in Afrika heeft het
Kremlin zijn filialen
Ook de Australische jeugd kent de
„examenvrees
Vijftig jaar spiegelglasfabriek
Propaganda wordt afgestemd op de
aard van land en volk
Bij onze landgenoten in Australië
Primula
4
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 7 JULI 1954
Ieder middel is goed
Pan-Afrikaanse beweging.
Overal actief...
Tovenaars
NORMANDISCHE BOEREN
EISEN
RUIMERE VLAS-EXPORT
NOG MEER HAGELSCHADE
OP ZUID-BEVELAND
OUDERS EN „SLACHTOFFERS" AAN DE ENE KANT
EXAMINATOREN AAN DE ANDERE
BELANGRIJKE SASSE INDUSTRIE GAAT JUBILEREN
EEN BROKJE
GESCHIEDENIS
ONDER DE
BERGSE
PEPERBUS
ZWITSALINE gelee,
EXAMENS
AANBESTEDINGEN
AANBESTEDING
J. VAN DER MEER,
50-jarig bestaan
TAE 'WERKZAAMHEDEN der missionerende
Kerken in Afrika worden door het com
munisme gaarne voorgesteld als een v -berei
ding van het Europese machtsimperialisme. De
ontevreden arbeiders in de grote industrie-cen
tra belooft het zijn steun tegen de uitbuiting
van het Westerse kapitalisme. Op het
terrein der nationalistische woelingen biedt
het zich aan als de voorvechter der natio
nale zelfstandigheid. Het werkt zelfs schijn
baar de Islam in de hand om iedereen te to
nen hoe eerlijk het communisme het meent
met het streven der Afrikanen om bar te zijn
in eigen huis. Daartoe bewerkt het ijverig de
zwarte intelligentsia. Dit alles gebeurt onder
de schijn van de edelste onbaatzuchtigheid in
dienst van het opkomende Afrika, e'-^us Dr.
Rauscher in „Afrika", het missietijdschrift
van de Witte Paters.
Deeds na het Ilde Congres der Rode Internationale in de twintiger jaren,
werd in Moskou een propagandacentrum opgericht met diverse sec
ties voor de afzonderlijke koloniale gebieden, rassen, kleuren en cul
tuurgebieden. Dit centrum werkte als een soort informatiebureau waar
berichten uit alle landen der wereld verzameld werden en gebruikt tot
het samenstellen van praktische richtlijnen voor de penetratie van de
communistische wereldbeschouwing. In de verschillende koloniale gebie
den zijn overal geschoolde propagandisten aan het werk, die door in
landse agenten worden bijgestaan. Zij zijn de stuwende kracht van de
beweging en organiseren de plaatselijke stakingen.
TV/Ten denke b.v. aan de eerste stakin-
gen (19451946) in Uganda en
Tanganyika, die tot in de kleinste bij
zonderheden waren voorbereid, tot
het laatste ogenblik voor iedere Euro
peaan geheim zijn gebleven en eens
klaps overal tegelijk uitbraken. In
Berlijn werd, nog tijdens de Weimar-
Republiek (1919) een anti-imperialis
tische Liga in het leven geroepen, die
voeling nield met al degenen, die in
de kolonies een leidende rol in de
communistische beweging zouden kun
nen spelen. Een communistische vak
vereniging zorgde voor de nodige
geldmiddelen. Aan het anti-imperialis
tische Congres, dat in 1929 te Frank
furt am Main plaats vond, namen tal
rijke inlanders deel, o.w. 19 Afrikanen
van wie de meeste uit de Franse kolo
nies. Deze zijn later actieve agenten
geworden van de communistische pe
netratie. Een van de besluiten van dit
Congres was de oprichting van een
uit Afrikanen bestaande communisti
sche centrale in Hamburg.
r\oel van deze centrale was het met
alle middelen bevorderen van de
Pan-Afrikaanse beweging. Daarbij
liet men zich leiden door het begin
sel, eertijds door Lening uitgespro
ken: men moet trachten alle partijen,
burgerlijke zowel de nationalistische
en socialistische, bij de anti-imperia
listische Liga in te lijven en de lei
ding ervan te zijner tijd aan betrouw
bare communistische militanten in
handen te spelen. De deelnemers aan
het Congres werden daarop naar Mos
kou gestuurd om er zich in de rode
leer te laten scholen. De plotselinge
ommekeer in Duitsland in het jaar
1933 brachj ook wijzigingen mee in
de communistische organisatie. Het
Anti-Imperialisten-Verbond verhuis
de naar Londen. Zogenaamde neutra
le organisaties sloten zich bij de Liga
aan, in Engeland b.v. de „Liga der
Kleurvolken", in Frankrijk de „Liga
tot Verdediging van het Zwarte Ras"
en de „Vereniging voor de Bevrijding
der Zwarte Arbeiders".
