Herbouw Middelburgs
centrum afgesloten
Z.-VLAANDEREN 160 jaar geleden
door Fransen veroverd
Ber
Terneuzense Raad besprak VEERKWESTIE
Burgemeester van Waarde
nam afscheid
De afdamming van het Zwin
Walcheren
Z.-VLAANDEREN
VERGOEDINGSNORMEN
in het herverkavelingsgebied
Fokveedag
te Oostburg
Hoe liet in Aardenburg toeging
BURGEMEESTER KOCHT MET
TON BIER PLUNDERING AF
Zuid.Beüeland
Proef-emigratie
voor Zeeuwse
boerengezinnen
Rijks
ve
HetS
„Het Vierde Prinsenkind" organiseerde
weer kampen te Westkapelle
Burgerü verheugd
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1954
PROV. BESTUUR: WACHTENDE AUTO'S VAN
WEINIG BETEKENIS
Nieuwe dijkgraai
St Maartensdijk
GEMEENTERAADSVER.
KIEZING KRUININGEN
90-JARIGE BOOD DE BURGERIJ-GESCHENKEN AAN
Steenlegging van de winkelgalerij
VLISSINGEN
SCHEIDEND AMBTENAAR
KREEG GOUDEN
MEDAILLE
TERNEUZEN
AANSLUITING OP LICHT
EN WATER
Broeder AugelicuB vertrekt
GOES
AGENDA
DE TIL
H
m
In een telegram van 4 Augustus aan het Prov. Bestuur drukte burgemees
ter mr Teilegen van Terneuzen er zijn misnoegen over uit, dat juist in de
week van de vacantie der bouwvakarbeiders en bovendien op de marktdag
te Terneuzen, de dienst Terneuzen - Hoedekenskerke werd gehalveerd. De
burgemeester noemde in dit telegram deze maatregel „een afbraak van de
verbinding Terneuzen - Hoedekenskerke". Op 25 Augustus d.a.v. ontving de
burgemeester van het Prov. Bestuur een brief, waarin critiek geleverd wordt
op het gebruik van de woorden „afbraak verbinding Terneuzen - Hoede
kenskerke".
Bestuur met de „Prins Willem" buiten
de provincie gaat spelevaren. Dit had
even goed met de „Koningin Emma"
gekund
Op voorstel van dfe heer Lambrechts
v. Rithem (VVD) zal een motie wor
den ingediend bij het Prov. Bestuur.
Na ampele overwegingen is de raad
van mening, dat hierbij adhaesie moet
worden gevraagd aan de gemeenten
Sas van Gent, Hoek en Goes.
MOTIE INGEDIEND
Het Prov. Bestuur schrijft dit toe
aan de onbekendheid met de feitelij
ke toestand, waarbij de voorzitter op
merkt, dat hij nooit met de stand van
zaken op de hoogte werd gebracht. In
deze brief zet het Prov. Bestuur de
gang van zaken na de watersnood uit
een en besluit met mede te delen, dat
het blijven staan van auto's te Ter
neuzen en Hoedekenskerke „van wei
nig betekenis is."
VERBAZING
De voorzitter verbaast zich over de
wijze waarop door het Prov. Bestuur
de belangen van Terneuzen als derde
gemeente der provincie wordt omge
sprongen. Hij belooft net zo lang voor
de belangen van Terneuzen te zullen
vechten, als hij adem heeft. Het ver
wondert' hem bovendien, dat het Prov
INDUSTRIETERREIN
Sluiskil ,ir Wats voor diens belangrij
ke medewerking. Het 12.5 ha grote in
dustrieterrein werd verkocht aan
F. Petit te Brussel.
Het voorstel tot aangaan van hy
pothecaire geldleningen voor de bouw
van 45 woningen in de Zuidland polder
wordt na enige discussie, waarbij de
diverse meningen van de vorige raads
vergadering worden herhaald, met 9-
6 stemmen aangenomen.
Bij K.B. is benoemd tot dijkgraaf
van de Nieuwe annex Stavenisse-pol-
der de heer C. W. Groenewege te Sint
Maartensdijk.
Zetelwinst voor vrije lijst
Gisteren togen de Kruiningse inge
zetenen ter stembus om de nieuwe
raad te kiezen. De uitslag was: KVP
392 stemmen (308 in 19491 2 zetels (2)
AR 303 (502) 1 zetel (2), CH 408 (441)
2 zetels (2), VVD 302 (386) 1 zetel (2)
PvdA 462 (477) 2 zetels (2), lijst Wit
te 305 (285) 2 zetels (1), SGP 197, Ge
meentebelang 93 (0). (In 1949 dienden
AR en SGP gezamenlijk een lijst in).
Gekozen werden: KVP: E Suy en
Z. Jansen, AR: J. Dijks, CH:' W. Pou-
wer en C. v. Iwaarden, VVD: P. Pol
derman, PvdA: J. v. Ballegooyen en
A. Weststrate, lijst Witte. J. Witte en
M v.d. Maas. SGP: A. Lokcrse.
Zoals men ziet heeft de lijst Witte
een zetel gewonnen, dit ten koste van
de VVD. Dit zetelverschil berust zoals
men in de stemmencijfers kan zien,
op twee stemmen.
