Iduitser benno winkel
doet casino's springen
in
Mathematische berekeningen bezorgen hem
zoveel geld als hij wil
GROOT AANTAL „ILLEGALEN
IN WEST-BERLIJN
È,o£.uS;ZS,7i".k'ïiV;or'* l,«"
JfeTtsr» "zivt. i?T. »r-
1&8 sraawt «Hrsteaf
14
i bieding
Hulst
Ze xijn
ndelijk:
VIERDE BLAD
DE KONING VAN DE ROULETTE
ZATERDAG 16 OCTOBER 1954
De blinde dokter van Chelles
tablet
cachet
Kinderballon vloog
door IJzeren Gordijn
Een klein inferno in Etten
Van de stenen in de suiker
Ian volop
ykend bed
|il English
i Mattress
product
undig 3D-serie!
iionale opstelling
plastische en een
pe bieden.
i der Top-klasse
lectromotorische
VAN DER STEE*
Advertentie'
Het heilzame
DE Duitse pers besteedt thans minder aandacht aan de Duitse
herbewapening dan aan de persoon van de steeds slordig ge
ilede Benno Winkel, de koning van de roulette en de man die
[He casino's ter wereld doet springen. De eigenaar van het groot-
ite Westduitse casino, een Belg, heeft hij voorgesteld voortaan niet
eer in zijn zaak te komen, mits hij maandelijks een reusachtige
-ergoeding krijgt
rand van het failliet gebracht. In dit
casino, dat als een paleis is uit dui-
Zover is het gekomen, dat Benno
^ezet werd. Men had er o.m. uit dat
.Vinkei eens zelf voor de rechtban
ken gedaagd, verdacht van „vals spel"
Ithans zelf processen inspant tegen de
jSasinodirecteuren, die hem de toegang
Verbieden tot hun speelzalen. Want
Vinkei gaat er prat op, dat zijn
[systeem niets te maken heeft met
valsheid, wel met mathematische be-
Jrekeningen. Tegen een bescheiden
prijs verkoopt hij overigens een hand
leiding, waarin iedereen de gegevens
kan vinden om op dezelfde manier als
hij geld te verdienen. En dat is pre
cies wat de casinobestuurders grijze
Karen bezorgt.
Benno Eitel Winkel is een onopval
lend persoontje. Steeds de haren in de
Var, de das slordig dichtgeknoopt en
een half versleten jas aan. Nochtans
[bezit die man de rijkste verzameling
kleren die men zich indenken kan.
Illoe zou het ook anders kunnen als
men weet. dat hij op enkele maanden
Jtijd anderhalf millioen Duitse Marken
[incasseerde in casino's? Speciaal het
■grootste Westduitse casino van Trave-
nmünde op enkele kilometers van het
IJzeren Gordijn, is door hem aan de
(Advertentie)
zend en één nacht, en waarvan de
jaarlijkse buitenbeschildering reeds
120.000 Duitse Mark kost, graaide
Winkel in één slag 700.000 Marken
bijeen.
Winkel werd als zoon van een ly
ceum-directeur in Oostpruisen gebo
ren. Reeds in zijn jeugd viel zijn bui
tengewone aanleg voor alles wat te
maken had met wiskunde op. Hij had
een buitengewoon geleerde prof in
zijn lyceumtijd, wiens liefste bezigheid
was voor straf zijn leerlingen loga-
rithmen te laten berekenen volgens 'n
systeem dat hij zelf had uitgevonden
en dat hij Komhinatorik had gedoopt.
In feite ging het om een systematische
berekening der waarschijnlijkheid en
geen enkel der gestrafte leerlingen ge
raakte wijs uit dit systeem, behalve
natuurlijk Benno Winkel, die het
systeem beter aankon dan zyn uitvin
der.
Winkel heeft dat systeem tot het
zijne gemaakt en op die wijze kwam
hij er toe in de speelbanken zoveel
geld te winnen als hij zelf wilde. Een
jaar geleden pas werd hij door be
paalde casinodirecteurs voor de
rechtbank gesleept wegens de uitgave
van een handleiding, die 50 Mark
I/*
'WITTE KRUIS"
geneesmiddel
tegen hoofdpijn,
kiespijn, maand-
pijn. zenuw- of
rheumatische
pij n en
is. behalve in de vorm van
poeders, óók verkrijgbaar als
kostte en waarin op eenvoudige
wijze zijn wiskundig systeem om op
de roulette geld te verdienen, uiteen
gezet werd. Men las er o.m. uit, dat
bij een bescheiden kapitaal van 120
Mark iedereen die solide zenuwen be
zat en een helder inzicht, geld kon
verdienen met hopen. De procureur
van de rechtbank betwistte de waar
heid van Winkel's beweringen, hij
noemde het zuivere afzetterij, zand
strooien in de ogen van lieden die
niet te best vertrouwd waren met de
wetten van rekenkunde en probabi-
liteitsleer. Maar de procureur keerde
na afloop van het proces met rode
kaken huiswaarts. Met behulp van
getuigen, de meest eminente wis-
kunde-deskundigen van Duitsland
wist winkel te bewijzen, dat zijn
systeem zeer juist was en dat de pro
cureur zelf tot de eersten mocht ge
rekend worden die niet eens de eer
ste jota verstonden van de rekenkun
de.
