Onzichtbare - maar stevige- draden
tussen Z.-Vlaanderen en België
SLAaT
Stemming bij verkoop van schaaps
kooi was bijzonder lui
TIEN PUNTEN waarin Australië van
Nederland verschilt
Hoogste bod was niet hoog genoeg
Eerste indrukken van
een emigrant
Publieke Tribune
Wordt Wester-Schelde zee van onbegrip
Z.-Vlamingen vinden in België: cultuur,
vermaak, begrip en.... een huis!
OM
Steeds sterkere
oriëntering op het
Zuiden
13 JUBILARISSEN
TE SLUISKIL
Uitzaai van mossel
zaad verboden
Cj[ liMCt i/C*t i
Hoe de afslager een droge keel kreeg
Een kaartspel
tot besluit
Van „ten eerstetot ten tiende
Dat Engels toch
I Is
1
he
lid
or-
br-
pas-
en
van
Jtij-
lons
Icten
prne
de
I van
I drie
man
ij in
al-
llpen
wees
Inder
lerkt,
|ichi-
alle
Inen-
van
Mo-
\pril
lm.
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 8 MAART 1954
.<5
i
(Advertenties
(Van onze speciale verslaggever)
TVTEEN, ik ga er geen meer nemen" zegt één der mannen van
99a- het groepje dat in een hotel ergens in Zeeuwsch-Vlaanderen
na gedane zaken nog wat bijeen zit om voor het eten een aperi-
tiefje te drinken. „Nee, ik ga weg. 'k Moet naar Antwerpen, 't
Wordt myn tijd."
„Zaken?" vraagt een ander. Maar de spelbreker verklaart
dat hij naar de opera moet. „La Traviata" zegt hij en somt achter
elkaar de belangrijkste medewerkers op, alsof het zijn huisvrien
den zijn.
„Ik ben gisteren naar Zelzate naar de bioscoop geweest",
deelt een derde mee, „aardige film. Komt hier nog lang niet. Is
zelfs nog niet in Holland geweest, geloof ik."
„En waar heb je Carnaval gevierd? In d'n Anvers of in
Aalst?"
CN zo draaide het gesprek vanzelf
uit op al datgene wat de Zeeuwsch-
Vlamingen in België te maken heb
ben. Als de minister van O.K.W. het
had kunnen horen, zou hij wellicht
zich verbaasd afgevraagd hebben
waarom de regering de cultuur in
het goede vaderland subsidieert. Als
de mensen toch over de grens trek
ken! Maar de minister behoeft zich
geen zorgen te malten: 't zijn prac-
tisch alleen de Zeeuwsch-Vlamingen
die niet van zijn gesubsidieerde cul
tuur genieten. En in het land tussen
Schelde en grens heeft Zijne Excel
lentie weinig te subsidiëren, als 't
gaat om de K. van O.K.W.
Des ministers schouwburgen, con
certgebouwen en overige kunsttem
pels staan Noordelijker. Ook de sta
dions waar geregeld goede sportge
beurtenissen te beleven zijn, staan
niet in Zeeuwsch-Vlaanderen. En dat
zou niet bezwaarlijk zijn, als de
Schelde niet zo breed en zo nat was.
De zee-arm die dit gebied afsnijdt
van de rest van het land is een na
tuurlijke barrière en de grens mag
dan in vele opzichten een stevige
muur vormen, het is toch slechts een
denkbeeldige lijn die voor mensen
met geen andere bedoelingen dan zich
aan de andere zijde er van wat te
vermaken weinig meer in de weg legt
dan een kiezelsteentje het verkeer op
een betonweg.
De gezellig borrelende heren in het
hotel zaten rustig wat door te praten
over dit plotseling opgekomen onder
werp. En in hun gesprek is een on
dertoon te herkennen, welke de men
taliteit die zich langzaam weer aan
het omvormen is, wat duidelijker laat
doorschemeren. De mentaliteit van de
Zeeuwsch-Vlaming, die gewend is
met zijn rug naar de Schelde te
staan, die wel vaak bereid is zich
om te wenden en in zijn nimmer ge
heel uitdovend nationaal besef ieder
hoopvol geluid uit het Noorden be
antwoordt met een loyale houding en
goede wil. Maar al te vaak zich be
drogen voelend en dan weer schou
derophalend de blik op het Zuiden
werpend
VLAAMSE AARD
Huldiging door directeur
Op. de A.C.Z. de Carbonisation te
Sluiskil werden 13 leden van het
personeel gehuldigd. De heer C. de
Broeck, 40-jarig jubileum. De heren'.
L. Delattre, D. Riddering. C. Belaert,
C. Buijze, G. de Vrieze. C. Drabbe. A.
Hamelink, J. Maes, D. Seegers. C.
Storp, J. v. Drongelen, R. Winne, 25-
jarig jubileum.
Namens de raad van beheer ontving
de directeur de jubilarissen op zijn
kantoor en wenste allen geluk met
hun jubileum. Op bijzondere wijze
memoreerde hij de volle toewijding en
het trouwe plichtsbesef gedurende 40
volle jaren van de heer de Broeck.