De heer van Riet (CH) feliciteert
de voorzitter met het behaalde succes
inzake de verkoop van het terrein der
oude staalfabriek en dankt hem te
vens voor het vele werk. dat hiervoor
is gedaan. De raad sluit zich hierbij
aan
De voorzitter dankt de raad en brengt
ook dank aan de directeur van de
Comp. Neerlandaise de l'Azote te
PRETTIGE VACANTIE VOOR 1200 KINDEREN
STEMMING UITSTEKEND
VES WEKEN LANG heeft de jeugd
het voormalige wederopbouwkamp
van Westkapelle bezet. Elke week was
er een andere groep op Maandag was
het dan (helaas) weer de laatste dag
van deze vacantiekampen, die de
Stichting „Het Vierde Prinsenkind" nu
weer al voor de achtste maal organi
seerde voor de jongens en meisjes, die
door oorlog en bezetting vader of moe
der verloren. Tussen de 1100 en 1200
kinderen zijn deze zomer in Westka
pelle geweest en zij hadden een vacan
tie, die hen nu al weer doet verlangen
naar het volgend jaar.
De eerste en de laatste twee kampen
waren speciaal voor rooms-katholieke
kinderen, de middelste twee voor pro
testantse jongens en meisjes. Zij heb
ben zich, ondanks de regen, die ook in
Westkapelle viel, geen moment ver
veeld.
GEEN VACANTIE!
Voor de leiders en leidsters betekent
zo'n kampweek allerminst vacantie.
Want van 's morgens 7 u. tot 's avonds
een uur of 9 zijn zij met de kinderen
bezig. Als de jongens en meisjes naar
bed zijn, komen zij met de kamplei
ding bij elkaar en bespreken het ver
loop van de dag en het programma
voor de volgende dag. Afwisseling is
er genoeg: als het goed weer is, wordt
er op het strand gespeeld en worden
wedstrijden (met prijzen!) gehouden
in het bouwen van forten en het ma
ken van figuren, wordt er gezwommen
en gewandeld. Op het binnenterrein
van het kamp worden spelen gedaan,
waaraan nu eens de gehele kampbe
volking meewerkt en dan weer de ver
schillende groepen afzonderlijk zich
vermaken. Er zijn bezoeken gebracht
aan het oorlogsmuseum op de dijk en
(natuurlijk!) aan de vuurtoren. Kort
om: er gaat geen moment verloren en
als de kinderen 's avonds eenmaal in
hun bed liggen, dan duurt het niet
lang of zij zijn in diepe rust.
EEN MARINEKAMP
Het laatste kamp heeft geheel in het
teken van de marine gestaan. De
kampleider was admiraal en zijn sub
commandant was schout bij nacht. De
geestelijk verzorger ging door voor
aalmoezenier en de verpleegster had
de rang van scheepsarts.
En dan waren er natuurlijk de Jan
tjes en de Marva's, die nog een behoor
lijke promotie konden maken, als zij
goed oppasten. Vanzelfsprekend werd
er niet meer gesproken van keuken,
maar van kombuis en degeen die daar
de scepter zwaaide, heette niet langer
kok, maar hofmeester.
Als de bemanning van de verschil
lende schepen (de kamers) 's avonds
terugkeerde, dan ging zij voor anker.
En 's morgens was er eerst vlagver
toon op de binnenzee. De afval van het
kamp was voor de haaien en in de ka
nalen werd voorzichtig gelaveerd om
aanvaringen te voorkomen.
LEIDING IN EIGEN HAND
Een klein uur is de leiding van het
kamp in handen van de jongens en
meisjes zelf geweest. De échte leiding
was tot „gemeen volk" gedegradeerd.
Maar de nieuwe kampleider heeft zijn
functie al vlug weer ter beschikking
gesteld, want „de groten" waren erg
lastig. De eerste daad der nieuwe
kampleiding bestond in het uitdelen
van biscuit. Toen volgde een grondige
inspectie. Laat nou nét die aalmoeze
nier zwarte voeten hebben! Hij moest
als straf tegen de muur gaan staan!
BONTE MIDDAG
Het is traditie in de kampen, dat de
vacantieweek wordt besloten met een
bonte middag. Dant komen alle groe
pen in de cantine voor het voetlicht
met „eigen werk" als voordrachten,
schetsjes, muziekstukjes, Indianenspel-
letjes, gymnastiek enz. Dat gebeurde
ook weer en de kinderen hadden een
programma in elkaar gezet, dat klonk
als een klok. De heer S. J. G. van
Leeuwen heeft aan het slot van de
middag namens „Het Vierde Prinsen
kind" kampleiding, leiders en leidsters
hartelijk bedankt voor hun verant
woordelijke werk en de kinderen een
goede reis toegewenst, die zij Dinsdag
morgen met vier bussen en onder lei
ding van UVV-helpsters uit Vlissingen
en Middelburg naar Nijmegen en Oos
telijk Noord-Brabant aanvaardden.
LJ
Te Waarde is afscheid genomen van
burgemeester J. v. Burg, die na een
21-jarige ambtsperiode van zijn wel
verdiende rust gaat genieten. Tijdens
een bijeenkomst in café Kloet ,zijn
de heer v. Burg en zijn echtgenote
hartelijk gehuldigd. Namens de bur
gerij gaf mevr. Mol-Jansen uitdruk
king aan de waardering welke men
voor het werk en het optreden, van
de burgervader voelt en de oudste in
woner van het dorp, de 90-jarige heer
M. de Leeuw offreerde daarna de ge
schenken. der gemeentenaren, die be
stonden uit een gouden horloge, een
tinnen kan en een leeslamp. Mevr. v.