BESCHEIDEN BEGIN
moed en wilskracht
Libelle van 28 October brengt - als
hoogtepunt van zijn ryk-gevari-
eerde inhoud - de aangrijpende
reportageDe blinde dokter van
Chelles. Het verhaal van een
Franse arts, die door zjjn stille
moed en eerbied-afdwingende wils
kracht het gemis van zijn ogen
overwon en als blinde geneesheer
duizenden kinderen ter wereld
hielp komen.
In hetzelfde nummerPioniers in
het land van JBado Kidogo.
Een kleurrijk verslag van MART
POS over haar ontmoetingen met
pionierende Nederlanders in Tan
ganyika, aan de Oostkust van het
zwarte werelddeel, waar de in
heemse arbeider het devies hul
digt: „Bado kidogo", ofwel vrij
vertaald: „Waarom vandaag doen
als het morgen ook nog kan?"
Administratie Libelle, Nassau-
plein 7, Haarlem.
Benno begon op bescheiden wijze.
Hij bezat thuis een aantal miniatuur
roulettes, waarop hij zijn ..stiel" leer
de. Nadat hij er zich enkele jaren op
geoefend had en zijn Kombinatorik
hem geleerd had op welke 2-eeksen en
getallen hij geld moest zetten, ver
scheen hij in het openbaar, met
slechts 5000 Mark op zak. Hij won en
won, maar verloor tenslotte toch
150.000 Mark in slechts één week tijd.
Hij begon zijn studie opnieuw en
wierf acht medewerkers aan wier
taak er in bestond gedurende twee
weken in verschillende casino's de
reeksen en winnende getallen te no
teren. Winkel zelf trok naar Monte-
Carlo en won er van af de eerste slag
120.000 Mark. Hij had geleerd, dat
men van op afstand waarschijnlijk
heidsberekeningen moest maken en
dat hij slechts éénmaal mocht spelen,
na elke berekening. Het systeem
klopte. In alle casino's van Europa
dook Winkel op. Het waren golven
van verlies voor de eigenaars der
speelhuizen. Winkel zette fabuleuze
sommen in en ging met nog grotere
naar huis. Waar hij ook verscheen,
werd hij omringd door politie en di
rectie der instellingen. Maar nooit kon
men hem betrappen op een onregel
matigheid.
EEN VOORSTEL
Maar vooral Travemünde is door
Benno Winkel geteisterd. De direc
teur Henri N., een Belg, verbood hem
tenslotte de toegang tot het casino.
Maar Winkel kwam met een tegen
voorstel voor de dag. Tegen goede
centen was Winkel bereid Travemün
de niet meer te bezoeken. Henri N.
kreeg een appelflauwte en weigerde
op de voorstellen in te gaan.
Winkel mocht niet meer in het ca
sino binnen. Onlangs moest Henri N.
bekennen, dat de reserve van het ca
sino nog slechts 200.000 Mark be
droeg. En ingevolge het offensief van
Winkel waren de inkomsten van de
directeur tot op 213 Mark per maand
teruggevallen. Winkel heeft een pro
ces ingezet tegen de directie van het
casino, omdat men er hem niet bin
nen laat. En intussen is hij begonnen
met het oprichten van een fabriek
van spiksplinternieuw bouwmateriaal.
Vraag tuuA pot hek er of Drogist
Van de drieduizend ballonnen, die
door kinderen zijn opgelaten ten bate
van het herstel van Arnhems grote
kerk (Eusebius), heeft de stichting
herstel grote kerk Arnhem elfhonderd
kaarten tei'ugontvangen van neergeko
men ballons. Eén ballon heeft het ge
bracht tot in Mecklenburg in de Oost
zone van Duitsland. Van Arnhem uit
bedraagt deze afstand ongeveer 520
km. Tot dusver heeft de stichting door
acties een bedrag van ongeveer 11/2
ton bijeen weten te brengen. Eenzelfde
bedrag is nu nog nodig voor de restau
ratie van de Eusebius, welke in totaal
enkele millioenen vergt. Het rijk
draagt echter het leeuwenaandeel bij.