Ook de heer ir Delattre werd spe
ciaal vermeld, daar hij gedurende 25
jaar de technische installaties onder
zijn beheer heeft gehad.
In zijn speech wees de directeur er
op. dat de universitair gevormde heer
Delattre door twee maal een oorlog
te hebben meegemaakt, tijdens welke
hij verschillende malen werd onder
scheiden, moeilijk een 40-jarig dienst
verband zal kunnen bereiken; doch
om welke redenen hij hem niet min
der hartelijk gelukwenste, daar hij nu
de mijlpaal van 25 jaar heeft bereikt.
Tenslotte complimenteerde hij alle
overige jubilarissen en sprak zijn
waardering uit voor hun prestaties ge
durende 25 .Jaar, waardoor zij eveneens
hebben medegewekt aan de ontwik
keling, bloei en wederopbouw van de
fabriek.
Als tastbare herinnering aan dit ju
bileum werd aan alle jubilarissen een
medaille, dipioma en de zo zeer ge
waardeerde enveloppe met inhoud
overhandigd.
Zwaluwe is dankbaar
W4NDTABLEAU VOOR
GEMEENTE UTRECHT
3 EN W. van Utrecht hebben de
raad het voorstel gedaan van de
gemeente Hooge en Lage Zwaluwe on
der dankzegging te aanvaarden een
door de glazenier H. Schifferstein te
vervaardigen opaline wandtableau, dat
in de hall van het stadhuis zal worden
aangebracht. De daarop voorkomende
afbeeldingen hebben op de watersnood
betrekking. De schenking bedoelt een
uiting van dankbaarheid te zijn voor
de door de gemeente Utrecht verleende
hulp bij de watersnoodramp.
21.30
22.55
De mossel parasiet
J-JDBWEl aan jjgj. bestaan van de
hnaJ?ÜjS€lparasiet niet veel rucht-
Erote«.T wordt Begeven is deze
Vele mi 'anff niet verslagen.
no- ™°sselbahken in Zeeland zijn er
door rif aan?etast. De mossels worden
o^erkoonharaSiet zeer ma*er en z«n
de3?'»r of sterven af. Zolang
bliiven^o e5n levensbodem hebben
Ier rio ff ^00:'ttelen. Binnenkort zul-
weer °P d« Wadden
halei- af worden. De kwekers
7"i',ri u Bi'o'e hoeveelheden mossel-
den to 7plfns?n dit naar hun Sr°h-
ParaSum Hiermede krijgen de
P>'*asieten weer een kans.
',',CZe uitbreiding tegen te gaan
verbieden"?» ,e<!erp uit7aa' i" Zeeland
dal i„ ?eze manier hoopt men
maatlf„f?" zal uitsterven. Deze
belkom 'S n,e' a"e kwekers even
percelen saven dit seizoen
sek ltenRewone opbrengst van mos-
op' d?'€e." ho°S visgewicht. Maar
me* „Jf percelen is de parasiet
nie verdwenen en richt nog steeds
srote schade aan.
70'N periode maakt Zeeuwsch-
Vlaanderen thans weer mee. Het
is te beluisteren, niet alleen in dat
vluchtig hotêlgesprek, maar overal
waar Zeeuwsch-Vlamingen toevallig
tot dit onderwerp geraken. En die
houding, die neiging zich na een hoop
gevende opleving van de „nationale
gedachte" weer af te keren van het
Noorden en de grens weer over te
trekken, heeft haar oorzaken.
De Zeeuwsch-Vlaming heeft zo zijn
eigen geaardheid. Hij blijft altijd voor
een heel stuk „Vlaming" en dat geeft
hem die fijne gevoeligheid voor de
bejegeningen welke hij van anderen
ondervindt. Dat doet hem een besluit,
door een onbekende, een onpersoon
lijke instantie in het verre Den Haag
genomen, als een individuele achter-
uitstelling aanvoelen. En na enkele
van die ervaringen wendt hij zich
onbewust of bewust tot het land
waar een zelfde hart klopt als in zijn
eigen lichaam: Vlaanderen. Daar
wordt hij beter begrepen, daar voelt
hij zich zonder moeite thuis; zéker
als „het Noorden" hem miskent.'
STERKE BINDING
VTfAT zijn de onzichtbare draden
welke Zeeuwsch-Vlaanderen zo
sterk aan België binden? Behalve de
geaardheid van de bevolking ten eer
ste ook de wijdvertakte familiever
houdingen. Welke Zeeuwsch-Vlaming
van geboorte heeft geen ooms en tan
tes of wat voor familieleden ook in
de Belgische grensplaatsen, vaak zelfs
veel verder, tot in de verre steden
van het Vlaamse land toe? Het on
derling bezoek brengt het eerste lo
gische verkeer via de grens teweeg.
Tot zover is het nog letterlijk
natuurlijk.