Burg kreeg nog een plant.
Daarna kwamen de inwoners de
burgemeester de hand drukken, hoe
wel hij. tot zijn opvolger is benoemd,
het ambt waarneemt.
OFFICIEEL AFSCHEID
Van te voren had in de raadszaal
het officiële afscheid plaats, dat ook
bijgewoond werd door confraters van
de burgemeester, door de raadsleden
en het gemeentepersoneel.
Namens de raad sprak wethouder
M. van Fraassen, die de burgemeester
dankte voor alles wat hij voor de ge
meente heeft gedaan. Hij herinnerde
daarbij eveneens aan de zware slagen
die Waarde hebben getroffen. Hij wees
echter ook op het vele, dat 'tot stand
is gebracht. De heer van Fraassen
wenste de burgemeester nog vele ja
ren van aangename rust toe waarna
hij hem namens de raad een vulpen
aanbood.
Vervolgens sprak burgemeester C.
Jobse van Rilland, waarna de heer
J. Straub namens het gemeenteperso
neel dankwoorden sprak en een Delfts
blauw wandbord aanbood.
Nadat nog enkele andere sprekers
waren opgetreden nam de burgemees
ter zelf het woord. Hij zei dat er in
de 11 jaar, dat hij als secretaris en in
de 21 jaar daarna, waarin hij als bur
gemeester de gemeente heeft mogen
dienen, veel is gebeurd. Toen hij in
„Het Vrije van Sluis'' raamt aanleg op f 140.000
Omdat het waterschap „Het
Vrije van Sluis" de toestand aan
de grens bij Cadzand in hoge
mate onbevredigend vindt, heeft
men bij de Provinciale Water
staat- zoals bekend, een plan in
gediend tot afdamming van het
Zwin. De kosten van dijkaanleg
bij het Zwin worden geraamd
op f. 140.000. Aangezien verster
king van de internationale dijk
om het Zwin zou vervallen, be
tekent dit een besparing van
anderhalf millioen gulden.
Nadat enkele agendapunten zonder
hoofdelijke stemming werden aange
nomen, werd het voorstel, gedaan op
advies van Gedep. Staten, tot salaris
verhoging van dijkgraaf en gezwore
nen, verworpen met 23 tegen. 3 voor
en 1 blanco.
Het voorstel om beheer en onder
houd van de Zwinbrug over te dragen
aan Provinciale Staten werd goedge
keurd.
BEGROTINGSWIJZIGING
Het voorstel tot wijziging van de
begroting 1954, n.l. een verlaging van
f 20000,— in verband met „aanpas
sing aan de werkelijke behoeften" gaf
„DE EERSTE STEEN voor dit laatst herbouwde pand. in het door oorlogsge
weld verwoeste centrum is 1 Sept. 1954 gelegd door Piet Castenmiller jr."
Deze tekst staat gehouwen in de marmeren steen, welke gistermiddag 2
uur, in de hal van de Middelburgse winkelgalerij, opgemetseld werd, door de
7-jarige Piet Castenmiller. de zoon van een der zeven winkeliers, die domi
cilie kiezen in het breed-opgezette pand, dat bekroond gaat worden door twee
verdiepingen met dertien woonruimten.
aanleiding tot enige discussie. Deze
verlaging werd geadviseerd in ver
band met de komende werken in het
kader van het Deltaplan. Na een toe
lichting door ir. I. v. Sandick besloot
men de afschrijving van f. 20.000.- uit
te stellen en na te gaan wat kan wor
den gedaan ter verbetering van de
paalhoofden.
Bij de rondvraag kwam de bouw
van een tweede pomp bij Biervliet ter
sprake. Deze zal, met het maken van
een duiker en een brug ongeveer
f. 250.000.kosten, welk bedrag in de
begroting van 1955 zal moeten worden
opgenomen.
"Verder werd medegedeeld, dat bij
het innemen van gronden voortaan
een prijs van f. 4000.zal gelden voor
beste grond in plaats van f. 2000.
1922 naar Waarde kwam, was het een
rustige en voorspoedige tijd. Dit is al
les anders geworden. 1940 was een
donker jaar. met evacuatie van de be
volking naar Hoek. Dan was er de
vliegtuigramp, die slachtoffers eiste
de bevrijding die opnieuw de gemeen
te offers kostte en tenslotte de wa
tersnoodramp, Weer moest de bevol
king evacueren, eerst naar Krabben-
dijke, later werd ze verspreid over 80
gemeenten in Nederland. Thans zijn
allen weer terug en is het werk vol
goede moed aangevat, zo besloot de
burgemeester.
Hij dankte de wethouders, de leden
van de raad en het gehele gemeente-
personeel voor de steun en prettige sa
menwerking en de gemeentenaren
voor de ontvangen vriendschap. Allen
wenste hij Gods zegen toe.
B. en W. cn de gemeentesecretaris
hebben te zijnen huize afscheid ge
nomen van de heer J. Louwerse, die
38 jaar werkzaam was op de secreta
rie en nu met pensioen gaat.