GOED NIEUWS VOOR DE VLUCHTELINGEN
MTET ALLE uit de Sowjet-zone naar West-Berlyn gevluchte Duitsers worden
als politieke vluchtelingen beschouwd, die in aanmerking komen voor bij
zondere hulpverlening. Het aanleggen van strenge maatstaven is noodzakelijk,
opdat de werkelijk in nood verkerenden en vervolgden zo snel mogelijk hulp,
die vooral in inschakeling in het arbeidsproces bestaat, kan worden geboden.
Bovendien moet rekening worden gehouden met de onafgebroken pogingen van
de communisten de Bondsrepubliek te infiltreren en te ondermijnen.
aanspraak op woonruimte noch op
werklozensteun en alle op de ook in
West-Berlijn nog levende „illegalen"
betrekking hebbende verordeningen
zijn voor Berlijn niet van kracht.
Vanzelfsprekend zoeken Bondsrege
ring en het stadsbestuur van West-
Berlijn naar een uitweg, om deze ook
economisch min of meer in de lucht
hangende vluchtelingen, zoveel moge-
lijk te helpen en daardoor Berlijn van
een zware last te bevrijden.
Zo werd na een grondig onderzoek
en tal van besprekingen tussen alle
betrokken instanties een gedeeltelijke
oplossing voor dit vraagstuk gevonden.
Er werd een behoedzaam test-onder
zoek ingesteld, waarbij bleek, dat on
geveer 12.000 van de clandestien in
West-Berlijn vertoevende vluchtelin
gen bereid is op staatskosten naar
West-Duitsland te vliegen, indien zij
daardoor de mogelijkheid krijgen te
worden gelegaliseerd. Met dit trans
port zal nog deze maand worden be
gonnen. Vertrouwd wordt, dat in een
proeftijd van drie maanden voldoende
ervaringen zullen kunnen worden ver
zameld voor een definitieve oplossing
van dit vraagstuk.
VEEL TELEURSTELLINGEN
Moeilijk probleem
Vandaar, dat door het sinds vijf jaar
toegepaste zogenaamde „Notaufnah-
me"-systeem, waardoor de bona fides
van de vluchtelingen worden onder
zocht en zij, die naar West-Berlijn
kwamen zonder dat levensgevaar be
stond of een andere geldige reden,
worden afgewezen. Voor West-Berlijn
ontstond evenwel in de loop der ja
ren doordat niet alle afgewezen vluch
telingen, „illegalen" genoemd, naar de
Sowjet-zone terugkeren, een steeds
groter probleem. Het aantal dat als af
gewezen vluchteling in Berlijn bleef
hangen, is niet nauwkeurig vast te
stellen. Het wordt op ongeveer 40.000
geraamd. Velen van deze mensen wil
len bovendien niet naar West-Duits
land.
MET TERUG
Nu is het zeker niet de bedoeling
van de vrije wereld deze mensen zon
der meer aan hun lot over te laten, of
zelfs weer terug te sturen. Ook zij die
nen zoveel mogelijk te worden gehol
pen. Dat is niet gemakkelijk, omdat
deze „illegalen" in West-Berlijn prac-
tisch renteloos zijn. Zij hebben geen
TOT DE oudste bedrijven in Etten-
Leur hoort de N.V. Ettense steen
fabriek aan de Roosendaalseweg. Het
is een onderneming die tot de verbeel
ding spreekt. Hoewel overhuifd door
een breed stenen dak, staat de enorme
oven voor ieder te kijk.
Een bovengronds keldergewelf lijkt
het, maar dan in reusachtige afmetin
gen. Daarbinnen worden de uit leem
gevormde stenen onder helse tempera
turen gebakken en hoe intensief dat
proces is, blijkt wel uit de damp en de
rook die dit kleine brokje inferno door
tientallen uit de grond oprijzende pij
pen uitblaast. Tijdens de campagne,
Eén der oudste industrieën van
Etten, de N.V. Ettense Steenfabriek,
welke in de na-oorlogse jaren tot
nieuwe bloei kwam.
die nu net voorbij is, werden 4 millioen
stenen gebakken. Het aantal arbeiders
(30 man) daalde na het beëindigen
van de campagne enorm. De meesten
zitten nu in een andere campagne: die
van de suiker. „Of we veel opdrachten
hebben?", zegt iemand in het kantoor,
„man, ik hou mijn hart al vast dat de
telefoon zal gaan.
Voor West-Duitsland is het opnemen
van deze vluchtelingen niet zo eenvou
dig. Vooral niet wat de inschakeling
in het productie-proces betreft. De re
geringen van de betrokken landen
hebben echter krachtige ondersteuning
toegezegd, want hierdoor kan vooral
West-Berlijn worden gesteund. Men is
algemeen van oordeel, dat de in
West-Berlijn hangenblijvende „afge
wezenen" een bepaald cijfer nooit te
boven mogen gaan, willen sociale en
politieke gevaren worden vermeden.
