Willem Robert jr wordt tachtig jaar
American
Laat
dat ding
niet liggen!
Grondlegger der Brabantse muziekcultuur
In Tilburg en Breda bracht hij de mannenzang tot bloei
HET OFFER VAN ONZE
VOOROUDERS
■n
Basiliek Oudenbosch 7
De Spookkano
leren
Boekenplank
DERMA
RADIO
teld
3 werd niet
zorgd
EN
GEN
Negen jaar eerste viool onder Mengelberg
DD KAMER van het echtpaar Robert ademt de rust en sfeer van
mensen, die gewend zijn met schoonheid om te gaan. Zij ontvangen
hun gast met een weldoende charme, het gesprek, dat zich ontwikkelt
wordt een aangenaam discours. Er is niet veel voor nodig om Willem
Robert jr. aan het spreken te krijgen over dc tijd van toen. Men krijgt
daarbij de indruk, dat hij de tijd gemakkelijk overbrugt. Hij spreekt
over 1914, alsof dat vorig jaar was, gebeurtenissen, namen en data
komen vlot uit zijn geheugen.
DE AFSLUITING
DER ZEEGATEN
Centrale Katholieke
..Maatschappij-
School"
Dit is het pakje
dat U moet hebben
Jgenwachten
[dagen voor
li dame in
Joeilijkheden
lager en de
Een.
op een za-
Jikele dagen
|rgens in de
pat hij bij
|dbeurs van
enomen. De
ïnu volledig
If hem een
lingende be
lt land bood
[egenheid te-
l.eze fout te
Imblik arri-
|icht, die in
die tijdens
overpeinzin-
lle berm had
Ikampen had.
Imotorpech in
l.ke was, wist
|eg onmiddel-
over, tufte
l'aar de route
Jienwacht be-
|t zorg voor,
huishoudgeld
Den Bosch
|ngen overeen-
op te heffen
lijke stemming
lichter, de heer
Trd een gratifi-
lOOO. Aan mevr.
Ie werd met in-
I overeenkomstig
Intslag verleend
peuterschool te
tot lid van de
|t op het sport-
lenoemd de he
len en J. L. F.
|strate, die door
was aanbevo-
lor deze benoe-
I aanmerking te
■ierna nog enige
lgen doen inza-
In moeilijke be-
I. te Middelburg
It het herbouw-
|iningen in prin-
in feite gere-
Hetzelfde geldt
Enkele onder-
bsten nog wor
peer Ir. 't Hooft
Iracht verstrekt.
1st lag de zaak
flit aanvankelijk
doch thans is
it ook daar de
m doorgaan,
nan verklaarde,
hiervoor hard
en feliciteerde
e succes.
mde bepalingen
n opgenomen,
i opgesteld door
en op enkele
overeenkomstig
vergadering van
secretarissen in
aderen met ver-
de landelijke
es. De bedoeling
lining te verkrij-
rschriften en de
gemeenten,
in zich na enige
ïtwerp-regelingen
•het college van
geadviseerd de-
raad aan te bie-
BURG
GEMAAKT
in begonnen met
inpalen voor de
kelgalerij op de
Segeerstraat.
chter:
efstal.
deze niet bezor-
an uitdraaien op
v.d. L. uit Ber-
op 14 Februari
portiek zal ver
dat de milita'r
laten staan. De
mee naar huis,
eg aangehouden
wilde die tas zelf
lgen, vertelde hij
olitierechter.
dan de verkeerde
concludeerde de
e. „Het politiebu-
andere kant op."
Ie iets over eerst
■engen. maar dat
:o onzeker uit. dat
noch Officier van
n geloofden. Con-
bakker met f 30
de rechtszaal ver-
^DA
na van Dijck, 19.30
Nero.
ibouw, 20 uur: Nia-
ectro: Het huis aan
1, 20 uur: De slag
Olympia theater, 20
daaltje.
:or, 20 uur: Bureau
xor: Het huis der
m. Vlaamse Opera,
van Arles.
êbouw, 20 uur: De
len condor.
Ol.vmpia-theater, 20
-ïeisje zonder sluier.
ixor, 20 uur: Her-
TWEEDE BLAD
MAANDAG 12 APRIL 1954
(Van onze redacteur).
VVllLLEM ROBERT jr. wordt eerste Vaasdag a.s. tachtig
jaar. Dat ziet men hem niet aan. De lange, rijzige
figuur is nog ongebogen, zijn stem is nog steeds krachtig,
met zijn gehoor heeft hij geen last. Zijn handschrift is
nog fors en duidelijk, zonder beven. Hij zit rustig in zijn
stoel en vertelt. Zo te zien een man, in de kracht van zijn
leven. Achter in de zestig schat men hein op het eerste
gezich.t Die vitaliteit wordt als het ware gesymboliseerd
in het achtervoegsel jr., dat hij nog steeds achter zijn
zijn mannen. Waarbij zijn vrouw haar
naam voert. Sinds 1914 is Willem Robert feitelijk al
junior af. Maar Nederland kent hem als Robert jr. en hij
is dat steeds gebleven.