Sindsdien heeft men gewerkt aan
de oprichting van communistische bu
reaux, overal in Afrika, van waaruit
de activiteiten op elk gebied werden
geleid. Men heeft de beschikking over
een massa propaganda-materiaal, dat
op de toestanden in de onderscheidene
landen is afgestemd en met het uiter
ste raffinement wordt gehanteerd.
l/oor bijzonderheden betreffende de
kolonies afzonderlijk beschikken
we over gegevens van de reeds ge
noemde Veiligheids-Politie. he, Zwit
serse Informatie-bureau te Bern en de
Anti-Kominform te Mcntreux. Deze
bijzonderheden zijn de volgende.
De toestand in Frans Equatoriaal
Afrika mag naar omstandigheden rus
tig genoemd worden. Het is echter een
bedriegelijke rust. Onder het stille
oppervlak wroet het Sovjet-Propagan-
dacentrum dat volgens nauwkeurig
vastgelegde plannen zijn doel tracht
te verwezenlijken. Weinig kieskeurig
als ze zijn, in de middelen, nemen ze
ook hun toevlucht tot de invloed der
tovenaars. Propagandamateriaal en
wapens worden van hieruit naar de
Belgische Gebieden overgesmokkeld.
In de gebieden der Engelse Goud
kust boekt het communisme vooral
sinds 1936 opvallende successen. De
kolonie is naar verhouding goed ont
wikkeld. De zwarte havenarbeiders
der volkrijke kuststeden laten zien
gemakkelijk door de leuzen van het
communisme beïnvloeden. Sinds 1949
bevindt zich in Moskou een Verte
genwoordiging van Afrikanen uit de
Goudkustgebieden. Met de naburige
Franse Kolonie wordt een regelmatig
verkeer onderhouden, wat de rode
agenten weinig moeilijkheden Kan be
zorgen aangezien zij over en weer in
elkanders gebied in veiligheid zijn
In Frans West-Afrika (Soedan en
Guinee) heeft de Franse sectie van de
Anti-Imperialistische Liga belangrijk
voorbereidend werk verricht en over
al de Communistische of z.g. „De
mocratische" Partij in het leven ge
roepen, vooral sedert de koloniën zijn
opgenomen in de Union Franqaise
(Franse Unie). Talrijke inlanders
traden tot de nieuwe partijen toe,
die in de meeste gevallen niets anders
zijn dan vermommingen van het rein
ste communisme. De demagogische
woelingen der nieuwe partijen en
dat Is een openbaar geheim werden
niet zelden door de Regeringsambte
naren goedgekeurd en ondersteund.
Delgische Congo tracht zich door een
strenge controle aan de grenzen
voor de infiltratie van het commu
nisme veilig te stellen, wat echter
niet betekent, dat ook hier de rode
inktvis niet naar prooi zoekt, ln dt
jaren 1944-1945 kwam het zelfs in en
kele gebieden tot bloedige botsingen.
Ook in Belgisch Congo zijn de com
munisten niet vies van de medewer
king der tovenaars. Deze hadden
daardoor wel enige tyd veel van hun
goede naam" ingeboet, maar kwamen
weer in de gunst toen zij hier en daar
onder de vorm van het ,.Kigangisme",
een in wezen heidense_ met christelij
ke requisieten aangetuigde, revolution-
naire secte, de kop opstaken Men weet
o.m. dat 60 inlanders uit Belgisch Con
go, meestal werkzaam bij de Binnen
scheepvaart, naar Moskou werden
vervoerd om er als. tovenaars te wor
den opgeleid
Van hen keerden er 57 naar hun va
derland terug. In de grote arbeiders
wijken wordt de armoede der ontwor
telden gaarne door de communisten
voor propagandistische doeleinden uit
gebuit Zoals bekend, wordt in de mij
nen van Shinkolobwe in Boven-Katan-
ga, in het grensgebied van Noord Rho
desia, meer dan de helft der totale
wereldproductie aan uranium gewon
nen. Het valt de Overheid uiteraard
zeer moeilijk de enorme massa arbei
ders naar behoren te controleren. Spe
ciale agenten met Moskovitische oplei
ding hebben er alle kansen en benut
ten die ook.
In de Engelse gebieden, vooral Rho
desia en Vyasaland, braken de laatste
jaren geregeld onlusten en stakingen
uit en in Zuid-Afrika ziet het com
munisme zijn streven in de hand êe;
werkt door een rassenpolitiek, die bij
de inlanders veel kwaad bloed heeft
gezet.
i Advertentie)
Digestif Rennies
om Zuurbrand te blussen;
óók om zuurbrand te voorkomen!