Ten aanzien van de persoonlijke toe
stand van de naar West-Duitsland te
brengen illegale vluchtelingen zij bij
alle begrip voor hun noodtoestand
vastgesteld, dat de rechteloosheid, die
het lot der afgewezenen in West-Ber
lijn is, in de Bondsrepubliek zeker zal
verminderen. Zij zullen recht op werk
hebben en ook wat werklozenonder-
steuning en sociale hulp betreft, zullen
zij niet onder uitzonderingsbepalingen
vallen. Maar toch zullen zij vele te
leurstellingen moeten slikken. Zij kun
nen niet verwachten direct in het pro
ductieproces te worden ingeschakeld
of meteen een woning te krijgen. Des
ondanks hebben zij zeker een veel
gunstiger basis dan in Berlijn, hoewel
veel eigen inspanning bij het vinden
van werk en onderdak nodig zal zijn.
En zo zij niet direct in het beroep, dat
zij hebben geleerd, onder kunnen ko
men, zullen zij tegen het verrichten
van handenarbeid niet op moeten zien.
SPECIAAL PROGRAMMA
Deze maatregel, die zeer veel werk
meebrengt, is een onderdeel van het
door de gehele Bondsdag goedgekeur
de programma van speciale maatrege
len voor inschakeling en aanpassing
van de vluchtelingen in het leven in
West-Duitsland. Er bestaat geen ver
schil van mening over de vraag, dat
alle vluchtelingen zo snel en zo doel
treffend mogelijk moeten worden ge-
i Advertentn)
Niet alleen van grote aan
kopen die maar eens een
enkele keer voorkomen, maar
ook speciaal van de artike
len die in elk gezin regel
matig gekocht moeten wor
den krijgen de leden van
onze postorderclub iedere
week opnieuw minstens vier
aanbiedingen persoonlijk per
post toegezonden.
Postorder-aanbiedingen voor
prijzen, die beduidend lager
zijn dan zij gewend zijn te
betalen, want kocht U ooit
katoenen herensokken van
een onverwoest
bare kwaliteit in
het bekende
„Rib"-dessin
voor nog geen
tachtig
cent?
Bestel (en word daardoor lid
van onze postorderclub) een
of meer paren van deze
herensokken met lastex top,
In de maten 10 V2 t/m 12, in
de kleuren grijs, bruin, blauw
en bordeaux,
per paar voor
m.
WINKELCENTRUM BINNENWEG
TEL. K 1800 - 117680 r'dam
IEDERE MAANDAGMORGEN
GEOPEND
holpen. Maar desondanks mag niet
worden vergeten, dat de materiële
mogelijkheden niet onbegrensd zijn en
dat bovendien iedere poging van com
munistische zijde tot ondermijning en
infiltratie moet worden afgeweerd.
UETZELFDE OGENBLIK dat ik de zakdoek
1 openvouwde en de vreemdeling de bananen
zag, vertrok zijn gezicht alsof hij een vreselijk vi
sioen gezien had. Hij sprong met een ruk op uit
zijn zittende houding en liep naar het venster aan
de overzijde van de wachtkamer, waar hij, met
zijn rug naar mij toe, wezenloos bleef staan, sta
rende naar de mango-bomen daar buiten en naar
de meisjes, die de machinisten het eten brachten.
Toen ik hem een banaan aanbood, werden de
pupillen van zijn ogen groot van ontzetting en
trok hij zijn schouders in alsof hij mij te lijf wilde
gaan. Woest keek hij mij aan, draaide zich om en
rende als het ware de kamer uit. „Bananen", grom
melde hij. „Overal bananen. Uhl"
Ik keek nog eens naar die goudgele tros naast
mij op de bank om mij te overtuigen of zij iets
met het vreemde gedrag van die man had uit te
staan. Ik zette mijn tanden in het zachte, bijna
smeltende, vruchtenvlees en ze waren zó goed, die
bananen, dat ik er op een landbouwtentoonstelling
een eerste prijs mee in de wacht gesleept zou heb
ben. Ik at er acht en ik nam mijn tijd er voor.
len eerste had ik niet de minste haast; de opzich-
wiVoJf mimisschien aan een baantje zou kunnen
♦Was yoor zi-i" ontbijt naar huis vertrokken
woi Si* ei heeft een man zonder werk net zo-
veel tijd als de dag lang is.
