Maria die door Bergen gaat Een stoet die nimmer wordt ontbonden 1ST '5 het tweede lustrum van een belofte Zo, bergen, zult gij... BERGEN HEEFT ZIJN OUDE NARIA-GLANS HERVONDEN :rachten, typistes Maria's Hemelvaari VELEN WEENDEN >ttier Vurig en groots DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1954 ten kunt randelen leien niet en jge zekerheid, J perfect „ge- ■te zien. fcn is sterk en I prijs is als lu/end bent pe verrassing. de goede naar lat 6 le. |»LAD in het een |oren. hoolopleiding te listieke ervaring Verken. Leeftijd aistratiekantoor te igswetten) kunnen Forderde het adres Grote l.s. 659-o li de MARIA die door Bergen gaat Toen in de bange oorlogsdagen vlieg- jui„e„ over het gewest cirkelden en overal in lief land hommen werden neergeworpen toen tienduizenden soldaten aan de fron ten streden en vochten om elke meter grond: toen zoveel goede burgers in de concentratiekampen naar de gaskamers werden gevoerd en talrijke geleerden bezig waren niet de vervaardiging van de eerste, helse atoombom, die ergens zou worden uitgeworpen en die een volslagen vernieti- "ing zou brengen van de stad, waarop de lioni werd neergelaten: in die angstige dagen. waarin het bloed stroomde en de lof en Haar roem zou worden verkondigd. Maria die door Bergen gaat Een belofte werd vervuld, want tien jaren verstreken en de ommegang groeide uit tot een manifestatie, die niet alleen duizenden uit het markiezaat naar Bergen bracht, maar ook duizenden van het diocees en van hel land, die inet vrome aandacht het schouw spel volgen en die, diep onder de indruk, naar hun woonplaatsen terugkeren met een blij hart, want ook zij zijn de deelge noten van de majeslueuse liuhle, die de Moeder Gods ontving en Haar bijzonder werd gegeven door de tweeduizend perso nen, die rechtstreeks bij deze ommegang zijn betrokken en die vele maanden lang hebben gearbeid om gratie en devotie, glans en blijdschap, grootheid en gehoon- heid te leggen over de stoet, die nimmer wordt ontbonden..,.. wereld huilde, deed Bergen op Zoom aan de Heilige Moeder Gods Maria, Oorzaak Onzer Blijdschap de belofte, dat, als de stad werd gespaard van het oorlogsgeweld, elk jaar op de 15e Augustus een ommegang door de straten zou trekken, waarin Haar Op het einde van de oorlog (de troepen van de geallieerden waren reeds op de kust van Normandië geland en de gevechten kwamen steeds dichterbij) trok de ommegang. Het was op de 15e Augustus 1944, een dag, waarop de Duitsers nog door de straten van de stad marcheerden en er geen enkele openbare manifestatie doorgang mocht vinden. In de kerk van de H. Maagd verzamelden zich evenals in 1943 honderden personen, die de processie bijwoonden- Zij keken naar de bruidjes, die bloe men strooiden voor de beeltenis van de H. Maagd en zij baden tot de Moeder Gods of Zij Bergen op Zoom wilde beschermen, want overal heerste strijd en sloeg een golf van ellende over de inwoners van steden en dorpen, die machteloos stonden tegen over het opdringende gevaar. Zij baden voor allen, die op dat moment aan de fronten in levensgevaar verkeerden, geen gele genheid hadden om te biechten en te communniceren en uit het SChji]ende kerkelijke leven werden gehaald, geheel onverwachts, door het afvuren waardigheidsbekleders, van één enkele kogel. Zij huldigden de Moeder van Jezus Chris tus, de Oorzaak van de Blijdschap, en zij vroegen Haar de vrede terug te schenken aan de volken. groep met zes vaandeldraagsters bijeen gebracht. Het slot van „Het Oude Verbond" is Sint Jan de Doper, de voorloper des Heren, die aan de Joden de nabije komst van de Verlosser aankondigde. Bij hem zijn z'n leerlingen. Onder zijn gehoor bevinden zich farizeërs, tolle naars en