breskens' noodlotsdag
Kostbare herinneringen aan de
geschiedenis der parochie Terneuzen
„Operatie schaakmat"
Fantastische remise van
Nederlandse equipe
VERRASSING
Kind door trein
gedood
Het gaat weer spannend worden
HET GAAT INTERN NIET BEST
Angst ondanks naderende bevrijding
De schaak-Olympiade
Prins Hendrik" viert 70-jarig
schutters-jubileum
11
11
Het eerste heiligdom stond aan
,.de Moffenschans
Nieuwe trainer
Ned. elftal
m
kennende gewonden enzwijgende doden
MARKTEN
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1954
Voor een talrijk en zeer aandachtig: gehoor heeft de heer Albert IJsebaert te
Terneuzen in het R.K. Parochiehuis een (bloem)lezing met lichtbeelden gege
ven, over de geschiedenis van de parochie Terneuzen in het bijzonder en over
de gemeente Terneuzen in het algemeen.
Daarmee heeft de heer IJsebaert een klein gedeelte getoond van de grote
hoeveelheid kostbaar geschiedkundig materiaal dat hü in de loop der jaren
heeft vergaard.
stuur noemen, opgericht.
De noodkerk stond in de de Jonge-
straat, de pastorie op de plaats waar
nu het filiaal van de Gruyter is ge
vestigd.
EERSTE KERK
Pastoor van Campen opende met
kennelijke trots deze eerste avond van
de R.K. Culturele Kring en heette be
halve de talrijke aanwezigen, in het
bijzonder zijn voorganger, de pastoor
deken van Hulst, die voor deze lezing
speciaal naar Terneuzen was gekomen,
van harte welkom. De burgemeester
van Terneuzen, mr. P. Teilegen, had
tot zijn grote spijt bericht van verhin
dering moeten zenden.
Pastoor van Campen noemde het
een grote verrassing, in het begin van
zijn pastoraat te Terneuzen tot de ont
dekking te zijn gekomen dat één zij
ner kerkmeesters over zo'n rijke schat
van geschiedkundige bijzonderheden
beschikt. Na inzage van de prachtige
collectie documenten, foto's en andere
voorwerpen, ben ik er vast van over
tuigd, aldus de zeereerw. heer v. Cam
pen, dat niemand zoveel van de ge
schiedenis van onze parochie en van
de gemeente afweet als de heer IJse
baert.
Deze woorden van pastoor van Cam
pen geven des te meer reden tot na
denken daar er in Terneuzen met zijn
sterk heterogene bevolking weinig
uitingen van cultureel leven door de
bevolking zelf te bekennen zijn in ver
gelijking met andere gemeenten. En
het is niet zonder reden dat burge
meester Teilegen hierover reeds zijn
spijt heeft uitgesproken en hoopte dat
dit veel sterker zou gaan bloeien.
SCHEMERING DER
GESCHIEDENIS
Vóór het jaar 1000 weten wij van de
geschiedenis van Zeeuwsch-Vlaande-
ren niet veel méér dan hetgeen de bo
dem ons heeft willen vertellen, aldus
de heer IJsebaert bij het begin van
zijn betoog.
Het enige, dat wij met zekerheid
weten is, dat de H. Eligius in 641 een
kerk in Aardenburg stichtte. Namen
van nederzettingen in deze periode
zijn ons niet bekend.
DE EERSTE KERK
Terneuzen heette oorspronkelijk No-
vesium. Niet onmogelijk is het dat de
naam gegeven is door de Noormannen
die plm. 800 hun rooftochten in deze
streken ondernamen. Immers in het
vredestractaat van 1713 tussen Frank
rijk en de Republiek wordt de naam
„Terneuze" genoemd als een plaats in
Noorwegen. De naam zou dus van
Noorse afkomst kunnen zijn.
De weduwe van Jan van Namen
vroeg en verkreeg van de bisschop
van Utrecht op'8 UpvenjtarUsS!), de
officiële toestemming in ae "Triniteit
een kerk te bouwen. Deze kerk 'moet
hebben gestaan in dë"ÏT.-#. li nek van
de tegenwoordige Zuidlandpolder te
genover „de Moffenschans".
Aan de aarts-diaken van Utrecht
moest de parochie 6 „schilden" beta
len. Zaamslag daartegenover moet een
veel grotere parochie geweest zijn
daar deze 27 „schilden" betaalde. In
1559 verdween alles in de golven.
In de omtrek waren nog meer ker
ken, n.l. ten W. van het Hellegat bii
de tegenwoordige Kwakkel en grote
Huyssenspolder. Hier lag de plaats
Andijke.
Tussen de tegenwoordige „Wulpen-
bek" en „De Knol" lag de parochie
Willemskerke. Daar ter plaatse zijn
September a.s. een tweede lezing in
het R.K. Parochiehuis houden. Deze
lezing waarbij wederom een honderd
tal fraaie lichtbeelden zullen worden
vertoond zal dan speciaal de stad Ter
neuzen tot onderwerp hebben.
De eigenlijke eerste kerk (thans ons
R.K. Parochiehuis) werd ingewijd
door pastoor Cammaert. Bij deze in
wijding in 1849 nam deze zeereerw.
heer een kloek besluit door aan de ge
lovigen die deze inwijding wensten bij
te wonen, 50 cent entrée te vragen.
