Fantastische sprintzege van Ockers
VLUCHT UIT ONTWERP - BUREAU
GROTE PRIJS (28ste) VAN BRASSCHAAT
Wim v. Est (8ste) eerste Nederlander
Ongelofelijk staaltje van een riskante ontsnapping
HET FIDE-SCHAAKTOURNOOI
TE AMSTERDAM
DE NEDERLANDERS OP DE
SCHAAK OLYMPIADE
SPIONNAGE
Wagtmans en Suijkerbuijk pechvogels
PIET DE BKUIJN WON
9e GROTE PRIJS VAN KOEWACHT
Dcit is nog eens doorzetten
0
Twee
monteurs kregen 25
9,geheime kerker
jaar
AANBESTEDINGEN
MARKTEN
7
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1954
7
(Van onze sportredacteur)
BRASSCHAAT, Dinsdag.
SLIMME STAN OCKERS heeft de 28e Grote Prijs van Bras-
schaat op zijn naam gebracht. Een overwinning- die meetelt,
want zij werd niet alleen op fantastische wijze behaald, uit een
veld met talrijke grootheden van de weg, zij kwam daarnaast tot
stand met een eindsprint, die grote bewondering afdwong, om
dat ze op het juiste moment was ingezet en met grote allure werd
uitgevoerd. Die zege van Stanneman had te meer waarde, omdat
de kleine Antwerpenaar de voorbije nacht slechts enkele uren
geslapen had, evenals trouwens Wim van Est, die zich als achtste
over de finish wierp. De twee Bordeaux-Parijs vedetten waren
namelijk pas deze zelfde ochtend uit Tours komen rijden Wim
aan het stuur! en dan zó'n koers fietsen, 't Was weer eens om
aan de balk te schrijven!
Wim van Est zo zuur heeft gemaakt
in Bordeaux-Parijs. Hij kreeg wiel-
breuk en verdween op zijn beurt van
het toneel.
Evenals de Luxemburgers Charlie
Gaul en Jempi Schmitz, beiden door
materiaalpech uitgeschakeld.
DE NEDERLANDERS.
Gebroeders Voor ting
in groep geëindigd
Het is jaren geleden, dat een Grote
Prijs van Brasschaat zulk een gewel
dig interessant verloop kende en dat
zoveel Internationale cracks aan de
start verschenen.
Fausto Coppi, zo nerveus als wat,
was er en hij had drie landgenoten
meegebracht: Gismondi, De Santi en
Astrua, maar de combinatie werd aan
flarden gereden! Daar waren verder
„dolle" Ferdi Kubler en de nieuwbak
ken Zwitser Carlo Clerici. Kubler
reed vandaag weer eens als een „dol
le", maar werd ondanks zijn moedig
volhouden „gedubbeld", een en ander
tengevolge van bandenpech. Clerici
speelde geen rol. Daar was ook Var-
najo, de vinnige Fransman, die het
Daar waren voorts van Nederlandse
zijde: Wim van Est, zoals gezegd in
blakende vorm en gezondheid, Wout
Wagtmans, pas terug van de huwe
lijksreis, voortdurend in de groep,
maar in de 13e ronde door handbreuk
uitgeschakeld, de gebroeders Gerrit en
Adri Voorting, goed gereden, beide
geklasseerd (14e ex aequo en 33e) en
Adriaan Suykerbuyk, die met mate
riaal sukkelde, los van het peleton
geraawte en daarna de strijd staakte,
omdat het ondoenlijk was met goed
gevolg verder te fietsen. Ondoenlijk
Prachtige strijd en veel
belangstelling
Onder grote belangstelling is de 9e
grote Prys van Koewacht, een crite
rium over 100 km, voor amateurs ver
reden. En in een moordend tempo. De
100 km werden afgelegd in de tijd
van 2 uur 19 minuten!
Reeds in het begin waren het Ver
straten en De Vree die vooral de
toon aangaven. Verstraten moest ech
ter spoedig de stijd staken wegens-
bandenpech. Het was Westdorp, die
een buitengewoon staaltje van rijden
ten beste gaf, door zich na een band
breuk wederom bij het peloton te
voegen. In de 12e ronde verliet Gil
bert Saelens het parcours, daar hij in
minder goede conditie verkeerde.
In de 15e ronde gingen De Bruin
en Wuijts er samen van door en na
men direct een flinke voorsprong,
welke tot op het eind steeds groter
wérd. Na 35 ronden lagen De Bruijn
en Wuijts voorop, op 1 minuut 10 ge
volgd door een groepje met West
dorp en Bertus de Vree en op 1 mi
nuut 40 het peloton, waarin Gentiel
Saelens zat. In de eindsprint toonde
De Bruin zich sterker dan Wuijts.
De uitslag was als volgt: 1 Piet de
Bruin, Roosendaal 100 km in 2 uur
19 min., 2 A. Wuyts, Kruisland, z.t.,
3 H. v. Glerum, St Willibrord op 1
min. 45 sec., 4 B. de Vree, 5 Jan Ko-
nings, 6 Jan Westdorp, 7 C. v. d.
