AMERIKA
in
Atoomenergie vindt
reeds vreedzame toepassing
DE DRAATFWE
SCHIJF
MOSKOU begiftigt Oost-Duitsland
met wonderlijke geschenken
OFFENBACH leeft van HET LEER
«onhete
MEN ZIET DE PLANTEN GROEIEN
Requiem van
Mozart
Vacantiemaand
Hiacynth in
de doos
«Een heel bijzonder museum
VIJF KILO HERSENS
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 26 AUGUSTUS 1954
ooral in de landbouw verbluffend
resultaat
Vernieuwingdie geen nieuwe
toestanden zal scheppen
HOND KWAM
TUSSENBEIDE
Een wandeling door „het Duitse Waalwijk
VFEER EN MEER raakt de wereld doordrongen van het feit,
J-'T dat de atoomkracht, oorspronkelijk slechts voor oorlogs
doeleinden ontwikkeld- in de toekomst ook en vooral op vreedza
me wijze dient te worden aangewend. In Amerika wordt met
man en macht gewerkt aan de verwezenlijking van deze gedach
te. Proeven, om radio-isotopen een rol te laten spelen bij een ver
beterde bemestingsmethode van landbouwgewassen, hebben ver
bluffende resultaten afgeworpen.
zaam die wel zijn kan, is de atomische
dikte-meter, gebruikt bij de vervaar
diging van schuurpapier. Die meter
bestaat uit een straal van zich razend
snel bewegende electronen, beta-straal
genaamd, die uitgezonden wordt door
radio-actief strontium, een product van
de atoom-energie.
Dit strontium is aangebracht onder
de voortschuivende strook schuurpa
pier. Een apparaat, boven dezelfde
strook vangt de straal weer op. De
hoeveelheid stralingen, die het schuur
papier weet te doorboren, geeft met
ongelooflijke nauwkeurigheid de dikte
en het gewicht aan van het materiaal,
dat onder de stralen-opvanger door
schuift. Voordat deze atomische dikte
meter was uitgevonden, was het nood
zakelijk, de productie telkens stop te
zetten om aan de hand van stalen dik
te en gewicht te bepalen.
Maar vooral by grotere werken zal
natuurlijk in de toekomst de atoom
energie van onschatbare waarde bly-
ken. De eerste stappen in die richting
zijn inmiddels reeds gezet. Zo vond in
de kernreactor te Idaho Falls gebouwd
door de Commissie voor atoom-ener
gie in de V. S., de eerste opwekking
van electriciteit door middel van
atoomsplitsing plaats. De resultaten,
die deze proefneming hebben opgele
verd, tot uitgangspunt nemend, durft
bovengenoemde Commissie garanderen
dat electriciteit eventueel zou kunnen
worden opgewekt door middel i
atoom-energie op een wijze, die voor
algemeen gebruik in vredestijd finan
ciëel absoluut aanvaardbaar is.
OOK IN DE INDUSTRIE
D ADIO-ISOTOPEN zijn materialen,
waarvan de atomen radio-actief
zijn gemaakt. Na deze behandeling
zenden zij stralen uit, die met een
„Geiger-teller" opgevangen en gecon
troleerd kunnen worden. Wanneer bij
gevolg radio-isotopen in meststoffen
worden verwerkt, kunnen de gedra
gingen van de mest in bodem en plant
op de voet gevolgd worden. Zo kan
door deskundigen worden vastgesteld,
in welk stadium van zijn groei een be
paald gewas 't meest behoefte aan be
mesting heeft; zo kan men constateren,
waar en hoe de mest moet worden
aangebracht om de oogst zo goed mo
gelijk te krijgen; zo kan men zien,
welke mest in een bepaald geval de
beste resultaten geeft; zo kan men ten
slotte nagaan, welke mestsoorten bij
een bepaalde bodem-gesteldheid ge
bruikt moeten worden.
AANVAARDBAAR.