De huldiging kon niet ten stadhuize
plaats hebben, daar de heer Louwer
se de laatste tijd ziek was. Burge
meester Kolff sprak de „ouwe getrou
we" hartelijk toe en overhandigde
hem de gouden ere-medaille der
Oranje Nassau orde. Namens het se-
cretariepersoneel schonk de heer de
Bêyl hem een mooi souvenir.
Wethouder Popering memoreerde
wat de heer Louwerse allemaal had
gedaan als secretaris van het woning
bedrijf en in enkele maatschappelijke
functies.
Op zijn beurt sprak de heer Lou
werse zijn waardering uit, voor on
dervonden medewerking en begrip.
JAN BAARTMANS EXPOSEERT
In een der zalen van het „Grand
Hotel Rotterdam" exposeert de Ber
gen op Zoomse kunstschilder Jan
Baartmar.s mét een niet zéér grote,
maar ook een selecte verzameling van
zijn werken Zeeuwsch-Vlaanderen,
dat nu eenmaal in de peripheric van
het Nederlandse kunstleven ligt mag
zich altijd gelukkig prijzen wanneer
het iets goeds te beleven krijgt.
De tentoongestelde werken van Jan
Baartmans zijn een verzameling van
zijn beste werken, Verscheidene her
inneren aan zijn langdurig verblijf in
Frankrijk, vertegenwoordigd o.a. door
„Place Ballard" te Parijs en „Cloch
ards," hoewel ook Venetië in een en
kel werk vertegenwoordigd is. Voor
vele inwoners van Terneuzen zullen
„de Jachthaven" „Oude haven" en
„Vissersboten" zeer in de smaak val
len.
AANRIJDING
Nabij de scheepswerf had een aan
rijding plaats tussen een auto, be
stuurd door de heer P.L.S. en een
bromfiets bereden door de heer T.W.
H., die waarschijnlijk de auto niet had
In de laatstgehouden vergadering
van de Herkavelingscommissie Zee
land Is nog gesproken over normen.
Voor het geval grond braak moet
blijven tengevolge van door de her
verkaveling uit te voeren werkzaam
heden, bestaat de mogelijkheid om
In een bepaald jaar 2 12 maal de
pachtwaarde te vergoeden. Deze
pachtwaarde is vastgesteld op f 160.
voor bouwland en f 130.voor gras
land, met de mogelijkheid om in bij
zondere omstandigheden hierop een
toeslag toe te kennen van ten hoog
ste 25 pet.
Reeds eerder werd een norm vast
gesteld voor het in gebruik nemen
van grasland in de maand Juli. Thans
is bepaald dat later in het jaar de
vergoeding lager zal zijn; de vast
stelling daarvan zal geval voor geval
geschieden door het Bureau van Uit
voering in overleg met de agrarische
subcommissie.
Op zeer korte termijn zullen be
sprekingen worden geopend met de
betrokken openbare nuts-bedrijven
om te komen tot een schema voor
aansluiting van bedrijven in de her-
verkavelingsgebieden aan waterlei
ding- en electriciteitsnetten. In de
jongste vergadering van de Herver
kavelingscommissie gingen reeds
stemmen op om onmiddellijk met de
werkzaamheden te doen beginnen,
Het is echter wel raadz„um, dat voor
af toch een indruk wordt verkregen
van de mogelijkheden en van de
kosten die dit met zich zal meebren
gen.
WIJZIGING BLOKGRENZEN.
De niet-agrarische gedeelten van de
dorpskernen op Tholen zullen, na
ministeriële goedkeuring, buiten het
Herverkavelingsblok komen te val
len.
Uiteraard zullen deze gedeelten t.
z.t. nauwkeurig worden omschreven
en bekend gemaakt.
Voor de betrokkenen die geen en
kel belang bij de herverkavelings
procedure hebben, betekent deze
maatregel een verbetering.
Zij behoeven nu voortaan niet meer
officiëel in het herverkavelingswerk
te worden gekend.
De administratie en het kadaster
worden van veel arbeid, die betrek
kelijk zonder zin was, verlost.
EN EEN „WINKEL-
VEERTIENDAAGSE"
Op Woensdag 15 September wordt
in Oostburg voor de 17e maal de tra
ditionele fokveedag gehouden, een ge
beurtenis welke de belangstelling van
talloze fokkers, handelaren, slagers
enz. uit de gehele streek trekt. De
keuringen worden gehouden onder
auspiciën van het N.R.S. en er zijn
reeds 6 bekers als prijzen beschikbaar.
Er zullen verschillende grote Inzen
dingen zijn, vooral in de eatagorie
handelsvee. De eatagorie fokvee is
met 185 (uiteraard) de grootste.
Op dezelfde dag begint in Oostburg
een „winkel-veertiendaagse", georga
niseerd door de plaatselijke midden
stand. De voornaamste actie is een
(geheime) gratis koopdag. Welke dag
het is geweest waarop men zo geluk
kig was gratis te winkelen, zal nader
hand door burgemeester K. Hoekze-
ma worden uitgemaakt; hij doet de
trekking. Niemand is dus tevoren op
de hoogte. Verder staan er verschil
lende concerten op het programma,
o.a. door het „La Brugeoise" uit
Brugge.
opgemerkt. De heer H. werd lichtge
wond. De bromfiets werd zwaar be
schadigd.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Jan z.v. P. van Doeselaar-
Hamelink, Geeertruida d.v. C. Smalle-
gang-Jonkman, Solke z.v. J. Pasveer-
Riemcns, Hendrikus z.v. W. Polder-
man-Vromans, Cornelia d.v. P. Paulus-
se-Ortelee, Jan z.v. P. Hamelink-Dek
ker, Cornelis z.v. P. Dobbelaar-Freyser
Martinus z.v. F. Bauwens-Verhelst.'
