Voor LUCAS LATOEMETER geldt 't wachtwoord: „WACHTEN De beste soldaat ter wereld heeft geen eigen land Hij vocht op Atjeh, Timor en Java.... en nooit verloor hij het vertrouwen Zij klagen ons aan EEN LEVEN IN KAMPEN Maatschappelijk peil moet worden opgevoerd Er wordt wat gedaan voor de Ambonezen Maar het blijft bij HALVE oplossingen Steeds waren er nieuwe geruchten Maria schonk hem drie kinderen ZATERDAG 20 MAART 1954 V) De weg naar de gemeenschap De mening van mr W. Schols Speciaal Commissariaat in liet leven geroepen Een taak voor het bedrijfsleven d >r ie d 1- n >g m is i- )U lij r- id ie in- er- an te- ?re en ie- tu- len ijl ze yiJN WIEG STOND OP AMBON En hij leefde daar het onbezorgde leven van een tropenkind, huppelde dag in dag uit tussen de grote kamponghuizen, klom onbezorgd in rood bloeiende bougainvilles en werd altijd geroosterd door de felle tropenzon, die hij niet eens meer voelde en die in de vroege avonduren als een enorme smaragd in de oceaan gleed. Uren lang stond hij bij het dichte bamboebos en dan keek hij naar de gele vulkaankegel, In een van de kampen van Nederland zucht de voormalige sergeant Lucas Latoemeter. Hij leeft het kommervolle leven van, een wachtende. Eigenlijk laat het hem koud, wat er met hem gaat gebeuren. Maar toch staat hij eens per dag op de hoek van het mastbosch en dan kijkt hij naar de kale polders en de lange rij populieren, die op de horizon staan. Dan denkt hij weer aan Ambon, aan de gele vulkaankegel en aan zijn vader en dan haat hij en wil vergeten, hoopt hij en vraagt zich af, droomt hij en denkt aan zijn wieg, die op het tropische eiland Ambon stond de een maand, heerlijke dagen van zalig nietsdoen en het vertellen van sterke verhalen. En zoals overal op de wereld waren ook deze „perlop"-da- gen veel te vlug om. In een zware moessonbui lag de boot voor Atjeh te wachten op de passagiers. Lucas Latoemeter stond lang naar zijn verdwijnende vaderland te kij ken. De boot schommelde hevig en tenslotte verdween ook de laatste bergpiek uit zijn gezichtvoor lange, lange tijd die helemaal tot aan de wolken reikte en naar de andere kampongs, die als groene vlekken tegen de gele hellingen lagen. Hij was de trots van zijn vader, die als korpo raal bij liet K.N.I.L. diende en de droom van zijn grootvader, die na lange jaren van tropendienst als sergeant gepensio neerd werd. Hij heette Lucas Latoemeter en hij kende maar één ideaal,.... soldaat worden...., precies zoals zijn vader en grootvader.... IWTAAR voordat het zover was lvi Hij zal de dag nooit vergeten dat hij tussen zijn vrienden stond, kna pen zoals hij, en hoe op die dag het Hood, Wit en Blauw zich wapperend ontvouwde boven de juichende stad en zij voor het eerst parade mochten lopen als volwaardige militairen. Zijn vader stond ook tussen de belangstel lenden en zelfs zijn oude grootvader had zich naar het grote Marktplein gesleept!! Trillend van emotie had hij de hand van de kapitein geschud en in de tangsi werd dit roemruchte feit tot diep in de nacht doorgevierd. Hij was soldaat, precies zo als zijn va der, de oertraditie was voortgezet. Naar Atjeh F)E EERSTE TIJD verliep alles rus- tig. Overdag wat patrouillelopen, hier en daar politiediensten verrich ten en soms ook wel eens een proef actie op een van de andere eilanden van de Molukken. Daar leerde hij zijn vrouw kennen. Ze had een aardig ge zichtje en grote, koolzwarte ogen. Hij was er wég van en na enkele maan den verrichtte de dominéé de huwe lijksvoltrekking. Ze heette Maria en vanaf die dag zijn ze altijd bij elkaar gebleven. Nauwelijks een week later kwam het bericht dat de „kompenie" overgeplaatst zou worden naar Atjeh. het woelige Atjeh, op de noordpunt van het eiland Sumatra. Voor het eerst kwamen ze op een grote boot terecht. Het afscheid was rustig geweest. Als K.N.I.L.