Op 10 October slaat het uur van Hanoi
JEUK
AT EEN
ONDERLIJKE
ERELD
MEISJES
MET GELD
Rocle troepen getraind voor de
overwinningsparade
RADIO
D.D.D
WRIGLEY
TWEEDE BLAD
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1954
Encjuete over
Mandement
K S.G.-rapport
De lucht is zwaar en vervuld van weemoed
Schoolstrijd
PROFESSOR HUBNER
OVERLEDEN
Louis Joseph Vange
Zet Uw zorgen aan de
I Meningen en Commentaren i
yORIGE maand heeft het Ne
derlands Instituut voor de Pu
blieke Opinie een omvangrijk opi
nie-onderzoek voltooid, gewijd aan
het mandement der Nederlandse
hisschopnen. De hoofd-uitkomsten
leren, dat 70 pCt. der stemgerech
tigde Nederlanders van het mande
ment hebben gehoord of gelezen.
Vier en veertig procent heeft ken
nis genomen van de reactie van de
Partij van de Arbeid. 36 pCt. zou
het er mee eens zijn als de P. v. d.
A. de samenwerking met Katho
lieke Volkspartij verbrak, indien
Katholieken geen lid van de Partij
van de Arbeid zouden mogen blij
ven.
Dat zijn de hoofdlijnen. De ver
doorgevoerde analyse der NIPO-
onderzoek-uitkomsten brengt inte
ressante dingen aan het licht: van
alle volwassen Nederlanders had
70 pCt. van het mandement gehoord
of gelezen. Onder de Katholieken
zijn het er 83 pCt. Onder de niet-
kerkelijken 71 pCt. Van de her
vormden heeft 58 pCt. over het
mandement gelezen of gehoord en
onder de gereformeerden: 52 pCt.
Aldus de aanhef van een mede
deling van het N.I.P.O., die ook het
Katholiek Nederlands Persbureau
zonder commentaar verspreidt en
die door de liberale Nieuwe Rotter
damse Courant (met het anti-man-
dement-complex) op haast sensa
tionele wijze c de voorpagina
wordt geëtaleerd.
Nu zijn de heren van het N.I.P.O.
wel heel erg overtuigd van de juist
heid van hun onderzoekmethodes,
als ze zelfverzekerd neerschrijven,
dat nu de opinie van „de" stemge
rechtigde Nederlanders, ja zelfs van
„alle volwassen Nederlanders" is
gepeild. Nog altijd moesten de heren
opinie-onderzoekers een beetje ne
derig gestemd blijven, als ze den
ken aan de klassieke blunder, toen
een overwinning voor Dewey werd
voorspeld en Truman zegevierend te
voorschijn kwam.
Laten we de cijfers van deze en
quête dus maar met de nodige re
serve bestuderen en op de conclu
sies geen huizen gaan bouwen. Te
meer omdat de mandement-storm
al aardig aan het luwen is en in een
enquête-nu allicht de weerslag van
nadere bezinning te bespeuren zou
zijn.
£)IT ALLES vooropgezet, willen we
toch nog even nader op de ge
publiceerde cijfers ingaan.
We bespeuren dan, dat slechts
7 procent van de ondervraagden de
algemene strekking van het mande
ment weet weer te geven: „De hou
ding van de R.K. in het openbare
leven". Groepen van 28 procent en
van 17 procent hebben hun aandacht
vastgebeten in de laatste bladzijden
van het geschrift, blijkbaar zonder
de samenhang met de rest te besef
fen. Hier vindt men het gevolg van
de eenzijdige voorlichting in een
groot deel der niet-katRolieke pers
als zou dit mandement alleen maar
I gaan over verboden en sancties.
Merkwaardig is dan, dat de P. v.
d, A. met al haar lawaaierige stem-
I mingmakerij slechts heeft bereikt,
dat 44 procent van de ondervraag
den daarvan had gehoord. Onder
de mensen, die de P. v. d. A. stem
men, waren het er maar 57 procent.
Dus zelfs 43 procent van de socia
listische stemmers zou onkundig ge
bleven zijn van deze rumoerige agi
tatie!
Er is ook gevraagd: „De P. v. d. A.
dreigt de samenwerking met de
K.V.P. te verbreken, als katholieken
niet meer in de P. v. d. A. mogen
blijven. Bent U het daarmee eens of
niet eens?"
36 procent van de ondervraagden
vindt het best, 41 procent is het er
niet mee eens. Het merkwaardigste
is intussen, dat er onder de uitge
hoorde socialisten nog 30 procent
waren, die dit dreigement afkeur-
I den! In de socialistische pers heeft
men echter nog nooit één stem van
afkeuring gehoord. Een bewijs te
meer, dat die pers met haar
koekoek-één-zang in het geheel niet
de meningsgevarieerdheid binnen de
P. v. d. A. weerspiegelt.
£)E LAATSTE vraag luidde: „Als
de Partij van de Arbeid voor
de katholieken verboden zou wor-
den, zou U het dan een goed idee
vinden of geen goed idee vinden, in
dien er een katholieke P. v. d. A.
werd opgericht?"
