koesteren de
hoop, dat de z.g. Delta-plannen het
Zeeuwse volk een sterke stimulans
zullen geven zijn welvaartsstreven in
de eerste plaats in Zeeland zelf te
verwerkelijken. Daardoor kan de vi-
cieuse cirkel een economische ont
wikkeling van Zeeland die achter
blijft bij die van overige Nederland,
wijl vele ondernemende Zeeuwen in
hun beste jaren Zeeland verlaten
worden doorbroken. Aan liefde tot
Zeeland ontbreekt het de Zeeuw
geenszins, soms wel aan geloof in de
economische mogelijkheden welke de
geboortegrond biedt. De afgelegen
ligging vormt voor dit laatste een oor
zaak. De uitvoering van het Delta
plan nu zal deze oorzaak goeddeels
kunnen wegnemen. Daarnaast zal deze
uitvoering de ontwikkeling van het
groeiend provinciaal besef, dat in het
verleden vaak te zeer schuil is ge
gaan in een te sterk streekbesef, kun
nen bevorderen.
Wat de visserij aangaat hebben G.S.
de Regering ernstig gewezen op het
grote belang van het voortbestaan van
deze Zeeuwse bedrijfstak ook nadat
de meergenoemde Delta-plannen zul
len zijn uitgevoerd. G.S. hopen dat bij
de verdere voorbereiding dezer plan
nen al het mogelijke zal worden ver
richt om de visserijbelangen veilig te
stellen.
De ondernemingsgeest in Zeeland
zal het in de eerste plaats moeten
doen. De taak van de overheid in het
algemeen en die van het provinciaal
bestuur in het bijzonder dient te zijn
op dit gebied de voorwaarden te
scheppen, waaronder de onderne
mingsmoed en -durf zich kunnen ont
wikkelen. G.S. vertrouwen dat de
Staten juist hier wensen te leven uit
het besef van roeping. „Het geloof
daarin zal het werken met bidden ge
paard doen gaan, opdat Gods onmis
bare zegen moge rusten op het vol
voeren van deze vaak moeizame en
moeilijke taak".
In het jongste nummer van „Ver
rijzend Nederland", een periodiek voor
weg- en waterwerken, staat een uit
voerig en schitterend geïllustreerd ar-
tikeJ over de nieuwe PZEM-centraie
te Vlissingen.
Na een inleidende beschouwing volgt
een gedegen beschrijving van de ci-
viel-technische werken en de ligging
der gebouwencomplexen door ir J. der
Weduwen, en een bijdrage van ir A.
Rothuizen over de aesthetische ver
zorging van het geheel.
Beide ingenieurs hebben van de
aanvang af, de leiding aan ae t-.
standkoming van het millioenenwerk
gegeven.
Meer subsidie
HET E.T.I., schrijven G.S. bij de be
groting, heeft zich geleidelijk aan
het voor zijn doeleinden zo zeer nood
zakelijk vertrouwen van het bedrijfs
leven veroverd. Het instituut is in
zeer belangrijke mate behulpzaam bij
de modernisering en uitbreiding van
bestaande bedrijven, zowel als bij het
vestigen van nieuwe bedrijven. In de
jongste tijd nemen de werkzaamhe
den van het bureau toe. Het Rijk
schijnt bereid te zijn de waardering
voor de werkzaamheid van het bureau
uit te drukken in een hoger subsidie.
Wanneer zulks zijn beslag krijgt, moet
naar het oordeel van G.S. de provin
cie niet achter blijven, waarom zij
het voornemen hebben om te zijner
tijd het verlenen van hoger subsidie
voor te stellen.
T li Lery-millioenen
Zoals wjj onlangs meldden, zijn het
gehele Nederlandse hoofdbestuur en
alle Nederlandse afdelingsbesturen van
de familiestichting, die al enkele ja
ren jacht maakt op de millioenen-er-
fenis van de heer Thiery, afgetreden.
In verband met onderlinge menings
verschillen en tevens om practische
redenen werd besloten tot aansluiting
bij de internationale familiestichting
België.