-man wist je van te voren, dat je daar terecht kwam en daarbij hadden de meeste oudere mannen al op Atjeh gevochten toen het er nog werkelijk gevaarlijk was. „Nu is er niets meer te bele ven", zeiden ze, „had je er twintig jaar geleden moeten komen!" Atjeh viel mee! Er moest veel patrouille gelopen worden en bijna om de andere dag stonden ze op wacht, maar gevechten op grote schaal, zoals in de tijd van het Corps Marechaussée, kwamen niet meer voor. Lucas Latoemeter bracht het in deze jaren tot „spandri" (sol daat le klas) en na vijf jaren van doorlopend dienstdoen kwam zijn eer ste verlof. Samen met Maria, zijn vrouw en Maria, zijn dochter, zagen ze na jarenlange afwezigheid de hoge kegel op Ambon weer uit de nevels te voorschijn komen. Zijn grootvader was ondertussen overleden en zijn vader was bevorderd tot sergeant en hij had zelfs een heel peloton onder zijn bevel gekregen. Het verlof duur- ingang van liet kamp. Vooraan m de barak woont de beheerderde "heer Hoekstra. Waar de vier pijpen in de lucht steken is de keuken on dergebracht. De Jappen komen r)E JAREN, die volgden, vlogen snel om. De compagnie van Latoeme ter werd op een gegeven moment overgeplaatst naar het rustige Java en het gezin van de K.N.I.L.-militair werd uitgebreid met de zoon Hendrik. Ze werden ondergebracht in een van de grote kazernes van Batavia en voor het eerst sinds lange tijd hoefden ze geen patrouille te lopen. Hij begon juist weer aan zijn nieuwe verlof te denken, toen de bom barste. Japan had de oorlog verklaard aan de U ?.A. Met bliksemsnelheid naderde het gele leger door de oerwouden van Malaya en over de zeeën, die Insulinde om ringen. De dagen waren vol angst en spanning en het enige wat Latoeme ter zich nog kan herinneren was, dat hij op een late middag op een uitste kende rotspunt nabij Soekaboemi, zich plotseling omringd zag door drie sna terende Japanse soldaten met een ge weldige bajonet op 't geweer, en dat hij dagenlang niets te eten kreeg dan vunzige waterrijst en beschimmelde stukken pisang. De eerste tijd zou hij niets meer van zijn vrouw en kinde ren horen. Op zekere dag kwamen ze met logge vrachtauto's. Daarna wer den ze op de boot gezet en op het eiland Timor moesten ze maanden lang werken aan de aanleg van we gen en bunkers. Toen die klaar waren moesten ze de rijstvelden in en in de avonduren kwamen de afvoerriolen aan de beurt. En er kwam geen af wisseling meer in dit werk. Al weken lang werden de vreemde vliegtuigen opgemerkt en soms klon ken salvo's van scheepsgeschut in de verte en op een schitterende tropen- morgen stapten de eerste Australiërs aan land. Lucas Latoemeter en al die andere militairen waren dol van vreugde. Hun leven kon weer beginnen, ze wilden weer gaan vechten onder de banier van het K.N.I.L. en in hun ar moedige lompen stapten ze mee in het leger van hun bevrijders. Ze ken den maar één ideaal en dat was de bevrijding van Nederlands-Indiëü Begin van de tragedie P\E oorlog was spoedig afgelopen. Japan had het onderspit moeten delven, nadat de vreselijkste bom al ler tijden boven haar steden uiteenge spat was. Nieuwe problemen wierpen zich op. Nederlands-Indië moest van een