Zich thuis voelen
ROBERT CAPA maakte foto's waar
de dood toesloeg
De uitwijzing van een
doofstomme
OUDE GEN EVER
AT EEN
ONDERLIJKE V
ERELD
Landmijn werd hem noodlottig
„Jouw baantje is mij te gevaarlijk
RADIO
Het Huis van Leven
en van Dood
TWEEDE BLAD
e
HAAGSE BRIEVEN
Nadere verklaring
En de toltaks?...
„Slaafs"
VRIJDAG 11 JUNI 1954
Minister maakt
ze ongedaan
Vliegers
Het afgezaagde
voorwendsel
Vliegende schotel
in de buurt
„EXTRA ZACHT EN BELEGEN'
Spel
hebben
dat bet
tc H. Paus
^enetië zal
v, 8 uur:
ur prijsuit-
t„ Ons Ge-
2.30 uur:
g ..Kapelle-
irs, 7.30 uur:
The Quiet
a. 8 uur: 24
urCarlami-
i uur: Con-
J-^ET GROTE sociale mandement
1954, zoals het ongetwijfeld in
de geschiedenis zal blijven voortle
ven, staat nog steeds in het brand
punt der belangstelling bij katholie
ken èn bij niet-katholieken. Hoe
verschillend de reacties in velerlei
kring ook mogen zijn, unaniem blijkt
het inzicht aanwezig, dat dit man
dement van grote betekenis is voor
ons land. Waarbij men echter over
het algemeen te weinig op zijn so
ciaal karakter let en te veel nadruk
legt op het politieke onderdeel.
Hiermee is uiteraard niet gezegd,
dat dit onderdeel niet van groot
belang zou zijn. Zoals in het gehele
mandement wórdt ook hier de steeds
door het Episcopaat getrokken lijn
duidelijk en krachtig voortgezet.
Met reden schrijven de Bisschoppen
dan ook aan het slot van de para
graaf over de P. v .d. A.: „Wij ver
trouwen, dat het voor iedereen dui
delijk zal zijn, wat de Bisschoppen
bedoelen en vragen."
Met betrekking tot het politieke
onderdeel van het mandement trof
mij in de N. Eeuw sedert het op
treden van Knuvelder als hoofdre
dacteur sterk van politieke „kleur"
veranderd een passage naar aan
leiding van het bisschoppelijk be
roep op eenheid in politicis. Een pas
sage waarin enerzijds een milde be
oordeling van de P. v. d. A. wordt
gegeven, (in overeenstemming met
de genoemde verandering van poli
tieke kleur) door middel van een
„welwillende" verwoording van het
oordeel der Bisschoppen, maar
waarin anderzijds betreurd wordt,
„dat de K.V.P. zodanig blijkt te zijn,
dat niet alle katholieken en met na
me die in de P. v. d. A. hun heil
hebben gezocht, er zich thuis kun
nen voelen."
Dit oordeel wekt een commen
taar op. Want waarom voelen een
aantal katholieken zich niet thuis
in de K.V.P. en zoeken zij hun heil
in de P. v. d. A.? Ligt dat aan hen,
aan de K.V.P. of soms nog aan an
dere oorzaken? Het lijkt mij nut
tig op deze vragen nader in te gaan.
het AANTAL katholieken
practiserende katholieken
dat lid is van de P. d. A., is zeer
gering. Het zijn de mensen, die
overtuigd zijn van de noodzaak van
de „doorbraak".
Het aantal katholieken, dat stemt
op de P. v. d. A. is aanmerkelijk
groter en was er zelfs mede oorzaak
van, dat de socialistische partij in
'52 een drietal zetels in het parle
ment kon winnen. Een dezer zetels
werd door middel van katholieke
stemmen verkregen. In '53 en '54
daalde 't aantal stemmen van katho
lieke kiezers op de P. v. d. A.-lijs-
ten echter belangrijk.
De situatie in '52 was een gevolg
van de minder goede sociale ver
houdingen in katholieke kring, een
gevolg van het optreden der K.N.P.
van een vrees van vele arbeiders
dat de K.V.P; in conservatieve rich
ting zou gaan en ook van de propa
ganda der P. v. d. A„ waarbij het
gebruik èn het misbruik van de
naam van de minister-president een
rol van betekenis speelde. Dat de
helaas groeiende onkerkelijkheid
ook bij verkiezingen van invloed is,
moge hier tenslotte niet onvermeld
blijven. Het valt inderdaad te be
treuren, dat velen zich in '52 niet
„thuis voelden" in de K.V.P., zoals
het tot verheugenis stemt dat het
aantal van dezen na dat gedenk
waardige jaar sterk verminderd is,
in sommige delen van het land zelfs
tot nul gereduceerd. Bij deze men
sen hebben echter geen principiële
argumenten een rol gespeeld.