Borst, 8 P. Jacobs, 9 W. de Wit, 10
A. Borremans op 2 min. 39 sec., 11
Gentiel Saelens, 12 E. Thielens, 13
C. Oosthoek, 14 K. Inghels.
zó geweldig hard is er gereden en zo
onophoudelijk 150 kilometer aan
één stuk is er gedemarreerd.
PREMIE-SPRINTS.
Ongetwijfeld hebben de Belgen
nombreus in aantal en sterk van al
looi de koers hard en zwaar ge
maakt. Dat zat 'm in die geweldig gro
te premie, waarvoor elke ronde ge
sprint moest worden. Van Looy, van
Nitsen (snel als de wind) en Ollivier
waren met nog enige anderen
de mannen die steeds weer het tempo
opvoerden. Die anderen waren Gis
mondi, Coppi, Zagers, en in de vier
laatste ronden óók Stan Ockers.
Minder nadrukkelijk, maar toch on
ophoudelijk, hebben onze landgeno
ten mede aan de kop gestreden, waar
van Adri Voorting ongetwijfeld het
meest. Maar de broer van Gerrit
moest ondervinden, dat je je kruit óók
te vroeg verschieten kunt (nog altijd!)
en toen het op die fameuze, sensatio
nele eindsprint aankwam, was Adrie
los van het peleton, helemaal achter
aan, te vinden! Maar men moet hem
nageven, dat hij een der velen is ge
weest, die de wedstrijd aantrekkelijk
heeft gemaakt.
Tegen het eind, toen nog een goede
halve ronde (circa 5 kilometer) moes
ten worden weggefietst, gaven we
Wim van Est nog een kans om de lau
weren mee naar St. Willebrord te ne
men. Tezamen met Rik van Looy had
Wim van Est het verder compacte
peleton de hielen laten zien. Maar de
groep was zeer attent en het Neder
lands-Belgische duo kreeg geen gele
genheid om definitief de plaat te
poetsen.
SENSATIONELE
PING.
ONTKNO-
Met hoog opgevoerde spanning
wachtte de menigte (niet zo enorm als
gewoonlijk, maar daar had het regen
achtige weer de hand in) de ontkno
ping af. Een zenuwachtige jury
schaarde zich nabij de eindstreep.
Geen wonder, als 33 renners in waai-
ergroep aan komen suizen.
Terwijl het gros durfde rekenen op
een zege van het trio Belgen, dat in
de klassementssprint de toon had aan
gegeven: van Nitsen, van Looy en Ol
livier, kwam daar een vijftigtal me
ters vóór de finish, als een duveltje
uit een doosje, de slimme Stan Ockers
TED MAY WIL OPNIEUW OVER HET KANAAL
DE 44-jarige Brit Ted May, wiens poging om alleen, zon
der volgboot, over het Kanaal te zwemmen, enkele we
ken geleden is mislukt, is te Calais gearriveerd, voor een
tweede poging. Hij was van plan in de nacht van Dinsdag op
Woensdag bij Cap Gris Nez te water te gaan, maar de Franse
politie heeft zijn paspoort ingehouden. Pas Woensdagmorgen
zou hij te horen krijgen, of hij de tocht, die wederom zonder
volgboot zou geschieden, mag ondernemen.
naar voren geschoten, met aan zijn
wiel Germain de Rycke en De Wach
ter. Dat waren de drie eerstgeplaats-
ten in deze volgorde. Pas daarna was
van Nitsen aan de beurt, vervolgens
Ollivier, toen De Baere, daarna weer
een Belg: Buyi namelijk. Maar Wim
van Est die steeds beter gaat sprinten,
legde beslag op de achtste plaats. Ne
gende werd Jochums en tiende van
Looy.
Gerrit Voorting werd tezamen met
Coppi 14e ex aequo geklasseerd, in
dezelfde tijd als de winnaar 3 uur 43
min. 47 sec. Adri Voorting eindigde
als 33ste.
DE VOORWEDSTRIJD.
Vooraf was een wedstrijd voor de
„mindere goden" onder de beroepsren
ners verreden over een afstand van
139 km. Hier was het eveneens een
Belg die zegevierde, t.w. Jos. Verhaert
in de tijd van 3 uur 15 min. Van Roos-
broeck werd tweede, Jos. Weyns der
de en Jos. Hendrickx vierde.
Jan Plantaz bezette de 7e plaats,
Eddy de Waal de 9e, Harm Smits de
12e, Piet van As de 16e en Jules Mae-
nen de 19e.
Klaas van Est moest de strijd sta
ken, tengevolge van blessures, welke
hij jl. Zondag in Antwerpen-Luik-
Antwerpen, tijdens een valpartij, had
opgelopen.
Dinsdag werd allereerst begonnen met het afspelen der afge
broken partijen uit de tweede en vervolgens met die van de der
de ronde van het landenschaaktournooi te Amsterdam.
In die van de tweede ronde verloor
Canada van Bulgarije (groep B) met
1.5-2.5. België deed hetzelfde met nog
meer uitgesproken cijfers van Honga
rije (groep D), namelijk 1-3.
DERDE RONDE.
Israël won met 1-3 van Israël con
tra Saargebied. Tot een puntenver
deling (1.5-1.5) leidde de ontmoeting
Noorwegen-Frnkrijk. Ook Denemar
ken en Zweden deelden de winst (2-
2). Deze drie ontmoetingen werden in
Groep C gespeeld.