Met zijn zeventig-jarige echtgenote woont hij sinds enkele
jaren in het prachtige Spaar en Hout in Haarlemeen
pension voor dames en heren op leeftijd. Aan de voor
kant sluit de tuin aan op de Haarlemmerhoutdie op de
dag van ons bezoek bezig was zich in lentetooi te steken.
Achter het majestueuse tehuis stroomt breed en voor
naam het Spaarne. Daaarover sprenkelt een prille voor
jaarszon strepen van goud.
FAE OPBOUW van zijn leven, dat
van kindsbeen af in het teken der
muziek heeft gestaan, begon al zeer
vroeg. Hij studeerde viool bij zijn va
der, piano bij Schlengel. De orkest-
school doorliep hij in Amsterdam.
Daarvan was Willem Kes directeur,
hij was de stichter van het concert
gebouworkest. In 1895 wordt Robert
jr. lid van dat orkest. Twee jaar
speelde hij er altviool, acht jaar eerste
viool. Negen jaar speelde hij onder
Willem Mengelberg, daaruit ontstond
een grote vriendschap. Op later leef
tijd ging hij zang studeren bij Corne-
lie van Zanten. Zij was een van de
beste muziek-paedagogen, die Neder
land ooit heeft gekend. Zij leidde Jo
Vincent op en Tilly Koenen. Op 31-ja-
rige leeftijd behaalde hij zijn diploma
voor solo-zang.
Voor deze door en door muzikale
mens was het weggelegd het Brabant
se muziekleven tot leven te wekken.
Hij zong een O salutaris hostiae in de
kerk op de Heuvel te Tilburg. Daaruit
ontstond een blijvend contact tussen
hem en de Souvenir des Montagnards,
toentertijd een bekende vereniging. In
October 3907 vestigde hij zich in de
ze stad. Hij was toen amper getrouwd
en de eerste morgen na de huwelijks
reis kwam zich om negen uur al de
eerste bij hem melden om les te ne
men.
CONTACT MET BREDA
"V ODOENDE onstond ook al gauw
contact met Breda. Daar was het
mannenkoor Caecilia, dat Robert jr.
van 1908 tot 1916 leidde. Het ging toen
op in het Breda's mannenkoor. Het
jaar daarop werd hij tot directeur van
dit koor benoemd als opvolger van de
Bredase componist Harry van Nieu-
wenhoven.
Enkele jaren later werd hij direc
teur van het nieuw gemengd koor,
waaruit het Toonkunstkoor is ontstaan.
Verschillende jaren is hij directeur
geweest van Smetana, een orkest, dat
bestond uit amateursmusici en beroeps
blazers. Van 18951904 heeft boven
dien het strijkkwartet Robert bestaan.
Ook in Tilburg legde hij de grond
slag voor een Toonkunstkoor, voerde
er de gemengde zang in en was in
deze stad gedurende 41 jaar aan de
muziekschool verbonden, waarvan hij
meer dan 25 jaar directeur was.
NOG STEEDS GEVIERD
hart vasthield, omdat zij ieder ogen
blik vreesde, dat hij zijn benen zou
brekenMengelberg erkende het
koor als een van de beste. Prijs op
prijs werd behaald op nationale en in
ternationale concoursen.
In 1927 schreven de kranten in Düs-
seldorf. naar aanleiding van een al
daar gehouden internationaal concours,
dat de Duitsers van Breda's mannen
koor konden leren hoe het Pelgrims
koor uit dc Tannhauser gezongen
moesten worden.
Jarenlang gaf het Breda's mannen
koor in die tijd drie concerten per sei
zoen, waarbij beroemde solisten wer
den geëngageerd. Het koor was toer
gemiddeld 150 man sterk en het be
stond uit prachtig materiaal. Er werd
met grote liefhebberij gezongen. Na
men?, zegt Robert. Ik herinner me nog
goed de gebroeders Walder. de tenor
Nielen, de tenor de Werth. Wij hadden
een prachtbas aan Maas en Kroese.
En niet te vergeten de bariton Frans
Smits, dat was de beschermheer van
de vereniging. Hij heeft ontzaggelijk
veel goed aan Breda's mannenkoor ge
daan, hij leefde er voor. Tony Smits
heeft het werk van zijn vader later
voortgezet. Met hetzelfde enthousias
me voegt Robert Jr. eraan toe. En één
naam mag ik zeker niet vergeten, het
is die van de tweede tenor Thijssen.