soldaten, een groep van 175 personen. Het is het einde van deze zinvolle groepen. Zij zeggen verzen en vertel len: „Prijst Hem en brengt Hem lof, Zijn rijke vrede zij voor en na, ver kondigd. uitgedragen en beleden. Al les wat adem heeft zinge nu mede: Hallelujah". En zij spreken tot de tienduizenden toeschouwers in rijke gebarentaal, door de uitdrukking van hun gelaat en hun klederdracht. Zij betreden de straten vóór de Ze ven Vreugden van Maria, Maria Bood schap, de geboorte van Jezus, de aan bidding der Wijzen, de verrijzenis van Christus, de hemelvaart van Christus, de nederdaling van de H. Geest en Maria's Tenhemelopneming. DE ZEVEN VREUGDEN Om m egang-route Om drie uur begint de Omme- J J gang te trekken. De opstelling heeft plaats op het Lourdes plein. De volgende route wordt daarna ge jlgcl- Ar werpse- straatweg, Antwerpsestraat, v. S S Dedemstraat, Wassenaarstraat, l Stationsstraat, Wouwsestraat, 5 Zuiverstraat, Markt, Fortuin straat, Ste- ergsestr., Noord- singel, van de Rijtstraat, Sint i Jozefstraat, Burg. v. Hasselt- straat, Dedemstr, Anwerpsestr. Burgemeester de Roocklaan, Borgvlietsedrer Bernadette- J straat en Lourdesplein. Bij hen bevinden zich ver- hoog- waar- onder monseigneur Jos- J. Bae- ten, de bisschop van Breda, die de Maria-plechtigheden te Ber- De ommegang door de kerk droeg een bescheiden karakter, maar vurig was het gebed en groots de belofte, dat voortaan elk jaar zo'n ommegang werd gehouden. Het werd Augustus in 1945. Het land was bevrijd van de dwingelandij. Ber gen op Zoom herinnerde zich zijn be lofte en op de 15e van de maand trok de ommegang voor de eerste maal door de openlucht. Veel zorgen had de genheden, werden geregeld en op deze ëen °P ZOOÏÏI volgt Offlda. wijze bloeide een gebeurtenis op, die gelijktijdig een diocesane elk jaar meer verrukkelijk is, maar J a waarvan het karakter werd bewaard. Mariadag WOrdt geVierdt, ImmersMaria die door Bergen gaat! Mariadag wordt gevierd de openingsgroep gehouden ter gelegenheid van het Maria jaar. De zeven vreugden van Maria?. Aan elke groep gaan twee meisjes vooraf met een draagbord. In de eerste vreugde, Maria Boodschap, wordt een hoogtepunt bereikt door het voorbij trekken van een eerste wagen, die van Maria Boodschap. De engel Ga briel bezoekt de Heilige Maagd, ge knield in Haar nederige huis. Zij wordt omgeven door veertien bruidjes en twee wagenknechten. Een angelus- groep, een klokkenspel en vier muzi kanten completeren de eerste vreugde. Van bijzondere schoonheid is ook de tweede vreugde, de geboorte van Je zus. De toeschouwers zien Maria en Sint Jozef met zijn ezeltje. Daarbij zijn tien volksgenoten, vijftig herders, vier muzikanten, drie engelen, die bor den dragen met Gloria in excelsis", een kerstgroep en opnieuw muzikan ten. In de derde vreugde, de aan biddingder wijzen, opnieuw een wagen, de drie wijzen, die het Kind aanbidden en opzien naar Maria. Vierentwintig schaapherders, in eenvoudige klederdracht gestoken, volgen het tafereel, tesamen met de wagenknechten en Sint Jozef. Zo geheel anders is de vierde vreug de, de Verrijzenis van Christus, met de dragers van de offerkaars, de zilveren kandelaars, de drie declamatoren, Ma- Neemt niet een lam op dwaze lioge poten liet voorjaar heerlijk in bezit Zo, bergen, zult gij vreugde-overgoten ten hemel springen. Ziet ge niet, hoe wit van licht de luchten sidderen tan vreugde De Maagd der maagden heeft besloten beur hoge Moederschap te dragen langs uw rug, gij t ronie bergen. Weet gij zijt de brug, die na het pad der maagdelijke deugden omhoog voert naar de oorzaak onzer vreugde, Maria en het Kind - er is geen weg terug Leo Boekraad. Dit is het beeld, dat een groep Oostenrijkers