In groep D slaagde Hongarije er in
ook Zwitserland aan zijn zegekar te
binden (3-1), doch West-Duitsland en
Columbia speelden gelijk (2-2).
Tsjecho-Slowakije gaf Canada geen
kans (2.5-2.5), evenmin als Italië dat
Ierland deed (2-0) en Bulgarije was
sterker dan Argentinië (2-1).
De verdere uitslagen van de 3e ron
de waren (groep A): Rusland-Oosten
rijk 3-1. Nederland-Griekenland 0.5-0.5
(Euwe-Parliaros 0.5-0.5. Donner
Anagnoslon, Prins-Panagapoulos, van
Scheltinga-Papapavlou alle afgebro
ken).
VIERDE RONDE.
De resultaten van de eerste partijen
uit de vierde ronde luidden:
Frankrijk-Denemarken (0-1), Israël
-Noorwegen (3-1), Joegoslavië Saarge
bied (0.5-0.5), België-West-Duitsland
(0-3), Zwitserland-Luxemburg (4-0),
Groot-Brittannië-Hongarije (2.5-1.5)
ALGEMENE STAND.
Groep A: (na de derde ronde):
Rusland 11 punten, IJsland 6.5 punt
(plus 2 afgebroken partijen), Neder
land 6 p. (plus 3 afgebroken partijen),
Oostenrijk 5.5 p., Griekenland 1 punt
(plus 3 afgebroken partijen), Finland
1 punt (met 2 afgebroken partijen).
Groep B (na de derde ronde):
Tsjecho-Slowakije 8.5 p., Bulgarije
6.5 p. (plus 1 afgebroken partij), Ar
gentinië 6 p., (plus 1 afgebroken par
tij), Canada 6 p., Italië 3.5 p. (plus 2
afgebroken partijen), Ierland 0.5 p.
(plus 2 afgebroken partijen).
Groep C (na de vierde ronde):
Zweden 8.5 p., Israël 7.5 p., Frank
rijk 7 p. (plus 3 afgebroken partijen),
Noorwegen 7 p., Joegoslavië 5.5 punt
„MARGRIETHAL"
GEOPEND
Dinsdag heeft H.K.H. prinses Mar
griet haar eerste officiële daad ver
richt, n.l. de naar haar genoemde
hal van de jaarbeursgebouwen aan
de Croeselaan geopend. Bij deze
plechtigheid was ook H.M. de Ko
ningin aanwezig. De eigenlijke ope
ningsplechtigheid vond plaats door
het volgieten van een aesculaap met
(plus 1 afgebroken partij), Denemar
ken 4.5 p. (plus 3 afgebroken partijen)
Saargebied 4.5 p. (plus 1 afgebroken
partij.
Groep D (na de vierde ronde):
Hongarije 11.5 p„ Duitsland 9 p. (pi.
1 afgebroken partij), België 6.5 p. (pi.
1 afgebroken partij. Groot-Brittannië
6.5 p., Zwitserland 6.5 p., Columbia 6
p., Luxemburg 1 p.
Na een kleine veertig jaren van prominent wedstrijdschaak, is dr. M.
Euwe nog altijd een bijzondere attractie voor het schaakminnend pu-
bliek> Dit schaarde zich Dinsdagavond tenminste rondom zijn bord in
een aantal, dat ook voor de huidige nationale kampioen Donner, nog
niet bijeen was gedromd. De voormalige wereldkampioen gaf zijn sup
porters een tijdlang genoeg stof tot voldoening, maar terwijl zijn twee
vervaarlijke lopers nergens een beslissend doel wisten te treffen, ver
orberde Parliaros tersluiks een pionnetje, dat hij in handen wist te hou
den zonder concessies te doen. Na 41 zetten werd remise overeengeko
men, omdat de lopers nu toch ook weer niet waardeloos bleken te zijn.
Donner belandde al vroeg in een onbehaaglijke situatie van waaruit
Anagnostou bedachtzaam een aanval op de koning kon ontwikkelen.
Tot aan de verdaging heeft het Nederlandse publiek in vrees moeten
verkeren. Het is nog altijd niet zeker, dat Donner de dans is ontspron
gen. Prins en van Scheltinga hebben langzaam en zeker en klein over
wicht op het bord gewerkt en zullen heden, Woensdag, trachten dat te
vergroten
Heden, Woensdag is de Nederlandse equipe overigens weer vrij, daar
de groepen A en B slechts vijf, de groepen C en D zeven ronden moe
ten spelen.
