OP DE RAND VAN NEDERLAND prijw Palthe *lflontcmci QzctiSi NIEUW-GUINEA: taak voor generaties Van 1895 tot 1954 Advertentiën Arbeidstlierapie voor zieken De derde weldaad GESLOTEN Fa. A.v.Riesen 2 pomp- installaties DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 28 JUNI 1954 Kanttekeningen bij een rapport Angst om voor imperialistte worden uitgekreten? 2 Juli, Zonnebloemfeest Zij bevordert de genezing J. M. Scherphuis- Voogd geen spreekuur. ANDRIES VAN RIESEN A. VAN RIESEN A. VAN RIESEN ANDRIES VAN RIESEN Een prachtige vulpen houder met 14 karaat massief GOUDEN pen, voorzien van iridium punt CADEAU! 7enrf ons pn*>» «nW vooruit! Izweef- Im met 1 zweef den af- See- daalde nd was kt. pan het Bur- ^slaagd van k. Wie- (Ingezonden) jyjAG het geen bedrieglijke samenzwering van toevalligheden worden genoemd, dat er, hangende mijn oproep tot 's lands meest-gevierde aether-gladiatoren, nu juist ook van bevoegde zijde een deskundig rap port inzake Nleuw-Guinca te water is gelaten? Dit betekent nl. niet meer of minder dan dat ik mijn grootscheeps-gedroomde bedel-actie ,,'n Cent voor Manokwari" (of wat was 't ook weer?) gevoeglijk kan be schouwen als te rechter tijd in de kiem gesmoord. Komen er eenmaal dure commissies met lijvige rapporten op de proppen, dan houdt im mers alles 'n poosje op, zoals u weet. En het na-oorlogse: „Als de nood het hoogst is, zijn de commissies het meest nabij" geldt evenzeer voor de Papoea's als voor de rubbertuinen op Sumatra, als voor de mandcn- vlechters in Cambodja. Intussen heb ik de dichterlijk-demo cratische vrijheid genomen, een beknopt uittreksel van het zo juist verschenen rapport aan een grondige inspectie te onderwerpen. En ben daarbij tot de verbijsterende conclu sie gekomen, dat het ,als gevolg van de feitelijke toestand op Nieuw-Gui- nea, in wezen niet het minst verschilt van alle voorgaande Nieuw-Guinea- rapporten, welke ooit het parlemen taire daglicht mochten aanschouwen, zoals dat heet. Te rekenen van 1895 af, toen „in Staatsblad van Nederlandsch-Indië no. 221 is opgenomen het verdrag tot regeling der grens tusschen het Ne- derlandsch en het Britsch gebied op Nieuw-Guinea";bij welke gele genheid dus de eerste serieuse com missie haar taak in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden schijnt te hebben volbracht, zoals dat destijds ook al heette. In de samenvattende aanhef van het rapport-Pieters wordt dan ook terecht opgemerkt, dat de ontwikkeling van Nieuw-Guinea een „levenswerk'' betekent. een „taak voor generaties". Voor generaties van deskundige toeristen althans zeer ze ker, want van de commissie anno 1895 zullen de meeste leden reeds lang ten grave zijn gedragen. ONDEK DE LOUPE „Bij de bestrijding van het anal- phabetisme mag lezen en schrij ven geen doel op zichzelf zijn. De opvoeding van de Papoea dient zich uit te strekken tot elk le- Of speelt men met de gedachte, de Papoea te kunnen gebruiken als dank baar- en deemoedig proef-konijn voor bepaalde moderne-anthroposofische instrumenten? En geeft men hier al thans niet „nu reeds duidelijk de we gen aan, langs welke de ontwikkeling moet gaan"? Hecht men bij dit alles geen over dreven waarde aan de progressief-hu- manistische luchtkastelen van de UNESCO, die nochtans meer op mach tige propaganda-middelen blijkt te steunen dan op practische resultaten; terwijl ze b.v. de 2000 jaren practische onderwijs-ervaring, waarop het mis sie-werk kan bogen, over de gehele wereld min of meer klakkeloos pleegt te negeren? LANGJARIG PLAN 5. Niettemin, vooralsnog „verdient het aanbeveling, dat in nauwe samen werking tussen overheid, zending en missie de