Dat de naz„ten van de millionnair
Thiery besloten zouden hebben de
jacht op de millioenen maar te staken,
is onjuist. Door aansluiting bij de
stichting in België, die op haar beurt
nauw samenwerkt met de Franse be
langhebbenden, hoopt men doeltref
fender te kunnen werken, om de erfe
nis, die door experts op 160.- millioen
wordt geschat, in handen te krijgen.
In Nederland blijft een landelijk secre
tariaat bestaan, dat in Utrecht is ge
vestigd. Ook zijn er nog enkele con
tactpersonen in ons land.
Het door een groot aantal organisa
ties gevormde Nationaal Comité voor
de viering van de Bevrijdingsdag op 5
Mei 1955, dat onder voorzitterschap
van de heer M. A. Reinalda, Oud Com
missaris van de Koningin der provin
cie Utrecht, zijn werkzaamheden is be
gonnen, heeft thans de beschikking
over een centraal bureau dat in Am
sterdam is gevestigd. Het adres is Ga
lerij 20, Amsterdam (C.).
Een werkcomité, waarin vertegen
woordigers van allerlei instellingen en
organisaties zitting hebben, is reeds
gevormd.
Het ligt in het voornemen een dezer
dagen een directeur, enkele mede
werkers en een artistiek leider voor
het bureau te benoemen.
3E KLASSE B
Tussen Vlissingen en Middelburg bliezen de Duitsers de brug over het
kanaal door Walcheren op.
Kinderen der Mensen", een verhaal uit het
Duitsland van na de oorlog
ALBERT KUYLE, die onlangs by ztfn vyftigste verjaardag gehuldigd werd
als een der grootmeesters van het Nederlandse proza, verraste ons met
een nieuwe roman, „Kinderen der Mensen", getiteld. Het boek verscheen in
ae fraaie serie van de Uitgevery De Lanteern te Utrecht.
VLUCHTELINGENLEED
Er is over de nood der vluchtelingen
i_ vee^ 8ePubliceerd. Kuyle zelf
schreef talrijke artikelen over zijn
reizen door Duitsland, om de harten
murw te maken, want hulp is hier
allerdringendst nodig. Maar een ro
man. waarin al deze ellende verwerkt
is, was ons nog onbekend.
In dit boek vertelt de auteur over
nat schrijnend leed in de diaspora.
Het eerste deel leert ons pastoor Hcin-
rich Pohl kennen en Friedl Gartner,
de hoofdfiguren uit de roman. Zij zijn
met vele anderen uit Jauen in Tsje-
cno - Slowakije moeten vluchten en
kwamen terecht in een grotendeels
protestants dorp in West-Duitsland.
L>e priester begint hier zijn moeilijke
en veel te omvangrijke taak onder de
vluchtelingen en Friedl gaat als meid
in betrekking op een boerderij,
uoor het wangedrag van een boeren
zoon geraakt zij in verwachting en
einde raad vertrekt zii naar
einHn'urt* Diti geeft aanleiding tot
p2?i 50s Seroddel, waarvan pastoor
in l ?e dupe wordt- Dit alles wordt
Dg ^weede hoofdstuk beschreven.
bi«rii!!ter gaat hier 20 ver' d*t het
'saorn er in gemoeid wordt. Terwijl
- uitgeputte parochieherder sterven
leni mt een pater assistentie ver
wl JnJ1?1 derde kapittel vernemen
e, dat Friedl een betrekking gevon-
hü eff.1 in Frankfurt. Zij brengt er
"aar kind ter wereld en keert ten
slotte naar het dorp terug, waar de
vacer zich met hen verzoent.
DE PASTOORSFIGUUR
opzichten denken aan abbé Gaston
van Bruce Marshall. Alleen ontbreekt
hier de humor. Het boek van Kuyle
biedt geen vrolijke lectuur. Er staan
harde woorden in, maar ook tedere
om de mildheden van God, de kleine
vreugden van het leven, het wonder
van de liefde en de muziek van de
genegenheid aan te duiden.