Ook in de industrie begint de atoom
kracht meer en meer toepassing te vin
den. Een aardig voorbeeld, hoe vreed-
De atomische dikte-meter, die in de
schuurpapier-industrie wordt aange
wend en waardoor het mogelijk is, de
dikte en het gewicht van het materiaal
reeds tijdens het productie-proces te
bepalen.
De machine, waarin mest-stoffen ver-1 de bodem zijn gebracht, kan men het
mengd worden met radio-isotopen. Na- groei-proces als het ware op de voet
dat de aldus bewerkte meststoffen in volgen.
In de zomer van 1791, zijn stervens-
jaar, kreeg Mozart bezoek van een
man, die hem een anonieme brief
overhandigde, waarin een requiem-mis
besteld werd. Later is gebleken, dat
die man de bediende was van een uc uui ueeiouag, e.u. mj ucuu.
graaf, wiens vrouw pas gestorven was hier geen karakters uit als in zijn, niet
en die graag voor een componist door- gemakkelijke opera's,
ging. De zieke en uitgeputte Mozart het toppunt van zijn
heeft het werk niet kunnen voltooien,
maar aangezien het geld van de com
positie betaald was en de weduwe dit ..Dies Irae" de mens voor zichzelf bidt.
koor zal zijn en met een kwartet van
solisten (jongens-sopraan, jongens-alt,
tenor en bas), waarvan de jongens ui
teraard af en toe hun onzekerheid ver
raden, maar zuiver zingen, een finesse,
waarmee mee vooral in het buitenland
in de huidige tijd nogal eens de hand
licht. Men luistere slechts naar de bui
tenlandse koren, die af en toe ons land
bezoeken.
Doch hoe dit ook zij: hij. die Mozart
in zijn diepere gemoedsbewegingen
wil leren kennen, doet er niet slecht
aan met zijn laatste werk te beluiste
ren. Men heeft hier een tekst, die helpt
de muziek te verklaren en dus te be
grijpen en wat bij Mozart, de bij uit
stek individuele componist, belangrijk
is, een onpersoonlijke algemene tekst,
met smeekgezangen, schilderingen van
de laatste oordeelsdag, e.d. Hij beeldt
als il
die overigens
werk vormen,
maar situaties. Hij is dan ook vooral
volop Mozart wanneer b.v. in het
niet kon missen, heeft een leerling van
hem de arbeid afgemaakt met als
leidraad de aantekeningen, die Mozart
had achtergelaten.
Decca brengt onder de nos. LX 3030/
31 dit requem. gedirigeerd door Josef
Krips, gespeeld door de Weense Hof-
muziekkapel, met een koor, dat niet
vermeld is, maar dat wel een beroeps-
(Bijzondere correspondentie uit de Sovjet-zone)
OSKOU HEEFT BESLOTEN alle bevelen en verordeningen
die door de Russische militaire autoriteiten in de Sovjet-zone
sinds de capitulatie tot eind 1953 zijn uitgevaardigd, buiten wer
king te stellen. De communistische propaganda bejubelt dit ge
baar als een „bewijs van vertrouwen" en een „grootmoedig ge
schenk". Voorwaar een pover geschenk- want door dit besluit
verandert er aan de sinds jaren bestaande praktijk in de Sovjet
zone niets, hetzij dan dat men het verhuizen van de dikke dos
siers, waarin sinds jaren bij de diverse lagere Russische instan
ties deze „bevelen'' en „verordeningen" rusten, als winst wenst
te beschouwen.
Een groot deel van deze Russische verordeningen betreft de eerste periode
van de Russische bezetting, direct na de capitulatie van Duitsland, toen het
er om ging het burgerleven weer op gang te brengen en de bevoegdheden
van de lagere militaire instanties te omschrijven. Zij zijn natuurlyk reeds
lang door de gebeurtenissen achterhaald. En alle andere verordeningen, die
betrekking hadden op het politieke, economische en culturele leven in de
Sovjet-zone, zyn in de loop der jaren zeer bewust en planmatig ook al bleek
dat op het eerste gezicht niet direct vervangen door wetten en verorde
ningen van de regeringen der „Lander" en sinds de oprichting van de zo
genaamde „Duitse Democratische Republiek" door de regering daarvan.