VER RISKANTE ONTSNAPPINGEN en schrandere
vlucht-experimenten zijn hele boekenplanken met
beschrijvingen gevuld, en elke maand levert nog nieuwe
dossiers voor zulk een avonturenbibliotheek. Engeland
het land der curieuze collectionneurs, heeft aparte
,esca-
controle-uitrusting van de merken
Philips (Eindhoven), AEG (Berlijn),
Rhode en Schwarz (Frankfurt), de
fijnste apparatuur van Westelijke fa
brieken. Men was in de Planstelle S
bijzonder trots op een zelf-ontworpen
afluistersysteem, binnenshuis genaamd
spezialeinrichtung B, uitgerust met ra
diobuizen Philips-Valvo PL 21 en AEG
AG 1014, en in staat om 5 telefoonlei
dingen tegelijkertijd en vol-automa-
tisch af te luisteren, waarbij niet al
len het op de gecontroleerde lijn bin
nenkomende of uitgaande gesprek
magnetofonisch geregistreerd kon wor
den, doch ook het opgeroepen num
afstand waarneembaar waren. In min
stens 6 beambtenwoningen van het
parade-flatblok der nieuwe Berlijnse
Stalinlaan aldus de vluchtelingen
Lau en Friedrich zijn nog in Janua
ri 1954 door monteurs (gevangenen)
uit de Planstelle S van Luckau zulke
microfoons verborgen. Zij kunnen con
versaties opvangen en minstens 100
meter ver „wegzenden" (na ingewij
den die hen op een bandapparaat re
gistreren), zonder dat de flatbewoners
daar iets van merken.
En nu de vlucht van het tweetal.
ZO BEGON HET!
pisten -genootschappen van lieden, die op een of andere mer en de gespreksduur werd vastge
j l legd. Ook was men erg trots op een
"(diner geslaagde ontsnappingen achter de rug hebben type „minimicrofoon" dat op een 220
verdeeld in Wereldoorlog I, Wereldoorlog II, Europa', i
Azië etc., «1 het escapisme heeft daar een litteratuurgenre ^Sdf^^ekk^n'^tTp3 lOmefe"
geschapen, dat spannende boeken produceren zal zolang
mensen listig weieen te ontkomen aan belagers.
Een van de ongelofelijkste staaltjes van „gelukszwijnerij"
uit deze zomer wordt door De Linie naverteld uit een ge
condenseerd relaas in het Hamburgse weekblad Der Spiegel
Jan 25 Augustus 1954. Het betreft twee electrieiens, elk
tot 25 jaar kerker veroordeeld en opgesloten in een ge
heime gevangenis te Luckau, een voorstad van Oost-
Berlijn.
heten Herbert Friedrich en Ger
hard Lau, afkomstig uit Köpenick en
Uoyerswerda in de Sovjetzone van
jJuitsland, beiden 30 jaar oude, van
Deroep gespecialiseerde monteurs voor
e'ecommunicatie-apparatuur (zenders,
oandopname-instrumenten etc.). Alvo-
ve'l'ge Westen bereikten,
moesten zij als alle vluchtelingen
Oost-Dmtsland die de legale staat
.ton vo°r protectie, asyl en
teungeld verschijnen voor een com-
v(.S'lle van °nfterzoek van het proviso
rische noodkamp Marienfelde. West
en 1 ?a.ar kreeg men van Friedrich
haal te tore™ fantastische ver-
n®aeid?aele?tr<>-m°nt<^s waren ver
oordeeld tot het gebruikelijke maxi-
vnn?,?".6!/3"-,2'"1 Jaar gevangenisstraf
VaT„Wat d® ïode Politie en justitie als
ëenT £5? .betllclt- Inplaats van naar
Hon t2c.ht,hV!a ,e worden gevoerd, wer-
m. Srle.dricben Lau' zodra de gehei
hl»t k °cl?n de rode Gestapo
heet thans SSD ontdekt had dat zii
lr.1 specialisten waren
overgebracht naar een vreemdsoort.-
geheimzinnig gebouwencomplex
aan de Freienwalderstraat in Berlijn
r»7a ?,U' mte.r1 met P'anstelle S heli
teld (te vertalen als „ontwerpbureau
pnmfm er Samo,T,fla<?e bij de post aan
gemeld onder „Luckau. postbus 9a"
Leze gebouwengroep aan een met een
merkwa" afsesloten- straat bleek een
merkwaardige luxegevangenis te zijn,
waar voor ongeveer 75 tot lange straf
fen veroordeelde vaklieden 80 politie-
bewakers en 8 SSD-officieren aanwe
zig waren, dus per gevangene méér
dan 1 opzichter.
Het om-muurde deel der gevangenis
bestond uit de verblijfplaats der gede
tineerden (zij waren niet in cellen on
dergebracht, hadden slaapkamers met
schone lakens en dekens, kregen be
hoorlijk te eten, konden beschikken
over bad, douche, tafeltennis, eenmaal
per week film, en dagloon tot 5 mark
toe) benevens werkplaatsen waar in 4
afdelingen werd geopereerd: hoogfre-
qucntie-electrotechniek, chemisch la
boratorium. boekdrukkerij en machi
nebouw annex garage.
Dan waren binnen de omheiningen
nog het gevangeniskantoor plus de
wacht ondergebracht. Buiten de muur
lag een woonblok voor de SSD-politie
en het gebouw van de politie-radiocen-
trale.