Hier nu luiden
aldus:
de percentages
Goed geen
idee goed idee
34 59
2" 55
Stemt op K.V.P.
Stemt op P.v.d.A.
Binnen het raam van de zeer be
trekkelijke waarde dezer cijfers
staan we er toch wel even van te
kijken, dat 34 procent der onder
vraagde K.V.P.-stemmen zo'n apar
te partij gewenst zou achten. De
kortzichtigheid onder hen is blijk
baar dan toch niet gering. Hier vin
den we een aanwijzing voor de
K.v.P.-propaganda, dat ze veel aan
dacht moet schenken aan gedach
ten en argumenten in deze richting.
Dit moet ontzenuwd worden en er
is daarvoor trouwers een keur van
materiaal samen te stellen.
Zo mogen we het N.I.P.O. toch
wel dankbaar zijn voor deze tip!
O
20ALS BEKEND, zijn er in de
Belgische Borinage een aantal
steenkolenmijnen, waarvan de ex
ploitatie moeilijk is ot verlies ople
vert. de zgn. marginale en deficitai-
re mijnen. De maatschappijen, die
ze ontginnen, hadden het vorig jaar
reeds besloten, enkele mijnen te
sluiten, wat de Belgische regering
nog juist heeft voorkomen. Maar
omdat het voortbestaan dezer mij
nen slecht mogelijk was door een
subsidiering via de Kolen- en Staal-
Gemeenschap, waartoe ook de ande
re leden dezer gemeenschap, zoals
Nederland, bijdroegen, is deze aan
gelegenheid in studie genomen door
een deskundigencommissie van de
K.S.G., waarvan onze Limburgse
mijningenieur Raedts voorzitter
werd.
De commissie-Raedts heeft thans
deze studie beëindigd en haar ver
slag ingediend bij de Hoge Autori
teit der K.S.G. en bij de Belgische
regering. Het advies, dat zij geeft,
is niet de mijnexploitatie stop te
zetten, maar wel een aantal schach
ten of putten te sluiten en dan de
overige intenser te exploiteren. Zij
adviseert dus tot concentratie der
mijnbedrijven door uitschakeling van
niet rendabele ontginningen en het
extra benutten van goede steen
koollagen, zoals die, welke anthra-
ciet opleveren. Daarbij wordt het
behoud en belang der mijnwerkers
tevens in het oog gehouden.
Men neemt aan, dat hierbij on
geveer 6000 arbeiders betrokken zijn.
Velen van hen zouden naar andere
mijnen overgeplaatst kunnen wor
den, daar er elders een tekort is.
Degenen, die overtollig worden,
voornamelijk bovengrondse werk
krachten, zullen worden omge
schoold. Er zullen andere bedrijven,
zoals electrische centrales, verrij
zen om meteen de kolen van gerin
gere kwaliteit nog productief te
maken. De K.S.G. zou de concen
tratie der mijnen en de omscholing
en migratie der mijnwerkers met
subsidies ondersteunen.
Het is bemoedigend, dat de Hoge
Autoriteit der K.S.G. er van over
tuigd is een oplossing in deze nete
lige kwestie te hebben gevonden.
Een dergelijke oplossing zal ook
haar waarde bewijzen, wanneer zich
elders moeilijkheden mochten voor
doen.
Nederland staat hier voorlopig
buiten, maar ook voor Nederland is
het van groot belang te kunnen con
stateren, dat de K.S.G. het alge
meen belang laat gelden bij haar
probleemstellingen en de oplossing
daarvan en zich niet laat gebruiken
als exploitatie-object door een of
meer van de deelnemende landen.
TTANOI, September. Het lot van een stad bezwaart het ge-
weten van de vrije wereld. Over korte tijd zal ze onder com
munistische heerschappij komen. Tijdens de conferentie van Ge-
nève werd over haar lot beslist zonder dat naar de wil der be
woners werd gevraagd. Deze stad heet Hanoi. Ze moet de weg
gaan van Praag en Warschau, van Boekarest en Budapest, van
Sofia en Riga, omdat de vrije wereld haar plicht verzaakte. Op
10 October slaat haar uur.
Politieke commissarissen
reeds aan het iverk
Het afscheid van Hanoi moet de
Fransen zwaar vallen, want de stad is
een parel van Zuid-Azië. Velen moe
ten hun liefde voor het leven achter-
later op de brede boulevards. Nu de
evacuatie i volle gang is realiseert
men zich pas hoe zeer men de terras
vormige aanleg, het tropische groen
en de Bode Rivier zal missen en toch
zal het een afscheid zijn voor altijd,
want straks zal er tussen het paradijs
je aan de Songkoi en de vrije wereld
een bamboegordijn worden neer gela
ten. Op de citadel waait nog de trico
lore; in de beroemde, botanische tui
nen speurt men nog tevergeefs naar
een enkel onkruidje, maar in de Euro
pese wijk, in het Noord-westen, wordt
het met de dag stiller. De lu-ht is
zwaar en vervuld van weemoed. De
vluchtelingen, die met militaire auto
bussen over de Rode Rivier naar de
luchthaven Gailem worden vervoerd
wenden te vaak het hoofd om. Hun
blikken strelen het bekende. Velen
nemen bloemen mee, die vanuit het
vliegtuig op de stad worden geworpen.
