Nationale „HELDEN" werden „SCHURKEN"
PRAAG, slachtoffer van Sovjet-intrigues
Waren Europa, Afrika en Amerika
eens verbonden?
Radio-loterij van enorme populariteit
HET GEVAL Dr SEVCIK
Nog geen nieuwe vuilnis-auto
te Kloetinge
IT
Spectaculair
begin
Ontwikkelingswerk van de K.A.B
Dubbel jubilé der Middelburgse K.A.B.
verbouwing van 's-Heerenhoeks
raadhuis
BRIEVEN
0 van
Ou^JCe.
PLESANTE MAAND
ATLANTIS, land der onbegrensde fantasie
Critias vertelde....
Millioenen Marken voorleniging van nood
Just Scheu is de organisator
RADEN
15"
975
Ion
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 28 SEPTEMBER 1954
J
WEER ZEEUWS LAND-
JUWEEL
NIEUWE GEWESTLEIDER
DER K.A.J.
Te Vlissingen opent 11 October
de Gewestelijke Sociale School
Cursussen
FRUITPRIJS IS STEVIGER
GEWORDEN
ZEEUWSE KUNST IN
ENGELAND
TTET IS GOED zich van
j tijd tot tijd te herin-
neren op welke wijze het j
Kremlin de greep op
sommige landen tot wnr-
l gens toe verstrakte. Daar-
om beschrijven we hier- J
naast enkele episoden uit
J de Slowaakse opstand....
Myxomaflose-professor
Schuldig verklaard
Planten, dieren en taal geven aanwijzingen
ceintuur
ter afsto-
eans, met
en voe-
>m op de
alon van
Corduroy
kt. Pnma
asvorm.
89°
2-kIeurig,
iiting en 2
de beken-
teit. Daks
r in diverse
Q75
oorkJep-
nbleem,
395
foor
bril
de
rige
ist,
enst
n tot
er,
'Oor
ONLANGS WERD Dr. Jan Sevcik, een oud-parlementslid, in
Tsjecho - Slowakije beschuldigd van misdadige activitei
ten" en tot 18 jaren kerkerstraf veroordeeld. Door een eigenaar
dig toeval bereikte dit nieuws ons op de tiende verjaardag van de
Slowaakse Opstand, die Dr. Sevcik, als lid der Slowaakse Natio
nale Vergadering, mee hielp organiseren. Ter gelegenheid van
deze verjaardag en naar aanleiding van de veroordeling van Doc
tor Sevcik een vroeger leider van de Vakbeweging die, hoewel
geen lid van de partij, toch door de communisten tot eerste afge
vaardigde werd aangesteld en thans weer tot vijand van de ar
beidende klasse en van het volksdemocratische regime werd uit
geroepen is het wel de juiste tijd om enkele episodes uit de
Slowaakse Opstand weer in herinnering te brengen, vooral
daar er totnogtoe zo weinig van bekend is.
In Augustus 1944, aldus Edward
Carran was de toestand in Slowakije
uiterst critiek. Het Puitse Opperkom-
mando was tot de volledige bezetting
van het land overgegaan, waarbij de
krijgswet werd afgekondigd en een
jacht werd ingezet op de laatste men
senreserves die in aanmerking kwamen
voor de verplichte arbeidsdienst in
Duitsland. Thans beseften de Slowaak
se verzetsleiders dat ze met hun reeds
zo lang voorbereide revolutie niet lan
ger mochten talmen. De Sovjet-Unie
had reeds veel vroeger de wens te
kennen gegeven, dat ze een opstand
Hèt enthousiasme, dat het eerste
Zeeuwse landjuweel voor amateurto
neel vorig jaar heeft losgeslagen, heeft
de Stichting voor Maatschappelijk en
Cultureel Werk in de provincie Zee
land ertoe aangezet, dit evenement te
handhaven. Vele amateurverenigingen
hebben reeds een circulaire ontvan
gen, met het verzoek een voorlopige
opgave te doen vóór 1 October.
Tot gewestleider dgr K.A.J. in Z.
Vlaanderen is benoemd W. Lambert.
De nieuwe gewestleider was tot dus
ver kringleider in de kring Stoppel
dijk.
nieuws verspreidde zich snel, en in
minder dan een week tijds had de op
stand zulke afmetingen aangenomen
dat er zeven volledige Duitse divisies
moesten worden ingezet, met tanks,
motorvoertuigen en het luchtwapen,
om de opstandelingen te bevechten. De
partisanenleiders seinden naar Londen
en Moskou or hulp. Het drama vol
trok zich. Moskou ignereerde alle
hulpkreten of verzuimde steeds, onder
een of ander voorwendsel, actief in te
grijpen. De opmars van het Rode Le
ger in Westelijke richting vertraagde
meteen. Oproepen aan de Tsjechoslo-
vaakse brigades die in de rangen van
het Rode Leger streden, bleven zonder
gevolg deze eenheden werden
slechts ingezet toen het reeds te laat
was. Londen was bereid materiaal te
leveren maar Moskou weigerde
hiervoor faciliteiten te verlenen. Toen
de Russen er tenslotte in toestemden
een kleine hoeveelheid wapens en mu
nitie te parachuteren, ging dit materi
aal voor het grootste deel naar troepen
die onder kommunistisch bevel ston
den, hoewel ze slechts een minderheid
vormden; de anderen moesten het
maar zonder wapens stellen.