VOORLOPIG ONVINDBAAR
Hier kwamen Friedrich en Lau te
recht om, vele jaren van de buitenwe-
eld afgesloten en voorlopig dus on
vindbaar, te worden aangesteld bij de
meest vertrouwelijke branche van het
mde regiem: geheime instrumenten-
ï'roductie ten dienste van spionnage
en sabotage. Er werden miniatuurca-
ncra's gemaakt die in actetassen wa
rm ^ingebouwd, wire-recorders en zg.
minïphoons, afluisterapparaten voor
tclefoonleidingen, ultra-kleine radio
zenders, en andere obscure electroni-
sche wapentjes. Ter beschikking ston
den modernste meetinstrumenten en
Op een Zaterdagavond in Juli van
dit jaar werden Friedrich en Lou door
hun onmiddellijke chef, de SSD-onder-
luitenant Hans-Joachim Dittmann, van
hun slaapzaaltje gehaald vlak vóór
insluitingstijd. Er moest een geheime
spoed-montage plaats hebben, cn daar
voor was alleen in dit weekend tijd.
In de particuliere gala-automobiel
van staatspresident Wilhelm Pieck, een
Russische SïS-limousine, wilde Ditt
mann door deze prima monteurs een
„miniphoon" laten inbouwen een
kleine, platte wire-recorder, die de
twee vaklui dan ook in een weekend
van hard werken wisten aan te bren
gen tussen het plafond van de wagen
en de binnenbekleding, met een druk-
contact onder het dashbord van de
chauffeur, alles voor buitenstaanders
keurig verborgen.
Daarbij kregen zij ook de gelegen
EMW-radiowagen van de politie (een
omgebouwde zware BMW-luxewagen
voorzien van mobilofoon), reed deze
auto naar de werkplaats, en verderde
Friedrich en Lau nog even op om ook
aan deze wagen een spoedreparatie te
volbrengen. De wacht vond dat niet
abnormaal, en liet de beide mannen
halen had immers Dittmann het he
le weekend óók niet met deze twee
gevangenen gewerkt?
De wachtcommandant van deze Zon
dagavond was een SSD-onderofficier,
wegens zijn verregaande domheid
Schal genaamd, maar de domste part
ner van het vermaarde duo Tonnis en
de Schele.
DE POORT UIT
De lichten in de garage werden ont
stoken, poorten met veel lawaai ge
opend, en de radiowagen door Ditt
mann met dë achterzijde reserve
wiel en kofferruimte naar binnen
gemanoeuvreerd. Dit had heel wat
voeten in de aarde, want de onder
luitenant had geen rijbewijs, en kon
nog minder rijden. Hij wist nauwelijks
het verschil tussen rempedaal en kop
peling. Toch kreeg men de 50 pk. zwa
re kar half naar binnen. Friedrich
Lau haalde reserveband, gereedschaps
kist en bagage met veel lawaai eruit,
en stortte zich ijverig aan de arbeid in
het geopend kofferruim. Het zag er
allemaal vanzelfsprekend uit. Chef
Dittmann nam zelfs de voorzorg om
bij de wachtcommandant achteloos te
gaan waarschuwen: Let vanavond
een beetje goed op, want ik heb in dit
late uur nog twee gevangenen aan het
werk voor een spoedkarwei. Daarop
haalde hij binnen eon pakket, waarmee
hij enkele ogenblikken later terug
keerde. Bij het oversteken van de ver
lichte binnenplaats naar de garage viel
iets uit de bundel die hij onder de arm
torste. Heer Onderluitenant, u laat
een deken vallen, roept een van de
monteurs hem uit de reparatieloods
toe, vanwaar lawaai klinkt van ge
reedschappen en een electrische boor
machine. De luitenant bukt zich en
raapt de ..deken" op: het is een broek
van een burgercostuum. Hij werpt het
pakket kleren dan achter in de auto.
Enkele seconden later valt het deksel
dicht van de bagageruimte, waarin
zich Friedrich en Lau verborgen heb
ben. Dittmann duwt de EMW enkele
heid vast te stellen dat de luxe-wagen
van president Pieck (een voormalig meters naar buiten, sluit de garagedeu
timmerman, die als balling o.m. in
Amsterdam gewoond heeft, later vele
jaren in Moskou, thans als ronde, zil-
verharige Altvater van Oost-Duitsland
dienst doet) bepantserd is met staal-
blik van 5 mm dikte, kogelvrije ra
men heeft, voorzien is van 4 verborgen
bevestigde machinepistolen, en circa 6
ton weegt.
Zondagavond was deze intieme ver
rijking van het instrumentarium van
Pieck's salonrijtuig klaar, en werden-
de twee electriciëns weer opgesloten
in het manschapsverblijf der gevange
nis. Maar onderluitenant Dittmann, die
de operatie geleid had. kwam even la
ter terug aan de hoofdwacht met een
ren, laat lampen branden en de boor
machine snorren. Hij neemt plaats
vóór in de wagen, start, en wil wegrij
den. Zesmaal moet hij opnieuw probe
ren: hij schakelt zo slecht dat de mo
tor telkens afslaat.
Ten einde raad sist Lau hem achter
uit de bagageruimte toe: Handrem
Die zijn eventjes opgesloten in de
werkplaats, ik kom direct terug.