Het is een door en door rooms boek,
omdat Kuyle op elke bladzijde laat
voelen, dat de kinderen der mensen
Gods kinderen zijn en dat ze vroeg
of laat in het licht van Gods genade
en in zijn eindeloze barmhartigheid
zullen staan.
BEELDEND TROZA
Er zijn de laatste jaren heel wat
pastoors als romanfiguur opgetreden
Deze Heinrich Pohl sluit er zich waar-
ölg bij aan. Het is, voor zover wij
Wtten, in de literatuur de eerste ziele
nerder, die de zorg heeft over vluch
telingen. Deze priester doet in vele
De roman is weer in hetzelfde glan
zend proza geschreven, dat we al uit
vorige werken van deze kunstenaar
kenden. We herinneren ons „Jonas"
en meer nog ..Harten en Brood", dat
vele opzichten overeenkomst ver
toont met dit nieuwe boek. Ook hier
is Kuyle een scherp opmerker met
soms verrassende beeldspraak. In en
kele zinnen weet hij een bepaalde
sfeer te scheppen. Een enkele keer
vervalt hij in een banaliteit, die be
ter achterwege had kunnen blijven.
Bijzonder knap is de compositie van
dit verhaal, dat niet alleen getuigt
van grote artisticiteit, maar ook van
enorm vakmanschap. Zo nu en dan
komt de verteller zelf naar voren,
maar dit stoort de gang van de ge
schiedenis niet. Hij dwaalt telkens af
„omdat het christendom zo boeiend is'
Alles bijeen een prachtige katho
liekc roman met documentaire waar
de, daar hij een goed inzicht geeft in
het leven van het na-oorlogse Duits
land met zijn sociale tegenstellingen.
Het is geen boek voor kinderen, maar
volwassenen zullen er enkele uren
door geboeid worden.
W. van der VELDEN
(Advertenties).
Taxandria
7
7
0
0
14
21—5
Uno Animo
6
5
0
1
10
24—9
Heusden
7
1
6
0
8
15—12
WSC
6
3
1
2
7
10—10
RKC
6
2
2
2
6
12—12
RKDVC
6
3
0
3
6
9—10
Hieronymus
5
2
1
2
5
9—9
Zwaluw
7
2
1
4
5
11—12
Concordia
7
2
1
4
5
13—16
RKTW
7
1
2
4
4
14—21
St. M.-Gestel
6
1
1
4
3
8—19
Gudok
6
1
1
4
3
6—17
3E
KLASSE
C
VOAB
7
5
2
0
12
23—14
Hero
6
4
1
1
9
11—7
BSC
6
4
0
2
8
23—10
Dongen
6
3
2
1
8
18—8
WVO
7
3
2
2
8
11—9
Baardwijk
6
3
1
2
7
13—11
RWB
6
3
0
3
6
19—16
Odio
5
2
1
2
5
12—16
DHV
5
2
1
2
5
7—10
VES
5
1
0
4
2
6—8
Zierikzee
5
0
0
5
0
2—21
Virtus
6
0
0
6
0
9—24
3E
KLASSE
D
Axel
6
5
1
0
11
19—5
RCS
7
4
2
1
10
20—11
Hulst
7
4
1
2
9
21—12
RKFC
7
3
3
1
9
15—12
Geef Uw haar de GEL-behandeling
1. Doe een kleine hoe
veelheid (ter grootte
van een parel) in de
palm van Uw hond.
2. Wrijf Uw handpal
men goed tegen el
kaar, zodat de GEL
zich over beide han
den verdeelt.
3. Breng GEL luchtig
over op Uw gehele
kapsel.
4. 8orstel zorgvuldig.