U hoeft niet meer tegen uw maaltij
den op te zien uit vrees voor zuur-
branden op de maag. Met één of
twee Rennies bij de hand blijft U
iedere brand de baas en blust U de
pijn bij voorbaat. Vraag Rennies bij
Uw apotheker of drogist. 738-00
EpRANSE vlassers hebben te Doude-
ville in de Seine Inférieure na
lange besprekingen hun leiders op
dracht gegeven van het ministerie van
landbouw de volgende beslissing te
eisen:
Een exportcontingent overeenstem
mende met het vierde van de tota
le Franse vlasoogst en vanaf 15 Ja
nuari 1955 onbeperkt exportrecht voor
het nog resterende niet verkocht
strovlas van de oogst 1954.
Op de vergadering toonden de vlas
boeren zich vastberaden. Er werd be
sloten dat ingeval 15 Juli niet inge
gaan wordt op de gestelde eisen, een
nieuwe algemene vergadering zal
plaats hebben, waar dan het ontslag
der leiders aan de orde zou komen.
Betreffende de premie in Frankrijk
op het vlas, doen de volgende geruch
ten de ronde: De teeltpremie zou het
zelfde blijven als voorgaand jaar, of
eventueel nog verhoogd, terwijl de
premie aan de zwingelbedrijven zou
dalen van 32 op ongeveer 30%.
Ingeval bovengenoemde eisen door
gang kunnen vinden zal dit zeker in
het voordeel van de Nederlandse
vlasindustrie zijn, aangezien de Bel
gen, die thans in Nederland het mees
te vlas opkopen en hierdoor de con
currentie voor de Nederlandse vlas
sers zeer zwaar maken, zich dan weer
tot Frankrijk wenden. Het vlas is
daar beter van kwaliteit, dus speci
aal geschikt voor de Kortrijkse vlas-
bedryven. De Nederlandse vlassers
zouden zodoende gemakkelijker hun
grondstoffen kunnen inkopen.
L^REEG veertien dagen geleden W.
Zuid-Beveland de volle laag van
een hagelvlaag; thans heeft ook O.
Zuid-Beveland een ongelukkige beurt
gehad en speciaal werd de omgeving
van Rilland, welke er in 1952 ook 'n
paar maal van lustte.
Vooral de fruitbomen in de polders
om Rilland hebben het moeten bezu
ren; de hoop op elite-fruit kan men
hier goeddeels opgeven.
(Van onze correspondent in Australië).
W^IE de gang van zaken bij het onderwijs in Australië van
enige afstand heeft gevolgd, zou de indruk kunnen krijgen,
dat er voor de Australische jeugd geen reden is tot „examen
vrees".
Zodra men echter kennis neemt van hetgeen plaats vindt
bij de eindexamens der „Secondary Schools" dan blijkt, dat vaak
talrijke voetangels de leerlingen verhinderen het einddoel te be
reiken.
Op dit ogenblik heeft de Australische jeugd zoals de Ne
derlandse, slapeloze nachten vanwege de examens. Hetgeen als
schrale wederzijdse troost kan dienen
Men kan het onderwijs in Australië
in twee, of eigenlijk drie groepen ver
delen.
De ene betreft het Lager Onderwijs,
dat van de „Public Schools". Dit is
tot zekere leeftijd verplicht; op Tas-
manië tot 16 jaar, in de State New
South Wales tot 15 jaar en verder in
Australië tot de 14 jarige leeftijd van
het kind. Dit onderwijs is zeer beperkt
en simpel. Dan volgt de „High School"
als tweede groep, met onder-verde-
iing in „Intermediate" en „Leaving"
Certificate, welke na resp. drie en
vijf jaar kan worden behaald. Zoiets
dus als onze drie- en vijfjarige H.B.S.
hoewel de leerplannen aanzienlijk
verschillen Tenslotte is er de univer
sitaire opleiding.
Zonder mij ditmaal te verliezen in
beschouwingen over onderwijs in
Australië in het algemeen, wil ik thans
delen in de zuchten welke de Austra
liërs
iische jeugd slaakt en daarbij niet on
der doet voor de mede-zuchtenden in
Nederland.
Nog geen examenvrees
£)EZE maand zal de N.V. Nieuwe Nederlandsche Maatschappij tot Ver
vaardigen van Spiegelglas, Glazen Voorwerpen en Chemische Pro
ducten te Sas van Gent haar 50-jarig bestaan herdenken. Te dier gele
genheid zal op Vrijdag 9 Juli e.k. een receptie worden gehouden in de
nieuwe recreatiezaal der N.V., die alsdan in gebruik zal worden geno
men. Op Zaterdag 10 en Zondag 11 Juli d.a.v. hebben diverse sportwed
strijden plaats (o.a. voetbal, tennis en tafeltennis) tegen teams van het
hoofdkantoor van de Compagnie te Saint Gobain uit Parijs terwijl tevens
kaart- en bolwedstrijden voor het bedrijfspersoneel zullen worden ge
organiseerd. Op dezelfde twee dagen wordt aan de personeelsleden en
hun huisgenoten een feestavond (cabaret met bal na) aangeboden.