nieuwe tyrannie verlost worden. Korporaal Latoemeter sleep voor de zoveelste maal zijn klewang. Direct na de bevrijding had hij zijn vrouw teruggevonden. En ook zijn zoon en dochter stelden het best. Enkele maan den geleden was hij bevorderd tot korporaal en weer brieste hij van strijdlust. Hij maakte de zenuwslo pende dagen aan de demarcatielijnen oplossing kwam.. ze zouden voor lopig naar Nederland gebracht wor denze konden zelf kiezen Lucas Latoemeter had die avond een lang gesprek met zijn vrouw en ze besloten met de vele duizenden de gewichtige stap te zetten. „Eenmaal in Nederland aangekomen zou de rest vanzelf wel volgen", was de mening, die overheerste. Officieel waren ze Indonesische onderdanen en daarom vertrokken ze als burgers en zagen ze als burgers na een lange, lange reis het moederland Nederland uit de dichte nevels opduiken. Vol bewon dering aanschouwden ze de machtige havenwerken van Rotterdam en hun eerste indruk was, dat het best mee zou vallen in dit vlakke land. In de bus zat Latoemeter naast zijn vrouw en ze verdronken zich haast in het landschap dat aan hun raam voorbij suisde. Nog onder de indruk van alles wat ze hadden moeten verwerken ar riveerden ze in kamp Lunetten te Vught. Er was veel belangstelling voor de komst der Ambonezen en Lucas Latoemeter voelde zich voor het eerst van zijn leven een beetje zenuwach tig. Al die mensen, al die lief knikken de mensen, die met ontzag de beste soldaten van de wereld aan zich voor bij zagen trekken. Ze hadden immers mee. Verloor vele vrienden, die vanuit hinderlagen neergeschoten werden en maakte voor het eerst kennis met Ne derlandse militaire eenheden, die Ne derlands-Indië kwamen binnenvloei en. Toen kwam de eerste politionele actie. Latoemeter vocht als een leeuw, hij voelde zich Nederlander tot in hart en nieren en hij liep zijn voeten stuk op de gekraakte weg van Bui tenzorg naar Bandoeng. Plotseling stopte de actie en weer kwamen er demarcatielijnen en bestandsovereen komsten. schendingen en moordpar tijen. Hij werd overgeplaatst naar Cheribon en bij beminde de puntige Tjiramai, die met zijn krater tot aan de wolken reikte. De maanden gingen voorbij en iedereen ergerde zich. Rond Kerstmis klonken de salvo's, die de tweede politionele actie inleidden. La toemeter zal nooit vergeten hoe hij dagen lang de kronkelende bergweg naar Tasikmalaja aflegde. Het zat er stampvol vliegtuigbommen, Molotof- cocktails en muskieten. En tegen de tjotten kropen de guerilla's, die hun leven wilden geven voor het verdwij nen van de Andjing-Nica. Vier van zijn beste vrienden verloor hij, maar het Rood-Wit en blauw inspireerde hem tot nieuwe daden. En zo kwam de dag, dat eindelijk de rust over Insuliijde neerdaalde. Onderhandelingen wezen uit dat Indonesië recht op zelfbestuur had. De strijd moest als afgelopen worden beschouwd. De Nederlanders waren blij dat ze weer naar huis terug kon den keren. En de Ambonnezen dach ten, dat er voor hen ook wel een op lossing gevonden zou worden. Na zo veel jaren van trouwe dienst.... Bij de nieuwe structuur werd Am- bon tot het grondgebied van de Repu- blik Indonesia Serikat verklaard. La ter maakte Indonesië er een eenheids staat van.... en toen begonnen de zorgen. Lucas Latoemeter, die tijdens de laatste actie tot sergeant was ge promoveerd, had gedacht dat hij Am- bon nu wel spoedig terug zou zien. Maar door die laatste maatregelen was hij toch wel geschokt. „Dat nooit," zeiden de Ambone zen resoluut. „Dat nooit", had