MISLUKKING
VOALS WIJ REEDS meldden, wordt de lie October een grootse dag voor de
KAB, want dan beginnen de eerste lessen aan de Gewestelijke Sociale
School te Vlissingen. Vijf en vijftig leerlingen schreven reeds hiervoor in en
het uiterst bekwame docentencorps zal zich beijveren, deze mensen op te voe
den tot goede katholieken en KAB-lejlen, die t.z.t. mogelijk ingezet kunnen
worden als kader voor de KAB.
Onder dergelijke omstandigheden
moest de revolutie op een mislukking
uitlopen; tegen einde October werd ze
dan ook onderdrukt, waarbij 30.000
Slovaken het leven verloren. Ongeveer
12.000 werden gevangen genomen
en velen van hen keerden nooit weer.
De Gestapo greep onmiddellijk op
niets ontziende wijze in. In minder dan
zes weken tijd werden 19.000 personen
gearresteerd, waarvan er ongeveer
2000 ter plaatse werden neergeschoten.
Naderhand werden 4000 lijken ge
vonden in een massagraf.
WAAROM?
De KAB doet echter méér dan in
Zeeland deze School te openen en de
jeugd van Walcheren, de Bevelanden
en Zeeuwsch-Vlaanderen in de gele
genheid te stellen kennis op te doen.
Overal in den lande organiseert zij
cursussen.
Om te beginnen: jaarlijks organi
seert zij een honderdtal eenvoudige
cursussen, die mondeling gegeven wor
den en één avond per week van de
cursisten in beslag neemt. Men krijgt
onderricht in sociale en katholieke
maatschappijleer, en Nederlandse taaL
De duur van deze eenvoudige cursussen
bedraagt twee jaar en in het laatste
studiejaar worden de vakken gods
dienst en arbeidsrecht aan het lesroos
ter toegevoegd.
Naast deze eenvoudige cursussen or
ganiseert de KAB de gewestelijke so-
siale scholen, die nu in een aantal van
zestig stuks over Nederland verspreid
zijn.
Het aantrekkelijke is, dat deze scho
len „roulerend" zijn, zodat ieder jaar
nieuwe leerlingen erbij kunnen ko
men. Na het einde van de cursus
wordt een schoolexamen afgenomen
en de ervaring is, dat de meesten met
zeer veel lof slagen.
ZILVEREN JUBILé
Volgend jaar herdenkt de KAB een
heugelijke gebeurtenis want dan is
men 25 jaar met deze Gewestelijke So
ciale Scholen bezig!
De ervaring leerde, dat de cursisten
na de studie aan de Sociale school te
kennen gaven, dóór te willen leren en
dit is nu mogelijk door de zgn. Top-
cursussen. Hier geeft men onderricht
in bedrijfseconomie, positieve sociolo-
De pluk is in volle gang
De fruitprijs is in de afgelopen
week voor verschillende rassen be
hoorlijk aangetrokken. Er was goede
vraag naar onze appels zowel voor
West-Duitsland als voor Engeland en
België. Naar België werd weer heel
wat verladen ondanks de exporthef
fingen, wel een bewijs dat het prijs
peil daar voor het fruit, boven het
Nederlandse ligt.
Engeland had in het bijzonder be
langstelling voor Cox Orange Pippin
en betaalde hiervoor rond 40 cent
per k.g.
De binnenlandse conservenfabrie
ken waren goede afnemers voor het
fruit van mindere kwaliteit en voor
de specifieke rassen welke geschikt
zijn voor appelmoes.
De fruitpluk is thans in volle gang
en hierdoor is de aanvoer op de
Zeeuwe veilingen betrekkelijk nog ge
ring. Als het weer maar enigszins re
delijk is gaat men met man en macht
plukken.
Naar de peren was veel vraag in
West-Duitsland, terwijl ook Engeland
geregeld wat afnam.
gie, vraagstukken samenhangende met
arbeidsrecht, ethica terwijl men in en
kele plaatsen, o.a. Breda, een proef
nam met „het gebedsleven van de
leek", hetwelk een groot succes bleek
te zijn.
Oss, Eindhoven, Breda, Roosendaal
en Schiedam hebben reeds een derge
lijke topcursus en andere plaatsen zijn
in oprichting.
Aan de top der ontwikkeling-centra
staat het A. C. de Bruin-instituut te
Doorn, hetwelk een dagschool is. Vijf
tien tot 25 jongelui studeren hier ge
middeld aan deze dagschool voor
maatschappelijk werk, na een uiterst
strenge selectie! Twee jaar lopen ze
hier cursus en daarna gaan ze één jaar
de praktijk in. Na dit jaar dienen zij
een werkstuk in (proefstuk) hetwelk
zij publiekelijk moeten verdedigen en
hierna behalen zij het diploma.
Tot op heden werd dit instituut nog
niet erkend door het departement doch
men hoopt binnenkort dit te bereiken.
Het ontwikkelingswerk der KAB
richt zich tot allen en dient tot verste
viging der KAB, kerk en maatschap
pij.
De voornaamste verantwoordelijk
heid voor deze tragedie berust onge
twijfeld bij de Sovjet-Unie. Juist zo
als tijdens de opstanden in Warschau
en Praag bleven de Russische leiders
afzijdig terwijl zij, die ze tot opstand
hadden aangespoord, afgeslacht wer
den. Het is werkelijk alsof het Krem
lin gewild heeft dat deze opstanden
zouden mislukken. Waarom?
