Ma9
VREEMDE HERINNERING AAN
INVASIE IN 1944
In de buurt van de Atlantik-Wall
Werk van Jonas onder de hamer
BEVA KLEDING
„LANDJE VAN CADZAND",
FRAAI VACANTIE-OORD
Is oorlog werkelijk zo alledaags
Het waren ingewikkelde dagen
Zo verliep de invasie op de Normandische kust
Nog een terugblik naar spannende dagen
De piano, die op jazz ivachtte
De laatste loodjes
BOEKENPLANK
DERDE BLAD
VRIJDAG 4 JUNI 1954
Dat van die auto's
wensen U
Hl
Ma
Chochlovs helpers
worden voorgeleid
KUNSTVEILING MET BITTERE SMAAK
Grote en kooplustige belangstelling
in de Redoutezalen te Maastricht
Wat is een Jonas waard?
Waar blijft het werk?
Ook een valse Jonas?
creme
tablet
JONGETJE VERONGELUKT
DIT JAAR NOG GROTE VACANTIEDRUKTE
TE VERWACHTEN
TT/IJ waren nog heel klein. Veel kleiner dan het grote gerucht, dat met de
mannen in de Franse vrachtwagens was waar geworden: De invasie,
een ver en plotseling geweld, met Caen en Le Havre als eensklaps herken
ningspunten. Een heftig tumult in Normandië, geluidloos en zonder zichtbare
uitwerking in onze Bredase omgeving. Maar onze vader, die zich nimmer op
windt, omdat hü veel heeft meegemaakt, sloeg verschillende malen met de
vlakke hand op tafel van vreugde. Doch de juffrouw van ons naast gilde
hysterisch dat is het woord, hysterisch, we hebben het later geleerd
en zei, dat we allemaal doodgeschoten zouden worden.
En opeens die Franse vrachtwagens met mannen in burgerpakken en
Duitsers in groene uniformen, Ze deden gejaagd.
Het waren gecompliceerde dagen na de zesde Juni 1944 voor jongetjes
van tien jaar.
rje herinnering aan die opwinding
zou ons nooit zijn bijgebleven. Er
gebeurden daarna bijna bij elke keer
dat de klokken in onze kerk sloegen,
vreemde dingen. Maar zij ontsnapten
uit ons jonge geheugen als het geluid
uit de galmgaten van de toren.
'Advertentie)
Alleen dat van die auto's bleef han
gen. Dat was een reëel beeld.
LJet gebeurde twee dagen nadat het
grote gerucht bezit had genomen
van alle monden. Ze stonden langs 't
trottoir geparkeerd. Een hele rij. Met
generatoren, omdat om de toen voor
ons nog duistere reden benzine en
oorlog niet konden samengaan. Toen
wij met een troepje uit de kerk kwa
men, waar wij met bijzondere devotie
hadden gebeden met het oog op de
uitroep van de juffrouw van ons
naast, werd het gerucht werkelijk
heid.
Want op de auto's stonden Franse
namen geschilderd van firma's en fa
brieken. Uit Cherbourg kwamen ze.
En uit St. Lö, Caen en Ste. Mère
Eglise. Gewone particuliere vrachtwa
gens, door de Duitsers gevorderdr in
hun panische haast om weg te komen.
De burgermannen hadden alpino
petjes op.
„Iedereen in Frankrijk heeft een al
pino-petje op" sprak Geertje, die bui
tengewoon geleerd was. „Behalve de
vrouwen."
7e zagen bleek. De meesten zaten in
de cabines te slapen. De soldaten
in de laadbak eveneens. Maar bij
eentje stond een groepje. Er was één
heel lange man bij. Hij had een sme
rige overall aan en de haren onder zijn
pet waren raar grijs. Net of ze vorige
week nog diepzwart waren geweest.
Hij had een verband rond zijn pols en
keek of het flink zeer deed.
Op een afstandje bleven wij staan
kijken.
„De Tomrhies hebben op de auto's
geschoten", merkte Geertje op. „Er
zitten gaten in de spatborden en in de
zijwanden."
DIT WAS HET DUS
gaf ons eqn schok. Dit was dus
de invasie. Schieten. Een pols in
het verband. En vermoeide mannen.