Bij de tweede poort zwaait Dittmann
met zijn rode SSD-Ausweis, waarop
een post ook de slagboom op straat
opent. Hij roept zijn superieur nog na:
Kameraad onderluitenant, uw lam
pen branden niet, Dittmann prutst een
beetje op het dashbord, weet echter de
contactschakelaar niet te vinden, en
rijdt dus zonder licht door, aan het
einde van de Freienwalderstraat links
om buigend, de Goeckstraat in. Achter
hem hebben intussen Friedrich en Lau
de rugwand der zitting naar voren ge
duwd, kruipen uit de bagageruimte,
beginnen zich in de burgerkleren te
wurmen over hun boevcnplunje heen,
en merken daarbij dat de mouw van
een jas al de hele tijd naar buiten
hangt, tussen een achterportier ge
klemd
IN DE TREIN
Zij zijn juist klaar met de verkleed
partij en hebben het portier weer
dichtgeslagen, als achter de EMW twee
patrouillewagens van de Volkspolizei
opduiken, die beginnen te signaleren.
In doodschrik realiseert Lau zich nu
pas ,dat zij zonder licht rijden. Blik
semsnel buigt hij zich naar voren,
schakelt naast Dittmann de koplampen
aan en de blauwe schijnwerper (poli
tie- en ziekenwagens in Duitsland heb
ben een blauw signaal op) dan laten
de VoPo-volgers hen weer met rust
Na 24 minuten stopt de EMW voor het
buurtstation Ostkreuz. Het is precies
5 minuten na middernacht. Dittmann
laat de auto buiten staan. Hij wil de
twee vluchtelingen persoonlijk in
West-Berlijn afleveren bij hun echt
genoten, die van tevoren waren ge
alarmeerd en reeds voorbij de sector
grens vertoefden. Het treintje is
stampvol op de late zomeravond, maar
iemand heeft oog voor de drie man
nen, die elk, strategisch opgesteld, bij
een portier blijven hangen.
Twee hunner hebben oliehanden,
ruige haren, broeken die veel te wijd
en te kort zijn. werksloffen aan. Alle
drie bezitten zij een kennelijk kostba
re, rundlederen actetas die ze onder de
arm klemmen wel een beetje opval
lend voor zulke vermoeide arbeiders;
doch niemand heeft er aandacht voor.
De treinreis verloopt zonder inciden
ten, en vroeg die Zondagnacht winnen
drie Oost-Duitsers de vrijheid.
Want ook onderluitenant Dittmann
heeft natuurlijk de plaat gepoetst. Hij
is pas 21 jaar. had een opleiding voor
electrotechnicus gevolgd, doch was bij
een sollicitatie opgeroepen voor de job
van technisch beambte.... die bij na
dere ontdekking opzichter in een ge
heime gevangenis bleek te zijn: de
SSD had hem gewoon uit de sollicitan-
'OS!; 'UHkt het' Hortend Pn rukkend tcn geselecteeerd. en voor zkh'öpëë-
gaat de radiowagen naar de eerste uit- oict pge
gangspoort, dan de tweede. Aan de
wacht roept Dittmann tot de onderoffi
cier Schal: Ik moet even de straat
op voor een proefrit, kijken of het ap
paraat functionneert. Waar hebt u
de gevangenen gelaten? vraagt Schal
saluerend terug.
eist. Daar had Dittmann spoedig ge
noeg van.
OF HET „ECHT" WAS
Toen Friedrich en Lau dit alles ver
haald hadden aan de ondervrager in
het vluchtelingenkamp, reageerde deze
een beetje ongelovig en herhaalde nog
eens bedachtzaam: Overdrijft u niet
een beetje met die geheimzinnige ge
schiedenis van kleine zendertjes en af
luisterapparaten, welke julli in die z.g,
Planstelle S moesten bouwen?
De twee vluchtelingen keken elkaar
even aan en grijnsden. Lau wierp een
blik op zijn polshorloge, antwoordde
toen: Als u nog een minuut of 8 ge
duld hebt, zullen we het u bewijzen.
Zij gingen dus even door met het lozen
van details, die ze kwijt wilden. Chef
van de geheime apparatenproductie in
Luckau was een zekere luitenant-kolo
nel Herbert Pers van de SSD, de be
langrijkste figuur ter plaatse, die be
halve supervisie over het werk ook
het bevel voerde over de politiezender
aan de overzijde der straat. Comman
dant der gevangenis was een 40-jarige
goed uitziende, donkerharige kolonel
Zimmerman, die vloeiend Russisch
sprak. Hij had een cursus achter de
rug voor partijchefs van de SED (de
leidende rode groep). Het apparaat,
door Friedrich en Lau in de auto van
president Piek gemonteerd, was een
compacte wire-recorder van Ameri
kaanse makelijeen Webster name
lijk. Onderluitenant Dittmann.die da
gelijks met beide vluchtelingen sa
menwerkte, was geen „echte" geweest,
geen partijman, die daarom nog al
eens ruzie maakte met chefs Zimmer
man en Pers, o.a. over het feit dat de
ze levenslange technici-gevangenen ze
ker nooit amnestie zouden krijgen,
daar zij teveel geheimen kenden. Toen
had hij met Friedrich en Lau maar af
gesproken, dat ze alle drie zélf amnes
tie zouden organiseren. Voor de kolo
nels Zimmerman cn Pers zou thans het
pijnlijke spektakel wel beginnen, nu
de vlucht van het drietal inmiddels
bekend geworden zou zijn, bovendien
drie actetassen vermist werden, en de
geheimen van „postbus9 a" onthuld
gingen worden. Het zou een kapitaal
waard zijn, het gezicht te zien van
SSD-opperhoofd Ernst Wollweber
de „staats-secretaris" voor veiligheids
wezen in Oost-Berlijn, voorheen be
rucht saboteur en dynamietsmokkelaar
uit de havens van Antwerpen, Rotter
dam en Hamburg. Men zou nu het ge
hele gebouwencomplex aan de Freien-
waldestraat wel kunnen opheffen, nu
inventaris en plannen bekend gewor
den waren waarvan Dittmann, Fried
rich cn Lau natuurlijk nog véél meer
konden vertellen aan geïnteresseerde
westelijke experts.
