MOERDIJKKANAAL
ONGEVEER ZESTIG KILOMETER LANG
Gillette
Gillette
WAT VOORGESTELD WORDT
INZAKE GENT-TERNEUZEN
Nederland betaalt 19.2 millioen
van de totale kosten: 122 millioen
vecht tegen de duurte:
Advies Van Cauwelaert-Steenberghe
Van de totale kosten (244 millioen)
betaalt Nederland ruim 20 millioen
Vaarweg tussen Zuid-Beveland en Waal gewaarborgd
Voorwaardelijke
afschaffing
Rijnvaart-premies
Prijsstijgingen overalmaar.
Nog enkele geschilpunten
inzake spoorweg- en haventarieven
Regeringen stellen
tijdschema's op
DE nieuw ontworpen Schelde-Rijnverbinding wordt in het advies van
de heren van Cauwelaert en Steenberghe aldus omschreven:
ER ZOU een kanaal gegraven worden vanuit de dokken van
Antwerpen, dat uitmondt in het Hollandsch Diep bij Moer
dijk. Dit kanaal zou een lengte van ongeveer 60 km. hebben; het
zou gedeeltelijk door de Oosterschelde lopen en vervolgens door
het Westelijk deel van Noord-Brabant, volgens een tracé, dat zo
veel mogelijk rekening houdt met de regionale belangen. Het ka
naal zou twee grote schutsluizen bevatten, resp. bij Moerdijk en
ter hoogte van de Belgisch-Nederlandse grens. Het bovenpand ligt
op het peil van de dokken van Antwerpen, het middenpand ligt
op ongeveer N.A.P.; het benedenpand, dat dienst doet als voorha
ven, staat in open verbinding met het Hollandsch Diep.
Vanuit het Nederlandse kanaalgedeelte zou een verbinding met de Wes-
terschelde tot stand gebracht worden, die ter hoogte van Bath via een
schutsluis in de Westerschelde uitmondt. Voorzieningen zouden moeten
worden getroffen om de gevaren te vermijden, die het samentreffen van
zeeschepen en binnenvaartuigen in de vaargeul in de Westerschelde ter
hoogte van Bath zou opleveren.
De mogelijkheid zou opengelaten worden om later eventueel een soort
gelijke verbinding tussen het Belgische kanaalgedeelte en de Schelde tot
stand te brengen.
binnendringen van zout en/of vervuild
water door de daarvoor in aanmer
king komende sluizen gevaar voor
verzilting en/of vervuiling ontstaat.
Voorzieningen zoüden voorts moe
ten worden getroffen om in de toe
komst werken ter verruiming van het
kanalencomplex mogelijk te maken.
De voorziene verruiming van de bo
dembreedte en de verdubbeling van
de sluizen zou in beginsel op verzoek
van een der landen tot stand gebracht
kunnen worden.
^/AAR de vaarweg de Oosterschelde
doorsnijdt, zou een boezemmeer
gevormd worden, hetwelk door een
dam van de Oosterschelde is geschei
den. In deze '-m zou een schutsluis
gemaakt wr ter hoogte van de
haven van T i op Zoom.
De nodige ndduikers voor de af
watering van de doorsneden gebieden
zouden onder het kanaal moeten wor
den gebouwd. Bij die sluizen, die zout
water kunnen doorlaten, zouden spui-
inrichtingen gebouwd worden.
Over het kanaal zouden vaste brug
gen gebouwd kunnen worden, terwijl
op de sluizen beweegbare bruggen
zouden kunnen worden gebouwd.
Het kanaal met de zijtak naar de
Westerschelde zou over zijn gehele
loop een dwarsdoorsnede van 50 me
ter bodembreedte moeten hebben bij
een diepte van 4 meter onder zijn
laagste peil. De nodige voorzieningen
zouden moeten worden getroffen om
later tot verruiming van het kanaal
op 74 meter boaembreedte en tot ver
dubbeling der sluizen te kunnen over
gaan.