Huwelijks-aangiften: A. Doorns 23 j.
en W. Beeldens 26 j.. M. Cousin 20 j. en
M. Stockman 20 j., J. Riemens 60 j. en
H. van Kommer 61 j.
Gehuwd: P. Mielen 25 j. en J. Schrij
ver 21 j.
Overleden: I. Anthonisse 70 j„ echtg.
van S. van Wel, A. Leijs 87 j. echtg.
van E. Kolijn.
Sas van Gent
MUTATIES BIJ DE DOUANE
De waarnemend-sectie-chef,
de
hoofdassistent-titulair I. A., H. Stuu-
len, te Sas van Gent, is met ingang van
1 September 1954 overgeplaatst naar
Bergh (Gelderland) en met ingang van
dezelfde datum gedetacheerd naar
Winterswijk.
De hoofd-assistent-titulair, bij de
Douane-recherchedienst te Rotterdam,
J. H. A. te Beek, is met ingang van 1
September 1954 overgeplaatst als
dienstgeleider bij de Centrale Veldpost
Oostburg
OVERPLAATSINGEN
Met ingang van 2 September 1954
zijn de marechaussees le klas, J. van
Kommer en J. H. Th. Poppelaars van
de brigade Sas van Gent overgeplaatst
naar het Depot der Koninklijke Mare
chaussee te Apeldoorn ter opleiding tot
wachtmeester.
Craauw
BEDEVAART
Zondag trok de parochie ter bede
vaart naar Ter Eecken, We zeggen
met opzet de parochie omdat de
Graauwenaars in overgrote getale aan
deze bedevaart hebben deelgenomen
Behalve twee volle bussen, reed een
macht van fietsers naar hét Genade
oord, om daar de plechtigheden bij
te wonen.
Kermis Zondag en Maandag had
paal zijn jaarlijkse kermisdagen.
Zaterdagnamiddag trok onze fanfare
er heen om de kermis te openen. Het
was erg druk op Paal, vooral Zondag
Natuurlijk was er ook gelegenheid
om een dansje te maken, waarvan een
zeer druk gebruik werd gemaakt.
Lamswaarde
De heer Broek van de Groningse
aannemersfirma Jansen en Broek heeft
vóór de steenlegging de genodigden
en belangstellenden het welkom toege
roepen. De firma zei hij, is er trots op
te hebben mogen meewerken om het
befaamde „gat in de Lange Delft" op te
stoppen en zo de herbouw van het
stadscentrum te voltooien.
De kleine Piet Castenmiller bleek
uitgekozen te zijn voor het plaatsen
van de gedenksteen, omdat hij de bouw
op de voet volgt en eenmaal 's nachts
om vier opstond om bij het betonstor-
ten te helpen!
LOF EN CRITIEK.
Burgemeester dr Bolkestein zei, dat
B. en W. bij uitzonde -ing naar deze
gelegenheid kwamen, omdat het hier
een slot-fase van de wederopbouw be
treft; omdat dank verschuldigd is aan
de aannemer en omdat de gemeente,
als hypotheekhoudster, financiëel bij
het geval betrokken is.
Spr. was verheugd, dat na langduri
ge onderhandelingen, gestart is kunnen
worden met dit grootse pand op goede
stand, waarin zeven zaken tot bloei
zullen kunnen komen.
De stand zal nog verbeteren wan
neer de verbreding der Segeerstraat
doorgaat; spr. kon meedelen, dat Jan
sen en Broek ook hier hun schouders
onder willen zetten.
Natuurlijk spelen geld en bouwvo
lume hier ook weer een rol en t.a.v.
dit laatste wordt Middelburg schro
melijk achtergesteld. „Toch zjjn we
normale burgers, betalen normaal be
lasting en hebben recht op onze nor
male portie bouwvolume".
Spr. memoreerde nog het goede
vreemdelingenseizoen, waardoor Mid
delburg vooral de binnenstad bijna een
internationaal winkelcentrum werd.
LOF VAN HET PARTICULIER
INITIATIEF.
Mr. Terwoert, voorzitter van Han
delsbelangen, zong de lof van het par
ticulier initiatief, dat zich hier zo ge
lukkig ontpopte.
Tenslotte dankte de heer Castenmiller
sr. voor de eer zijn zoontje bewezen,
waarna het gezelschap een verfrissing
Een der grote omwentelingen in de geschiedenis was de Franse
revolutie, welke in 1789 uitbrak en vele jaren voortduurde en waar
moordpartijen .relletjes en opstanden aan de orde van de dag waren.