QANS ANDERS ligt echter de zaak
bij het kleinste, maar belangrijk
ste deel der P. v. d. A.-stemmers,
nl. de katholieken die welbewust
lid der socialistische partij zijn. Ten
opzichte van hen is het oordeel van
de N. Eeuw niet aanvaardbaar.
Want zoals zij tot dusverre over
partijvorming dachten, voelden zij
zich in de K.V.P. niet thuis op grond
van het karakter der partij. Zij
vinden een „confessionele partij"
principieel en practisch onjuist.
De N. Eeuw, die voorstander der
katholieke partij verklaart te zijn.
mag dus geen treurnis uiten over de
K.V.P., omdat de doorbraak-katho-
lieken zich er niet thuis voelen.
Veeleer dient het weekblad het te
betreuren, dat deze katholieken nog
niet tot het inzicht zijn gekomen,
dat in Nederland onder de huidige
omstandigheden een katholieke par
tij noodzakelijk is en dat de plaats
der katholieken NIET in de P. v. d,
A. is.
De Bisschoppen verklaren; „Voor
een katholiek ontbreekt hier de ba
sis". En bovendien: „In feite is het
echter zo, dat deze partij niet van
uit dat christelijk beginsel werkt
en dat ook niet kan doen; integen
deel, feitelijk overheerst in de par
tij een levenshouding, die niets wil
weten van de beginselen en idealen,
welke de christen heilig zijn." De
inhoud van deze laatste zin is toch
wel iets anders, dan van de ver
woording ervan door de N. Eeuw die
luidt, dat „de P. v. d. A, nog te veel
eve heerst wordt door oe levens
houding, die niet christelijk genoeg
is, om een geschikt klimaat voor
katholieken te zijn." Uiteraard is
bet een katholiek blad geoorloofd
om de uiteenzetting der Bisschop
pen met eigm woorden weer te ge
ven Maar tv: is niet verantwoord,
dat zo „slordig" te doen, dat er in
feite iets anders komt te staan.
QENERAAL-MAJOOR Dürst Britt
heeft zich in een vergadering
te Haarlem nader uitgelaten over
zijn woorden, die zoveel stof heb
ben doen opwaaien. Ik spoorde niet
aan tot dappere ongehoorzaamheid,
zei hij, daarbij doelend op een his
torisch geworden uitlating van Ir.
Albarda in de dagen van de Zeven-
Provinciën-rebellie. Wat de oud
commandant van de 7-December-di-
visie dan wel bedoelde? Alleen
maar critiek op de regering, die
indertijd het bevel gaf de opmars
naar Djokja stop te zetten. Alle
veteranen waren het erover eens.
dat die actie had moeten worden
voortgezet. De generaal-majoor b.d.
kwam echter niet terug op zijn uit
lating, dat de militairen volgens het
Krijgsreglement dit bevel der re
gering ook best hadden mogen
negéren. Dit nu lokte de verklarin
gen van de chefs van staven uit,
Het verder zwijgen over deze aan
gelegenheid moeten we dan maar
aanvaarden als een erkenning, dat
de generaal er op dit punt naast is
geweest. Een ruiterlijk toegeven
hadden we liever gehoord.
HET Beneluxcomité voor Toena
dering, in de hoofdstad van het
groothertogdom vergaderend, heeft
de wens uitgesproken, dat in het
Beneluxverband prioriteit zal wor
den gegeven aan de uitvoering van
de spoorwegelectrificatie op de lijn
Roosendaal Antwerpen, zowel in
het belang van de toenadering tus
sen de drie landen als ter bevor
dering van hun culturele en com
merciële betrekkingen.
Het is toe te juichen, dat het Be
neluxcomité nog eens de aandacht
vestigt op dit onopgelost electrifi-
catieprobleem en de regeling er van
zo met nadruk op de voorgrond stelt.
Doch aan de gevraagde prioriteit
zouden we nog een andere willen
laten voorafgaan, waardoor de
electrificatie overigens geen mo
ment behoeft te worden opgehou
den. Waarom is er niet tevens af
schaffing gevraagd van de zgn.
toltaks op dezelfde lijn Roosendaal
Antwerpen, die nergens anders
en alleen maar eenzijdig van Bel
gische kant wordt geheven? In
feite betekent zij een boete van
5 franks per persoon voor iedere
reis heen of terug op deze lijn. Het
zou zeker ook in het belang van de
toenadering tussen de Beneluxlan-
den zijn en ter bevordering van
hun culturele en commerciële be
trekkingen dienen, als aan dit
soort knevelarij ten spoedigste een
einde kwam.