voor de Ommegang schonk. Dit jaar gaat het voor het eerst in de stoet mee. ria en de drie vrouwen, Petrus met Johannes cn de Emmaüsgangers. In de vijfde vreugde, de hemelvaart van Christus, gaat de Verlosser mee met Zijn elf apostelen en opnieuw is Maria aanwezig, omringd door engelen, de grote hemelvaartsgroep en muzi- kanten. De zesde vreugde geeft de nederda ling van de H. Geest met de uitgebrei de Pinkstergroep: de laatste vreugde, Maria's Tenhemelopneming brengt een bruidjesgroep en de Onze Lieve Vrouw van Brabantgroep, drie aartsvaders en vier profeten ais heiligen uit het Oud Verbond en heiligen uit het Nieuw Verbond, de Koningin der Apostelen, de H. Gertrudis, E-rcbeth. Theresia, Maria Goretti, Agnes, Johannes de Evangelist, Christoffel, Joris en Wille- brord. Dan komen de slotgroepen van de ommegang, de Kon!-;'n van de Ro zenkrans en de bloemenstrooiende bruidjes, de maagden met wierook en het Mariabeeld, de pages en een decla- meergroep, vaandels en schilden en tenslotte de vagen Brabantia, uitbeel dend de hulde, die Brabant wil bren gen aan de Moeder onder wier bijzon dere bescherming zich het volk wil stellen. Een eregarde, uit het gehele markie zaat afkomstig, sluit de ommegang af.... voo:r een enkel jaar. Want de belofte getrouw brengt Bergen op Zoom iedere 15e Augustus deze hulde aan Maria, Oorzaak Onzer Blijd schap. Elk jaar treffen duizen den voorbereidingen om deze machtige manifestatie te doen slagen. En zo zal het ook dit jaar zijn. Een luisterrijke gebeurte nis, waarbij iedereen zal zeg gen: „Maria, Wees Gegroet!" Marialiedereit op de Julianabeiaard Aan (le vooravond van elke 15e Augustus begeeft zich de stadsbeiaardier van Bergen op Zoom, de heer A. J. Groot, naar de Julianabeiaard. Hij brengt dan een reeks Marialiederen, ieder jaar een ander program ma. Enkele liederen echter ke ren telkens terug en daaronder behoort de compositie van Jac. Maassen over „Onze Lieve Vroouw van Brabant". Tevoren heeft in de kerk van de H. Maagd on de Markt een plechtig Lof plaats. Het is het begin van de plechtigheden, die eerst vierentwintig uren later eindigen. „Door de hulp en toewijding van ve len, die zich voor de ommegang heb ben ingezet en zich degelijk hebben voorbereid, zal het schouwspel dit jaar heerlijk schoon zijn en de bewonde ring afdwingen van de toeschouwers. de -4 UIJ£ dlUWllIECJl VÖIi UC lUCÓUlUU WCIÖ. cv-»«rslt wlf tgev,ergd' ï(?nt ?r De bedoeling is echter niet uitsluitend speelt h-mpf» p' !l, oi hoofdzakelijk bewondering uit te rfV»2 werde" lakens lokken. Het hoofddoel van de omme- gchaald, die, als zij waren bespoten, dienst zouden kunnen doen al- man tels en rokken. Duizend™ zagen deze ommegang, die nog slechts een stede lijke inslag had. Maar het vrome schouwspel beloofde te groeien en dit geschiedde ook in de jaren 1946 en 1947. Het voortvarende bestuur van het Lieve Vrouwe Gilde deed een be roep op de gehele stad. De ommegang was met langer een plaatselijke, maar een landelijke gebeurtenis, die duizen den vreemdelingen naar de oude ves ting bracht. Het doel werd niet voor bijgegaan. In de volgende jaren trok het gilde een haast ontelbaar aantal personen aan, die van de ommegang een indrukwekkend geheel moesten maken, zodanig, dat deze vóór alles de glans van vroomheid zou behouden. Achter het gildebestuur en de autoriteiten komt het harmo niekorps „Concordia" uit Nw.