Alleen de Tommies ontbraken.
.„Rien a manger?" riep de heel lange
opeens in onze richting.
Wij duwden het geleerde Geertje
naar voren en schuifelden zelf omzich
tig achteruit.
„Du pain ou quelque chose?" Zijn
stem klonk vragend.
„Oui, oui, oui", zei Geertje ver
ward, die geacht werd de conversa
tie te kunnen volgen, omdat hij
Fransq bijlessen had op school,
aar hij deed verder niets.
Daar was misschien ook geen tijd
meer voor. Want van de overkant van
de straat kwam mijnheer Hugot aan
hollen, een Fransman, die echter al
jaren in Nederland woonde.
„Weg jullie", schreeuwde hij kwaad.
„Ga naar huis en attention, dat ik je
niet weer zie in de buurt van deze
auto's." Hij wendde zich naar de man
nen met de alpino-petjes en siste met
een vreemde gloed in zijn ogen: „Col
laborateurs. Moffenheulels."
Hij scheen niet erg met zijn land
genoten ingenomen.
Het waren gecompliceerde dagen
voor kleine jongetjes.
Daar, dat dit alledaagse beeld over
eind is gebleven in de stortvloed
van indrukken, die later op ons toe-
rolde. Vreemd, dat de invasie van tien
jaar geleden, de inzet van de vernie
ling en haat, voor ons synoniem is
met het beeld van de gillende juf
frouw van ons naast, van de rij auto's,
de slapende soldaten, de heel lange
man met zijn onverstaanbare vragen
en van de woedende mijnheer Hugot.
Is de oorlog werkelijk zo alledaags?
Deze kaart geeft in drie phasen het
verloop van het geallieerde brug
genhoofd, dat de Brits Amerikaanse
legers op de Normandische kust wis
ten te vestigen. Na verloop van 1
dag waren 2 Amerikaanse en 1 En
gels bruggenhoofd ontstaan, die
na enkele dagen tot een geheel wer
den verbonden. Hierna werd gelei
delijk aan de tocht door Europa
voortgezet.
TTET woord „Invasie" had voor ons een vertrouwde klank, want
wij behoorden tot de velen, die verdreven waren uit het kust
gebied, waar de Duitsers hun „Atlantik-Wall" hadden gebouwd.
Een strook van tientallen kilometers breed hadden zij ontruimd
en gepromoveerd tot militair gebied. De schoonheid van de na
tuur had plaats moeten maken voor een grimmige verzameling
bunkers, tankmuren, mijnenvelden en prikkeldraad. Vooral veel
prikkelflraad.
Llonderden mensen, waaronder ook
ons gezin, waren uit hun* huizen
gezet en de evacuatie was met zoveel
voortvarendheid doorgevoeld, dat ve
len een groot deei van hun bezittin
gen hadden moeten achterlaten. Wij
waren de dans betrekkelijk goed ont
sprongen. Alleen de piano was in ons
huis achtergebleven Om te voorko
men dat er eens het Horst Wessellied
op zou worden gespeeld, had mijn va-
her het mechaniek in de notenhouten
kast met een hartier bewerktDie
piano waren we toch kwijt, nietwaar?
De zesde Juni kwam, En wij, die
2o dicht bij de Atlantik-Wall woon-.„J
hen, beefden bij de gedachte aan de waren ze zo nerveus", hoorde je dan,
helse strijd, die de geallieerden zou
den moeten voeren, eer ze door die
muur van staat en beton zouden kun
nen breken: naar het hart van Euro
pa. Helaas kénden wij de kwaliteiten
van de Duitse verdedigingsgordel
Bovendien "leefden we in spanning,
omdat de geruchten-industrie, die in
de Junidagen topproductie leverde
had verklaard, dat er ook een aanval
aan de Noordzeekust zou plaats heb
ben. Elk bericht via radio-Oranje et
iedere gecensureerde mededeling van
het D.N.B. wer3 beoordeeld op zij>
consequenties voor onszelf, op „ons'
deel van de Atlantik-Wall. We hadden
een provisorische inlichtingendienst
voornamelijk bestaande uit kennissei
die in het „Sperrgebiet" werkten, die
ons elke avond trouw vertelde hoe
de Duitsers het maakten. „Vandaag
z'in 00,k weer nieuwe mijnenvel-
ppn J?e huinen lijken wel
een vulkaangebied."