HET Vrije Volk, dat als zuiver
partijblad (in tegenstelling bij
voorbeeld tot Het Parool) altijd de
partijlijn verdedigt en de daden van
socialistische ministers en volksver
tegenwoordigers door dik en dun ver
heerlijkt spreekt nu smalend over
de „siaafse, van ieder critisch ele
ment gespeende betuigingen van ge
hoorzame instemming in de meeste
rooms-katholieke bladenmet het
Mandement. Hieruit blijkt weder
om. hoe men in socialistische kring
niets begrijpt van het katholieke
gedachtenleven.
TAOBERT CAPA, de man die twintig jaar lang overal ter wc-
reld de oorlog fotografeerde en wiens naam een bijna legen
darische klank had gekregen, is in Indo-China om het leven ge
komen. Hij werd gedood door een exploderende landmijn en in de
half-vernielde camera vond men zijn laatste foto's: oprukkende
soldaten in de delta van de Rode Rivier en stukken artillerie, die
tegen de Vietminh in stelling werden gebracht.
Robert Capa, die o.a. voor het Amerikaanse weekblad „Life"
werkte, sprak vijf talen vloeiend, maar toen men hem eens vroeg, in
welke taal hij dacht, gaf hij ten antwoord: „Ik denk in foto's". In oor
logsfoto's, had hij er aan toe kunnen voegen. Want altijd klikte zijn
camera als de dood op het slagveld toesloeg.
LAATSTE OPDRACHT
2^o kwam het einde van een carrière
die boeiend genoeg is om ver
haald te worden. (De gegevens zijn
van Time).
In de tweede wereldoorlog kreeg
Capa zijn reputatie van de beste
foto-verslaggever ter wereld. Altijd
was hij aan het front. Gewapend met
drie camera's en een fles whisky werd
hij met een aantal parachutisten bo
ven Duitsland neergelaten. In Auzio
zette hij met de eerste geallieerden
voet aan land. en op D-day bevond hij
zich in een landingsvaartuig, dat zijn
boeg naar het gedeelte van het Nor-
mandische strand richtte, dat voor de
gelegenheid der invasie als Omaha
was gedoopt.
De foto's die Capa nam, vertelden
altijd een navrant verhaal, zoals zijn
foto van een Amerikaanse soldaat, op
het moment dat hij achter zijn ma
chinegeweer ineen zakte. Hij foto
grafeerde de Britse soldaten ,t'oen zij
zich door de branding voor de Nor-
mandische kust worstelden om in
Frankrijk aan land te gaan.
De techniek van Capa's foto's liet
nogal eens te wensen over. Hij liet
zich weinig aan afstandsinstelling en
belichting gelegen liggen. Maar hij
nam geniale foto's, omdat hij de oor
log kende en altijd temidden der strij
denden stond. „Als je foto's niet
goed zijn", placht hij te zeggen, ..heb
je je opnamen te ver af gemaakt.."
Wijlen generaal Teddy Roosevelt zei
eens:' „Rob weet meer van de oorlog
af dan een massa militairen met vier
sterren op hun kraag".
Capa ging gemakkelijk met mensen
om en hij wist altijd, waar hij de bes
te foto's kon maken.
AMATEUR
(Advertentie)
Dobert Capa's eigenlijke naam was
André Friedmann. Hij werd in
Hongarije geboren. Toen hij 18 was,
ging hij naar Duitsland, om sociolo
gie te studeren en als amateur-foto
graaf verdiende hij er een centje bij.
Toen Hitier aan de macht kwam, trok
hij naar Parijs, waar hij een beroem
de fotograaf „uitvond".
Tegen de mensen gaf hij hoog op
van zijn niet bestaande „geniale baas"
en de mensen kwamen onder de in
druk. Temeer waar de foto's, die
Friedmann hen verkocht, nog geniaal
waren ook!
Franse krantendirecteuren, die hij
met zijn verhaal bij de neus had ge
nomen, waren woedend op hem, toen
zij «de slimmigheid doorkregen en
daarna werden ze woedend op hun
eigen persfotografen, omdat die altijd
slechter werk leverden dan ..die bru
tale Hongaar die uit Duitsland is
gevlucht",
Enfin, Friedmann fotografeerde zo
goed, dat hij door een krant naar
Spanje werd gestuurd, om de burger
oorlog in beeld te brengen. Hij ver
anderde zijn naam in Robert Capa,
trouwde met Gerda Taro, die hem bij
zijn werk trouw terzijde stond en reis
de naar Madrid, om van daaruit naar
het front te trekken.
Tragisch genoeg werd zijn vrouw
overreden door een tank van een op
rukkend legercorps. Zij overleed
even later en Capa keerde Spanje de
rug toe. Hij boekte passage op een
ROBERT CAPA
„Ik denk in foto's"
boot die naar China voer en hervatte
in dat land zijn enerverende werk.
GEVAARLIJK
halfzivare shag
van topklasse
A I BIGGELAAR 1<C» N.V.. ROOSENDAAl
TN ANTWOORD op vragen van Jhr.