Dat is hun laatste groet. Daarna is het
oude voorbij en het nieuwe begonnen...
De aantz-ekkelijke, frisse huisjes met
hun rode luiken staan leeg. In de tuin
tjes woekert het onkruid al. Planten
verbranden onder de tropenzon. Men
mist het gelach der kinderen. Men
mist ook het schallende, Franse lied,
dat hier kort geleden zo vaak en tin
telend op galmde. De villa's en de
weidse avenuen, de lege kantoorruim
ten en de moderne pakhuizen, de grote
administratiegebouwen en de fabrie
ken, de restaurants en de huizen van
vermaak, alles wacht op nieuwe heren.
RODE VLAGGEN GEREED
vlag ontbreken. Alle schoolkinderen
en alle volwassen burgers moeten
langs de weg staan en de troepen ver
welkomen. Ieder huis moet versierd
zijn. Niemand deed de laatste maan
den betere zaken, dan de Chinese han
delaar Chi-Li, die voor een prikje alle
Franse vlaggen op kocht, uit het wit
en blauw kinderkleding liet vervaardi
gen en het rood gebruikte voor de
aanmaak van vlaggen.
PRIJZEN STIJGEN MET
HET UUR
winkels zijn gesloten. De prijzen stij
gen met het uur, omdat er geen aan
voer meer bestaat en de handelaren
hun waren achter houden. De com
merciële blijvers, hoe communistisch
ze zich ook voor doen, realiseren zich
terdege, dat hun bankbiljetten en
bankconto's nog slechts zeer betrekke
lijke waarde hebben. Ze vluchtten der
halve in winkelwaar.
STERKE CONTRASTEN
Maar of Chi-Li en de andere
profiteurs ook inderdaad van
hun geld zullen genieten, is nog
de vraag. Hun namen staan al
genoteerd! Want communis
tische vertrouwenslieden zijn
al weken doende de politieke
betrouwbaarheid der blijvers te
onderzoeken.
Als verkoper, gasopnemer of hygië-
necontroleur verschaffen ze zich toe
gang tot de huizen. Ze kijken rond
zich heen, spreken met de bewoners
en doen ook nog een en ander op „in
de buurt". De Fransen en de Vietna-
mezen dulden stilzwijgend de activi
teit van de heren van straks. En de
bevolking omkleedt hen al met de
noodzakelijke autoriteit. De Fransen
doen bovendien hun best incidenten
te voorkomen. Ze hebben order om
veel door de vingers te zien.
Het leven in Hanoi wordt intussen
steeds onaangenamer en duurder. Vele
Hanoi beleeft de laatste dagen, zoals
ook andere steden hun laatste dagen
hebben gekend. Maar hier is de juiste
datum bekend. De soldaten van het
Franse expeditiecorps zijn daarom
royaal met iiun piasters. De enkele
nog geopende danslokalen en bars ma
ken uitstekende zaken. Want er wordt
gedronken en gevrijd. Voor velen moet
het afscheid van Hanoi gepaard gaan
met het afscheid van de meisjes. Er
worden tere woorden gefluisterd, die
de andere morgen vergeten zijn.
Buiten op straat trekken de vluch
telingen voorbij. De schare is deernis
wekkend. Hun hele hebben en houden
is verpakt in een armtierig bundeltje.
Aan de sarong van moeder grijpen
zich de kinderen vast. Vader heeft al
tijd tranen in de ogen. Ze verzamelen
zich bij de registratiebureaux. Daar
na klimmen ze in een bus en dan is
hun reis begonnen. Ze zyn te moe en
te verdrietig om zich te ergeren aan
het lawaai der nachtlokalen. Voor hen
is dit smartelijke einde een nieuw be
gin. Het zal moeilijk zijn. Daarvan zijn
ze overtuigd, doch ze verkiezen het
onbekende boven de gruwel van de
rode heerschappij.
Als ons vliegtuig opstijgt voor de
weg terug vormen twee journalisten
en de bemanning de enige Europeanen.
Onze lading is zielig. Maar we meen
den al zoveel leed en verdriet te heb
ben aanschouwd. Ook nu wenen er
weer mannen en vrouwen. Mijn colle
ga weet zich goed te houden. Maar als
hij een der kinderen, een jongetje van
drie, vier jaar hoort vragen: „Wanneer
gaan we terug, Mammie", dan glinstert
er ook in zijn ogen een traan. Het
leed, dat de wegtrekkende Fransen
moeten meenemen "al in Hanoi ver
vangen worden door een groot feest en
daarna, ja daarna zal de Schepper de
blijvers moeten sterken om de gruwel
der verschrikking te kunnen dragen.