Die zingt nog steeds
ZANGANIMO DAALDE
WILLEM ROBERT JR.
Iedere dag nog een uur vioolstudie.
Rondom deze feiten heeft zich
het muzikale leven van Ro
bert Jr. bewogen. Hij heeft zijn
stempel gedrukt op het muzi
kale leven van Brabant en zijn
naam spreekt men nog steeds
met grote achting uit. Hij was
gevierd en is dat nog. Want
weinigen van zijn bewonde
raars zijn hem vergeten. Bij
tijd en wijle zoeken zij hem op.
DREDA'S mannenkoor pakte toenter-
tijd de zaken stevig aan. Onder
leiding van de heer Buwalda werden
jonge krachten opgeleid. Thans is dat
allemaal anders, er is de klad in geko
men. Dat begon omstreeks de dertiger
jaren. Daar zijn allerlei redenen voor.
Er kwam toen meer amusement dan
er ooit ooit geweest was, de tijd na
de eerste wereldoorlog was fnuikend
bovendien voor de cultuur. Er kwamen
allerlei uitwassen op dit gebied. De
zang-animo nam zienderogen af. Ook
thans is zij nog steeds niet, wat het
geweest is.
Nederland kan niet meer zingen.
Dat komt wellicht, omdat op school
totaal onvoldoende aandacht aan het
zangonderwijs wordt besteed. Roberts
vader heeft in zijn jaren daar eens een
rapport over samengesteld, dat op het
ministerie van O., K. en W. in een la
is geschoven en er nooit meer uitge
komen is. En misschien ligt het voor
een deel ook aan de moderne compo
nisten, die er te weinig aan denken,
dat een mannenkoor voor zijn plezier
zingt en daarom niet graag met inge
wikkelde muziekproblemen worstelt,
Velen van hen schrijven zang, die be
ter door een orkest kon worden uit
gevoerd.
En dan haalt Robert jr. herinnerin
gen op aan de successen die hij had
met de declamatie van het Heksen-
lied van Ernst von Wildenbruch met
begeleidende muziek van Max von
Schillings. Zijn vrouw valt hem bij.
„Het mooiste vond ik altijd Das Mar-
chen und das Leben van Willem de
Nóg musiceert Robert jr. Minstens
één uur per dag studeert hij viool.
Enige keren per seizoen concerteert
hij in de smaakvolle conversatiekamer
van het luxueuse pension met een
trio, dat bestaat uit leden der familie.
Hij zal blijven spelen, want zonder
muziek is zijn leven ondenkbaar. Het
is een genade, zó oud te mogen zijn.
Zo bijvoorbeeld Breda's Man- ^aan"» vertrouwt zij ons toe.
Zo vertelt W. Robert jr. onverpoosd
door, rustig zoekend in zijn herinne
ring, naproevend nog de glorie van zijn
Brabantse tijd.
nenkoor. Secretaris A. Takx
houdt de vroegere dirigent nog
steeds op de hoogte van de
gang van zaken aldaar. En
Robert jr. is daar blij om, het
houdt hem in contact me de
wereld.
Over Breda's mannenkoor raakt de
tachtig-jarige nauwelijks uitgepraat.
Dat was een tijd. Een tijd van glorie,
toen Robert jr. na behaald succes op
een concours op de schouders ging en
in triomph werd rondgedragen door
Nijverheid en Handel
wijdt congres aan
MAAR wij vernemen is thans offi-
cieel vastgesteld het onderwerp
voor het landelijke congres van de
Nederlandse Maatschappij voor Nij
verheid en Handel en hebben zich
drie bij uitstek deskundige sprekers
bereid verklaard dit onderwerp te
behandelen. Het congres wordt op 16,
17 en 18 Juni a.s. in Maastricht ge
houden en het onderwerp luidt: „Zee
land, de afsluiting der zeegaten en de
verdere ontwikkeling als een alge
meen Nederlands belang". Ir, A. G.
Maris, de directeur-generaal van de
Rijkswaterstaat, zal de Waterstaat
kundige zijde van dit onderwerp be
lichten. Prof. dr. J. Tinbergen, de di
recteur van het Centraal Planbureau,
zal de economische consequenties be
handelen en prof. G. H. L. Zeegers,
hoogleraar aan de R.K. Universiteit
te Nijmegen, zal de sociologische as
pecten voor zijn rekening nemen. Aan
de congressisten van wie er velen
uit Zeeland worden verwacht zul
len de prae-adviezen van deze heren
van tevoren worden toegezonden.