VERDELING DER KOSTEN
JT^E onderhandelaars hebben over
wogen, dat met de uit te voeren
werken in de eerste plaats beoogd
wordt de haven van Antwerpen een
betere verbinding met de Rijn te ver
schaffen. Anderzijds hebben zij over
wogen, dat de voorgestelde werken
voor de ontwikkeling van de door
sneden streek van belang kunnen zijn
en dat door de aanleg van dit kanaal
minder werken noodzakelijk zijn ter
verbetering van scheepvaartverbin
dingen en afwateringsmogelijkheden
en ter bestrijding van de verzilting
in Westelijk Noord-Brabant.
Zy hebben er nota van genomen,
dat volgens sommige kringen in Bel
gië een toeneming van 't Nederlands-
Belgisch scheepvaartverkeer bij tot
standkoming van het nieuwe kanaal
verwacht kan worden. Anderzijds
hebben zij er nota van genomen, dat
in Nederlandse kringen ernstige be
zorgdheid heerst over de mogelijk
heid, dat het nieuwe kanaalverkeer
van de Nederlandse havens naar de
Belgische havens zal afleiden. Zij zijn
evenwel van mening, dat deze moei
lijk af te wegen factoren bij de be
rekening der kostenverdeling buiten
beschouwing moeten blijven, hoezeer
die ten aanzien van andere aspecten
ook tot het stellen van voorwaarden
aanleiding geven.
Op grond van deze overwegingen
achten de onderhandelaars het billijk,
dat Nederland 20 pet tegen België 80
pet van de aanlegkosten der voorge
stelde werken draagt, voor zover deze
op Nederlands gebied zijn gelegen en
dat België alle kosten van aanleg der
werken op Belgisch gebied draagt.
Daarnaast zou ieder land de kosten
van onderhoud en bediening van de
op zijn gebied gelegen werken voor
zijn rekening nemen.
Volgens een voorlopige raming zou
den de totale aanlegkosten van de
voorgestelde werken ongeveer B. fr.
1600 millioen, dat is f 122 millioen be
dragen. Hierin is opgenomen voor de
aanlegkosten van de werken op Ne
derlands gebied een bedrag van B. fr.
1258 millioen, dat is f 96 millioen. Ne
derland betaalt dus 19,2 millioen.
BIZONDERE VOORZIENINGEN
p\E nodige voorzieningen zouden ge-
troffen moeten worden ter ver
zekering van de voeding van het ka
naal en ter voorkoming dat door het
HET REGIME
DER TUSSENWATEREN
en Belgische havens een vorm van
samenwerking zal kunnen worden tot
stand gebracht die elke noodlottige
onderlinge strijd voorkomt en de
gemeenschappelijke verdediging van
hun gezamenlijke belangen bevordert.
De Nederlandse onderhandelaar sluit
zich hierbij gaarne aan.
De nodige voorzieningen zouden
moeten worden getroffen om de arbi
trale procedure zo snel mogelijk te
doen verlopen. Zo zou hangende de
uitspraak door de arbitrale instantie
toestemming gegeven moeten kunnen
worden tot het treffen van voorlopige
maatregelen.
(Advertentie)
JQE onderhandelaars zijn overeenge
komen, dat de bepalingen in het
Verdrag van 1839 betreffende de Tus
senwateren zouden moeten worden
vervangen door een nieuwe regeling,
het volgende inhoudend:
a. België zou afstand moeten doen
van alle rechten, die het uit hoofde
van artikel 9, par. 8 van het Verdrag
van 19 April 1839 op de Tussenwateren
zou kunnen doen gelden.
b. Het kanaal dor Zuid-Beveland
zou in zijn bestaande toestand ge
handhaafd moeten worden door Ne
derland voor zover dit nodig is voor
de doorvaart der grootste schepen, die
thans van het kanaal gebruik kunnen
maken en met zodanige bediening,
dat deze schepen er geen langer op
onthoud ondervinden dan thans nor
maal het geval is;
bij het vastleggen van deze ver
plichting zou in aanmerking genomen
moeten worden, dat sommige hoofd
afmetingen van genoemd kanaal gro
ter zijn dan thans voor de doorvaart
der grootste schepen nodig is.