Lucas Latoemeter toen ook gezegd. „Af wachten", werd er geproclameerd en zo verhuisde Latoemeter met zijn ge zin naar de grote tangsi aan de Beren laan in Djacarta. Naar Nederland rjE Nederlandse troepen werden snel afgevoerd. Ze kwamen steeds bij groepen en na in de Berenlaan de no dige formaliteiten verricht te hebben vertrokken ze lachend en zingend in lange colonnes naar de haven van Tandjong-Priok, waar ze juichend de valrepen van de boten opgingen. Het leven werd ondragelijk voor de Ambonezen. Was het te verwonde ren dat ze op een zwoele regenavond met man en macht naar buiten storm den om daar de opgekropte spanning wat uit te vieren? De wapens werden afgenomen en rond het kamp in de Berenlaan kwam een puntige prikkel draadversperring. Ze hadden echter het vertrouwen in Nederland niet verloren en ze ble ven rekenen op een oplossing. En die toch zoveel over de Ambonezen ge hoord Maar wat nu, in Godsnaam DE eerste maanden verliepen in de roes van het nieuwe. Er gingen zelfs al geruchten dat ze spoedig weer militair zouden worden. Ze wa ren ondergebracht in ruime barak- De keuken van het Ambonezen kamp Wouw. Heel wat nasi-goren heejt de kok hier gaar gestoomd. ken en in een van die barakken ver wachtte Maria haar derde kind. Lu cas Latoemeter was verheugd, toen hij zijn tweede zoon aan zijn vrien den kon tonen. Hij kreeg de naam Lu cas, de naam van de vaderwant in de toekomst zou hij de militaire i traditie moeten voortzetten....!! Maar na de eerste maanden was er nog niets gebeurd, weer gingen er weken voorbij en Lucas Latoemeter kwam tot de conclusie dat hij al die maan den nog niets gedaan haden die maanden werden jaren....!! En nog steeds lacht Lucas Latoe meter, maar het laat hem eigenlijk koud wat er met hem in de toekomst zal gaan gebeuren. Hij leeft nu het kommervolle leven van een wachten de. Zijn kinderen groeien op, maar hij weet niet wat hij ermee moet aan vangen. Hij zou best willen gaan wer ken, maar de werkeloze Nederlanders willen óók werken. Ondanks zijn uiterlijke onverschilligheid begint hij steeds meer aan de tropen te denken en daarom staat hij eens per dag op de hoek van het mastbos en kijkt hij uit over de kale polders en naar de rij populieren, die op een dijk aan de horizon staan. En dan ziet hij in zijn verbeelding de gele vulkaankegel weer en dan denkt hij aan het land. dat toch eigenlijk aan hem toebehoort. Voor zijn gevoel kan hij nooit, nooit van zijn leven in Nederland volledig aarden. Maar wat dan. in Godsnaam? Heel diep in zijn hart flikkert nog het vlammetje van de militair Latoeme ter. Hij zal het niet openlijk zeggen, want de voormannen in Den Haag zorgen voor dat alles. Maar als de oude sergeant Latoemeter nog een maal zijn hart zou mogen blootleg gen, wanneer hij nog eenmaal zjjn vurigste wens zou mogen uitspreken, dan zou hij onstuimig willen uitbrul len: „Laat me weer soldaat worden, in Godsnaam Dit is de bittere tragiek van de Ambonees.... van het volk, dat Ne derland trouw bleef tot in de dood!! JN NEDERLAND zijn 56 Am bonezenkampen. In totaal verblijven er ongeveer 15.000 Ambonezen en Kei-ezen binnen onze landsgrenzen. „Ambone- zenzorg", een instelling, die de maatschappelijke verbetering van de Ambonees nastreeft, heeft voor haar werk ons land in drie districten onderver deeld: Het Noord-, Midden- en Zuid-district. Boven deze drie districten staat de Commissaris, de heer J. van Ringen. Hij wordt geassisteerd door drie in specteurs, die ieder de verantwoorde lijkheid