HET VERTREK
"pot, op een avond, het was meen ik
de 14e Juni, het bericht kwam
dat „ze zouden vertrekken. Naar
Normandië, om hun kameraden te
helpen. Kennelijk had het opperbevel
begrepen, dat de invasie geen aflei
dingsmanoeuvre was. Diezelfde nacht
hoorden we lange convooien auto's en
tanks over de hoofdweg razen. Tegen
de ochtend sukkelde een lange stoet
huifkarren voorbij. De voertuigen, die
wij smalend de ,.1 P.K.'s" noemden.
Dat waren de laatsten.
Zij hoefden niet zo'n haast te ma
ken, want wat zij meevoerden waren
de meubels van geëvacueerde mensen.
Het was het laatste wat de meesten
van ons was overgebleven.
Toen kwam die verschrikte kreet
van mijn moeder: „Kijk: Onze piano!"
En waarachtig daar prijkte onze piano
op zo'n bolderkar Die ging óók naar
runkrijk. Blijkbaar hadden ze het in-
irnment laten herstellen. En het was
'Isot er een lid van ons gezin werd
•i'voerd. Het was zo'n dierbaar stuk.
s Avonds werd het aan vader ver-
i'ld Dat van de piano.
Maar die was een verstandig man
Uj lachte en zei: „Let op mijn woor-
ten: op dat ding wordt ééns Jazz ge
speeld. De Amerikanen komen ze wel
tegemoet.
Een enerverende en een wrange stilte viel in de reeds gedeeltelijk leeg-i
gestroomde Redoutezalen te Maastricht toen deurwaarder P. Hommes, Dins
dagavond, rond 7 uur voor de tweede maal de bekendste doeken van wijlen
Henri Jonas ter tafel brachthet portret van wijlen mevrouw Jonas-Servais,
het beroemde Zelfportret, „De Drie Gratiën" en „Suzanna in het had". Deze
werken waren 's morgens reeds aangeboden, bij een inzet van respectieve
lijk 1800, 4500, 5100 en 6500. Voor deze doeken, welke jaren lang in
het Bonnefantenmuseum te Maastricht prijkten, was een voorkeursrecht toe
gestaan aan de Stichting Kunstbezit. Tot deze fictieve prijzen wilde de
Stichting echter niet overgaan. Vandaar dat deze doeken opnieuw onder de
hamer gebracht werden. Nu bij een inzet van 1500, 2500, 2000 en 2500.
De zaal wachtte in spanning. Er kwam echter geen enkel bod. En de vier
doeken werden afgevoerd. Terecht? Ten onrechte? Was de poging om van
de museumbelangstelling profijt te trekken gestrand op een te duidelijke
geldhonger Was het fe betreuren dat de Stichting Kunstbezit deze gele
genheid tot aankoop voorbij liet gaan? Hoe hoog ligt de waarde van een
Jonas op dit moment reeds??
Deze laatste vraag beheerste de door
de erfgenamen gelaste verkoop van dej
gehele nalatenschap, die Dinsdag ruim,
tien uren de belangstelling gaande!
hield van honderden aanwezigen,]
waaronder kunsthandelaren uit Hol-;
land, Brabant en Limburg, vertegen-;
woordigers van musea en artistieke in-;
stellingen, particuliere verzamelaars;
en vele gelegenheidskopers uit geheel
het land.