onderwijspolitiek wordt be paald en een langjarig plan wordt op gesteld, dat deel uitmaakt van een al gemeen plan of van streekplannen, TJONDERDEN TOERISTEN zullen in de komende weken, op hun weg naar het Zuiden, hun vacantie-oord, enkele ogenblikken in Rijsbergen vertoeven, dat als een oase van rust aan weerszijden van de grote verkeersweg ligt. „Nog even", zuchten die automobolisten dan en ze bedoelen, dat ze al op de rand van Nederland zijn en over enkele ogenblikken België zullen binnen rijden. Ze zien waarschijnlijk heel wat minder van het gemoe delijke, kalme dorpje dan onze lezers, die er hier in vogel vlucht een kijkje op kunnen nemen. Rijsbergen zoekt het voornamelijk in de lengte, maar niettemin is de St. Bavokerk het middelpunt. Daaronder kan men de meisjes- en de jongensschool opmerken, ieder aan een zijde van de weg. Een ander belangrijk punt ligt helemaal bo venaan op de foto; de melkfabriek, een stevig, welvarend bedrijf. A ls nu in het rapport-1954 niet zo vanzelfsprekend ook enkele wel willende tips aan de UNESCO waren verwerkt, en overigens het hele ge val zich niet zo kennelijk bewoog in het kader van de Verklaring van de Rechten van de Mens, dan ware ik hier net zo lief opgestapt om eendjes te gaan voeren in het Valkenberg. Thans echter lijkt het mij niet over bodig de markantst-geformuleerde conclusies van de commissie-Pieters, alsmede de meest-in-het-oog-lopende tegenstrijdigheden blijkens het onder havige rapport, wat nader onder de loupe te nemen: 1. Een ontwikkelingsplan moet, vol gens het rapport, steunen op een juiste kennis van dit land en zijn mogelijkheden. Men weet van land en volk nog te weinig af, om nu reeds de wegen aan te geven, langs welke de ontwikkeling moet gaan. Vooral dit „nu reeds" klinkt waar achtig wel, alsof Nieuw-Guinea ons zo juist is aangewaaid. Alsof aan het rapport-Pieters niet 60 jaren van halsbrekende geologische, ethnolo- gische- en militaire expedities, als mede een halve eeuw van waarlijk-ti tanische missie- en zendingsarbeid zijn voorafgegaan! Dat de diverse regeringen zich ge durende dat tijdsbestek aan de be reidwilligheid van de betrokken in stanties, zo ook aan het idealisme van talrijke jonge, Nederlandse adspirant- pioniers maar bitter weinig gelegen lieten liggen, is een andere zaak. Na te gaan, wie tot dusver in feite ver antwoordelijk waren voor dit schier onbegrijpelijke traineren van het „opengooien" van Nieuw-Guinea, heeft overigens geen zin meer; of wel? STAATKUNDIGE ONTWIKKE LING 2. Veronderstellen we nu enkele ogenblikken, niet méér van NeiJ.- Nieuw-Guinea af te weten, dan Dat het een oppervlakte beslaat van 388.000 km2, en dus Ux zo groot is als Nederland; dat het aantal inwoners geschat wordt op 300.000, pak weg: 388.000 hetgeen neerkomt op 1 inwoner per km2 (Naar dezelfde verhou ding zou Nederland aan 40.000 inwoners er ai 6?00 teveel heb ben!); en dat van die 388.000 op Nieuw- Guinea het allergrootste gedeelte nog voornamelijk bestaat uit vol slagen analphabeten; terwijl tal rijke stammen in het binnenland nog nimmer met de Westerse be schaving in aanraking kwamen, dan doet het toch ook al wel verba zend naief aan te vernemen, dat min stens één derde van het 315 bladzij den omvattende rapport-Pieters is ge wijd aan de staatkundige ontwikke - ling van Nieuw-Guinea, de daartoe schijnbaar zo brood-nodige politieke vorming van de Papoea, en de wen selijkheid van het zo spoedig mogelijk inschakelen van de autochtone bevol king in het economische proces en 't bestuursapparaatHet ontbreekt er nog maar aan, dat men zo terloops ook meteen maar even de datum van de Souvereiniteitsoverdracht