hebben over een van de dis tricten. Tot Inspecteur van het Zui delijke district (Zeeland, Brabant en Limburg) werd aangesteld de heer mr W. Schols, wiens hoofdzetel in Vught is. doorlopend op reis is langs de kampen en met wie wij een on derhoud mochten hebben. „Wat wordt er nu eigenlijk voor de Ambonezen gedaan?" was de vraag, die wij aan mr Schols stelden. GOED ONDERWIJS A LLES, als wij maar de nodige waardering en medewerking hebben", was zijn resolute antwoord. „Op de eerste plaats kunnen we de kwestie van het onderwijs onder de loupe nemen. Wij splitsen deze in het onderwijs voor de jongeren en het onderwijs voor de ouderen. De jeugd gaat zoveel mogelijk naar de lagere school op die plaats, waar het kamp is opgericht. Gewoon naar de gemeen teschool dus. Nadat ze de lagere school met goed gevolg hebben door lopen, gaan de jongens naar de U.L.O., de Ambachtsschool of naar de Nijver heidsschool en enkele gaan er zelfs al naar de H.B.S. De meisjes gaan naar de U.L.O. of naar ?le Huishoud school. In de grotere kampen richten we zelf schooltjes op. De jeugd kan zich hier aanpassen aan het Neder landse onderwijs en wanneer ze in de vierde of vijfde klas naar behoren voldoen, worden ze naar de gemeente school gestuurd. Dit levert aanmer kelijk betere resultaten op, dan ze meteen naar de gemeenteschool te sturen. Op de kleinere plaatsen is het niet doenlijk om een schooltje op te richten. Daar sturen we ze direct naar de school in het dorp. Dat risico moe ten we nu eenmaal nemen". Mr Schols was tot de conclusie ge komen, dat de zorg voor de jeugd over het algemeen uitstekend voldoet. Maar ook de ouderen krijgen onder wijs, zij het echter in de vorm van cursussen. „De mannen geven we op de eerste plaats herscholingscursussen, hervatte mr Schols zijn betoog. „Am- bonezenzorg" geeft cursussen in bankwerken, timmeren en automon tage. De vrouwen krijgen huishoud- cursussen en zo meer en -voor beide groepen bestaat er een mogelijkheid voor het volgen van A.V.O.-lessen. Dit laatste is natuurlijk voor die Ambo nezen, die niet ai te best kunnen schrijven en lezen. In Vlissingen en kamp Lunetten worden zelfs al kleer- makerscursusscn gegeven en als er maar de nodige belangstelling voor bestaat, zijn we in staat om nog vele andere soorten van lessen te geven. Neem Vlissingen bijvoorbeeld, daar gaven we in het afgelopen jaar een visserijcursus. Aanvankelijk liep alles goed, maar tenslotte verslapte de ani mo en moesten we er mee stoppen. Hier en daar zijn we nu ook begon nen met het oprichten van kleuter scholen Onlangs hebben we er een geopend in Eijsden in Limburg en in de omgeving van Sittard wordt de tweede gebouwd". SPORTLEIDERS HET tweede belangrijke werk, dat te gebeuren staat, is de oprich ting van jeugdorganisaties", vervolg- fNP deze pagina roeren wij een pro- dig offer gebracht voor de Neder- /-Jo Knlnnrtviilro Tonrlco 70alf rl i nnlf (T Vlll 1"! Ï7 P> W3S. bleem aan, dat een belangrijke politieke kant heeft en dat daardoor helaas vaak buiten de discussie wordt geplaatst. Dat er in Nederland vijf tienduizend Ambonezen in kampen vertoeven, waarvan er duizenden de weg naar de gemeenschap nog niet hebben gevonden (en wellicht nooit zullen vinden) is één van de uitvloei sels van het geweldige drama, dat na de oorlog in Indonesië heeft plaatsgevonden. Laten wij heel in het kort de ge schiedenis van Ambon vertellen. Meer dan 350 jaren behoorde dit Mo- lukken-eiland tot Nederlands-Indië en als zodanig was het dus een