Op 16 Juni zullen de deelnemers
aan het congres officieel worden ont
vangen door het gemeentebestuur
van Maastricht! De volgende dag zal
geheel zijn gewijd aan de afsluiting
der zeegaten. Op 18 Juni zullen ex
cursies in de omgeving worden gehou
den.
Belangrijk initiatief
te Tilburg
TTET gewoon lager onderwijs in Ne-
derland zit al vele jaren in de
nesten, zulks in het bijzonder met be
trekking tot de „eind-afwikkeling"
van de studie. Men weet n.l. met het
nuttig bezighouden van de jongens
gedurende bet 7e en 8e leerjaar niet
goed raad.
Het komt neer op een eindeloos
rekken van het leerplan, zonder dat
de leerlingen er veel mee opsteken
en waardoor dus feitelijk een paar
kostbare opleidingsjaren vrijwel nut
teloos verloren gaat. De jongens ver
velen zich bij dit eindeloos „gerepe-
teer" en ze worden er lusteloos en
kregel onder. Met al de morele ge
volgen van dien. Dit geldt vooral voor
de 14-jarige knapen, die nog leer
plichtig zijn, geen ambitie of aanleg
hebben voor de U.L.O. of middelbare
onderwijs-inrichting en nog geen nij
verheids-scholen kunnen gaan volgen.
En dat zijn er alles bij elkaar niet zo
weinig. In Tilburg wordt hun aantal
berekend op ruim 500! Elders zal het
naar rato niet veel gunstiger zijn. Re
ken daarbij de overbezette klasloka
len en de ernstige achterstand in de
scholenbouw welke op acht volle
dige gebouwen wordt geraamd en
ge hebt een enigszins volledig denk
beeld van de „noodtoestand".
EEN OPLOSSING
(Advertentie)
om volop te genieten van Uw
eigengemaakte Amerikaanse sigaret
o O
„American Star'
echte Amerikaanse sigarettentabak,
mild, geurig en verrassend van smaak!
Vraag steeds naar „American Star
het handige platte pakje.
NI E M E IJ E R'S TABAK - TABAK OP Z'N BEST!
DEEDS geruime tijd nu, hebben de
schoolbesturen naar een oplossing
gezocht van dit propleem. Met mede
werking van de Congregatie der Fra
ters zijn zij daarin thans geslaagd.
Eind vorig jaar is onder goedkeu
ring van Mgr. Deken M. C. Nabuurs
een „Stichting tot behartiging van
het Katholiek voortgezet lager onder
wijs" in het leven geroepen onder
voorzitterschap van de heer W. Haar-
selhorst, met als medebestuurderen,
Mr. J. Smits, secretaris, pastoor Drs.
F. van Miert, Frater Respicius, hoofd
bestuurslid der Fraters -Congregatie,
Notaris G. Appels, oud-wethouder van
onderwijs en P. Coppes, secretaris der
Diocesane Bossche K.A.B.
TWEE PRETTIGE JAREN
Dnkele dagen geleden konden in de
kolommen van het „Dagblad De
Stem" zeer bemoedigende dingen wor
den gelezen ten aanzien van de restau
ratie van de basiliek van Oudenbosch.
Uit die regels nog enkele frappante,
officieuse" uitspraken te halen, is
geen overbodige luxe. Ir J. Granpré
Molière een van de grootste bouw
kundigen. die Nederland ooit heeft
gekend, zeide, dat het een onvergefe
lijke fout zou zijn, indien de basiliek
zou worden afgebroken. En een andere
conclusie luidde, dat de restauratie
zeker honderdduizenden guldens zal
vergen. Verwonderen mag dit volgens
de deskundigen niemand. Zij merken
dit onmogelijk uit eigen middelen. Hij
had de steun nodig van ontelbare ka
tholieken, die zonder beseffen dat in
West-Brabant een kerk werd gebouwd,
die uitdrukking bracht aan de gevoe
lens van liefde, eerbied en hoogach
ting van de bevolking aan Rome.
Om hun aanhankelijkheid aan Z.H.
de Paus te betuigen, daarom werden
grote offers gebracht.
Op deze wijze groeide de betekenis
van de Oudenbossche basiliek ver uit
boven de zuiver materiële waarde.
De basiliek werd een symbool! Een
groots symbool van de erkenning door
het katholieke Brabant van het Opper
gezag.
EEN NIEUWE ATLAS VAN
EUROPA
Een mooi staaltje van reclame-zon-
der-rcelame hebben Van den Bergh
en Jurgens N.V. uitgedacht voor hun
product Planta-margarine. Ze geven
namelijk een Geïllustreerde Atlas
van Europa uit, niet bijzonder fijne
en duidelijke landkaarten, overzich
telijk en toch vrij ver gedetailleerd.