OOST-ROZEBEKE
c-, mot 'nne keer goed attense
doen op de mensen die van va
cantie thuis komen: ze brengen 'n
portie zenuwen mee thuis veul dik
ker as waarmee ze vertrokken zijn.
Da's erg, zulle. As de zenuwziekte
tussen ie boeren valt, da's veul
danzjereuzer as de maxyminima-
tose tussen de konanen. As 'nnen
boer zenuwachtig is (nerveus as ge
da beter verstaat) dan zwaait 'm
mee de ploeg deur z'nnen akker,
dan stikt 'm ie schoep in z'n tienen,
dan melkt de vrouw de stèèrt van
de koei. 'n les daarmee, dat ge, op
dag van vandaag wel moogt
bidden: „Van pest, hongersnood,
r? en nervositeit, verlost ons
Heer!"
Ik eb t exempel elke dag voor
°Sen- m n schoonmama, m'n belle
mère (maar t „belle" moet ge d'r af
laten). Dad ies 'n vrouw met land-
bouwerlijk bloed in de aderen van
top tot teen. As zij haren stiel heeft
prijs gegeven om bij mij te komen
rentenieren, zonder rente, heeft ze al-
lenig de nieren behouden en daar
klaagt ze ook al over. Ze passeert haar
tijd met de geburen te becritiseren:
eerste verschijnsel van nervositeit.
Tweede verschijnsel: ze heeft gedurig
slaap en ze kan nie slapen. Was ze
mijn belle mère nie, ik zou er serieus
compassie mee hebben. As er over 'n
hed geklapt wordt, begint ze te
geeuwen, ziet ze, op 'n reclame-briefke
of in den gazet, 'nne matras of 'n bed,
dan vallen haar de ogen toe. Is het
n tweepersoons-bed, dan springen
naar de tranen in de slaperige ogen.
Ze Peist dan op de tijd, dat ze nog
getrouwd was. As er in den Cinema
nnen divan of 'n bed op 't doek ver
schijnt, loopt ze d'r uit en thuis, in
lL van de nacht loopt ze te spo-
sen. Ze kan de slaap nie pakken en
Ik fi3ap ziet haar geen eens staan-
oen nie naar d'n doktoor maar
dj." ,onzen Onderpaster gegaan, om
_:f, ?e, consulteren, vermits het 'n
'nn e is- klaagde: „ik mot
e *cer de lucht in, op vacantie,
7». ?ostende, naar den Haan aan
e 9f naar Zoute". Hij bezag haar
-u "'hnnfje en zegde: ,'n Oprecht
r.nl-a mens, heeft alle dagen va-
h.i i ^0U toen brak er iet uit de
s: -Zodus. ge peist gij, dat ik
J} «oe christelijk mens ben?... Ge
s st gij toch ook op retraite!"
ki,i Akkoord, madame, maar daar
leren wij nie in badcostuum, daar
?»ten wij nie aan
nie gelukt en dan hebben wij haar
naar de Haan aan Zee op vacantie
gestuurd. Ik zeg tegen m'n vrouw:
„Is ze nie getrouwd dan is ze toch
van de vloer". Maar, ge hadt ze mot
ten zien terug komen: „Die zie, die
zie, alledag *t zelfde., water, water,
altijd maar water. Ik wor er zodanig
melancolique van, dat ik er zot van
zou worren? En dan riskeerde ik te
antwoorden: „Water, water, wa zoudt
gij dan willen? Zoudt ge er Geuze-
Lambic van willen maken?" De va-
cantie-poppen begonnen te dansen:
„Gij? Gij maltraiteert uw schoonmam,
wacht maar, as ik er nie meer zijn
zal, dan zult ge u de haren uit de
kop trekken!"