r was' verzamelde ik de schillen bij-
ütonfp nn,„r buiten- M'Jn vriend liep daar nog
zenuwarht?? f °er "?et Ëefronste wenkbrauwen en
friemelend met een van de panden
schillen uit de vie stenen traP vjel een van de
om haar o^ te lkdoek- T°en ik mij voorover boog
droeg tegen nom"?' eg de ba"d- d'e de zakdoek
de bananenschillen ole en. een ogenbllk later laeen
precies meer wit verspreid. Ik weet niet
het de gil van riL Eebeurde, waarschijnlijk was
een Khk-mT» m»ceïVloekte vreemdeling, die mij
w?chtdeedverüezenhïwerdf' dat mij h* even"
uit en tuimelde de trame^6 t°lP ?e" schl1' glfed
De vreemdeling stormde op mii af om mii bii
SolTe,aan teAel5en- B sloSde zich zeUs uit
v rtSetJ"k ?e schlllen hij elkaar te schui-
aanrakon ,,.elne bo°P- Hij wilde ze echter niet
gooien m 26 zeU 1,1 de vuilnisbak
nriiiAa d r nog gewaarschuwd", bromde hij mis-
Toen vnnn l6n,brengen alüid ongeluk",
in 71'in K r kwam er een zacht licht
vroeg hij WjTa teder'116 °ge"' "Heb je je bezeerd?"
kniee|at''vasteeblhaktgrN verwlJderend dat op mijn
zeerd Dank jl wer.' "Neen' lk heb me niet be"
„Je hebt geluk gehad", zei hij, leidde mii terug
"aar de wachtkamer en nam d ants en ni o„;„
bank die daar stond. Ik zette mij naast hem neer
Toen ik op die wijze twee dagen geleden kwam
te vallen", begon hij opnieuw het gesprek ve?
loor ik tweehonderd pond en mijn baantie" Hii
leunde achterover tegen de muur en keek mii' aan
met een gedwongen grijnslach. In de stilte die
volgde op deze plechtige verklaring, konden wii
"et geraas en het lawaai horen van het verkeer od
ce Straat aan de overkant en daar boven uit het ge
krijs en gekreun van de locomotieven op het sta.
tionsemplacement.
„Een bananenschil", mompelde ik. „Een bana
nenschil.... Hoe is het mogelijk!"
Hij kruiste zijn benen en verschoof enigszins om
jnij beter in het gelaat te kunnen zien. „Moet je
uoren zei hij. „Ik had een verantwoordelijke baan
"ij een blanke. Het werk beviel mij wel en ik
w®rd goed betaald". Hij schraapte zijn keel. „Hij
«trouwde mij, zie je. Oh het had niet veel om
•1 lijf.... mijn baas had de gewoonte om op de
k te plaatsen soms twintig pond, soms vijftig
■■■aar nooit meer dan vijftig". Hij strekte zijn hand
uit en greep mij bij de pols. „Twee dagen geleden
hij mij honderd pond. De bank was ongeveer
een mijl ver en de weg een eenzaam landwegge
tje. Ditmaal bereikte het geld de bank niet. Het
bleek, dat iemand mijn bewegingen bespied had
ik liep in een val en werd van het geld beroofd
lk rende achter de dief aan en ik was hem al
ANANENSCHIL
aardig aan het inhalen, toen hij Iets uit zijn zak
liet vallen. In mijn opgewondenheid stapte ik er
op en ik brak mijn enkel. Hals over kop vloog
ik het struikgewas in". Hij slaakte een diepe zucht.
„Toen ik opstond om te zien wat mij had doen
struikelen, was ik diep geschokt. Het was niets
meer of minder dan een bananenschil".
Mijn vriend leunde achterover om beter mijn
reactie te kunnen waarnemen. „En wat heb je
toen gedaan?" vroeg ik.
„Ik bracht rapport uit bij de politie; maar toen
ik mijn baas het voorval vertelde Nou ja, hij
wilde er geen woord van geloven. En zo kreeg ik
mijn ontslag. Het had erger kunnen zijn ge
vangenis bijvoorbeeld".
„Zo is het", viel ik hem bij. „Maar eh zou
je de dief niet kunnen herkennen; je weet wel:
stamkentekenen, baard, littekens dat soort van
dingen?"
Mijn vriend staarde somber naar de grond.
„Neen", zei hij. „Neen, ik kan niet zeggen, dat ik
iets bijzonders bij hem opgemerkt heb. „Maar", hij
weifelde even, „vind je het niet eigenaardig voor
een man om bananenschillen in zijn zak te dragen?
Laat staan een goed geklede man?"