c. Dat gedeelte van de binnen
vaart, dat langs het kanaal door Z.-
Beveland en de Tussenwateren wil
blijven varen zou daartoe de gelegen
heid moeten behouden; de scheep
vaart, die het nieuwe kanaal benut,
zal een vrij stromende verbinding tus
sen dit kanaal en de Waal moeten
hebben; derhalve zou tussen het ka
naal door Zuid-Beveland en de Waal
een vaarweg in stand gehouden moe
ten worden welke een en ander waar
borgt; op geheel deze vaarweg zou
de scheepvaart steeds dezelfde vaar-
ruimte als op de Waal moeten bezit
ten, zonder dat hieruit een verplich
ting voor Nederland mag worden af
geleid om bestaande kunstwerken op
deze vaarweg te veranderen.
d. Nederland zou in de vaarweg
door de Tussenwateren tussen het ka
naal door Zuid-Beveland en de mond
van het nieuwe kanaal bij Moerdijk
een afsluitdam met beweegbare ke
ringen kunnen aanleggen, zonder dat
hiertegen bezwaren opgeworpen zou
den kunnen worden, mits in die dam
tenminste één sluis wordt aangelegd,
die groot genoeg is om de scheep
vaart, op wier afmetingen de vaar
weg berekend is, door te laten.
COMPENSATIEPREMIES
Ziehier het tracé van het ka-
naal-Gent-Terneuzen zoals het
volgens het advies-Van Cau
welaert-Steenher ghe zou wor
den verbreed en rechtgetrok
ken. Ook de voorgestelde ha
ven- en sluiswerken in Ter-
neuzen vindt men erop aange
duid.
Ga nu over op Gillette De be
roemde Blauwe Gillette mesjes
hebben de scherpste snijkanten ter
wereld. Zij zijn voordelig omdat
ze zo lang meegaan en U scheert
zich werkelijk perfect. Scheert U vol
gens de moderne Gillette methode
Het wereldbekende Gillette 32' scheerapparaat
met 2 Blauwe Gillette mesjes: slechts f 1,10.
Een goeie morgenbegint met Gillette!
TNZAKE de compensatiepremies is
men in beginsel overeengekomen,
dat ze zullen worden afgeschaft. De
ze afschaffing zou echter gepaard
moeten gaan met een clausule, waar
in voorzieningen worden gcl.roffen
ten einde gezamenlijk aan een nood
toestand met betrekking tot het Rijn-
verkeer voor een der zeehavens het
hoofd te kunnen bieden. Zulk een
clausule zou wederkerig moeten wer
ken, en niet tot de zeehavens van één
der landen beperkt mogen blijven.
Bij de vraag, of een noodtoestand
als bovenbedoeld aanwezig is, zou als
maatstaf aangenomen worden, da<t
zich een fundamentele storing in de
traditionele verhouding in de verde
ling van het Rijnverkeer tussen de
Nederlandse en Belgische havens
voordoet.
Een uitdrukkelijk voorschrift om
trent overleg in Benelux-verband
achten de onderhandelaars overbodig.
Zij menen, dat ter bekorting van de
procedure elk der Regeringen, indien
een storing als bovenbedoeld mocht
optreden, waarin niet bij minnelijke
schikking op ministerieel niveau kon
worden voorzien, voorstellen tot voor
ziening in deze storing aan de arbi
trale instantie der Benelux zou moe
ten kunnen voorleggen. Van Belgische
zijde wordt daarbij met nadruk de
hoop uitgesproken, dat in Benelux-
verband tussen de grote Nederlandse
A DVIES over vraagstukken inzake waterwegen en havenproble-
men, uitgebracht aan de regeringen van België en Nederland
door de heren F. van Cauwelaert en M. P. L. Steenberghe.... aldus de
titel van een boekje van een kleine 50 bladzijden met een aantal bij
lagen, dat thans verscheen en voor publicatie vrijgegeven is
„Nieuw" nieuws bevat het niet veel. De handtekeningen van de
ondertekenaars waren nog niet droog, of de hoofdinhoud van het
advies vond reeds zijn weg naar de Belgische en vandaar naar de
Nederlandse pers. 1
Zo weten we al, dat aan de regeringen wordt voorgesteld: A. de
opheffing van de Stop van Ternayen. B. nieuwe sluizen voor zee- en
binnenvaart te Terneuzen met gelijktijdige verruiming en rechttrek
king van het kanaal van Terneuzen naar Gent. C. de aanleg van een
kanaal tussen de dokken van Antwerpen en het Hollandsch Diep
bij Moerdijk.