De gehele verkoop wees er op dat
de belangstelling voor en dus de koop-,
waarde van een „Jonas" momenteel
aan de zeer hoge kant ligt- Voor dui-|
zenden en duizenden guldens werd ge
kocht. Zelfs, artistiek gesproken, prul-]
schetsjes wij blijven het voor de!
naam van Henri Jonas betreuren dat!
zelfs het onwaardigste tekeningetje of!
krabbeltje op deze publieke markt;
werd gebracht vonden aftrek a rai-
son van twee of meer tientjes: prijzen!
vaak, welke meer'op het vlak der sen-,
sa tie en van het gokken op de toe-i
komst lagen, dan op dat' der artistie-]
ke waardering. De telkens weer naar;
voren gebrachte suggestie: „Koop.
voor het te laat is, een Jonas. Dit
komt nooit meer terug!", scheen de
kooplustigen op te zwepen. Kapot-ge-
schilderde doeken, mislukte opzetten,
doeken en papieren waarop de schil
der'een of ander idee even los veeg
de, schetsen en studies, welke men
bij vrijwel iedere academicus in een
ronjmella vindt, vluchtige ontwerpen
voor gias-in-lood-ramen,. alles ging
grif van de hand tegen prijzen, welke
Jonas zelf, mocht hij dit drama heb
ben moeten bijwonen, om zijn harte
lijke lachspieren gewerkt zouden heb
ben. - - V'.i'
Mén zou,' zélfs mogen zeggen dat het
betere wefk,' de echte Jonas-waardige
werken deze fictie-prijzen niet haal
den, al gingen ook deze aan behoorlij-,
ke bedragen van de tafel. Menige
pentekening of houtskool-tekening,
menig subtiel olieverfje of aquarel]
vond een gelukkige koper of koopster.1
Prijzen van f. 500 tot f. 1000 waren'
geen zeldzaamheid.
Afgezien van de teruggenomen doe
ken, blijven verschillende werken
van Hemd Jonas te Maastricht. Zo
kocht de Gemeente Maastricht het
grootse boeiende werkstuk „Leven
van Christus" voor f. 2300. Daarnaast
legde de Stichting Kunstbezit
eigen-doffimen in hef BonneT^nteninvu-
seum thuis zijn) beslag op de 8rote
boeiende houtskooltekening „3 baad
sters", op 'n pentekening „Maasland-
schap", op het uit Jonas' Graafland-
tijd afkomstige rijpe doek „Bassin
Maastricht", op het, uit diezelfde pe
riode stammende „Vrouwenportret"
en d-e olieverven „Notre Dame te Pa
rijs", „Portret van vrouw" (zeer oude
periode) en op een prachtig bloeiend
„Naakt".
Zeven stuks, welke ongetwijfeld de
kern vormen van een nog uit te brei
den Jonas-zaal, waarin de door de fa
milie geschonken, schildersezel plus
palet en penselen althans iets van de
Jonassfeer zullen verwezenlijken. De
nieuwe Jongens-Kweekschool te Heer
len wist beslag te leggen op de (on
afgewerkte) „Veertien Staties". Er
ging trouwen-s heel wat werk naar de
mijnstreek.
Tussen de geveilde doeken, bevond
zich een „Maria Magdalena onder het
Kruis" waaromtrent hier en daar Ssi
IN BOEGANDA, de provincie van
Oeganda, waar de rust sinds het ver
dwijnen van de koning zoek is, zijn
acht stamhoofden van hun functies
ontheven. Zij waren niet loyaal met
de huidige regering.
(Advertentie)
Proef ons heerlijke
vermoeden irreraat, dat de "afwijkende
Signatuur niet voor de authenticiteit
.van het werk kan doen instaan. Een
(beangstigend moment in de tragische
gebeurtenis van deze publieke ver
koop, die, naar onze smaak, wel erg
Ibuiten de sfeer van piëteit valt. Zul-
jlen nog meer drama's volgen? Zal de
itragiek, welke Jonas' leven overscha
duwde, hem ook na zijn dood blijven
omzweven? Wij kunnen nu alleen nog
maar hopen dat de ervaren „verras
sende" belangstelling de oplossing van
het Venrayse-Jonasvraagstuk zal be
spoedigen.
DE twee Duitsers, die samen met ue
uitgeweken Russische MVD-kapi-
tein Chochlof in Frankfort een leider
van Russische uitgewekenen had moe
ten vermoorden, zijn door de Ameri
kanen aan dc Duitse gerechtelijke
autoriteiten overgedragen.