Verder is er tekst, die van alle lan
den het voornaamste vertelt op een
prettige wijze. Die tekst is ook „bij".
Onder Nederland vertelt men bijvoor
beeld al over het Deltaplan en het
Pontelkanaal-project. De bedoeling
is, dat er gekleurde plaatjes tussen
de tek§t geplakt worden.
DE TEMPEL VAN HET GEZIN
Aflevering 15 van dit gezinsboek
behandelt de houding van de ouders
tegenover hun opgroeiende kinderen.
Verkering en beroepskeuze worden in
grote lijnen besproken. De aflevering
besluit met een bloemlezing gedich
ten. die de schoonheid van het gave
gezin bezingen. (Uitg. J. J. Romen
en Zonen, Roermond).
op, dat elk tachtig jaar oude bouw
werk gebreken vertoont.
Niet afbreken, maar restaureren dat
zijn de zeer positieve woorden, die de
stichting „Behoud basiliek Ouden
bosch" alle reden geven om spoedig
acties te ontketenen, die een warme
steun verkrijgen van dit blad, want..
OFFER
XJOG een andere en met opzet nog
onvermeld gelaten getuigenis leg
den de vier deskundigen, eenparig in
dit oordeel af. Zij lieten blijken, dat
(buiten alle techniek!) deze basiliek
behouden behoort te blijven, omdat het
een monument is, door ónze voor
ouders opgericht.
Onze voorouders
Zij hebben op het einde van de ne
gentiende eeuw een onvergetelijke
daad gesteld. Pastoor Hellemons lan
ceerde de idee in Oudenbosch een
„Sint Pieter" neer te zetten. Hij kon
Daarom is het zó onbegrijpelijk, dat
er nog altijd personen zijn, die over
afbraak durven spreken en schrijven.
Zij begrijpen niets van dit Bra
bantse volk!
Zij snappen niet, dat niet alleen
Oudenbosch, maar de gehele streek
trots gaat op deze kerk, waarvoor ook
nu nog graag een offer wordt ge
bracht: een offer, dat ook ónze voor
ouders brachten.
GOED GELUID
TN meerdere opzichten dus is deze
A week goed geweest voor de
Oudenbossche basiliek. De deskundi
gen hebben de opdracht aanvaard en
stellen een rapport samen over de toe
stand van het gebouw. Dit rapport is
doorslaggevend, maar positief is ge
zegd, dat restauratie mogelijk is. Dat
is in elk geval het prettige, en goe
de geluid, waarop de acties gebouwd
worden.
In de verzorgde kamer geuren kof
fie en sigaren. De walm trekt omhoog
langs de smeedijzeren lamp, voorzien
van vioolsleutel en harp, geschenk van
Breda's mannenkoor. Boven de deur
hangt een kostbaar speciaal vervaar
digd Delfts blaisw bord, eveneens van
het Bredase mannenkoor. Deze kamer
is vól herinneringen aan een welbe
steed leven. Een album vol concert
aankondigingen, precieus door een
vrouwenhand opgeplakt, ligt op tafel
en was de leidraad voor het gesprek.
Faillissementen
Het faillissement van J. F. Kaas-
hoek te Zierikzee is opgeheven we
gens gebrek aan actief.
Aan de N.V. Exclusive, het Huis
voor Aparte Lingerie te Tilburg, is
voorlopig surséance van betaling
verleend. Bewindvoerder is Mr. G.
Th. A. M. Notten, Stationsstraat 41,
Tilburg. Het verhoor is bepaald op
Vrijdag 18 Juni 1954 v.m. 10.30 uur.
Een ontwerp-accoord is niet bij het
verzoekschrift gevoegd.
JV/TAAR wat wordt er nu verstaan
onder een z.g. „Maatschappij-
school?" Zij zal aan de jongens voor
de laatste periode hunner leerplicht
jaren belangstelling bijbrengen voor
de maatschappelijke instellingen op
sociaal, politiek, cultureel en econo
misch terrein. Hij leert er een „han
dige" jongen te worden, zodat hij be
paalde werkzaamheden later gemak
kelijk zal aanleren; evenwel geen nij
verheidsschool waar de jongelui wor
den opgeleid voor een of ander am
bacht. Natuurlijk worden de gewone
leervakken nog stevig onderhouden.
Handenarbeid blijft echter hoofdzaak.
Kort en goed, deze school borduurt
dus niet voort op het stramien der la
gere school. Zij heeft een apart leer-
program en een geheel eigen metho
de onder leiding van speciaal gevorm
de onderwijzers.