Deze herder as zoals later nog bleek
zeer resoluut. Toen n.l. de eerste maal
de klok van de nieuwe kerk werd ge
luid kwam de veldwachter op een hol
letje naar de pastoor om hem namens
burgemeester van Steenkamp, het lui
den te verbieden. „De anderen doen
het, ik doe het ook", was het antwoord
van pastoor Cammaert. Bij de volgen
de gelegenheid kwamen er zelfs twee
marechaiissée's aan te pas, maar de
zeereerw. heer wist van geen toege
ven en.... won het pleit.
KLEINOOD
Het enige wat van de noodkerk is
overgebleven, :i het klokje dat nu aan
de ingang van de sacristie het begin
der H. Mis en de uitreiking der H.
Communie aankondigt.
In 1915 was de tegenwoordige kerk
klaar en werd dan ook in gebruik ge
nomen. Op de plaats van de vorige
pastorie staat nu het huis der eerwaar
de zusters.
HERINNERINGEN
In zijn tweede gedeelte toonde de
heer IJsebaert een honderdtal prach
tige lichtbeelden van het oude Terneu
zen niet alleen, maar ook van de her
ders, die de parochie gehad heeft. Tot
de allerlaatste toe verschenen zij nog
eenmaal op het witte doek en in de
gedachten der aanwezigen. In enkele
woorden vertelde spreker van hun
werk en hun leven voor hun mensen
en de parochie. Vooral dé oudere Ter-
neuzenaren zagen verschillende ge
bouwen en straten in hun aanzien van
lang vervlogen jaren en herkenden
hierdoor vaak dierbare herinneringen
uit hun jeugd.
Terneuzen breidde wel snel uit,
maar daarmee ging toch ook veel na
tuurschoon, vooral aan de tegenwoor
dige Axelsestraat, verloren!
TENTOONSTELLING
In één zijner étalages aan de Vloos-
wijkstraat heeft de heer IJsebaert een
pracht collectie voorwerpen, foto's en
zeer oude kaarten van Terneuzen en
Zeeland ten toon gesteld. Bovendien
zal de heer IJsebaert op Maandag 13'
m»
Een ruim 2 1/2-jarig meisje uit Em-
men is Woensdagmiddag door een uit
Emmen komende Dieseltrein aangere
den en gedood. Het meisje, dat achter
de ouderlijke woning uit de tuin was
gelopen, stond langs de spoorlijn. Het
werd door de zijkant van een treinstel
geraakt, waarna zij aan de kant werd
geslingerd. Het meisje liep zodanige
F„au,c inwendige kneuzingen op dat zij korte
o.a. oude munten cn hoefijzers gevon- na het ongeluk aan de gevolgen
den. Volgens de deskundige dokter A. overlee<t-
W. Brons zijn deze hoefijzers uit dé i
Spaanse tijd.
STADSRECHTEN
Wijziging
ïvedstrijdprogramma
In het KNVB-programma voor
morgen, Zondag 12 Sept. zijn de
navolgende wijzigingen aange
bracht:
Uitgesteld is Breda-Gilze (4e klasse
E).
Omgezet is: Halsteren-RKVVU. De
ze ontmoeting wordt dus in Leur ge
speeld.
NBVB
De profvoetbalwedstrijd Den Haag-
Alkmaar wordt niet morgen Zondag,
doch heden, Zaterdag in Den Haag
gespeeld.
'm W
Max Merkelde oud rechtsachter-
speler van de Weense club „Ra
pid", oud Oostenrijks International,
trainer van H.B.S. die voorlopig be
last is met de centrale training van
het Nederlands Elftal.
De Nederlandse wieier clubkampioen schappen
43 clubs starten in
Wijk bij Duurstede
„Willebrord Wil Vooruit", de be-
ke wielervereniging die o.m. Wim van
Est als lid heeft, zal als nummer één
starten in de volgende week Woens
dag te houden Nederlandse Clubkam
pioenschappen op de weg. In totaal
43 clubs hebben ingeschreven voor dit
jaarlijks nog in betekenis en belang
stelling toenemende wielersportgebeu-
ren. Ditmaal wordt, als men insiders
geloven mag, een super-spannende
strijd verwacht.
De K.N.W.U. heeft dit jaar het Zui
den weer de rug toegekeerd en de or
ganisatie toegewezen aan de Utrechtse
Wielerclub „De Volharding", die een
zeer grote activiteit aan de dag heeft
gelegd en aan de inrichting veel zorg
heeft besteed.
Het parcours is uitgezet in een ge
deelte van de provincie Utrecht, dat
door rust uitmunt en over wegen
voert die ver van de grote verkeers
aders zijn gelegen.
De start is nabij Wijk bij Duurste
de, voor de nieuwelingen om 10.u.,
voor de veteranen een kwartier later,
voor de eigenlijke clubs om 12 uur.
De nieuwelingen en veteranen heb
ben een afstand van 54 km. af te leg
gen, de anderen 154 km. (tweemaal
het parcours) van 77 km.). r
DE ROUTE.
De route voor het clubkampioen
schap is uitgestippeld als volgt: vanaf
Wijk bij Duurstede via Maarnse Berg
en de Pyramide van Austerlitz naar
Zeist. Vandaar over Leusden (ten Zui
den van Amersfoort), Scherpenzeel,
de Klomp, Veenendaal en Amerongen
terug naar Wijk bij Duurstede, waar
zich ook de finish bevindt.