Doch er is meer. De Zeeuwsch-
Vlaming die een goed concert wil
horen, een opera wil zien of een be-
roepstoneelgezclschap wil zien op
treden. kan terecht in Antwerpen, in
Gent. Brugge en zelfs Brussel is be
reikbaar binnen zeer korte tijd. Zelfs
al kon b.v. Middelburg alle mogelijke
amusement en cultuur bieden, dan
nog was de bewoner van, zeg: 't land
van Hulst, eerder in Brussel dan in
zijn eigen provinciale hoofdstad!
Hetzelfde geldt voor het populair
der vermaak. De revue's in de Bel
gische steden zijn goéd bekend bij
de Zeeuwsch-Vlaamse bevolking; ze
kent zelfs menige Nederlandse klein
kunstenaar slechts van het toneel in
een of andere Vlaamse stad. Zou zo'n
„Noordelijke" artist, optredend in wat
voor hem „buitenland" is, vermoeden
hoeveel landgenoten hij in Antwer
pen, Gent enz. onder zijn publiek
begroet?
Ook de bioscopen van België zijn in
trek bij de Zeeuwsch-Vlamingen. De
bekende voetbalclubs, de wielerwed
strijden: ze trekken ieder jaar duizen
den bewoners van het land tussen
Schelde en grens. Het zou moeilijk
zijn te schatten hoeveel Zeeuwsch-
Vlaamse sportenthousiastelingen „spe
len" in de Belgische voetbalpronos-
tieken. En ze winnen zelfs prijzen,
want Gantoise enz. enz. zijn beter be
kend dan Heerenveen en Ajax...
Zo zouden er nog tal van factoren
op te sommen zijn, welke stuk voor
stuk logische oorzaken zijn van een
sterke binding tussen Zeeuwsch-
Vlaanderen en België. Denk b,v. aan
allerlei opleidingen en studie-moge
lijkheden, waarvan men in bepaalde
ambachten en beroepen gebruik
maakt. Zo komen de Sluisse beeld
houwers in de meubelindustrie uit
Brugge en de Zeeuwsch-Vlamingen
die het kunstzinnige vak ook willen
leren, moeten naar „Bruges, la belle"
toe.
TEGENWERKING
„SLUISKIL—BREDA"
70U ondanks dit alles, een toenade-
ring naar het Noorden mogelijk
zijn? Absoluut! De band met het Zui
den zou, zeker gedurende de eerst
volgende jaren, blijven bestaan, maar
een intensievere oriëntering op „ove
rig Nederland" is mogelijk. Ze wordt
zelfs gewenst door de Zeeuwsch-
Vlamingen! Want hoe fel soms de
kreet „zet dan de grenspalen maar in
de Schelde" geuit wordt, er leeft toch
altijd nog een sterk Nederlands besef.
Maarook aan (Zeeuwsch-)
Vlaamse lankmoedigheid schijnt een
eind te komen. De vele jongemannen
met een dubbele nationaliteit, die
kunnen kiezen in welk leger ze zullen
dienen, beginnen hun voorkeur voor
het Nederlandse te verliezen. De ten-
denz van de laatste maanden is: we
gaan maar in België dienen. Want we
hebben meer aan ons verlof: vanuit
St. Niklaas of welk ander garnizoen
ook zijn we zó thuis! Geen wonder,
als de meeste Nederlandse legeron
derdelen gaan weigeren een vervoer-
Advertentie)
D-t
geen maaSPal'®?w(3rlc piet aan I
Als Uw maag 1x.« w«rt maalU)d -
kan en U na misselijk-
kwelt met maagphm en
heid. oprispen ol ee y he(
j drukkend "3ev0®', bjcARPAN -
meuwe maagmiddel BICA
rugklachten voor goed;
-erheen gezonde^
I St. Vraag "w
bewijs uit te schrijven voor de bus
dienst BredaSluiskil' Ook in de mi
litaire wereld dus: openlijke tegen
werking.
Wanneer men in het Noorden meent
dat de Zeeuwsch-Vlamingen straks
hun populaire, van winter en weer
onafhankelijke verbinding met Bra
bant (en dus Nederland) zonder mor
ren vaarwel zullen zeggen, terwijl
minister Algera bij voorbaat al is be
ginnen te schermen met „onvermijde
lijke invoering en verhoging der veer
gelden", juist op het moment dat het
passagegeld voor de Antwerpse tun
nel drastisch zal worden verlaagd,
dan is men er in het Noorden enigs
zins naast.
Het grjjpt allemaal in elkaar: de
weg via liet Noorden welke men
Zeeuwsch-Vlaanderen wil opdringen,
wordt duurder, en de kortere, zeker
der route via het Zuiden gaat minder
geld kosten. En zou Zeeuwsch-Vlaan
deren dan als een braaf landje veel
meer neertellen voor iets dat het niet
apprecieert?
„UITTOCHT"
OVER DE GRENS?