Ruys de Beerenbrouck is door mi
nister Luns toegegeven, dat men met
de uitwijzing van de uit Yoego-Sla-
vië afkomstige doofstomme Sloveen
Karl Pouch wel wat hard van stapel
is gelopen.
De minister is van oordeel, dat op
grond van de richtlijnen, welke zijn
gegeven met betrekking tot vreem
delingen, die illegaal in ons land zijn
binnengekomen en die hier om asyl
verzoeken, door de betrokken instan
ties ten deze geen beslissing buiten
zijn voorkennis had dienen te worden
genomen. Ofschoon door Pouch zelf
bij zijn verhoor geen beroep op asyl
werd gedaan, had deze omstandigheid
in aanmerking genomen, dat het
voor een doofstomme in een dergelij
ke situatie wel bijzonder moeilijk was
om zich duidelijk en volledig te uiten,
terwijl bovendien door relaties van
betrokkene reeds voor hem om asyl
was verzocht er niet toe behoren
te leiden, dat van het inroepen van
de beslissing van de minister werd
afgezien. Zulks is onder de aandacht
van de betrokken instanties gebracht.
De minister heeft besloten de be
trokkene gelet op diens bijzondere
persoonlijke omstandigheden en in
aanmerking genomen, dat hij te lande
familieleden heeft, die zieft zijn lot
willen aantrekken, alsmede op grond
van de overweging, dat hij voorheen
ca. 10 jaren van zijn jeugd in ons land
heeft doorgebracht in de gelegen
heid te stellen een nadere beslissing
in zake zijn toelating tot ons land, hier
af te wachten. Zijnerzijds is opdracht
verstrekt om te bevorderen, dat de
betrokkene hiermede in kennis wordt
gesteld.
ITet was alles nog maar een voorspel.
In de tweede wereldoorlog zou
men in de vrije geallieerde landen
Capa leren kennen als een moedig en
geniaal reporter. Eens, toen hij optrok
met een luchtlandingsdivisie, legde
een parachutist, die op het punt
stond te springen, zijn hand op Ca
pa's schouder. „Kerel," zei hij, „dat
baantje van jou zou ik voor geen geld
ter wereld willen overnemen, 't Is
mij te gevaarlijk!"
Bij Bastogne was Capa zo begerig
om aan het front te komen, dat hij
de troepen voorbij reed, in de vij
andelijke linies terecht kwam en la
ter door de Amerikanen „gevangen
werd gemaakt."
Toen de Duitsers in Cherbourg zich
overgaven, wilde hij een arrogante
Duitse generaal fotograferen. Maar
de Duitser keerde hem de rug toe en
zei, dat hij het beu was, alsmaar door
brutale fotografen gekiekt te worden.
„En ik", zei Capa, „ben het meer
dan beu, om al die foto's te moeten
nemen van Duitse generaals, die zich
overgeven."
Woedend draaide de Duitser zich
om. De camera klikte en Capa had
juist het plaatje dat hij hebben moest.
Toen de oorlog voorbij was, kreeg
Capa, dank zij zijn prachtige staat van
dienst, het Amerikaanse staatsburger
schap, Hij ging met John Steinbeck,
de beroemde romancier, naar Rusland
en later fotografeerde hij de oorlog
tussen Joden en Arabieren. Daarna
maakte hij bekend, dat hij nooit meer
een oorlogstafereel wenste te zien.
FATALE „WANDELING"
w
i
yWEE vliegtuigbestuurders
J uit Quebec hebben voor J
t een bedrag van ruim een mil- t
Hoen dollar clai?ns op ijzer-
ertslagen verkocht, die zij
hebben ontdekt, toen zij over
J onontgonnen land in het
t Noordwesten van de provincie
J Quebec vlogen. Een van hen
vertelde, dat zij hun claims
J verkocht hadden aan de Iron J
Ore Company of Canada, die
het geld over een periode van
27 jaar zou betalen.
De piloten hebben een geo- J
loog geraadpleegd, die een
aandeel in de uitkering zal j
krijgen. Het ijzererts werd ont-
dekt, doordat het kompas af-
J wijkingen ging vertonen. Vol-
t gens de minister-president t
J van Quebec ligt hier naar
t schatting 50 millioen ton erts t
j van prima kwaliteit. Maar een
der vliegers is van mening, i
J dat de hoeveelheid veel gro- J
ter is. t
nig op een plantage in South-Ca
rolina. Na de vrijlating van de
negerslaven werd ze kokkin.