CEL geeft aon het hoor
von domes en heren*
een schitterende glans
CEL hovdt het Lapset
correct en tuchtig
CEL bevordert de ocm
tuurlijlce golving .c*
ondulatie
Zeelandia
7
3
2
2
8
14—14
Terneuzen
8
3
1
2
7
21—13
Meto
7
2
3
2
7
11—12
N. Borgvliet
6
3
0
3
6
9—16
De Zeeuwen
8
1
3
4
5
20—27
Hontenisse
e
2
0
4
4
13—25
Corn Boys
6
1
1
4
3
15—20
Biervliet
7
0
1
6
1
13—33
4E KLASSE D
GSBW
8
6
1
1
13
23—6
Zaltbommel
6
4
1
1
9
17—9
OJC
6
4
0
2
8
23—10
RKJW
7
3
2
2
8
16—14
Ons Vios
5
3
1
1
7
14—12
Oisterwijk
7
2
3
2
7
11—13
Vlijm. Boys
6
3
0
3
6
13—13
Haarsteeg
6
2
1
3
5
10—16
Nevelo
5
1
2
2
4
8—12
Wit Zwart
7
1
2
4
4
11—23
SVG
6
1
1
4
3
10—18
Nieuwkuik
5
0
0
5
0
8—18
4E
KLASSE F
SC Gastel
5
5
0
0
10
19—5
Schutters
6
5
0
1
10
18—6
Zundert
7
5
0
2
10
19—14
Steenbergen
6
4
0
2
8
15—10
Halsteren
6
3
0
3
8
15—10
Burgh
6
3
0
3
6
15—14
Kaaise Boys
6
3
0
3
6
16—16
NSV
6
3
0
3
6
17—25
RKVVU
5
2
9
3
4
12—8
RSV
5
1
0
4
2
11—13
Grenswachters
6
1
0
5
2
13—22
HSC
6
0
0
6
0
9—36
4E KLASSE G
Aardenburg
7
5
1
1
11
33—15
Clinge
6
4
1
1
9
20—10
Steen
5
4
0
1
8
21—6
Hoofdplaat
5
2
2
1
8
14—11
Luctor
6
3
0
3
6
14—12
Koewacht
7
1
4
2
6
14—16
Breskens
6
2
2
2
6
12—14
Sluiskil
6
2
2
2
6
1420
Yerseke
6
2
1
3
5
12—16
Ria W
6
1
1
4
3
10—18
Oostburg
6
1
1
4
3
18—29
EMM
6
1
1
4
3
8—23
4E KLASSE E
Gilze
6
5
1
0
11
21—7
Veerse Boys
7
5
1
1
11
23—10
TAC
7
5
0
2 10
13—8
Groen Wit
7
5
0
2
10
17—12
Were Di
7
4
1
2
9
15—13
TVC
7
2
3
2
7
18—23
SCO
7
2
2
3
6
14—14
PCP
6
2
1
3
5
15—17
Zigo
7
2
0
5
4
19—29
Boeimeer
S
1
1
3
3
10—16
Breda
5
0
X
4
1
8—18
Madese Boys
7
0
1
6
1
10—16
(Advertentie)
[)eze week hebben we je oom Ge
rard op bezoek gehad. Hij was
een dag in Den Haag, omdat hij
een bespreking had op het depar
tement van Onderwijs. Het spreekt
haast vanzelf, dat we over dat on
derwerp aan de praat raakten en
dal onze minister Cals in het ge
sprek betrokken werd. En het deed
me toch wel goed, dat je oom
als onderwijsman heeft hij recht
van spreken het in menig op
zicht voor de nu overwerkte
minister opnam. Op de eerste plaats
varen we het er samen over eens,
dat voor allerlei kwesties de minis
ter van onderwijs zijn collega van
Financiën nodig heeft en dat het
achterwege blijven van vele be
slissingen en regelingen voor een
niet gering deel een gevolg van fi
nanciële problemen is.
Van de andere kant stelde je
oom, dat de critiek op minister Cals
voor een groot deel terug moet
vallen op zijn voorganger. Maar hij
vertelde me ook, dat de reputatie
van de minister gemaakt zal zijn,
als het hem lukt het wetsontwerp
kleuteronderwijs, dat nu blijkbaar
zo goed als klaar is, er door te krij
gen. Het schijnt een uitstekend ont
werp te zijn, waardoor de positie
van het kleuteronderwijs en vooral
van het bijzonder onderwijs met
een reuze-sprong vooruit zal gaan.