TN de hal van een Zeeuwsch-Vlaams
gemeentehuis botsten we op een
jongeman, die kennelijk bij de bur
gemeester was geweest om te praten
over een huis. Het bouwvolume is
immers pas verdeeld.'
„Wie nu niet in België gaat wonen,
is gek!" verklaart hij onomwonden,
„zeker als je een paar kinderen hebt"
vervolgt hij. doelend op de voordelen
van de kinderbijslag. Hij stapte naar
huis als iemand die het besluit ge
nomen heeft, dan maar de verzenen
tegen de prikkels te slaan. Zeeland
kreeg te weinig bouwvolume; dus ook
Zeeuwsch-Vlaanderen kwam er be
kaaid af. Bijna iedereen zal in de
consequenties moeten berusten. Kan
men het één Zeeuwsch-Vlaming kwa
lijk nemen, als hij gebruik maakt van
de mogelijkheden welke de positie
van zijn streek nu eenmaal opleve
ren? Mogelijkheden, die hij heeft le
ren zien door altijd met het gezicht
naar het Zuiden te staan....
Het is niet voorbarig te voorspellen
dat in de eerstvolgende maanden ve
len naar België zullen verhuizen. Wat
is eenvoudiger? In België is werk
velen werken er al er zjjn meer
huizen en., de levensmiddelen komt
men toch wel in Nederland kopen,
't Is alleen maar voordeel.
Ook deze omstandigheid wordt dus
weer oorzaak van een steeds sterkere
oriëntering op België. Sterker nog:
de (meeste jonge) gezinnen die over
de grens trekken, zijn voorgoed voor
Neóerland verloren.
De Wester-Schelde wordt
steeds breder, steeds dieper.
Zeeuwsch-Vlaanderen drijft op
deze manier, langzaam verder
van overig Nederland weg. Tot
het moment, dat men elkaar
over die brede stroom, een zee
van onbegrip, niet meer zal
kunnen aanroepen? Tot men
in Zeeuwsch-Vlaanderen geen
„Hollands" meer verstaat
JAAAR kwamen ze binnen, de nuchter-kijkende Zeeuwsch-Vlaamse man-
-L' nen, in het café waar meneer de notaris een complete schaapskooi zou
verkopen. Niet alleen een schaapskooi, maar nog een huisje en een lapje
grond er bij, publiekelijk en bü opbod.
Ze kwamen binnen, gehuld in dikke jassen en veelzeggende zwijgzaam
heid. Ze gingen zitten en bestelden een pint. Want zonder glazen vol schui
mend bier kan er niets verkocht worden, ook geen schaapskooi. Meneer de
notaris en zijn afslager waren er al. Ze zaten aan een tafeltje, wat achteraf
en namen het publiek op. En de mannen zaten ook aan tafeltjes en namen
elkaar op. En rookten sigaren.
„Allee mannen, zeg dan zo maar 's
wat, om een begin te maken" spoorde
hij aan. Eén van de mannen, zette
het glas neer, deed een ferme trek en
zei, onverschillig de schouders opha
lend „vijfhonderd gulden".
„Vijfhonderd gulden geboden! Wie
biedt er méér dan vijfhonderd gul
den?" wilde de afslager weten. De
mannen rookten, dronken en zwegen
weer, alsof ze er niets mee uit te staan
hadden. De afslager hield aan, maar
de stemming was niet koopgraag.
„Ze zijn allemaal zo dood als een
pier", grijnsde de onbegrepen functio
naris, achterom kijkend naar de no
taris en zich weer wendend tot ae
mannen die daar de gegadigden zaten
uit te hangen „praat maar 's wat
met elkaar!" Want dat zwijgen ging
hem zeker op de zenuwen werken. „Is
't niks voor jou?" richtte hij zich tot
één der zwijgers, „d'r zitten nog al
wat patrijzen, hoor ik!" Maar de lief
hebber van dat gevogelte zei alleen
maar „neeje. Tuur!"
Nóg eens daverden de vijfhondera
guldens door het café en toen een
geladen stilte vóór het „....andermaal...
niemand méérrrr?" niets opleverde,
besloot hij: „dan blijft 't nog even
staan".
DAN MAAR NIET
QMDAT het toch niet druk werd, las
de notaris staande voor een front
van zwijgende mannen iets voor van
een gezegeld papier. Hetgeen de man
nen voor kennisgeving aannamen.
Neen, de stemming was niet hoopge
vend. Op de beurs heet dat „lui" of
zo iets. In ieder geval niet „vlot".
Toen kwam de imponerende ver
schijning des afslagers naar voren, die
betoogde „nou, je hebt het gehoord
mannen, waar 't om gaat". De ver
schijning zette zich in postuur tegen
een stevige café-pilaar en vuurde ge
routineerd het eerste schot af „en
wwwie biedt 'rrrr op...."
De mannen keken en zwegen. En
rookten. Nipten van nun pmt. En
tuurden vaag naar het plafond ot ge
ïnteresseerd naar buiten, alsof die
schaapskooi op de Markt stond. Ze
keken ook zo eens langs de afslager
alsof die daar toevallig stond rond
te zien naar een stoel.