„Inderdaad, zeer vreemd", moest ik toegeven. En
juist op dat ogenblik was er een schurend geluid
buiten. Wij tuurden in het zonlicht en zagen een
postbode, die zijn fiets tegen de buitenmuur plaats
te. Wij zagen hem de trap opkomen en beantwoord
den zijn norse groet. Toen frommelde hij wat in
een van de zakken van zijn khaki-pak en haalde
er een oranje-rode envelop uit te voorschijn. Mijn
hart bonsde tegen mijn borstkas van plotselinge
schrik. „Is iemand van u mr Nugo?" vroeg hij rus
tig. Mijn metgezet strekte zijn hand uit, greep de
envelop en ondertekende het reeuutje. Met beven
de hand opende hij het telegram. Ik bespiedde zijn
ogen toen hij las. Zij puilden uit hun kassen en
ik zag alleen het wit. Ik heb nooit geweten dat het
een man meer dan een half uur kan kosten om
twaalf woorden te lezen.
jpiNDELIJK vouwde hij het velletje dicht. Zijn
hand beefde toen hij het in de envelop terug
plaatste. Hij flooteen lang, schril geluid. Toen
zuchtte hij even en wreef met zijn hand langs zijn
kletsnat voorhoofd. Zijn gelaat was plotseling oud
geworden, zijn schouders zakten ineen. Hij keek
zonder te zien naar de muur tegenover ons, waar
tegen getypte mededelingen heen en weer bewo
gen werden op de lichte cadans van de wind. „Een
bananen-plantage", hijgde hij, terwijl de wind een
van de mededelingen van het groene aanplakbord
rukteen door de kamer deed dwarrelen. „Kijk eens
hier! Hij greep zijn hoed en stond op. „Ik
Aan het altijd lezenswaardige tijdschrift van
de Paters van Cadier en Keer, „Afrika
roept" is het volgende verhaal van C. O. D.
Ekwensi ontleend.
voorbereid. De man was oud genoeg om te ster
ven". Het klonk allemaal nogal hardvochtig.
„Goed, goed", zei ik, „maar hij was toch je
vader?"
Nugo staarde mij woest aan. „Was dat een re
den om mij een bananen-plantage na te laten?"
„Een bananen-plantage?" riep ik opgeruimd uit.
„Gefeliciteerd, kerel! Kon niet beter uitkomen
nu je zo in de put zit".
Ik hief mijn hand op om hem eens flink op de
schouders te kloppen, maar de uitdrukking op zijn
gelaat deed mijn geestdrift verkillen en stijf viel
mijn hand terug langs mijn zijde.
„Waarom, dacht je dat ik hier gekomen was voor
een baantje?" vroeg hij honend. „Snap je dan niet,
dat ik geen bananen meer kan zien?'
Ik lachte hem uit. „Bang voor de schillen, hé!
Man, je bent een neger, net als ik. Je kunt de bana
nen niet ontlopen!"
Nugo lachte nu ook, maar er was iets in die lach
dat mij een koude rilling over mijn rug deed
gaan. Het was niet de beweging van zijn donkere
snor, die zijn glinsterende tanden deed uitkomen,
neen. Het was de onzaligheid van het gehele geval,
dat op hem het effect had als van een revolver
schot.
„Jij zou willen, dat ik naar de Cameroens ging,
hè?" kakelde hij. „Jij zou willen, dat ik tekenen zou
voor een leven met alleen maar ongeluk in het
vooruitzicht en bananenschillen!" Zijn schou
ders schokten van emotie. „Het kan me allemaal
moet nu gaan. Hoe staat het met jou
mee?"
ik
ga je niet
..,f!a,.'?ad er adang genoeg van tevergeefs in die
,iin 4e b''jven zitten en was dus blij met
rii w^ lgI?g' Nugo lleP de trap af en volgde
troost^ S df P°ort- Hij keek zo somber en mis-
volgde 'hem medelijden met hem kreeg. Ik
te stellen wacbHe mÜ wel hem vragen
stroom van Warer wij «"omen in de
mensen op weg naar Lagos®®" opbotsende
van ai die Uan motoren' de aanblik
waar naar toe scheen ,astend naar God weet
„Mijn vader is dood"' °n,! te binden'
zich verstaanbaar te maken m°eSt schreeuwen om
gestolen worden! Let op mijn woorden: als ik ooit
naar die plantage ga, kom ik er nooit meer van
terug."
„Wat gaat er dan met je gebeuren?" hield ik aan.
Nugo keek mij in de ogen. „Ik zal er sterven",
zei hij.
Ik had er verder niets meer aan toe te voegen
en volgde hem lijdzaam op zijn weg naar een
nieuwsagentschap. Hij wilde namelijk een adver
tentie plaatsen om een koper te vinden voor zijn
plantage. Hij wilde er verder niets meer mee te
maken hebben.
LIET GRIJZE GEBOUW doemde voor ons op. We
verlieten de macadamweg voor het met frisse
grasperken afgezette voorplein, toen een klein
meisje op ons toe kwam lopen. Het droeg een don
kerkleurig kleedje en men hoefde geen tweede
maal te gissen om te weten dat het Nugo's doch
tertje was. De neus en de mond waren dezelfde,
alleen wat fijner gevormd.