Eenieder ook kent de naam van Robespierre de dictator in 1794.. Euro
pa was toen onderling meer verdeeld dan ooit en toen de Fransen hun
overwinningstochten tegen Europa gingen beginnen, was men niet te
gen hen opgewassen. Na de opstand in Polen konden zij gebruik maken
van hun legers uit het Oosten om ook de Nederlanden aan te vallen cn
zo trokken Pichegru met 160.000 man en Jourdan met 230.000 soladten
naar de Nederlanden om deze onder de Franse heerschappij te bren
gen.
dant ernstig om zijn volk in t( om
te houden, hetgeen deze ook dadelijk
volbracht. De militairen gingen ech
ter bij de bakkers binnen en kochten
brood, dat zij met noodgeld z.g. as
signaten betaalden. Er werden wacht
posten uitgezet, speciaal buiten de
Waterpoort waar de weg naar Sluis
liep, Na 2 uur in Aardenburg vertoefd
te hebben vertrokken zij weer, Een
der burgers werd opgeëist om als gids
te dienen tot Maldegem.
Om 5 uur dezelfde middag ver
scheen een officier met een detache
ment Cavalerie van het garnizoen te
Sluis in Aardenburg om naar de
Fransen te zoeken, juist toen de Ma
gistraat over het gebeurde aan het
vergaderen was. De officier was ver
toornd over de houding der Aarden
burgers en hun Magistraat omdat zij
geen tegenstand geboden hadden aan
de Fransen en hen ter wille waren
geweest. Hij eiste dat burgemeester
Stroes mee zou gaan naar de Com
mandant 'twelk deze weigerde zonder
Op 11 Juli 1794 hield Jourdan zijn
Intocht in Brussel en daarna trokken
de legers naar het Noorden.
Het duurde tot Augustus eer hun
legers in Staats-Vlaanderen de over
macht kregen. Sluis gaf zich de 25
Augustus 1794 na dappere verdediging
over, doch reeds in Juli waren de
Fransen dit gebied genaderd en had
den verscheidene plaatsen bezet. Een
daarvan was het stadje Aardenourg,
zonder vestingwerken en niet door
troepen verdedigd. Ook hier oracht
de komst der Fransen veel rumoerig
heid te weeg.
VERSTANDIGE HOUDING
Op de middag van 4 Juli 1794 om
trent half een kwam een detachement
Franse Cavalerie ter grootte van 50
man zeer onverwacht binnen net
stadje. De officier eiste voor zijn
manschappen verversingen en vorder
de een ton bier, Het gemeentebe-
stuur, destijds de magistraat genaamd
was ten zeerste ontsteld en durfde
niet te weigeren integendeel,
j dadelijk liet men het gevraagde ue
tegenover de Fransen omdat hij daar
door de stad, burgerij en goederen
had behoed voor plundering en ge
welddaden, doch de militaire overheid
te Sluis dacht daar anders over. Bur
gemeester Stroes zelf was echter zo
danig overstuur van het gebeurde,
dat hij niet verder in staat was om
zijn ambt waar te nemen. Enkele da
gen later verscheen er' bovendien
nog een Nederlands detachement in
de Bakkerspolder en een groep offi
cieren en manschappen werd uitge
zonden om burgemeester Stroes e ha
len. Met tegenzin voldeed deze en in
het kamp aangekomen werd hij ge
vangen genomen. De andere burge
meester van Schepenen: Bybau en de
griffier der stad Jacobus Vermere
hadden bij de nadering der Fransen
aan onze grenzen reeds de wijk ge
nomen naar Zeeland benoorden de
Schelde.
VORDERINGEN
Na deze eerste verkenningstochten
der Fransen duurde het nog tot 28
Juli voordat de Fransen Aardenburg
bezetten. Tevoren op 26 Juli 1794 had
don de Nederlandse troepen nog rooi
in kleine bosjes gebonden van de
landbouwers uit de omgeving gevor
derd voor hun paarden doch op 28
Juli kwam het Franse leger ln Aar
denburg. De Commissaris van Oorlog
van de Franse troepen nam het be
stuur over en vorderde direct reeds
500 zakken haver, 1000 pakken strc
van 10 bossen elk. Eenieder die het
gevorderde niet wilde leveren were'
met straf bedreigd. Op 2 Augustus
waren er weer vorderingen nu moes
ten 25 wagens ieder met 2 paarden
bespannen worden geleverd en genoeg
fourage voor de paarden ten behoeve
van het Franse leger dat verder trok
en zich ook gereed maakte voor de
verovering van de versterkte stad
Sluis. Doch deze vordering was niet
GERING RESULTAAT
Het bestuur der plaatselijke KAB
heeft alles in het werk gesteld om
arbeiders zonder een bepaalde vak
bekwaamheid of arbeiders werkzaam
in een beroep dat geen perspectief
biedt op de Rijkswerkplaats te Mid
delburg te doen scholen of omscho
len. Zo werd dan als laatste gelegen
heid een voorlichtingsvergadering ge
houden, waar de heer Jansen, direc
teur van het gew. arbeidsbureau te
Terneuzen als woordvoerder optrad.
Jammer genoeg bestond er wederom
weinig animo voor deze mooie gele
genheid tot omscholing. Slechts één
candidaat gaf zich op voor het vak
metselen. Twee andere gegadigden,
die er wel Interesse voor hadden, kon
den wegens contractuele verplichtin
gen der Landbouw CAO niet, althans
voorlopig niet ingeschreven worden.