Het zullen twee prettige schooljaren
worden, waarin verborgen talenten
kunnen worden wakker geschud en
tot ontplooiing gebracht. Tenslotte
heeft de gehele samenleving belang
bij een dergelijke katholieke vorming
van deze jongens, die een nieuwe ge
zonde kern zullen gaan vormen in
het Katholiek Maatschappelijk leven.
Het ligt in de bedoeling om deze
centrale V.G.L.O. onder de leiding te
stellen van de Fraters van Tilburg en
met ingang van September a.s. onder
te brengen, in de dan vrijgekomen ge
bouwen aan de Veemarktstraat aldaar
(Advertentie)
Het IBIS Opinie Onder
zoek naar rookgewoon
ten is in volle gang. Laat
de antwoordcoupon uit
de folder niet ongebruikt
Vul hem nü in en win een
aardige verrassing! Steek er
een sigaret bij op van IBIS
EXPORT lOOo/o Engelse shag.
De zachte, puurblonde Virgi-
nia-mélange bij uitstek. Als U
by voorkeur half-zware shag
rookt, neem dkn de mild-
donkere DOUBLET shag!
DOBBELMANN
LEKKER MAN!
ixxtuftejdz,
groti tuba thans 95 e.
DINSDAG 13 APRIL 1954.
HILVERSUM I. 402 m. KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en
liturg, kalender. 8.00 Nws. en weerber.
8.15 Gram. 9.00 V. d. vrouw. 9.35 Water
standen. .9.40 „Lichtbaken", caus. 10.00
V. d. kleuters. 10.15 Gram. 10.30 Idem.
11.00 V. d. vrouw. 11.30 Schoolradio. 11.50
Als de ziele luistert. 12.00 Angelus. 12.03
Lunchconc. (12.3012.33 Land- en tuin-
bouwmeded.) 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nws. en Kath. nws. 13.20 Lunchconc.
14.00 prom.-ork. en sol. 14.30 Kamerork.
en sol. 15 20 Gram. 15.30 Ben je zestig?
16.00 V. d. zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00
V. d. jeugd. 17.15 Felicitatie v. d. jeugd.
17.45 Regeringsuitz.: Nederl. en de We
reld: mevr. J. J. Rebel-Runckel: Neder
landers in Z.-Amerika. 18.00 Hammond
orgel met rhythm, begeleiding. 18.20
Sportpraatje. 18.30 V. d. jeugd. 18.52 Act.
19.00 Nws. 19.10 „Een levend monument".
19.15 Het Boek der Boeken. 19.30 De ge
wone man. 19.35 Gram. (Intermezzo:
19.50 „Vader doet de vaat"). 20.30 Lij
densmeditatie. 21.30 Radio Philh. ork. en
solist. 22.25 Ken een haan een ei liggen.
22.40 Ned. Schaakkamp. 22.45 Avondge
bed en liturg, kalender. 23.00 Nws. 23.15
—24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00
Nws. 8.15 Gram. 9.00 Morgenwijding.
9.15 Orgelconc. 9.30 V. d. vrouw. 9.35
Gram. 10.50 V. d. kleuters. 11.00 V. d.
zieken. 11.30 Pianorecital. 12.00 Lichte
muz. 12.30 Land- en tuinbouwmeded.
12.33 V. h. platteland, 12.40 Orgelsp. 13.00
Nws. 13.15 Meded. of gram. 13.20 Lichte
muz. 14.00 Muzikale caus. 14.30 Gram.
14.40 Schoolradio, 15.00 Gram. 15.15 V. d.
vrouw. 15.45 Gram. 16.30 V. d. jeugd.
17.30 Lichte muz. 17.45 Pianospel. 18.00
Nws. 18.15 Gram. 18.20 Mil. caus. 18.30
Koorzang. 18.55 „Paris vous parie". 19.00
V. d. kleuters. 19.05 Harp en viool. 19.30
Gram. 20.00 Nws. 20.05 Gevar. progr,
20.45 Gram. 20.55 Diner bij Lucullus",
hoorsp. 21.15 Lichte muz. 21.45 Muzikale
comedie. 22.20 Buitenl. overz. 22.35 Dans-
muz. 23.00 Nws. 23.15 ,.New York cal
ling". 23.2024.00 Gram.
BRUSSEL (Vlaams), 324 m. 12.00
Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13.00
Nws. 13.15 Muz. v. millioenen. 13.45
Gram. 14.00 Symph. ork. en koor. 15.15
Gram. 15.30 Orgelspel. 16.00 Gram. 16.30
Orgelspel. 17.00 Nws. 17.10 Gram. 17.50
De wereld v. h. boek. 18.00 Jeugd en
muz. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nws. 19.40
Oud-Vlaamse liederen. 19.50 Syndicale
kron. 20.00 Verz.progr. v. d. vrouw. 20.15
V. d. vrouw. 21.00 Omr. ork. en sol. 22.00
Nws. 22.15 Ethnologische muz. 22.5523.00
Nws.