deel van onze kolonieën. Zo ergens, dan heeft op Ambon het Nederlandse ko loniale bewind vruchten afgeworpen. Ambon werd een bolwerk van het Christendom. Er kwamen kerken en scholen. Zijn mannen meldden zich voor het Koninklijk Nederlands-In dische Leger en vormden daarin een groep, die geducht was om zijn moed en die hooggeprezen werd de eeuwen door om zijn trouw aan Nederland, vooral aan de Koningin. Tijdens de tweede wereldoorlog, toen Indonesië door de Japanners be zet werd, riepen Soekarno, Hatta en nog een paar Indonesische politici de Republiek uit. Men wilde onafhan kelijk zijn. Ieder kent de gevolgen van dit be sluit. Nederland probeerde te redden wat er nog te redden was en onder meer werden daarvoor tienduizenden Nederlandse militairen naar Indone sië gestuurd. Zij zijn daar vijf jaar lang een lij densweg gegaan, maar zij niet alleen. Want het leger, dat Nederland over zee had, bestond voor een groot deel uit Indonesiërs: Javanen, Ambonezen, Menadonezen enz. enz. Vooral de ,orang Ambon", zoals de Ambonezen werden genoemd, hebben een gewel de Mr Schols. „Hierdoor kunnen we voor de Ambonese jeugd sportwed strijden gaan brengen of het beoefe nen van spelen. De belangrijkste fac tor is echter dat door dergelijke orga nisaties ook het culturele peil omhoog- gevoerd kan worden. Uit de Ambo nezen laten we bepaalde groepen een sportcursus volgen op het instituut van de C.I.O.S. te Overveen. Deze week is er toevallig nog een lichting van uit Lunetten daarheen vertrokken. En als ze terugkomen zijn ze volwaar dige sports-men geworden. En geloof maar dat dit geapprecieerd wordt!!" aldus besloot mr Schols. Aanvullend kunnen wij nog vertellen, dat de Am bonezen, wanneer zij eenmaal een cursus beëindigd hebben .zonder meer in loondienst kunnen treden. Er wordt ontzaggelijk veel voor ze gedaan. En volgens mr Schols zal er in de toe komst nog veel meer voor gedaan worden. ^LS ONDERDEEL van het departement Maatschappelijk Werk is geruime tijd geleden een commissariaat van Ambo nezen in het leven geroepen. Sindsdien is er een duidelijke ver betering ingetreden in de verhouding tussen de Ambonezen en de overheid en haar instellingen. Een van de practische resul taten van het werk van het commissariaat, is de uitbreiding van de woongelegenheid voor Ambonezen. Er is sindsdien namelijk voor 170 gezinnen huisvesting ge schapen. Tevens is er een urgentieprogramma opgesteld, dat ge richt is op het verkrijgen van nieuwe woonoorden voor deze mensen, en tevens op uitbreiding van de bestaande kampen. Als dit plan is uitgevoerd, zal er voor ongeveer 160 gezinnen woon gelegenheid beschikbaar zijn. Het is dus ongetwijfeld wel zo, dat er voor de Ambonezen iets wordt gedaan veel wordt gedaan, zelfs. CR is ook gestreefd naar deelname in 't arbeidsproces in Nederland. Dit vereist in de allereerste plaats de medewerking van het bedrijfsleven, dat tot dusverre geen al te grote ani mo heeft getoond. Voor de jongeren entameert de re gering vakopleidingen. Deze zijn geen doel in zichzelf, maar voorbereiding tot practisch werken. Overigens is aangetoond, dat de jonge Ambonezen die het einddiploma ambachtsschool hebben behaald, eerder een neiging vertonen om verder te gaan studeren Het komt betrekkelijk weinig voor, dat deze jonge mensen direct een betrekking aanvaarden. Ook hier heeft het bedrijfsleven een deel van de schuld. Vele Ambonezen kunnen namelijk niet aan de slag komen. Zo blijft het Ambonezenpro- bleem een half-opgelost pro bleem. Men