Van deze drie grote voorgestelde werken zijn B. en C. van enorm
belang voor ons verspreidingsgebied.
Vandaar dat we na al wat er reeds over gepubliceerd is aan het
thans verschenen advies nog nadere bizonderheden ontlenen alsmede
de hier afgedrukte kaarten betreffende de verbeteringen langs de
vaarweg Gent-Terneuzen en het tracé van het ontworpen Moerdijk
kanaal. Uit deze nadere mededelingen blijkt tevens, dat de eerste
publicaties op bepaalde punten onnauwkeurig en onvolledig waren.
^AN WEERSZIJDEN van de bestaande Westsluis te Terneuzen zou resp.
een schutsluis voor de zeevaart en een schutsluis voor de binnen
vaart gebouwd moeten worden. De bestaande Westelijke voorhaVen zou
zodanig moeten worden verruimd, dat zij een voor de scheepvaart vol
doening gevende uitmonding vormt voor beide nieuwe sluizen. De be
staande Oost- en Middensluis te Terneuzen zouden kunnen verdwijnen;
de bestaande Westsluis zou als reservesluis gehandhaafd moeten blijven.
Het tracèé van het kanaal van Terneuzen naar Gent zou tussen Terdonk
en Sas van Gent een meer gestrekte vorm verkrijgen. Ook onder Sluiskil
zou het kanaaltracé worden verbeterd. De bestaande sluizen te Sas van
Gent zouden komen te vervallen. Het kanaal zou over zijn gehele lengte
worden verbreed en verdiept.
Bij de nieuwe zeesluis zou een spui-inrichting gebouwd worden welke
zou toelaten het water van de zoute onderlaag van het kanaal af te
spuien.
De bruggen over het Belgische kanaalgedeelte zouden kunnen vervan
gen worden door veren, terwijl te Zelzate een nieuwe brug gebouwd zou
kunnen worden. Op het Nederlandse kanaalgedeelte zouden beweegbare
bruggen voor het wegverkeer gebouwd moeten worden te Terneuzen,
Sluiskil en Sas van Gent en voor het spoorwegverkeer te Sluiskil. Voor
het plaatselijk vervoer zouden op dit kanaalgedeelte bovendien de nodige
veren kunnen worden ingesteld.
Een gedetailleerde beschrijving der hiertoe nodige werken met hun
afmetingen is neergelegd in bijlage II bij dit advies.
TTiermede is de technische omschrij-
ving gegeven van de werken, wel
ke volgens het advies der onderhan
delaars ten aanzien van de verbinding
Gent—Terneuzen zouden moeten wor
den uitgevoerd.
De onderhandelaars achtten het bil
lijk, dat Nederland 15 procent tegen
België 85 procent van dc aanlegkos
ten der voorgestelde werken draagt
voor zover deze op Nederlands ge
bied zijn gelegen, en dat België alle
kosten van aanleg der werken op Bel
gisch gebied op zich neemt. Daarnaast
zou ieder land de kosten van onder-
boud en bediening van de op zijn ge
bied gelegen werken voor zijn reke
ning moeten nemen.
Volgens een voorlopige ra
ming zouden de totale aanleg
kosten van de voorgestelde wer
ken ongeveer B. fr. 3.205 mil
lioen, dat is f 244 millioen be
dragen. Hierin is opgenomen
voor de aanlegkosten van de
werken op Nederlands gebied
een bedrag van B. fr. 1.815 mil
lioen, dat is f 138 millioen. Van
dat laatste bedrag betaalt Ne
derland dus 15 procent: d.i. ruim
20 millioen
VERWERKING EN VERZILTING
TAE nodige voorzieningen zouden ge
troffen moeten worden om de
voeding van het kanaal te verzekeren
met een voldoende hoeveelheid water
van zodanige kwaliteit, dat het ka
naal op peil is te houden en water
vervuiling en verzilting is tegen te
gaan.