Kenners van dit parcours voorspel
len, dat het geaccidenteerde terrein
naar Zeist toe o.a. klimcapaciteiten
zal vereisen; heel wat anders dan vo
rig jaar!
„De Volharding", met de ijverige se
cretaris, de heer J. Westbroek oud
renner) aan het hoofd, wil er iets heel
bizonders van maken. De deelnemende
clubs werd namelijk gevraagd hun
clubvlaggen vooraf toe te zenden. De
ze vlaggen zullen aan de start aan
masten worden opgehangen, zodat een
kleurrijke entourage ter plaatse de
start een aparte sfeer zal geven.
Uit het Zuiden nemen deel, zoals
gezegd „Willebrord Wil Vooruit",
„Sportief", Breda, „Hoensbroek", „Ma-
thieu Cordang", Maastricht, „Pijnen-
i Advertentie).
(fowcfïctcëïtcsseec, reet,
eesc óoveKsïêóesZe s&uz/?
Soepel en veerkrachtig Degelijk
van afwerking Fraaie, duurzame
damasten En waar het tenslotte om
gaat Zn zun warm en U slaapt er
heerlijk op
In alle goede zaken verkrijgbaar vanaf f. 92.50
N.V. FABRIEK AUPING DEVENTER
burg", Tilburg, „De Zwaluw", Den
Bosch, „Gerrit Schulte", Den Bosch,
„Het Zuiden", Eindhoven, „Bleyerhei-
de" en „Ubach over Worms".
„De Kampioen" Haarlem, wordt
door velen als favoriet verklaard en
in staat geacht de titel te prolongeren
Maar er wordt dit keer bizonder veel
van de renners gevraagd en nu het
parcours geaccenditeerd is, lijkt het
voor de hand liggend, dat de Limburg
se clubs ook een goede gooi gaan doen
Over die uit onze gewesten dan
nog niet gesproken
„Willebrord .Vil Vooruit", start im
mers als nummer één!.,..
RIENUS BENNAARS IN
NED. ELFTALCLUB
Voor de training ter voorbe
reiding van de wedstrijd België
Nederland op 24 October a.s.
te Antwerpen, welke thans ge
houden wordt op het HBS-veld
(Houtrust) in Den Haag, is ook
uitgenodigd de Dosko-speler
Rienus Bennaars-
Vriendschappelijke
wedstrijden bij
Forlse Marathon
Aangezien de Bergen op Zoomse
handbalvereniging Fortse Marathon
Zondag a.s. vry is van competitiewed
strijden, zal zij die dag deelnemen aan
vriendschappelijke weds ijden.
De Middelburgse handbalvereniging
E.M.M. zal met vier elftallen, t.w. het
dameselftal, het eerste, het tweede en
juniorenelftal, de gast zijn.
Nederland legt in-één dag
financieel fundament van
Schaakolympiade
Nauwelijks had de Argentijn
se donderslag over de wereld
geklonken: „Onze organisatie
van de schaakolympiade 1954 is
mislukt", toen de Nederlandse
juichkreet „Amsterdam - Ne-
TTEi" GA^AT MC LAATSTE TIJD niet goed met de beide tweede klassers op
vValcheren. Vlissingen had twee avonden nodig voor zijn jaarvergadering
en zit nog zonder voorzitter, zodat er nog een derde vergadering nodig zal zijn
Ook de jaarvergadering van Middelburg droeg een bewogen karakter. Zes
van de negen bestuursleden hadden hun functie ter beschikking van de ver
gadering gesteld, daartoe genoodzaakt door een achterbakse roddelcampagne.
gesteld, heen gegaan zodat Middelburg
zonder bestuur zat.
Het huidige bestuur is bereid ge
vonden, om nog twee weken de lopen
de verenigingszaken te behartigen,
maar dan zal er een nieuwe vergade
ring moeten komen, tijdens welke een
bestuur gekozen zal moeten worden.
Het is betreurenswaardig, dat deze
beide tweede klassers juist bij de aan
vang van de competitie in een schijn
baar hopeloze crisis verkeren.
Bij W/alcherse 2e klassers
Na vijf uur vergaderen, enkele ma-
len onderbroken door een schorsing
voor onderling beraad, was men nog
even ver. Een voorstel, dat een volle
dig bestuur van negen personen om
vatte, waarin de zes aftredenden wa
ren opgenomen, werd namelijk door
de vergadering met duidelijke meer
derheid verworpen. Voordien waren
reeds twee bestuursleden, die hun
functie niet ter beschikking hadden
Nadat de Watergeuzen in 1573 Ter
neuzen in brand hadden gestoken, gaf
Prins Willem van Oranje Terneuzen
een rechtbank en een weekmarkt,
waardoor met nog andere privilegiëp
Terneuzen tot stad werd verheven.