EERSTE BOD
„VUIE biedt er?" herhaalde hij drin
gend. Maar niemand scheen een
schaapskooi nodig te hebben. Hij pro
beerde het nog eens. want een goede
afslager laat zich niet voor de gek
zetten. Geen antwoord en geen bewe
ging.
f)E afslager bestelde nu ook maar 'n
pilske, want zijn keel. waar de
vijfhonderd guldens vele malen op rol
lende r's doorgedaverd waren, moest
nodig gesmeerd worden. Er kwamen
meer mannen binnen; ze gaven de af
slager de hoopgevende woorden „ze kó
men nog maar!" in de mond, stapten
alsof het afgesproken was, óók zwij
gend doelbewust achter elkaar naar
de toog en de voorste zei resoluut;
„Vijf flessen bier".
Toen er nog een stuk of wat belang
stellenden binnengevallen waren werd
de, ter hervulling van de glazen benut
te pauze, beëindigd. De afslager nam
weer zijn strategische positie In en
deed ijverig zijn best er een hoger boa
uit te sleuren. Maar niemand wilde
er iets bij doen. geen stuiver. Ze
moesten helemaal geen schaapskooi
hebben en schenen alleen gekomen om
te zien wie er wél zo'n ding wilde ko
pen.
„D'r moet zeker eerst een fles ouwe
klare op tafel komen", opperde de
verbaasde afslager, die de moed be
gon op te geven. De kastelein vona,
dat daar wel wat aan te doen was.
maar de vijfhonderd guldens vermeer
derden niet.
„Nou mannen, voor 't laatst! Wie
biedt er meer. Vijfhonderd gulden één
maal,... vijfhonderd gulden ander
maal.... niemand meer? Dan gaat het
niet door!" maakte de afslager een
eind aan de vertoning met een sarcas
tische nadruk op „niet" alsof hij on-
gezeggelijke kinderen een beloofd pret
je ging onthouden.
De notaris zette z'n hoed op. lichtte
hem weer en vertrok. En de afslager
streek bij de onwillige adsplrant-
schaapskooikopers neer. bestelde "nen
boek" kaarten en begon met hen te
„puken" Want daarvoor waren ze
eigenlijk alleen maar gekomen
Molens in Zeeland
en Noordbrabant
7ATERDAG heeft te Amsterdam de
vereniging ..De Hollandsche Mo
len" vergaderd. Uit het Jaarverslag
bleek, dat ook tal van molens in Zee
land én Brabant de aandacht van de
vereniging hebben. Het zijn o.a. die
van Dreischor op Schouwen, te Vlis-
singen. Middelburg. Westkapelle. Krui
dingen, N.-Vossemeer en Zundert,
TN de Nobelstraat te Rotterdam troonde de
-*■ heer H. Bakker op nr. 75a. Op 1 October
van verleden jaar emigreerde hij met vrouw
en zoontje naar Australië. Hij is nu ruim 4
maanden in Australië en het bevalt hem er
best. De heer en mevrouw Bakker zijn ech
ter wel eenc aantal belangrijke verschillen
opgevallen tussen Australië en Nederland. Zij
hebben er in totaal tien geteld en met het
overzicht daarvan is wellicht menigeen ge
diend die op het punt staat de heer Bakker
naar Australië te volgen of die in het alge
meen nog emigratie overweegt.
Man en vrouw één van wil
^ls eerste punt dat misschien het belangrijkste is
acht de heer Bakker dat men als emigrant in Aus
tralië veel meer zeker van zichzelf moet zijn dan no
dig was toen men nog in het oude Vaderland vertoef
de. „Als man of vrouw niet ieder ten volle overtuigd
zijn van zich zelf, laat de één dan niet doorzetten ter
wille van de ander, want de kwade gevolgen blijven
niet uit. Er zijn voorbeelden genoeg van gezinnen die
door een tekort aan zelfvertrouwen van de man of
van de vrouw zichzelf en soms ook anderen in ellende
dompelen. Er kan niet genoeg op gewezen worden
Wees zekér van jezelf.'!"
De Engelse taal
Vfervolgens is er de taal! Punt twee. Met Nederlands
komt men niet ver in Australië. Het advies van de
heer Bakker is dan ook: „tracht zóveel mogelijk En
gels te leren, vooral vaktermen, huishoudtermen en de
eenvoudige spreektaal. „Want de ondernemers hier
kijken niet alleen of je je vak kent, maar tevens wel
degelijk of je de taal spreekt".
Weer en wind
Qok het klimaat is soms heel anders dan in Neder
land. Want Australië dat geen land maar een
werelddeel is heeft net zoveel verschillende klima
ten als Europa. Weer en wind kunnen de emigrant
dus ook parten spelen In Ocean Grove waar de heer
Bakker nu woont (op'ongeveer 60 mijl van Melbour
ne) is het klimaat zeer afwisselend: ,,'s Morgens kan
het snikheet zijn, terwijl 's middags een winterjas nodig
is Er bestaan hier net zulke gure dagen als in Hol
land. Van deze week hebben we een temperatuur ge
meten van 108 graden envan 52 graden. Dus veel ver
schil. Warme kleding is zeker gewenst".