heeft vastgesteld! Het is hier bepaald niet zo, „dat men bij een eventueel ont wikkelingsproject op een ernstig ge brek aan ge.L-vens stuit", zoals het rapport in het algemeen constateert, maar de beschikbare gegevens torpe deren op zich zelf reeds de gedachte aan de practische uitvoerbaarheid van een of ander ontwikkelingsproject in deze geest. De serieuse aanpak van een dergelijk plan zou m.i. slechts kunnen voortvloeien uit een zekere onberedeneerde angst om in bepaal de internationale kringen Voor „wes terse imperialisten" te worden uit gekreten. ONDERWIJS EN CULTUUR vensgebied. In dit verband vestigt de commissie de aandacht op „fundamentele opvoeding", een van de belangrijkste terreinen van werkzaamheid der UNESCO, waarbij datzelfde doel. voorzit." Nu is het de commissie tijdens haar drie-jarige onderzoekingsarbeid mo gelijk ontgaan, dat het onderwijs op missie- en zendingsscholen heus nog wel wat méér omvat dan lezen en schrijven Vermoedelijk doordat de commissie zo opvallend veel aandacht meende te moeten besteden aan de politieke mogelijkheden van de Papoea Maar, met alle belangstelling voor de doelstellingen der UNESCO, wat tracht men hier toch eigenlijk te sug gereren? Is „lezen en schrijven" dan niet van „fundamenteel" belang voor de be strijding van het analphabetisme? Bij een volk, wat voor het grootste ge deelte nog uit de zalige sluimering van het Stenen Tijdperk moet wor den wakker-geschud, nota bene! Of zou het voor de ontwikkeling van Nieuw-Guinea zo'n grote ramp betekenen, wanneer men er voorlopig maar eens in slaagde, alle Papoea's lezen en schrijven te leren? En zouden die eenmaal verworven bekwaamheden dan niet typerend genoemd mogen worden voor een zekere graad van algemene ontwikke ling, waarop de gehele verdere gees telijke emancipatie, en daarmede ge- ïeidelijk-aan de agrarische, culturele, economische en industriële ontsluiting van Nieuw-Guinea veilig konden worden uitgebouwd; en waarin zelfs de fundamenten van een toekomstig autonoom bestuursapparaat een dege lijke ondergrond zouden vinden? welke mede dé economische en so ciale ontwikkeling omvatten." Vermoedelijk onbewust erkent men hier toch, dat de ijzeren gordijnen, welke onze technocratische bescha ving in het Westen heeft opgetrokken tussen Kerk en Staat, „progressief" en „conservatief", intellectuelen en havensjouwers, dichters en zakenlui, plegen te ontrafelen en te vervagen, naarmate men dieper de wildernis in trekt. En zulks was dan ook altijd, althans voor de dichter, de voprnaam- ste attractie van de wildernis. 6. De commissie denkt „aan het Nederlands als voertaal bij het onder-1 wijs, waarvan zij verschillende voor-1 delen verwacht." Getuigt dit laatste niet onmisken baar van realisme? En mogen we hieraan wellicht de verwachting vast knopen. dat in de naaste toekomst tal rijke Nederlanders in de gelegenheid zuilen worden gesteld om al die mooie plannen metterdaad uit te hel pen werken? De Nederlandse regering behoefde zich dan ook minder kopzorgen te maken t.a.v. „bevolkingsoverschotten" en emigratie-mogeljjkheden. Wanneer men immers een rijk en vruchtbaar arbeidsveld van ca. 388.000 km2 ter beschikking had, bedoel ik. Overigens behoefde de UNESCO daarom nog niet direct met de han den in de schoot te zitten! Want zelfs in sommige streken van het Ameri kaanse vasteland schijnt de opvoeding nog niet geheel en al in overeenstem ming met de maatstaven, zoals die zijn vastgelegd in de „Verklaring van de Rechten van de Mens". Er is dus nog altijd werk genoeg aan de winkel. L. PISON typisch voor deze ietwat voort- va end-humonistische tendenz is ook het volgende: „Wat