Zowel van Nederlandse als van Bel
gische zijde is men tot de bevinding
gekomen, dat het verziltingsgevaar op
afdoende wijze zal kunnen worden
bestreden. Wel bestaat er nog ver
schil in de schatting van de benodigde
hoeveelheid voedingswater. De Neder
landse technici menen, dat over 11.5
m3/sec., de Belgische deskundigen dat
slechts over 7,6 m3/sec. zoetwater-
aanvoer zal moeten worden beschikt.
Dit verschil in schatting behoeft even
wel geen bezwaar op te leveren, in
dien aan de Nederlandse autoriteiten
de bevoegdheid wordt verleend om in
de weinig voorkomende perioden van
onvoldoende voeding het aantal schut
tingen met de nieuwe sluizen te Ter
neuzen te beperken door het groepe
ren van schepen, door het gebruik van
een reservevoorraad water in het ka
naal, en eventueel door de sluizen ge
durende een gedeelte van het getij
gesloten te houden.
Voorzieningen zouden voorts moe
ten worden getroffen om in de toe
komst werken ter verruiming van het
kanaalcomplex mogelijk te maken.
GESCHILPUNTEN
Nederland bleek slechts bereid zijn
medewerking aan de totstandkoming
van de terzake benodigde werken te
verlenen, indien de verlangens wor
den ingewilligd, welke het koestert
ten aanzien van de spoorwegtarieven
voor het vervoer van en naar Terneu
zen. Als zodanig gelden de wens op
een blijvende behandeling van Ter
neuzen op tarievengebied als ware het
een Belgisch spoorwegstation, de wens
dat Terneuzen de toekenning gewaar
borgd wordt van de bijzondere zee
haventarieven, welke voor de Belgi
sche zeehavens gelden, en de wens
tot herstel van het uitzonderingscon
tract voor het vervoer van papierhout
en kolen, dat vroeger tussen Terneu
zen en Willebroek gegolden heeft.
België heeft zich bereid verklaard
in de meest mogelijke mate inwilli
ging van deze verlangens te overwe
gen, mits het de verzekering zou krij
gen, dat anderdeels te Terneuzen ha
vengelden worden geheven. Nederland
is bereid de nodige maatregelen
overwegen.
In het licht van bovenstaande heb
ben de onderhandelaars gezocht naar
een oplossing, waarin het complex
der wederzijdse verlangens zo volle
dig mogelijk tot zijn recht zou komen.
Zij hebben een grote mate van over
eenstemming bereikt. Ten aanzien van
enkele aspecten van het regime voor
de spoorweg- en haventarieven heb
ben zij evenwel geen accoord kunnen
bereiken. Daarom hebben zij
de kwesties opengelaten, na uiteen
zetting der wederzijdse standpunten.
De nog niet opgeloste geschillen be
treffen het speciaal tarief voor het
vervoer van papierhout en kolen tus
sen Terneuzen en Willebroek, 't tijd
stip van ingang van het regime der
spoorwegtarieven, de hoogte der ha
vengelden voor Terneuzen alsmede
van de havenrechten en andere taksen
aldaar.
TyE onderhandelaars stellen
voor, dat de Regeringen
een tijdschema voor de uitvoe
ring der verschillende werken
zullen opstellen. Speciale voor
stellen met betrekking tot de
aanbesteding worden niet ge
daan, daar over dit onderwerp
reeds een algemene regeling
tussen de Benelux-landen in
een ver gevorderd stadium van
voorbereiding verkeert. De uit
voering der werken zou onder
leiding en toezicht van de be
voegde technische diensten moe
ten plaats vinden, ieder voor
zover het grondgebied van zijn
land betrejt.
De scheepvaart zou op de in
het advies besproken vaarwe
gen vrij moeten zijn voor de
vaartuigen van alle landen.
Geschillen over uitlegging en
toepassing van de voorgestelde
regelingen zouden bij gebreke
van minnelijke schikking on
derwerp van arbitrage moeten
uitmaken, onverminderd de spe
ciale voorzieningen, die inzake
arbitrage met betrekking tot
bepaalde onderwerpen zijn
voorgesteld.