Slaap
]~\E HEER James Weinberger uit
Miami klaagde steeds, dat hij zo
licht sliep en van het minste ge
rucht wakker werd. Maar dat was
helemaal ongegrond, zoals enkele
dagen geleden is gebleken. Door
omstandigheden deed zich in zijn
woning een kapitale ontploffing
voor, gevolgd door brand. Maar de
heer Weinberger moest met geweld
door brandweerlieden worden ge
wekt. Hij had niets van het kabaal
gehoord.
rTTWEE geestelijken en een lekebroe-
der zijn te Pardubice in Tsjecho-
slowakije tot gevangenisstraffen van
acht en negen jaar veroordeeld op be
schuldiging van deelneming aan „een
samenzwering van het Vaticaan tegen
de staat."
|W[aar het bloed kruipt waar het niet
gaan kan. In Korea is Capa in
derdaad niet geweest, maar toen het
weekblad „Life" hem vroeg, naar In
do-China te gaan, trok hij zijn battle-
dress weer aan.
Ettelijke dagen geleden bevond hij
zich met zijn jeep tussen de voorste
wagens van een militaire colonne, een
fles koude thee aan zijn gordel, de
camera met een riem om de hals. De
colonne werd opgehouden en Capa
sprong uit zijn jeep. „Ik loop een
eindje de weg op", zei hij „waar
schuw me, als jullie weer gaan rij
den."
Twintig minuten later vond men
zijn lijk, op nauwelijks honderd meter
van de jeep. Hij had op een landmijn
getrapt....
Generaal Cogney verleende hem
posthuum het „Croix de guerre". Hij
zei „Capa viel als een goed soldaat.
Daarom verdient hij als een goed sol
daat geëerd te worden."
EDEN van het personeel van het
vliegveld van Düsseldorf hebben
Woensdag een „vliegende schotel"
waargenomen. Zij .waren eenstemmig
van mening dat het door hen waarge
nomen ronde voorwerp, dat met grote
snelheid uit het zuiden naderde, ver
volgens in westelijke richting afboog,
om tenslotte, op ongeveer zes duizend
meter hoogte, in de wolken te ver
dwijnen, geen vliegtuig, ballon, of
waarnemingsinstrument geweest kan
zijn.
(Advertentie)
Tip
piSENHOWER heeft enige tijd ge
leden een deel van zijn ambte
naren een waardevolle tip gegeven.
Tot dan toe kochten zij paper-clips
voor 38 dollarcent per doos. Voor
drie dollarcent krijg je er net zo
veel en van precies dezelfde kwa
liteit, heeft Eisenhower gezegd. Al
leen word je er voor die prijs niet
bij opgelicht.
Discreet
FVE AMERIKAANSE legerleiding
heeft de soldaten verzocht niet
al te veel nieuwigheden naar huis te
schrijven. Het is voor een kwaad
willend spion een klein kunstje uit
een overwegende liefdesbrief waar
devolle gegevens te halen omtrent
troepenbewegingen, voorgenomen oe
feningen, enz., die daarin bovendien
worden aangestipt. En dat is het
werk niet, meent de staf.
Vereiste
Jn Oregon City brak brand
uit in een bioscoop. Zoals
dat gaat, kwamen de brand
weerlieden ijverig aan hollen,
om te zien, wat ze konden
doen. Maar ze mochten niet
eerder binnen dan voordat ze
hadden betaald.
Fout
T~JE POLITIE in het brave Leeds
had onlangs een goede dag. Het
was Sidney Parson, die nen deze be
zorgde. Hij was aan het inbreken'
geslagen in een textielfabriek. Hij
deed het zo radicaal, dat hij op de
duur nergens meer uit kon. Onze
Sidney zat finaal opgesloten. Ten
einde raad belde hij het bureau
maar op met het verzoek hem te ko
men verlossen. De politie gaf gaarne
gehoor aan zijn oproep.
Slavin
JN Pittsfield in de Ver. Staten is
dan mevrouw Elizabeth Patter
son overleden. Op 101-jarige leef-
Bekeuring
JTEN DAME in de staat Texas
parkeerde haar wagen op een
plaats, waar met geen geweld ge
parkeerd mocht worden. Toen ze
terugkwam vond ze op haar auto
een pa-piertje geplakt met de me
dedeling, dat haar een boete van
20 dollar werd opgelegd. De dame
naar het bureau. Ze werd er ver
welkomd door het bestuur van de
V.V.V., de burgemeester en het
college van wethouders, de breed-
lachende commissaris van politie
en vele anderen. Onder de ge
schenken, die haar werden aange
boden waren tien paar nylonkou
sen, flessen parfum, bonbons, drie
stichtende boeken, een schoenen-
rek en een electrische zaklantaarn.
Zij was precies de tienduizend
ste, die de boete kreeg opgelegd
en men had het feit enigszins fees
telijk willen inkleden.
Geneesmiddel
]~~)AT geneesmiddel van die Deense
dokter tegen de angst, is niet
nieuw meer voor ons. Sterker, wij
kennen de samenstelling. Het wordt
gemaakt uit Mexicaanse wilde brood
wortels of soja-bonen. Pregnenolone
methylether, eenvoudiger gezegd.