Het antwoord is ongetwijfeld dat de
Sovjet-Russische leiders die de hoop
koesterden deze gebieden na de oorlog
te bezetten en er zich definitief te
vestigen de patriotische en vrij
heidslievende elementen meteen uit de
weg wilden ruimen. Dit is de enige
verklaring voor de houding van de
Russen, die reeds in 1941 de Slovaken
tot opstand trachtten aan te zetten
hoewel er op dat ogenblik geen enkele
kans op slagen bestond en zich dan
weer in 1944 afzijdig hielden. En van
het dubbel spel der Russische agenten,
die in Slovakije ook niet-kommunisti-
sche elementen tot opstand aanzetten,
om hen op het beslissende ogenblik in
de steek te laten en aan de Gestapo
over te leveren.
En de manier waarop de overleven
den van deze opstand door het Krem
lin behandeld worden sedert de kom-
munistische regering in Tsjecho-Slo-
vakije aan de macht is gekomen, mag
wel een toppunt van Macchiavellisme
heten. Sevcik is de laatste van een
lange reeks democraten, socialisten,
agrariërs en leden van andere partijen
die de strijd en de daaropvolgende ter
reur overleefd hebben maar sindsdien
van leven of vrijheid werden beroofd.
Zoals het geval van de kommunisti-
sche officier, Majoor Zingor bijvoor
beeld. Zingor werd gedecoreerd omdat
hij zich tijdens de opstand had onder
scheiden en tot voorzitter van de Unie
der Slovaakse Partisanen verkozen. In
1950 werd hij valselijk beschuldigd en
ter dood veroordeeld. (Hij genoot om
zijn patriotisme een al te grote popula
riteit en daarbij had hij nog de fa
tale vergissing begaan ontslag te ne
men als lid van de communistische
partij).
DE „RODE DUIVEL"
Of Josef Trojan, die onder de Duitse
bezetting als de „Rode Duivel" bekend
stond. Hij werd eveneens gearresteerd,
maar verscheen nooit voor een recht
bank. Een ander communist die een
grote rol had gespeeld bij de opstand
en eveneens een collega van Sevcik
was bij het Nationaal Comité, was Ka-
rol Smidke; in 1952 overleed hij na een
zouden ontketenen in Juli 1941, had
Radio Moskou het Slowaakse volk
reeds tot revolutie aangezet. Maar de
ze oproep beschouwden de verzetslie
den als al te voorbarig. Thans rukten
de voorhoeden van het Rode Leger
naar de Slowaakse grens op. En nu
de hulp zo na was, werd het sein tot
de opstand gegeven.
De revolutie kende een spectaculair
begin. Een groep van dertig hoge Na
zi-officieren, die van Boekarest naar
Berlijn reisden, viel in een hinderlaag
en werd volledig uitgeroeid. Dit
Voorzitter Geers kreeg
de Pro Ecclesia
VATERDAG en Zondag is het zilve-
ren jubilé van de K.A.B. en de
Bouwvakbond „St. Jozef" te Middel
burg met opgewektheid gevierd. De
feestelijkheden vingen Zaterdagmid
dag aan met een druk bezochte re
ceptie bij van Giezen. In de rijk met
bloemstukken versierde zaal had het
bestuur vele gelukwensen in ont
vangst te nemen. Alle katholieke ver
enigingen gaven acte de présence.
maar de Christelijke besturenbond
had eveneens een deputatie gezonden
evenals de plaatselijke aannemers-
bond, terwijl zusterverenigingen uit
Vlissiingen natuurlijk niet ontbraken.
Wethouder van 't Westeinde kwam
namens het college van B. en W. de
felicitaties aanbieden en getuigde, dat
de K.A.B. ook in Middelburg zegen
rijk op sociaal en cultureel terrein
Geen fooien voor de
badmeester
P)E RAAD van Kloetinge besloot, op
voorstel van B. en W. dat er
slechts medewerking zal worden ver
leend wat betreft het aanschaffen van
een nieuwe auto voor het ophalen van
huisvuil indien een voldoende aantal
gemeenten zich aansluit. Dit zal nog'
al wat bezwaren met zich meebren
gen omdat het district niet voldoende
inwoners heeft om deze zaak te ex
ploiteren.
Voor het aanschaffen van een nieu
we brandspuit met 300 m. slang zal
een crediet worden aangegaan van
f 10.000, dit op advies van de brand
weerinspectie.
De grondprijzen in het uitbreidings
plan werden opnieuw vastgesteld ter
wijl B. en W. de goedkeuring van
de Raad kregen om de Zondagschool
boomgaard van de heer J. A. Trim-
pe-Burger te Aatgekerke aan te ko
pen voor de prijs van f 40.000.
Een verordening werd vastgesteld
op de heffing en invordering van
rechten voor gebruikmaking van het
gemeentelijk badhuis. Ook werd een
reglement vastgesteld voor genoemd
badhuis.
Op een vraag van de heer Rein-
houdt (C.H.) deelde de voorzitter me
de, dat de bakmeester geen fooien mag
aannemen
De beloning van de badmeester, die
1/3 van de bruto opbrengst zou be
dragen, deed de heer Reijnhoudt de
vraag stellen of het niet noodzakelijk
is dat een vaste bezoldiging b.v. een
Betere straatverlichting gewenst
Na opening van de raadszitting herdacht de voorzitter met enige welge
kozen woorden het overlijden van wijlen r. de Jonge, gedurende vele jaren
lid van de raad. „Wij zullen dit ijverige en vrolijke lid zeer zeker in onze
vergaderingen missen". Spreker memoreerde verder de oprechtheid waar
mede het lid P. de Jonge zijn mening naar voren bracht. Besloten werd, op
de dag waarop het verbouwde gemeentehuis in gebruik wordt gesteld, voor
zijn zielerust een H. Mis te doen lezen.