De beide mannen. Hans Kukowitsch
en Kurt Weber, zijn afkomstig uit
Oost-Berlijn. In Februari waren zij
met valse Oostenrijkse passen, via
Zwitserland naar West-Duitsland ge
komen. Zij hebben bekend hun moord-
opdracht van de Russische geheime
dienst ontvangen te hebben.
In Dongen is het negen-jarig zoon
tje van J v.d. C. uit de Kanaalstraat,
dat met eèn autobus uit Breda was ge
komen en in de Tramstraat was uit
gestapt. bij het oversteken van de
straat gegrepen door een militaire
auto, komende uit de richting Rijen.
Het ventje werd met geweld tegen de
grond geslingerd, waar het zeer ern
stig gewond bleef liggen.
Onmiddellijk werd geneeskundige
hulp ingeroepen. Dl', v. Lotringen was
spoedig ter plaatse en constateerde
een schedelbasisfractuur. Ook geeste
lijke hulp was weldra aanwezig.
In zorgwekkende toestand werd het
kind per ziekenauto naar het zieken
huis te Breda overgebracht.
(Advertentie)
Hij kan tevreden zijn
over z'n werk: die hond
komt zo gauw niet los,
en het hok gaat beslist
'n mensenleeftijd mee...
dat is nu wat je noemt
„extra versterkt" I
Ook BEVA-jongenskle-
ding is extra versterkt op
alie plaatsen, die geweld
moeten kunnen weer
staan. De vlotte broekjes»
worden gemaakt van
prima pool- en slijtvaste
manchester of van zuive
re, Amerikaanse katoen.
Net zo royaal en gemak
kelijk als deze BEVA-
jongenskleding zitten
ook de herenshorts en...
U krijgt zowel bij de
jongens- als bij de heren
modellen een schriftelijk
garantiebewijs.
BEVA werkkleding verkrijgbaar bij:
SPECIAALZAAK BEVA L. Vorststraat 4-6
Goes
A. DEES
Axelsestraat
Zaamslag
CHOCOLAOB BONBOHB
J. K. van DIXHOORN v.h. Fonteyn's Kledingmagazijn
Noordstraat 22 - Terneuzen
V. en A. HOPMANS, Kledingmagazijn, L. Kerkstraat 18, tel. 2277, Goes
Hulst
R. MALCONTENT
Bonte Hondstraat 6
VISSER KOOLE N.V.
Axel
Tel. 663
AUG. VAN WOLFFELAAR, Manufacturenhandel, Boschkapelle, Tel. 63
^/EST ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERWACHT dit jaar een hoogtepunt
in het toeristisch verkeer. Uit de honderden aanvragen, vaak reeds
maanden tevoren en in enkele gevallen zelfs reeds vorig jaar aan het einde
van de geslaagde vacantie gedaan, blijkt wel dat de stille kust van het
West Zeeuwsch-Vlaamse land meer en meer in trek komt en de omstan
digheden zijn dit jaar ook heel gunstig voor de plaatsen welke het voor
een groot gedeelte moeten hebben van de doortrekkende vacantiegangers.
Daaronder vallen Breskens en Oostburg b.v. Wanneer de aanstaande
zomer zijn naam eer wil aandoen en niet te veel regen en kou brengt, krij
gen deze plaatsen ongetwijfeld dagelijks, en vooral op Zaterdagen en Zon
dagen, een enorme stroom van gasten te verwerken die naar Middelburg
op weg zyn.
Het hertenkamp van
Groede
MIDDELBURG dat een grote aan
trekkingskracht uitoefent op tien
duizenden toeristen van vele nationa
liteiten, bezorgt ook West Zeeuwsch-
Vlaanderen een grote drukte en nu
dit jaar de grote maquette van Wal
cheren te bezichtigen zal zijn, is een
nieuwe attractie toegevoegd. Walche
ren rekent dit jaar op een zeer druk
toeristenseizoen en aangezien de gas
ten voor het merendeel Belgen zijn,
kan West Zeeuwsch-Vlaanderen op
een enorme „doortocht" van vacantie
gangers rekenen.
Dan is er Sluis, dat een zeer gewild
vacantieverblijf betekent voor dui
zenden toeristen, die overigens ook
om economische redenen geregeld de
weg naar het oude, herbouwde stadje
weten te vinden. Daar kan men eigen
lijk niet meer van „het seizoen" spre
ken: gedurende de gehele winter is
het er zjj het dan alleen tijdens de
week-ends steeds druk geweest.