Het geeft verlichting van allerlei
soort angstaandoeningen. (Zegt men).
Concurrentie
1'li AN SE taxi-chauffeurs zijn kwaad
op een collega, die onlangs een
kleine Renault op de weg heeft ge
bracht. Hij vangt hen vliegen af.
menen ze. Door het kleine formaat
van de wagen kan hij gemakkelijker
door de verkeersknopen heen glip
pen. En dat trekt haastige klanten.
Japie: „Pappie, ik heb in artis een
tijd. Zij was een der weinigen, die aap gezien die net zo groot is als
zich nog kon herinneren, dat ze U."
slavin was geweest. Tot haar Pa: „Onzin, jongen, zulke grote
twaalfde jaar werkte ze als zoda- apen als ik bestaan niet!"
WENNEKER
ZATERDAG 12 JUNI 1954.
HILVERSUM I, 402 m. KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gewijde muz. 7.45
Morgengebed en liturg, kal. 8.00 Nws. en
weerber. 8.15 Gram. 9.00 V. d. vrouw.
9.35 Waterst. 9.40 Gram. 10.00 V. d. kind.
10.15 Gram. 10.55 Idem. 11.00 V. d. zie
ken. 11.45 Chansons. 12.00 Angelus. 12.03
Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Gram. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en
Kath. nws. 13.20 Amus. muz. 14.00 Boek
bespreking. 14.10 Gram. 14.20 Engelse
les. 14.40 Amateursprogr. 15.15 Kroniek
v. Letteren en Kunsten. 15.55 Promenade
ork. 16.20 „De Vliegende Hollander", caus.
16.30 De schoonheid v. h. Gregoriaans.
17.00 V. d. jeugd. 18.00 De „Van 6en
Klaar" Club. 18.15 Journalistiek week-
overz. 18.25 Gram. 19.40 Regeringsuit/.:
Atlantisch allerlei. 19.00 Nws. 19.10 Pia-
nomuz. 19.20 Pari. overz. 19.30 Gram. 20.25
De gewone man. 20.30 „Lichtbaken",
caus. 20.50 Gram. 21.00 Metropole ork. en
solist. 21.35 Act. 21.45 Musette ork. en so
liste. 22.05 Fanfare ork. 22.20 Gram. 22.30
Wij luiden de Zondag in! 23.00 Nws. 23.15
Nws. in Esperanto. 23.22 Franse muz.
23.50-24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 M. VARA: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram.
8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.55 V. d. vrouw.
9.00 Gym. 9.10 Gram. VPRO: 10.00 „Tij
delijk uitgeschakeld", caus. 10.05 Morgen
wijding. VARA: 10 20 V. d. arb. i. d. con
tinubedrijven. 11.35 Clavecimbelvoordr.
12.00 Gram. 12.30 Land- en tuinb. meded.
12.33 Orgelspel. 13.00 Nws. 13.15 VARA-
Varia. 13.20 Lichte muz. 13.45 Sportpraat-
je. 14.00 Draaiorgel. 14.10 Filmprogr. 14.40
Voorbeschouwing Holland Festival. 15.20
„Van de wieg tot het graf". 15.35 Orgel
spel. 16.00 Kamerork. en soliste. 17.00
Journ. 17.30 Gram. 18.00 Nws. en comm.
18.20 Gram. 19.00 Artistieke staalkaart.
VPRO: 19.30 „Passepartout", caus. 19.40
„Het Boek Handelingen", caus. 19.55
„Deze week", caus. VARA: 20.00 Nws.
20.05 Gram. 20.50 't Hangt aan de muur
en 't tikt. 21.15 Accordeonork. 21.45 Soc.
comm. 22.00 Weense muz. 22.30 „Een Ru
bens op drift', hoorspel. 23.00 Nws. 23.15-
24.00 Gram.
BRUSSEL, 324 M. 11.45 Gram. 12.30
Weerber. 12.34 Gram. 13.00 Nws. 13.15 Ra
dio-Almanak. 14.30 Vlaamse muz. 15.15
Gram. 15.45 Accordeonmuz. (16.00-16.15
Gram.). 16.30 Gram. 16.45 Eng. les. 17.00
Nws. 17.10 Gram. 17.20 Liturgische gezan
gen. 17.30 Orgelconc. 18.30 V. d. sold. 19.00
Nws. 19.40 Gram. 20.00 Gevar progr. 21.00
Gram. 21.15 Gevar. progr. 22.00 Nws. 22.15
Verz. progr. 23.00 Nws. 230.5-2400 Gram.
BRUSSEL. 484 M. 12.00 Gram. 13.00
Nws. 13.15 Verz. progr. 14.15 Gram. 15.30
Verz. progr. 16.30 Lichte muz. 17.00 Nws.