(Advertentie)
4 m
TN Nedersaksen woedt, naar men
weet, een schoolstrijd. De katho
lieke bisschoppen hebben ernstig
geprotesteerd tegen een nieuwe wet,
door een socialistisch-liberale meer
derheid doorgedreven, welke uitgaat
van het voor onze begrippen reac
tionaire beginsel: Openbare school
(met facultatief godsdienstonder-
Maar hoe zullen de nieuwe heren de
oude stad regeren? Deze vraag houdt
de gemoederen der blijvers onophou
delijk bezig. De prognoses lopen uit
een van zwart tot rose. Ho Tsji Minh,
hetgeen betekent: „die het licht
brengt" beloofde acht jaren geleden
Hanoi te „bevrijden". Zijn woord is
ongeveer ingelost. Daarom zal het
straks feest zijn.
Het zal een triomphale intocht wor
den. De Vietminh-eenheden, die uit
verkoren zijn er aan te mogen deelne
men oefenen al weken voor het mili
taire schouwspel, dal zal worden ver
toond. Ze hebben nieuwe uniformen
gekregen en zijn gedwongen deel te
nemen aan een speciale cursus: hoe
behandelen we de bevolking. Tiental
len communistische journalisten, geko
men uit Rusland, China, Polen en an
dere landen staan gereed om met de
zegevierende troepen Hanoi in te trek
ken en jubelende verhalen te schrij
ven. Zelfs de Prawda heeft drie spe
ciale verslaggevers gezonden.
De communistische leiders in Ha
noi, die na de wapenstilstand plotse
ling zijn opgedoken zijn druk doende
met het organiseren der feestelijkhe
den. In geen enkel huis mag de rode
wijs) regel, bizondere school slechts
uitzondering en als de openbare
school er niet door ontvolkt wordt.
In België woedt, naar men weet,
ook een schoolstrijd. De socialis
tisch-liberale meerderheid dekt de
socialistische minister van onderwijs,
die tientallen leraren ontsloeg, al
leen omdat ze hun diploma niet aan
een openbare universiteit of de
(maponnieke) Vrije Universiteit te
Brussel hadden behaald.
Socialistische en liberale partij
staan ten onzent op het standpunt
van de gelijkstelling. Maar socialis
tische en liberale kranten ten onzent
kunnen zich toch niet opwerken tot
een openlijke afkeuring van wat
hun geestverwanten in het buiten
land misdoen. Zo vinden we in Het
Vrije Volk een akelig neutral st.uk
over de Nedersaksische affaire. De
critische zin verstomt, als er socia
listen in het geding zijn.
(Advertentie)
DE ECHTE NAVY-CUT VAN VROEGER
Systeem
EEN Britse hotelierster gaat J
van het standpunt uit. dat een
hotel inderdaad een gastvrij
huis moet zijn. Zonder meer. t
Afgelopen zomer stelde ze
geen prijzen vast voor logies t
of volledig pension, maar ze J
liet haar gasten volledig vrij
op het punt veri betalen. Ze J
konden geven wat ze wilden.
Zij heeft nu de balans opge-
maakt. Het blijkt dat ze tien
procent méér winst heeft ge- J
maakt dan vorig jaar. De
mensen waren zo tevreden
over de service die zij gaf. dat
ze meer betaalden dan de ho- J
telierster had durven vragen. t
Komend jaar, zei ze, doe ik J
het weer.
Soldaat
HET Britse leger deelde deze
week aan Kelvin Willie uit het
Engelse West Hoathly mee, dat hij
zicli voor de militaire dienst moest
melden. Zijn moeder heeft echter
reeds verklaard, dat zij het daar
mee niet eens is, want Kelvin is
pas veertien maanden.
De burgemeester van het plaats
je heeft beloofd, dat hij zal zien,
wat er gedaan kan worden.
Ongeluk
DE heer A. Caputo werd bij een
aanrijding in Napels geraakt. De
verwondingen waren niet al te ern
stig, maar voor alle zekerheid besloot
men hem toch maar naar het zieken
huis te vervoeren. De ziekenauto
werd op zijn beurt ook weer aange
reden en bij deze botsing raakte Ca
puto zo ernstig gewond, dat thans
voor zijn leven moet worden ge
vreesd.
Thans ook verkrijgbaar in 10 stuks verpakking 38 cent
In Vaticaanstad is vernomen, dat
Professor W. Hubner, de Duitse hart
specialist, die de Paus tijdens diens
ziekte van de afgelopen winter heeft
onderzocht, aan een hartaanval is
overleden.