- Borgvliet, dat processiemuziek gang is het geloof en het vertrouwen der toeschouwers op te wekken en te versterken, door Maria in Haar zeven vreugden te vertonen als de Heilige Moeder van God en ons ailer Moeder", zo schreef monseigneur Chr. van Dam, de deken van Bergen op Zoom en de moderator van het Lieve Vrouwegilde. Hij leidde met deze woorden een vorige ommegang in, maar zij gelden eveneens voor dit jaar, nu de algeme ne intentie is.... de verbetering van bet Christelijk leven. Een heraut met bazuinblazers opent de „hemelse" stoet, die drie uren lang aan het volk voorbijgaat. Dan komt een suisse, 'n pater met een relikwie van het H. Kruis, een van de grootste Het labarum en twee dragers volgen tesamen met acht meis jes, die elk een letter met zich meedragen, die de woorden „Ave Maria" vormen. De openingsgroep wordt afge sloten door de stedemaagd te paard, het wapen van Bergen op Zoom dragend op haar kost bare mantel. De stedemaagd wordt gevolgd door een page met de Mariastandaard en zes vaandrigs, die vlaggen met zich meevoeren uit stad en gewest. het oude verbond fj "vv li, ivi UlO, CC11 V CU 1 UC giOOtOP Honderden repetities, een angstvallige van geheel Nederland. Hij wordt om keuze van de kleding, een ijverig zoe- geven door twaalf wierokers en flam- ken naar de geschiktste te declameren bouwendragers, die voorafgaan aan verzen en tientallen andere aangele- het gildebestuur. eigen op Zoom is een Mariastad. Het heeft lang geduurd, voordat hel oienstaunde Mariakapelletje werd aerealiseerd, maar ofschoon het In- m e s reeds twee jaar oud is, is de bevolking blij met deze kapel, die ook voor de ommegang van belang is. Het tweede deel van de om megang is „Het oude verbond", een uitbeelding van de voorat- beeldingen van Maria. Maria wordt de nieuwe Eva genoemd en vandaar trekt Eva mee in deze stoet, die geopend wordt door twee meisjes met een draagbord. Door haar zonde heeft Eva de dood in de wereld gebracht e i voor al haar nako melingen de toegang tot de he mel afgesloten. Maria herstelde door Haar goddelijke Moeder schap het leven en zo is Zij voor de mensheid de „deur des he mels" geworden. Vandaar het schild van „Ik zal vijandschap stellen tussen u en de vrouw, tussen uw zaad en haar zaad, zij zal u de kop verpletteren." Het is de eerste aankondiging van de Verlosser, Wiens Moeder vrij zou zijn van iedere zondesmet. Maria zou zijn: de Onbevlekt Ontvangene. De ommegang vangt aan met Eva van het Oud Verbond en vindt zijn bekroning in de Eva van het Nieuw Verbond, Maria. Een duivel en een engel „aan voor af aan Sara met de dienstmaagd, een nieuwe voorafbeelding, want het hu welijk tussen Abraham en Sara was kinderloos gebleven en beiden waren oud. Maar Abraham stelde vertrouwen in Gods belofte en zijn afstammelingen zouden talrijk zijn als de sterren des hemels en als het zand aan oever van de zee en in hem zouden gezegend worden alle geslachten der aarde. Sara werd de stammoeder van het uitverkoren volk, dat tot aan de komst van Jezus Christus onder Gods bijzon dere bescherming zou staan en waar uit de Verlosser zou worden geboren. Maria werd eveneens de stammoe der van een talrijk volk, van allen, die in Christus geloven. Denderde figuur uit „Het Oude Ver bond" in deze rijke en betekenisvolle ommegang is Koning David, omringd door levieten, een ark en joodse pries ters. David werd beloofd dat hem een °,n .?,ou worden geboren, wiens ko ninkrijk zou duren tot in eeuwigheid. Vandaar, dat Chritsus, Wiens Rijk geen einde kent, wordt genoemd de Zoon van David. Mk!he.=?lgende figu!;en zÜn Isaias en Micheas, omringd door Esther met or» t, '!!?