Poolse DP-kampen - stapelplaatsen leed van menselijk Kinderen met ogen, die zagen alles Hier is een goede raad voor U! ONTSTELLENDE NOOD ZIJ LEVEN TEMIDDEN VAN DE VROEGERE VIJANDEN Drie gezinnen in één kamer HEERST ER IN DEZE KAMPEN Tiveehonderdduizend mensen slijten hun leven doffe wanhoop H.H.Winkeliers! „Onze hoop kunnen we nop: slechts richten op een wanhoopsdaad LAAT ik u het verhaal vertellen van deze kinderen en de gezinnen waarin zij leven. Het zijn namelijk Póólse kinderen, maar dat maakt geen verschil. Ze hebben dezelfde stem metjes als uw kind en het mijne en hun ogen zijn nog even helder, al zijn hun gezichtjes wat ouwelijker en vroeg-wijs. Doch dat heeft zijn oor zaak. Luister. UITKNIPPEN DOE HET METEEN! TWEEDE BLAD WOENSDAG 31 MAART 1954 OP EEN AVOND - nog niet zohn-g gele den - ben ik heel stilletjes het kumertje binnengeslopen, waar mijn dochtertje slaapt. Ze lag in haar bedje - één en al rust met in haar armpjes de afschuwelijkste pop die ze bezit, maar die ze merkwaardigerwijs het meest bemint. Ze sliep, zoals alleen maar een kind slapen kan. Dat is: alsof ze tijdens het spelen was neergevallen, zó vol komen was haar overgave aan de slaap. In het schemerige licht van haar kamertje zag ik al haar speelgoed, de papieren rand langs het behang, met al die komische mannetjes en beestjes erop. Als mijn dochtertje in haar slaap maar één kreetje zou geven, zou den mijn vrouw of ik al naast haar bedje staanom haar te troosten. Zij hoeft im mers niet bang te zijn Want welk kind is er veiliger beschut, welk kind wordt er méér bemind dan zij En zo is het toch bij ti allen Hoe bewaken al die duizenden moeders en vaders het grote bezit, dat God aan hun handen heeft toevertrouwd! Goed, er zijn rijke kinderen en er zijn arme kin deren, maar de armste der armen krijgt nog alle kansen, die zijn ouders hem kun nen geven. Het gezin omringt hem met liefde en daarin kan hij zich ontwikkelen lot een harmonisch mens, die - hoe het dan ook zij - tóch de wereld aan zijn voeten ziet liggen. Want hij werd die wereld ingedra gen met liefde en het is een vrije wereld. deren zijn geweest, die ik nu met hun vroeg-oude gezichtjes naar élke bezoeker van hun ellendig kamp zag komen, met uitgestrekte handjes: „Komt u ons wat brengen?" De ogen van alle mensen in die kampen kijken u vragend aan. Want èrgens is er dat kleine vonkje opti misme, dat misschien als je het met mensenogen zou kunnen zien alleen maar te herleiden is tot het feit, dat deze mensen léven'. En „leven" wil in de absolute zin zeggen: dat het hart nog altijd klopt en bloed door het lichaam drijft. Dat de zintuigen nog werken en dat de ledematen zich nog kunnen bewegen. Maar niet veel méér dan dat. Er was één man hij was nog jong die een vreselijk verhaal ver telde, over marteling in concentra tiekampen. over vervolging en over de bittere armoede, die hij nu leed: „Maar waarom lééft u eigenlijk nog?" vroeg ik. En hij zei „Wij allemaal hier, wij leven., nou ja, omdat we nog niet dood zijn..!" Is er een zwartere wan hoop denkbaar? Met afgunst in hun stem spreken de kampbewoners over hun gelukki ger landgenoten, die na de oorlog de kans kregen om te emigreren. Maar het waren er zo weinig! De keuring was ontzettend streng en duizenden en nogeens duizenden liefhebbers werden afgewezen, omdat zij een ongenees lijke ziekte hadden, te oud waren of door het leven in de kampen zó ver wilderd waren, dat geen land ze als immigrant zou willen toelaten. De eisen waren heel streng, voor deze Polen. Als er een gezin was. waarvan Geen van deze drie kinderen is ou der dan zeven jaar. Maar het lijkt alsof we drie vrouwtjes zien, in wier gezichten de zorgen en angsten hun sporen hebben nagelaten. Zo leven er duizenden in de DP-kam- pen! één lid niet gezond was. dan mocht het hele gezin