Nu moet ge weten, dat ik niet dik
meer in m'n coiffure zit en daarom
antwoordde ik: „Da zal rap gedaan
zijn". Maar ze is nie toegankelijk voor
oprechte humor. En ik zeg u dan: va
cantie, da's 'n besmettelijke ziekte en
in Oost-Rozebeke hebben ze die al te
pakken, want as d'n eene naar de
grotten van Han trekt, trekt d'n an
dere naar de grotten van Parijs en
d'n derde wil de stierengevechten in
Spanje gaan zien. Ze willen allemaal
iets zien, wad 'n ander nog nooit hee
gezien. Awel. die nie mee vacantie
zijn gegaan hebben hunnen goestink
gekregen. Op 'nnen achternoen is heel
Rozebeke buiten gelopen: ,,'Nne vlie-
gende taloor! 'Nnen vliegende taloor!"
hadt dat motten zien. Heel Ro
zebeke stond naar de lucht te gapen.
Hoog in de lucht stond me daar 'nnen
gioeige taloor, rood en geel en gruu-
m8" ^as e»«tief 'n mirakel.
Maar n oud moederke schoot seffes
weer haar huis binnen: „Ik wil da
me zien, ik wil da nie ziener
zullen tekenen aan den hemel ver
schijnen!"
Ik weet nie hoe lank diejen taloor
daar gestaan heeft, maar op eene keer
schoot het hoog de lucht in en weg
was het, nog rapper as 'nnen aero-
plaan. En dan kwamen de tongen los:
't 's 'tend van de tijden!"
„De Russen zijn weeral aan 't ju
dassen!"
,,'t Was 'nne „cerf-volant".'nne
rooie vlieger!"
„Spaat dat ik m'n jachtgeweer nie
gepakt eb!"
„Ja, ja, 't is 'n spreeuw.ge ziet
da van ier!"
CURIEUS
De turbines in het proefstation van de
Commissie voor Atoomenergie van de
V. S„ waar voor de eerste maal door
middel van atoomkracht electriciteit
is opgewekt.
De hond van mevrouw Miller
te Primrose bij Johannesburg
kwam Dinsdag thuis met een
pasgeboren negerbaby in zijn
bek en legde het kind aan de
voeten van zijn meesteres.
De zuigeling, die naar een zie
kenhuis ts gebracht en het goed
maakt is vermoedelijk door de
moeder op een nabijgelegen
vuilnisbelt achtergelaten.
EEN BEWIJS VAN
VERTROUWEN
Een typisch voorbeeld hiervoor is
wel het „Bevel Nr. 160 van de S.M.A."
we Russische militaire administra
tie van December 1945. Deze Rus
sische verordening betreft economi
sche sabotage en bevat gepeperde
straffen voor ieder economisch, delict.
In September 1948 droegen de Russen
de verantwoordelijkheid hiervoor over
aan de zogenaamde „Economische
Commissie" van de Sovjet-zone, die
de voorloopster was van het huidige
ministerie van economische zaken. De
ze „Economische Commissie" ontwierp
toen een wet, die zich dan ook naar
inhoud en tekst nauwelijks van de ti>-
dens Hitler van toepassing zijnde wet
onderscheidt!
In April 1950 volgde de „Wet ter be
scherming van de Duitse binnenlandse
handel" en in October 1952 de „wet
ter bescherming van het eigendom
van het volk" en het is mede dank zij
de rigoureuze toepassing van deze
wetten, dat Hilde Benjamin de treu
rige roem van de terreur justitie in de
Sovjet-zone heeft gevestigd. Ook het
beruchte „Bevel nr. 201 van de S. M.
A", dat niet alleen de denacifering
regelde, maar ook de mogelijkheid
bood iedere tegenstander van het com
munistische als „fascistische staatsvij
and" voor het gerecht te brengen, is
reeds lang door bepalingen in de
grondwet en een aanvullende wet van
de regering-Grotewohl vervangen.