betreft de culturele ont wikkeling voldoet het onderwijs in Nederlands Nieuw-Guinea uiteraard nog niet aan de maat staven voor het onderwijs zoals me genoemd worden in de „Ver- Mens"8 Van de Rechten van de 's h'er n'et zozeer van wJi'i (loe,'ee' scholen er zijn, en liiko 'eerkrachten men al die moei- -Ll Jaren tot zijn beschikking had, rie ,vee' mensen men thans en in "a;™toekomst kan bereiken, de „„a aard van het bestaan de onderwijs niet deugt.... Want: J7RGENS in een Nederlands ziekenhuis is een dame opgenomen, wier boven lichaam geheel verlamd is Dat wil dus zeggen, dat zij ook niet in staat is haar handen te gebruiken. Deze dame heeft het klaar gespeeld een smyrna-kleed te maken. Technisch niet te verbeteren, geen foutj'e in het moei lijke patroon. Dit kleed maakte zij met.... haar tenen. Uithoudingsvermogen en levenslust waren de componenten, die haar in staat stelden dit reuze-werk te volbrengen. De voltooiing van deze arbeid schonk haar veel voldoening. Grote voldoening was er echter ook bij de R K. Welfare-werkster, die deze patiënte met raad en daad gesteund had( toen zjj haar over haar geestelijke depressie-toestand trachtte heen te helpen. In een sanatorium is een meisje van omstreeks 18 jaar opgenomen. Zij is lusteloos. Zij ligt hele dagen apatisch op haar bed en niets kan haar eigenlijk veel schelen. De welfare-werkster komt haar bezoeken, zij tracht het meisje uit haar depressie te nalen. „Probeer eens wat te tekenen", raadt zij de jonge patiënte o.m. aan. Die stemt onverschillig toe. Zij maakt de tekening Er komt een kleine tentoonstelling van huisvlijtwerk uit dat sanatorium ter gelegenheid van de Gouden Scha kel i'n Rotterdam. Een beeldhouwer komt de inzendingen keuren. Hij ont dekt de tekening van het meisje en kan zijn ogen moeilijk geloven. Hij had een groot talent ontdekt. Het meisje zelf wist niet, dat zij een der gelijk genie bezat Thans is zij vol le venslust en legt zich uiteraard oijzon- der op tekenen toe. Zij is gewekt uit haar apathie, zij heeft een doel, waar voor zij leven zal. En mét haar straalt de Wel-fare-werkster, die haar tot tekenarbeid heeft aangezet. Beide gevallen zijn uitzonderingen. Maar zij illustreren toch wel treffend het werk van de katholieke wei-fare- werkster. Dit werk wordt wel eens de derde weldaad genoemd De eerste weldaad is de dokter, de tweede de verpleegster, de derde zij, die ar- beidstherapie toepast bij langdurige patiënten, die daarvoor in aanmerking komen. Niet altijd zijn de resultaten zo groots als van de twee verhaalde voorbeel den. De bedoeling is voornamelijk het creatieve vermogen van de patiënten opnieuw te wekken, waardoor zij hun eigen zorgen vergeten. Zodoende komt er een andere geest onder de pa tiënten „Ik krijg er zo'n plezier in," is meestal de opmerking, nadat men zich eenmaal aan de wel-fare-werkster heeft toeveitrouwd en zij de patiënt het een en ander heeft geleerd om zich bezig te houden. Het voornaamste is, dat er de genezing door bevorderd wordt. Zodoende is het welfare-werk uit gegroeid tot een medisch en psycholo gisch verantwoorde bezigheid en ont spanning van de patiënt en te be schouwen als een noodzakelijk uit vloeisel van de moderne inzichten over de psychosomatische geneeskunde in het algemeen en de therapie in het bijzonder. Het is uitgegroeid tot een verant woordelijk werk en berust onder de zeer bijzondere zorg van de stichting De Zonnebloem, die daarvoor speciaal opdracht van het episcopaat heeft ont vangen. DE THUIS-ZIEKEN FAMILIEBERICHTEN (uit andere bladen) Ondertrouwd: Antonia Broekman en Leo-Felix Bren- ninkmeijer, Tilburg-Amster- dam. A.s. Dinsdag 29 