Het verhoor had nu precies
30 minuten geduurd. Friedrich
stond op en haalde uit zijn fraaie
actetas. die tegen een stoel ge
plaatst was, een draad met twee
gebogen plastic-buisjes. Deze
geïmproviseerde koptelefoon
plaatste hij de beambte, die de
ondervraging leidde, om het
hoofd, liet hem dan de buisjes
in beide oren planten. Vervol
gens bukt hij zich even en mor
relt in de tas. De verbaasde on
dervrager hoort zijn eigen stem
en de „miniphoon" geeft keurig
het hele verloop der interviews
weer. Friedrich en Lau hadden
niet overdreven: het precisie-
materiaal uit postbus 9a bleeK
van prima kwaliteit.
water, dat direct daarop een oranje
kleur kreeg; toen de aesculaap ge
heel gevuld was, viel automatisch
het doqk, dat de naam van de hal
bedekte.
Naast H.K.H. Prinses Margriet de
Voorzitter van de Kon. Ned Jaar
beurs, Mr W. H. Fockema Andreae,
op de achtergrond H.M. de Konin
gin met links van haar de secre
taris van de Raad van Bestuur,
Mr J. Milius.
WEGENAANLEG IN „DE ZAK'»
Te Ovezande had de eerste aanbeste
ding plaats voor het herverkavelings-
werk in de Zak van Z. Beveland. Het
ging om het maken van aardebermen voor
wegen en het daarop aanbrengen van
een fundering, over een lengte van zes
kilometer, nabij Ellewoutsdijk. De uit
slag was: Gebr. Hakkers en Schermers,
Werkendam f 432.000; Fa. van Oord,
Dordrecht f 426.00; M. Wandel, Oost-
Souburg f 417.740; P. Hubers, De Bilt
f 412.000; G. Volker, Vlissingen f 410.000;
Fa. Leijs, Middelburg f 403.712,50; Aann.
bedrijf Zeeland N.V. Middelburg f 395.000
R. Cremers, Vinkenveen f 390.000; Gebr.
van 't Verlaat, Nederhardinxveld f 366.700
Fa. Gebr. Geldof, Serooskerke f 365.000;
Fa. Sanders, Delft f 360.000; Fa. F. Duyn-
houwer en gebr. Knuist, Goes f 360.000;
J. de Kroon, Rhenen f 359.777; Fa. Ele-
veld enZn., Groningen f 349.900; N.V.
Hillen en Roosen, Amsterdam f 348.000;
Aann. bedrijf Van Splunder, Ridderkerk
f 347.000; Aann. bedrijf D. Verstoep, Den
Haag f 344.000; Aann. bedrijf Hol, Hulst
f 319.770.
GOES, 7 Sept. Eierenprijzen. Be
richt van handelaren. Kippeneieren 11,5;
poelje-eieren 8; eendeneieren 8; kalkoen
eieren 15; ganzeneieren 15.
GOES, 7 Sept. '54 Export- en Indus
trieveiling; Clapps A 38, Bic 29, I gr. 38,
I 27.70, II 22. Tr. de Vienne AA 50-61,
A 58, B 60, C 45, I 46-60, II 29-30. Br. d.
Merode gr. 35. I 19.50, II 5.40-5.80. Br.
Lebrun gr. 36, I 27, II 11. S. d. Esperen
BLC 19, I gr. 29, I 19, II 9.50. Ben. Chr.
Wisl. I gr. 38, I 44.20, II 30. Jutten I gr.
45, I 25-31, II 15-17. Zigeunerin A 22.80,
Bic 21.70, I gr. 21.30, I 16.70, II 10. Manks
A 25. Bic 16.90-17.20, I gr. 21.80-22.50,
I 15.50-15.90, II 8.20. James Grieve A 36-
37, B 34, C 29, I 26-38, II 14. Transp.
A 21, B 18, I gr. 15, I 14. Jac Lebel I gr.
16. I 13, II 7. Dubb. pr.bonen II 93.10, afw
94.10. Verpakt fruit: Tr. de Vienne A 75,
B 76, C 63, I 51-69. James Grieve A 42,
B 42, I 40-47. Zigeunerin A 36, I 26-31.
Gewone veiling: Clapps k. 10-16, fabr. 4-17
Tr. de Vienne k. 27-41, fabr. 10-28. Br.
de Merode k. 6-8, fabr. 5-6, Jutten k.
19-23, fabr. 6-8. B. Chr. Will. k. 21, fabr.
12-18. Zigeunerin k. 7-10, fabr. 3-6.
Manks k. 8-13, fabr. 3-6. James Grieve
k. 12-23, fabr. 11-38. Transp. k. 8-10, fabr.