Het bevel van de S. M. A. van Oc
tober 1945 inzake „confiscatie en het
onder provisorisch beheer stellen van
bepaalde eigendoms-categoriën" vorm
de de basis voor de onteigening van
het overgrote deel van de particuliere
bedrijven in de Sovjet-zone. En na
tuurlijk heeft de regering-Grotewohl
de door deze verordening gedwongen
nationalisering tot wet verheven. De
thans opgeheven verordeningen van
de bezettingsmacht waren het ook, die
tot de blokkade van Berlijn hebben
geleid en in strijd met tekst en geest
van het verdrag van Potsdam tot de
oprichting van de militaire formaties
van de „volkspolitie". Aan de Sovjet
verordeningen en niet aan de verlan
gens van de bevolking danken de
..Nationaal-democratische Partij" en de
„Democratische boerenpartij" in de
kieswetten van de communistische re
gering hun mandaten in de zogenaam
de „volkskamer" en de overige pseu-
do-parlementen van de Sovjet-zone.
Op cultureel gebied, waar de Russen
om tactische redenen aan de persoon
lijke invloed van de zogenaamde „cul
tuur-officieren" de voorkeur gaven bo
ven officiële verordeningen, is alleen
al in de persoon van Johannes R. Be-
cher, de huidige minister van onder
wijs. kunsten en wetenschappen de ga
rantie gegeven, dat het gehele cultu
rele leven in de zone in de door Mos
kou bevolen geest wordt geleid.
GEEN GEJUICH.
Sovjet-zone hun bestaan en aan detekenis.
Er bestaat dus hoegenaamd geen aan
leiding tot jubelen over dit nieuwe
„bewijs van vertrouwen" en van „ge
schenken" is nog minder sprake. De
„souvereiniteit" van de regering van
de Sovjet-zone is een farce. Het eni
ge, waarvoor Grotewohl zyn bazen
misschien dankbaar kan zijn, is voor
het feit, dat door het besluit van de
pasbenoemde ambassadeur Poesjkin,
't al sterk ingekrompen apparaat van
het Russische Hoge Commissariaat nu
definitief is verhuisd naar de Russi
sche Ambassade „Unter den Linden"
en dientengevolge de in de Oost-Ber-
lijnse voorstad Karlshorst in beslag
genomen dienstgebouwen en woningen
aan de regering van de Sovjet-zone
werden teruggegeven.
Het „Kremlin van Berlijn", zoals
Karlshorst sinds de Russen daar geves
tigd waren, werd genoemd, mag dan
opgehouden hebben te bestaan, de af
stand tussen Sovjet-ambassade en de
gebouwen waarin de ministeries van
de zogenaamde D.D.R. zijn gevestigd,
werd veel kleiner en dat feit heeft
meer dan alleen maar symbolische be-
In andere gedeelten is hij meer aan
gepast aan anderen (Handel b.v. die
voor hem leefde, Berlioz, die na hem
leefde) en dit vergemakkelijkt voor de
hoorder weer de aanpassing aan Mo
zart. Het klinkt misschien gek, maar
het is het daarom nog niet. Een „La-
crimosa dies ilia" (dag van jammer
klachten), dat voortgaat met de op
standing uit het graf en eindigt met
een bede om eeuwige rust, waar
schijnlijk het laatste stuk muziek dat
Mozart op zijn sterfbed voltooide, lijkt
wel in staat iemand te leren kennen
in zijn klachten, in zijn huiveringen
bij het krampachtig opstaan met stij
gende noten en in zijn volkomen ver
slagenheid in zijn bede om rust. Het
werk zit vol van de grootste verschei
denheid van teksten, die de meest ver
scheiden behandeling ondergaan. Een
levenwekkend stuk maken met de
dood achter de deur of in het hart:
ziedaar de kunst. Wat zouden we moe
ten aanvangen met een kunstenaar,
wiens mogelijkheden afhangen van zijn
eigen toestand van wel- of onbehagen?