®pck'aagsters, joodse vrouwen sters ev®neens met sleepdraag- Isaias, de profeet, die voorspelde: „Huis van David, luister: de Heer zal u een teken geven, zie, de maagd zal ontvangen en een zoon baren en zijn naam zal genoemd worden: Emmanuel, dat is God met ons". En Micheas, een andere profeet die zeide: „Maar uit U, Bethlehem-Ef'rata hoewel maar nietig onder Juda's ge slachten, uit u zal voor Mij iemand voortkomen, die Heerser zal zijn: Die oorsprong is van onheuglijke ti den, van de dagen der eeuwigheid". Maria, Anna en Joachim zijn in één Plet was in de eerste Mei-dagen van 1943, dat ik diep getroffen werd door een toevalige ontmoeting in de glorievolle oude Maria-stad Maastricht. De studenten-razzia's hadden juist plaats gehad en er was alom beroering in het land. In zorg en gepeins hierover verzonken draaide ik juist 'e hoek om van een der straten die naar de bidkapel op het Lieve Vrouwe Plein liepen, toen ik bijna botste tegen een vader die met zijn zoontje en dochtertje, ge drieën de rozenkrans in de hand, de „beeweg" gingen naar het beroem de Genadebeeld van de „Sterre dei- Zee". Grote menigten vijandelijke soldaten gaven de stad een beklem mend gevoel en in zeker opzicht een slechte naam. Dat alles kwam mij bjj de ont moeting van de biddende vader met twee kinderen voor de geest en on willekeurig draaide ik me om en toog ook naar de Sterre der Zee. Groot was mijn verbazing. De bid kapel was stampvol. Allerhande mensen kwarac.. en gingen. Opval lend was het groot aantal jongeren. Mijn slotconclusie was: „Maastricht is nog niet verloren". Zoals eeuwen lang de Maastrichtenaren hun „beeweg" gingen, zo deden ze het nog, want hun geloof in de Moeder Gods bleef door de tijden onge schokt. OOK ONZE STAD. oude Maria-glans hervonden. Duizenden bidden gedurende het jaar in de Maria-kapel. Duizenden zullen morgen weer dicht opeen gepakt langs de stra ten der nu zo feestelijk versierde stad staan als de tiende Maria- Ommegang voorttrekt in ongeken de luister met de Bisschop en vele andere Hoogwaardigheidsbe kleders, autoriteiten en gasten tn ons midden. OF.... EN 00K ONZE STAD heeft nu haar Tweeduizend personen doen mee aan de ommegang. Tot in de kleinste details is alles ge regeld. De foto van deze „Jood se vrouw" moge daarvan een bewijs zijn. Hoeveel zorg im mers is niet besteed om een echte- joodse vrouw te kunnen brengen? JN de bloeitijd van de Middel eeuwen hebben gelovige kunstenaars de allerschoonste beeltenissen gemaakt van de Lieve Vrouwe. Gevangen door de bovennatuurlijke luister, waarmee zij in hun gedachten de Moeder Gods omgaven, en met hun gedachten doordrin gend in de hemelzalen, waar heen Maria is opgevaren, tooi den zij de Moeder Gods met de kroon van de Koningin. Maar tegelijk wisten zij met de voor naamheid, die aan deze waar digheid beantwoordde, ook die bovenaardse charme tot uit drukking te brengen, die de Maagd en Moeder in hun ver beelding tooide en waarvan zuiverheid en ongeevenaarde goedheid de meest kenmerken de eigenschappen waren. Zo za gen zij Haar, zo zag Haar het gelovige volk. Midden in de triomfante voorgevel van de Kathedraal van Reims staat Maria als de „Deur des He mels" met een verheven glim lach op het edele gelaat. Wat een diepe verering en welk een pieuse begeestering moet 'n Mi ehei Angelo, een Tizian, een F ra Angelico bezield hebben bij het scheppen hunner onsterfe lijke voorstellingen der Moe der Gods. En dit was niet al leen hun bezit, dit was een uit drukking van hetgeen het ge hele volk geloofde en wot op sublieme en ontroerende wijze tot uitdrukking bracht in zijn Salve Reoina: Wees gegroet Ko ningin Moeder van barmhar tigheid! Toen St. Bernardus bij een processie in Keulen het ge lovige volk deze hymne hoorde zingen, riep hij ontroerd uit: O, goedertieren, o liefdevolle, o gezegende Maagd Maria! Woorden, die wij nog steeds hem nazeggen. Dit sterke gelovige vertrou- wen in de hoog vereerde Moe der Gods zou ook gemeen-goed moeten zijn van onze tijd. Het is de nu regerende Paus Pius XII. die de katho'ieken wijst op cle Koningin, die