LATERE TIJD
Op zijn tocht door Terneuzens ge
schiedenis komt de heer IJsebaert in
de latere periode, n.l. in 1844, toen -^rrirorr
pastoor M. Verkaart te Terneuzen in LEEUWSCH - VLAANDEREN's tragedie begon in
het „Schippershuis (het tegenwoordi-m
Meyer, arriveerde. Toen werd de eer
ste „Kerkfabriek", zoals dit destijds
werd genoemd en dat wij nu kerkbe-
ge café van de heer H."d"e"VriëzeT en i Breskens. Terwijl overal in de streek een bijna feestelijke
toen bewoond door de heer J. B. de j stemming heerste, om het vertrek van de Duitse troepen en de
zekerheid van de nabijheid der Canadese bevrijdingslegers, viel
eensklaps over die stemming als van een lentemorgen, de duis-
ternis en de zwartheid van de nacht
De bevrijding, die zo dichtbij scheen, moest bevochten worden,
ten koste van hele dorpen en. stromen bloed. Breskens kreeg
vlaanHprPu ló ten f raa, Was en in Seheel West Zeeuwsch
groot onheil omslaan in de angst voor een naderend
TIJDENS DE RONDE van Frankrijk
voor automobilisten is kort voor de
finish te Nice, bij Saint Martin Ju
Var, de Austin Healey van de Fran
se equipe M. Bouchard-mevr. Pier
rot Morel in een zeven meter diep
ravijn gestort. Beide inzittenden
werden uit de wagen geslingerd en
gedood.
OP VERZOEK van de spelers van ZFC
(Zaandam) zal een buitengewone le
denvergadering worden belegd, aan
gezien een groep leden zich wil aan-
suiiten bij de actie van de tweede
klasclubs RCH en Het Gooi (èn Ba-
kaolet TT'1 9m ddk i" óe tweede
mpn "e'aling aan spelers te ko-
"JARIGE Marilyn Bell is er als
n in geslaagd over het Meer
7o ,,?1 :ln !Canada) te zwemmen.
vntJa o? Y°ungstown en arri-
eeide 21 uur later te Toronto waar
inzenden haar toejuichten. De be-
^anaalzwemster Florence
Uiadwick was tegelijk met Marilyn
Bell gestart. Zi; moest de tocht sta
ken nadat ze 27 van de 61 kilometer
had afgelegd
AAN DE 8e Airborne-wandeltocht te
Uosterbeek is dit jaar deelgenomen
door 13.612 wandelaars, verdeeld
over 432 groepen en individuelen.
Vorig jaar bedroeg het aantal deel
nemers 10.500. Niet minder dan 3089
militairen en 1243 politiemannen ga-
ven acte de presence.
TE ROTTERDAM zal op Zaterdag
middag 18 September a.s een BB-
wandeltocht worden gehouden. Uit
alle delen van het land zijn aanmel
dingen binnengekomen. De BB-ers
die allen in ur.iform aan de tocht
zullen deelnemen, kunnen 15 of 25
km lopen, al naargelang hun geoe
fendheid.
BOMMEN OP HAVENDORP
Die bijna vrolijke stemming aan de
vooravond van de zeven weken duren
de slag om dit gebied, was overigens
,n Breskens niet zo uitbundig. Daar
waren de mensen wat angstig; grote
troepen Duitsers trokken uit de ver
loren gebieden ten Zuiden van de
grens naar Walcheren en dit gehele
dwaze transport concentreerde zich op
Breskens, waar de boten af en aan
voeren, dag en nacht De weg naar de
veerhaven was het toonbeeld van ver
slagen er vervallen leger, waarin som
mige hoge officieren nog wat orde
trachtten te herscheppen.
Typhoons deden op onverwachte
ogenblikken bliksemaanvallen op de
terugtrekkende Duitse troepen en heel
die wanordelijke bende boezemde
Breskens angst in. Angst voor be
schieting en angst voor de wandaden
van de verslagen troepen.
En toen kwam, op de ongeluksdag
11 September, nu precies tien jaar ge
leden, he* bombardement. Onverwacht
hevig en als een moordaanslag op de
pas oplevende hoop. Een zwerm vlieg
tuigen zwermde over 't dorpje aan
de Scheldemond en beukte liet in
puin, n troosteloze ruine makend en
tweehonderd slachtoffers eisend onder
de bevolking.
Toen later "hulpploegen uit de om
liggende plaatsen (wier beurt nog
moest komen) opdaagden, aanschouw
den ie een luguber slagveld, vol ge
broken lichamen, bloed, afgeschoten
en weggerukte ledematen. Resten van
mensen die tot voor enkele dagen
nog geloofden in een spoedige en
vreugdevolle bevrijding. Toen zo'n
opruimploeg ergens een stuk van een
lichaam vond. staarde der man
nen een 'inwoner van Breskens
lange tijd op het welhaast onherken
bare gelaat en naar de geschroeide
™üb"t°fte kleren. „Het is mijn
broerzei hij toen langzaam.
drie deserteurs
Max de Milliano, uit het houten
noodrestaurant bij de veerboot heeft
ons zijn ervaringen verteld. Tot op de
dag van het bombardement was hij in
zijn nog jeugdige onbezonnenheid, in
het geheel niet bang. En vreemd 'ge
noeg was het niet op de eerste plaats
die losbarstende hel van bommen en
granaten welke hem de doodschrik op
het lijf joeg.
Lange tijd had hij Duitse soldaten
en officieren moeten huisvesten en
hij kende de Hauptmann goed. Maar
niet zo goed, of deze Duitse officier
vertelde hem, dat hij hem moest
neerschieten.
Drie soldaten (Oostenrijkers) die de
droeve terugtocht meemaakten en in
zijn zaak kwamen vroegen hem of
hij hen wilde helpen te deserteren.