Ik hoop van harte, dat het zo
zal gebeuren. Want de gedachte van
ae minister om het Lager onderwijs
te helpen ten koste van de perso
neelsbezetting van het toch al ar
moedige kleuteronderwijs, was he
laas niet gelukkig. Vooral niet, om
dat hem na enige tijd pas gebleken
was, dat het aantal kleuteronder
wijzeressen, dat na een korte studie
naar het L.O. kan overgaan, maar
i zeer gering was. Niet zo heel veel
meer dan de bekende druppel op
de bekende plaat. Nee, dan was het
voorstel van de heer Derksen, in de
Eerste Kamer geuit, om spoedcur
sussen voor de jongelui met eind
examen van het V.H.M.O. op te
richten, heel wat verstandiger. De
minister heeft deze suggestie dan
ook overgenomen. En zo zal het
tekort, dat ontstaat als gevolg van
de verlening der onderwijzersop
leiding met één jaar (in 1956), op
gevangen kunnen worden.
Wat het overige betreft, zei je
oom Gerard; „Maak de financiële
positie van de onderwijzer aantrek
kelijker, betaal hem redelijk voor
de actes, die hij behaalt, geef hem
een verlichting in de lasten van
zijn studie voor die acten, en je
zult zien, dat het tekort gauw op
geheven is".
Je kent oom Gerard en je weet,
huub, hoe hij zijn ideeën snel en
overtuigend weet te formuleren. En
zo zei ik hem ook, dat ik het met
hem eens was. Naderhand bleek
me toch wel, dat aan deze zaak na
tuurlijk nog wel iets meer vast zit.
J^oor al die onderwijskwesties
en er zijn er nog wat heel wat
meer zou ik haast vergeten je
te antwoorden op je laatste brief. Je
schreef over liet nieuwe midden
groepen-rapport van de KVP. En
je stelde mij de vraag: „Is U het
niet met mij eens dat dit rapport
te weinig vraagt?"
Tja. wat zal ik hierop antwo >r-
den? Om dan te beginnen, de mid
dengroepen haddei in 1952 gemid
deld een recël inkomen, dat 60 a
65 pCt van vóór de oorlog bedroeg.
De KVP zei: de economische situ
atie laat toe, dat deze inkomens
in vier jaar stijgen tot SO pCt van
voor de oorlog. En wat blijkt nu,
nadat twee jaar van de vier om
zijn? Dat men inderdaad halver
mannen die „gezien" zijn, prefereren
Wat een verschilhaar dat mooi en soepel zit of
die nare „geplakte" haren. Laat E7tr haar wel
verzorgd zijn - gebruik Brylcreem, de volmaakte
hairdressing. Met Brylcreem nooit overdadige
vettigheid de oliën zün geëmulgeerd. De heilzame
bestanddelen verkwikken de hoofdhuid, bestrijden
roosvorming, maken droog haar weer vitaal.
voor mooi, gezond haar
County Laboratoriet Ltd., BtanmoreEngland - Jacq. Mot N.V., Amsterdam
Beur sov er zicht van 27 October tot 2 November 1954
Vaste grondtoon voor
industriële fondsen
TN DE AFGELOPEN periode heeft
het aandeel Koninklijke Olie zijn
leidinggevende rol op de Amsterdam
se beurs moeten afstaan. Wel gingen er
uiteraard in dit hoofdfonds nog zeer
veel om, doch er waren dagen waarop
de omzetten In andere internationale
waarden die van het hoofdfonds over
troffen. De eerste notering van aand.
Konlnkl. Olie in de nieuwe periode
was heneden de 500, doch het fonds
kon op die dag deze grens weer in bo
venwaartse richting overschrijden. De
daarop volgende dag werd als hoogste
notering 509'/. bereikt, waarna enkele
dagen later weer een reactie volgde
tot 496 H» terwijl het fonds uiteindelijk
sloot op 504.
Unilevers, die begonnen op 434, kon
den verbeteren tot 442, na voorbeurs
zelfs op 447 verhandeld te zijn. Toen
het bericht betreffende de bonus-uit
kering en het interim-dividend bekend
werd, volgden winstnemingen van spe
culanten, welke met het oog op beide
gebeurtenissen een hausse-positie had
den ingenomen .waardoor de koers
zelfs tijdelijk tot 426 zakte. Later kon-
de koers weer tot om en nabij 430
aantrekken.