ten hemel opstijgt, maar Die toch de Moe der bijft vol barmhartigheid, van Wie hij redding verhoopt in de benarde omstandigheden, waaronder zij leven. Het is mij vaak, alsof de H. Vader door een zekere angst bezield wordt dat de mensheid Maria niet ge noeg zal vereren en daardoor de dreigende rampen niet zou kunnen ontlopen. Is dit mis schien onder de invloed van de verschijningen der H. Maagd in Fatima en de daar geuite sme kende waarschuwing dat de mensen zich zullen bekeren? Dit zou de buitengewone be slissingen verklaren, die Paus Pius XII tijdens zijn Pontifi caat nam o pzichtens O.L. Vrouw: de dogmaverklaring Harer ten hemelopneming, een triduum van ononderbroken op dragen der H. Mis aan de grot in Lourdes, een Mariajaar met een algemene organisatie van plechtigheden overal ter we reld, waarvan de week van ge bed en boete, die wij nu gaan houden er ene is. Tegenover dz verwoede strijd tegen Gods Kerk cn de rampen van apoca lyptische allure, die d° mens heid nu bedreigen, plaatst deze Paus het teken der Maagd aan de sombere hemel als een waar borg en een kans van behoud. Er is een uitdrukking, die luidt: de tekenen van de tijd verstaan. Deze hoge Vrouwe, de Koningin met de diadeem van glorie op het hoofd, die tege lijkertijd de Moeder van barm hartigheid blijft, onze voor spreekster, onze middelares, is het teken, waarheen de Paus ons heen wijst. Maria loslaten betekent vergaan. Haar vast houden is behouden blijven. Tegenwoordig is het blijkbaar mode geworden, van alles een pro bleem te maken. Wie daar niet aan meedoet, geldt voor ouderwets. Ook de wijze van Maria-verering staat hier en daar in het teken van het probleem. Wij hier stellen niet: De Roze- krans óf de Bijbel; Wij zeggen: de Rozekrans én de Bijbel. Verder prijzen wij Maria in Haar eenvoud en nederigheid als de Dienstmaagd des Heren. Maar even goed prijzen wij Haar fierheid en Haar moed als ze, alle bruutheid en gevaar trotserend, onder het Kruis staat als de lijdende Moeder. Want Maria heeft geleefd als wij, al was ze uitverkoren en daardoor „vol van genade". Ze is ons voor beeld in Haar groot geloof en in Haar aanvaarding van de Wil Gods: „Mij geschiede naar Uw woord". J-JET CHRISTENDOM heeft een oplossing en een antwoord voor ALLE kwalen van de tijd. Tegen over de uitdaging rondom ons en die welke uit het Oosten komt, stellen wij het antwoord, dat luidt: „Christus" En tot Christus willen wij komen door Maria. Bergen zal morgen het antwoord geven op „het probleem van de wij ze der Maria-verering". Het zal dat doen op ZIJN eigen Bergse manier, vol stijl en waardigheid. Het zal met grote blijdschap en serene op getogenheid zijn „Oorzaak onzer Blijdschap" vieren. Moge een vonk van deze blijd schap der Ommegaanders oversla-n naar de harten van de omstaanders en bewonderaars en moge deze vonk zich transformeren tot de groet van Gabriël: „Ave Maria". DE VOORZITTER. Op 15 Augustus van het i be vrijdingsjaar trok na vier eeuwen stil le-stand weerom de eerste Maria-Om- megang door de straten van het oude Bergen. De mare der belofte was van mond tot mond gegaan Bij '"izenden ston den de mensen langs de straten. Zij baden In stilte, zij baden luide. Velen weenden! Op 15 Augustus a.s. trekt in Bergen op Zoqm voor de 10e maal de luister rijke Maria-Ommegang. 1800 deelne mers beelden in historische gewaden de Zeven Vreugden van Maria uit, die verzinnebeeld worden door talrijke zingende en dansende Maagdengroepen en Engelenscharen in kleurrijke, flon kerende kledij. Talloze declamerende en musicerende Reien en Koren van oogverblindende schoonheid trekken 3 uur lang door de oude stede.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1954 | | pagina 7