BRUSSEL (Frans), 484 m. 12.00
Omr. ork. 13.00 Nws. 13.20. 14.00 en 15.00
Gram. 16.05 Lichte muz. 17.00 Nws. 18.30
Koorzang. 18.45 en 19.15 Gram. 19.30 Nws.
20.00 Folkloristisch progr. 22.00 Nws. 22.15
Franse muz. 22.55 Nws.
duur
William Byron Mowory
32.
Even later scheidde hen een stem,
dichtbij hen; de voorzichtige en wat
koele stem van Eric Norman.
„Ik ben klaar, Laramie als jij
klaar bent."
HOOFDSTUK XIII
Uit de struiken keek Joan toe, hoe
Norman de motorboot in het water
schoof, de motor aanzette en stroom-
op voer.
De boot werd kleiner, vervaagde en
verdween tenslotte in de waternevel.
Korte tijd klotsten de door de boot
opgeworpen golfjes tegen de wal.
Daarna hield dat op, maar in de stilte
kon Joan het puffen van de motor
duidelijk horen.
Toen de boot om een uitstekende
punt voer, werd het geluid wat
zwakker en verward door de echo's
die tegen de beghellingen weerkaat
sten, maar zij kon het toch nog goed
horen.
Zij wist precies waar die uitste
kende punt was een klein stukje
vóór de engte; en in gedachten volgde
zij de motorkano. Ze naderde nu die
hals. De zoeklichten wierpen gele pa
den over het water en bleven erop
rusten. De patrouillerende kano's en
de mannen aan de wal sloegen de boot
argwanend gade. Het licht speelde om
de boot. Om Eric, die heel rustig in
de achtersteven zat. Om de zo maar
voorin geworpen bagage. Door het
over hem heen geworpen zeil kon
Alan misschien een glans van die spie
dende lichten opvangen. Misschien
nam Eric de hand van het roer om 'n
pijp op te steken.
Nu had de boot de engte bereikt en
bevond Alan zich te midden van
twee dozijn vijanden. De volgende mi
nutenAlan ontsnapt, hij was wei-
ligZij sloot de ogen, hield de
adem in.
Plotseling zweeg het gepuf. De
kaatsende echo's stierven weg op de
hellingen en doodse stilte viel over de
Sulteena.
Joans hart verstijfde. Een van de
kano's moest langszij gekomen zijn en
ontdekt hebben, wat dat zeil verborg.
Of agent Clancy, Erics nachtelijke
tocht niet vertrouwend, beval de boot
aan wal te komen om doorzocht te
worden.
Zij luisterde naar schoten signa
len. die bekend zouden maken, dat
Alan Laramie gevat was. Maar er ge
beurde niets. Misschien had de schran.
dere Eric heel diplomatiek uit eigen
beweging aangelegd bij dat kamp ,m
een praatje te maken. Om alle arg
waan door goed geveinsde onschuld
te vermijden. Dat zou het zijn! Zij
zag Eric al met Clancy praten in het
volle schijnsel van die lichten. Zag,
hoe de anderen die boot omringden,
zo dichtbij dat ze Alan met hun ge
weerlopen hadden kunnen aanraken!
Even plotseling als het gepuf ge
zwegen had, begon het ook weer. Eerst
wat sputterend, maar daarna in regel
matige cadans trok het de rivier op,
kaatste tegen die kaalgebrande west
helling en bracht de gezegende ze
kerheid, dat de motorboot verder
ging de engte in, naar het Noorden.
Eric had een vermetele zet gedaan
en gewonnen. Hij had Alan erdoor
gebracht!
Bevende leunde Joan tegen een
boom. De reactie op die vreselijke
spanning had haar ontzenuwd. Nu het
gevaar geweken was bonsde haar hart
zo dat ze er duizelig van werd.
Het duurde een hele tijd voordat de
motorboot die mijl stroomop had afge
legd. De luisterende Joan stelde zich
voor, hoe Eric met hetzelfde onver
schillige gezicht in de achtersteven
zat; hoe Aalan een punt van het zeil
oplichtte en tegen Eric knikte „mooi
gedaan" en de wakers stroomaf een
„tot weerziens in Alaska" toeriep.
Het puffen werd zwakker; ze wist,
dat de motorboot het rechte stuk bo
ven de engte bereikt had. Ze kan het
geluid zelf nu niet meer horen, enkel
de zwakke echo tegen de helling.