17.15 Lichte muz. 18.30 Gram. 18.45 Accor
deonmuz. 19.15 Gram. 19.30 Nws 20.00
Gram. 20.15 Chansons. 21.30 Muz. kruis
woordraadsels. 22.00 Nws. 22.15 Lichte
muz. 22.55 Nws. 23.00 Dansmuz. 23.55 Nws.
door
ALAN SULLIVAN
39)
Een plank met de fijnere instrumen
ten ze vertegenwoordigden een
jarenlange arbeid werd met een
enkele beweging schoongeveegd en
vergrootte de chaos op de vloer. En
de greep van de harige vuist werd
nog vaster.
Absalom zag en hoorde het; voor
het eerst in zijn leven wenste hij, dat
hij dood was. Door pijn verscheurd
had hij alle hoop op redding opgege
ven. En zelfs als hij in leven bleef,
zag hij geen kans, de schade weer te
herstellen. De aap verminkte niet al
leen zijn lichaam, maar beroofde hem
ook van de macht om te denken.
Dit was het einde van alles en in
eens zag hij helder, wat hij nog nooit
gezien had. Hij was enkel verstand
zonder hart. Hij had het mis gehad,
volkomen mis van de eerste aan
vang af. Hij had gespeculeerd op de
angst van anderen. Hij had zich door
trots laten verblinden. Hij had geen
genade gekend. Hij had de gave van
liefhebben verloren, omdat hij geen
liefde verdiende. Hij voelde een kwel
lende begeerte om van iedereen ver
giffenis te ontvangen voor alles
wat hij gedaan had. Hiermee ontzonk
zijn zwakke lichaam de laatste kracht
Zijn benen konden hem niet meer dra
gen en hij zonk op de grond.
Hij hoorde weer iets vallen en open
de de ogen. Siak stond over hem heen
gebogen! Wild geworden, keerde de
grote aap zich, van glas en metaal
tot dit menselijk wezen, dat hij niet
langer vreesde. De wildernis was in
hem ontwaakt en hier was iets, dat
hij haatte. Op het zien van die vre
selijke kop, raapte Absalom zijn laat
ste krachten bijeen en uitte een kreet:
,,Help help! Hervey Court
help!"
Siak zoog de lucht in zijn machtig
gewelfde borst en uitte een lange,
trillende roep, die zelfs door deze ge-
luiddichte muren heendrong.
Een vos in een nabij gelegen inzin
king hoorde het .spitste de puntige
oren en stond onbewegelijk, één poot
opgeheven, gereed tot de vlucht. De
slapende fazanten hoorden het en de
spaniel van de boswachter antwoordde
met een langgerekt gehuil.
Het was de jachtkreet van de heer
der Sumatraanse wouden!
Hector zat met Anthea in haar zit
kamer. Ze hadden elkaar weinig te
zeggen, hoe vol hun gemoed ook was.
Het meisje zweeg, de uitdrukking op
hét gelaat van haar minnaar ziende
en zocht naar woorden van troost.
Ze waren niet gemakkelijk te vinden.
Zij was er zeker van dat ze hem
nooit meer terug zou zien. Hij had
uitdagend gesproken tegen Absalom,
maar ze kende de geleerde beter dan
hij en verwachtte niets van het lot.
Te lang had Absalom al het noodlot
getart. En ze voelde, wat Hector niet
voelen kon; een grote verantwoorde
lijkheid voor die onbekende patiënten
Met schrik besefte ze, dat een an
dere vrouw zou krijgen wat zij op
gaf. Ze stelde zich Hector getrouwd
voor, gelukkig, als vader, een enkele
keer met ongelovige verbazing terug
denkend aan haar. Absalom en Monk's
Mount als aan een vreemde ervaring
waarover hij zwijgen moest.
Dromend vroeg ze zich af. met wie
hij trouwen zou en stelde zich de
plechtigheid voor met Bunny Mar-
chant als „best man" het gelach
de toasten het vertrek van bruid
en bruidegom de bruid in de ar
men van haar man.
Dan haar eigen huwelijk, met de
een of andere man. die Absalom nog
zoeken moest, ten huwelijk geven
door Absalom een offer aan de we
tenschap alle romantiek vernietigd
door de omstandigheden een echt
genoot, gekocht door haar stiefvader.
Bij dat feest zou niet veel gelachen
worden.
Ze verborg het gelaat in de handen.
Meteen was Hector bij haar. „Huil
niet, liefste, huil niet."
„Dwaas van me het spijt me.
We moeten proberen aan iets anders
te denken."
„Er is niets anders."
„Daar komen we niet veel verder
mee. Kun je me één ding zeggen?
Het zou een troost zijn."
„Daar hebben we beiden behoefte
aan", zei hij grimmig.
„Kun je me dan verzekeren, dat ik,
sedert je hier kwam nooit moeite ge
daan heb om je verliefd op me te
maken?"