Men legde zich neer bij het besluit
van G S. om het presentiegeld voor de
raadsvergaderingen vast te stellen op
ƒ8 per lid.
De aanvragen om subsidie van „So-
biietas en Nederl. Blindenbond wer
den afgewezen wegens minder goede
financiën der gemeente.
Door de raad werd crediet verleend
aan B. en Wbij de verbouwing van
het gemeentehuis mede te betrekken
het doen opnappen van de gang
Ter voorzisning in de vacature P
de Jonge wordt als lid van het Bur
gerlijk Armbestuur benoemd de heer
L. Traas.
Op voorstel van het lid P. de Baar
zal onderzocht worden, of het finan
cieel mogelijk is de gehele kom der
gemeente te doen voorzien van de
moderne straatverlichting, welke nu
zo goed in de Molendijk en Dorps
straat met Hoofdstraat voldoet en een
zeer goede verlichting geeft. De be
woners elders in de bebouwde kom
bevinden zich nu maar te veel in het
donker met de oude straatverlichting.
vaste garantie-som van f 400.Dit
is ook wel de bedoeling van de Raad
als de bruto-opbrenigsten te gering
zouden zijn.
Nadat de Raad in besloten zitting
bijeen was geweest werd de heer J.
Schouten met 5 tegen 2 stemmen be
noemd als badmeester.
Bij de rondvraag vestigde de heer
Reijnhoudt nog de aandacht op enkele
putten in het fietspad langs de Lewe-
straat.
De heer Koster (C.H.) informeer
de hoe het staat met de electrificatie
van de Kapelse straatweg.
Deze zaak aldus de voorzitter, is
voor B. en W. afgehandeld en berust
thans bij de P.Z.E.M.
had gewerkt; mede namens de kath.
middenstand maakte spreker zijn
compliment. Namens het hoofdbestuur
van de kath. Bouwvakbond sprak de
heer van Kaam zijn vreugde uit over
de groei van de Middelburgse afde
ling. Zeer sympathiek was de speech
van de heer Maas van de Chr. Be
sturenbond, die wees op het vele dat
de principiële organisaties in Christus
verbindt en van veel waardering ge
tuigde de toespraak van de heer v.
d. Loo, die namens de aannemers het
woord voerde. Voor de Vlissingse af
delingen traden de heren v. d. Vate
en Dorsman naar voren. De voorzit
ter van de jubilerende verenigingen,
de heer Geers, beantwoordde alle
sprekers.
FEESTAVOND.
Na de kerkelijke viering op Zon
dagmorgen, werd des avonds een zeer
geslaagde feestavond gegeven, welke
verzorgd werd door het Amsterdamse
gezelschap „de Varende zangers".
Hoogtepunt van de avond was de
toespraak van de herder der Middel
burgse parochie pastoor Snel, die
beklemtoonde wat de katholieke ar
beidersorganisaties betekenen en har
telijk dank bracht aan de Middelburg
se K.A.B.'ers. In de eerste plaats ging
zijn erkentelijkheid uit naar de be.
stuursleden en zeer bijzonder naar de
heer B. Geers, de spil waar alles om
draait; onder daverende bijval maak
te pastoor Snel bekend, dat hij de
heer Geers de Pauselijke onderschei
ding Pro Ecclesia et Pontifice, mocht
overhandigen.
De tentoonstelling van Zeeuwse beel
dende kunst te Folkestone, werd een
succes en trok in veertien dagen 3500
bezoekers.
m
geheimzinnige „ziekte". Nog twee an
dere communistische leden van het
Comité, die eveneens bij de opstand
betrokken waren geweest .Husak en
Novomesky, werden in 1954 respectie
velijk tot levenslange dwangarbeid en
tot 10 jaar gevangenisstraf veroor
deeld sedert 1951 waren ze reeds in
de kerker opgesloten.
Over de talrijke gelijkaardige geval
len van communisten die wel het dub
bele spel van Moskou hadden gespeeld
maar zich niettemin moedig gedragen
hadden, tot ze op een teken van het
Kremlin overboord werden geworpen,
zouden we nog lang kunnen uitwei
den. Er is evenwel nog één naam die
in dit verband absoluut moet vermeld
worden: de naam van Rudolf Slansky,
niemand minder dan de secretaris-ge
neraal van de Partij.
Slansky was een der voornaamste
organisatoren van de opstand, maar in
1952 werd hij terechtgesteld omdat hij
(ondermeer) de revolutie had „gesabo
teerd" ten bate van „vijandige" groe
peringen. Eigenaardig genoeg werd
Slansky ten laste gelegd dat hij in de
belangen van de vijanden van het
Kremlin dezelfde daden had verricht
die hij juist ten bate van zijn Russi
sche meesters had verricht!
Somber vooruitzicht voor
Professor Delille, die indertijd ter
verdelging van wilde konijnen met
myxomatose besmette balletjes brood
op zijn erf strooide, is door het ge
rechtshof te Dreux schuldig verklaard
aan de dood van de konijnen van zijn
buurvrouw. De buurvrouw kan nu
een eis tot schadevergoeding indienen.