/"NNDER de benaming „Nieuwe Ne-
derlandsche Maatschappij tot ver
vaardigen van Spiegelglas" werd, in
Juli 1904, een Nederlandse N.V. op
gericht met het doel de exploitatie
voort te zetten van de spiegelglasfa
briek te Sas van Gent gebouwd in
1899/1900 door een Belgische Ven
nootschap, die inmiddels in liquidatie
was getreden.
Tot directeur werd aangesteld de
heer J. Jacobs. Onder zijn leiding
werd de fabriek gemoderniseerd en
kwam weldra in vol bedrijf.
In 1911 werd besloten de werk
zaamheden van de N.V. uit te breiden,
door het stichten van een chemische
fabriek voor het vervaardigen van
superfosfaat en zwavelzuur.
Bij het uitbreken van de eerste
wereldoorlog in 1914, was de nieuwe
fabriek volledig opgebouwd, doch we
gens de oorlogsomstandigheden, kon
den geen grondstoffen worden aange
voerd en moest tot 1920 worden ge
wacht met het in bedrijf-stellen.
IN DE EERSTE
WERELDOORLOG
T"*\E spiegelglasfabriek kon haar be-
drijvigheid gedurende de eerste
jaren van de oorlog handhaven en
Vond afzet van haar producten op de
Nederlandse markt, terwijl verder
een belangrijk deel van haar produc
tie kon slechts in Juni 1919 worden
moeilijkheden bij het vervoer over
zee.
Door het gebrek aan kolen cn
grondstoffen moest de fabriek echter
worden stopgezet in 1917; de produc
tie ko nslechts in Juni 1919 worden
hervat.
In de jaren volgend op de eerste
wereldoorlog was de gang van za
ken tamelijk bevredigend, hoewel de
chemische fabriek had te kampen
niet een malaise op de markt dei-
kunstmeststoffen. In de jaren 1923/
1929 kende de spiegelglasfabriek een
buitengewone opbloei, door een uit
breiding van de wereldvraag naar
spiegelglas ten behoeve van de we
deropbouw en van de automobielin
dustrie, die in dit tijdperk een ge
weldige uitbreiding had genomen. Er
werd op volle capaciteit gewerkt en
de verkoopprijzen lieten een ruime
winstmarge.
Ter vervanging van de heer J. Ja
cobs, overleden in 1927, werd de heer
Ir. A. H. L. de Bel aangesteld als di
recteur der vennootschap.
De zware economische malaise, die
vanaf het jaar 1930 de wereldecono
mie ontwrichtte had een gevoelige
terugslag op de onderneming.
In 1935 moest worden besloten tot
het stopzetten van het ovenbedrijf in
de spiegelglasfabriek.
OPNIEUW OORLOG
TN 1941, enkele maanden na het uit
breken van de tweede wereldoor
log werd de N.V. onder Duits beheer
geplaatst.
Belangrijke schade werd aange
richt aan de gebouwen en machine
rieën door het geallieerd luchtbom
bardement van 7 Augustus 1944 en
door de gevechten die de bevrijding
voorafgingen, in September 1944,
waarbij echter geen enkel vitaal ge
deelte werd getroffen.
Na het herstel der schade en het
openen der mogelijkheid tot aanvoer
van grondstoffen, konden beide fa
brieken terug in bedrijf worden ge
steld in 1946.
Belangrijke bedragen moesten wor
den geïnvesteerd voor herstelwerk
zaamheden en voor het op peil bren
gen der voorraden.
Bij het overlijden van de heer Ir.
A. H. L. de Bel, werd de directie van
de vennootschap gezamenlijk toever
trouwd aan de heren Ir. A. L. Horst-
mann en P. A. Neeteson Ec. Drs. Ver
dere concentratie werd doorgevoerd
in beide bedrijven. In de afd. Chem.
Producten kwamen belangrijke mo-
derniseringswerlien tot stand, terwijl
de afd. Spiegelglasfabriek werd ge
reorganiseerd.
De aldus ingetreden verbeteringen,
gingen gepaard met een vooruitgang
op het gebied van de conjunctuur,
waardoor bemoedigende resultaten
konden worden bereikt.
p\A KLINKT nou toch élemaal
nie Bergs zulde wel zeggen, en
toch èbbe de krabbe zelf, een
vrouwke naar deze schone blom
een bijnaam gegeve. 't Was anders
wel een bietje moeilijk voor een
Bergse tongval om da vreemde
woord goed uit te spreke, en zeeë
de buurvrouwe onder mekaar dan
ok maar gewoonweg: „Primela".
Meestal is 't oe eige schuld agge
zo'n bijnaam te drage krègt, 't zij
deur goei of kwaai gerucht, want
van afkomme doe de nooit meer...