De tijding heeft de Paus. die een
hoge achting voor Hubner koesterde,
zeer ontroerd.
KUNST IN DE
ETALAGE
In de étalages van winkels in de
hoofdstraten van Stuttgart zijn door de
bond van beeldende kunstenaars in sa
menwerking met reclamedeskundigen,
tussen de gewone artikelen schilde
rijen, aquarellen, tekeningen, litho's en
plastieken geplaatst, die in prijs va
riëren van 80 tot 1,500 mark.
Het blijkt, dat in het bijzonder in
étalages met textiel, stoffen, meube
len, tapijten en bontwerk stillevens,
portretten en landschappen goed har
moniëren. Abstracte kunst verhoogt
het aanzien van étalages met gedruk
te stoffen. Zelfs in étalages met schoe
nen, radio's, rookgerei en bij opticiens
worden door het plaatsen van een
kunstwerk goede effecten bereikt.
Robot
OP de eerste internationale ten
toonstelling voor techniek, die te
Charleroi w erd gehouden, scharrelde
een robot rond, die zonder moeite
door de tentoonstellingshallen liep.
Er kwamen helemaal geen draden
bij te pas, want de mechanische mens
werd radiografisch bestuurd vanuit
een stiekum opgesteld hoekje. Wan
neer men de robot aansprak, vertel
de hij, wat hij van het weer dacht.
Voorkeur
IN het Engelse dorpje Sudbury
tobt men met een vreemd probleem.
Men raakt daar de nieuw gebouwde
huizen niet kwijt. De paartjes, die in
het huwelijk treden geven er prac-
tisch alle de voorkeur aan bij de
ouders, respectievelijk de schoonou
ders te gaan inwonen. Men heeft dat
van gemeentewege eens uitgezocht
en is daarbij tot de bevinding geko
men. dat vele jonge huisvaders de
kookkunst van schoonma niet kun
nen missen en daarom maar het liefst
dicht bij de pappot blijven.
Presentje
Toen de schooljuffrouw van
de lagere school te Lincoln
haar verjaardag vierde, kreeg
zij van een klein jongetje een
parfumflesje cadeau. „En wat
is dat wel?" vroeg de juffrouw
blij verrast. „Rattenvergif",
antwoordde het ventje stra
lend. De juffrouw rook voor
alle zekerheid eens aan het
flesje. En het was zo.
Vrijpostig
OP zijn tachtigste jaar werd de
heer Alphonse Lebe nog gesnapt. Hij
stal scheermesjes in een groot wa
renhuis. Om de eigenaars van an
dere winkels te waarschuwen nam
een agent van politie de oude mee
om hen te zeggen, dat ze voor hem
moesten uitkijken. Na deze tocht
werd Lebe op de inhoud van zijn
jaszakken onderzocht. Hij bleek toch
nog kans gezien te hebben driehon
derd mesjes te drukken.
Loper
IN Engeland "is dezer dagen over
leden de 87-jarige heer Charlie Hart.
Hij stond bekend als de oudste hard
loper van de wereld. Hij deed niets
liever dan reuzenafstanden rennen en
gedreven door die intentie nam hij
onder andere deel aan de monster
marathon New YorkLos Angeles
(1800 km.). Toen was hij zestig jaar.
Verleden jaar liep hij nog een af
stand van dertien kilometer en loste
daarbij alle jongere athleten.
Pech
Een boer in Illinois had een
grote farm gekocht. Hij woon
de er juist anderhalf uur in,
toen hij weer moest uitkijken
naar een nieuwe. Zijn grote
aankoop was toen namelijk
reeds in vlammen opgegaan.
Lang
EEN Oostduitse vluchteling, de 31-
jarige Evert Voelter, heeft in Stock
holm het wereld-duur koorddansen
gebracht op 31 uur en 30 minuten.
Het oude record van 31 uur en vier
minuten was eerder in de maand ge
vestigd door de Zweed Lundberg.
„....en toen ik m'n hoofd omdraai
de, was de soep verdwenen".
teit brengt iedereen profijt", caus. 20.15
,,Der Freischutz", opera. 22.20 Twee pia
no's. 22.45 Sportact. 23.00 Nws. 23.15-24.00
Gram.
HILVERSUM II, 298 M. KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram.
7.45 Morgengebed en lit. kal. 8.00 Nws.,
weerber. en kath. nw. 8.20 Gram. 9.00 V.
jd. huisvrouw. 9.40 Schoolradio. NCRV:
10.00 Gram. 10.30 Morgendienst. KRO:
11.00 V. d. zieken. 11.45 Kamerkoor. 11.55
Gram. 12.00 Angelus. 12.03 Lunchconc.
(12.30-12.33 Land- en tuinb. meded. 12.33-
12.40 Wij van het land). 12.55 Zonnewij
zer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Sopr.
en piano. 13.50 Gram. NCRV: 14.00 Gram.
14.45 V. d. vrouw. 15.15 Vocaal ens. 15.40
Gram. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Kamermuz.