't Genie van Mozart was, dat hij bij elke
eigen gemoedsgesteldheid onafhanke
lijk daarvan staande scheppingen
wrochtte. Hij is als een goed toneel
speler, die telkens los is van zichzelf,
als hij speelt. Alleen aldus lijkt tevens
de enorme omvang en de enorme ver
scheidenheid van zijn werk te verkla
ren.
Nieuwe methode
Een Nederlandse Glasfabriek is.er
in geslaagd een nieuw bloembollen
glas te ontwerpen, dat zich volkomen
onderscheidt van de glazen die tot nu
toe aan de markt kwamen. Het nieu
we glas wordt geleverd in een zg
„groeidoos", die onmisbaar is, wil
men volgens de nieuwe methode met
succes hyacinthen in bloei brengen.
Hierdoor heeft de vroegere metho
de afgedaan, die .-ele mislukkingen
gaf, omdat de bloembol te vroeg in
het licht gezet werd, of niet donker
genoeg bewaard werd.
De bol moet in deze „groeidoos" in
het donker bewaard blijven tot de
spruit de doosopening heeft bereikt.
Dan is namelijk het juiste ogenblik
aangebroken om het glas met de hya-
cinthbol in het volle licht te plaatsen
waarna de bloei zich in enkele weken
volledig voltrekt.
'"TERWIJL EEN PAAR WEKEN na de intocht van de Amerikaanse troepen
in 1945 in de meeste steden van Duitsland nog chaos en verwarring over
heersten, was er één bedrijfstak, die al heel gauw uit de verdoving van de to
tale nederlaag ontwaakte: de lederwaren- en kofferindustrie in Offenbach. Zij
kreeg bovendien als opwekkende injectie opdrachten van de Amerikaanse
bezettingstroepen, zodat weldra de fabrikanten van Offenbach weer contact
met de vroegere relaties in het buitenland konden zoeken. In 1946 was de le-
derwarenindustrie uit Offenbach op de jaarbeurs in Basel vertegenwoordigd
en de export van lederwaren naar Zwitserland liep. Vijftig firma's werkten in
1946 en thans exporteert de lederwarenindustrie van deze kleine stad voor een
waarde van vijfenveertig millioen DM per jaar, d.w.z. tien procent van haar
totale productie. Op de internationale lederwarenbeurs, die ieder voor- en na
jaar in Offenbach wordt gehouden, exposeren regelmatig vierhonderd fabri
kanten hun producten, die hun weg naar byna zestig landen vinden.
lekken
de roulette, daar
wij geen ijs-kriem en daar
visite"^ "ie b" Cdarley Chaplin "op
'N VLIEGENDE TALOOR
lialk„ 6b alles gedaan om haar van
te L nerV0S!teit af te he'Pen- 't les
ggcn, ik eb in d'n Gazet, 'n an-
"fcnlrj Plaatsen om 'nnen huwe-
nn met foto te zoeken.
op
dig
noerdrTe0°frd. Z0U ,™orden geret'our-
de Joto welbegrepen. Ik ben
As de hele bevolking van ons dorp
weer binnenshuis zat, kwam daar 'n
lange autobus vol toeristen uit Brus
sel. om. Oost-Rozebeke te bewon
deren. les 't nie curieus? D'n eene
trekt er uit, omdat 'm z'n eigen em-
bêtteert. d'n andere trekt er in,
omdat 'm z'n eigen amuseert. Was er
de grot van Lourdes van onze Paster
nie.. ge zoudt vragen: wa staat er in
Oost-Rozebeke, dat de moeite loont
om het te gaan bezien? Mijn belle
mère is stillekes thuis gebleven. As
ik haar riep om d'n vliegende taloor
te komen zien. snauwde zij: „As er
geen koppen bij vliegen, vin ik 't de
moeite nie". Ik zei 't U: nerveuse men
sen kunt ge nie contenteren.
SUSKE VAN TESTELT.