Lewie ad z'n primela nie in 't
Slingerbos, op 't Kiekendepot,
lengs de Zoom, of erges op de
schone Brabantse buiten geplukt,
maar wel op de Kaai! 't Kan toch
éél wonderlijk gaan in de wereld,
en voor een verliefde mens
dan toch zeker. Lewie ad ok nooit
kunne denke, toen 't ie mé wa
jonk volk, bij de badrave op de
Bonte brug stong te klassinere, da
't ie daer op die schone zomer
avond, 't geluk van z'n leve nog
zou vinde. Terwijl 't er een paar
grootbekke aan 't deurslaan ware,
was Lewie, die over de brugleu
ning hong, ineens z'n oog gevalle
op 't proper roefke van een zeil-
schipke, da d'aan een dikko paal
daer opzij van de Kaaimuur vast
lag. Voor een klein boograampke,
mé d'een opgenome kante gor
dijntje, en een koper bloempotje
in 't midde, zag 't ie een lief
blond meske zitte breie. Af en toe
breide ze op 't gevoel, en dwaal
de d'r grote blauwe oge over 't
kabbelend water omhoog naar de
brug, waar 't manvolk toch zo'n
groot spiktakel maakte. Oe 't was
gekomme, konde ze later nie zeg
ge, want ineens ad ze in de vrien
delijke oge van Lewie gekeke, en
hij in die van haar.Er was een
wonderlijk spel begonne, in 't
breiwerk ware telkes steke geval
le, en een ketierke later was Le
wie onopgemerkt tusse d'opschep-
pers deur, stillekes de brug afge-
kuierd, en was 't lieve meske bo-
ve aan 't dek gekomme. Eerst ad-
de ze 'n bietje over weer en wind
gesproke, en was Lewie lengs een
achterdeurke te wete gekomme,
da ze rooi aerde panne, potte en
teile kwame laaie, uit de grote
pottebakkerij „de Kat" van baas
Augustijn in de Dubbelstraat.
Overmorrege zoue ze weer naar 't
land van Altena afvare, maar
kommende week kwame ze vast
en zeker terug
d'Anderen avond was Lewie
netjes opgekleed, al veul eerder
dan z'n brave vrinde bij de bon
te brug, en was 't blonde meske
aan de wal gekomme. Ze ware de
Kaai afgekuierd, zolengs ,,'t Spier-
tus", naar de kop van 't Hoofd,
waar ze in 't malse gras van de
dijk, naar 't ondergaan van de zon
bove de Schelde adde gekeke
Terwijl ze daer zo rustig hand in
hand zate, was 't Lewie tot z'n
grote trots en blijdschap ineens
opgevalle, wa d'een lief en fijn
meske da Teuntje toch wel was.
Al was ze dan ok een echte Bra
bantse, maar toch weer éél anders
dan de Bergse meskes, die kla
terend van leut en levenslust, oe
bekant overal te slim in af ware.
Teuntje was stil en zacht, vol die
pe aandacht voor een mooie zons
ondergang, een blommeke tusse 't
gras. t gewijde kleppe van 't ves-
pesklokske bij de bruine nonne-
kes, daer gunter aan d'overkant
van de dijk, en zielsgelukkig om
de nog onuitgesproke liefde van
Lewie
't Was feitelijk meer een meske
voor een schoolmeester of ketoor-
klerk, die 't er later een dienst-
meske op na konde ouwe. Lewie
wist zeker da z'n geweldige potige
moeder 't een slechte keus zou
vinde. Zo'n fijn poppeke was net
goed om me d'een haakwerkske
's middags in een mooi seletje te
zitte, maar toch niks voor een fa-
brieksmens, die iedere dag as een
zwarte mekrol thuiskwam. Lewie
keek es naar z'n eige grote sterke
hande, en begon stillekes in z'n
eige te lache. Die zate ok nie voor
niks aan z'n lijf. As 't ie later zelf
es ilink mee aanpakte, kwam om-
mers alles dik voor mekaar, en
zou z'n moeder nog veul plezier
gaan beleve van d'r goeie opvoe
ding. Er was trouwes niks meer
aan te verandere, Lewie was geen
kind meer, en oe eerste liefde was
meestal de beste.... Voorda 't ie
Teuntje weer aan boord bracht,
was alles voorgoed tusse die twee
beklonke, kommende week kwam
't ie wei es mé d'r vader prate,
daer kon ze vast van opaan! On
danks alle zware bedreiginge en
goeie raadgevinge van z'n moeder,
gong de vrijerij van Lewie mé
Teuntje toch deur. Z'n vader ad
een betere kijk op 't lieve meske,
en de goedige schipper die meer
mensen in z'n leve ad gezien, was
al gauw mé zo'n flinke schoon-
zeun ingenome. Hij informeerde
es bij de badrave op de bonte
brug, bij Roks in de scheerwinkel
op 't Spui, en overal adde de bra
ve krabbe voor Lewie, niks dan
lof! Teuntje kon 't wel minder
doen, en goed bekeke, er zate nog
meer meide in 't roefke, een mens
most op tijd laaie, maar toch ok
weer losse 't Wier een buite-
gewoon gelukkig huwelijk van
Lewie en Teuntje! Er kwame veul
lieve kinders, en kon Lewie wa
't ie toen daer op de dijk z'n eige
zo vast ad voorgenomen, ok in de
prattijk brenge. Vanzelf was 't in
huis nie zo ellendig presies as bij
z'n moeder, waar ge alleen maar
op oew kouse in de voorkamer
mocht komme, en z'n vader enkel
in 't waskotje of achter op 't
plètske een pèpke mocht roke,
d'Assieschuif was wel es te vol, en
't Zondags kleeèmd van Lewie
was ok wel es kwijt. Na veul zoe-
ke kwame ze dan eindelijk tot de
ontdekking, dat de kleine in de
wieg der me z'n billekes op lag.