Zoals men weet, kondigde Unilever
een bonus-uitkering aan van 25 en
een interim-dividend van 514 het'
welk ook betaalbaar is op de gratis
verstrekte nieuwe aandelen. Hieruit
leidde de beurs af, dat het totaal divi
dend over 1954 evenals het vorig jaar
wederom 14 zou bedragen, hetwelk
enigszins tegenviel. Het feit echter, dat
dit jaar met de aankondiging van het
interim-dividend door het Bestuur van
Unilever geen mededeling werd ge
daan over het slotdividend, geeft ech
ter nog hoop, dat uiteindelijk toch een
iets hoger dividend op het door de bo
nus vergrote kapitaal zal worden uit
gekeerd.
Deze bonus-uitkering heeft tevens
tengevolge, dat de conversiekoers voor
obligaties Unilever, welke thans 306
bedraagt, na de bonus-uitkering
welke officiëel plaats vindt op 2 De
cember a.s. zal worden verlaagd tot
244 Dit brengt mede, dat het voor
een houder van een obligatie een voor
delig verschil maakt van circa 100.-
per obligatie, wanneer hij nog vóór de
bonus-uitkering tot conversie overgaat.
Vermoedelijk zal hieruit nog wat aan
bod van aandelen Unilever voort
vloeien.
AKU
wege is gekomen. En dat daarom de
80 pCt in 1956 bereikt zal kunnen
worden, als gevolg van loonsver
hoging en belastingverlaging.
Nu stelt mijn zoon Huub, dat
gestreefd moet worden naar de 100
pCt, als men ervan uitgaat, dat de
positie vóór de oorlog niet over
dreven gunstig was. Die positie was
toen inderdaad redelijk. Maar... er
is ook een sociologische ontwikke
ling geweest, die belangrijke in
vloed heeft op de inkomstenverde
ling. De arbeiders hebben terecht
een groter reeël inkomen gekre
gen, ook als gevolg van goede soci
ale voorzieningen. Deze „nivelle
ring" was goed.
En als je me zou vragen: „Wilt
U dan niet naar de 100 pCt? U be
hoort toch zelf ook tot de midden
groepen?" Dan antwoord ik: ja.
Maar ik zou dat „ja" willen zien
in de sfeer van het rapport der
KVP en wel zo, dat na 1956 'e
middengroepen zullen meedelen in
de stijgende welvaart en zo gelei
delijk op de 100 pCt komen.
Om niet te worden misverstaan,
wil ik hier nadrukkelijk aan toe
voegen, dat in elk geval voorko
men moet worden, dat deze loon
trekkende middengroepen opnieuw
achterop zouden raken. We hebben
geen behoefte aan een intellectueel
proletariaat. We .ebben, ook met
het oog op de jonge intellectuelen
voortkomend uit andere groeperin
gen, b.v. de arbeidersgroepering
behoefte aan 'n economische positie
van deze mensen, die hen in staat
stelt hun werk goed te verrichten;
die hen de gelegenheid biedt hun
functie van cultuurdragen en cul-
tuuroverdragen naar behoren te
vervullen. Dat is in hun belang,
maar het is ook een groot belang
voor heel het volk.
fcan je met mijn gedachtengang
accoord gaan, Huub? Ik wacht
je reactie graag af en eindig nu
met hartelijke groeten, ook uit naam
van je moeder. Saluut kerel,
Aand. A.K.U. hebben steeds zeer
vast in de markt gelegen. Men begon
de weel; op 25414 en bereikte uiteinde
lijk als hoogste punt 27714, waarna
enige reactie de koers op 275 terug
bracht. Deze vrije forse stijging werd
veroorzaakt door de mededelingen van
het Bestuur bij gelegenheid van de af
losbaarstelling van de nog in omloop
zijnde converteerbare obligaties. Men
is n.l. lange tijd van mening geweest,
dat er nog een groot pakket aand.