17.00 V. d. jeugd. 17.30 Meisjeskoor. 17.55
Deens Symph. ork. 18.40 Gram. 18.45 Le
ger des Heilskwartier. 19.00 Nws. en
weerber. 19.10 Mezzo-sopr. en piano. 19.30
Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20 Promenade
ork. 21.00 Wonderlijke wetenswaardighe
den. 21.15 Gram. 22.00 Radio feuilleton.
22.15 Orgelconc. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nws. en SOS-ber. 23.15-24.00 Gram.
(Advertentie)
DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1954
HILVERSUM I, 402 M. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening.
AVRO: 8.00 Nws. B.15 Gram. 9.00 Mor
genwijding. 9.15 Gram. 9.30 V. d. huisvr.
9.35 Waterst. 940 Gram. 10.50 V. d. kleu
ters. 11.00 Kamerork. 11.45 ..Kennisma
king met IJsland", caus. 12.00 Gram. 12.25
„In 't spionnetje". 12.30 Land- en tuinb.
meded. 12.33 Lichte muz. 12.50 „Uit het
bedrijfsleven". 13.00 Nws. 13.15 Meded. en
gram. 13.25 Lichte muz. 13.55 Cabaret.
14.30 Pianorecital. 15.00 V. d. zieken. 15.45
Gram. 16.15 Voordr. 16.30 Gram. 17.00 V.
d. jeugd. 17.45 Regeringsuitz.: ..Indonesië
de rubber", door Drs. B. van Eldik. 18.00
Nws. 18.15 Sportproblemen. 18.25 V. d.
jeugd. 18.55 Licht progr. 19.10 Gesproken
brief uit Londen. 19.15 Rep. 19.20 Lichte
muz. 20.00 Nws. 20.05 Meer productivi-
Nietkrabben. De helder vloei
bare D.D.D. kalmeert de jeuk
in enkele seconden, doodt de
ziektekiemen en geneest
tot diep in de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VLOEISTOF B
V
ZEEP
(Advertentie)
BRUSSEL, 324 M. 11.45 Gram. 12.30
Weerber. 12.34 Gram. 13.00 Nws. 13.15 Or
gelspel. 14.00 Engelse les. 14.15 Gram. 14.30
Franse les. 14.45 Gram. 15.15 en 15.50
Idem. 17.00 Nws. 17.10 Gram. 17.15 V. d.
kind. 1815 Gram. 18.30 V. d. sold. 19.00
Nws. 19.40 Gram. 19.50 Caus. 20.00 Gram.
20.10 Klankb. 20.40 Gram. 20.45 Idem. 21.30
Omr. ork. 22.00 Nws. 22.15 Kamermuz.
22.55-23.00 Nws.
BRUSSEL, 484 M. 12.00 Omr. ork.
13.00 Nws. 13.15 en 14.15 Gram. 15.00 Groot
symph. ork. en solist. 15.30 Gram. 16.05
Lichte muz. 17.00 Nws. 17.15, 18.30 en 19 00
Gram. 19.30 Nws. 20.00 Hoorspel. 22.00
Nw. 22.15 Lichte muz. „22.55 Nws.
door
11.
Ik bleef even buiten de winkel treu-
zc-lon, peinzende over de verandering,
Welke hij na het overlijden van Mar
griet Graham, de moeder van Betty,
had ondergaan. Want niettegenstaande
het pand ongunstig gelegen was, had
het winkelbedrijf erin toch betere da
gen gekend toen Margaret leefde
en er de ziel van was. Zij was een
van die vrouwen, die terwille harer
liefde tot alles in staat zijn. Nauwe
lijks had zij Sam's volkomen onbe
kwaamheid om een winkel te leiden
op emerkt of zij had met energieke
hand ingegrepen en het bedrijf ren
dabel gemaakt zolang zij leefde.
AHijd nog was ik er stomverbaasd
over. dat deze vrouw met haar ver
troetelende opvoeding, ver van alle
geldelijke en zakelijke aangelegenhe
den. zo'n heldere en vastberaden za
kenvrouw was geweest. Ik weet geen
arn.i re veronderstelling, dan dat zij
et br de, ;e als de taak der vrouw
naar waar de man volkomen faalde
rw5 !>'s te sPrinSen. Sam had haar
8- daarom werd zij zijn vrouw;
i nacl iemand in de winkel nodig,
zich°P nam Zij 00k nog die taak °P
Gedurende Margaret's beheer ging
zoals ik reeds zei de winkel
goed. Er waren in Radville maar wei
nig mensen, die Sam niet mochten;
zijn zaak kreeg de loop. Maar toen
werd Betty geboren en stierf Mar
garet.