Hoe zijn de Australiërs
jTNan is er de omgang met de Australiërs De heer B.,
schrijft: De Australiër is over het algemeen een
zeer vriendelijk en behulpzaam mens. Uitzonderingen
zijn er overal, maar vriendelijkheid wordt hier be
toond op een manier als nergens anders De Austra
liër leeft vrij en onbezorgd. Meestal bezitten zij een
eigen huisje en een eigen auto of motor. Doch zij ma
ken meer gebruik van hun auto, dan van hun huis.
Het aankleden van de woning is meest zeer pover en
onverschillig gedaan. Niet dat het er arm uitziet O
nee, want zij bezitten bijna allen een electrisch for
nuis, een ijskast, een radio met gramofoon en pom
peuze meubelen. Maar alles is ongezellig aangekleed.
Daarom zoeken de Australiërs hun vertier ook veel
buitenshuis. Zij zijn liefhebbers van een goed glas bier,
doch komen nooit in onbehoorlijke staat thuis. De
eafé's zijn om 6 uur dicht en dan is het ook afgelopen.
De Australiërs zien de emigranten graag, want die
helpen het land opbouwen Vooral als jé flink aan
pakt en toont dat je vooruit wilt, dan waarderen ze
je het meeste. Het is dan ook werkelijk noodzakelijk
je in clubs onder de Australiërs te mengen Want
daardoor leert men het snelste zich aanpassen. Afzon
dering in eigen clubjes moet ten zeerste worden af
geraden.
Werk en verdiensten
Qok over het werk weet de heer Bakker al heel wat
te vertellen; „Vergeet vooral niet, dat men hier
even hard, soms harder, zal moeten werken dan in
Holland. En aanpakken wat men Krijgt. Beter is niet
af te wachten, totdat men in eigen vak terecht kan
komen. Al is het aangeboden werk nog zo vuil of
vies, daar moet men zich niets van aantrekken Want
de Australiërs doen hetzelfde werk met plezier en zij
vinden het vanzelfsprekend, dat iedereen dat werk
doet. In ben zelf kantoorbediende maar werk nu als
ruiteninzetter bij de Ford. Maar wat belangrijk is,
ik verdien er goed 14.1.6). Ook wordt er tame
lijk veel overwerk gemaakt, zodat ons gezinnetje er
royaal van kan komen 's Zaterdags 0n 's Zondags
zijn we vrij, maar dan werken we meestal bij de boe
ren en verdienen er een aardig centje bij. In het be
gin is het hier werken en nog eens werken. Maar
over een paar jaar zullen we het kalmer aan kunnen
doen. Dus als men emigreert, wees niet te lui, maar
werk en pak aan wat je kunt.
Huis en huisinrichting
Qe huisvesting; „Daar moet men zich helemaal niets
van voorstellen. Wij wonen in een huisje van 4
bij 5 meter. Het huisje bestaat uit één kamer en we
wonen, slapen en koken er in. Het is gemeubileerd,
maar op z'n Australisch. Trouwens veel kan er niet
in. Wij betalen 3,per week. De huren voor een
normaal huis liggen hier tussen de 2 en 5 pond per
week. Die zijn dus hoog. Maar de Australiër rede
neert aldus: Bouw een eigen huis; koop een stukje
grond, zet er een garage op en bouw dan langzaam
maar zeker je huis. Je moet dan maar zolang in de
garage wonen. En het kan wel een paar jaar duren
eer je je huisje klaar hebt. Maar (zeggen ze) wij
hebben het ook gedaan. Dus waarom jullie niet? En
het zijn werkelijk allemaal mooie huizen. Het lijkt
erg moeilijk, maar het valt mee.' Ja, emigreren lijkt
wel mooi en het is heus de moeite waard, maar je
moet er wat voor over hebben. Een klein gezin kan
als ze aanpakken en zuinig zijn hier heus iets be
reiken in 5 jaar".
De inwendige en uitwendige mens
LJet eten en de kleding: „De Australiërs zijn verzot op
zoetigheid. Daarom hebben de meesten op 20-ja-
rige leeftijd al een kunstgebit. Dit komt ook, omdat
er geen kalk in het water zit Behalve zoetigheden
zijn ook vleesschotels hier erg in treic. Het voedsel
komt in prijs ongeveer overeen met Holland. Vlees
is goedkoop en fruit ook. Aardappels en groenten
weer duurder.Maar over het geheel is het nagenoeg
gelijk. Ook kleding en schoeisel is hier niet duurder
dan in Nederland. Alles is hier volop te koop Doch
voor één ding wil'ik graag waarschuwen; omdat men
hier werkelijk goed verdient, is men gauw geneigd
om méér uit te geven. Doch op zo'n manier komt er
van sparen weinig. Dus daarmee moet men wel terdege
uitkijken. Het is erg verleidelijk, maar gebruik Uw
verstand".