En hij ging er op in. Ze waren katho
liek cn ze wilden een priester spreken
Listig verborg de heer Milliano ze
in een slaapkamer. Maar de Feldgen-
darmerie kreeg er de lucht van en
een zwaar gewapende patrouille vat
te post op de plek waar men de drie
deserteurs waande: in de kelder.
Met bewonderenswaardige kalmte
vroeg de Milliano aan de kerels, die
vergezeld waren van de bewuste
Hauptmann, wat ze moesten hebben.
„Oh, die drie soldaten? Wat maak jé
je druk! Die wilden slapen, ze liggen
boven". Zijn kalmte maakte de juiste
indruk.
De door vliegtuigen uitgeworpen
..vrijgeleiden" voor de Duitsers die
wilden capituleren („ai sörrende"
moesten ze maar zeggen) had Max de
Milliano gelukkig bijtijds weggestopt.
Daarmee, wilden de drie Oostenrijkers
naar de Canadezen overlopen.
Toen de Hauptmann de drie solda
ten gevonden had (en hen een schan
dalige aframmeling had laten geven)
zei hii tegen de Milliano „Aber Max
wass haben Sie jetzt gemacht? Jetzt
muss ich Sie erscbiessen!"
„En toen kreeg ik pas de angst te
pakken, veel erger dan tijdens het
bombardement. De drie soldaten zijn
later in Vlissingen gefusilleerd; met
veel moeite heb ik de Hauptmann van
mijn „onschuld" weten overtuigen,
maar de Duitsers hebben me tot de
laatste dag scherp in de gaten gehou
den!"
DUIK OM het lev^i
Om 3 uur in de middag van de 11e
September begon het bombardement
Nog steeds liepen er talloze honder
den Duitsers rond in Breskens en in
de zaak van de heer de Milliano wa
ren een hoop soldaten neergestreken.
Niemand nog had het bombardement
horen aankomen, want de tweede
bom was al voor het restaurant be
stemd. Toen de eerste viel (vlak ach
ter het restaurant) snerpte het fluitje
door de zaak: de Flak-schutters
moesten achter hun stukken. Op dat
moment stond een Duitser aan de bar
om drie kopjes koffie te betalen. Hij
overhandigde de heer Milliano een
biljet van 25 gulden. Toen viel die
bom en klonk het alarmsignaal door
de zaak.
Met het bankbiljet nog in zijn hand
riep de heer Milliano naar de Duitsers
"een ogenblik" en angstig gewor
den door het nauwelijks ontlopen
doodvonnis dook hij als een zwem
mer de kelder in.
Juist toen hij op de vloer gekwakt
was, sloeg een zware bom in het res
taurant en maakte er een puinhoop
van.
De Duitser-had zijn wisselgeld niet
meer nodig. Hij lag in stukken gere
ten op de vloer.
WEERZINWEKKEND
BLOED
Toen de heer de Milliano later in
een bunker onderdak en bescherming
zocht, vond hij daar een bloedbad,
zó afschuwelijk en weerzinwekkend
nog zq veel gruwzamer dan wat op en
rond de puinhopen van wat eens Bres
kens was, te zien bleek, dat hij gelijk
de meeste Bressiaanders de wijk
nam.
Toen het dorp op 22 October bevrijd
werd. bezetten de Canadezen slechts
een verlaten puinhoop, die nog steeds
een verschrikkelijk graf was. Tot
maanden later vond men er lijken en
zelfs nog onlangs groef men beenderen
van gesneuveld^ Duitsers op
derland redt de schaakolympia
de 1954", alle ontsteltenis ver
dreef.
Slechts boorde men de onuitgespro
ken verbazing: hoe kan Nederland in
zes weken, wat Argentinië in een zee
van tijd niet is gelukt! Administratief
zal dat nog juist wel gaan maar
finaneiëel? Voor zulk 'n monstertour-
nooi is een bedrag nodig, dat (in Ne
derlands geld) in niet minder dan zes
cijfers wordt uitgedrukt.
Toch verwijderde ook hier eerst het
verzekerd zijn van die financiële basis
het laatste beletsel. De verzekering
van die financiële basis kan welhaast
een „Hollands mirakel" worden ge
noemd.
Het geheim daarvan ligt in een pre
cies op tijd tot stand gekomen contact
tussen degenen, die zo graag een Ne
derlandse schaakorganisatie-stunt wil
den vertonen, en de Nederlandse geld
inzamelingskampioen (de heer A. M.
Berger), die met zijn landelijk leger
reeds vele malen op één dag tonnen
op tafel toverde (in één jaar 2.000.000
gulden) voor diverse doelen, die de
offers van zovele belangelozen waard
werden geacht.
Deze man stelde terstond zichzelf
en zijn apparatuur ter beschikking,
ontwierp een actie en gaf de zjjnen
opdracht tot de uitvoering ervan. Een
één-dagsactie. Een één-dagsloterR: de
„operatie schaakmat".
De eigenlijke slag van deze opera
tie valt Zaterdag 18 September a.s. Op
die ene dag zullen de honderdduizen
den loten (van 25 cents) in ons land
(en ook in de Nederlandse Antillen en
in België) zijn verkocht.
Zondagavond daarop zal de uitslag
per radio (AVRO) in een bijzonder
programma bekend worden gemaakt.
In dat programma zal ook de winnaar
(nares) van de hoofdprijs - een woon
huis ter waarde van f 15.000 of een
bedrijfsinventaris, een veestapel of 'n
reis om de wereld voor de micro
foon komen.