CEN olifant wordt mèl; de mensaap
(chimpansee, gorilla, crang-
oetang) tot de intelligenste dieren
gerekend, hij is echt wat je noemt
„bij de tijd": hij is slim, maakt grap
jes en heeft inderdaad een geweldig
geheugen. Er is een fabeltje van een
olifant die onder het publiek een oude
bekende op de goedkope plaatsen ziet
zitten, waarop hij hem met de slurf
oppak, en in een loge plaatst! Maai
het verhaal van Lord John Sanger's
olifanten, die jaar-in, jaar-uit achter
de wagens aan heel Engeland door-
tippelden en op 'n gegeven plaats niet
meer verder wilden, omdat circus
daar 2 jaar geleden gespeeld had, is
historisch! Dit alles wijst op de aan
wezigheid van een behoorlijke portie
hersens, waarmee die machtige kop
dan ook inderdaad rijkelijk gevuld is,
5 kilo maar liefst, een gewich, dat
alleen maar overtroffen wordt door
de 7 kilo hersenkronkelingen van de
reuzenwalvis. Dit staat natuurlijk in
verhouding to, het enorme lichaams
gewicht (3 a 4 ton), maar berekeningen
wijzen uit dat deze heisenen vergelij
kenderwijs toch groter zijn dan men
bij een hoefdier van dergelijke om
vang zou mogen verwachten. De Ba-
zelse Zoöloog Portmann schrijft dit
„extra" toe aan de aanwezigheid van
de slurf, het beweeglijke orgaan dal
als balanceerstok, zetel van de reuk
zin, grijpvinger, betaster en zelfs als
douche fungeert en waarmee de oli
fant zich in „hand"-igheid ver boven
de andere dieren onderscheidt. Het is
één van die vele originele opmerkin
gen dat Portman's boek over „Buile
nissige dieren" (uitg. Spectrum) tot
boeiende lectuur voor iedere dieren
vriend maakt.
Door zijn imponerende grootte is
men licht geneigd om de dikhuid
aartsvaderlijke leeftijden toe te schrij
ven hetgeen dan ook herhaaldelijk
VEEL EXPORT
De weg, die de van huis uit optimis
tische lederwarenfabrikanten in Of
fenbach hebben afgelegd, was lang
maar succesvol. Zij hadden bovendien
het grote geluk, dat de E.C.A. de leer-
warenindustrie uitkoos als voorbeeld
hoe gunstig de invloed was, die de
Marshall-hulp op één bepaalde sector
van het economische leven in Duits
land uitoefende en in 1949 als bewijs
hiervoor in Offenbach de grote ten
toonstelling „Lederwarenindustrie en
Marshallplan" organiseerde, die een
groot succes werd.
gebeurt, zelfs door mensen die dage
lijks met de dieren omgaan. Volgens
Portmann is echter de gemiddelde le
vensduur van een Indische zowel als
Afrikaanse olifant 30 a 40 jaar, met de
maximum leeftijd 60 jaar. Werpt
men tegen, dat dit misschien bij de
dieren in gevangenschap het geval is
doch dat het vrije dier veel hogere
leeftijden kan bereiken, dan is dit een
romantische voorstelling, die door de
werkelijkheid wordt tegengesproken.
Want het is juist bij de prima ver
zorging en het ontbreken van ieder ge-
naam te kopen, waardoor zij voor al
tijd eigenaar van een stand op de beurs
werden. Waren het aanvankelijk 50 tot
60 firma's, die zo'n aandeel namen,
weldra waren het er vierhonderd. En
na het eerste ruime jaarbeursgebouw,
volgde weldra een tweede en een der
de. De export van lederwaren stijgt
van jaar tot jaar en lag in het eerste
kwartaal van dit jaar al weer 30 pet.
hoger dan in dezelfde periode van
;ep 'pueiJasiiAvz uba sjeejd ap uj *£561
jarenlang de voornaamste afnemer
van de producten van Offenbach was,
zijn in 1953 de Verenigde Staten ge
treden.
IEDER DERDE HUIS
Dit jaar vierde Offenbach met enig
feestelijk vertoon het feit, dat sinds
1949 er tien internationale jaarbeurzen
voor lederwaren werden gehouden. En
er is aanleiding tot jubel. Deze beur
zen trekken bezoekers uit alle landen
der aarde.