Hengstdijk
EEN MOOIE KERMIS
De jaarlijkse kermis in ons dorp
is weer voorbij. Begunstigd door het
goede weer was de belangstelling niet
alleen van de eigen plaats, maar ook
uit tal van omliggende plaatsen zeer
groot en werden er goede zaken ge
daan. Naast dansen, schieten en pieren
was er ook gedacht aan de kinderen,
waarvoor een kindermolen was ge
charterd. Het hoogtepuni der kermis
werd Maandag gevormd door de volks
spelen, die niet alleen veel mensen ter
been brachten maar ook de lachspieren
van de belangstellenden danig in be
weging brachten. Ballonwedstrijd, een
sterrit met ingewikkelde opgaven en
het zeer komische kruiwagenrljden
vormden daarbij de hoofdschotel. De
winnaars der verschillende nummers
mochten mooie prijzen in ontvangst
nemen, terwijl de gehele jeugdgroep
van de parochie in de prijzen vallend
of niet, toch een zakcentje en een
aantal vrijkaartjes voor de molen
kreeg.
Het kermiscomité met meester
Schelfhout en Leon Hermans aan de
top heeft de bevolking een drietal da
gen bezorgd van jool en pret. welke
nog lang in de herinnering zullen blij
ven voortleven.
KERMIS
De kermis behoort weer tot het ver
leden. Dank zij de gunstige weersom
standigheden brachten velen uit de
omgeving een bezoek aan ons dorp,
waar het aan gezelligheid niet ontbrak.
Kermisexploitanten, café's en dansza
len maakten dan ook goede zaken. Op
Kerraismaandag kwam Hengstdijk zelf
aan bod met de traditionele volksspe
len voor kinderen en volwassenen, die
zich ook nu weer in een grote belang
stelling mochten verheugen. Het pro
gramma werd geopend met een op
tocht van de schoolkinderen door het
dorp. Aan de kinderen werden feest-
mutsen en ballonnen uitgereikt. De
kinderen van de bewaarschool ontvin
gen een tractatie. De volksspelen voor
de kinderen bestonden uit blokjesra-
pen en busscnloop, terwijl voor de vol
wassenen deelname open stond aan de
sterrit en het paren kruien. De prijs
uitreiking vond plaats ln café de Waal
stoet naar de veldkapel. Voorop gin
gen de misdienaars met het kruis.
Daarna volgden de vlaggendragers,
dragers der bloemenmanden, K.A.J.,
Patronaatsjongens, Jonge Boeren, Zan
gers, overige mannen en jongens, de
Gidsen, V.K.A.J., Jonge Boerinnen en
overige vrouwen cn meisjes. De bloe
menmanden, die in de stoet werden
meegedragen, waren door de verschil
lende jeugdverenigingen vervaardigd.
Na de plechtige inzegening van het
Mariabeeld werden de bloemen bij de
beeltenis van de H. Maagd geplaatst.
Deken Staal hield hierna een korte
Mariapreek. Met het gezamenlijk zin
gen van enige Marialiederen werd de
ze treffende plechtigheid besloten.
Cursus. Aan de cursus „Inleiding
tot het volle leven", die in onze pa
rochie werd gegeven, werd door veel
jongens deelgenomen. De lessen wer
den gegeven door pater van Acker.
Zelzate
BRAND IN LOMPENFABRIEK
ln de lompenfabriek van de heer
J. de Clercq uit Laarne, brak, waar
schijnlijk door verhitting, brand uit
op de eerste verdieping, waar een
massa lompen was opgestapeld en zich
eveneens twee plukmachines bevon
den Verschillende honderden kilo's
lompen gingen in vlammen op, terwijl
de beide plukmachines zware schade
bekwamen. Door de warmte sprongen
tevens verschillende platen van de
dakbedekking.
De Drandweer deed al het mogelij
ke om uitbreiding van de brand te
voorkomen, waarin zij ook slaagde.
Niettemin wordt de schade, die door
verzekering is gedekt, op enkele hon
derdduizenden francs geraamd.
De Klinge (B.)
VERVROEGING
SLUITINGSUUR
Was het sluitingsuur der cafe's tot nu
toe bepaald op 1 uur 'S nachts dit i&
door 'n schrijven van de Minister van
Binnenlandse zeken ongedaan ge
maakt, waarbij de sluiting is Op 12
uur
Stekene
Broeder Angelicus, die op sociaal
terrein in het verenigingsleven een
voorname plaats bekleedde, gaat Ste-
kense verlaten. De eerw. broeder
werd benoemd tot overste en school
hoofd van het klooster te Beveren.
De parochianen zien hem met lede
ogen vertrekken.
AUTO ONGEVAL
Toen onze dorpsgenoot H. van V
met zijn auto door St. Nicolaas reed,
kwam hij door uitwijking op het voet
pad terrecht. waar hij twee personen
aanreed. Beide personen moesten naar
het ziekenhuis vervoerd worden, waar
een beenbreuk werd vastgesteld.
TWEE VAN DE 1000-DIENSTMAAG-
DEN-DIVISIE
Dat de stem van Pater Loop ook
in het buitenland weerklank vindt,
werd gister bewezen, toen twee Belgi
sche jonge vrouwen, uitgerust met de
identiteitspapieren van de Bond zon
der naam, zich bij mevr. Westdijk-
Lechner, de propagandiste van de bond
vervoegden, om 'n maand lang in een
beproefd gezin hun hulp te verleren.
Een der dames kon in Goes naar een
adres gebracht worden; de andere
werd naar Heinkenszand „gediri
geerd".