DE GEUITE veronderstelling, dat de Nederlandse equipe het
tegen de Russische vier tot een viervoudige remise zouden
brengen is verwezenlijkt (2-2). De Russische grootmeester
Alexander Kotov liet zijn tegenstander van Donderdagavond,
Lod. Prins, Vrijdagmorgen telefonisch weten, dat hij ervan afzag
hun afgebroken partij voort te zetten en zich gewonnen gegeven.
Hij bood zijn tegenstander zijn complimenten aan en tegelijkertijd
zijn verontschuldigingen, omdat hij niet al Donderdagavond had gecapitu
leerd. „Maar" voegde Kotov er aan toe, „ik schaak ditmaal niet voor mij
zelf, maar voor mijn equipe en heb dus eerst mijn captain geraadpleegd."
Tegen Russische
grootmeesters
Vrijdag werden een aantal partijen
afgebroken en andere, uit de vierde
en zesde ronde gespeeld. Griekenland
verloor van IJsland (1.5-2.5), Israël
won van Zweden (3-1), Joegoslavië
klopte Denemarken met dezelfde cij
fers, doch Engeland verloor van W.
Duitsland (1.5-2.5). Oostenrijk-Finland
gaf een 3-1 uitslag; eenzelfde resul
taat werd genoteerd bij Canada-Ar-
gentinië, doch in omgekeerde volg
orde (1-3).
HET SYSTEEM.
Het systeem, dat wordt toegepast
om uiteindelijk de winnaar te bepa
len is als volgt vastgesteld: uit de 4
groepen, a, b, c en d gaan drie landen
over naar de eindpoule, de overige
teams komen terecht in een zoge
naamde classificatiegroep. De finale
poule bestaat dus uit twaalf landen,
de classificatiegroep uit veertien lan
den.
In dit tournooi gelden uitsluitend
de bordpunten. Het aantal wedstrij
den dat een land verliest of welke in
een gelijkspel eindigen, worden bui
ten beschouwing gelaten.
Heden Zaterdagavond wordt de
laatste voorronde voor elke groep ge
speeld. Reeds nu is zeker, dat in groep
a Rusland zich voor de eindgroep
heeft geplaatst en dat voor de overige
twee plaatsen IJsland, Nederland en
Oostenrijk zich candidaat hebben ge
steld.
Nederland speelt tegen Oostenrijk.
Wint Nederland met de geringste mar
ge, dus 2.5-1.5 punt van Oostenrijk,
dan heeft Nederland zich ook voor
de eindgroep geplaatst en verkrijgt 'n
totaal aantal punten van tien, een half
punt minder dan IJsland nu reeds
heeft. Oostenrijk valt dan af. In ge
val van een draw plaatst Nederland
zich in de eindgroep en verkrijgen
Oostenrijk en IJsland beiden 10.5 p.,
indien IJsland althans in zijn laatste
ontmoeting tegen Rusland alle vier
partijen verliest.
In het geval Oostenrijk van Neder
land wint, met de kleinste marge,
plaatst Nederland zich in ieder geval
in de finale-poule. Alleen in liet geval
dat Oostenrijk met 2 of meer punten
verschil zegeviert over het Neder
lands viertal, loopt Nederland de kans
uitgeschakeld te worden, waarbij nog
de onzekere factor, lioe IJsland het er
tegen Rusland zal afbrengen, een be
langrijke rol speelt.
In groep b is de situatie duidelijker
en men mag aannemen, dat Tsjecho-
slowakije, Bulgarije en Argentinië
naar de eindgroep zullen overgaan.
In groep C zijn nog verschillende
mogelijkheden aanwezig, waarbij Is
raël, Zweden, Zuidslavië en Noorwe
gen de meest gegadigden zijn voor de
drie plaatsen in de eindgroep.
In groep d hebben Hongarije en
Duitsland zich reeds definitief ge-
99
hl Biervliet gaan de pijlen snorren
EEN WEL ZEER zeldzaam jubileum gaan de Zeeuwsch Vlaam
se schutters Zondag a.s. vieren. Frans Mollet, de thans 88-
jarige nestor der schutters, zal Zondag temidden van zijn sport
vrienden zijn 70-jarig jubileum herdenken, in een wedstrijd,
waarin Frans zijn beste beentje nog eens gaat voorzetten, of
schoon thans de hoge vogels zijn doelwit niet meer zijn.
Precies een jaar geleden was hij het immers die op de kapitale Dam hem
neerhaalde.... dat is tot nu zyn laatste geweest,
niet te schatten, wel wanneer en waar zijn r-
Van nestor Frans Mollet
In 1882 in de maand Juni haalde hij
in de tweede ronde zijn eerste hoog
vogel omlaag.... toen was hij de
jongste deelnemer
In 1927, bij zijn vertrek van Hoofd
plaat naar Biervliet was hij voor de
zesde maal koning.... De keizerstitel
is hem tweemaal ontglipt.... (en die
schade kan hi' nu niet meer inhalen).
Zijn koningsmedaille moest hij bij
zijn verhuis inleveren In Biervliet
werd hij onmiddelijk lid van Prins
Hendrik, waar hij in 1932 de konings
titel won.