Dan adde ze onder mekaar de
grootste leut! Lewie knuffelde
Teuntje en 't lief klein jonk, zette
zingend een ijzerke op de plaHp-
buis, en streek zelf 't verkreu
keld geval weer netjes op. loon
tje was ok dol op blomme. Aan
boord ad ze nooit van een tuin
tje genote, en ad Lewie z'n vader
achter een mooi blomhofke voor
der aangekleed, zo van alles bont
deur mekaar.... Kinderlijk blij
was ze mé de grote zonneblomme
gewist, die hoog bove 't planke
schutsel uit, 's morgens in de
richting van 't sabeltjesbos keke,
waar de zon stralend op kwam, en
's avonds diep ernstig naar de Ko
gelvangers boge, waar de lucht zo
wonderlijk rood en goud was....
Mé de jare kreeg Teuntje een bui
tegewone handigheid in 't kweke
en stekke van allerlei blomme en
plante. Voor de rame stonge al-
tij volop bloeiende geraniums,
bloeddruppels, clivia's en primu
la's. As de buurvrouwe na de
schoonmaak voor 't raam een
nuuwt blommeke woue ébbe, gon-
ge ze naar Teuntje, die gauw een
potje voor ullie klaar maakte. Zo
stillekes onder mekaar noemde ze
Teuntje „Prinsela", maar ze zeeë
't nooit hardop, omdat ze 't zo'n
buitegewoon lief menske vonde.
Toch kwam Lewie z'n moeder 't
aan de weet, en zwol z'op as een
razende kallekoen. Tege ons moe
der deë ze d'r beklag over die
kwaaie trouwslag van Lewie en
da friemel van een Teuntje, die
d'r verstand in plek van 't uis-
ouwe, élemaal op de blomme zet
te.
Ons moeder, die goeie ziel wou
geen kwaad over „Primela" hore,
en ze stuurde ons dikkels na
schooltijd naar Teuntje om bod-
schapkes te doen, mé kleine kin
ders te rije, of kommekes af te
wasse. Zelf gong ze der bakere,
breide en stopte der kouse voor,
en tege Lewie z'n ouwe vader, die
achter in 't blomhofke bezig was,
zee ze: „Wilde wel gelove, Daan,
da Lewie nooit beter vrouwke ad
kunne treffe, daer zijn in 't leve
nou éénmaal paerde en pèrdjes,
wa gij!"
CATO UIT BERREGE
En onder hen bevinden zich hier
ook reeds duizenden immigranten-kin
deren!
STRIJD ROND DE
EXAMINATOREN
Js^een, ik heb met „strijd rond de
examinatoren" niet het oog op de
strijdlust of woede van de „slacht
offers"; bij hen luwt dat alles wel
weer na de examens.
Doch er is een soort van permanent
„examinatoren-probleem".
Voor afnemen van „Intermediate"-
zowel als „Leaving"-examens, is het
n.l. de scholen toegestaan gebruik te
maken van eigen leerkrachten, dan
wel van een rijkscommissie.
In het eerste geval wordt van een
„internal"- en voor de laatste van 'n
„external"-commissie gesproken.
Zowel „Intermediate" als „Leaving
Certificates" worden in Australië
hoog aangeslagen en geven toegang tot
practisch alle beroepen, uitgezonderd
waarvoor universitaire opleiding
noodzakelijk is.
Over voornoemde commissies is nu
de strijd gaande
Voorstanders van „internal" beto
gen o.a. dat het juist de leraar is, die
de „zwakke steeën" van zijn leerlin
gen kent en daarmee rekening kan
houden. Bovendien, de external exa
minatoren dicteren eigenlijk wat ge
leerd zal worden, waardoor de vrij
heid van de leraar gehinderd wordt en
hij wordt bemoeilijkt nieuwe metho
des toe te passen.
Hij is slechts een „instructeur" in
plaats van „opvoeder".