A.K.U. welke in handen van de Maat
schappij zelf waren verkocht moesten
worden, hetgeen natuurlijk een druk
op de koers bleef uitoefenen. Uit de
thans gedane publicaties mag worden
afgeleid, dat een dergelijk pakket niet
bestaat, hetgeen aanleiding gaf tot de
zeer ruime koersverbetering.
Van de overige druk verhandelde
fondsen valt weinig nieuws te vertel
len; enige ervan ondergingen kleine
koersverliezen, andere konden een
kleinigheid in koers verbeteren.
Scheepvaart-aandelen lagen alle vast
in de markt en konden dus de week
op iets hogere koersen verlaten.
De Cultuur-waarden speciaal dan
de grote fondsen konden steeds
meer in het middelpunt van de belang
stelling staan en in deze rubriek kun
nen dan ook belangrijke koersverbete-
ringen worden geregistreerd, zoals:
Amsterdam Rubber 814, Kendeng
Lembong 4Oostkust 6, H.V.A.
4- 414, Senembah 214, terwijl de
Verg. Deli iets luier waren en circa 1
punt lager.
INDUSTRIëLE FONDSEN
koers van dit fonds kon in de loop
van de week circa 50 punten verbete
ren.
Verder bestond er een zeer vaste
stemming en konden de volgende
koersverbeteringen worden genoteerd;
Amsterdam Droogdok 15, Mach.
fabr. „Breda" 1014, Buhrman 10,
Du Croo Brauns 8, Dikkers 20,
Enkes 814, Hazemeijer 19, v. d.
Heem 1714, Ind. Mij. Zutphen 17,
Kondor 14, Electrolas 17, Mach.
fabr. „Alkmaar" 614, Rotterdam
Droogdok I6V4, Thom Drijver
10, Ubbink 10, Verg. Blikfabr.
814, Voornveld 10, Kemp. Zink
wit 10.
Onder de aandelen in drukkerijen
vielen op Boom Ruygrok met een
koersverbetering van 814, terwijl on
der de handelsondernemingen die
over het algemeen vast in de markt la
gen Dekker's Handel Mij met een
verhoging van 6 punten en Dorp Co.
met 6 opvielen. Onder de tabaks
aandelen vielen op Besoeki met een
koersverbetering van 135 tot 155
Ook de diverse cultuur-waarden lagen
vast en speciaal Michiels Arnolds kon
verbeteren (+4%).
Onder de diversen trokken de aan
dacht Geveke met een koersverbete
ring van 20%, Maxwell die 12 punten
hoger waren en walvisvaarten, welke
na het bericht over het uitvaren van
de „Willem Barentsz" met 6% kon
den stijgen.
WALLSTREET VERDEELD
De Amerikaanse markt was onder
invloed van Amerika, waar men in de
afgelopen periode in spanning was
over de presidentsverkiezingen, zeer
verdeeld. De verschillen, zowel naar
boven als naar beneden, waren echter
klein, alleen American Metal maakte
een uitzondering met een koersstij
ging van 6 punten.
Op de laatste dag werd nog aange
kondigd een emissie van de Zuidhol
landse Bank, welke overgaat tot het
plaatsen van 500 aandelen B a 1000
en zulks tegen de koers van 118%.
De laatste notering van deze B-aan-
deien bedroeg 156%. De emissie ge
schiedt met recht van voorkeur in
een verhouding van 1 op 4, zowel voor
aandelen A als aandelen B.
De obligatiemarkt bleef ongeveer
op hetzelfde peil; er ontwikkelde zich
enige vraag voor de 3% Nederland
1947 in dollars, welke ruim 14 konden
verbeteren. Daarentegen was wat aan
bod te verwerken van 3% Grootboek
1946. waarop de koers ruim 14 lager
kwam.
In de loop van de week werd aan
gekondigd een emissie van de N. V.
Export - Financierings - Maatschappij
obligaties van 1.000. Uitgegeven
wordt een totaal bedrag van 10 mil
lioen gulden, rentende 314%, terwijl
de looptijd 7 jaar bedraagt. De in
schrijving moet geschieden op 4 No
vember a.s. tegen een koers van 99'/j%.