Het meeste heb ik van horen zeg
gen. Ik verliet Radville kort na hun
huwelijk en kwam eerst enige maan
den na de begrafenis van Margaret
terug. De winkel begon er toen reeds
verwaarloosd uit te zien; de voorra
den waren al even sterk verminderd
als de klanten. Sam knoeide heviger
dan ooit aan zijn uitvindingen. De
zaken werden maar op hun beloop ge
laten; Sam had steeds een bewonde
renswaardig vertrouwen in de dag
van morgen.
Zijn zaak werd nu geheel in de
schaduw gesteld door de concurrent
Sothern Lee. Ze was twintig jaar
ten achter, zoals men zei. Klein, don
ker en ongezellig, diende de winkel
meer tot huis- en werkkamer voor
Sam cn zijn dochter dan tot drogis
terij. Hij had er een werkbank met
bankschroef staan en zelfs een draai
bankje, waar men hem welhaast elk
uur van de dag aan het prutsen kon
zien. Hij was eigenaar van het pand,
althans van het gedeelte, waarin de
winkel was en Betty deed voor hem
het huishouden in de drie boven de
winkel gelegen vertrekken.
Toen ik de straat overstak, zag ik
niets van hem en ik vroeg me af of
hij wel thuis zou zijn. tot ik opeens
door de ruiten van de etalage zijn
oud, witharig hoofd op en neer zag
kikkert U helemaal op.
Heerlijk verfrissend, zuivert
mond en keel en is goed
Uw tanden.
gaan boven iets, dat op de achterste
toonbank scheen te liggen. Ik deed de
deur open en stapte binnen. Hij keek
op met zijn steeds vriendelijke glim
lach en groette met een gebaar van
zijn hand.
„Hoe gaat het. Homer? Kom binnen.
Wel. wel, ik ben blij je te zien. Ga
zitten ik neem aan. dat die stoel
daar bij de kachel wel in staat zal
zijn je te dragen".
„Waar ben je mee bezig, Sam?"
vroeg ik. „Met de spuitwaterfon
tein in orde te maken. Ik was de vo
rige maand al van plan ze in orde te
maken, Homer, maar door allerlei din
gen ben ik er niet toe gekomen".
Onderwijl poetste hij de ene kleine
kraan, die boven de toonbank uitstak,
hevig met een metaalpoetsmiddel, dat
verre van prettig rook.
„Heb je veel klanten voor spuitwa
ter- en limonadeverkoop?"
„Neen", gaf hij peinzend toe. „niet
zoveel als we vroeger hadden, vooral
niet nu Sothern Lee roomijs in een
nikkelen bekertje verkopen. De mees
te jongelui gaan nu naar hen. maar
af en toe komen er toch nog wel klan
ten en alle beetjes helpen". Hij poet
ste even extra-hevig. „Natuurlijk zou
ik meer te doen hebben als ik maar
meer soorten essences had".
„Hoeveel soorten heb je?"
„Een", verklaarde hij zuchtend, „va-
nielje".
Onderwijl ik mijn pijp stopte, bleef
hij ijverig doorpoeisen. „Waarom neem
jp er niet meer?" Hij gaf mij een van
zijn flauwe, vriendelijke glimlachjes.
„Ik denk er over, Homer, zodra ik
geld genoeg heb, zal ik er laten ko
men. Misschien de volgende week. Er
is een mijnheer in New-York, die zich
misschien voor een van mijn uitvin
dingen zal interesseren volgens Ro
land Barnette. Misschien dat hij er
wat geld in wil steken en wanneer
hij dat werkelijk doet, zal ik flink wat
voorraden kunnen inslaan".
Ik zuchtte even in stilte. Hij poetste
door, een toonloos deuntje fluitend.
„Roland zal hem erover schrijven".
„Over welke uitvinding?" vroeg ik
ongelovig.
Sam zette zijn flesje met poetsgoed
neer en kwam stralend van achter de
toonbank uit hij doet niets liever
dan een gelegenheid benutten om een
van zijn ontelbare modellen te demon
streren. „Ik zal je eens laten zien.
Homer", bood hij opgewekt aan, naar
zijn werkbank scharrelend. Hij stak
een lucifer aan en hield ze voor een
kleine gaspit, welke aan de muur be
vestigd was. Een sterke gaslucht blies
de lucifer uit en hij draaide het kraan
tje dicht om het andermaal te probe
ren. Ditmaal vatte het gas vlam en
brandde met een heldere witte vlam
als van acetyleen, maar zachter voor
het oog.
„Daar!" zei hij triomfantelijk. „Ho
mer, wat denk je ervan?"
„He!" zei ik. „ik wist niet. dat je
een acetyleeninstallatie had".
„Die heb ik ook niet".
„Maar wat is het dan?" vroeg ik.
„Dat is mijn uitvinding', antwoord
de hij trots. „Ik heb er twee jaar aan
gewerkt, Homer, en pas gisteren had
ik het geval voor elkaar. Ik beloof je,
dat ze sensatie zal maken!"
„Maar wat is het dan, Sam?" vroeg ik.