Aangezien, echter niet alleen de ko
nijnen van Delilles buurvrouw het
slachtoffer zijn geworden van zijn „on
voorzichtigheid" zoals de rechter
het noemde maar de ziekte zich
over geheel Frankrijk en een groot
deel van West-Europa heeft verbreid,
ziet het er voor de professor niet roos
kleurig uit, als door toewijzing van
schadevergoeding een precedent wordt
geschapen voor aanspraken van ande
re konijnenbezitters, die schade heb
ben geleden door de myxomatose-epi-
demie.
Oost-Rozebeke,
Plesant, vermits de snotbengels
weer in de klas zitten en nie op m'n
vensterbank of achter m'n kiekens.
De schoolstrijd in België is nochtans
in volle gang, zo goed binnen as bui
ten de klas. En, as 't in de klas re
gent, druppelt 't in de huiskamer.
M'nne gebuur, 'nne kasseilegger, die
nie lezen of schrijven kan, is mij te
hulp komen roepen. Z'n zoontje, 'n
sloeberke van twaalf jaar was blè
rend thuis gekomen en had z'n ca
hiers en z'n boekskes tegen de vloer
gesmeten: „Ik trap 't af, ik gaai nie
meer terug naar school. Zie nu 'nne
keer wat ik voor huiswerk mot ma
ken!" En dan had 'm 'n papier uit
z'nne jas getrokken vol mee hoofdlet
ters gekrabbeld.
De grote mensen lezen en schrijven
op d'n dag van vandaag enkel nog
maar hoofdletters had de meester ge
zegd. Ier heb ik 'nen Vlaamse en
'nnen Ollandse Gazet .schrijf op, ik
zal dicteren, neem 't papier mee naar
uis en schrijft er achter wa ze bete
kenen, Kunt ge 't zelf nie vinden, dan
mag uw papa u 'n handje toesteken."
En nu komt me daar dieje kassei
legger d'n devoir van z'nne sloeber
onder d'n neus steken: „Sus, kusters
zijn geleerde mensen. Komt er 'nne
keer bij. Ik zal 'nnen druppel in
schenken en ge krijgt 'n pakske Shag
Virginia" (kasseileggers verdienen
veul geld, surtout onder 'n socialis
tische regering). Ik ben met 'm mee
gegaan naar de jankende sloeber, want
ik peisde 'nne kwaaien buur is slech
ter as 'nne verre vijand. Ziehier de
lijst van de hoofdletters, waar ik de
betekenis van achter moes placeren,
omdat do meester vond, dat die hoofd
letters 'n code zijn voor 't interna
tionaal verkeer en omdat het de al
gemene ontwikkeling ten goede
komt. Ik eb er ook van geleerd't
ies te zeggen, ik eb geleerd da gezond
verstand somtijds meer waard is as
geleerdheid. Ik las: E.D.G. en voor
dat ik er op gepeisd had, riep de kas
seilegger: „Schrijf op, Emileke, da be
tekent: „Een Dooie Geschiedenis".
Dan las Emileke: A.N.P.. Ik zeg:
„wacht 'n bietje, da ken ik."
„Ik ook," zegt m'nne gebuur, „da
wil zeggen: „Altijd Nie Percies."
Emileke z'n tranen waren seffes ge
droogd. Maar, ik kwam er tussen:
„Allé, allé. Jean, da's nie sjuust, 't be
tekent: „Algemeen Nederlands Pers
bureau".
„Nou, dan schrijft er dat ook maar
achter", zegde Jean, „dan kan de
meester kiezen." Maar onder de vol
gende vier hoofdletters zat ik op
m'nne kop te krabben: „W.V.K.D.".
En seffes riep eJan: „Awel ,da's ge
makkelijk, da zijn de mannen van de
fanfare de „Ware Vrienden van Kort-
rijk-Dutzel". Emileke zat er al bij te
lachen. Hij vond die manier van huis
werk maken, heel plezant en riep,
alsof 'm 'n raadselke opgaf: E.B.U.
Franchement dit. ik wist 't nie. En
Jean zat er ook bij te zien. Maar dan
sloeg 'm opeens z'nne lap vlees op
tafel: „Dan maar d'r naar rajen, mas-
schient is 't wel zjuust. Schrijf maar:
„Eerst Betalen Uuropa", 't Werd op
recht plezant, want ik geloof dat de
vent de nagel op de kop sloeg. En
dan kwamen er weer vier zeer moei
lijke letters. Wij wisten er gedrieën
geen raad mee: H.V.J.S. Ik geloof, dat
't iet met school of strijd te maken
had. Daarom gooide ik 'nne franc in
m'n eigen kosters-kerkzakske: „Zet
er maar achter: „Huishouen Van Jan
Steen." Gij, Ollanders zult da wel be
grijpen. Dan triomfeerde opeens
Emileke: „Ier sie, de meester maakt
zelf 'n grote fout. Hij schrijft U.N.O.
en hij vergeet de X, want Unox is
'nne worst." Jean had al 'nnen twee
den druppel ingeschonken en 't werd
hoe langer hoe plezanter, want 't
bloed kroop waar 't nie gaan kon.
Emileke had ook 'n bietje kasseileg
gersverstand: K.K.O.? Wad ies datte?
Gullie weet da nie? Ikke lekker weL
Da zijn kusters en kusters-orgelisten.
Jean stond mee z'nnen buik in z'n
handen te schuddelachen. 't Is 'nne
stroper, zulle en die houen u gedu
rig voor d'n aap. Emileke lag weer
al mee z'nnen neus op z'n papier: ,,'t
les nog nie gedaan. Nou komt er S.