Waar ook Offenbach veel oorlogs
schade had geleden, was in de stede
lijke kas uiteraard geen geld voor de
bouw van jaarbeursgebouwen. Dat
bracht de lederwarenfabrikanten er
toe, die vast aan de voortdurende gun
stige ontwikkeling van hun industrie
en de uitvoer geloofden, aandelen op
vaar dat de dieren in Zoo of circus
werkelijk hun ouderdomsgrens kun
nen bereiken. Waarbij Portmann dan
nog aantekent: „...En er mag bij deze
gelegenheid wel eens op gewezen wor
den dat een verstandig toepassen van
dressuurmethoden, van „opvoeding'"
tot grotere psychische activiteit mede
bijzonder geschikt is om de gezond
heid en de levenskracht der dieren
te bevorderen". Een mening, die de
laatste jaren bij de dierpsychologen
en ook bij verzorgers in dierentuinen
steeds meer terrein wint.
Het ruikt naar leer in de straten van
Offenbach; welhaast in ieder derde
huis van de stad, haar voorsteden en
omringende dorpjes is een lederwaren-
fabriek gevestigd. Er zijn thans in to
taal 800 leder verwerkende bedryven
in Offenbach, zes schoenenfabrieken
en zes leerlooierijen, bovendien nog
zo'n 300 thuiswerkers en één-mansbe-
drijven, die zowel voor de grossiers als
voor de grote fabrieken werken. En
ook de metaalwarenfabrieken, die de
frames, de sloten, de scharnieren, het
beslag en de versiering fabriceren mo
gen niet worden vergeten, evenmin als
die bedrijven, die de verdere accessoi
res vervaardigen. Er wonen in Offen
bach zeventien duizend vakarbeiders,
de helft hiervan zyn vrouwen, die
voor het nauwkeurige en fyne werk,
dat voor deze zo zeer aan de mode
onderhevige industrie vereist wordt,
veel aanleg en ook liefhebberij hebben.
De vakarbeiders in de lederwaren
industrie in Offenbach verdienen hoge
lonen; hooggespecialiseerde arbeiders
vaak zelfs ruim drie mark per uur.
De lederwarenindustrie in Offenbach
was van de beginne af een overtuigd
voorstandster van de liberalisering
Naar mate de liberalisering sinds 1950
toenam, naar die mate steeg de uitvoer
van de producten van Offenbach.
Sindsdien importeert de lederwaren
industrie minstens 50 pet. bewerkt
leer. Kostbare leersoorten als krokodil,
slangen- en struisvogelleer voor dure
damestassen, peau de suède uit Frank
rijk en Italië en vooral half-gelooide
Oost-Indische geitenvellen, die op de
veilingen in Engeland wordt gekocht
en in speciale looierijen in het Tau-
nusgebergte verder worden toebereid.
Er wordt ook veel kalfsleer ingevoerd,
niet.
HET LEERMUSEUM
Het spreekt vanzelf, dat in een stad,
die zo volkomen in het teken van het
leer staat en dientengevolge in de ge
hele wereld bekend is, ook een leer-
museum is gevestigd. In dit zeer be
zienswaardige museum is in 28 zalen
en 500 kasten een collectie onderge
bracht, die laat zien wat de volkeren
der aarde zo al in de afgelopen vier
duizend jaar uit leer hebben gemaakt.
Hier zijn zowel de muiltjes van de
danseres Tanut, die de Egyptische ko
ning Ammon bekoorde, een verzame
ling koptische schoenen en sandalen
de schoenen van Romeinse legionnairs.
rijcostumes en leren hoeden uit Mexi
co, mocassins van hertenleer van de
Indianen van Noord-Amerika, te be
wonderen, hier is leerwerk uit het ba
'ïk, rococco. Empire en Biedermeyer
idperk en zelfs de van schaarste e
westelijke armoede getuigende pre
iucten uit de laatste oorlog ontbreke