Weldra stierf ook dat geluid weg en
was Joan met de nachtelijke stilte
alleen.
Nu rustte op haar verder de taak,
zo wist zij, zich niet te laten pakken
vóór de beide mannen de pas bereikt
hadden. Dat zou niet zo gemakkelijk
gaan. Ze moest het twee dagen en
nachten volhouden tegen de honderd
man, die op dat stukje rivier verza
meld warenen ze kon zich niet
in het oude ravijn verschuilen, want
morgen werd deze oosthelling kaal-
gebrand
Ze bekeek onderzoekend het
eilandje. Laag cn met wilgen begroeid
was het, niet veel groter dan een
stadstuintje, met biezen aan het ene
eind en twee stapels wrakhout. Zij
trok Erics verzekering dat de plek
een veilige schuilplaats bood, zeer 'n
twijfel.
Zinnend op een plan om het eiland
te bereiken, begon zij de patrouilleren
de kano gade te slaan_ die langs haar
heen en daarna weer terug voer. Zij
kon de beide mannen zien zitten,
hun natte roeispanen zien glinsteren
en de nu en dan gewisselde opmer
kingen horen. Zij waren op hun hoede,
de geweren over de knie; het minste
geluid langs de oever of op het water
deed hen bliksemsnel omkijken.
Stroomaf gaande, was de kano on
geveer zes minuten uit het gezicht.
Niet erg lang, vond Joan, om haar
boot aan wal te brengen, de honderd
meter af te leggen en zich te ver
schuilen Geen speling. Zij moest zich
haasten en elke seconde uitbuiten.
Vijf mijlen noordelijk had zich een
dikke wolk van de om een bergtop
hangende wolkbank losgemaakt en
dreef in Zuid-Oostelijke righting langs
de hemel. De richting berekenend
meende zij, dat de wolk langs de
maan zou drijven. In dat geval zou
het water verduisterd worden en had
ze een paar minuten langer om dat
eiland te halen. Het loonde in elk ge
val wel de moeite erop te wachten.
Ze had de hele nacht voor die hon
derd meter.
Ofschoon de laatste zwakke echo
van de motorkano reeds lang was
weggestorven, meende zij het vaartuig
nog duidelijk te horen; hoe het steeds
verder noordwaarts schoot, de mijlen
verslindend die Alan van het Sul-
teena-hoogland scheidden.
Nu eerst geloofde zij zeker, dat
Alan werkelijk door de pas zou ko
men. Vervuld van tegenstrijdige ge
voelens luisterde zij, betraand, naar de
spookachtige onhoorbare echo's, die
Alan wegvoerden. Hoe blij zij ook was
ter wille van haar vader, toch vreesde
zij Alan geheel te zullen verliezen. Ai
wat haar van hem restte was een
beijfte, een kus en de herinnering aan
z'n sterke armen. Zwakke wapense die
herinneringen, tegen de harde werke
lijkheid, die haar wachtte!
Zij nam zich voor nooit toe te geven,
maar te wachten, al duurde het nóg
zo lang, tot haar vader haar niet meer
zo dringend nodig had; dan zou zij
Lac L'Outre en Canada verlaten om
naar Alan te gaan waar hij ook
zijn mocht.
Hun beloften, hun plannen dat zij
hem zou volgen, schenen haar op dat
ogenblik niet buitengewoon fantas
tisch. In de nachtelijke stilte^ in het
zilveren maanlicht, dat stroom en
bergen in toverachtige glans hulde,,
leek niets onmogelijk.
De wolk was tot een smalle wolken-
sliert geslonken, maar toch dik genoeg
om de rivier te verduisteren, en na
derde reeds de maan. Joan hield die
in het oog, en ook de patrouillerende
kano. De laatste gleed haar voorbij,
stroomafvarend; de wolk verduisterde
de maan haar kans was gekomen.
Snel sleepte zij de berkenbastkano
door de struiken over de over, naar
de waterkant Toen rende zij terug om
roeispaan, bagage en dekens, wierp ze
in de kano, paddelde uit de ondiepte,
over dat honderd meter brede kanaal,
werkte de boot tussen de biezen en
wilgenstruiken van het eilandje, en
was in veiligheid!
Zij verborg de kano veilig onder een
stapel drijfhout. Rondzoekend, vond zij
onder het andere drijfhout een kleine
holte waar de bodem betrekkelijk
droog was. Na die wat uitgediept en
rondom takken gestapeld te hebben,
zodat zij onzichtbaar zou zijn als het
licht werd, spreidde zij hierin haar
dekens en nestelde zich op haar ge
mak.
(Wordt vervolgd).