0.5." Maar, da wist 'n klein kind
en ik zegde: „Da betekent...."
„Sta Of 'k Schiet" riep de stroper
en hij schonk 'nnen derden druppel.
Emileke noteerde dat serieus en ik
telde stillekes de oorvegen, die 't sloe
berke van de meester te incasseren
zou krijgen. Wa zijn B.Z.T.K.-Boog-
schiitters, vader?" En da was weeral
'n stukskealgemene ontwikkeling
waar wij alle drei onze kop op braken.
Maar 't was Jean, die z'nne kassei
fantasie deed werken: „Schrijf maar.
Da's 'n vaandelspreuk. B.Z.T.K. mot
ge zó lezen: Boogschutters Zat Te
Kullen." Emileke klapte in de han
den: „Da's 'n tien voor hoog-neder-
landse taal!" Ik stond verbaasd: ,.En
gij, gij die nie lezen of schrijven
kunt?"
,,'t Doet! Ik ken al de letters van
d'n A.B.C., maar ik kan ze nie goed
arrangeren, verstade me?" Ik troostte
hem: „wacht nog 'n koppel weken,
jongen, en dan weten 't de geleerd
ste Hollandse mannen ook nie meer.,
dad ies voor jou 'n klein „Ekskuus-
ke". 't Was nog nie gedaan met de
international-code. Mieleke spelde:
K.N.A.C. En nu vond ik toch ook, dat
ze die klein mennekes in de klas wel
wat te moeilijk huiswerk mee gaven.
„Zou ik ier ook maar „worst"
achter schrijven?" stelde 't sloe
berke voor. Maar z'n vader mee
z'n kasseileggers-knuisten aan
z'nne kop, zegde: „Laat me nog
'n momentje prakkezeren. lek
eb 't, zulle! Da betekent „Kan
Nie Allemaal Chaufferen.'' Ik
zeg: „Jean .luistert, ik ga naar
uis, ge hebt mij nie meer van
doen. Ge kunt 't beter as ik."
„Neeje, neeje", riep Mieleke,
„daar komt nog R.M.Z., R.V.Z.
S., T.V., E.H.B.O., H.K.I., H.K.U,
1.G.B., B.B.A., B.B.B., allemaal
uit d'n Ollandse Gazet!" Maar
ik eb m'n handen tegen m'n
oren gedrukt en ben gaan lo
pen. Er zitten al zotten genog
in Geel.
SUSKE VAN TESTELT
"VÏJN EUROPA, Afrika en Amerika brokstukken van wat vroeger één groot
stuk land is geweest? Waren ze in voorhistorische tijden rechtstreeks met
eikander verbonden, of waren ze aan elkaar gekoppeld door het sprookjesrijk
Atlantis, dat al zo menig maal is bezongen? Schrijvers hebben hun fantasie
op Atlantis losgelaten, wetenschapsmensen hebben zich serieus aan de studie
van dit vraagstuk gezet. Een oplossing is er nog altijd niet voor gevonden. Wel
zijn er aanwijzingen, die de gedachten in een bepaalde richting doen gaan.
Wat is Atlantis? Men spreekt ervan
als van een verzonken werelddeel er
gens in de Atlantische Oceaan. Het
zou een pracht land zijn geweest, gro
ter dan Noord-Afrika en Klein-Azië
tesamen. De oorsprong van de litera
tuur over dit geheimzinnige land vindt
men bij Piato, waar die een dialoog
tussen Critias en Socrates beschrijft.
Critias spreekt dan over een groot
eiland, dat in de Atlantische Oceaan
zou hebben gelegen, niet ver van de
huidige Straat van Gibraltar.
J^ATEN we het gezin maar Haverkamp noemen. Het is er een van de
vele duizenden gezinnen in Noord- en West-Duitsland en in Berlijn
die eenmaal in de maand Zondagsmiddags de bel afzetten, de ramen slui
ten, ook al schijnt de zon nog zo stralend, en die dan voor niemand is te
spreken.
Dan zitten die vele gezinnen zeer aandachtig, zeer nieuwsgierig en
zo stil als muisjes aan de luidspreker, brandend nieuwsgierig naar wat
hen dit keer weer staat te wachten. Het gezin Haverkamp speelt name
lijk mee in de radio-loterij van de „Nord West-Deutsche Rundfunk" die
over de zenders Hamburg, Hannover en Keulen tot hen komt
moeten o.m. raden welke ge
luiden daar in de studio voor de mi_
crofoon worden geproduceerd: worden
in de koffiemolen, die zo snerpend
knarst echte koffiebonen gemalen of
zijn het maar erwten? Wordt die brief
met een stalen pen geschreven of is
het misschien het krassen van een
ganzekiel? Zijn dat nu drie of vier
klokken, wier beierend geluid de
huiskamer vult? Deze en tientallen
andere vragen houden en hielden de
luisteraars sinds 1950 in spanning. De
luisteraar schrijft zijn oplossing op 'n
daarvoor speciaal door de Duitse pos
terijen gedrukte briefkaart, voegt
daarbij 50 pfennig, dat zijn nog geen
twee kwartjes en hoopt, dat hij tot de
gelukkigen zal behoren.