HET KLOPTE NIET EN HET
KLOPTE TOCH
Twee mannen hadden zich zo vol
geestrijk vocht gegoten, dat zij in de
St. Jacobstraat zich zwaaiend voort
bewogen De invitatie van twee poli-
tie-manrien om mee te gaan naar het
bureau werd zo kwalijk opgenomen,
dat verzet ontstond, dat met de gum
mistok bezworen moest worden. Zo
wel v. S. als B. hebben toen de nacht
in de cel doorgebracht.
dat de Magistraat zijn toestemming 12 paarden worden geleverd beneden
genoegd spoedig daarna moesten er
Beraad over de mogelijkheid
De voor een goede toedeling na de
herverkaveling zo noodzakelijke sa
nering hangt voor een groot deel af
van de mogelijkheden, die kunnen
worden geboden voor vestiging van
bedrijven elders. Tot dusverre gaat de
belangstelling van het deel van de
landbouwende bevolking, dat hun
geboorteland wel wenst te verlaten,
in de eerste plaats uit naar de nieu
we gebieden in Noord Oostpolder en
Braakman. De neiging tot emigratie
is tot dusverre zeer gering gebleken.
Dit moet wellicht worden toegeschre
ven aan de voorkeur die wordt ge
geven aan een nieuw bedrijf binnen
onze landsgrenzen.
Het is echter zeer wel mogelijk, dat
straks de kansen op een vestiging
in de Noord Oostpolder steeds ge
ringer zullen worden. Wellicht zal
dan mede na goede voorlichting
voor velen de noodzakelijkheid
duidelijk worden dat een grotere stap
moet worden gedaan en dat ook aan
de andere zijde van de oceaan goede
mogelijkheden liggen voor mensen
met ondernemingslust en werk
kracht.
Teneinde dit te stimuleren be
raadt men zich, zo sehrljdt de Her-
verkavelingscommissie Zeeland om,
intussen op de mogelijkheid om per
gebied 2 5 3 gezinnen In de gelegen
heid te stellen om „op proef" te
emigreren. Dus met de mogelilkhfld
om uiteraard binnen bepaalde tijd
terug te komen als het inderdaad
In den vreemde niet mogelijk zou
zijn een nieuw bestaan te vinden.
HEDEN
consumeren ging.
Men hoopt tegen Kerstmis de galerij
zover klaar te hebben, dat de winke- zorgen en de burgemeester van den
liers hun zaken daar kunnen openen.) corpse; Stroes verzocht de comman-
daartoe zou hebben gégeven, De bur
gemeester bood nog aan om met de
officier de Magistraat te gaan inlich
ten. doch deze wees dit volstrekt van
de hand in allesbehalve vriendelijke
bewoordingen. Het detachement ver
trok weci inderhaast. De Aardenburg-
se but gerij toonde zich verheugd >ver
het optreden van de burgemeester
i jaai en 8 paarden van 3 jaar, goede
werkpaarden om diensten in het leger
te verrichten.
Aardenburg was nu definitief on
der Frans bestuur gekomen met alle
nadelen die aan een vreemde bezet
ting waren verbonden De leuzen
„Vrijheid, gelijkheid en broederschap"
vierden nu ook hier hoogtij.
tot laat in de avond een gezellige sfeer
in ons dorp.
Stoppeldijk
INZEGENING MARIAKAPEL
De plechtige inzegening van de Ma
riakapel is uitgegroeid tot een Indruk
wekkende Mariahulde van de gehele
parochie. Na het Lof trok een lange
GOES. In Grand: „Het grote carna
val".
MIDDELBURG. In Electro: „Tramlijn
begeerte",
VLISSINGEN. In Alhambra: „Senoua-
lita" en in Luxor: „Het fatale uur
13".
MOKGbN
SAS VAN GENT. - Olympia 8 uur: Maske
in Blau.
TERNEUZEN. Luxor: De grote CarusO.
IN Berlijn
zer dag
van het vi
legde app;
meter diep
Duitse par
Dat i
lot met de
helm veror
dan die vai
keizerlijke
PRC
Het slot
en protserig
het is enkel
offer gevall
wensen om
leden der D
breken. Zij
deel liggen
wonnen daa
gestrekt teri
togingen.
Wat er v
worden is
Het machtij
dert Goerin
steken, als e
het aange2
Rijkshoofdst
garten" is
geen geboon
val enigszin
trekken. Sle
overwinning
Russen aan
plaatsten, di
mouflage.
van menin;
bliek zo snf
beginnen mi
het onkruid,
op de daker
gevaarte in
herstellen,
Duitslanden
Openin
20
Het studiej
nomische Ho
op 20 Septen
den geopend
St., Josephker
In de midc
16*ttut, een
den. De aftr
rv.r.
ten dan
het afgelopen
overdragen a
J. M. Pieters.
De colleges
dag 4 Octobei
SEMIl
oewel nog
moeten
nieuwe Kleii
Capucljnen
tal van sem
die tot nu toi
leiding ontvii
trek in het
De officieli
terende com
nadat tal van
slag hebben
geheel geree
laatste moet
gericht. Late
terreinen er
Het seminari
Dinsdag w
gehuldigd. D
altijd getoon
gegeven. Dit
langer kon
sintelbaan rt
den glijden
aan een spu
juichingen v
en als beloni
te verkrijgen
Harris hem