„Papa!" riep zij uit. „Papa!
Dat was alles wat ik van het gesprek opving. Ik
kan niet zeggen dat ik alle talen, die in Nigeria
gesproken worden, onder de knie heb en terwijl
zij haar boodschap afratelde in het lbo, verge
noegde ik mij met naai dat popjesachtige ge
zichtje te kijken en die dansende ogen.
We moeten naar huis gaan", legde Nugo uit,
toen zij met haar zangerig verhaal was klaar ge
komen. „Het schijnt dat ze om me zitten te
springen".
Visioenen van politie-agenten en rechercheurs
straten bracht ons bij de verblijfplaats van Nugo,
flitsten door mijn geest.
Een wandeling van een kwartier door de Yaba-
een huis met een dak van plaatijzer en met de
muren overdadig bestreken met wittte verf. Onder
de takken van een nimboom stond dezelfde post
bode, die ons deze morgen had aangesproken. Deze
keer was het een hele bundel van oranje-rode en
veloppen, die hij te voorschijn bracht. Ik bleef in
de nabijheid toen Nugo zijn initialen zette onder
de reguutjes van niet minder dan twaalf telegram
men, waarvoor hij het fietszadel van de postbode
gebruikte als tafel.
Er was reden te over voor Nugo om te beven
toen hij de trappen oprende naar zijn zitkamer.
Hij wees mij een armstoel aan en liet zichzelf in
een andere vallen, een beeld van totale ontred
dering.
Terwijl hij zijn post doornam, bestudeerde ik
vooraanstaande persoonlijkheden en straatopnamen
de wandplaten, een vreemde collectie foto's van
uit voor mij onbekende dorpen en plaatsen in
Niagara.
„Daar zit ik nu", zuchtte hij plotseling.
Zijn stem gaf mij een schok en toen ik opkeek,
stond hij naast mij en stopte mij de telegrammen
onder mijn neus. De eerste was ondertekend door
de een of andere legerofficier met een geweldige
reeks van letters achter zijn naam. Het telegram
was bijna net zo lang als een brief, maar de inhoud
liet niet de minste twijfel over: als erfgenaam
van de plantage had Nugo er voor te zorgen, dat
het leger zijn gewone quantum aan geconserveerde
bananen kreeg. Zij gaven hem te kennen, dat hij
onder contract stond voor tweehonderd kilo ge
droogde bananen te leveren elke week en voor
een periode van vijf jaar. De andere telegrammen
waren afkomstig van hoge ambtenaren. De mees
ten van hen waren vaste klanten, maar enkelen
vroegen om een paar pond van zijn zo hoog gepre
zen geconserveerde bananen om ze mee naar Enge
land te nemen; en of hij zo goed wilde zijn!
Ik vouwde het laatste rose velletje op en schoof
het terug in de envelop.
Nugo sloeg mij gade, zijn gezicht vertrokken van
angst. „Zou je zou je met me mee willen gaan?"
Ik haastte me hem op dit punt gerust te stellen
en zei: „Je kunt op me rekenen, als ik je tenminste
van dienst kan zijn."
ETN ZO ZATEN WE de volgende morgen tegen-
L-' over elkaar in de kussens van een eerste klas
treincoupé. Het programma was eenvoudig: drie
dagen noordwaarts tot Kaduna, twee dagen weer
naar beneden tot Aba. In Aba zouden we de lorry
nemen om de havenplaats Oron te bereiken. Van
Oron naar Calabar met de boot en dan nog twee
dagen lopen.
De reis verliep zonder enige moeilijkheid: dat is
tot Oron.
Ik herinner mij nog, dat het die morgen zeer
regenachtig en modderig was en het bleef maar
regenen, regenen, regenen; het uitzicht was tame
lijk slecht en het motorschip was als een donker
grijze niet te bepalen massa. Onze bagage was al
lang overgeladen en langs de loopplank trokken
de passagiers naar boven op het dek. We wacht
ten tot de laatste man naar binnen was, want
Nugo hield er niet van heen en weer gestoten en
geduwd te worden. Eindelijk was het onze beurt.
Op de valreep gebeurde het. Nugo liep even voor
mij uit, een meter of zo. Plotseling viel er iets van
het dek vlak voor zijn voeten. Hij stapte er op,
schoot zijdelings uit, struikelde en met zijn handen'
graaiende in dé lucht in een waanzinnig zoeken
naar een houvast, dook hij met een luide plons in
de olieachtige rivier en verdween uit het zicht.
Ik ben geen beste zwemmer en daarom stond ik
nog te twijfelen of ik hem na zou springen of
niet, toen iemand anders reeds de duik waagde.