ALLEEN GELDPRIJZEN
Radio-loterijen en prijsvragen zijn
er in vele landen. De N.W.D.R.-loterij
is in zoverre anders, dat er alleen
geldprijzen in zijn. Deze variëren van
5 tot 10.000 Mark. De prijzen worden
betaald uit al die vijftig pfennigstuk-
ken, die door de luisteraars worden
ingezonden. Het aantgl prijzen staat
in verhouding tot het totale bedrag
der binnengekomen gelden. Zijn er l Voor 150 weduwen met grote gezin-
veel deelnemers, dan zijn er meer
prijzen. Uiteraard zijn er veel 5 en 10
Mark prijzen, een handvol prijzen
van 100 Mark, een paar van 500 Mark
en een enkele van duizend Mark.
Maar in iedere zending valt er een
hoofdprijs van liefst tienduizend
Mark te winnen. De belangstelling
voor deze uitzending is enorm. Sinds
1950 werd zij 56 keer uitgezonden. Bij
na 28 millioen luisteraars zonden
goede en verkeerde oplossingen in.
Welgeteld 27.727.891 oplossingen, ieder
vergezeld van een halve Mark,
brachten tesamen 13.863 millioen
Mark in het laadje. Meer dan vier
millioen Mark ging aan prijzen. De
administratieve onkosten, het sorte-
ren, controleren van de inzendingen,
het uitloten en de portikosten verg
den 780.623.94 Mark. Meer dan twee
millioen Mark ontving het ministerie
van Financiën, want, evenals alle an
dere joterijen valt deze radio-loterij
onder de belasting.
Het bedrag dat overbleef ontvin
gen caritatieve organisaties in die
landen, waarin de N.W.D.R. zendt,
Rijnland, Westfalen, Nedersaksen,
Hamburg, Slceswijk-Holstein en
Berlijn. In totaal ontvingen deze
landen 5.657.631 Mark. Ook andere so
ciale instellingen kregen hun deel uit
de grote pot van deze radio-loterij.
nen werden huizen gebouwd; een te
huis waarin tot dusverre 700 uit Rus
sische gevangenschap teruggekeerde
vrouwen en meisjes een paar weken
voor herstel van gezondheid verhie
ven, ontving 170.352 Mark: de „Duitse
hulp aan kunstenaars", een organisa
tie, die behoeftige en noodlijdende
kunstenaars steunt, ontving 123.000
Mark. en eveneens 123.000 Mark wer
den ter beschikking gesteld van be
hoeftige vluchtelingen uit de Sovjet,
zone. En dank zij deze radio-loterij
werden 30.000 bleekneusjes uit de
grote steden voor herstel naar zee
gestuurd.
GELUK BLIND
Hoewel ook de familie Haverkamp
weet, dat het geluk blind is .schijnt
dit bij deze loterij bepaald minder 't
geval te zijn. Tot nu toe werd 56 keer
de prijs van tienduizend Mark uitge
loot en iedere keer kwam deze ten
goede aan gezinnen ,die het geld maar
al te goed konden gebruiken. Huizen
werden er door gebouwd, woning-in
richtingen gekocht, beroepsopleidin
gen van betaald of reeds lang nodig
zjjnde herstel van gezondheid van
bekostigd. En twee keer viel deze
prijs aan doktoren, die daardoor een
praktijk konden opbouwen.
Het succes van deze zo populaire
uitzending is niet in de laatste plaats
de verdienste van de man, die het
initiatief er toe nam en haar sinds
dien ook leidt. Hij heet Just Scheu,
een man in de vijftig, van huis uit to
neelspeler en ook bekend als tekst
dichter en schrijver van amusements,
films.
Hij verstaat de kunst deze uitzen
ding iedere keer weer een afwisselend
en aantrekkelijk karakter te geven. En
het succes heeft omroepmaatschap-
pijen in Australië. Finland, Noorwe
gen en een particuliere organisatie in
Chili er toe gebracht naar bijzonder
heden te vragen met de mededeling,
dat ook zij een dergelijke loterij wil-
len gaan organiseren.
De bevolking van Atlantis zou op
een zeer hoge trap van beschaving
hebben gestaan. Er waren kostbare
tempels en paleizen. Kanalen liepen
door het land waarover fraaie brug
gen zouden hebben gelegen. Er waren
sportcentra en gro.te renbanen voor
paarden. Warme waterbaden waren op
diverse plaatsen in de stad.
Poseidon, de God der zee, zou At
lantis hebben geschapen en dit heerlij
ke land samen met zijn zonen hebben
geregeerd. Het zou door deze Godde
lijke regering tot zeer grote bloei zijn
gekomen. Doordat echter „aardbewo
ners" zich met hun zonen en dochters
vermengden, zouden de eigenschappen
als wijsheid, goedheid en inzicht ver
loren zijn gegaan en zou Atlantis in
verval zijn geraakt. Zover zelfs dat de
Oppergod Zeus alle Goden bijeen zou
hebben geroepen op de Olympus om
daar over Atlantis te beraadslagen.
Geweldige stormen, aardbevingen en
overstromingen zouden Atlantis van
de aardbodem hebben doen verdwij
nen. Niemand zou gered hebben kun
nen worden toen dit heerlijke land
met al zijn schatten verdween naar de
diepte van de Oceaan.
Mocht het wereldrijk „Atlantis" op
die plaats werkelijk hebben bestaan,
dan zouden vele overeenkomsten in de
dieren- en plantenwereld, in taal en
cultuur verklaard kunnen worden.
VERWANTSCHAP?