Juni, bij ge. legenheid van het zilveren professiefeest van de EERVV. MOEDER OVERSTE van de St..Jacobusschool zal er gelegenheid zijn tot feli citeren van 3 tot 4 uur aan de Stalstraat. Goes, 28 Juni 1954. keel-, neus-, oorarts heden Wegens sterfgeval DINSDAG 29 JUNI HOUTHANDEL GOES Paarden - Rundvee. Voor de vlugge om prompte uitbeta ling van mijn op 8 Juni 1954 onteigende koe, verzekerd bij de Onderl. Veeverzek. M. te Hulst betuig ik hiermede mijn welgem. dank. Ieder paarden- en veehouder kan deze mij. ten zeerste worden aanbev. Boschkapelle 25 Juni 1954. Ed. Piessens Heden overleed te Amsterdam tot onze diepe droef, heid na een kortstondige ziekte, vrij onverwacht, onze geliefde man, vader behuwdzoon, broeder en behuwdbroeder in de ouderdom van 50 jaar. Bergen op Zoom: W. van Riesen-Scholten Wim Hans Jetty J. Scholten—van Leusen Goes: E. N. C. van Riesen E. M. van Riesen-de Witte en kinderen. Bergen op Zoom, 25 Juni 1954. Stationsstraat 4. De teraardebestelling zal plaats vinden Dinsdag a.s. op de Protestantse beraafplaats te Bergen op Zoom. Vertrek van Stationsstraat 4, te 13.30 uur. Geen bezoek aan huis. Gelegenheid tot condoleren na afloop der teraar debestelling in de Gouden Leeuw, Fortuinstraat, Bergen op Zoom. ^okken ^TALONS Heden overleed tot mijn diepe droefheid na een kortstondige ziekte vrij onverwacht mijn broeder en mede firmant de 'heer E. N. C. van Riesen Goes, 25 Juni 1954. 's-H. Hendrikkinderendijk 122 De begrafenis zal plaats vinden op Dinsdag 29 Ju ni op de algemene begraafplaats te Bergen op Zoom te circa 1,30 uur. Ur is echter nog een zeer bijzondere T-" taak, die op de schouders van De Zonnebloem rust, misschien wel haar meest elementaire bezigheid is name lijk haar streven, langdurige zieken, die thuis verzorgd worden, te berei ken. Zij werkt daartoe samen met het zieken-apostolaat te Bloemendaal en het KRO-radioziekenbezoek. In hon derden parochies is reeds een actieve Zonnebioemgroep, die de zieken voort durend bezoekt en zodoende aei ge bod der christelijke naastenliefde in practijk brengt. Zo worden duizenden bezocht en evenzovelen goed ge daan. Dit werk van christelijke charitas heeft zijn eigen feestdag: 2 Juli. het feest van Maria visitatie. Dan wordt het zonnebloemjaarfeest gevierd. 500 Nederlandse parochies maken zich voor dit feest op Voor dit werk is ontzaggelijk veel geld nodig. Alleen al de opleiding van getrainde welfare-werksters eist dui zenden per jaar, want het is verant woordelijk werk, waarvoor alleen dê allerbesten in aanmerking komen. Daarvandaan dat deze feestdag voor de zieken voorafgegaan wordt door een speidjesdag. Wie zal neg weigeren een speldje te kopen als hij zich realiseert noeveel onnoemelijk goed 't zonnehioem-werk doet? De verleiding zo'n speldje bot weg te weigeren zal kleiner zijn naar mate men zich bezint op het doel van dit apostolaatswerk. Tcont de '.leken dat gij hen niet vergeten wilt. Dat is een morele steun voor hen en een zonnestraal over hun ziekbed. Tot ons groot leedwezen moeten wij U mededelen het overlijden van onze Hooggeachte en zeer be minde patroon de WelEdelgeboren Heer Hij zal steeds in onze herinnering blijven. Het gezamenlijk personeel Houthandel Zagerij Schaverij A. van Riesen. Bergen op Zoom, 25 Juni 1954 Hiermede vervullen wij de droevige plicht kennis te geven van het overlijden van de heer oudste firmant van de houthandel fa. van Riesen Zijn nagedachtenis zullen wij in hoge ere houden. Goes, 25 Juni 1954. Het personeel van houthandel Fa. van Riesen. De Hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat in Zeeland te Terneuzen, Nar cisstraat 8a, zal trachten bij inschrijving te verkopen: waarvan een met dieselaan drijving, hebbende een capa citeit van 36 m3 per minuut bij een opvoerhoogte van 2 m en een met electrische aan drijving, hebbende een capa citeit van 30 m3 per minuut bij een opvoerhoogte van 2 m, beide compleet met bui zen, gebouwtje en verdere toebehoren Nadere inlichtingen kunnen worden bekomen bij de Technisch hoofdambtenaar van genoemde dienst, de heer J. W. Mazure, Emma- laan 7 te Terneuzen, telef. 