„Daar behoefde je werkelijk geen
moeite voor te doen."
„Maar in Londen deed ik het
die keer en je weet, waarom. Later
toen ik mezelf was, toen ik wist dat
ik van je hield, heb ik toen iets la
ten blijken? Ik deed zo erg mijn best
het te verbergen."
„Met woord noch blik. Je koelheid
verwonderde me."
Ze glimlachte treurig. „Nu ben ik
er blij om. Hector, kun je beseffen,
dat er in een paar dagen zoveel ge
beurd is? Ik niet."
„Ik heb een gevoel of ik mijn hon
derd jaar al geleefd heb. Anthea, luis
ter!" Hij bukte zich en keek haar
smekend aan. „Ik bezweer je om dit
niet te doen. Liefste, ik weet waarom
je het doen wilt, maar je leven be
hoort niet alleen aan jou noch aan
Absalom. Ik kan hier niet blijven,
maar ik zal in de buurt zijn; schrijf
me dus alles wat er gebeurt. Hervey
is omkoopbaar en kan je brieven pos
ten en we hebben mrs Baxter ook
nog. Ik zal hemel en aarde bewegen
om je te krijgen. Als Absalom aan
dringt moet je tijd zien te winnen.
Houd hem aan het lijntje. Bedenk,
dat ik dicht bij je ben."
Ze maakte een hopeloos gebaar.
„Maar Hector, we zullen hier wel
niet blijven."
,,Wat zeg je!"
„Ik geloof niet, dat Absalom blijft
het is nu te gevaarlijk. Meneer
Marchant heeft hem wantrouwig ge
maakt. Hij weet niet zeker of er niet
iets is uitgelekt en dat is voldoende
om hem te doen wegtrekken."
Hector was verschrikt. „Waarheen?"
„Wie kan dat zeggen? Hij is vrij om
te g"aan waarheen hij wil en rijk ge
noeg voor alles. Daar ben ik bang
voor in Engeland zal hij niet blij
ven."
Die gedachte aan scheiding kwelde
hem. „Maar dat kan zo gauw niet ge
beuren."
,,Je kent hem niet. Hij is in staat
me te vragen, mijn koffers te pakken
en binnen twee uur te vertrekken,
Monk's Mount aan zijn lot overlatend.
Wat hindert dat, als je millioenen
bezit?"
„Maar al zijn dingen, het labora
torium?" hield hij koppig vol.
„Die kan hij zich laten nazenden,
of een andere werkkamer inrichten
waar en wanneer hij wil. Je begrijpt
het niet. Hector, maar er bestaat geen
onafhankelijker mens. Hij heeft alleen
met zichzelf rekening te houden. Hij
kan naar Boekarest gaan of naai
de Mookerhei. Zijn patiënten komen
overal bij hem."
Hector keek bedenkelijk. Aan die
mogelijkheid had hij niet gedacht en
ineens wist hij geen raad meer. Hij
zag in gedachten Monk's Mount ver
laten of misschien met andere bewo
ners en Anthea duizend mijlen weg
Wat betekende zijn klein inkomen in
zo'n geval tegenover Absaloms mil
lioenen?
„En Siak dan, die «kun je toch niet
als een koffer meesjouwen."
„Dat is toch al vaker gebeurd of
hij kan het dier doden. Ik geloof niet
dat hij zoveel om Siak geeft, als
Ze brak af en keek hem ontsteld
aan. „Hector, hoor je dat?"
„Wat is.
Verder kwam hij niet, door de stil
le nacht weergalmde de jachtkreet
van de grote aap.
Ze greep zijn arm.
„Er gebeurt iets vreselijks! O, gauw
gauw!"
Hij holde de trap af, de gang door
en botste tegen Hervey op. Samen bra
ken ze de deur van het laboratorium
open en wat de jongeman toen zag,
deed al zijn vijandschap tegenover
Absalom verdwijnen.
Midden op de vloer stond Siak over
de neergezonken gedaante van de ge
leerde gebogen, de oogjes fonkelend,
de harige keel uitgezet. Om hen heen
een chaos van glas, metaal en hout;
beekjes van kleurige vloeistoffen
stroomden in alle richtingen, bloedrood
onder het felle licht in de kamer.
Hector staarde sprakeloos naar de
verwoesting. Groter schennis van dit
heiligdom der wetenschap kon men
zich niet denken. Het leek een triomf
van brute dierlijke kracht over de
mensheid. Het leek zo wreed, zo re
deloos de man roerloos op de grond
het harige monster als overwinnaar.
Toen zag hij hoe Absalom zijn arm be
woog en maakte zich gereed voor de
zwaarste strijd van zijn leven. Een
wapen had hij niet. Absalom zag er
uit alsof hij stervende was en er was
slechts één mogelijkheid.
(Wordt vervolgd)