Voorstanders van „external" beto
gen da tdeze examinatoren gewoonlijk
universitair geschoold, voor hun taak
speciaal zijn berekend en weten het
geen de tertiaire studie vereist.
Zij kunnen de standaards der exa
mens hoog houden. De leerlingen we
ten dan ook dat zij een algemene ont
wikkeling moeten bezitten en bepaal
de vakken niet verwaarlozen.
UIT HET KAMP DER
„HOPELOZEN"
Tijdens de jongste test voor het
„Army Education Corps", zoiets
dus als „de opleiding" voor de mili
tairen in Nederland is, bleek dat 30
procent der reeruten beneden de nor
male standaard voor ontwikkeling
was. Dit betekent: ontwikkelingspeil
van kinderen in de leeftijd van 12
jaar.
Een ander rapport vermeld, dat van
de 450.000 kinderen, welke het vorig
jaar de lagere scholen in New South
Wales verliet .slechts 16 procent intel
ligent genoeg bleek te zün om het
Leaving Certificate te halen. Ten
slotte, 25 procent van de studenten
aan Australische universiteiten ko
men „normaal" door hun examens en
50 procent „met pijn".
Zonder enige verdere conclusie aan
deze centers te verbinden, althans wat
betreft de intelligentie van de
Australiërs in het algemeen, blijkt
hieruit wel. dat men ook hier het be
geerde diploma of „bul" niet cadeau
krijgt!
t Tijdens en na iedere examentijd kan
men in de kranten ingezonden
i stukken zien van ouders die uiteen-
t I zetten, dat hun kinderen „nerveuze
J wrakken" zijn geworden.
Ongeveer 50.000 kinderen in Austra
lië zijn daarvoor momenteel „gega
digden" nu zij voor hun „Interme
diate" of Leaving" zitten, alvorens
over enkele maanden de grote zomer-
vacantie begint.
Het vorig jaar slaagde ruim 70 pro
cent van deze geëxamineerden, het
geen m.i. zó slecht nog niet is.
Teneinde het begeerde diploma te
bemachtigen, moeten tenminste vier
vakken behoorlijk gedaan worden;
voor verdere studie aan een univer
siteit minstens vijf vakken.
De „Teachers Association", de or
ganisatie van leraren, adviseert ieder
jaar aan de rijksautoriteiten wat naar
haar oordeel in de examenopgaven
moet worden opgenomen, waarvan
uiteraard kan worden afgeweken.
„VERTEL MIJ EENS.."
E"r zijn veertig verschillende vakken,
uit velen waarvan reeds tevoren
door leerlingen een keus kan worden
gemaakt bij de opleiding. Zo zijn ta
len in zoverre vrij, dat een keus kan
worden gemaakt uit bv. de oude talen,
uit Frans, Duits, Russisch, Chinees,
Japans. Behalve rekenen, algebra,
aardrijkskunde, scheikunde, theorie
cn praktijk van muziek, dier- en
plantkunde, vindt men op het pro
gramma ook kunst, landbouw, mecha
niek, huishoudelijke economie, enz.
Is het wonder dat zoals in Ne
derland bij de „worstelende menigte"
gebruikelijk ook hier op uiteinden
van potloden wordt gekauwd en het
eerst gezocht naar iets gemakkelij-
kers?
Met als resultaat; tijd te kort voor
de rest
Zodat de Nederlandse jeugd in dit
opzicht tijdens de examens, zichzelf
niet „aan het andere einde der we
reld" behoeft te wensen.
Want in Australië zou haar een ge-
Jijk lot wachten
I Advertentiei
JUUL
r m
Ie, zachte handen j§
MULO-DIPLOMA
Voor het Mulo-diploma B slaagden
Maandag te Goes: C. v. Veldhoven, Burgh.
A. v. d. Maas en P. Kallewaard, Kort-
gene. A. Lourens. Aardenburg. P. Trion,
IJzendijke. J. Wisse, Terneuzen en A.
Verbokkens en G. Wilbrink te Vlissingen.
Het A-diploma ontvingen A. Gast, El-
lemeet. A. Poppe, A. Davidson, C. Cor-
nelisse en L. Bakker te Vlissingen. A.
Speelman, M. Kooman, A. Laport en A.
van Westen te Goes. R. v. d. Veen, 's-H.
Hendrikskinderen, M. Paardekoper, idem,
J. Polderdijk, 's-H. Arendskerke, E. Smith
Kloetinge en J. Dijkstra te Wolf aartsdijk.
AKTE L.O.
Aan de Christelijke Kweekschool te
Middelburg slaagden de heren L. Jansen,
Lewedorp. W. Koole, Souburg. M. Schroe-
vers en A. Wisse, Vlissingen en P. Vlie
ger, Middelburg.
KAPPERSVAK
Voor het diploma gezel herenkapper
slaagden op het te Breda gehouden exa
men o.m. de heren C. v. d. Hove en C.
v. Kouteren te Terneuzen. B. Smolenaers
te Sluiskil en R. de Maat te Stoppeldijk.