niet emigreren. Veel TBC 2^0 komt het ook, dat men gemid deld in élke familie, die in de kampen leeft, één of meer gevallen van TBC of een andere kwaadaardige ziekte aantreft. Vele mannen kunnen niet werken, hoe graag ze het ook zouden willen, en dan nog afgezien De kleine Marioetka zingt een Pools liedje voor de bezoekers van het kamp. Maar het is geen blij versje, wanthoe klein Marioetka ook is, wanneer ze denkt aan Polen (en dat doet ze bij het zingen van deze liedjes), wordt ze altijd verdrietig. Ze is nooit in haar vaderland ge weest, zomin als die anderen, maar wèl weet ze, dat het daar vroeger mooi was en goed. Althans zovéél beter dan hier, in het kamp. daagse zaken zijn. Simpele dingen zo als voedsel, kleren en speelgoed in voldoende mate. Straks is het Pasen, het feest van het Licht en van de overwinning van het leven op de dood. Een feest, dat de bekroning is van het offer en waar bij we opzien naar Hem. die Zichzelf gaf voor de wereld. Is er een mooier moment denkbaar dan dit. om de dui zenden kinderen in de Poolse DP-kam- pen wat vreugde te bereiden? Wij hebben zovéél, wat deze mensen nooit hebben bezeten. De armste onder ons is altijd nog meer met aardse goede ren gezegend, dan de rijkste onder de Polen. En het is nu voor de kinderen van dit gemartelde Poolse volk! Wij moéten iets voor hen doen, uit de eenvoudige menselijke plicht om elkaar bij te staan. Gedenk de woor den van die zieke leraar: Eén streep op de stafkaart van de bevelhebbers en het zouden ónze kinderen zijn, die in kampen moesten leven. Al was het alleen maar uit dankbaarheid, dat dit ons bespaard is gebleven, zouden we moeten geven van wat we hebben. Zovéél, dat het voor ons persoonlijk een offer zou zijn. Bevrijders lyjAAR we hebben nog méér ver- plichtingen aan de Polen. Het waren de Poolse soldaten, die in een groot deel van het Zuiden van ons land de bevrijding brachten. Zij, de ön-vrijen, de mensen zonder vader land, die ons dat grote goed van vrij heid en veiligheid brachten! Kan men zich een lot voorstellen, dat nog bit terder is dan het hunne? Om hun doden, zijn we dankbaarheid verschul digd aan hun levenden! Dat zijn nu die mensen in de kampen in Duits land en dan vooral hun kinderen, die de levenstrouw van hun onvrije ou ders bevestigen. In Samenwerking met het R.K. Huisvestingscomité hebben directie en hoofdredactie van „Dagblad De Stem" het plan voor een grootscheep se hulpcam^agne ontworpen, om de Poolse kinderen met Pasen één dag gelukkig te maken. Alle bijzonderhe den over deze actie, waarbij geen achterblijvers of laksen mogen zijn. vindt u op de voorpagina. Maak een Pools kind gelukkig en geeft het daardoor zijn ver- JJAAR dacht ik aan, toen ik keek naar mijn kind, dat sliep. En ik voelde een dankbaarheid in me opwellen, die zó on zegbaar groot was, dat ik moeite had, niet te schreien. Want nog maar weinige uren tevoren had ik óók kinderen gezien. Kinderen zoals dit, dat vredig sliep naar een nieuwe dag, die weer gevuld zou zijn met blijheid, met liefde, met gezonde levensvreugde. Wéér een dag in een heerlijke, veilige jeugd. Maar de kinderen, die ik de afgelopen dag had gezien, waren anders. Het gaat hier om een geschiedenis, die begonnen is in 1939, toen de Duit se legers zich wierpen op Polen: het eerste land, dat het slachtoffer werd van ongebreidelde zucht naar macht In Nederland heeft men het ook mee gemaakt. Duizenden mensen werden verdreven van huis en haard, meege voerd naar het land van de vijand, waar zij moesten werken of waar zij in concentratiekampen werden opge sloten. Polen heeft dit nog erger te verduren gehad dan Nederland, want volgens het leergezag, dat in Hitiers „derde rijk" opgeld deed. behoorden de Oosteuropese volkeren tot de „sla ven". Zij stonden heel wat lager op de beschavingstrap en zij