Neemt men b.v. Afrika en Zuid-
Amerika, dan zal men in beide we
relddelen dieren en planten ontmoeten
die aan elkaar verwant zijn, niet al
leen de thans levende dieren maar
vooral ook de fossielen. Men heeft b.v.
versteende geraamten gevonden van
kamelen in Afrika en in Zuid Ameri
ka. De z.g. Holenleeuw komt in fossie
le toestand voor in Europa en in
Noord-Amerika. En hoe staat het met
ons vee? Zou dit niet evengoed af
komstig kunnen zijn van de in Ameri
ka in het wild levende buffel?
Ook de plantenwereld toont overeen
komsten. Zowel in Zuid Amerika als
in Afrika groeit de bananenboom. Hoe
is deze, die oorspronkelijk in Afrika
en Azië thuis hoort, in Amerika ge
komen? De bananenboom is noch door
zaden noch door stekken te verplan
ten. Bovendien zou een dergelijke
boom een reis door de gematigde lucht
streken nooit overleven. Er moet dus
een overbrugging in de vorm van land
zijn geweest.
De plantengroei en dierenwereld op
de eilanden aan weerszijden van de
Atlantische Oceaan als Azoren, Kana
rische en Kaap Verdische eilanden
hebben ook veel gemeen.
OOK CULTUUR EN TAAL
Buiten de planten en dierenwereld
toont ook de cultuur en de spreektaal
grote overeenkomsten. Aan beide zij
den van de Atlantische Oceaan, b.v. in
Ierland. Engeland en Spanje alsook bij
de Amerikaanse Indianen kan men U
oude sagen vèrtellen die ongeveer op
hetzelfde neerkomen. Ze handelen
over grote verzonken landsdelen. Van
Amerika uit beziet men die verzonken
gebieden Oostelijk, van Europa uit
Westelijk. Hiertussen ligt thans de At
lantische Oceaan.
De oude Maya's, die in Mexico
leefden, aanbaden evenals de Egypte-
naren een zonnegod. Typisch is het
bovendien dat beide volkeren ook py-
ramiden bouwden en deze sierden met
sphinxen.
Ook de taal geeft reden tot naden
ken. Zo woont er rond de Golf van
Biscaje, aan het westelijk deel der
Pyreneeën, zowel in Spanje als in
Frankrijk een bevolkingsgroep, die
men de Basken noemt. Hun taal is het
Baskisch, Taalgeleerden staan tot op
heden nog steeds voor een onopgelost
raadsel. Deze taal komt n.l. met geen
der Europese talen overeen. Wel ech
ter met primitieve talen, die in Ame
rika bij de inlanders nog worden ge
sproken.
WETENSCHAPPELIJKE
BEZWAREN
Ais Atlantis inderdaad zou hebben
bestaan en gelegen zou hebben op de
plaats die wij in dit artikel noemden,
dan zou het grootste deel van het bek
ken van de Noordelijke Atlantische
Oceaan met land gevuld zijn geweest.
Het is echter wetenschappelijk niet
aanvaardbaar, dat stukken land, zo
groot als een werelddeel, plots in hun
geheel onder water verdwijnen. Der
gelijke grote rampen zijn practisch
uitgesloten. Als Atlantis bestaan
heeft en dus is vergaan, dan is dat een
langdurig proces geweest. Wel is waar
dat onze aardkorst hier en daar op
waartse en nederwaartse bewegingen
vertoont, maar dit kan in het onrus
tigste land op onze aardbodem hoog
stens enkele millimeters per jaar be
dragen. Wanneer het ondergaan van
Atlantis dus in een normaal tempo
zou zijn verlopen dan zou het ver
dwijnen meer dan 1.000.000 jaren in
het verleden liggen. Dit zou dan ech
ter weer niet kloppen met de medede
lingen over een mensenras. Zo zijn er
vele bezwaren en zij samen maken,
dat er van het verhaal van Plato niet
veel meer overblijft.
DE THEORIE VAN ALFRED
WEGENER
Alfred Wegener kwam tot de ont
dekking dat de randen van Noord- en
Zuid Amerika veel gelijkenis ver
toonden met die van Europa en Afrika.
De kustlijnen passen practisch in el
kaar. Nu zou men zich kunnen afvra
gen: hebben deze stukken land dan
vroeger misschien aan elkaar gezeten?
Langs deze weg zouden de overeen
komsten tussen planten, dieren en vol
keren misschien ook te verklaren zijn.
Alfred Wegener zegt dat de conti
nenten drijven. Uit het meten van de
lengte en breedte van Groenland in de
jaren 1823, 187» en 1908 is gebleken
dat dit eiland gedurende die jaren 1500
meter naar het Westen is afgedreven.
Thans heeft de moderne wetenschap
weten aan te tonen dat b.v. het eiland
Madagascar zich per jaar 9 meter van
Afrika verwijdert.
Wegener die in 1930 tijdens zijn on
derzoekingen in Groenland stierf,
heeft speciale studies gemaakt van
de samenstelling der aardkorst. Hij
noemde de buitenste wand der aarde de
z.g. Sial-laag. omdat zij in hoofdzaak
bestond uit Silicium en Aluminium. De
laag daaronder bevatte in hoofdzaak
Silicium en Magnesium, waardoor hij
deze laag de Sima-laag doopte.
Volgens Wegener zonden de conti
nenten uit lichte sial bestaan en deze
zouden drijven in een zwaardere Sima-
laag. Dit moet dan kloppen met zijn
theorie, die luidt: Sial drijft op Sima.
Als de theorie van Wegener inder
daad juist zou zijn dan is er voor een
verdronken werelddeel als Atlantis
echter weinig plaats meer.