Geld en winkelen
Liet hanteren van het vreemde geld en het doen
van inkopen leveren ook hun moeilijkheden op:
„In het begin is het moeilijk het geld. doch men
is er gauw aan gewend. Alle artikelen zijn hier volop
te koop. Het kopen wordt vooral gestimuleerd dooi
de geweldige reclame, die er gemaakt wordt over de
radio en in de kranten. Er zijn in Australië
over de 150 radiostations Ook wordt het kopen erg
bevorderd door het afbetalingssysteem. Men betaalt
een zeker bedrag en men kan gelijk het artikel
meenemen Huizen, auto's alles gaat op afbetaling,
(„easy terms" noemt men dat) en dat is hier de
gewoonste taak van de wereld. Betalingen a contant
bij flinke bedragen worden doorgegeven aan de po
litie en die onderzoeken wel ter dege, of men eer
lijk aan het geld gekomen is Dit afbetaiingssysteem
is ook weer erg gemakkelijk, maar tevens gevaar
lijk. Want door de vele verleidelijk uitgestalde artike
len gaat men gauw de eigen koopkracht te boven. Dus:
koop gerust, maar doe het met overleg, want anders
komt men in de mière".
Het verkeer lioudt links
Liet verkeer: „Hier moet men wel ter dege oplet
ten want het is links verkeer Vooral in het be
gin is het erg vreemd en ik geef iedereen dan ook
de raad liever één keer meer uit te kijken dan een
ongeluk te krijgen. Politie is hier weinig te zien.
Maar als men iets doet wat niet in orde is, dan zijn
komt men in de misère".
T'
Het tiende en laatste punt
én slotte het tiende punt dat door de heer Bak
ker genoemd wordt en dat met de negen vooraf
gaande door elke naar Australië emigrerende Neder
lander ter dege ter harte genomen moet woren: „Toon
dat je Nederlander bent. Wees eerlijk, vlijtig en toon
je van de beste kant. Nederlanders zijn hier graag
gezien Daat iedere nieuwe emigrant dan ook tonen,
dat hij de naam. die wij hier dragen, ten volle waard
is Toon wat je waard bent on Australië zal goed voor
je zijn. Het is een prachtland.' Zorg intussen ook voor
een snaarcentje want ziekenfondsen kent men hier
niet. Verzekeringen tegen ziekte e.d. kan men wei-
afsluiten. doch ik raad ieder aan eerst even de kat
uit de boom te kijken en terdege te informeren".
Het aantal Nederlanders in Australië neemt gestadig
toe, alleen in Orange Grove waar de heer Bakker
nu woont, zijn al 42 Ned. gezinnen, die 't nagenoeg alle
maal best naar hun zin hebben, wel een bewijs dat
het leven in Australië goed is Natuurlijk heeft ieder
op zijn tijd en op zijn beurt wel eens heimwee Maar
als men zijn tanden op elkaar zet komt men er wel
overheen. En het recept tegen heimwee is weer de
eerste raad van de heer Bakker ter dege op te vol
gen: „Voor alles zeker van jezelf te zijn".
17 EN NEDERLANDSE emigratie-ambtenaar in
Canada kwam op bezoek bij een aantal Ne-
derlanders. die samen op een groot landbouw-
bedrijf werk hebben gekregen.
Hij vroeg hoe het bij hen met de kennis van de
S Engelse taal ging.
De eigenaar van het bedrijf stond er ook bü en
merkte op:
„Well, ik spreken hele beetje van Hollands al".
DRENTSE GIFT VOOR
ZEEUWS RAMPGEBIED
Verdeling van de
100.000 gulden
QE 100.000 gulden, die de landbouwers
van Drente voor het Zeeuwse
rampgebied bijeen hebben gebracht,
zijn thans verdeeld.
In een bespreking, die te Giethoorn
gehouden werd met een Zeeuwse dele
gatie, bestaande uit leden van de
stichting voor de landbouw, alsmede
uit landbouwers van Schouwen-Duive-
land en Kruiningen, is besloten het
bedrag als volgt te verdelen: 1 Voor
verbetering van het proefbedrijf
„Scheldemond" te Bruinisse. 2 Voor
een betere voorlichting op het terrein
van woninginrichting en woningbouw
op Schouwen. 3 Voor de opvoering
van de kwaliteit van de veestapel op
Schouwen, 4 Voor verdere opbouw van
de proeftuin te Haamstede. Ook Krui
ningen krijgt een deel van het geld
en wel voor het bouwen van een ver
gaderruimte tevens leeszaal in het te
stichten dorpshuis aldaar. In deze
leeszaal zal een agrarische bibliotheek
worden gevestigd. De bespreking werd
gevoerd met de Drentse commissie van
beheer van het Landbouwnoodfonds
Drente
DE WAARDE VAN HET
BLOEDONDERZOEK
Off. van Justitie te Middel
burg houdt het hoog
FNE Off. van Justitie bij de Middel
burgse Rechtbank, mr. Andreac,
heeft een merkwaardig betoog gehou
den voor de betekenis van het bloed
onderzoek op alcoholgehalte.