Nugo, die net zoveel kans had om te blijven drij-
ven als een kilo lood, was voor de derde maal
reeds onder gegaan, toen eindelijk de redding
kwam. Op datzelfde moment hoorde ik een gekraak
op de loopplank waar ik nog steeds stond, een aan
de grond genagelde toeschouwer. Rondkijkende zag
ik een douane-ambtenaar, die zich naar de kant
begaf. Drie voet van me vandaan, op dezelfde
hoogte waar Nugo gestruikeld was, wankelde ook
hij, sloeg zijn armen wild in het rond als om zijn
evenwicht terug te vinden en viel toen neer met
zijn benen in een groteske positie. Hij bleef zo nog
een ogenblik zitten, met verbijstering zich afvra
gend wat de reden kon zijn, die hem dergelijke
acrobatische toeren deed uitvoeren. Ik volgde zijn
blik. Mijn ogen vielen op een bananenschil.
Nugo stierf niet als gevolg van zijn val; maar
van een man, die drie maanden lang moet rond
lopen met zijn nek in een gipsverband, om maar
niet te spreken van een gebroken arm en een ge
zwollen enkel, mag wel gezegd worden aan de dans
ontsprongen te zijn.
Iemand moest echter naar die plantage om aldaar
de zaken op orde te brengen. Nugo droeg mij die
taak op, gaf mij alle volmachten met bovendien
nog het advies om het gehele gedoetje, als het mij
niet beviel, uit te branden, te verkopen of in de
steek te laten, net zoals het uitkwam. Hij voegde
er nog aan toe, dat bananen hem nooit geluk zou
den brengen en ten laatste de oorzaak van zijn dood
zouden zijn.
Ik liet hem achter, opgepropt tussen hagelwitte
ziekenhuislakens, met een fletse glimlach op ziin
bleek gelaat.
Ik ging weer aan boord en ontmoette daar de
persoon, die Nugo het leven had gered. Hij droeg
een helder wit hemd en een grijze flanellen broek
en toen ik hem dankte, maakte hü een afwerend
gebaar; de echte heer.
rec* *e(*®Feen"« zei hij, een banaan opdiepend
kT»™"i ZIJ" broekzakken- „Zelfs mijn vijand."
S .aau het eten waren en ik zo bij
ïïlot l- acht dat het maar goed was dat Nugo
ik niof L7iS °m ef ml' van te weerhouden, kon
ik niet nalaten op te merken hoe mijn buurman
teiwyl ik mijn bananenschillen overboord gooide'
"iJ de zijne in zijn zak stopte.
7jJ,lbieg0nnen e,e" gesprek en hij vertelde mij,
dy de bananenschil, die de arme Nugo had doen
stimkelen, door hem naar beneden gegooid was-
met on7etrglSS11?g' voegde h'j er koud aa" toe, maar
met opzet als een soort vergelding. Hij kende
Nugo van vroege^ ais een herrieschopper en hij-
had geen zin om de kennismaking te hernieuwen
aanrf3 i"t d'1.tijdstip nu hij op weg was een
in de6 Cameroens. ba"a"£'«-Piantage, ergens
„Ik had hem moeten laten verzvoegde hii
er spijtig aan toe. „Dergelijke idioten hebben geen
ïecht om te leven. Moet je je indenken hij had
de gew-oonte geld naar de ban!; te brengen zo
maar alleen, door de rimboe. Ik heb hem gekend
toen hij er nog goed bij zat se«ena
lWnpJ^f, mij een °P- Ik keek da vreemde-
g nog eens aan en vloekte. Het was een grote
woeste kerel; hij was goed gekleed, en hii lieri
met bananenschillen in zijn zak. P
Ik „sprong ,?P en yerliet hem zonder een woord
i?r,|ef n. Hij was zo verbijsterd door mijn plotse
ling heengaan, dat hij op dezelfde plaats was blii
Ven staan, toen wij terugkwamen: ik de kapitein
van het schip en het hoofd van de douane
tenntraw"-l tnS dneén za§ naderen, week hij ach
teruit. Wat hij van plan was te doen was mii
met erg duidelijk, maar hij kwam niet ver Hii
toen hiliUmti0P heti punt overb°°i'd te springen
b J. met een Plotselinge gil uitgleed en tegen'
1 ailing aansmakte. Hij was gestruikeld ovpt
een van zijn eigen bananenschillen,
eniv? ,r, en waarom hij er vandoor wilde gaan
onHet^n/"-1 P2S later' toen de d°uane zijn bagage
rife Hnnr !ren r •6en groene linnen zak vond
die door Nugo onmiddellijk geïdentificeerd n-ei-w
Deenhog^d°m zijn v °rig e pa troon W6Id
De inhoud van de zak bracht aan het licl het
verkwist» ponctem 6Ve" h°nderd blJila sehec'