5-7. Druiven 90-120. Belle de Louv. I 31-
32, II 24-28, gr. 24-32, f 9-13. R. Vict. pr.
I 49-63, II 26-35. gr. 33-53, f 18-30. Reine
Cd. d. Althan I 26-110, II 38-47, gr. 49.51,
f 14-24. Jefferson I 45-77, II 21-25, gr.
20-50, f 13-24. Kirkes I 49-51, II 46, f 13.
KAPELLE, 7 Sept. '54 Exportveiling:
Appelen en peren: Zigeunerin A 21.60,
BC 21.40. I gr. 21, I fijn 15.30, II 7.80,
keuken 7.20-9.10, fabr. 3.60-4.30. Manks
Codlin A 24.10, BC 16, I gr. 22. I fijn
15.40, II 8.10, keuken 11.90, fabr. 6.90.
James Grieve AA 33.20, A 35.10, B 33.70,
C 24.10, I gr. 28.90-29.30, I fijn 24.80-29,
II 12.40-14.10, keuken 11.90-17.40. fabr.
9.50-13. Jack Lebel I gr. 18.60, I fijn 14.30,
II 7.80, keuken 11.70, fabr. 7.70. Codlin
Keswick I 12.60, II 4.10, keuken 10.60,
fabr. 3.60. Transp. de Croncel I gr. 16.70,
I fijn 15.10, keuken 13.60, fabr. 7.60. Beur-
re Lebrun I gr. 34, I fijn 24.60-26.30, II
10.45-10.60, keuken 16.60, keuken (hagel-
besch.) 14.60, fabr. 7.90. Beurre de Me
rode I gr. 32.80, I gijn 18.10. II 5.50, keu
ken 6, fabr. 3.20. Clapps Fav. I gr. 38,
I fijn 27.80, II 17.90. keuken 18.50, fabr.
10.55. Triumph de Vienne (brons) A 73,
BC 71, I gr. 69.50 I fijn 63.50-63.70, II 29.30-
30.05, keuken 35.10-37.90. Idem (groen)
I gr. 62.60, I fijn 54.20, II 25.40, keuken
33. fabr. 21.30. Signeur d'Esperen I gr.
27.60, I fijn 15.50, II 5.90, keuken 6.90. Ge
plukte zure kroetappelen 3. Valappelen
3.10. Bramen A en B 72.80-74, afw. 40.10
Dubb. princ.bonen II 92.50, afw. 70.25,
stek 30. Kleine veiling: Bramen 40-37.
Pruimen: Reine Vict. 23-87. Jefferson 20-
85. Kirkes 26-102, Warwick Droper 22-76.
Belle de Louv. 18-25. Abrikoospruim 14-
48. Catalonie 20. Rode eierpruim 30-47.
Monarch 17-82, R. Claude Verte 59. Jut-
tenpeer 19-27, Beurre de Amanlis 7-17,
Clapps Fav. 8-17.
ROTTERDAM, 7 Sept. Aanvoer in
totaal 3537 (5054. Vette koeien en ossen
420. Gebruiksvee 998 550. Vette kalve
ren 150. Graskalveren 416 (278). Nuchtere
kalveren 354. Varkens 133. Biggen 243.
Paarden 143. Veulens 118. Schapen of
lammeren 515, Bokken of geiten 47. Prijs
in centen per kg. Vette koeien 270-282,
252-262, 220-242. Vette kalveren 260-270,
240-250, 200-230. Slachtpaarden 205, 198,
190. Prijs in guldens per stuk. Graskal
veren 350, 275, 200. Nuchtere kalveren
64. 54, 43. Veulens 400, 300, 230. Schapen
120, 100, 85. Lammeren 98, 85, 75. Kalf-
koeien 1025. 950, 800. Melkkoeien 1025,
950, 800. Vare koeien 770, 670, 600. Vaar
zen 800, 700, 550. Pinken 525, 425. 325.
Vette koeien als vorige week, levendiger,
niet lager prima's boven not. Vette kal
veren, gewoon, willig, prijshoudend. Gras
kalveren, ruimer, traag, onveranderd.
Nuchtere kalveren iets meer, tamelijk,
niet lager. Biggen als vorige week, lui,
teruglopende prijs. Slachtpaarden ge
woon, levendig, vooral niet lager. Veu
lens als vorige week, goed, stabiel. Scha
pen redelijk, vlug, constant. Lammeren,
redelijk, vlug. iets hoger. Kalfkoeien,
matig, stil, stabiel. Melkkoeien matig,
stil, stabiel. Vare koeien tamelijk, traag,
onveranderd. Vaarzen als vorige week,
lui, constant. Pinken als vorige week,
lui, constant. Bokken of gieten, kleiner,
stil, als vorige week.
W 4TF.RST 4 DEN
Mannheim 376 i—12), Kaub 270 (—5),
Trier 132 (—18), Koblenz 263 (—7), Keu
len 249 (—15). Ruhrort 462 (—14). Lobith
1085 (—13). Nijmegen 869 (—11). Arnhem
867 (—8). Eefde 394 (—14). Deventer 295
13), Borgharen 3981 (—42), Belfeld 1136
28), Grave 492 (—0).