Mr. Adriaanse had de waarde van
dit onderzoek, in zijn pleidooi voor de
verdachte in de zaak der aangereden
autobus te Rilland, aangevochten. Mr.
Adriaanse grondde zich hierbij op pu
blicaties in Duitsland en Nederland
over dit onderwerp.
Mr. Adreae betreurde deze publica
ties, omdat 't bloedonderzoek 'n ge
ducht wapen is in handen der justitie
bij het bewijzen van drankmisbruik,
als dit geleid heeft tot verkeersonge
vallen. Slaat men dit uit haar hand
dan betekent dit koren op de molen
van kwaadwilligen. De Officier gaf
toe. dat het bloedonderzoek tot ver
schillen leidt, doch die verschillen
zijn zeer gering en draaien om de
0.15 procent plus of min.
In Nederland houdt men hier al re
kening mee en worden ze in de gun
stigste zin voor verdachten uitgelegd,
waardoor eventuele afwijkingen in de
analyse meteen gecorrigeerd zijn.
UITKERINGEN
INDISCHE OORLOGS
SLACHTOFFERS
Eindelijk is het dan zover. Met belang
stelling lazen wij bovenstaand artikel in
Uw dagblad van 3 Maart j.l. en onze eer
ste reactie was: „Schande, schande en
nog eens schande."
Wij gaan terug naar 8 December 1941,
toen wij namens de Nederlandse Rege
ring opgeroepen werden om dienst te
nemen in het Kon. Ned. Indisch Leger,,
daar wij aan Japan de oorlog hadden
verklaard. Niets hield ons tegen. Wij gin
gen. Weggehaald uit onze bedrijven, be
roepen en gezinnen voelden wij ons ver
plicht te gaan strijden voor „Koningin en
Vaderland". Alles lieten wij in de steek
en gaven ons goed en bloed voor het Va
derland.
Voor de grote overmacht van de vijand
moesten wij capituleren, kwamen in
krijgsgevangenschap en werden geschei
den van onze vrouwen en kinderen, die
eveneens in de kampen terecht kwamen.
Het leed, hierin geleden, is niet te be
schrijven. Daar bewaren wij het stilzwij
gen over.
Na 3y2 jaar kwam de „Bevrijding".
Geknakt door de ellende, vonden zeer
velen hun man, vrouw of kinderen niet
meer terug. Gestorven in de kampen. Die
hun gezin wèl terugvonden, waren de ge
lukkigen.
Met nieuwe moed gingen wij verder.
Men zou ons toch niet in de steek laten,
nu wij alles waren kwijtgeraakt buiten
onze schuld? Wij werden teruggezonden
naar Nederland, zonder kleren, zonder
enige bezittingen, zonder uitzicht op de
toekomst. Bij aankomst wérden wij „ge
holpen". Deze „hulp" hebben wij tot de
laatste cent terug moeten betalen bij een
eerste (kleine) uitkering. Van de plm.
f 7000.- waarvoor wij in aanmerking kwa
men, bleven er plm. f 200.- over, daar ik
met mijn vrouw 4 maanden in Zwitser
land verbleef om op te knappen van de
doorgestane ellende, „in en door de
dienst geleden".
Na mijn terugkomst uit Zwitserland
werd ik „gedemobiliseerd", kreeg daarna
b.g. kleine uitkering, waarvan alle „hulp"
alsmede de kosten van ons verblijf in
Zwitserland, werd afgebakken.
Van mijn bezoek aan 101 Instanties in
Den Haag, ben ik niets wijzer geworden
De laatste waar ik bij was, zeide mij:
„Mijnheer, als U nog eens naar Indië te
ruggaat en u vindt alles terug, kunt u
niets claimen", ik heb de man gelijk ge
geven en ben naar huis gegaan.
Nu is dan eindelijk de tijd aangebro
ken, dat de Regering zich (moreel) ver
plicht gevoelt, iets voor ons te doen.
Ik ben mijn eigen opgebouwd particu
lier bedrijf met inventaris, machinerieën
enz. en een winst van 2500 gulden per
maand kwijt. Het gehele meubilair van
mijn woning, kleren en alles wat ik be
zat, kwijt. Toekomst voor mij (en mijn
kinderen, die in het "irijf zouden ko
men) kwijt. Ik ben 3*0 jaar na mijn te
rugkeer in Nederland ziek geweest als
gevolg van de oorlog en zonder inko
men buiten de „steun", die ik heb terug
betaald.
Nu tegenover dit alles een Maximum
vergoeding voor mil en mijn gezin (men
sen die niet voldoende gerehabiliteerd
zijn) van f2000-. Dank Uü!
T. N.