MEDAILLE VAN H.M. KO
NINGIN WILHELMINA IN
ZIJN VESTJESZAK
de hoeveelste weet hij
In 1938, bij het 40-jarig jubileum
van H.M. Koningin Wilhelmina heeft
Frans de mooiste dag van zijn loop
baan meegemaakt. Tegen de 1Ö0 schut
ters wist hij als oudste deelnemer (72)
de meeste punten te behalen en daar
door winnaar te worden van de door
Hare Majesteit beschikbaar gestelde
zilveren medaille.
Uit zijn Zondagse vest diepte hij de
zware zilveren medaille op, die de
schoonste herinnering is uit zijn lan
ge schuttersloopbaan.
NOG ééN KEER
Zondag verwacht hij al zijn opvol
gers (strijdbroeders uit zijn dagen zijn
er niet meer) op de baan van Prins
Hendrik cn hoewel geen koning, zal
hij die dag het peleton van zijn club
weer vóó»* gaan en menigeen zal moe
ten ervaren, dat deze stoere strijder
1 RANS MOLLET
Koninklyke medaille in vestzak
met zijn boog en pijl op het klein spel
nog treffers kan plaatsenen
mocht e. iemand zo ongelukkig zijn
zijn pijl kapot te schieten, Frans weet
er raad op
Zijn lijm'potje hangt boven het vuur
en a raison van een dubbeltje is het
leed zó geleden
Bogen en pijlen repareren is zijn
verzet en menig jeugdig schutter is
door hem reeds geholpen aan mate
riaal.
de prijs schieting
plaatst met resp. 15.5 en 15 punten.
Het hangt van de resultaten van de
laatste ronde af, welk land de derde
plaats voor de eindgroep uit deze pou
le zal innemen.
ZUID SLAVIE WON
Landenzwemwedstrijd
Van Nederlandse ploeg
De landdenwedstrijd Zuid-Slavië
Nederland is na een wisselende strijd
op de tweede dag met klein verschil
door de Zuidslavische ploeg gewon
nen. De eindstand werd 116-107 voor
Zuid-Slavië* een verschil dus van ne
gen punten. Hetgeen onze zwemmers
en de waterpoloploeg te kort kwamen,
hebben de Nederlandse meisjes met
hun zeer goede prestaties niet goed
kunnen maken.
Uit Oost- en West Vlaanderen en
België worden schutters verwacht om
de vele prijzen en vooral ook om de
extra prijzen een sportieve strijd zul
len voeren.
De jubileum-beker op zich is al een
komst waard.
GOES, 10 Sept. '54 Export en Indus
trieveiling: Tr. de Vienne B 46, I 39-44,
II 25.20-28.10. Br. de Merode I 15. II 5.
Br. Lebrun I gr. 34, I 25, II 7.50. Bon.
Louise A 33, B 29, I gr. 24-25, II 15. Br.
Hardy A 49. B 50, C 41, I 32-44. Br. 'd
Amanus I 17, II 12 Will. Duch. A 21, Bic
21, I 16, li 6. S. d'Esperen I gr. 24, I
12-13, II 7.50. Clapps Bic 21.60, I 21.70,
II 8.60-10.85. Transp. A 21, Bic 16, I gr.
17, I 15, II 7.50. Zigeunerin A 26, Bic 11,
I gr. 21.10-22.30, I .1170, II 5. Manks A 22,
Bic 21.80, I gr. 22, I 15.90, II 7.20. J. Grieve
A 26-30.45, B 29.10-30, C 26.30, I 20-24.50,
II 16. Ellisons Orange A 29, Bic 26, I gr.
27, I 16. Dubb. pr.bonen II 89.80, afw.
88.40. Verpakt fruit: Zigeunerin A 29-32.
B 29, C 22, I 24-29. Tr. de Vienne I 40-44.
Gewone veiling- Clapps K 10, F 5-7. Tr.
de Vienne K 24-27, f 11-20. Br. d. Merode
K 8. Br. Lebrun K 12, F 5. B. Louise
K 15-17, F 5. Br. Hardy K 29, F 10-21.
W. Duch. K 6, F 5. Zigeunerin K 7-9,
F 4. Manks 9-11, F 7-10, J. Grieve K 15-
20, F 8-9. Transp. K 8-15, F 6-8. Ell.
Orange K 11, F 5. Groenten: Bloemkool
12-36. Komkommers 8-16. Tomaten 24-35.
Kropsla 3.50-10. Stoksnijb. 45-77. Pronkb.
47-55. Stoktrospr.bonen 66-77. Spektonen
35-41. Gr. sav.kool 7-8. Rodekool 12-13.
Andijvie 6-9. Wortelen 22-34. Kroten 11-
15. Uien 7-8. Prei 21. Augurken 128. Eer
stelingen 9-10. Bintjes 5.50-9.50. Drui
ven 112-124.
KAPELLE, 10 Sept '54 Industrie-
en exportveiling: Appelen en peren: Zi
geunerin A 24, BC 21.10-22.80, I gr. 21.20-
21.40, I fijn 13.90, II 5.80-8, k. 8-9. fabr.
5.70, hagelbesch. 5.20. Manks Codlin A
21.70, BC 21.70, I gr. 21.70, I fijn 16.10,
II 7.80, k. 5.70-8.90, fabr. 6.60. James Grie
ve AA 28.10, A 28.90, B 28, C 21.90, I gr.
29, I fijn 25, II 13.30, k. 12-13, fabr. 7 90.