2363. Inschrijvingen worden in gewacht uiterlijk 15 Juli 1954 CHEMISCH REINIGEN Service-Station voor BREDA Reigerstraat 30 Tol. 9001 Agentschap vobr Roosendaal Fa. J. Vriends Dwarskade 2 - tel.. 3216 Agentschap voor Bergen op'Zoom Firma E. de Bont Bosstraat 22 - 'Tel. 793 Dit praetJsfch® geschenk «tellen wi) geheel gratia beschikbaar ter introductie van 's werelds meest populaire scheermesje In Nederland I Montana scheermesjes, ver vaardigd van het allerbeste staal, 0 08 mm. scherp geslepen, zijn over de gehele wereld bekend I Millioenen Montana scheermesjes doen dagelijks hun plicht en maken het scheren tot een genoegen I Door hun uiterst scherp geslepen kanten combineren Montana scheer mesjes daadwerkelijk scheereomfort en eco nomie, doordat zells de hardste baard er In 'n wip af Is en Uw Montana scheermesjes veel langer meegaan I Geen wonder, dat Montana scheermesjes wordert verkozen boven elk ander merk I En welk een gemak, Montana scheermes jes passen op leder bestaand scheerapparaat I Ten einde ook het Nederlandse publiek in de gelegenheid te stellen de buitengewone kwa liteiten van de Montana scheermesjes te leren kennen, doen wij een EXCEPTIONELE RECLAME AANBIEDING. Niet alleen kunt U hierdoor de Montana scheermes jes tegen sterk gereduceerde prijs proberen. maar bovendien ontvangt U BIJ AANKOOP VAN 100 S1UKS M0N1ANA SCHEERMESJES voo, 6.95 DE HIERBIJ AFGEBEELDE MERKVULPENHOUDER CADEAU Deze vulpenhouder werd speciaal voor ons vervaardigd door een der grootste fabrieken op dit gebied, hetgeen een waarborg Is voor de uitstekende kwaliteiten van deze vulpenhouder Oe vulpen (s dusdanig stabiel geconstrueerd, dat zij een levenlang meegaat Wij garan deren deze vulpen dan ook onbeperkt, zoals blijkt uit het garantiebewijs, hetwelk bij Iedere vulpen verstrekt wordt I A/s BIZONDERE attractie krijgt U eveneens GRATIS In deze vulpen Uw naam gegraveerdI Slechts gedurende korte tijd geldt deze unieke aan bieding I Daarna zullen de Montana scheermesjes tegen de normale prijs van fl. 1.10 per 10 stuks bij Uw winkelier verkrijgbaar zijn. Profiteert dus van deze tijdelijke aanbieding door onderstaande bon in te vullen en binnen 8 dagen aan ons te zenden Bestellingen worden In volgorde van binnengekomen aanvragen uitgevoerd. Montana ook Neerland's populairste scheermesje I MONTANA IMPORT COMPANY Stevinstraat 251 's-Gravenhage tal. 399295/558453 giro 311991 -BESTELBON- AAN import company. Postbus 41 7 "s-GRAVENHAGE Gelieve ml) te zenden op bovenstaande voorwaarden - 1 00 scheermesjes. u levert hierbij gratis een vulpenhouder met 1 4 karaat massief gouden pen waarin Jk gegraveerd wens (Blok/etters svp.) Adres Woonplaats: Dit prachtige Zwitserse Dames- of Herenhorloge (naar keuze) welk een waarde heeft van 19.75, ontvangt U van ons geheel GRATIS bij aankoop van 300 Montana scheer mesjes tegen de gereduceerde prijs van Jg gjj Zwitsers precisiewerk met alle eigenschappen van dien. - Goudkleurige kast. anti-magnetisch, lichtgevende cijfers en wijzers, enz. 1 JAAR SCHRIFTELIJKE GARANTIE. Bij betaling per postwissel duidelijk naam en adres vermelden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1954 | | pagina 5