waren voor bestemd om het volk van Heren, het Duitse volk, te dienen. Terreur "TOEN de stoi-m in Europa was uitge- woed, waren duizenden van hen reeds verlost van de slavernij Vooi altijd. Maar tienduizenden hadden he4 leven nog behouden, al was dat dan ook het enige wat zij nog hadden Zij vormden de meest troosteloze men sengroep in een massa van millioenen Millioenen verdrevenen denkt u het zich eens in. Alleen in Europa le ven nog vijftien millioen mensen zoals zij. op dit r ment nog! Vijftien mil lioen men onder vaderland Diep trag sch is de weg, die het Poolse volk heeft moeten gaan Toen de Duitse legers uit het land waren verdreven, kwamen er andere legers binnen. Duizenden Russische soldaten bezet ten het land en voerden er een regiem in, dat alleen in naam milder was dan dat van de Duitsers. Polen werd één van de vele landen achter het IJzeren Gordijn, waar de terreur tot recht verheven is en de angst tot le venssfeer. In het verpuinde en onttakelde Duitsland bevonden zich nog honderd duizend Polen. Zij zaten in een vijan delijk land, dat weliswaar machteloos was, maar waar het leven toch een onmogelijkheid was. Daarvoor was de schuld té groot. Terugkeren naar Polen? Duizenden hebben dit gedaan, met een hart vol onzekerheid, maar toch ergens een sprankje hoop, dat het onder het communistische regiem be ter leven zou zijn, dan temidden van de verslagen vijanden, op wie je zelfs geen wraak mocht nemen. Ze zijn bitter teleurgesteld, deze geronselde Polen! Ja, geronseld, want er was nu eenmaal een zeker belang, om deze mensen naar hun vaderland terug te krijgen. Maar die achterbleven waren nog met duizenden in getal. Wilt u het nauwkeuriger?: tweehonderdduizend! Waren mensen, die het leven tussen de oude vijanden verkozen boven dat in het vaderland, waar de rode vlag nu wappert. Zij werden het „drijfhout van Europa." de Displaced Persons (verplaatste personen). Geen hoop jyien zal begrijpen, dat dit volk van tweehonderdduizend mensen, die stuk voor stuk bezeten waren van 'n do delijke haat tegen de Duitsers, een groot gevaar vormde in het Duitsland van na de oorlog. Daarom heeft men ze in kampen ondergebracht. Twee honderdduizend mensen. waarvan meer dan een kwart kinderen! In West-Duitsland nu heeft men een achttal van deze kam pen, waarin mensen leven, die de herinnering aan een huis, met een kleine tuin in een vredige straat, bijna vergeten zijn. Want zij zitten voor het merendeel al twaalf jaar in Duitsland. In kampen. Waar zij kinderen kre gen, en waar die kinderen met elkaar trouwden, zoals het in 't leven gaat. En waar zij thans een leven leiden, dat alle beschrij ving tart. In zo'n kamp was ik geweest en nu begrijpt u misschien, waarom ik die avond na dat bezoek, met een vreem de brok in m'n keel naar mijn eigen kind keek. Omdat dit simpele geluk van te leven in vrijheid, omringd door goede zorgen en In eenvoudige wel stand, aan tienduizenden kinderen als het uwe en het mijne, onthouden wordt! O, deze kinderen zijn het meest tra gische post-scriptum van de oorlog. Omdat zij een natuurrecht bezitten op blijheid en veiligheid, dat zij in de Poolse ontheemden-kampen moeten ontberen! Hun zielen zijn even rein als die van uw en mijn kinderen, maar wat gaat er van hen worden in die omgeving van doffe wanhoop, van een absolute uitzichtsloosheid? Dit is het levensbeeld van de gezin nen in de Duitse Kampen: „Nimmer een terugkeer naar het vaderland en voor de meesten geen kansen om in Duitsland in het maatschappelijk leven te worden opgenomen!" Ik sprak een oude man in dat kamp. Hij was in Polen leraar geweest aan een gymna sium. In Duitsland kon hij geen em plooi vinden, ook al omdat hij leed aan TBC, zoals heel veel van zijn lot genoten. „Hebt u nu helemaal niets meer om op te hopen?" vroeg ik hem. „He lemaal