De kustplaatsen herbergen ieder
jaar weer hun honderden vacantie-
gasten, veelal Brabanders, die gedeel
telijk in hotels, anderdeels in .parti
culiere pensions en in niet weinig ge
vallen kamperend het duingebied be
volken.
Aardenburg en Oostburg zijn de
steden waar de gasten op hun korte
trips voldoende afleiding vinden, voor
zo ver ze hun eisen niet al te hoog
stellen. Gezellige café's en winkels
waar ze hun inkopen kunnen doen,
vinden ze er in ieder geval voldoende'
GRACIEUZE DIEREN
cieuze sprongen te maken, als iemand
stukjes brood over de afrastering
werpt. Ze hebben een flinke weide
tot hun beschikking, waar de jonge
hertjes speels om de hinde heensprin-
gen en alleen gevaar te duchten heb
ben van het zware mannetjeshert, als
er kijkers zo vriendelijk zijn een brood
onder de dieren te verdelen. Dan richt
de „bok" zijn zwaar gewei dreigend
naar de hinde en de jonge dieren, als
ze het wagen een stukje weg te kapen.
Daarom hebben de hertjes en de
hinden maar het liefst dat de bezoe
kers hun stukken brood aan de ach
terzijde van de weide, waar een vijver
is, neergooien. De brokken die in het
water vallen kunnen ze zonder gevaar
bemachtigen, want het mannetjeshert
schijnt niet van nat te houden en blijft
maar kwaad aan de vijver-oever st^ar.
kijken. Natuurlijk pikken de eenden
dan wel eens een stukje weg, maar
over die snaterende zwemvogels kun
nen de snelvoetige herten wel heer
sen.
MACHTIG STRAND
ETEN van de attracties van de West
Zeeuwsch-Vlaamse kust is het her
tenkamp bij het Vlaemsche Duyn,
waar telkens weer de ranke dieren
met hun grote glanzende ogen de kij
kers in verrukking brengen en voor
hun plezier bereid zjjn de meest gra-
DREED en vlak is het strand van de
West Zeeuwsch-Vlaase kust. Zelfs
in de zomer, tijdens het hoogseizoen,
heeft men hier op vele plekjes de
ruimto en een rust welke niet gestoord
wordt door de nerveuse drukte van de
mondaine badplaatsen. Dit is het strand
dat de verpozing en rust zoekende
mens als een ideaal oord uitkoos; bij
na overal elders kwamen zo veel
mensen om van de rust van het strand
te genieten dat het er drukker werd
dar, waar ook. Maar hier is het strand
gebleven zoals het geschapen >s.
De machtige Scheldemond, waarop
men van hier af het volle gezicht
heeft, neemt tientallen machtige zee
schepen op en het in- en uitvaren van
(ie majestueuze vaartuigen vormt een
attractie apart. Het uitzicht op de ho
ge kustlijn van Walcheren en net ge
bogen strand van West Zeeuwsch-
Vizanderen geven de zee eenimpone-
rende omlijsting.
Uren ver kan men hier wandelen,
zelfs tot Knokke toe, als men de Zwin-
dijk en passant wil overlopen. Van
Groede tot Nieuwvliet kan men *hans
over een goed berijdbaar tegelpad, een
onderdeel van de vernieuwing der
zeewering, fietsen of wandelen, met 'n
ononderbroken uitzicht op de zee en
door de flauwe bochten in de kustlijn
in staat telkens nieuwe gezichtspunten
te ontdekken. Daardoor is het verlies
van een smalle duinstrook, waarvoor
in de plaats een dijk kwam, gemakke
lijk te dragen.
Achter die dijk zijn overigens nog
duinen genoeg; ze zijn lang en niet
breed maar omdat het er stil is heeft
iedere strand- en duinliefhebber
ruimte genoeg. Geen wonder dat er io
die duintjes vele zomerhuisjes verre
zen, meestal van Zeeuwsch-VIamingen
uit het „achterland", die de schoon
heid van hun eigen'gebied weten te
vinden en waarderen.