(Advertentie)
Bankiers Anno 1884
EFFECTEN-COUPONS
OBLIGATIES
26/10 '54 2/11 '54
3
3—3/
3
Ned. 1962-1964 1PI 1/16 101 1/16
Ned. '47 100 5/16 100 1/4
Ned. '47 doll.l. 97 3 4 98 1/18
Ned. '37 99 3-4 99 1/8
Ned. Inv.cert. 100 3 4 100 11/16
Grootb.obl '46 99 3/16 98 7/8
Ned.-Indië '37 A 99 7-8 99 13 26
104 1,4 104 1/2
3Vi Ned. 1953
De grondtoon voor industriële fond
sen was over de gehele week genomen
uitermate vast. Er werden weer twee
nieuwe emissies aangekondigd, n.l. van
de Metaalbuizenfabriek Excelsior, wel
ke haar kapitaal gaat verhogen met
ƒ400.000.- teger een koers van 185
De eerste claims werden verhandeld
op ƒ21.-, doch de volgende dag bood
men 28.- per claim van aandelen
100.-. Deze koers was echte te hoog
en later werden op ƒ21.- a ƒ22.- weer
zaken gedaan.
Verder cal de N.V. Rijnstaal v/h J.
W. Oonk Co. te Arnhem waar
schijnlijk 2 '4 millioen gulden nieuwe
aandelen a pari gaan emitteren. Dit
metaalbedrijf heeft een nieuw procédé
vooi het persen van naaldloze buizen
gevonden en wil thans hiervoor tot een
belangrijke uitbreiding van zijn instal
laties overgaan. Het thans uitstaande
kapitaal bedraagt 1 millioen gulden,
zodat aandeelhouders op een behoor
lijke claim zullen kunnen rekenen. De
A'damsche Bank
227
234
3/4
R'damsche Bank
203
1/4
204
Twentsche Bank
204
1 '2
207
Nat. Handelsbank
153
1/2
154
1/2
Ned. Handel-Mij
199
1 2
199
Alg. Kunstz. Unie
253
34
275
v.d. B. en J, fabr.
305
1/2
303
1/2
Machinefabr. „Breda"
155
166
Van Gelder Zonen
260
257
1/2
Unilever
429
3/4
429
3/4
H.K.I.
135
138
Ned. Kabelfabr.
237
1/2
255
G. B. aand. Ph. Gl.l.
320
329
1/2
Kon. Ne Hoogovens
243
248
Wilt. Fijenoord D. en W
217
3 4
222
34
Intern. Gew. Betonb.
149
154
Intematio
152
1/2
150
Biiliton Mh II
298
12
315
Kon. Petroleum
303
1/2
504
Rubb. alt. Mij „A'dam
94
3,4
108
Bandar Rubb. Mij
137
140
1/2
Holl. Amerika Liin
169
170
K. N. St.b. Mij Nat. B.
159
1/2
169
3/4
Ned. Scheepv. Unie
147
3 '4
152
R'damsche Lloyd
140
34
147
K. Java-Chii Pak.v.
149
5,8
150
1/8
Ver, Vorstenl. C. M.
22
22
Handelsver „A'dam"
133
3/4
138
3,4
Ned. Ind. Suiker Unie
75
12
80
1/4
Ver. Deli-Mij
138
1/4
138
14
Senembah
111
114
7/8
AMERIKAANSE FONDSEN
Anaconda C. M. C.
Bethl. St. Corp.
General Motors
Intern. Nickel
Rep. St. Corp.
Unit. St Steel Corp.
Cities Serv. Comp.
Shr" Union Oil C.
Tide Water Ass. Oil
S^uth. Pacif. Comp.
Union pac. Rai'.r. C.
40 9/16
39 13 16
78 5 8
79 1 2
89 1/4
90 15/16
48 1/2
50
62 1'8
61 1,2
58 5-8
56 3,4
103 3 4
105 3 4
54 3' 8
53 5/8
C. 25 1516
25 7 8
46
44 1/2
140 1/8
141