Ellisons Orange BC 26, I gr. 28, I fijn
15.20-20.05, k. 10, fabr. 4. Transp. de Cron-
cel A 20, I gr. 21, I 14.90, II 8, k. 11,
fabr. 6.80. Jack Lebel I gr. 16.40-15.30, I
fijn 15.20, II 7.20-7.40, k. 13, fabr. 6.40-
6.90. Triumph de Vienne A 56, BC 52.80,
I gr. 55.10-55.50, I fijn 50.60, II 30.05, k.
23.40-26.20, fabr. 15.10-18. Bonnex Louisse
d'Avranches AA 40, A 38.40, B 33.30-34.30,
I gr. 34.20, I fijn 29.50-30.15, k. 21.70,
fabr. 9.20. Beurre Hardy A 52.20, B 51.40,
C 42.20, I gr. 46.80, I fijn 42.90, k. 21.90-
22. fabr. 10.80-12.90. Sign. d'Esperen BC
14.90, I gr. 19, I fijn 14.20, II 4.30, k. 11.90-
12.50, fabr. 5.10. Pitmaston Duchesse A
21.50, BC 21, I gr. 21.10, I fijn 21.20, II
6.50-7, k. 6.50, fabr. 3.90-4.50, hagelb. 3.
Beurre Lebrun I gr. 36.70, I fijn 26.30,
II 9.90, k. 16.40, fabr. 6.20, Beurre de Me
rode I gr. 35.40. I fijn 20.55-21.30, II 6.70-
6.80, k. 7.30-8.20, fabr. 4-4.60. Beurre de
Aminlis I fijn 17.30, II 10.70, k. 14.
Margriet Marnlat I gr. 20. Beurre v.d.
Ham I fijn 10, II 4,80, k. 6.60. Valappelen
3-3.10. Bramen A en B 73.20, afw. 40.
Dubb. pr.bonen II 89.10-89.80, afw. 64.60,
stek 29.70. Verpakt fruit: James Grieve
AAA 38-42, AA 42, A 42, B 37, C 33. Zi
geunerin AA 31-34, A 31-33, B 29, C 17-
26. Bonne Louisse d'Avranches AAA 42,
AA 42, A 38, B 35. Gewone veiling: Bra
men 68-98. Frambozen 60-79. Druiven 72-
114. Pruimen: Monarch 17-72. Reine Vict.
18-60. Abrikoospr. 19-54, Jefferson 18-57.
Burbank Gyant 12-35. Warwick Droper
24-78. Rademaker 31-77. Reine Cd. d'Al-
than 12-60. Rode eierpruim 13-56. Gele
eierpruim 10-56. Kirkes 12-82. Belle de
Louv. 15-20. Appelen en peren: Signe
Tilles 6-13. Zoete Aagt 8-15. Juttenpeer
8-24. Zoete kroon 7-14. Clapps Fav. 7-
26. Sijsjesperen 7-15. Groentenveilirig:
Aardappelen 5-9.5. Kropsla 2,5-6,5. Bloem
kool 9-37. Sav.kool 6-15. Komkommers
13-16. Wittekool 4,5. Augurken 32-80. Snij
bonen 59-82. Bosselderij 2-4. Andijvie 6-
12. Bospeen 29. Prei 31-33. Trosprinc. 99.
Rodekool 4,5-12.
LEEUWARDEN 10 Sept. Aangevoerd
105 stieren, 125 vette koeien, 782 melk
en kalfkoeien, 250 pinken, 422 graskalve
ren, 132 nuchtere kalveren, 710 vette en
weideschapen, 374 vette varkens, 317 big
gen en lopers, 50 bokken en geiten. 117
paarden, totale aanvoer 3175. Stieren 2.68-
2.77 p. kg. slachtgew., vette koeien, le
kw. 2.70-2.90, 2e kw. 2.66-2.76. 3e kw.
2.25-2.35, 4e kw., worstkoeien 1-1.80.
Melk- en kalfkoeien 700-900, pinken 325-
450, graskalveren 2.50-2.60 p. kg. sl.gew.
nuchtere kalveren 35-50, vette en weide-
schapen 95-115, vette varkens, oude var
kens 1.60-1.80, vette biggen 1.85-1.92, zou
ters 1.84-1.86, alles per kg lev. gew. Big
gen 40-55, lopers 60-100, bokken en gei
ten 10-35, paarden 700-1150. Van de stieren
waren de prijzen als vorige week, de
aanvoer was minder. Van de vette koeien
waren de prijzen als vorige week, zelfde
aanvoer. Melk- en kalfkoeien prijshou
dend met kalme handel. Pinken stugge
handel. Nuchtere kalveren, minder aan
voer, prijzen niet duurder. Vette en wei
deschapen minder aanvoer, prijzen duur
der. Biggen en lopers zeer kalme handel.
Bokken en geiten, handel zeer slap. Paar
den kalme handel met behoorlijke aan
voer.
WATERSTANDEN
Mannheim 364 (—1), Kaub 254 8),
Trier 146 (—4), Koblenz 260 (+4). Keu
len 242 (+1), Ruhrort 446 1), Lobith
1060 (—4), Nijmegen 842 (—8), Arnhem
847 4), Eefde 367 (—6), Deventer 270
5), Namen la Plante 168 (+11), Borg
haren 3997 (+54), Belfeld 1111 (+9),
Grave 484 19).