Dat ieder jaar weer honderden an
deren van die geheel eigen bekoring
van het „landje van Cadzand" zullen
genieten, is een wens waarvan de ver
vulling mede aan de gastvrijheid en
vriendelijkheid van de bewoners te
danken zal zijn.
IGLOO'S IN DE NACHT
Hans Ruesch, zoon van een Zwitser
se vader en een Italiaanse moeder,
woonachtig in New York, is journalist
en autorenner geweest, terwijl nij
zich thans gezet heeft aan het schrij
ven van romans waarvan Igloo's in
de nacht. Hij heeft er zenn observatie
in het land van de Eskimo's in ver
werkt. We worden zo ingeleid in een
heel vreemde wereld van. bijna on
voorstelbare zeden en levensgewoon
ten. Onsmakelijkheden en barbaarse
opvattingen worden ons in ruime ma.
te opgedist. De aanraking met de we
reld der blanken, deels in de vorm
van harde hebzucht, deels als dweep
zieke geloofsverkondiging schept een
wonderlijk conflict in het meisje Iva-
loe, dat onbegrepen Bijbelse waarhe
den transponeert in haar eigen leven
en dat tenslotte, vasthoudend aan een
vreemde maanvoorsteliing? toch weer
terugkeert naar de verlatenheid van
ijsvlakten en lange nachten. Ei zit ze
ker sfeer in deze roman, doch het con.
flict wordt niet aannemelijk uitge
werkt en men houdt or een gevoel
van onbehagen van over. We moeten
er ook beslist voorbehoud bij aanteke
nen. Uitgeversmij. N.V. Standaard
boekhandel, Antwerpen-Amsterdam.
SCHADUWEN OVER DE SNEEUW
Een sterk en meesterlijk geschreven
boek willen we deze roman van Henri
Trayat noemen. Hij is prachtig van
sfeer en opbouw en in zjjn ontwikke
ling stuwt het verhaal naar een span
nende climax. Twee broers uit een
berggehucht vormen de hoofd
personen, de een, een stille onna'
zele dromer door een opvoiging van
ongevallen ais berggids mislukt de
ander een rusteloze, verteerd door
hebzucht. Er is noog ir de bergen een
vliegmachine, op weg van Calcutta
naar Londen, neergestort. In de kwade
broer ontwaakt het plan naar boven
te trekken, om daar te gaan plunde
ren en zich aldus rijkdom te verwer
ven. De onnozele broer laat zich
overhalen als gids op te treden. De
tocht wordt er een van duizend ge
varen. Men slaagt De een begint zijn
rooftocht, doch dan ontwaakt in de
ander een woedend verzet. Hij ontdekt
ook, dat in een der passagiers nog
enig leven bruist. Met een geïmprovi
seerde slee wil hij dit slachtoffer, een
Hindoes vrouwtje, naar beneden bren
gen. Het wordt weer een adembeklem
mende tocht. De andere broer volgt
uit de verte, doch verongelukt onder
weg. Als de man met zijn vracht be
neden komt. is het leven uit de Hin
doese geweken. Het dringt niet tot
hem door Hij legt haar op zijn bed.
En tot de schapen welke de woon
kamer binnendringen, zegt hij: Geen
leven maken.Jullie ziet het, ze
slaapt.
Oit is het zacht, fijne siotaccoord
van een roman, waarin de oerkrachten
van liefde en haat, waarin de groots
heid van het Alpenland aangrijpend
gestalte krijgen. (N.V. Uitgeversmij.
Standaardboekhandel, Antwerpen-Am
sterdam).
DE TEMPEL VAN HET GEZIN
Aflevering 17 van dit gezinsboek
geeft de voltooiing van het hoofdstuk
over „Zon en schaduwen In het ge'*
zin". Hierin komen nog interessante
opmerkingen voor over spel en kunst
in het gezinsleven.
Voorts komt de opdracht tot heilig
heid aan de orde, terwijl nog een be
gin wordt gemaakt met de bespreking
der levensbetrekkingen. De dienstbode
en de 'militair komen in deze afleve
ring reeds ter sprake.
Bzd.