„Het is gas uit ruwe olie. Kijk..",
vervolgde hij, wijzende naar een tank.
die onder de werkbank stond en die
met de brander verbonden was door
een pijpstelsel, waarin weer een klei
ner rond tankje geschakeld was. „Je
doet de ruwe olie in de onderste
tank. juist zoals ze uit de boorput
komt ze behoeft niet geraffineerd
te worden dan gaat ze hierdoor cn
dan daardoor, waar ze verdampt wordt
zo ongeveer als benzine verdampt
wordt in een carburateur, je weet wel
en dan gaat het gas naar de bran
der nou en je ziet hoe het brandt!"
„Buitengewoon. Sam!" zei ik. mij
zelf afvragend of het werkelijk zo
was.
„En het mooist is, dat het zo zui
nig is. Een gallon ruwe olie is vol
doende voor zes weken, dag en nacht!
En de installatie kon niet eenvoudiger.
Ik zeg je.
„Heb je het gepatenteerd?"
„Ja, mijnheer! Al twee jaar gele
den nam ik er patent op. zodra ik be
greep hoe doodeenvoudig het, was.
Maar natuurlijk had ik veel tijd no
dig om mijn idee practisch te verwe
zenlijken. vooral omdat ik af en toe
door geldgebrek niet door kon wer
ken. Maar alles is nu in orde. Homer,
tiptop in orde!"
„En je zei. dat Roland Barnette er
over schrijft naar iemand in New-
York?"
„Ja. dat heeft hij mij beloofd. Ik
heb het hem uitgelegd en hij scheen
er werkelijk belang in te stellen. Hij
is vriendelijk voor mij, heel vriende
lijk".
Ik was geneigd daaraan te twijfe
len en wilde juist iets in die geest
zeggen, toen een schaduw, welke het
raam passeerde, mi' ijlings deed op
staan. Maar eer ik iets kon doen, had
kolonel Bohun de deur opengesmeten
en kwam hij naar binnen stampen.
Door zijn bijziendheid misleid hield
hij vlak bij mij halt cn dreigend met
zijn stok naar mij wijzend, snauwde
hij: „En mijnheer, hoe 'staat het er
mee? Ik kom om antwoord. Heeft u
genoeg verstand in uw hoofd om dat
te snappen? Ik kom om antwoord!"
„Dat kunt u krijgen, wat de vraag
ook moge zijn", zei ik.
Zijn gelaat werd nog weer roder.
„O! Ben jij het maar. Littlejohn? Ik
zag je voor die zot van een Graham
aan. Waar is hij?"
Ik keek diens kant uit en de ko
lonel volgde mijn blik naar de werk
bank. waar Sam stond met zijn rug
er naartoe, zijn werkhanden rustig in
elkaar Ik daci t. dat hij wat bleker
leek dan gewoonlijk en misschien was
het alleen maar verbeelding, dat ik
meende hem te zien beven. Want hij
leek uiterst kalm cn beheerst zelfs
dermate dat ik voor het eerst besefte,
dat er buiten mij nóg een man in Rad
ville was, die in het geheel niet bang
was voor de oude kolonel Bohun.
„Hier bpn ik. kolonel", zei hij rus
tig „Wat wenst u?"
De kolonel stapte op hem toe, een
en al opwinding. Maar hij hield toch
zijn mond, totdat hij zichzelf weer wat
meester was: een daad van zelfbe
heersing, waarover ik mij tot op de
dag van heden verbaas.
„Dat weet je heel goed, Graham.
U hebt mijn brief gekregen die ik
u een week geleden schreef?"
„Ja", zei Sam. met een begrijpend
gebaar. „Ja, die kreeg ik".
„Maar, voor de duivel, waarom heb
je die dan niet beantwoord?"
Een verontschuldigend glimlachje
maakte Sam's gezicht vriendelijker.
„Omdat", zei hij aarzelend, „ik weet
zeker, dat ik er niets beledigends mee
bedoelde, maar., ik heb het zo druk...
ik vergat het!"
Ik vreesde de kolonel een beroerte
te zien krijgen en voelde mij werke
lijk opgelucht toen ik hem hoorde
brullen: „Loop naar de hel! Denk je
nou werkelijk, dat ik dat geloof?"
„Ik vrees toch, dat u het zult moe
ten".
Bohun bleef enkele ogenblikken
sprakeloos, bijna stikkend van woede.
Maar tenslotte slaagde hij er in zich
zelf wat tot bedaren te brengen.
„Goed. Voor het ogenblik zal ik die
onbeschaamdheid even buiten be
schouwing laten.."
„Het was helemaal niet als een be
lediging bedoeld. Ik verzeker het u.
„Val mij niet in de rede! Hoor je
dat? Zover is het nu gekomen daar
je de bur erlijke beleefdheid om mij
schriftelijk ,e antwoorden niet in acht
wou nemen, ben ik hier om mondeling
je antwoord te vernemen".
(wordt vervolgd)