geen uitzicht op een betere tijd?" Heer, geef ons oorlog TTIJ schudde treurig het hoofd. „On- ze hoop is gericht op een wan hoopsdaad", zei hij langzaam. „Een wanhoopsdaad, die een nieuwe oorlog moet zijn. Wij bidden erom, maar dan worden we zelf bang, want dan zal er opnieuw met ons gesleept en ge dobbeld worden. En deze kampen zullen wéér groter worden. Of mis schien trekken de strategen andere lijnen op hun stafkaarten en wie weet of uw land dan niet het lot van Polen krijgt te verduren? Wij zijn er nu aan gewend. Het is de filosofie van de rade loosheid. moest ik onwillekeurig denken, maar had deze geslagen en zieke man geen gelijk? Als de oor log een andere wending genomen had, als bijvoorbeeld Hitiers „Volks- nerkiezmgsplan" uitgevoerd zou zijn. dan zouden u en ik het zijn, die kampen bevolkten. Eén kleine gril van het lot, en het zouden ónze kin van het feit, dat een Pool in Duitsland heel moeilijk aan werk kan komen, omdat men nu eenmaal de landgeno ten laat voorgaan. Zo leven ze in de kampen, met als enig inkomen hetgeen zij van „Soci ale Zaken" ontvangen. Al waren er huizen voor hen. ze zouden er niet in kunnen gaan wonen, omdat men van 34 Mark per week. geen 20 Mark huur kan betalen en dan nog leven. En daar komt nog bij, dat ze een panische angst koesteren voor de grote sprong naar de vrije maatschappij, waar ze zich geheel door hen vijandiggezinde mensen omringd weten. De kampge meenschap is hun vertrouwd en tus sen de algemene ellende, valt de eigen narigheid minder op. Het is gemak kelijker te dragen zo. Maar het is nog zó zwaar! Het kamp, waarvan ik u vertel, be staat uit barakken van dunne beton platen, die elk gerief en zelfs de min ste aantrekkelijkheid missen. Van bin nen zijn het bunkers gelijk. Ruwe mu ren, donkere vertrekken, die slecht geventileerd zijn. Betonnen vloeren. In één kamer, of in enkele gunstige gevallen in twee ka mers, woont één gezin van ge middeld zes personen. Maar er zijn ook kamers, die door drie gezinnen bewoond worden! In zulke vertrekken wordt het eten gekookt, gegeten, geslapen en (het klinkt als een vloek) ook „gewoond". Dat alles door drie gezinnen! Stapelplaatsen van menselijke ellende zijn het. Er worden kinderen geboren, zoals dat in de achterlijkste gebieden van China gebeurt. Met vele getuigen en daar zijn kinderen bijGod geven, dat zij het mees te van wat er „thuis" voorvalt niet beseffen. Maar het is an ders. Dat ziet men ze aan. Kinderen COMMIGE mensen hebben een enorme levenswoede zoals de dieren Dat het leven zich voortzet in de jeugd. Dat jonge mensen in het kamp van elkaar gaan houden en dan sa men naar de Poolse priester gaan, die in het kamp de zielzorg behartigt van dit half-verwilderd volkje. En trouwen en wéér kinderen krijgen, die geen vaderland zullen hebben! Kinde ren, steeds maar kinderen die in kam pen geboren worden en geen andere omgeving kennen. Die missen wat voor millioenen andere kinderen alle- trouwen in de wereld en de men' sen terug! Doe mee aan deze actie, die moet worden een Vastenkruistocht voor het Poolse kind! (Advertentie) Yes Sir... gentlemen prefer De MILDE Amerikaanse In cellophaan W Knip onderstaande an nonce uit en hang haar op een goed zichtbare plaats in uw winkel. Bevorder onze actie voor het Poolse kind! Overdrukken op goed papier van onder staande annonce worden na aanvraag gratis toege stuurd. Adres: „Dagblad De Stem", Reigerstraat 16, Breda. LAAT ONS Uw pakket gereedmaken voor de in de DP-kampen in Duitsland. Poolse kinderen Ziet hierover slechts de grote foto-reportages in Wij verzorgen Uw aandeel in de Paasactie ten bate van deze misdeelde jeugd. U ZEGT wat U voor de Poolse kinderen wilt offeren en wij maken een fantastisch Paaspakket voor hen klaar.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1954 | | pagina 3