kan het ze in Ne derland zo prettig mogelijk maken, maar dat is niet wat ze willen. En hun eeuwige vraag blijft: hoe lang moet dit zo nog voortduren? landse zaak, die ook de hunne was. Onverbiddelijk was echter de loop der geschiedenis. Nederland en Indo nesië gingen aan één conferentietafel zitten, om te bespreken hoe het beste de verhouding tussen beide landen geregeld zou kunnen worden. Soe karno en de zijnen wensten volledige zelfstandigheid, maar tijdens de con ferentie stemden ze er toch mee in, met Nederland een „Unie" te vormen. De banden, die beide landen daardoor verbonden, waren uiterst breekbaar en eigenlijk bestonden ze alleen maar in naam. Vf/AT ER NA DE Rondetafelcon ferentie werd gebrouwen, leek op een „Verenigde Staten voor Indo nesië," doch deze heeft slechts enke le maanden bestaan. Toen werd ge heel Indonesië één republiek, maar in feite bleef dat nog steeds de oude „re publiek Djokjakarta", want die over heerste het geheel. Ook de Zuid-Mo- lukken, die een aparte deelstaat had den moeten worden, en dus ook Am- bon. De Ambonezen beriepen zich op de tussen Nederland en Indonesië gemaakte afspraken, dat de Zuid-Mo- lukken een zekere zelfstandigheid zouden bezitten. De bevolking van de Zuid-Molukken in deze voorgegaan door het volk van Ambon wilde vrij zijn, ófwel in een verbond met Nederland leven. Men weigerde het gezag van Soekarno en de zijnen te erkennen en het gevolg hiervan was, dat de Zuid-Molukken op 25 April 1950 hun onafhankelijkheid procla meerden, een eigen regering kozen en zich tot Nederland Wendden om erkenning van die zelfstandigheid. Zij stonden in het gelijk, want Ne derland had ook het zelfbeschik kingsrecht van de Zuid-Molukken in de RTC-overeenkomst erkend. (Dat is trouwens later door het hoogste Nederlandse rechtscollege nogeens uitdrukkelijk vastgesteld). P)OCH Nederland gaf geen blijk, het recht van de Zuid-Molukken te erkennen! Het bleef ook zwijgen, toen troepen van de republiek Indo nesia (dit is dus nog steeds Soekar- no's republiek) Ambon aanvielen en er een vreselijke slachting aanricht ten. Indonesië had de R.T.C.-overeen komst op een ernstige manier ge schonden en iedereen had verwacht, dat Nederland, naast het volk van de Republiek Zuid-Molukken, aanklager zou zijn bij de Veiligheidsraad. Doch Nederland wist wel, dat de kaarten daar heel slecht lagen en zei toen laconiek, dat het zich niet met inter ne, Indonesische kwesties wenste te bemoeien. LJET ENIGE wat Nederland heeft gedaan, is, vijftienduizend Ambo nezen, wier leven in Indonesië onmid dellijk gevgar liep, naar Nederland halen. Waar ze rondlopen als onze aanklagers. Want kan Nederland hun een weg naar de gemeenschap aanbieden? Neen. De Ambonees aardt hier niet. Hij is geboren als soldaat en hij is als zodanig de beste ter wereld. En kele honderden zijn nu in het Neder landse leger opgenomen. Er is gezegd: neem een besluit over Nieuw-Guinea het laatste wat ons nog van het voormalige Nederlands-Indië rest en laat hen daar in vrijheid en zelf standigheid een nieuw bestaan op bouwen. Doch men vreest, dat Indo nesië dit als een uitdaging zal be schouwen Probeer hen in te schakelen in het Nederlandse, maatschappelijke leven, adviseren anderen.... Dat is gepro beerd met tientallen jonge Ambone zen, maar het resultaat is gering. Toch zullen er wegen gevonden kun nen worden, om de Ambonezen een wezenlijke bestemming te geven. B a n d a z

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1954 | | pagina 5