Voor gezel dameskapster; mej. J. v. d.
Heuvel te Hulst.
TECHNISCHE SCHOOL TERNEUZEN
In de 2e helft van Juni werd in de
Technische School te Terneuzen het
V.A.M.-examen leerling-monteur afgeno
men.
Geslaagd voor theorie en praktijk L
de Blaay, Terneuzen. J. de Bak'ke;,
Hontenisse. C. Esselbrugge, M. Oppeneer
en K. Siecker, Axel. C. de Feijter, St.
Jansteen. J. de Feijter en C. v. d. Voorde,
Zaamslag. B. van Hulle en L. Segers, Phi
lippine. E. v. d. Moere, Bouchoute (B.)
M. Obrie, Sas van Gent. F. Vervaet, Bier
vliet.
Geslaagd alleen voor het theoretisch
gedeelte: J. Koekkoek, Axel. A. de Kra
ker, IJzendijke en W. de la Ruelle te
Westdorpe.
JANSENIUS LYCEUM HULST
Aan het Jansenius Lyceum te Hulst
slaagden voor het eindexamen gymna
sium B de volgende leerlingen; J. Cas
teels te Axel. W. Langenhorst en W. van
Remortel te Hulst.
WERKEN TE BRESKENS
Door het architectenbureau J. C. P.
Loonen te Breskens werden onderstaan
de werken aanbesteed:
Het bouwen van een garage aan de
lste Zandstraat, namens de heer J. J.
Brugge te Breskens, het werk is gegund
aan de Fa. P. Dierick en Anth. Leen-
houts te Breskens.
Het bouwen van een woonhuis met bij
bouw aan het Molenwater, namens mej.
Th. Oosterling te Breskens, het werk is
gegund aan de Fa. Vergouwe te Bres
kens en de Fa. Gebr. Risseeuw te
Groede.
FAMILIEBERICHTEN
(Uit andere bladen.)
Geboren: Geert. 2v Hr.
en Mevr. Likjensvan Lie-
bergen, Oosterhout.
O n d e r t r o u w d H. de
Bruijne en A. van Nieuwen-
huizen. Zuid-BeijerlandSt.
Philipsland
O v e r 1 e d e n dr. J. Bekk,
65 jaar, Amsterdam. C. Moo-
tenburgh, 74 jaar Burgh. D.
van Rompu. 76 jaar. Amster
dam, J Cals, 81 jaar, Roer
mond, F. Schattenberg. 73
jaar, Maastricht.
DANKBETUIGING
Voor de talrijke blijken van
deelneming, ons betoond bij
de begrafenis van onze zeer
geliefde vader, grootvader en
overgrootvader,
F. E. BLOMMAERT
betuigen wij onze oprechte
dank. Bijzonder aan H.H.
geestelijken, beh. geneesheer,
Ver. van Ouden van dagen
en voor de goede verzorging
in het R. K. Liefdehuis St.
Liduina te Hulst.
WED. S. BLOMMAERT
Hulst, Juli 1954.
Hiermede betuigen wij onze
oprechte dank aan H. H.
geestelijken, wijkverpleegster,
beh. geneesheer, familie,
buurtbewonei'S, zakenrela
ties, vrienden en bekenden
voor de vele blijken van be
langstelling ondervonden bij
het overlijden van onze innig
geliefde echtgenoot, vader,
behuwd- en grootvader,
LUDOVICUS DE JONGHE
WED. M. DE JONGHE-
van Vlierberghe
Koewacht, Pr. Hendrikstr. 14
Ondergetekende zal op Maan
dag 19 Juli 1954 te 16 uur, na
mens het R. K. Schoolbestuur
te St. Jansteen - Heikant, bij
Ph. de Block-Vonck, Juliana-
straat 13, aanbesteden;
Het maken van nieuwe
toiletten met bijkomen
de werken, in de Kleu
terschool aan de Juliana-
straat no. 1.
Bestek en tekening te ver
krijgen tegen betaling van
f 2.— bij de architect te Hulst.
J. A. Schalkwijk
Met. leedwezen geven wij kennis van het overlijden
van onze oud-vertegenwoordiger, de heer
die gedurende vele jaren zijn beste krachten voor
ons bedrijf heeft gegeven.
Directie Douwe Egberts
Koninklijke Tabaksfabrieken, Koffie
branderijen, Theehandel N.V.
Op 9 Juli a.s. hoopt de
N.V. Nieuwe Nederlandsche Maatschappij tot vervaar
diging van Spiegelglas, glazen voorwerpen en chemische
producten te Sas van Gent, haar
te herdenken.
Gelegenheid tot gelukwensen van 16-17.30 uur in de Re
creatiezaal van de afdeling Spiegelglasfabriek, West
kade 20.